Phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia chọn lọc hay nhất

Phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia chọn lọc hay nhất
Qua đoạn trích Hiền tài là nguyên khí quốc gia của Thân Nhân Trung cho
thấy quan niệm của tác giả về mối liên hệ giữa người tài và sự thịnh suy của
quốc gia. Đồng thời đưa ra những phương pháp để trọng dụng nhân tài ra
sức cống hiến phụng sự đất nước.
1. Dàn ý phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia A. Mở bài
Giới thiệu tác giả, tác phẩm B. Thân bài
* Vai trò của hiền tài đối với mỗi quốc gia
- Hiền tài: những người có tài năng và đạo đức
- Nguyên khí: là khí chất có vai trò là nền tảng cho sự sống còn, phát triển của mỗi sự vật
=> Người tài cao học rộng chính là sinh khí ban đầu làm nên sự sống còn, sự
phát triển của đất nước, xã hội
=> Người hiền tài luôn có vai trò quan trọng đối với mỗi quốc gia
* Những việc làm khuyến khích hiền tài
+ Đề cao danh tiếng, xướng danh, ghi tên ở bảng vàng...
=> Những việc làm đó chưa đủ, biện pháp lâu dài cần làm đó là khắc bia tiến sĩ
* Ý nghĩa của việc khắc bia tiến sĩ
+ Khuyến khích nhân tài trong nước
+ Ngăn ngừa những điều ác, điều xấu
+ Góp phần làm cho đất nước ngày càng giàu mạnh.
* Bài học rút ra từ việc khắc bia
+ Trong bất kỳ thời đại nào hiền tài luôn là nguyên khí của quốc gia
+ Thể hiện quan niệm giáo dục của đất nước C. Kết bài
Khái quát lại giá trị của tác phẩm.
2. Phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia
Tác phẩm Hiền tài là nguyên khí của quốc gia là một tác phẩm đặc sắc của
Thân Nhân Trung. Đọc tác phẩm, ta thấy được nền văn hiến của dân tộc
đồng thời thấy được việc chăm lo chiêu mộ nhân tài góp phần xây dựng nền
văn hiến thêm rạng rỡ. Tác phẩm thể hiện tư tưởng lấy giáo dục làm cốt lõi,
coi trọng việc đào tạo người tài.
Thân Nhân Trung là người xã Yên Ninh, nay thuộc Bắc Giang. Là một danh sĩ
thời Hậu Lê. Ông đỗ tiến sĩ và làm quan dưới thời Hậu Lê, được triều đình
trọng dụng. Ông có nhiều công sức trong việc tuyển chọn và đào tạo nhân tài.
Ông từng là thành viên chủ chốt của Hội Tao Đàn. Ông sáng tác rất nhiều tác
phẩm như: Thiên Nam dư hạ tập, Thân chinh ký sự, Văn bia Chiêu Lăng....
Tác phẩm Hiền tài là nguyên khí quốc gia ra đời khi ông nhận lệnh vua Lê
Thánh Tông soạn bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất niên hiệu Đại Bảo
thứ ba với mục đích khắc lên bia đặt trong văn miếu, khởi đầu cho việc dựng
bia tiến sĩ sau này. Tác phẩm là một đoạn trích trong bài văn bia. Văn bia là
loại văn khắc trên bia đá bao gồm nhiều thể loại khác nhau, phổ biến thời
trung đại dùng để ghi chép những sự kiện quan trọng hoặc tên tuổi, sự
nghiệp của những người có công đức. Nhiều tác phẩm văn bia là những áng
văn nghị luận độc đáo, giàu hình tượng, mang nhiều giá trị tư tưởng, nhân văn sâu sắc.
Ngay đầu tác phẩm, Thân Nhân Trung nêu cao tư tưởng trọng người có đức,
có tài với sự khẳng định: hiền tài là nguyên khí của quốc gia. Hiền tài có
nghĩa là người học cao, có tài, có đức. Nguyên khí là những khí chất ban đầu
để hình thành nên một quốc gia. Tác giả nêu lên vai trò quan trọng của hiền
tài, đất nước có nhiều người tài giỏi sẽ góp phần phát triển đất nước, ngược
lại đất nước không có người tài sẽ bị suy vong, người tài quyết định tới sự
suy thịnh của một quốc gia, hiền tài chính là sự kết tinh của đất trời và hồn dân tộc.
Sau khi khẳng định vai trò của người tài, tác giả tiếp tục nêu cao việc chiêu
mộ và đào tạo nhân tài là một việc rất quan trọng "vì vậy các đấng thánh đế
minh chẳng ai không lấy việc bồi dưỡng nhân tài kén chọn kẻ sĩ vun trồng
nguyên khí làm việc đầu tiên". Để luận điểm của mình thêm chặt chẽ Thân
Nhân Trung viết "đã yêu mến cho khoa danh lại đỗ cao bằng tước trật. Ban
ân lớn mà vẫn cho là chưa đủ. Lại nêu tên tháp ở Pháp Nhạn bạn cho danh
hiệu Long hổ bày tiệc Văn hỉ", "triều đình mừng được người tài không có việc
gì lắm đến mức cao nhất". Với những lời văn súc tích, tác giả đã làm nổi bật
lên vai trò của bậc hiền tài. Tuy nhiên những đãi ngộ của triều đình đối với
các bậc nhân tài theo tác giả như vậy vẫn chưa đủ đối với sự cống hiến cho
đất nước. Tác giả cho rằng phải khắc tên lên bia đá cho các tiến sĩ để tên tuổi
và công danh được lưu giữ hàng nghìn đời sau để xứng đáng với công sức
họ đã cống hiến, đồng thời khích lệ những người tài trên khắp cả nước thấy
được sự trọng dụng của triều đình mà ra sức cống hiến, xây dựng đất nước.
"Nay thánh minh lại cho rằng chuyện hay việc tốt tuy có một thời lừng lẫy
nhưng lời khen tiếng thơm chưa đủ để lưu vẻ vang lâu dài, cho nên dựng đá
để danh đặt ở cửa Hiền quan khiến cho kẻ sĩ trông vào mà phấn chấn hâm
mộ rèn luyện danh tiếng giúp vua. Há chỉ là chuộng văn suông ham tiếng hão
mà thôi đâu". Đó là những đãi ngộ của triều đình, còn trách nhiệm của kẻ sĩ
chốn lều tranh là phải "ra sức báo đáp" ân đức của vua, của triều đình.
Thân Nhân Trung ngợi ca các bậc hiền tài có đức độ "có người đã đem văn
học, chính sự tô điểm cho cảnh trị bình suốt mấy chục năm, được quốc gia tin
dùng" bên cạnh đó tác giả còn chỉ trích với những kẻ âm mưu hại nước "cũng
không phải có những kẻ vì nhận hối lộ mà hư hỏng hoặc rơi vào hàng ngũ
bọn gian ác". Ông tiếp tục khẳng định tầm quan trọng của việc khắc bia tiến sĩ
một lần nữa "có lẽ vì lúc sống họ chưa được nhìn thấy tấm bia này. Vì thế hồi
đó được mắt thấy thì lòng thiện tràn đầy, ý xấu ngăn chặn đâu còn dám nảy
sinh như vậy được". Tác giả cho thấy lợi ích của việc khắc bia tiến sĩ là rất
nhiều "kẻ ác lấy đó làm răn, người thiện theo đó mà gắng dẫn việc dĩ vãng,
chỉ lối tương lai, vừa để rèn giũa danh tiếng cho sĩ phu, vừa để củng cố mệnh
mạch cho nhà nước. Với lối liệt kê kết hợp giọng văn trang trọng, nối nói
mạch lạc, rõ ràng, dễ hiểu khiến người đọc cảm thấy tác dụng to lớn của việc
khắc bia tiến sĩ. Nhân tài nước ta không nhiều nhưng cũng không ít, việc để
họ cống hiến hết mình, đem cái tài xây dựng đất nước thì triều đình cần có
những chính sách chiêu mộ nhân tài, tránh để họ dùng cái tài của mình làm
những việc xấu, ảnh hưởng tới lợi ích quốc gia, dân tộc. Việc khắc bia sẽ là
lời nhắc nhở các bậc hiền tài có ý thức, trách nhiệm đối với sự hưng thịnh của đất nước.
Tác phẩm đã chỉ ra và khẳng định vai trò, tầm quan trọng của nhân tài đối
với đất nước. Đồng thời nêu nên những đãi ngộ mà đất nước dành cho người
tài. Ca ngợi những tấm gương làm rạng danh đất nước, thể hiện sự tiếc nuối
đối với những người có tài nhưng lại không biết vận dụng để làm việc tốt.
Giọng văn rõ ràng, mạch lạc, giàu sức thuyết phục, ngôn từ dễ hiểu, xúc tích
tất cả đã làm nổi bật lên được những giá trị mà tác giả muốn gửi gắm.
Đoạn trích là lời khuyến khích, động viên người tài ra giúp đời, giúp đất nước
đồng thời cho thấy được cách nhìn, cách đánh giá đúng đắn, sáng suốt về vai
trò của hiền tài đối với vận mệnh quốc gia. Tư tưởng ấy cũng chính là tư
tưởng của vị vua Lê Thánh Tông. Trải qua bao thế kỉ, bao thăng trầm lịch sử
nhưng tác phẩm vẫn giữ được những giá trị cho tới ngày nay.
Document Outline

• Phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia chọn lọc
  • 1. Dàn ý phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia
    • A. Mở bài
    • B. Thân bài
    • C. Kết bài
  • 2. Phân tích Hiền tài là nguyên khí quốc gia