-
Thông tin
-
Hỏi đáp
Phân tích hình tượng cây xà nu trong truyện Rừng xà nu | Văn mẫu lớp 12
Phân tích hình tượng rừng xà nu trong Rừng xà nu gồm 18 bài văn mẫu siêu hay kèm theo 2 gợi ý cách viết chi tiết. Qua phân tích cây xà nu các bạn học sinh có thể lựa chọn cho mình một cách tiếp cận, một giọng điệu văn thích hợp để nhanh chóng biết cách viết bài văn hay.
Chủ đề: Văn mẫu 12 491 tài liệu
Môn: Ngữ Văn 12 829 tài liệu
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Dàn ý phân tích hình tượng cây xà nu Dàn ý số 1 I. Mở bài:
Trong chương trình học sách giáo khoa của Bộ giáo dục và Đào tạo có những bài học
rất ý nghĩa. Trong đó, có tác phẩm Rừng Xà Nu, một tác phẩm nêu lên sự oai hùng và
mãnh liệt của rừng xà nụ. trong bài Rừng xà nu thì cây xà nu được thể hiện rất rõ,
chúng ta cùng đi tìm hiểu hình tượng này. II, Thân bài:
1. Giới thiệu tác phẩm:
- Tác phẩm được viết vào thời điểm xảy ra cuộc chiến khốc liệt và hào hùng của dân tộc ta
- Tác phẩm được in trên quê hương anh hùng Điện Ngọc
- Được sáng tác ngày 8 tháng 3 năm 1965
* Hình tượng cây xà nu trong tác phẩm rừng xà nu:
2. Vị trí của cây xà nu:
- Cây xà nu xuất hiện ở đoạn mở đầu của tác phẩm
- Cây xà nu xuất hiện ở kết thúc và toàn bộ thiên truyện
=> Hình tượng cây xà nu là hình tượng xuyên suốt, trung tâm góp phần thể hiện chủ đề, tính sử thi.
* Cây xà nu trong sự gắn bó với con người, cuộc sống của người Xô man
- Đặc điểm của cây xà nu: ● Là cây họ thông
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
● Gỗ quý, nhựa rất thơm
● Sức sống mãnh liệt và ham ánh sáng mặt trời
=> Hình tượng xà nu tràn ngập trong tác phẩm gợi cho người đọc về bức tranh Tây
Nguyên hùng vĩ, thơ mộng.
- Nỗi đau của con người bị tra tấn, hành hạ
- Biểu tượng hình tượng tốt đẹp của người Tây Nguyên
- Hình tượng hiên ngang, buất khuất của con người Tây Nguyên
- “ Hóa thành ngọn lửa” chứng minh cho mọi sự kiện trọng đại, đau thương và anh dũng của làng Xô Man III. Kết bài:
● Đây là một hình ảnh nghệ thuật sang tạo của tác giả
● Tượng trưng cho sức sống mãnh liệt của con người. Dàn ý số 2 I. Mở bài
● Giới thiệu một số nét về tác giả: Nguyễn Trung Thành là nhà văn gắn bó với
mảnh đất Tây Nguyên, ông có nhiều tác phẩm viết về con người và mảnh đất này.
● Rừng xà nu được đánh giá là khúc sử thi của Tây Nguyên thời kì chống Mĩ, tái
hiện con đường đấu tranh của dân làng Xô Man.
● Bên cạnh hình tượng con người anh dũng, nổi bật là hình tượng cây xà nu. II. Thân bài
- Đây là hình ảnh trung tâm xuyên suốt toàn bộ tác phẩm, góp phần thể hiện tư tưởng
chủ đề của tác phẩm.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
- Gợi màu sắc, không gian núi rừng Tây Nguyên, gắn với cuộc sống sinh hoạt và
những sự kiện trọng đại của dân làng Xô Man:
● Dân làng Xô Man lấy gỗ xà nu, khói xà nu nhuộm đen bảng để học chữ, lửa xà
nu chiếu sáng mỗi gian nhà.
● Đuốc xà nu chiếu sáng cho nhân dân chuẩn bị vũ khí để đồng khởi.
● Cả rừng xà nu ưỡn thân mình để bao bọc, bảo vệ buôn làng khỏi những trận
bom của địch, hàng vạn cây, không có cây nào là không thương tích.
- Hình tượng cây xà nu mang vẻ đẹp tương ứng, song hành với các thế hệ cách mạng
tiếp nối của dân làng Xô Man.
● Những cây cổ thụ đại diện cho lớp người già như cụ Mết: chúng không thể bị
quật ngã bởi gió bão, như cụ Mết chính là chỗ dựa tinh thần cho cả buôn làng.
● Những cây xà nu trưởng thành như Tnú, Mai, Dít: vết thương bom đạn mau
lành như trên thân thể cường tráng (hình ảnh lưng Tnú bị chém ngang dọc
nhưng cũng lành lại thành sẹo rất nhanh).
● Những cây xà nu mới mọc tượng trưng cho hình ảnh thiếu niên như bé Heng:
“cây xà nu mới mọc lên khỏi mặt đất đã nhọn như mũi tên, mũi lê”, như bé
Heng tuy còn nhỏ đã dũng cảm bước tiếp cha anh.
- Nhận xét: thế hệ này ngã xuống đã có thế hệ khác đứng lên đấu tranh giành tự do
“bên cạnh một cây xà nu ngã gục đã có 4,5 cây con mọc lên”.
- Những nỗi đau cây xà nu phải chịu cũng mà con người nơi đây phải trải qua: “có
những cây bị chặt ngang mình ... ở chỗ vết thương nhựa ứa ra rồi dần bầm lại rồi đặc
quyện thành từng cục máu lớn ...”:
● Như hình ảnh anh Xút, bà Nhan bị chặt đầu treo lên cây vả
● Mai và đứa con bị tra tấn bằng gậy sắt đến chết
● Hình ảnh 10 đầu ngón tay Tnú bị đốt bằng nhựa xà nu đến mức chỉ còn 2 đốt.
- Là kiểu ẩn dụ độc đáo về sức sống bất diệt, tinh thần bất khuất, sức mạnh vùng dậy
của dân làng Xô Man trong phong trào đấu tranh vũ trang.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
● Cả ngọn đồi xà nu hàng trăm cây gắn bó với nhau như cộng đồng người Tây
Nguyên đoàn kết đánh giặc.
● Cả cánh rừng bạt ngàn không bao giờ sẽ bị khuất phục: “cây mẹ ngã xuống,
cây con mọc lên, đố nó giết hết cánh rừng này”.
● Cây xà nu sinh sôi nảy nở, ham ánh sáng mặt trời như người Tây Nguyên chân chất khao khát tự do.
- Kết cấu đầu cuối tương ứng: ở đầu và kết thúc câu chuyện đều là hình ảnh rừng xà
nu bạt ngàn, tạo ra không gian sử thi cho tác phẩm. III. Kết bài
● Cảm nhận hình tượng cây xà nu.
● Khái quát giá trị nghệ thuật: ngòi bút giàu chất sử thi, ngôn ngữ giản dị, đậm
chất Tây Nguyên, âm hưởng trang trọng, ...
● Khái quát giá trị nội dung: Rừng xà nu là một khúc sử thi văn xuôi hiện đại tái
hiện vẻ đẹp tráng lệ, hào hùng của núi rừng, con người và truyền thống văn hóa Tây Nguyên.
Phân tích Cây xà nu - Mẫu 1
Nguyễn Trung Thành là bút danh của nhà văn Nguyên Ngọc trong kháng chiến chống
Mĩ, cứu nước. Truyện Rừng xà nu của ông viết vào năm 1965, là một truyện ngắn
xuất sắc. Truyện kể về cuộc "đồng khởi" của dân làng Xô Man ở Tây Nguyên. Cụ Mết,
một già làng, một thủ lĩnh quân sự đã lãnh đạo dân làng Xô Man mài giáo, mác, dụ,
rựa... quật khởi đứng lên đánh lũ ác ôn, tay sai của đế quốc Mĩ để giải phóng buôn
làng và núi rừng thiêng liêng. Họ đã chiến đấu vì sự sống còn, vì chân lí cách mạng
ngời chói: "Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo!' .
Ngoài những nhân vật cho ta nhiều ấn tượng như cụ Mết, Tnú, Mai, Dít, bé Heng, anh
Quyết,... thì hình tượng cây xà nu trong truyện ngắn được tác giả khắc họa và ngợi ca
như một dũng sĩ oai hùng.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Ngày ấy... cách mạng miền Nam đang trải qua những năm dài đen tối, đầy thử thách
khó khăn. Lũ giặc kéo tới, lùng sục, phục kích, không đêm nào chó và súng của chúng
không sủa vang cả rừng. Buôn làng bị bao vây, dân làng bị kìm kẹp và khủng bố dã
man. Đầu rơi máu chảy, tang tóc và đau thương: giặc treo cổ anh Xút lên cây vả đầu
làng; chúng giết bà Nhan, chặt đầu cột tóc treo đầu súng! Cùng chung số phận, chung
chịu đau thương với dân làng Xô Man là rừng xà nu nằm trong tầm đại bác của giặc.
Chúng bắn ngày, bắn đêm, bắn vào lúc sáng sớm và xế chiều, hoặc lúc đứng bóng và
sẩm tối, hoặc lúc nửa đêm và trở gà gáy. Tang tóc bao trùm rừng xà nu. Hàng vạn cây
"không cây nào không bị thương". Đạn giặc chặt đứt ngang thân mình, "cây xà nu đổ
ào ào như một trận bão": nhựa cây đọng lại, tụ lại "bầm lại đen và đặc quyện lại thành
từng cục máu lớn". Rừng xà nu chịu bao tổn thất nặng nề như con người. Biết bao cây
non trúng đạn giặc, vết thương "cứ loét mãi ra" sau năm, mười hôm thì cây chết!
Gần 20 lần, nhà văn nói đến rừng xà nu, đồi xà nu, cây xà nu, canh xà nu, ngọn và lá
xà nu, nhựa xà nu, khói và lửa đuốc xà nu,... mỗi lần xuất hiện, cây xà nu mang một
dáng vẻ kì lạ, tất cả đều mang ý nghĩa tượng trưng cho khí phách anh hùng và sức
sống mãnh liệt của dân làng Xô Man, của núi rừng Tây Nguyên kiên cường bất khuất!
Người Strá đã hiên ngang trong lửa đạn, người trước ngã, người sau tiến lên. Rừng xà
nu cũng vậy, cạnh một cây bị bắn ngã gục đã có bốn, năm cây mọc lên, sinh sôi này
nở "ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời". Nếu như cây Kơnia có
bóng cây tỏa rợp nương rẫy và lòng người biểu tượng cho sự thủy chung tình nghĩa,
thì cây xà nu là một loại cây "ham ánh sáng mặt trời", hương cây nhựa cây "bay ra
thơm mỡ màng' . Ba lần Nguyễn Trung Thành tạo nên những hình ảnh so sánh độc
đáo, kì vĩ ca ngợi tầm vóc cây xà nu: lúc thi ngọn cây như một mũi tên lao thẳng lên
bầu trời, lúc thì những cây con xà nu mới nhú khỏi mặt đất "nhọn hoắt như những mũi
lê", lúc thì rừng xà nu "ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che chở cho làng". Rõ ràng hình
tượng cây xà nu mang tầm vóc và khí phách của một dũng sĩ đích thực trong máu lửa.
Có lúc rừng xà nu được miêu tả dưới cặp mắt của Tnú trong hai thời điểm chiều và
sáng, lúc anh về thăm làng và lúc anh lại ra đi. Sau ba năm trời anh đi "lực lượng", đi
tim những thằng Dục ác ôn để trả thù, anh về thăm quê, thăm lũ làng, gặp lại rừng xà
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
nu như gặp lại người bạn chiến đấu, anh bồi hồi tự hào và say mê ngắm nhìn: "Đứng
trên đồi xà nu ấy trông ra xa, đến hết tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những
đồi xà nu nối tiếp tới chân trời". Và buổi sáng anh lên đường, cùng cụ Mết và Dít còn
có rừng xà nu trùng điệp tiễn anh với bao trìu mến và lưu luyến. Anh đã mang theo
hình bóng quê hương để ra đi với một sức mạnh mới: "Ba người đứng ở đấy nhìn ra
xa. Đến hút tầm mắt cũng không thấy gi khác ngoài những rừng xà nu nối tiếp chạy đến tận chân trời".
Hình tượng rừng xà nu đem đến cho ta nhiều liên tưởng sâu sắc về thế trận chiến tranh
nhân dân, về người người lớp lớp, về biểu tượng "một rừng cây, một rừng người", về
sự hi sinh và đóng góp xương máu của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên trong kháng
chiến. Chính vì thế mà trong lúc gặp lại Tnú, cụ Mết đã hào hùng khẳng định với tất
cả niềm kiêu hãnh và thách thức: "Mày có đi qua chỗ rừng xà nu gần con nước lớn
không?" Nó vẫn sống đấy, không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta. Cây mẹ ngã,
cây con mọc lên. Đố nó giết hết rừng xà nu này!".
Nét đặc sắc của truyện ngắn Rừng xà nu là nghệ thuật tả cảnh, tả người rất độc đáo.
Rừng xà nu không chỉ là cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, không chỉ là cảnh tượng chiến
trường bi tráng, mà còn là biểu tượng cho chí khí anh hùng của đồng bào Tây Nguyên,
của nhân dân miền Nam anh hùng. Cụ Mết chẳng khác nào dũng sĩ trong sử thi "Bài
ca chàng Đam San!" Là một già làng 60 tuổi, quắc thước, râu dài tới ngực mắt sáng,
vết sẹo của chiến tích sáng bóng, cụ Mết ở trần "ngực căng như một cây xà nu lớn".
Nói đến hình tượng cây xà nu không thể không nói tới ngọn lửa xà nu. Tác giả đã tạo
nên ba nét vẽ về ngọn lửa xà nu, gợi ra một không khí huyền thoại thiêng liêng. Dưới
ngọn lửa xà nu, Tnú đã đọc thư "tuyệt mệnh" của anh Quyết gửi dân làng Xô Man
trước lúc anh hi sinh. Lần thứ hai, hình ảnh ngọn lửa xà nu rực cháy trên mười ngón
tay Tnú, đó là ngọn lứa uất hận, căm thù "máu kêu trả máu, đầu van trả đầu" (Tố Hữu).
Lần thứ ba, ánh lửa đuốc xà nu bừng sáng đỏ rực, lấp loáng ánh giáo mác, với tiếng hô:
"Chém! Chém hết" của cụ Mết, đã soi tỏi xác mười tên giặc, trong đó có thằng Dục ác
ôn, nằm sõng soài giữa vũng máu trên nhà ưng. Cây xà nu đã chia ngọt sẻ bùi với
đồng bào Xô Man trong những năm dài đánh Mĩ và lũ tay sai bán nước!
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Nếu như nhà thơ Thu Bồn lấy cánh chim chơ-rao. một nhà thơ khuyết danh đã lấy cây
Kơnia làm biểu tượng cho lòng dân và sức mạnh quật khởi của núi rừng Tây Nguyên
hùng vĩ thì nhà văn Nguyễn Trung Thành đã thành công khắc họa vẻ đẹp tráng lệ của
rừng xà nu để nói lên khí phách anh hùng của dân làng Xô Man, của chủ nghĩa anh
hùng Việt Nam. Hơi hướng Tây Nguyên, màu sắc thần kì, không khí thiêng liêng,
phong vị những sinh hoạt truyền thống của núi rừng và con người Tây Nguyên được
thể hiện một cách hào hùng qua hình tượng rừng xà nu vậy.
Truyện Rừng xà nu là một thành công lớn tiêu biểu cho khuynh hướng sử thi và cảm
hứng lãng mạn của văn học Việt Nam viết về đề tài chiến tranh. Cảnh vật và con
người được chiếu sáng dưới ngọn lửa thiêng liêng thần kì. Nó đã giúp người đọc sống
lại một thời kì lịch sử vô cùng đau thương và oanh liệt của dân tộc.
Phân tích Rừng xà nu ngắn gọn nhất - Mẫu 2
Độc giả biết đến tên tuổi của Nguyên Ngọc qua tác phẩm xuất sắc Đất nước đứng lên
của ông. Nhà văn gắn bó với đất nước và con người Tây Nguyên ấy, trong kháng
chiến chống Mỹ lại cho ra đời Rừng xà nu. Dưới ngòi bút sắc sảo của Nguyễn Trung
Thành (bút danh mới của Nguyên Ngọc) và bằng bút pháp tiêu biểu cho khuynh
hướng sử thi và lãng mạn, đất nước và con người Tây Nguyên chống Mỹ, lại biểu hiện
trước mắt độc giả chân chất, dũng cảm, dạt dào lòng yêu nước và tinh thần bất khuất
của những ngày đầu chống Mỹ cứu nước.
Ấn tượng sâu đậm trong người đọc chính là nhà văn đã xây dựng nên hình tượng cây
xà nu, một loài cây tượng trưng cho sức sống bền bỉ, diệu kỳ của nhân dân làng Xô
Man, của nhân dân Tây Nguyên. Không phải ngẫu nhiên mà nhà văn chọn hình tượng
tiêu biểu này. Đây chính là sự quan sát có chọn lọc. Đế quốc Mỹ ngay từ những ngày
đầu đổ quân vào miền Nam, đã khẳng định sức mạnh dã man muốn hủy diệt sự sống,
muốn uy hiếp con người. Ấy thế mà cho dù long gốc, bị chặt đứt ngang cây nhựa đỏ
như máu, cây xà nu vẫn biểu hiện cái sức sống bền bỉ, không bom đạn nào có thể phá
hủy được. Hàng vạn cây xà nu kết lại thành rừng cũng như hàng ngàn, hàng vạn con
người làng Xô Man và Tây Nguyên vẫn anh dũng bám trụ, chiến đấu. Cái sức chịu
đựng ấy, cái tinh thần kiên cường ấy chẳng là kỳ diệu đến mức huyền thoại sao?.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Trong rừng ít có loại cây nào sinh sôi nảy nở khỏe như vậy. Cạnh một cây xà nu mới
ngã gục, đã có bốn năm cây mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên
bầu trời... cứ thế hai ba năm nay, rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che chở cho làng.
Bằng một loạt thủ pháp đặc sắc như nhân hóa (bi thương, nửa thân mình ưỡn tấm
ngực lớn), từ gợi cảm (ào ào, tràn trề, ngào ngạt, xanh rờn), so sánh (như mũi tên lao
thẳng lên bầu trời)... nhà văn đã diễn tả sức mạnh của cây xà nu như con người Xô
Man, trước bom đạn quân thù. Làm sao lửa đạn có thể hủy diệt sức sống mãnh liệt ấy,
trái lại những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể cường tráng...
Cả làng Xô Man như một rừng xà nu, cụ Mết như một cây xà nu lớn. Họ là tượng
trưng cho lịch sử, cho truyền thống bất khuất từ thời Đam San, Nơ Trang Long. Cụ
Mết là người nuôi giữ khát vọng tự do, cụ nói với Tnú, người tiêu biểu của thế hệ tiếp
nối “một cây xà nu” mới lớn căng đầy nhựa sống: “không có cây gì mạnh bằng cây xà
nu đất ta...”. Và khi dân làng khởi nghĩa, “cả rừng Xô Man man ào ào rung động. Và lửa cháy khắp rừng".
Trong Đất nước đứng lên, Nguyễn Trung Thành đã xây dựng thành công nhân vật anh
Núp bắn Pháp chảy máu. Trong Rừng xà nu, ông lại sáng tạo nên một hình tượng mới:
hình tượng cây xà nu. Đọc Rừng xà nu, người đọc có thể quên những chi tiết, những
sự việc trong truyện, nhưng hình tượng cây xà nu bất khuất, tiêu biểu cho sức mạnh,
cho lòng kiên cường của dân làng Xô Man và Tây Nguyên bất khuất thì không thể
phai nhạt trong trí nhớ của mọi người Nguyễn Trung Thành bằng nghệ thuật xây dựng
hình tượng này, là một đóng góp mới cho văn học Việt Nam thời kỳ chống Mỹ cứu nước.
Hình tượng Rừng xà nu học sinh giỏi - Mẫu 3
Nguyễn Trung Thành là nhà văn có duyên nợ gắn bó với mảnh đất Tây Nguyên. Qua
hai cuộc kháng chiến cùng vào sinh ra tử với những người dân nơi đây đã cung cấp
cho Nguyễn Trung Thành một vốn hiểu biết vô cùng sâu rộng về mảnh đất âm vang
rộn tiếng cồng chiêng trong mùa lễ hội, nơi có những người con trung dũng, kiên cường.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Nếu trong kháng chiến chống Pháp, Nguyễn Trung Thành – bút danh Nguyên Ngọc
nổi tiếng cùng “Đất nước đứng lên”; thì trong những năm kháng chiến chống Mỹ, đặc
biệt là những năm 1965 khi cuộc kháng chiến của nhân dân miền Nam đang diễn ra
gay go ác liệt thì Nguyễn Trung Thành cho ra mắt người đọc truyện ngắn “Rừng xà
nu”. Tác phẩm này đã là một bản hùng ca, ca ngợi cuộc sống và con người Tây
Nguyên trong cuộc chiến tranh vĩ đại. Và nổi bật hơn cả trong tác phẩm chính là hình tượng cây xà nu.
Cây xà nu là một hình tượng nhân vật trung tâm trong truyện ngắn “Rừng xà nu” của
Nguyễn Trung Thành. Xuyên suốt trong tác phẩm ta bắt gặp những cánh rừng xà nu
nối tiếp nhau chạy đến chân trời. Cây xà nu là một loài cây quen thuộc, có mặt trong
cuộc sống hàng ngày của người dân Tây Nguyên. “Củi xà nu cháy trong mỗi bếp lửa
gia đình, khói xà nu nhuộm bảng đen cho con trẻ học chữ, đuốc xà nu rọi sáng sân nhà
Ưng trong những đêm lễ hội…”. Tất cả mọi hoạt động dù lớn dù nhỏ của người dân
Tây Nguyên đều có sự góp mặt của cây xà nu. Sự sống của dân làng Xô Man đều gắn
liền với những cánh rừng xà nu.
Khi Nguyễn Trung Thành viết : “Làng ở trong tầm đại bác của đồn giặc, chúng nó bắn
đã thành lệ, ngày hai lần, hoặc buổi sáng sớm và xế chiều, hoặc đứng bóng và xẩm tối,
hoặc nửa đêm và trở gà gáy. Hầu hết đạn đại bác của đồn giặc đều rơi vào những ngọn
đồi xà nu, cạnh con nước lớn”, nhà văn đã phản ảnh không khí căng thẳng của thời
đại, gợi lên sự đối mặt quyết liệt giữa sự sống và cái chết. Nổi bật trên nền bối cảnh
ấy, Nguyễn Trung Thành đã đi sâu miêu tả những đặc điểm nổi bật của câu xà nu.
Cũng như bao loài cây khác, cây xà nu là một loài cây ham ánh sáng và khí trời “trong
rừng ít có loài cây nào sinh sôi nảy nở khỏe đến vậy… ít có loài cây nào ham ánh sáng
đến thế” cũng có nghĩa là ham sống, khao khát muốn được vươn lên giữa bầu trời cao rộng.
Thế nhưng trong những năm tháng chiến tranh ác liệt ấy, cũng như bao cánh rừng
khác của Việt Nam, rừng xà nu đã bị tàn phá rất dữ dội “Cả rừng xà nu hàng vạn cây
không có cây nào là không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình
đổ ào ào như một trận bão; ở chỗ vết thương nhựa ứa ra tràn trề, thơm ngào ngạt, long
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
lanh nắng hè gay gắt rồi dần dần bầm lại đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn”.
Tuy vậy, bất chấp mọi sự tàn phá huỷ diệt của chiến tranh, cây xà nu vẫn vươn lên với
một sức sống mãnh liệt “cạnh cây mới ngã gục đã có bốn, năm cây con mọc lên, ngọn
xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời”. Tư thế vươn lên mạnh mẽ ấy của
cây xà nu như để thách thức với bom đạn của chiến tranh “đố chúng nó giết được cây
xà nu đất ta”. Sức sống mãnh liệt đã giúp những cánh rừng xà nu vươn lên trong một
màu xanh, hiện lên hiên ngang, kiêu dũng như một tráng sĩ “cứ thế hai ba năm sau,
rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che chở cho dân làng Xô man”.
Bằng nghệ thuật so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, Nguyễn Trung Thành đã dựng lên thật
thành công và rõ nét, ấn tượng về hình tượng cây xà nu. Không dừng lại ở đó, Nguyễn
Trung Thành còn đặt hình tượng cây xà nu vào trong quan hệ đối chiếu sóng đôi với
con người mảnh đất Tây Nguyên. Nếu cây xà nu là một loại cây ham ánh sáng và khí
trời, thì người dân Tây Nguyên yêu tự do, tin vào Đảng, đi theo bước chân cách mạng
như muôn cây vẫn hướng vào ánh sáng mặt trời. Nếu cây xà nu bị tàn phá, huỷ diệt
bởi đạn bom, khói lửa thì những người dân Tây Nguyên phải chịu bao đau thương mất
mát do chính kẻ thù gây ra. Bao nhiêu người bị giặc giết chết như những cây xà nu bị
chặt đứt ngang nửa thân mình, bao nhiêu người còn sống mà phải mang trong mình
bao nỗi thương đau. Bằng cách miêu tả hình ảnh cây và người trong quan hệ sóng đôi
như thế, Nguyễn Trung Thành đã khắc sâu tội ác dã man của kẻ thù để qua đó tác giả
giúp ta hình dung rõ hơn những thảm cảnh dân ta phải chịu do bọn giặc gây ra.
Cũng giống như những cánh rừng quê hương, như những con người Việt Nam vẫn ý thức được rằng:
“Gươm nào chia được dòng Bến Hải
Lửa nào thiêu được dãy Trường Sơn
Căm hờn lại giục căm hờn
Máu kêu trả máu đầu van trả đầu”
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Các thế hệ nhân dân Tây Nguyên đã thay nhau tiếp nối đứng lên. ánh sáng của niềm
tin “Đảng còn thì núi nước này còn” đã soi đường chỉ lối cho những bước chân đến
với cách mạng. Thế hệ này ngã xuống, thế hệ sau tiếp nối đứng lên; anh Sút bà Nhan
bị giặc giết, đi thay họ tiếp tế nuôi quân đã có Tnú và Mai. Cứ như thế, các thế hệ
người Tây Nguyên đã thay nhau giữ vững ngọn lửa truyền thống, thay nhau giữ vững
ý chí đánh giặc kiên cường, để giữ làng, giữ nước của dân làng Xô man nói riêng và
của người Tây Nguyên nói chung.
Dưới ngòi bút miêu tả của Nguyễn Trung Thành, cây xà nu hiện lên sừng sững, đồng
hành với những bước đi, cuộc sống của dân làng Xô man. Gắn bó với cánh rừng anh
dũng, kiêu hùng, những người dân Tây Nguyên như được tiếp thêm sức mạnh để đứng
lên chiến đấu. Và gắn bó với con người Tây Nguyên ân tình, thuỷ chung, trung dũng
như thế. Cây xà nu cũng luôn luôn sánh bước cùng họ để họ có cuộc sống bình yên
hơn; để “hầu hết đạn đại bác của đồn giặc đều rơi vào những ngọn đồi xà nu, cạnh con
nước lớn” chứ không nhằm vào những người dân vô tội lầm than.
Cây xà nu là hình tượng mang đậm chất lý tưởng, tiêu biểu cho phẩm chất, số phận
của người dân Tây Nguyên. Hình tượng cây xà nu trong tác phẩm mang đậm chất sử
thi, tính hào hùng, nó làm rõ chủ đề tư tưởng của truyện ngắn “Rừng xà nu”. Để xây
dựng một hình tượng xà nu như thế, Nguyễn Trung Thành đã sử dụng những câu văn
miêu tả, những từ ngữ, hình ảnh chọn lọc đặc sắc, cùng nghệ thuật so sánh, nhân hóa,
ẩn dụ, giọng văn miêu tả trong tác phẩm rất linh hoạt.
Hình tượng cây xà nu - Mẫu 4
Mỗi một nhà văn thường khẳng định vị trí của mình trên diễn đàn văn chương bằng
một mảnh đất nghệ thuật. Khi bắt gặp mảnh đất nghệ thuật này, ngòi bút của người
nghệ sĩ sẽ thực sự thăng hoa. Nếu như Tây Bắc được xem là một "miền đất hứa" với
biết bao văn sĩ như Nguyễn Tuân, Chế Lan Viên, Nguyễn Khải... thì Nam Bộ lại là
mảnh đất nghệ thuật của Nguyễn Thi, Đoàn Giỏi. Nhưng sẽ thật là thiếu sót nếu ta
không nhắc tới Nguyên Ngọc, nhà văn cả đời "trung thành" với mảnh đất đỏ bazan,
với tiếng cồng chiêng âm vang, hạt bụi vàng lóng lánh. Ông bén duyên với mảnh đất
này từ năm 1954 với tác phẩm "Đất nước đứng lên". "Đất nước đứng lên" kể về cuộc
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
nổi dậy của buôn làng Kông Hoa trong những năm kháng chiến chống Pháp. Qua tác
phẩm này, Nguyên Ngọc hứa hẹn là một cây bút xuất sắc viết về đề tài Tây Nguyên.
Ông tỏ ra am hiểu mảnh đất này từ thiên nhiên cho tới những phong tục tập quán.
Mười năm sau, ông lại có dịp trở lại mảnh đất này và viết nên truyện ngắn nổi tiếng
"Rừng xà nu". Ở một phương diện nào đó, ta có thế thấy "Rừng xà nu" là sự thu nhỏ,
cô đặc, chưng cất của tiểu thuyết "Đất nước đứng lên". Điều gì giúp cho nhà văn thể
hiện được cả trăm trang tiểu thuyết chỉ trong vài mươi trang truyện ngắn. Đó là việc
Nguyễn Trung Thành đã xây dựng được hình tượng cây xà nu − một loài cây chỉ có ở
Tây Nguyên, một loại cây ham ánh sáng đến lạ kỳ.
Có những người suốt đời lặn lội với văn chương mà chẳng để lại cho đời một áng văn
hay, một bài thơ đẹp. Phải chăng họ đã không thể xây dựng một hình tượng nghệ thuật
vô cùng sống động. Việc xây dựng nghệ thuật mang ý nghĩa sống còn với một người
cầm bút chân chính vì họ thường chỉ sống và nói bằng hình tượng. Một sự vật, hiện
tượng ở ngoài đời muốn bước vào thơ văn thì phải chân thực như ngoài đời bởi có ý
kiến cho rằng: "Nhân vật trong văn học đôi khi thật hơn cả con người thật, nhân vật
trong văn học mang đôi cánh của văn học bước ra ngoài đời thật lại là con người thật".
Nhưng chân thực thôi thì chưa đủ, nhà văn phải nâng nó lên một tầm cao mới để mang
tính ám chỉ, tính tượng trưng. Đây mới là cái đích của văn chương nghệ thuật. Ta có
thể kể tới hình tượng con tàu tượng trưng cho khát khao lên đường của biết bao thế hệ nhà thơ
"Lũ chúng con đầu thai nhầm thế kỷ
Cả một đời u uất bơ vơ”
Trong bài "tiếng hát con tàu" của Chế Lan Viên. Hay như hình tượng "sóng" trong bài
thơ cùng tên của Xuân Quỳnh tượng trưng cho khát vọng tình yêu, hạnh phúc của
người phụ nữ. Trong tác phẩm "Rừng xà nu, việc nhà văn xây dựng hình tượng cây xà
nu cũng không nằm ngoài quy luật đó.
"Rừng xà nu" của Nguyễn Trung Thành là một tác phẩm xuất sắc. Yếu tố làm nên sự
xuất sắc của tác phẩm này không gì khác là nhà văn đã xây dựng được hình tượng cây
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
xà nu vô cùng chân thực, sống động. Truyện xoay quanh buôn làng Xô Man ở Tây
nguyên. Ở đó có loài cây họ thông, gần giống cây Pơ mu, xa mu của miền Bắc, đó là
cây xà nu. Xà nu là cây ham ánh sáng mặt trời, sinh sôi nảy nở rất nhanh. Bằng sự
nhạy cảm về nghệ thuật, Nguyễn Trung Thành đã nắm bắt được đặc tính này và đem
gắn kết với Tây Nguyên trong bom đạn chiến tranh. Đọc "Rừng xà nu", ta có cảm giác
đang đi giữa cánh rừng xà nu bạt ngàn với hương thơm ngào ngạt như đọng nắng quê
hương. Ta đang đi trên con suối ẩn hiện dưới bóng xà nu. Ta thấy đâu đây những mái
nhà nép mình dưới tán cây xà nu. Xà nu là loài cây gắn bó máu thịt với người dân Tây
Nguyên. Con người ta sinh ra, lớn lên, dựng vợ gả chồng, sinh con đẻ cái, việc nhà
việc cửa cho tới lúc nhắm mắt xuôi tay đều gắn kết với loại cây này. Vị trí của xà nu
trong cuộc sống người dân Tây nguyên phần nào giống với cây tre của đồng bằng Bắc
bộ, cây dừa của đồng bằng sông Cửu Long. Mỗi một đất nước, một xứ sở cũng đều có
một loại cây đặc trưng. Sang nước Nga, Ba Lan ta lại bị ám ảnh bởi loài cây Bạch Dương:
"Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan
Đường bạch dương sương trắng nắng tràn
Anh đi nghe tiếng người xưa vọng
Một giọng thơ ngâm, một giọng đàn"
Đến với Nhật Bản,ta lại choáng ngợp với cây hoa anh đào tươi thắm. Còn một khi về
tới Việt Nam − đất nước thiên nhiên nơi đâu cũng hóa hồn người.
"Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta”
Nếu bạn có dịp ra đồng bằng Bắc bộ, bạn sẽ bắt gặp hình ảnh "lũy tre làng" ở khắp
mọi nơi. Cây tre gắn bó khăng khít trong cuộc sống nhân dân, từ chiếc đũa tre bình dị
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
cho đến những cây gậy tầm vông, cây chông đánh giặc. Chả thế mà Thép Mới đã từng
viết "tre ăn ở đời đời kiếp kiếp với người"...Còn khi vào thăm Nam bộ − "thành đồng
Tổ Quốc" chúng ta lại có ấn tượng đầu tiên về rặng dừa nơi đây
"Đất quê hương nát bầm vết đạn.
Đã nuôi dừa năm tháng xanh tươi.
Ôi phải chăng dừa nuốt bao cay đắng!
Để trổ ra những trái ngọt cho đời"
Còn một khi bạn đến với Tây Nguyên − mảnh đất đỏ bazan, với tiếng cồng chiêng âm
vang, hạt bụi vàng lóng lánh thì hãy nhớ tới "Rừng xà nu" của Nguyễn Trung Thành −
một rừng xà nu đã ưỡn tấm ngực lớn của mình để che chở cho buôn làng Xô Man. Để
hình tượng cây xà nu trở nên thuyết phục hơn, Nguyên Ngọc đã khéo léo để cho mỗi
bước đi của các nhân vật đều thấp thoáng bóng cây xà nu. Trong tác phẩm này, đã hơn
hai mươi lần cây xà nu hiện ra với nhiều diện mạo khác nhau: bốn lần "rừng xà nu",
năm lần "đồi xà nu", cùng với nó là ngọn xà nu, cây xà nu, dầu xà nu, nhựa xà nu....
Mỗi lần hình ảnh cây xà nu xuất hiện là một lần tính cách của người dân Tây nguyên
được bộc lộ. Nắm bắt được các đặc tính của xà nu phần nào đó ta cũng hiểu được tinh
thần yêu nước bất khuất của ông cha ta, từ đó ta tự giáo huấn lòng mình. Rất có lý khi
có ý kiến cho rằng: "Mỗi tác phẩm văn học chân chính là một lời đề nghị về cách
sống". "Mỗi một tác phẩm văn học chân chính đều có khả năng nhân đạo hóa con
người". "Rừng xà nu" là một tác phẩm như vậy.
Văn học xuất phát từ cuộc đời mà đích đến của văn chương là cuộc sống. Chẳng thế
mà Nguyễn Minh Châu đã từng nói: "Văn chương và cuộc đời là những vòng tròn
đồng tâm mà tâm điểm của nó là con người". Hay như M.Gorki cũng nói "văn học là
nhân học". Văn học từ xưa cho tới mãi về sau cũng chỉ viết về con người mà thôi. Để
phản ánh sức sống bất diệt, bền bỉ của con người Việt Nam trong chiến tranh, mỗi một
người nghệ sĩ lại tự đi tìm một hình tượng khác nhau. Nếu nhà thơ Phạm Tiến Duật có
"Vầng trăng và quầng lửa" thì Nguyễn Minh Châu lại có "mảnh trăng thượng tuần".
Và Nguyễn Trung Thành đã chọn hình ảnh cây xà nu. Cây xà nu trong tác phẩm này
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
biểu trưng cho tập thể Tây Nguyên anh hùng, bất khuất. Và ở tác phẩm này, nhà văn
đã mô tả cây xà nu qua nhiều phương diện.
Ban đầu, nhà văn tập trung mô tả những hiện thực khốc liệt của chiến tranh mà xà nu
phải gánh chịu. Điều này chính là dụng ý nghệ thuật của tác giả. Đặt xà nu dưới làn
mưa bom bão đạn của kẻ thù chính là làm nổi bật lên sức sống mãnh liệt, bất diệt của
xà nu. Đầu tiên, hiện lên trong mắt ta là cảnh rừng xà nu dưới tầm đại bác của giặc.
"Làng nằm trong tầm đại bác của đồn giặc. Chúng bắn đã thành lệ, ngày hai lần: hoặc
sáng sớm, hoặc chiều tối... Cả rừng xà nu hàng vạn cây không cây nào không bị
thương. Có những cây bị chặt đứt ngang thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Có
những cây nhựa ứa ra tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh gay gắt dưới ánh nắng hè,
đen đặc rồi bầm quyện lại thành từng cục máu lớn". Ở đoạn văn này, Nguyễn Trung
Thành chủ yếu sử dụng biện pháp nghệ thuật nhân hóa. Nhà văn đã mô tả những thiệt
hại mà rừng xà nu phải gánh chịu trong mưa bom bão đạn của quân thù. Đây cũng
chính là những hi sinh, mất mát mà đồng bào Tây Nguyên nói chung, nhân dân Việt
Nam nói riêng phải gánh chịu trong những năm chiến tranh khốc liệt. Viết về chiến
tranh, Nguyên Ngọc đã không hề né tránh viết về cái chết. Đó là anh Xút bị chúng treo
cổ lên cây vả đầu làng. Đó là bà Nhan bị chúng chặt đầu treo ở mũi súng. Đó là vợ
con Tnú bị chúng dùng gậy sắt tra tấn đến chết. Tất cả là minh chứng cho tội ác chiến
tranh của quân xâm lược, lũ bán nước. Nếu thiếu đi hiện thực khốc liệt này thì "Rừng
xà nu" chỉ còn là một sự tích đẹp về chiến tranh theo lời nói nhà văn Đỗ Kim Hồi.
Mặc dù đứng trong làn mưa bom bão đạn là vậy nhưng rừng xà nu vẫn xanh tốt, như
thách thức bom đạn kẻ thù: "đạn đại bác không giết nổi chúng". "Bên cạnh những cây
mới ngã gục đã có bốn, năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn như mũi tên
vươn thẳng lên bầu trời tiếp lấy ánh sáng". Đây chính là dụng ý nghệ thuật của nhà
văn làm nổi bật lên sức sống mãnh liệt của xà nu. Nếu có ngã gục thì đó chính là điều
kiện sống, tiền đề để thế hệ xà nu tiếp theo mọc lên. Người Tây Nguyên cũng vậy.
Trong chiến tranh, họ hi sinh rất nhiều, họ phải sống rất khổ cực, khó khăn nhưng
trong lòng những người dân nơi đây chỉ có hai chữ "trung thành" với cách mạng mà
thôi. Cụ Mết cũng đã khẳng định chắc chắn: "Đảng còn thì núi nước này còn". Càng
gần bom đạn thì xà nu lại càng coi thường bom đạn. Bom đạn hiện ra như một hoàn
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
cảnh thách thức bản lĩnh cứng cỏi, anh hùng của người Việt Nam trong chiến tranh. Đó là những con người
"Đẹp như hoa hồng, cứng như sắt thép
Xa nhau không hề rơi nước mắt
Nước mắt để dành cho ngày gặp mặt"
Bom đạn có thể phá hủy mọi cơ sở vật chất dù có kiên cố đến đâu nhưng vẫn không
bẻ gãy được sức sống mãnh liệt của dân tộc Việt Nam. Những con người vẫn sống,
vẫn chiến đấu, vẫn yêu nhau, vẫn đợi chờ và tin tưởng một ngày toàn thắng. Điều này
đã thể hiện rõ ở mỗi Tình của Mai và Tnú − những con người đã góp phần viết nên
huyền thoại Việt Nam ở thế kỷ hai mươi. Không phải ngẫu nhiên khi nhà văn Nga Ni-
cu-lin đã thốt lên rằng: “Người Việt Nam trong chiến tranh họ đẹp hơn ra thì phải?".
Chúng ta may mắn được sinh ra trong thời bình nên không thể chứng kiến được thời
kỳ "tiếng hát át tiếng bom". Nhưng có ý kiến cho rằng: "Những gì chưa đọng lại trong
đời thì đọng lại trong văn chương". Hãy trở về với thơ ca thời kỳ lửa cháy để bắt gặp
một rừng xà nu xanh tốt, bạt ngàn chạy tít tới tận chân trời. ta còn bắt gặp "Tiếng bom
ở Seng Phan" của Phạm Tiến Duật
"Tôi đứng giữa Seng Phan
Cao hơn tiếng bom là tiếng suối tiếng đàn
Tiếng mìn công binh đánh đá
Tiếng điếu cày rít lên thong thả
Tiếng oai nghiêm xe rú máy trên đường Thế đấy!
Giữa chiến trường
Tiếng bom nghe rất nhỏ"
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Đứng giữa cánh rừng xà nu mãnh liệt sức sống như vậy thì bom đạn của kẻ thù cũng nhỏ như thế mà thôi.
Để khẳng định sức sống bất diệt của xà nu cũng như đồng bào Tây Nguyên trong
chiến tranh, nhà văn Nguyễn Trung Thành đã khéo léo xây dựng hình ảnh cây xà nu
thông qua kết cấu của truyện. Ai đã từng đọc truyện ngắn "Rừng Xà nu" đều nhận
thấy có hai câu văn tưởng chừng như trùng lặp nhau. Đó là câu văn phần đầu tác phẩm:
"Đứng trên đồi xà nu ấy trông ra xa hết tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những
đồi xà nu nối tiếp nhau tới chân trời"
Mặc dù hàng ngày, cánh rừng xà nu ấy phải gánh chịu hai trận pháo kích của quân thù
nhưng vẫn xanh tốt đến lạ kỳ. Để đến cuối tác phẩm, nhà văn tự hào viết:
"Ba người đứng đó nhìn ra xa, đến hút tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những
rừng xà nu nối tiếp tới tận chân trời".
Mới đọc qua, chúng ta có cảm giác đây là hai câu văn giống nhau nhưng nếu để ý ta sẽ
thấy sự thay đổi về số lượng, cũng như chất lượng của những cây xà nu. Đây là một
dụng ý nghệ thuật của Nguyễn Thành Trung. Muốn hiểu được sức sống bền bỉ, dẻo
dai của xà nu cũng như tinh thần yêu nước của đồng bào Tây Nguyên qua kết cấu này
thì ta phải đặt chúng dưới hai góc độ không gian và thời gian.
Nếu để đồi xà nu thành rừng xà nu chạy tít tới tận chân trời thì cần có một khoảng
cách về thời gian. Thời gian ấy được đo bằng 21 năm của cuộc kháng chiến chống Mỹ
cứu nước gian khổ. Hai mươi mốt năm đó là hai mươi mốt thế hệ xà nu nhã gục,
nhưng cùng với đó là hai mươi mốt thế hệ xà nu vươn lên đón lấy ánh sáng mặt trời.
Nhìn rộng ra, đó là hai mươi mốt thế hệ đồng bào Tây Nguyên ra trận. Đó là cuộc
chạy tiếp sức của hai mươi mốt thế hệ mang trong mình ngọn lửa sức sống Việt Nam.
Cũng như cây xà nu ấy, người Tây Nguyên cũng truyền ngọn lửa sức sống từ đời này
sang đời khác, từ lồng ngực của người già sang người trẻ.
"Lớp cha trước, lớp con sau
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Cũng thành đồng chí chung câu quân hành"
Lớp lớp người Tây Nguyên ra trận ào ào như gió thổi mà ở tác phẩm này ta thấy ngọn
lửa truyền từ tay anh Quyết − một Đảng viên tới tay Tnú và Mai. Rồi cuộc đời Tnú lại
là tấm gương sáng cho thế hệ sau như Dít, Heng noi theo. Đó là những con người viết
lên bản hùng ca của Tây Nguyên bất khuất.
"Tôi muốn viết bài thơ trên báng súng
Con lớn lên để viết tiếp thay cha
Người đứng dậy viết tiếp người ngã xuống
Người hôm nay viết tiếp người hôm qua"
Nếu nhìn từ góc độ không gian, ta nhận thấy nhà văn Nguyễn Trung Thành đã chọn
buôn làng Xô Man để dùng bút lực của mình viết về tập thể Tây Nguyên anh hùng.
Tương ứng với làng Xô Man là những đồi xà nu cạnh con nước lớn. Tuy nhiên, càng
đi sâu vào cuộc chiến tranh thì tinh thần yêu nước của đồng bào Tây nguyên không
chỉ bó hẹp trong phạm vi làng Xô Man nữa mà mà như sức vươn xa của cây xà nu lan
rộng khắp Tây Nguyên.. Nó lan rộng ra cả miền Nam "thành đồng Tổ Quốc". Truyện
ngắn ra đời năm 1965, cũng là năm bàn tay độc ác, đen tối của đế quốc Mĩ vươn ra
miền Bắc. Chúng định dùng những "bóng ma", "pháo đài bay" nhằm đưa miền Bắc trở
về thời kỳ đồ đá. Với kết cấu truyện như vậy, nhà căn đã khẳng định tinh thần "đồng
khởi" của dân tộc Việt Nam với mục đích dập tắt cuộc chiến tranh phi nghĩa, tàn bào
của đế quốc Mỹ và tay sai. Do vậy, "Rừng xà nu" đã phản ánh một cách trung thực
tinh thần bất khuất của dân tộc Việt Nam. Không phải ngẫu nhiên khi có một ý kiến
cho rằng: "Rừng xà nu" là sự thu nhỏ, cô đặc của tiểu thuyết "Đất nước đứng lên".
Tuy nhiên, để hiểu sâu kết cấu này, ta nhận thấy "đồi xà nu" ở câu văn thứ nhất so với
"rừng xà nu" của câu văn thứ hai thiếu đi sự liên kết. Nhà văn đã mượn hình ảnh này
để phản ánh tinh thần đấu tranh từ tự phát cá nhân sang tự giác cách mạng. Khoảng
thời gian và không gian ấy chính là đồng bào Tây Nguyên đã giác ngộ nghị quyết mười lăm của Đảng".
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Đứng trong chiến tranh khốc liệt nhưng xà nu vẫn bảo toàn, phát triển. Đó là nhờ vào
tính liên kết, tinh thần đoàn kết của các thế hệ xà nu, các lớp người Tây Nguyên.
Trong cánh rừng xà nu "nối tiếp nhau tới chân trời" ấy, Nguyễn Trung Thành đã nhận
ra có ba lứa cây xà nu bện chặt vào nhau để vượt qua bom đạn. Tương ứng với ba lứa
cây đó là ba thế hệ người Tây Nguyên. Nhà văn đã tập trung nhiều bút lực của mình
để mô tả lứa cây trưởng thành. Mặc dù mang trên mình đầy thương tích nhưng với sức
vóc lớn mạnh đã làm mờ đi vết thương. Những cây xà nu ấy không khác gì những con
chim đã đủ lông mao lông vũ, ưỡn tấm ngực lớn của mình che chở cho buôn làng Xô
Man. Tương ứng với lứa cây trưởng thành đó chính là thế hệ thanh niên như Tnú và
Mai. Bên cạnh lứa xà nu trưởng thành là những cây xà nu đại thụ là chỗ dựa tinh thần
của cả cánh rừng xà nu. Những cây xà nu ấy tương ứng với cụ Mết − vị già bản của
buôn làng Xô Man. Thông qua lời nói "Chúng nó cầm súng thì mình phải cầm giáo
mác" của cụ Mết, Nguyễn Trung Thành đã truyền tải ánh sáng nghị quyết mười lăm
của Đảng. Bên cạnh hai lứa xà nu trên còn có những cây xà nu non, vừa nhú khỏi mặt
đất đã nhọn hoắt, kiên cường lao lên bầu trời, tiếp nhận ánh sáng. Đó chính là những
thế hệ thiếu niên Xô Man như bé Heng, bé Dít. Không phải ngẫu nhiên khi nhà văn
viết "Ba người đứng đó...."
Tình thần đoàn kết toàn dân luôn là thứ vũ khí mạnh nhất chúng ta có được trong bốn
ngàn năm dựng nước, giữ nước. Truyện ngắn "Rừng xà nu" đã khẳng định lại chân lý
ấy, đồng thời ngợi ca sức sống bất diệt của con người Việt Nam trong chiến tranh.
Như vậy, "Rừng xà nu" xứng đáng là linh hồn của tập "trên quê hương những anh
hùng Điện Ngọc". Và Nguyễn Trung Thành xứng đáng là người chiến sĩ trên mặt trận văn chương cách mạng.
Hình tượng cây xà nu - Mẫu 5
Trải qua hơn 120 năm kháng chiến hào hùng và gian khổ, những trang sử vẻ vang của
dân tộc ta đã ghi lại biết bao chiến công lẫy lừng làm rạng danh Tổ quốc, khiến quân
thù phải khiếp sợ, khiến cả thế giới phải khâm phục một dân tộc máu đỏ da vàng tuy
nhỏ bé nhưng có tầm vóc to lớn. Nhưng để có những chiến công oanh liệt, để đất nước
được độc lập, để nhân dân ta được sống trong cảnh hòa bình ấm no, cha anh ta đã phải
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
đánh đổi bằng rất nhiều xương máu, mồ hôi và nước mắt. Trong những năm tháng đế
quốc mỹ nhắm đại bác vào vùng núi rừng Tây Nguyên hiền hòa, đã có một dân tộc
anh hùng đứng lên ưỡn ngực, vươn mình chống lại quân thù. Tác phẩm Rừng xà nu
của Nguyễn Trung Thành khắc họa sâu sắc hình ảnh những người con kiêu hùng trong
công cuộc bảo vệ Tổ quốc, mà trong đó nổi lên với hình ảnh cây xà nu đẹp đẽ có ý
nghĩa biểu tượng to lớn, là đại diện cho từng người dân làng Xô Man chống giặc, là
biểu tượng cho sức sống mãnh liệt và nhiều phẩm chất cao đẹp của người dân Tây Nguyên.
Nguyễn Trung Thành tên thật là Nguyễn Văn Báu, còn có bút danh khác là Nguyên
Ngọc, ông sinh năm 1932, quê ở huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. Ông gia nhập
quân đội vào năm 1950, lúc đang còn là học sinh trung học, có mặt tại chiến trường
Tây Nguyên trong cả hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Nguyễn Trung
Thành sáng tác nhiều thể loại từ truyện ký, tiểu thuyết, đến truyện ngắn, tùy bút,…Các
sáng tác của ông mang đậm khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn, nội dung chủ
đề tập trung viết về 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, về những vấn đề mang
tính trọng đại lịch sử của dân tộc, đặc biệt ông viết rất nhiều về vùng đất Tây Nguyên
đầy nắng và gió. Rừng xà nu nằm trong tập truyện ký Trên quê hương những anh
hùng Điện ngọc, viết vào năm 1965, khi quân Mỹ Diệm tràn vào miền Nam càn quét bắn phá ác liệt.
Hình tượng rừng cây xà nu xuất hiện nổi bật và xuyên suốt chiều dài tác phẩm, mở ra
là rừng xà nu bạt ngàn và kết thúc tác phẩm cũng là hình ảnh rừng xà nu chạy dài đến
tận chân trời. Không những thế, hình ảnh cây xà nu còn trải kín cả tác phẩm, có đến
hơn 20 lần trong toàn tác phẩm, điều ấy đã tái hiện lại những vẻ đẹp kỳ thú đặc trưng
của mảnh đất Tây Nguyên, đồng thời mang ý nghĩa biểu tượng về sức sống và vẻ đẹp
của những con người Tây Nguyên.
Bằng bút pháp tả thực, Nguyễn Trung Thành đã cho thấy hình ảnh cây xà nu trở đi trở
lại và gắn bó mật thiết với cuộc sống của con người Tây Nguyên, có mặt trong đời
sống hằng ngày của người dân nơi đây, ngọn lửa xà nu “dần dật cháy” trong bếp của
mỗi ngôi nhà, khói xà nu làm bảng học cho Tnú và Mai. Hình ảnh cả cánh rừng xà nu
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
ưỡn tấm ngực lớn ra để che chở cho làng Xô Man bởi “Làng nằm trong tầm đại bác
của giặc”, giống như người cha che chở cho đứa con nhỏ của mình, như nhà thơ Tố
Hữu đã viết trong bài thơ Việt Bắc rằng: “Rừng che bộ đội rừng vây quân thù”, gắn bó, ân tình.
Không chỉ có mặt trong cuộc sống hằng ngày mà cây xà nu còn tham dự vào trong
những sự kiện trọng đại của dân làng Xô Man. Trong đêm mà vợ con Tnú bị giặc bắt
giữ, đống lửa xà nu đã để Tnú nhìn rõ ràng cảnh kẻ thù hành hạ vợ con, rồi thì chính
nhựa xà nu lại thiêu đốt 10 ngón tay của Tnú như mười ngọn đuốc, điều ấy đã trở
thành giọt nước tràn ly, cổ vũ dân làng Xô Man đứng lên đấu tranh giết mười tên giặc
ác ôn để giải cứu Tnú và lập lên chiến công đầu tiên trong cuộc chiến chống lại kẻ thù
của dân làng. Từ đây người làng Xô Man đã mạnh mẽ đứng lên, không còn do dự
chần chừ, bởi chỉ có đấu tranh chỉ có cách dùng vũ lực thì mới có thể có một cuộc
sống tốt hơn, mới có thể bảo vệ được dân làng và đất nước. Hình ảnh của cây xà nu
cũng trở lại trong đêm Tnú về thăm làng, đuốc xà nu lại dẫn đường cho người dân
khắp làng Xô Man cùng tụ tập về nghe cụ Mết kể về cuộc đời của Tnú, câu chuyện
một đời người kể trong một đêm, ánh lửa xà nu càng trở nên thiêng liêng và đậm tính
sử thi. Thêm vào đó hình ảnh xà nu còn thấm vào nếp cảm, nếp nghĩ thấm vào cả lối
tư duy và cách nói của người dân Tây Nguyên, những tính chất vẻ đẹp của cây đã trở
thành thước đo để khắc họa lần lượt hình ảnh của cụ Mết, của Tnú, Mai, và nhiều
người dân làng Xô Man khác.
Với bút pháp tượng trưng, hình ảnh cây xà nu lại là biểu tượng cho số phận và phẩm
chất của người dân Tây Nguyên. Nói về số phận của người dân làng Xô Man, mở đầu
tác phẩm Nguyễn Trung Thành viết “Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào
không bị thương” ấy là một cảnh tượng ám ảnh về một rừng cây tan hoang bởi đại bác
của quân thù, trầy trợt đầy những thương tích. Đến gần hơn, hình ảnh tang thương của
cây xà nu càng thêm rõ ràng, “Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào
ào như một trận bão”, từ miệng vết thương ấy ứa ra thứ nhựa “tràn trề, thơm ngào
ngạt, long lanh”, “bầm lại quyện đen thành những cục máu lớn”, như vậy đối với tác
giả xà nu cũng giống như một con người cũng có máu thịt, cây cũng bị thương, nhựa
cây chảy ra được ví là máu huyết của sinh thể, những hòn máu đọng đem lại cho
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
người đọc những ấn tượng sâu sắc về loài cây anh hùng, bất khuất. Nhưng đấy là
những cây may mắn, kiên cường còn có thể lành miệng và tiếp tục sinh dưỡng, xấu số
hơn có những cây con mới đến ngang tầm ngực người, đã bị đại bác nã phải gãy làm
đôi “nhựa còn trong, chất dầu còn loãng, vết thương không lành được cứ loét mãi ra,
năm mười hôm thì cây chết”. Cách miêu tả chân thực sống động đến từng chi tiết đã
tái hiện thật tang thương cảnh cây xà nu ngã xuống vì bom đạn. Suy rộng ra, cũng
giống như cả cánh rừng mang đầy thương tích và mất mát ấy, người dân làng Xô Man
cũng phải chịu biết bao hy sinh, bao nỗi đau thương cùng cực, bao người dân đã ngã
xuống: Anh Xút, bà Nhan, Mai và con của cô với Tnú, tất cả đều hi sinh một cách đầy
thương tâm dưới bàn tay độc ác của kẻ thù. Những người còn sống cũng lại mang đầy
thương tích trên thể xác và cả tâm hồn, tấm lưng của Tnú với chằng chịt vết dao chém,
mười ngón tay bị giặc đốt đều cụt một đốt, đau đớn hơn anh còn phải gánh chịu nỗi
đau tận mắt nhìn vợ con bị giặc đánh chết mà không thể làm gì được.
Không chỉ là biểu tượng cho số phận của con người Tây Nguyên, cây xà nu còn là
biểu tượng cho những phẩm chất tốt đẹp của người dân nơi đây. Xà nu là một loài cây
khao khát ánh sáng đến lạ kỳ “nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh sáng”, đó cũng
chính là biểu tượng cho tình yêu tự do, sức sống tiềm tàng mãnh liệt của con người
Tây Nguyên. Thêm nữa, xà nu còn có khả năng sinh sôi mãnh liệt “cạnh một cây mới
ngã gục đã có bốn năm cây con mọc lên , ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng
lên trời”. Đó là biểu tượng cho sự tiếp nối liên tục và mạnh mẽ của người dân làng Xô
Man, anh Quyết hy sinh đã có Tnú về thay thế, anh Xút bị giết đã có bà Nhan thay
công việc nuôi bộ đội, bà Nhan chết thì đã có lớp trẻ con thay thế, Mai chết thì đã có
em gái của Mai tiếp bước chị, và còn cả chú bé Heng. Thế hệ trước luôn có sự chuẩn
bị là bước đệm cho thế hệ sau được vươn lên mạnh mẽ và tiến xa hơn trong con đường cách mạng.
Cây xà nu còn mang trong mình một sức sống bất diệt, mạnh mẽ vô cùng “có những
cây vượt lên được cao hơn đầu người, cành lá xum xuê như những con chim đã đủ
lông mao, lông vũ. Đạn đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của chúng
chóng lành như trên một thân thể cường tráng”. Hình ảnh bất diệt của cây xà nu khiến
ta lập tức nghĩa đến Tnú tiêu biểu cho lớp anh hùng của làng Xô Man, anh chịu biết
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
bao đau đớn thương tật nhưng anh vẫn sống vẫn hoạt động cách mạng một cách sôi
nổi, giặc không bắt được anh, không giết được anh, người anh hùng của vùng đất Tây
nguyên. Trong sự khốc liệt, tàn bạo của chiến tranh thì sự sống vẫn vươn lên và chiến
thắng cái chết, sức sống mãnh liệt, bất tử của rừng xà nu đã đại diện cho tinh thần bất
khuất, kiên cường của người dân Tây Nguyên trong những năm tháng chiến tranh ác liệt.
Nguyễn Trung Thành với nghệ thuật xây dựng hình tượng xuất sắc, điểm nhìn đậm
chất điện ảnh khiến cho hình tượng cây xà nu hiện lên một cách thật chân thực và sắc
nét. Đôi lúc tác giả đã không kìm được mà bộc lộ những cảm xúc cá nhân thật mạnh
mẽ, niềm bất ngờ, tự hào về loài cây đặc sắc. Bằng bút pháp hiện thực và bút pháp
lãng mạn nhà văn đã gây dựng thật xuất sắc vẻ đẹp của cây rừng xà nu biểu tượng cho
vẻ đẹp của con người Tây Nguyên, mở một cánh cửa dẫn người đọc vào thế giới của
con người nơi đây, tiêu biểu là nhân vật Tnú.
Hình tượng cây xà nu - Mẫu 6
Tây Nguyên là mảnh đất của văn hóa cồng chiêng và những pho sử thi đồ sộ. Chính
mảnh đất này đã thổi hồn vào những trang viết của Nguyễn Trung Thành và để lại
nhiều dấu ấn qua “Rừng xà nu”, “Đất nước đứng lên”… Truyện ngắn “Rừng xà nu” ra
đời vào mùa hè 1965 giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ đang đến hồi ác liệt. Tác
phẩm để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng bạn đọc bởi hình tượng cây xà nu - tiêu biểu cho
thiên nhiên và con người Tây Nguyên kiêu hùng, bất khuất.
Tác phẩm “Rừng xà nu” ra đời vào thời điểm mùa hè năm 1965 khi đế quốc Mỹ bắt
đầu cuộc chiến tranh cục bộ. Tác phẩm được in trong tập “Trên quê hương những anh
hùng Điện Ngọc”. Bối cảnh của thiên truyện là mảnh đất Tây Nguyên với những con
người anh hùng, kiên trung, bất khuất.
Hình tượng cây xà nu được tác giả miêu tả xuyên suốt trong toàn bộ câu truyện. Trong
truyện ngắn này, nhà văn không chỉ mở đầu và kết thúc truyện bằng hình ảnh rừng xà
nu “bát ngát đến tận chân trời” mà còn gần hai mươi lần nói đến “rừng xà nu”, “cây xà
nu”, “nhựa xà nu”, “lửa xà nu”, “đuốc xà nu”… Xà nu gắn bó với cuộc sống sinh hoạt
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
hàng ngày thân thuộc với dân làng: ngọn lửa xà nu nấu ăn trong mỗi bếp, lửa xà nu
cháy bập bùng trong nhà Ưng tập trung cả dân làng để nghe cụ Mết kể về cuộc đời
Tnú. Khói xà nu đen nhẻm thân hình lũ trẻ; khói xà nu còn làm tấm bảng đen cho anh
Quyết dạy Tnú và Mai học chữ cụ Hồ…
Xà nu còn tham dự vào những sự kiện quan trọng của cuộc sống làng Xô-man: ngọn
đuốc xà nu cháy sáng trên tay cụ Mết dẫn cả dân làng đi vào rừng sâu lấy giáo mác
chuẩn bị cho cuộc nổi dậy. Đêm đêm cả dân làng thức mài vũ khí dưới ánh đuốc xà
nu. Giặc đốt hai bàn tay Tnú bằng giẻ tẩm nhựa xà nu… Bởi vậy, tác phẩm đặt tên gọi
là Rừng xà nu là rất hợp lý.
Hình tượng cây xà nu qua ngòi bút Nguyễn Trung Thành đã trở thành một thành lũy
vững vàng bảo vệ cuộc sống cho buôn làng Xô Man: Mỗi ngày giặc bắn đại bác ba lần
vào làng nhưng làng Xô Man vẫn bình yên vì “Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn
đồi xà nu cạnh con nước lớn”. Đổi lại, vì bảo vệ cho dân làng nên cánh rừng xà nu lại
chịu nhiều đau thương mất mát: “Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào là
không bị thương. Có những cây bị đạn đại bác chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào
như một trận bão”. Ở chỗ khác, nhà văn miêu tả kỹ hơn: “Có những cây con vừa lớn
ngang tầm ngực người đã bị đạn đại bác chặt đứt làm đôi, ở những cây này nhựa còn
trong, chất dầu còn loãng, chỉ năm mười hôm là cây chết ”.
Bằng nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ tượng trưng tác giả nói lên được nỗi đau thương mất
mát của dân làng Xô Man và tố cáo tội ác của kẻ thù . Viết về nỗi đau của cây mà ta
cứ ngỡ như nỗi đau của con người. Mỗi một cây ngã xuống ta cứ ngỡ như một người
Xô Man ngã xuống. Phải chăng đó là hình ảnh của anh Xút, bà Nhan, mẹ con Mai,
anh Quyết… những người đã ngã xuống vì chính nghĩa dưới bàn tay tàn bạo của kẻ
thù. Nhưng trong đau thương, cây xà nu vẫn hiện lên bởi những vẻ đẹp thăng hoa đến
sững sờ. Đẹp trong dáng ngã kiêu hùng, bất khuất “đổ ào ào như một trận bão”. Đẹp
bởi đường nét, màu sắc, hình khối , trong đau thương mà vẫn hiện hữu hương thơm và
ánh sáng “nơi chỗ vết thương nhựa ứa ra tràn trề thơm ngào ngạt long lanh nắng hè
gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện thành cục máu lớn”.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Cây xà nu có sức sống mãnh liệt là hình ảnh tượng trưng cho cuộc sống và phẩm chất
người dân Xôman nói riêng, Tây Nguyên nói chung: bằng bút pháp miêu tả tác giả đã
mang đến cho người đọc sức sống hoang dại, mãnh liệt của rừng xà nu: “Trong rừng ít
có loại cây sinh sôi nảy nở khoẻ như vậy. Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn
năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời”.
Đau thương nối đau thương, sự sống nối tiếp sự sống, mà sự sống của xà nu là bất
diệt, bất tử, không một thế lực nào, không mưa bom bão đạn nào của kẻ thù có thể hủy
diệt được. Như một mẫu số nhân “một ngã” thì “bốn năm cây con mọc lên” thách
thức, kiêu hãnh. Đúng như lời cụ Mết đã khẳng định “Không có cây gì mạnh bằng cây
xà nu đất ta. Cây mẹ ngã, cây con mọc lên, đố chúng nó giết hết được cả rừng xà nu này”.
Thế hệ này ngã xuống, thế hệ khác đứng lên thay thế, tiếp tục chiến đấu với kẻ thù.
Con người Xô man cũng vậy: anh Xút bà Nhan hi sinh thì có thế hệ của Mai và Tnú
lớn lên tiếp tục xông pha vào mưa bom bão đạn để viết tiếp trang sử của làng. Mai ngã
xuống khi tuổi xuân và hạnh phúc đang căng nồng thì Dít lớn lên nhanh chóng trở
thành bí thư chi bộ. Rồi thế hệ bé Heng đang tiếp bước cha anh. Tất cả tạo nên một đội ngũ trùng điệp.
Vẻ đẹp nữa của cây xà nu đó là loài cây ham ánh sáng mặt trời, yêu tự do. Sự sống
của nó chính là sự vươn lên để sinh tồn. Dựa vào đặc điểm đó Nguyễn Trung Thành
lại thêm một lần nữa khiến người đọc phải rung động trước những câu văn đầy ánh
sáng và hương thơm. Cây xà nu rất ham ánh sáng và khí trời: “nó phóng lên rất nhanh
để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, vô
số những hạt bụi vàng bay ra từ nhựa cây thơm mỡ màng”. Đó chính là tiếng gọi của
tình yêu tự do. Cũng như Tnú, như dân làng Xô-man yêu tự do, khát khao ánh sáng
nên họ đã cầm giáo, cầm gươm quyết tâm bảo vệ vùng trời tự do ấy.
Và ở rừng xà nu còn xuất hiện những cây khác vững chãi, không chịu khuất phục
trước giông bão, đạn bom của kẻ thù: “Có những cây xà nu cành lá xum xuê như
những con chim đã đủ lông mao, lông vũ, đạn đại bác không giết nổi chúng. Những
vết thương của chúng chóng lành như trên một cơ thể cường tráng. Cứ thế ba năm
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
nay, rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình che chở cho cả dân làng”. Hình ảnh ấy
của cây rừng xà nu khiến ta liên tưởng đến hình ảnh của cụ Mết, của sức sống Tnú, của Dít…
Đó là vẻ đẹp của bức thành đồng kiên cố, tấm lá thép vĩ đại của làng Xô man. Vì vậy
mà suốt năm năm chưa hề có cán bộ nào bị giặc bắt hoặc chết trong rừng làng này.
Bởi rừng xà nu đã mang tầm vẻ đẹp “Rừng che bộ đội rừng vây quân thù”. Tất cả nối
tiếp nhau tạo thành một đội ngũ trùng trùng điệp điệp nối tiếp nhau chạy đến tận chân trời.
Tương đồng với vẻ đẹp của rừng xà nu chính là vẻ đẹp của con người Xô-man kiêu
hùng bất khuất. Bên cạnh ý nghĩa tả thực, rừng Xà Nu còn mang tính biểu tượng cho
sức sống mãnh liệt của nhân dân các dân tộc Tây Nguyên. Phải chăng đó là vẻ đẹp của
cụ Mết, người truyền và giữ ngọn lửa tinh thần cách mạng với chân lí ngời sáng
“Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo”. Là vẻ đẹp của người anh hùng Tnú với
tinh thần kìm nén đau thương để biến thành sức mạnh quật khởi. Là vẻ đẹp của Dít
với đôi mắt mở to trong suốt, bình thản, ngày Mai chết, Dít như cây xà nu nhanh
chóng trưởng thành, nhanh chóng trở thành bí thư chi bộ cùng cụ Mết lãnh đạo dân
làng Xô Man đánh giặc. Vẻ đẹp của bé Heng, thế hệ xà nu măng non, chưa trưởng
thành nhưng tinh thần thì đã “nhọn hoắt như những mũi lê”…
Có thể nói hình tượng xà nu nổi bật xuyên suốt tác phẩm, câu chuyện mở ra trong vẻ
đẹp mãnh liệt của sự sống trước đau thương mất mát để rồi khép lại vẫn là hình ảnh
hào hùng của sự thách thức . Bên cạnh “bốn năm cây xà nu đã bị đánh ngã đã có vô số
những cây con đang mọc lên”. Mới mọc thôi nhưng tinh thần chiến đấu lại rất mãnh
liệt “Có những cây mới nhú khỏi mặt đất nhọn hoắt như những mũi lê”.
Tóm lại, hình tượng xà nu là một sáng tạo nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Trung
Thành. Nó được dùng như một ẩn dụ gợi cho người đọc nghĩ đến con người Tây
Nguyên yêu tự do, dồi dào sức sống, bất khuất kiên trung, thủy chung với Cách mạng.
Như thế là hình tượng cây xà nu đã được tác giả đưa lại cho biết bao ý nghĩa mới mẻ
giàu tính chất thẩm mỹ và ý nghĩa nhân sinh, trở thành linh hồn tác phẩm.Vì vậy, tác
giả đã đặt cho truyện của mình cái tên thật có ý nghĩa: “Rừng xà nu”.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Hình tượng cây xà nu - Mẫu 7
Truyện ngắn Rừng xà nu được tác giả sáng tác vào khoảng giữa năm 1965, khi cuộc
đối đầu giữa nhân dân miền Nam với bè lũ Mĩ - ngụy đã bước vào giai đoạn gay go,
ác liệt. Tác giả đã khéo léo lồng ghép nỗi đau mất mát vợ con của Tnú vào nỗi đau
chung của dân làng. Họ đau đớn vì mất nước, mất đi sự tự do của chính mình và đó
cũng chính là ngòi nổ châm lửa cho phong trào đấu tranh của người dân làng Xô man
bùng cháy. Sự khắc nghiệt của chiến tranh như thứ lửa thử vàng để thử phẩm chất của
con người Tây Nguyên. Càng khó khăn, càng gian khổ họ càng kiên cường, bất khuất.
Câu chuyện về lòng yêu nước của từng thế hệ người dân làng Xô man được kể bằng
chất giọng ồm ồm của cụ Mết. Cụ là người cao tuổi đã sống rất lâu ở mảnh đất ấy. Cụ
đã cùng mảnh đất và con người nơi đây trải qua bao khó khăn, bao mất mát và cả
những đau khổ. Tác giả đã khéo léo xây dựng một số hình tượng nhân vật đại diện cho
các thế hệ dân làng Xô man nối tiếp nhau trong cuộc chiến đấu chống quân thù: từ cụ
Mết đến Tnú, đến Mai rồi đến Dít, Heng...
Nhà văn đã chọn rừng xà nu làm bối cảnh chính cho câu chuyện bởi lẽ với ông cây xà
nu và người dân Tây Nguyên kiên cường kia có nhiều điểm tương đồng. Xà nu là loại
cây cao lớn, có sức sống trường tồn đến lạ kì. Loài cây ấy mang sức sống mãnh liệt y
như người dân Tây Nguyên vậy.
Lật dở những trang đầu tiên của truyện người đọc như bị cuốn hút vào khung cảnh
hoang tàn, tan nát của rừng xà nu khi ngày nào cánh rừng ấy cũng bị mưa bom bão
đạn của quân thù tàn phá, nhưng trái ngược với những đau thương đó là hình ảnh
những cây xà nu kiên cường bất khuất, những thế hệ cây con vẫn nảy mầm và vươn
lên xanh tốt cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những
cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão.
Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh nắng hè gay gắt, rồi
dần dần bầm lại, đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn" cũng có khi "có những
cây con vừa lớn ngang tầm ngực người lại bị đại bác chặt đứt làm đôi. Ở những cây
đó, nhựa còn trong, chất dầu còn loãng, vết thương không lành được, cứ loét mãi ra,
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
năm mười hôm thì cây chết Nhưng cũng có những cây vượt lên được cao hơn đầu
người, cành lá sum sê như những con chim đã đủ lông mao, lông vũ. Đạn đại bác
không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể
cường tráng. Chúng vượt lên rất nhanh, thay thế những cây đã ngã".
Tác giả đã làm xao xuyến trái tim người đọc bằng những câu văn dạt dào cảm xúc xen
vào đó là cả lòng khâm phục của tác giả với chính loài cây hiên ngang ấy cũng như
đối với người dân Xô man. Bằng những áng văn của mình tác giả đã đưa mọi thế hệ
bạn đọc được về tận rừng xà nu để cảm nhận từng vết thương đang rỉ máu mà hàng
ngày loài cây ấy đang phải hứng chịu. Bằng tình yêu của mình nhà văn đã thổi hồn
cho rừng xà nu thành những chiến sĩ tự vệ đang ngày đêm bảo vệ cho người dân làng Xô man.
Dù máu có đổ, dù tính mạng có bị đe dọa thì những chiến sĩ tự vệ ấy vẫn luôn một
lòng trung thành không bao giờ đổi thay Dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Trung
Thành cánh rừng xà nu như được hồi sinh, nó bỗng trở nên có màu sắc, hương vị và
tỏa ra những ánh sáng hào quang của riêng mình. Cánh rừng xà nu ấy là hiện thân cho
người dân làng Xô man nói riêng và đồng bào Tây Nguyên nói chung bất khuất, kiên
cường và trung thành tuyệt đối.
Làng Xô man mà tác giả đưa bạn đọc đến nằm ở trong tầm đại bác của giặc vậy nên
cuộc sống nơi đây luôn gặp nguy hiểm, cái chết luôn dình dập và chuyện chết chóc
bỗng trở nên bình thường không có gì phải sợ sệt. Bởi vậy mà rừng xà nu vừa là hiện
thân của cái đẹp vừa là hiện thân cho sức sống bền bỉ và kiên cường mà mẹ thiên
nhiên đã ban tặng. Cả cánh rừng hàng vạn cây ấy không cây nào là không bị thương,
không cây nào tránh khỏi tầm ngắm của đại bác vậy mà chúng vẫn hiên ngang, những
vết thương đang rỉ máu kia dù có mất đến một hay vài tháng để lành thì cũng không
thể làm những cây xà nu cao lớn kia lùi bước trước mưa bom bão đạn quân thù. Trong
cánh rừng rộng lớn ấy có hàng ngàn hàng vạn cây xà nu ở nhiều thế hệ khác nhau
đang cùng nhau vươn lên chống lại quân thù cũng giống như rất nhiều thế hệ yêu nước
đang lớn dần lên trong làng Xô man như bé Dít, Heng.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Tác giả Nguyễn Trung Thành đã hai lần nhắc tới hình ảnh rừng xà nu. Câu chuyện mở
đầu bằng hình ảnh rừng xà nu và kết thúc cũng bằng hình ảnh rừng xà nu: "Đứng ở
đồi xà nu cạnh con nước lớn, nhìn đến hút tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài
những đồi xà nu nối tiếp nhau chạy đến chân trời". Lối kết mở của truyện khiến cho
người đọc có những suy diễn riêng của mình về từng nhân vật cũng như về làng Xô
man anh hùng. Sức mạnh của những cây xà nu kia cũng chính là sức mạnh của tinh
thần đoàn kết, của sức sống kiên cường của người dân Tây Nguyên nói riêng và của
dân tộc Việt Nam nói chung.
Rừng xà nu quen thuộc đã thành biểu tượng của cuộc sống đau thương nhưng kiên
cường và bất khuất. Từ biểu tượng cho thiên nhiên, rừng xà nu mở rộng thành biểu
tượng của đời sống con người. Cây xà nu hiện diện trong đời sống hằng ngày của
người dân làng Xô man và dường như đã trở thành hơi thở trong mỗi trái tim con
người nơi đây ngọn lửa xà nu bập bùng cháy trong bếp mỗi nhà, trong đống lửa lớn
giữa nhà ưng, nơi tập trung của dân làng; nhựa xà nu rừng rực cháy trên ngọn đuốc
giữa đêm trường, khói xà nu quét đen tấm bảng cho anh Quyết dạy Tnú và Mai học
chữ... Cây xà nu đã trở thành một người dân của buôn làng, được vinh dự tham dự vào
những chuyện trọng đại của làng.
Trong buổi họp chuẩn bị cho đêm đồng khởi cụ Mết và dân làng đã cùng nhau vào
rừng lấy giáo mác dưới ánh đuốc xà nu, ánh đuốc ấy như soi đường chỉ lối cho dân
làng đến gần với cách mạng, với chiến thắng. Đêm đêm, ánh đuốc xà nu ấy thắp sáng
màn đêm để dân làng mài vũ khí phục vụ kháng chiến. Bọn giặc tàn độc kia đã dùng
giẻ tẩm dầu xà nu để đốt cháy mười đầu ngón tay Tnú, và chính ngọn lửa ấy đã chia
vui cùng dân làng khi đã soi rõ được những xác chết của bọn phản loạn, bán nước hại dân.
Nhựa sống của rừng xà nu dường như đã truyền sang tới khắp cơ thể của người dân
Xô man. Họ luôn vững vàng, luôn sẵn sàng chiến đấu trước mưa bom bão đạn quân
thù. Họ mãi mãi sát cánh bên nhau như những lứa xà nu ông, bà, bố, mẹ, con, cháu...
Nhựa sống ấy tiếp thêm cho dân làng sinh lực để chiến đấu, để mơ ước về một ngày
mai tươi sáng trong tương lai.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Nguyễn Trung Thành đã miêu tả một cách xuất sắc và thành công về hình tượng cây
xà nu. Cây xà nu đã trở thành linh hồn của tác phẩm, là hiện thân cho tinh thần chiến
đấu bất khuất của người dân Tây Nguyên. Nhà văn đã thổi hồn cho loài cây ấy trường
tồn mãi mãi, không bao giờ khuất phục trước mưa bom bão đạn, khiến kẻ thù phải
nghiêng mình kính nể. Chắc chắn dù mười năm hay ngàn năm sau đi nữa loài cây
mang tên xà nu ấy còn tồn tại mãi mãi trong trái tim độc giả.
Phân tích Rừng xà nu - Mẫu 8
Đọc truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành, một tác phẩm ra đời trọng bão
táp đấu tranh chống đế quốc Mĩ của nhân dân Tây Nguyên, ai cũng nhận thấy hình
tượng xà nu là hình tượng giàu ý nghĩa, bao trùm tác phẩm. Xà nu là sinh khí, là mạch
hồn, nhựa sống của tác phẩm.
Nguyễn Trung Thành gắn bó sâu nặng với Tây Nguyên. Nhà văn muốn để lại tình cảm
đó trong câu chuyện về làng Xô Man đánh Mĩ với những tấm gương, những cuộc đời
sáng đẹp, ánh lên từ cuộc chiến đấu khốc liệt với kẻ thù xâm lược. Tất cả tình cảm đó
được bộc lộ trong truyện ngắn Rừng xà nu.
Mở đầu tác phẩm, nhà văn tập trung tái hiện hình ảnh một rừng xà nu bên “con nước
lớn đầu làng” và “nằm trong tầm đại bác của đồn giặc”: “Làng ở trong tầm đại bác của
đồn giặc. Chúng nó bắn đã thành lệ, mỗi ngày hai lần hoặc buổi sáng sớm và xế chiều,
hoặc đứng bóng và xẩm tối, hoặc nửa đêm và trở gà gáy. Hầu hết đạn đại bác đều rơi
vào đồi xà nu cạnh con nước lớn”.
Cây xà nu gắn bó với người Tây Nguyên. Truyện mở ra một cuộc đụng độ lịch sử
quyết liệt giữa làng Xô Man với bọn Mĩ - Diệm. Rừng xà nu cũng nằm trong cuộc
đụng độ ấy. Từ chỗ tả thực, rất tự nhiên, hình ảnh xà nu đã trở thành một biểu tượng.
Xà nu hiện ra với tư thế của sự sống đang đối diện với cái chết, sự sinh tồn đối diện
với sự hủy diệt. Cách mở của câu chuyện thật gọn gàng, cô đúc mà vẫn đầy uy nghi tầm vóc.
Rất nhiều lần tác giả nhắc đến hai chữ “xà nu” (rừng xà nu, đồi xà nu, gốc xà nu, cây
xà nu, lửa xà nu, khói xà nu, nhựa xà nu..). Xà nu trở thành mảnh hồn của làng Xô
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Man, của Tây Nguyên và cao hơn, trở thành hình tượng đại diện cho chính Tây
Nguyên. Mỗi đặc điểm của xà nu mà tác giả nói tới đều có thể hiểu theo ý nghĩa ẩn
dụ, tượng trưng cho con người Tây Nguyên.
Khi miêu tả khái quát, Nguyễn Trung Thành đã phát hiện ra: “Cả rừng xà nu hàng vạn
cây không cây nào là không bị thương”. Với cái nhìn cận cảnh, quan sát kỉ từng cây
xà nu, tác giả đã chứng kiến nỗi đau của xà nu: “Có những cây bị chặt đứt ngang nửa
thân mình đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm
ngào ngạt, long lanh nắng hè gay gắt”. Rồi “Có những cây con vừa lớn ngang tầm
ngực người bị đạn đại bác chặt đứt làm đôi. Ở những cây đó, nhựa còn trong, chất dầu
còn loãng, vết thương không lành được cứ loét mãi ra năm mười hôm sau thì cây
chết”. Các từ ngữ: vết thương, cục máu lớn. Loét mãi ra, chết... là những từ ngữ diễn
tả nỗi đau của con người. Nhà văn đã mang nỗi đau của con người để biểu đạt cho nỗi
đau của cây và ngược lại.
Bọn giặc đi trong rừng như lũ cọp beo, chúng đội những “chiếc mũ đỏ màu máu”,
“lưỡi lê dính máu”. Làng Xô Man sống trong cảnh bị o ép dữ dội. Mọi người bị lùa
đến nhà ưng, quần chúng bị chặt đầu, bị treo cổ, tiếng cười “sằng sặc”, “dần dật" của
lũ ác ôn, tiếng roi “vun vút”, tiếng đạn “chói tai”, tiếng gậy sắt nện “hừ hự" xuống những thân người…
Nhưng tác giả không đế cho xà nu khép mình trong nỗi đau thầm lặng. Nhà văn đã
phát hiện được sức sống mãnh liệt của cây xà nu, một sức sống bất chấp bom đạn:
“Trong rừng ít có loại cây sinh sôi nảy nở khỏe như vậy”. Đây là yếu tố cơ bản đế xà
nu vượt qua giới hạn của sự sống và cái chết. Sự sống tồn tại ngay trong sự hủy diệt.
“Cạnh một cây xà nu mới ngã gục đã có bốn năm cây con mọc lên”. Tác giả sử dụng
cách nói đối lập (ngã gục - mọc lên; một - bốn năm) đế khẳng định một khát vọng thật
của sự sống. Cây xà nu đã tự đứng lên bằng sức sống mãnh liệt của mình: cây con
mọc lên, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời". Xà nu đẹp một vẻ đẹp man dại
nhưng cũng rất hùng tráng. Xà nu không những tự biết bảo vệ mình mà còn bảo vệ sự
sống, bảo vệ làng Xô Man: “Cứ thế hai ba năm nay, rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn ra
che chở cho làng”. Hình tượng xà nu chứa đựng tinh thần quả cảm, một sự kiêu hãnh
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
của vị trí đứng đầu trong bão táp chiến tranh. Hình tượng cánh rừng xà nu “ưỡn tấm
ngực lớn ra che chở cho làng" gợi ra bức tranh thiên nhiên hoành tráng chứa đựng
nguồn cảm hứng sử thi dồi dào. Cái hay của đoạn văn chính là ở chỗ nhà văn đã miêu
tả rừng xà nu như một sinh thể có hồn, hòa nhập với tinh thần bất khuất của con người
Tây Nguyên nói chung và làng Xô Man nói riêng.
Trong khi miêu tả rừng xà nu, cây xà nu, nhà văn đã sử dụng biện pháp "nhân hóa như
một phép tu từ chủ đạo. Ông luôn lấy nỗi đau và vẻ đẹp của con người làm chuẩn mực
để nói về xà nu khiến xà nu trở thành một ẩn dụ cho con người, một biểu tượng của
Tây Nguyên bất khuất, kiên cường. Ngược lại, khi miêu tả con người, tác giả cũng
thường so sánh với xà nu. Cụ Mết có bộ ngực “căng như một cày xà nu lớn”, tay “sần
sùi như vỏ cây xà nu”. Cụ Mết chính là cây xà nu cổ thụ hội tụ tất cả sức mạnh của rừng xà nu.
Các thế hệ con người làng Xô Man cũng tương ứng với các thế hệ cây xà nu. Tnú
cường tráng như một cây xà nu được tôi luyện trong đau thương đã trưởng thành trong
thử thách với bản lĩnh và nghị lực phi thường cùng giống như xà nu phóng lên rất
nhanh tiếp lấy ánh mặt trời. Cậu bé Heng là mầm xà nu đang được các thế hệ xà nu
trao cho những tố chất cần thiết để sẵn sàng thay thế trong cuộc chiến cam go còn có
thể phái kéo dài “năm năm, mười năm hoặc lâu hơn nữa”.
Trong sự tiếp nối bất diệt, hình tượng dân làng Xô Man đã được hiện lên từ rừng cây
xà nu, cây và người chiếu ứng, tỏa sáng, tôn vẻ đẹp lẫn nhau. Cây xà nu ham ánh sáng
cũng như dân làng yêu chuộng tự do. Cây hứng chịu đau thương cũng như dân làng
nếm trải biết bao mất mát. Nếu cây có sức sống mạnh mẽ, bất diệt thì người trước bao
đau thương vẫn không gục ngã. Không có sự tàn bạo nào tiêu diệt được xà nu cũng
như dân làng Xô Man kiên định vững vàng trước thử thách để chiến đấu và chiến thắng.
Để khắc họa hình tượng rừng xà nu, ngoài phép nhân hóa, tác giả sử dụng cảm hứng
sử thi với nhiều thủ pháp thường thấy trong các thiên anh hung ca. Trong truyện
không dưới 20 lần nhà văn nói đến xà nu. Chất sử thi của truyện sẽ không thể trở
thành giọng điệu chính của tác phẩm nếu thiếu đi hình tượng xà nu được khai thác từ
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
nhiều góc độ, được lặp lại nhiều lần đến như vậy. Xà nu có mặt mọi nơi, mọi lúc trong
cuộc sống, trong chiến đấu của con người. Lửa xà nu thổi cơm. Đuốc xà nu soi cho
Dít giã gạo, soi đường cho dân làng vào rừng lấy giáo mác. Gỗ xà nu dùng làm bảng
để học cái chữ. Mười đầu ngón tay Tnú bị tẩm dầu xà nu đốt cháy như mười bó đuốc
lớn, để rồi “cả rừng xà nu ào ào rung động”. Xà nu có mặt trong đời sống, xà nu tham
dự vào những sự kiện trọng đại cùa con người. Xà nu mang âm hưởng sử thi và khí vị
Tây Nguyên rất rõ. Những lớp nghĩa khác nhau được người đọc tiếp nhận ở hình
tượng rừng xà nu chính là nhờ cách viết vừa kể, vừa tả, vừa gợi liên tưởng, tưởng tượng của tác giả.
Câu văn mở đầu được lặp lại ở cuối tác phẩm (đứng trên đồi xà nu ấy trông ra đến hết
tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những đồi xà nu nối tiếp tới chân trời) gợi ra
cảnh rừng xà nu hùng tráng, kiên dũng và bất diệt, gợi ra sự bất diệt, kiêu dũng và
hùng tráng của con người Tây Nguyên nói riêng và con người Việt Nam nói chung
trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước vĩ đại. Ấn tượng đọng lại trong kí ức
người đọc mãi mãi chính là cái bát ngát của cánh rừng xà nu kiêu dũng đó.
Phân tích hình tượng cây xà nu - Mẫu 9
“Rừng xà nu” là một truyện ngắn xuất sắc của Nguyễn Trung Thành và của văn học
thời chống Mĩ. Trong tác phẩm, với hình tượng cây xà nu, Nguyễn Trung Thành đã
làm nổi rõ khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn, một đặc điểm cơ bản của văn
học Việt Nam giai đoạn 1945-1975. Khuynh hướng này đã chi phối sự sáng tạo nghệ
thuật của các nhà văn trong giai đoạn văn học này.
Đọc “Rừng xà nu” những nhân vật như cụ Mết, Tnú, Dít, Mai… tạo nên ấn tượng sâu
sắc nơi độc giả. Nổi bật hình ảnh cây xà nu được lặp đi lặp lại gần hai mươi lần một
hình tượng đặc sắc bao trùm toàn bộ thiên truyện ngắn này. Hình tượng ấy đã tạo nên
vẻ đẹp hùng tráng, chất sử thi và lãng mạn cho câu chuyện về làng Xô-man bất khuất,
kiên cường. Qua tác phẩm, cây xà nu, rừng xà nu đã được Nguyễn Trung Thành miêu
tả thật cụ thể, thật chi tiết với ngôn ngữ giàu chất thơ, bằng những “lời văn có cánh”
trong một cảm xúc thật say mê và mãnh liệt. Cây xà nu trong truyện xuất hiện rất
nhiều lần và dường như rất quen thuộc với con người nơi núi rừng Tây Nguyên, nó
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
tham dự vào tất cả những sinh hoạt, những tâm tình, những buồn vui của người dân
nơi đây trong cuộc chiến đấu chống Mĩ thật anh dũng của họ.
Tác phẩm “Rừng xà nu” là một bản anh hùng ca về cuộc đời anh dũng, đau thương,
bất khuất của Tnú cũng như của tất cả dân làng Xô-man. Câu chuyện ấy được kể trên
nền tảng chính của hình tượng cây xà nu – một hình tượng hàm chứa rất nhiều ý nghĩa
tượng trưng và khái quát. Những cây xà nu, rừng xà nu như những con người, những
tâm hồn sống, vừa là nhân chứng, vừa tham gia bản anh hùng ca, cũng vừa chịu đựng
mọi vất vả, đau thương dưới tầm đạn kẻ thù. Nhưng bất chấp tất cả, rừng xà nu vẫn
tràn đầy sức sống, vẫn vươn mình lên cường tráng vượt lên mọi thương đau. Cây xà
nu là một hình ảnh mang tính chất tượng trưng cho khát vọng tự do, khát vọng giải
phóng, cho phẩm chất anh hùng và sức sống tiềm tàng mãnh liệt của dân làng Xô- man.
Mở đầu câu chuyện là hình ảnh “cả rừng xà nu hàng vạn cây” và kết thúc vẫn là
“những rừng xà nu nối tiếp chạy đến chân trời”. Hình ảnh ấy như một nét nhạc trầm
hùng, một bản đàn dạo, là cái “phông” cho cả một câu chuyện khiến thiên truyện càng
mang đậm tính sử thi và lãng mạn hơn. Rừng cây xà nu được xem như là biểu tượng
cho con người Xô-man. Với hình ảnh nhân hóa, Nguyễn Trung Thành đã miêu tả cây
xà nu như những con người, chúng cũng có “vết thương”, biết “ham ánh sáng” và
“ưỡn tấm ngực lớn ra che chở cho làng”. Cây xà nu còn là một hình ảnh so sánh với
con người “ngực căng bằng cây xà nu”. Rừng xà nu năm tháng đứng dưới tầm đại bác
kẻ thù chịu đựng biết bao tàn phá, cũng như những đau thương mà dân làng phải gánh
chịu trước ách kìm kẹp của giặc. “Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào
không bị thương”. “Cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình nhựa ứa ra, tràn trề”… rồi
dần dần bầm lại, đen và đặc quện thành từng cục máu lớn”. Hình ảnh đó gợi lên lòng
căm thù và kết tụ một ý chí phản kháng.
Nhưng hơn hết vẫn là sức sống mãnh liệt đầy sức trẻ của rừng xà nu bạt ngàn. “Cạnh
một cây xà nu mới ngã gục đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn
mũi tên lao thẳng lên bầu trời”, “có những cây mới nhú khỏi mặt đất, nhọn hoắc như
những mũi lê” “nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh sáng”. Thế mới biết sức trẻ của
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
cây xà nu mãnh liệt đến dường nào! Sức trẻ ấy còn mang tính tượng trưng cho thế hệ
trẻ của làng Xô-man. Đó là những Mai, Dít, Tnú, Heng, những con người luôn gắn bó
với cách mạng, bất khuất từ tuổi thơ, lớn lên trong lửa đạn, trưởng thành trong đau
thương và sẵn sàng chiến đấu hi sinh vì tự do của dân tộc.
Bên cạnh đó, sức sống bất khuất kiên cường của cây xà nu còn được tạo bởi hàng vạn
cây ở những đồi xà nu nối tiếp nhau tới chân trời ở tấm ngực lớn của rừng ưỡn ra che
chở cho làng. Đó là những cây xà nu thật vững chắc, xanh tốt đã vượt lên được cao
hơn đầu người, cành lá sum suê như những con chim đã đủ lông mao, lông vũ. Đạn
đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một
thân thể cường tráng chúng vượt lên rất nhanh thay thế những cây đã ngã”, một cây
ngã xuống tức thì bốn năm cây con lại mọc lên cứ thế trở thành cả một rừng cây xà nu
nối tiếp đến chân trời. Những cây xà nu, rừng xà nu ấy là hình ảnh của dân làng Xô-
man kiên cường chống giặc, bất chấp mọi hi sinh, một lòng đi theo Đảng, đi theo
kháng chiến hết thế hệ này đến thế hệ khác. Đó là những cụ Mết, anh Xút, Tnú, Mai,
Dít, anh Brơi… mà tiêu biểu là hình ảnh cụ Mết. Nhà văn đã ví cụ “như một cây xà nu
lớn”. Hơn ai hết, cụ là người hiểu rất rõ sự gắn bó của cây xà nu và mảnh đất đang
sống, hiểu được sức mạnh tiềm tàng bất khuất của rừng xà nu cũng như của dân làng
Xô-man. Chính cụ Mết đã nói với Tnú “không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta”,
“cây mẹ chết cây con lại mọc lên”.
Cây xà nu còn là người chứng kiến sự giác ngộ, sự hi sinh thầm lặng, lòng dũng cảm
và ý chí quật khởi của dân làng Xô-man. “Đứng trên đồi cây xà nu gần con nước lớn,
cả vùng Xô-man ào ào rung động. Và lửa cháy khắp rừng”. Ánh lửa xà nu soi sáng lời
căn dặn của anh Quyết: “Người còn sống phải chuẩn bị dao, mác, vụ, rựa, tên, ná… Sẽ
có ngày dùng tới”. Lửa xà nu thử thách ý chí cũng như lòng can đảm của Tnú:
“Không có gì đượm bằng nhựa cây xà nu… Mười ngón tay đã thành mười ngọn
đuốc… máu anh mặn chát ở đầu lưỡi…”
Giọng điệu sử thi của “Rừng xà nu” bắt đầu từ câu chuyện kể của cụ Mết dưới ánh lửa
xà nu, một câu chuyện phảng phất phong vị anh hùng ca. Và cây xà nu không chỉ gắn
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
với quá khứ, hiện tại anh hùng mà còn gắn bó với mọi sinh hoạt, phong tục và đời
sống văn hóa của người Xô-man, của các dân tộc Tây Nguyên.
Hình tượng cây xà nu thật sự là một sáng tạo nghệ thuật đáng kể của Nguyễn Trung
Thành. Nhà văn đã lựa chọn hình ảnh cây xà nu và đem lại cho nó những ý nghĩa mới
những lớp ý nghĩa rất khác nhau qua cách viết vừa gợi vừa tả của tác giả. Qua hình
tượng này người đọc không chỉ thấy rõ sức sống kiên cường, mãnh liệt của dân làng
Xô-man, của con người Tây Nguyên nói riêng mà còn là của dân tộc Việt Nam nói
chung trong những tháng năm chống Mĩ.
Phân tích hình tượng cây xà nu - Mẫu 10
Ngay từ tác phẩm đầu tay “Đất nước đứng lên”, Nguyên Ngọc đã cho thấy ông luôn
có khuynh hướng vươn đến những vấn đề có ý nghĩa lớn lao với cộng đồng, dân tộc.
Ở truyện “Rừng xà nu” cũng vậy. Tác giả đã nghiền ngẫm, lý giải, cắt nghĩa bằng hình
tượng nghệ thuật về con đường mà dân tộc ta phải đi trong hoàn cảnh giặc đã cầm vũ
khí uy hiếp, hủy hoại gia đình, quê hương. Đặc biệt, hình tượng rừng xà nu trong
truyện được xây dựng vô cùng đặc sắc, trở thành một trong những biểu tượng tiêu
biểu nhất trong cả tác phẩm nói riêng và các tác phẩm viết về Tây Nguyên thời chống
Mỹ nói chung. “Rừng xà nu” là truyện ngắn ra đời vào mùa hè năm 1965 khi đế quốc
Mỹ bắt đầu cuộc chiến tranh cục bộ. Tác phẩm được in trong tập “Trên quê hương
những anh hùng Điện Ngọc”. Bối cảnh của thiên truyện là mảnh đất Tây Nguyên với
những con người anh hùng, kiên trung, bất khuất.
Không phải ngẫu nhiên mà nhà văn lại chọn cây xà nu, rừng xà nu làm hình tượng
xuyên suốt từ đầu đến cuối tác phẩm. Trước hết, vì đây là loài cây phổ biến ở vùng đất
Tây Nguyên, là biểu tượng của thiên nhiên Tây Nguyên hùng vĩ. Nguyễn Trung
Thành đã từng nói về loài cây này bằng những lời đắm say, ngưỡng mộ: “Tôi yêu say
mê cây xà nu, ấy là một cây hùng vĩ và cao thượng, man dại và trong sạch. Mỗi cây
cao vút, vạm vỡ ứa nhựa,...”. Bằng việc mở đầu và kết thúc bằng hình ảnh cây xà nu,
rừng xà nu, tác giả đã gợi lên một bức tranh thiên nhiên hoang dại, nguyên sơ, giàu
sức sống. Mặc khác, trong tác phẩm, nhà văn còn gần hai mươi lần nói đến “rừng xà
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
nu”, “cây xà nu”, “nhựa xà nu”, “lửa xà nu”, “đuốc xà nu”… điều này cho thấy hình
tượng cây xà nu chính là mạch nguồn xuyên suốt cả tác phẩm.
“Ít có loại cây ham ánh sáng mặt trời như thế. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh
nắng, thứ ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, lóng
lánh vô số hạt bụi vàng từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng. Đứng trên đồi xà nu ấy
trông ra xa, đến hết tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những đồi xà nu nối tiếp
tới chân trời.” Đây là những dòng tả cảnh hiếm có, được làm nên bởi một ngòi bút tài
hoa giỏi về dựng cảnh, vẽ hình. Những câu văn như thế không chỉ góp phần đem lại
cho tác phẩm một thứ hương vị riêng biệt của Tây Nguyên mà còn có khả năng lôi
cuốn người đọc vào bức tranh thiên nhiên chân thực, hùng vĩ của núi rừng giống như
được tận mắt chứng kiến và cảm nhận. Cây xà nu gắn bó mật thiết với đời sống sinh
hoạt của người dân Tây Nguyên, thấm vào nếp nghĩ, cảm xúc và trở thành lá chắn để
bảo vệ làng Xô Man trước đạn pháo quân thù.
“Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi xà nu cạnh con nước lớn. Cả rừng xà nu
hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa
thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm
ngào ngạt, long lanh nắng gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quện thành từng
cục máu lớn.” Cánh rừng xà nu trong đoạn văn được miêu tả là một cánh rừng “trong
tầm đại bác”, ngày nào cũng bị bắn hai lần. Như vậy, ngay trong câu đầu tiên của tác
phẩm, Nguyên Ngọc đã dựng nên một sự sống trong tư thế đối mặt với cái chết, một
sự sinh tồn đang đứng trước mối đe dọa của sự diệt vong. Cây xà nu, rừng xà nu trong
tác phẩm vì thế còn là biểu tượng cho đau thương chứ không chỉ là hiện thân của vẻ
đẹp. Thương tích mà rừng xà nu phải gánh chịu do đại bác của kẻ thù cũng tượng
trưng cho những mất mát, đau thương mà dân làng Xô man và đồng bào Tây Nguyên
phải chịu đựng trong chiến tranh.
Tuy nhiên, cảm hứng chủ yếu của những trang viết về cánh rừng xà nu ấy vẫn không
phải là cảm hứng thương đau. Tác giả muốn cái cuối cùng còn lại trong tâm trí người
đọc về rừng xà nu là ấn tượng về một rừng cây mà dù đại bác có không ngừng bắn phá
vẫn kiên cường sống và hướng về ánh sáng. Cây xà nu trong truyện ngắn có vẻ đẹp và
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
sức sống vô cùng mãnh liệt. “Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây
con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời. Cũng ít có loại
cây ham ánh sáng mặt trời như thế. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ
ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, lóng lánh vô số
hạt bụi vàng từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng.”
Sức sống mãnh liệt của lớp lớp cây xà nu cũng chính là sức sống dẻo dai, kiên cường
của biết bao thế hệ dân làng Xô Man thời chiến. Họ có thể hi sinh như anh Xút, bà
Nhan, như Mai, có thể chịu nhiều tổn thương như Tnú nhưng cuối cùng, họ vẫn nối
nhau đứng lên cầm vũ khí chống lại kẻ thù, hướng về mục tiêu bảo về buôn làng, đất
nước, quê hương. Xà nu có cây già, cây trẻ, cây non thì người làng Xô Man cũng có
ba thế hệ: thế hệ cụ Mết, thế hệ Tnú, Mai và thế hệ của bé Heng. Ba thế hệ với ba vẻ
đẹp khác nhau nhưng đều mang một nét chung: vẻ đẹp của khát vọng tự do và ý chí
kiên cường, bất khuất.
Có thể nói, hình tượng cây xà nu trong tác phẩm là một sáng tạo độc đáo của nhà văn
Nguyễn Trung Thành. Nó nổi bật, xuyên suốt tác phẩm, vừa mang ý nghĩa tả thực vừa
mang ý nghĩa tượng trưng. Hình tượng cây xà nu cho thấy tác phẩm của Nguyên Ngọc
thiết tha hướng về sự sống. Miêu tả về những tổn thương mà cây xà nu nói riêng, cộng
đồng người Tây Nguyên nói chung phải chịu đựng chẳng qua chỉ để bày tỏ lòng khẩm
phục và ca ngợi sức sống nồng nàn, bất khuất, bất diệt. Đấy là điều làm nên chất nhân
văn sâu đậm trong thiên truyện ngắn.
Phân tích hình tượng cây xà nu - Mẫu 11
Tây Nguyên - mảnh đất hùng vĩ và thơ mộng, với những con người nồng hậu yêu
thương mà kiên cường bất khuất, từ lâu đã là nguồn cảm hứng cho biết bao văn nhân
nghệ sĩ. Mỗi người đều tìm thấy ở mảnh đất này một biểu tượng đẹp cho tâm hồn cất
cánh, ngòi bút thăng hoa. Ngọc Anh có Bóng cây Kơ nia như nỗi lòng thổn thức thiết
tha của tình yêu thủy chung son sắt, Thu Bồn có Bài ca chim Chơ-rao, ngân vang khúc
hát trong trẻo nồng đượm tình người chiến thắng... Còn Nguyễn Trung Thành lại đem
đến cho ta hình tượng những Rừng xà nu nối tiếp chạy đến chân trời như sức sống bền
và bất diệt của nhân dân Tây Nguyên trong công cuộc chống Mĩ cứu nước
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Đọc Rừng xà nu, không chỉ những nhân vật như cụ Mết, Tnú, Dít, Mai tạo nên ấn
tượng sâu sắc trong chúng ta, mà còn là cây xà nu - một hình đặc sắc bao trùm toàn bộ
thiên truyện ngắn này. Chính hình tượng cây xà nu tạo nên vẻ đẹp hùng tráng, chất sử
thi lãng mạn cho câu chuyện về làng Xô Man bất khuất, kiên cường. Đó là hình tượng
hàm chứa nhiều ý nghĩa tượng trưng. Qua hình tượng này, người đọc có thể thấy rõ
sức sống kiên cường, sức sống mãnh liệt của con người Tây Nguyên nói riêng, của
con người Việt nói chung trong những ngày đánh Mĩ. Không phải ngẫu nhiên mà
Nguyễn Trung Thành lại miêu tả thật cụ thể, thật chi tiết rừng xà nu bằng một thứ
ngôn ngữ giàu chất thơ, bằng những “lời có cánh” với một cảm xúc say mê mãnh liệt
như đã thấy trong tác phẩm. Gần hai mươi lần nhà văn đã viết về xà nu, dường như
cây xà nu tham dự vào tất cả những sinh hoạt, những tâm tình, những buồn vui của
con người Tây Nguyên trong cuộc chiến đấu anh dũng của họ.
Cả một câu chuyện dài, đau thương, bất khuất như một bản anh hùng ca về cuộc đời
Tnú, cuộc đời dân làng Xô Man được kể trên nền chính của hình tượng cây xà nu. Cây
xà nu, rừng xà nu như những con người, những tâm hồn, vừa là nhân chứng, vừa tham
gia vào bản anh hùng ca, cũng vừa chịu đựng mọi gian nan, vất vả, đau thương do tội
ác của kẻ thù, nhưng bất chấp tất cả, rừng xà nu vẫn vươn mình cường tráng, vẫn tồn
tại bất chấp mọi đau thương: nó tượng trưng cho khát vọng tự do, khát vọng giải
phóng, cho phẩm chất anh hùng và sức sống mãnh liệt của dân làng Xô Man, của nhân
dân Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.
Hình tượng cây xà nu hiện lên trong tác phẩm đầy chất thơ hùng tráng. Mở đầu và kết
thúc câu chuyện là hình ảnh “hàng vạn cây xà nu” “sinh sôi nảy nở”,“rừng xà nu ưỡn
tấm ngực lớn của mình ra, che chở cho làng”... “đến hết tầm mắt cùng không thấy gì
khác ngoài những đồi xà nu nối tiếp tới chân trời". Rừng xà nu là biểu tượng cho con
người. Cây được miêu tả như con người trong sự ứng chiếu với con người, gợi ra
những biểu tượng về đời sống, số phận và phẩm cách của con người - các thế hệ dân làng Xô Man đánh Mĩ.
Cây xà nu ham ánh sáng và khí trời, “nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng”,
cũng như Tnú, như dân làng Xô Man yêu tự do. Rừng xà nu cũng như làng Xô Man,
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
chịu nhiều đau thương bởi sự tàn ác của giặc: “Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có
cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đúng ngang nửa thân mình, đổ ào ào
như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh
nắng hè gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn”.
Nhưng xà nu có sức sống thật mãnh liệt, không gì tàn phá nổi: “Cạnh một cây xà nu
mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn cây xanh rờn, hình nhọn mũi tên
lao thẳng trên bầu trời”, cũng như các thế hệ làng Xô Man, lớp này tiếp lớp khác đứng
lên. Anh Quyết hi sinh thì có Tnú, Mai: Mai ngã xuống giữa tuổi tràn đầy sức sống,
thì Dít lớn lên rất nhanh đến không ngờ, trở thành bí thư chi bộ, chính trị viên xã đội:
rồi những bé Heng, thế hệ tiếp theo của Dít cũng đang lớn lên, tiếp tục cuộc chiến đấu.
Đồng thời, ngược lại, nhiều chỗ miêu tả con người, nhà văn đã so sánh với cây xà nu.
Cụ Mết thì “ngực căng như một cây xà nu lớn”, vết thương trên lưng Tnú do giặc tra
tấn thì “ứa ra một giọt máu đậm, từ sáng đến chiều thì đặc quyện lại, tím thâm như
nhựa xà nu”. Thủ pháp ấy trong miêu tả tạo nên một sự hòa nhập, tương ứng giữa con
người và thiên nhiên trong một chất thơ hào hùng, tráng lệ. Nhà văn đã ví cụ Mết
“như một cây xà nu lớn” bởi cụ là người hơn ai hết hiểu sự gắn bó của cây xà nu và
mảnh đất đang sống, hiểu được sức mạnh tiềm tàng bất khuất của rừng cây cũng như
dân làng Xô Man: “Không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta. Cây mẹ ngã, cây con
mọc lên. Đố nó giết hết rừng xà nu này!...”.
Cây xà nu gắn bó với con người và cuộc sống dân làng. Xà nu không chỉ có mặt trong
đoạn mở đầu và kết thúc, nó còn hiện diện trong suốt câu chuyện về Tnú và làng Xô
Man của anh. Xà nu có mặt trong đời sống hằng ngày như đã tự ngàn đời nay của dân
làng: Ngọn lửa xà nu trong mối bếp; đống lửa ở nhà rông tập hợp cả dân làng, ngọn
đuốc xà nu cháy sáng soi những đoạn rừng đêm; khói xà nu hun tấm bảng đen cho anh
Quyết đạt Tnú và Mai học chữ..; xà nu cũng tham dự vào những sự kiện quan trọng
của cuộc sống chống Mĩ: ngọn đuốc xà nu cháy sáng trong tay cụ Mết và tất cả dân
làng vào rừng lấy dao, mác, dụ, rựa đã giấu kĩ, chuẩn bị cho cuộc nổi dậy, và đêm
đêm làng Xô Man thức, dưới ánh đuốc xà nu, mài vũ khí; giặc đốt hai bàn tay Tnú
bằng giẻ tẩm nhựa xà nu...; cũng ngọn lửa từ các đuốc xà nu soi sáng rực cái đêm cả
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
làng nổi dậy, soi rõ xác mười tên lính giặc bị giết ngổn ngang quanh đống lửa lớn giữa sân làng...
Cây xà nu còn là người chứng kiến sự giác ngộ, sự hi sinh thầm lặng, lòng dũng cảm,
ý chí quật cường của dân làng Xô Man: “Đứng trên đồi xà nu gần con nước lớn. Suốt
đêm nghe cả rừng Xô Man ào ào rung động. Và lửa cháy khắp rừng.”. Ánh lửa xà nu
soi sáng lời căn dặn của anh Quyết: “Người còn sống phải chuyển đáo, mác, dụ. rựa,
tên, ná... Sẽ có ngày dùng tới”. Lửa xà nu thử thách ý chí cũng như lòng can đảm của
Tnú: “không có gì đượm bằng nhựa xà nu.. Mười đầu ngón tay đã thành mười ngọn
đuốc... Máu anh mặn chát ở đầu lưỡi.. ”. Căm thù trong anh cháy giần giật như nhựa
xà nu bén nhạy để “bàn tay hận thù” thành “bàn tay trả thù” bóp chết tên ác ôn dưới ngách hầm.
Câu chuyện cụ Mết kể phảng phất phong vị anh hùng ca. Đêm kể chuyện dưới ánh lửa
xà nu chắc cũng giống như đêm già làng thường kể về các bài: anh hùng ca truyền
thống của Tây Nguyên. Giọng điệu sử thi của Rừng xà nu bắt nguồn từ đó. Cây xà nu
gắn với quá khứ, hiện tại anh hùng, gắn bó với mọi sinh hoạt, phong tục và đời sống
văn hóa của dân tộc Tây Nguyên, khiến cho câu chuyện làng Xô Man đánh Mĩ lung
linh sắc màu huyền thoại như Đam San, Xinh Nhã thuở nào...
Có thể nói hình tượng xà nu là mô típ chủ đạo của tác phẩm. Xà nu trở thành biểu
tượng cho cuộc sống và phẩm chất của dân làng Xô Man. Đó là một sáng tạo nghệ
thuật đặc sắc của Nguyễn Trung Thành. Nhà văn đã lựa chọn hình ảnh cây xà nu và
đem lại cho nó những ý nghĩa mới, những vẻ đẹp mới để dựng lên bức tranh sử thi
chống Mĩ của những con người kiên cường bất khuất nơi núi rừng hùng vĩ Tây Nguyên.
Phân tích hình tượng cây xà nu - Mẫu 12
“Rừng xà nu” là truyện ngắn của Nguyễn Trung Thành , tiêu biểu cho khuynh hướng
sử thi và cảm hứng lãng mạn của văn học Việt Nam thời kì 1945-1975. Chủ đề của tác
phẩm được bộc lộ sâu sắc do ý nghĩa khái quát và giàu chất lãng mạn, tạo hình của hình tượng cây xà nu.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Đi suốt chiều dài tác phẩm, xà nu là hình tượng bao trùm là mạch sống mạch hồn của
tác phẩm. Khi cầm bút sáng tác thiên truyện này, hình ảnh đầu tiên hiện về trong tâm
trí ông là cây xà nu, những cánh rừng xà nu. Hình tượng thiên nhiên ấy đã trở thành
chủ âm của tác phẩm, nó chiếm giữ những vị trí quan trọng nhất của truyện ngắn :
nhan đề, mở đầu và kết thúc. Hình ảnh cây xà nu còn trở đi trở lại nhiều lần tạo nên
không gian đặc trưng của núi rừng Tây Nguyên.
Cây xà nu gắn bó mật thiết với cuộc sống con người Tây Nguyên. Cây xà nu hiện lên
trong tác phẩm là một loài cây đặc thù, tiêu biểu cho vùng đất Tây Nguyên. Qua hình
tượng cây xà nu, nhà văn đã tạo dựng được hình ảnh hùng vĩ và hoang dã mang đậm
màu sắc Tây Nguyên cho câu truyện. Cây xà nu luôn gắn bó gần gũi với đời sống của
dân làng Xô man, có mặt trong đời sống hàng ngày của dân làng. Lửa xà nu cháy giần
giật trong mỗi bếp, trong đống lửa của nhà ưng tập hợp dân làng, khói xà nu xông
bảng nứa để Tnú và Mai học chữ. Khi Tnú trở về đơn vị, cụ Mết và Dít đưa anh ra đến
rừng xà nu cạnh con nước lớn. Cây xà nu còn tham gia vào những sự kiện trọng đại
của dân làng: ngọn đuốc xà nu dẫn đường cho cụ Mết và dân làng vào rừng lấy giáo,
mác, dụ, rựa đã giấu kĩ chuẩn bị nổi dậy. Mười ngón tay Tnú bị đốt vì giẻ tẩm nhựa xà
nu, và chính vì cảnh tượng đau thương ấy dân làng đã nổi dậy để “ đống lửa xà nu lớn
giữa nhà” soi rõ “xác mười tên lính giặc nằm ngổn ngang”. Cây xà nu cũng đã thấm
sâu vào nếp cảm, nếp nghĩ của người Tây Nguyên. Tnú cảm nhận về cụ Mết “ ngực cụ
căng như cây xà nu lớn”. Trong câu chuyện về Tnú, cụ Mết cũng nói về cây xà nu với
tất cả tình cảm yêu thương, gần gũi xen lẫn tự hào: “không có gì mạnh bằng cây xà nu
nước ta”, cây xà nu đã trở thành máu thịt trong đời sống vật chất và tinh thần của con người Tây Nguyên.
Cây xà nu tượng trưng cho số phận và phẩm chất con người Tây Nguyên trong chiến
tranh cách mạng. Ta có thể thấy ý đồ nghệ thuật này khi tác giả miêu tả song hành hai
hình tượng cây xà nu và những con người Tây Nguyên . Thứ nhất, thương tích của
rừng xà nu do đại bác của giặc gây ra tượng trưng cho những mất mát đau thương vô
bờ mà người dân Tây Nguyên phải chịu đựng. Nếu rừng xà nu hàng vạn cây không
cây nào không bị thương thì con người Tây Nguyên cũng vậy. Những cây xà nu non
bị đại bác chặt đứt làm đôi thì tượng trưng cho những đứa con của Tnú và Mai. Còn
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
những cây xà nu trưởng thành đại bác không giết nổi chúng thì cũng giống như Tnú
và Dít, những con người trưởng thành từ những đau thương mất mát của chiến tranh.
Thứ hai, cây xà nu có đặc tính ham ánh sáng, đặc tính ấy tượng trưng cho niềm khát
khao tự do của người dân Tây Nguyên. Nguyễn Trung Thành viết “ít có loài cây nào
ham ánh sáng mặt trời đến thế…” Con người Tây Nguyên cũng vậy luôn khao khát tự
do, mặc dù bọn giặc đã giết bà Nhan, anh Xút và cả anh cán bộ Quyết nhưng Tnú và
Mai vẫn kiên trì nuôi giấu cán bộ. Thứ ba, khả năng sinh sôi mãnh liệt của cây xà nu
và sự rộng lớn của rừng xà nu giúp ta gợi liên tưởng đến sự tiếp nối của nhiều thế hệ
người Tây Nguyên. Nguyễn Trung Thành viết “Trong rừng ít có loại cây nào sinh sôi
nảy nở khỏe như vậy , cạnh một cây xà nu mới ngã đã có bốn, năm cây con mọc lên
xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời. Làng Xô man cũng có những thế
hệ tiếp nối như vậy: cụ Mết là cây xà nu lớn. Tnú, Mai và Dít là những cây xà nu
trưởng thành và bé Heng là cây xà nu con rắn rỏi. Thứ Tư, sự tồn tại của rừng xà nu
qua những hành động hủy diệt của kẻ thù tượng trưng cho sức sống bất diệt và khả
năng vươn lên mạnh mẽ của con người Tây Nguyên trong chiến đấu.
Những cây xà nu trưởng thành nhanh chóng liền vết thương, vượt lên cao hơn đầu
người thay thế cho những cây xà nu đã ngã. Vì thế bon hủy diệt không thể nào hủy
diệt được rừng xà nu. Người Tây Nguyên cũng vậy, các thế hệ thay nhau che chắn bảo vệ cho cách mạng.
Hình tượng rừng xà nu có quan hệ mật thiết với hình tượng nhân vật Tnú. Hai hình
tượng này không tách rời nhau mà gắn bó khăng khít với nhau. Rừng xà nu sẽ không
thể trải mãi tới chân trời trong màu xanh bất diệt khi con người chưa thấm thía bài học
“chúng nó đã cầm súng mình phải cầm giáo”.
Tác giả đã kết hợp miêu tả bao quát lẫn cụ thể, phối hợp cảm nhận của nhiều giác
quan khi miêu tả cây xà nu tạo nên hình ảnh cây xà nu đầy sức lực, tràn trề sức sống.
Tác giả luôn miêu tả hình tượng cây xà nu với con người, các hình thức nhân hóa, ẩn
dụ, tượng trưng đều được vận dụng nhằm thể hiện sống động vẻ hùng vĩ của thiên
nhiên và gợi ra những liên tưởng về con người. Nhờ thế những đoạn văn miêu tả rừng
xà nu giống như một bài thơ trữ tình với giọng văn đầy biểu cảm.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Hình tượng cây xà nu là hình tượng xuyên suốt suốt tác phẩm tượng trưng cho vẻ đẹp
hào hùng đầy sức sống của thiên nhiên và con người Tây Nguyên. Qua đó chất thơ và
chất sử thi hòa làm một thể hiện rõ phong cách văn xuôi Nguyễn Trung Thành: vừa
say mê, vừa trầm tư, vừa giỏi tạo hình vừa giàu tính khái quát.
Phân tích hình tượng rừng xà nu - Mẫu 13
Nguyễn Trung Thành là nhà văn của Tây Nguyên, ông viết rất hay, sâu sắc và chân
thực về con người và mảnh đất Tây Nguyên hùng vĩ. Truyện ngắn “Rừng xà nu” là tác
phẩm tiêu biểu của Nguyễn TRung Thành khi ca ngợi về Tây Nguyên đậm chất sử thi.
Đặc biệt tác giả đã xây dựng thành công hình tượng cây xà nu mang đậm bản chất, chí
khí cho con người sống trên mảnh đất này.
Xuyên suốt tác phẩm “Rừng xà nu” là hình ảnh cây xà nu, có thể xem đây là hình
tượng trung tâm, làm nền và cũng là nguồn cảm hứng bất tận để tác giả có thể miêu tả
thành công từng nhân vật. Xà nu là loài cây phổ biến ở núi rừng Tây Nguyên, dẻo dai,
kiên cường và bất khuất. Nhắc đến rừng xà nu, người ta sẽ liên tưởng đến những con
người Tây Nguyên bất khuất, không chịu đầu hàng, luôn hướng về phía trước để bảo vệ độc lập.
Hình ảnh cây xà nu được tác giả lấy để đặt tên cho nhan đề, mở đầu câu chuyện và kết
thúc cũng là hình ảnh xà nu bạt ngàn. Không phải ngẫu nhiên mà tác giả lại lấy hình
tượng này, đó hẳn là dụng ý của chính tác giả. Vừa thể hiện sự hùng vĩ của thiên nhiên
Tây Nguyên, vừa khẳng định ý chí quật cường của con người mảnh đất Tây Nguyên.
Trước hết, cây xà nu chính là một biểu tượng của núi rừng Tây Nguyên, gắn liền với
cuộc sống của Tây Nguyên. Cây xà nu gắn liền với đời sống của dân làng Xô man, sự
trưởng thành của từng thế hệ người Tây Nguyên đều gắn liền với hình ảnh cao quý
này. Đó là Tnú, chị Mai, cụ Mết, bé Heng. Những con người đó, để bảo vệ lây dân
làng, bảo vệ Tây Nguyên đã phải đánh đổi và hi sinh rất nhiều. Xà nu là loại cây mọc
thẳng, vươn ra ánh sáng, cũng giống như con người Tây Nguyên vẫn luôn hướng về
phía trước, dù là khó khăn, thử thách như thế nào. Dường như xà nu chính là linh hồn
của Tây Nguyên, nó ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Không những thế cây xà nu còn tham gia đánh dấu nhiều sự kiện lịch sử của dân làng
Xô man. Ngọn đuốc xà nu dẫn đường cho dân làng tây nguyên, mười ngón tay của
Tnú bị đốt cũng được tẩm nhựa của xà nu. Cây xà nu ăn sâu vào trong tâm niệm của
mỗi con người, biểu tượng cho tinh thần và ý chí quật cường của người Tây Nguyên.
Cây xà nu vẫn được nhắc đi nhắc lại trong mỗi câu chuyện “không có gì mạnh bằng
cây xà nu”, mặc dù bị thiêu rụi bao nhiêu thì cây xà nu vẫn kiên cường vượt qua bão giông.
Xà nu là hình ảnh ẩn dụ cho con người Tây Nguyên. Hình ảnh cả rừng xà nu bị nã
đạn, chat rụi cũng giống như hình ảnh dân làng Xô man bị áp bức, bóc lột đến tàn bạo.
Sự mất mát, đau thương cứ chồng chất khiến cho lầm than cứ nối tiếp, không chịu
nguôi. Mặc dù bị đạn phá hủy nhưng cây xà nu vẫn kiên cường, chịu đựng; giống như
hình ảnh Mai, Tnú mặc dù bị tra tấn nhưng bằng sức sống bền bỉ vẫn có thể gắng
gượng và chiến đấu đến cùng.
Xà nu và những người dân Tây Nguyên dường như có mối giao hòa với nhau, gắn bó
khăng khít không rời. Đây cũng chính là dụng ý của tác giả khi xây dựng hình tượng
có sức nặng như thế này.
Con người Tây Nguyên có khát vọng hòa bình, muốn cuộc sống ấm no hạnh phúc.
Tác giả đã gửi gắm khát khao ấy qua hình tượng xà nu bạt ngàn, trải dài đến vô tận.
Xà nu là loại cây sinh trưởng tốt, sức bền bỉ, dẻo dai. Con người Tây Nguyên có bao
nhiêu thế hệ đã ngã xuống, những thế hệ khác lại nối tiếp, phát huy tinh thần chiến
đấu. Những thế hệ lão làng như cụ Mết, rồi đến Tnú và cuối cùng là bé Heng, ở họ
đều có những khát khao cháy bỏng về tương lai tương lai.
Chắc chắn người đọc sẽ chú ý đến hình ảnh nhân vật Tnú. Cây xà nu và Tnú là hai
hình ảnh song song, đi liền nhau để hỗ trợ cho nhau, làm nổi bật nhau. Đặc điểm tiêu
biểu của xà nu cũng chính là những đặc điểm của nhân vật Tnú mà không hề lẫn lộn với ai.
Nguyễn TRung Thành bằng tình yêu Tây Nguyên, quan sát tinh tế đã khắc họa thành
công hình ảnh cây xà nu có sức ám ảnh đối với người đọc từ đầu tác phẩm đến cuối
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
tác phẩm. Xà nu khiến cho mọi người có cái nhìn ngưỡng mộ đối với mảnh đất và con người tây nguyên.
Phân tích hình tượng rừng xà nu - Mẫu 14
Tây Nguyên, vùng núi rừng hùng vĩ, đầy bí ẩn mà thơ mộng với cánh chim Ling, chim
Chơ rao rực rỡ sắc màu, với âm thanh trầm hùng ngân vang cưa đàn Gông, đàn Tơ
Rưng đã đi vào “Đất nước đứng lên” của Nguyên Ngọc để làm nên cái không khí sử
thi của tiểu thuyết thời chống Pháp. Đến thời chống Mỹ, mảnh đất cực Tây của Tổ
quốc này lại một lần nữa khơi nguồn cảm hứng lãng mạn cho Nguyễn Trung Thành
viết nên truyện ngắn “Rừng Xà nu” – một truyện ngắn xuất sắc của nền văn học hiện
đại về đề tài chiến tranh Cách mạng, ra đời 1965.
Chỉ vài chục trang giấy mà tác giả đã làm sống lại cả một vùng đất khét nồng lửa
cháy, với những con người của làng Xô Man dũng cảm hy sinh để thực hiện khát vọng
tự do độc lập. Rừng Xà nu, nơi cư trú của làng Xô Man, đã trở thành nguồn cảm hứng
đầy chất thơ và cũng là điểm tựa đề từ đó nhà văn khắc họa nên gương mặt những
người anh hùng. Cây Xà nu đã tỏa bóng vào những trang văn, thành một hình tượng
nghệ thuật hoàn chỉnh và làm nên một giọng điệu cho tác phẩm.
Cũng như cây tre Việt Nam, Xà nu, ăn đời ở kiếp, thủy chung son sắc với con người.
Xà nu cũng lam làm, cũng hội hè đình đám và cùng chia sẻ nỗi buồn vui với con
người. Không ở đâu có mặt con người mà vắng bóng Xà nu. Mỗi cây Xà nu trong
rừng lớn cùng gắn bó với kỷ niệm riêng tư của mỗi người dân Xô Man. Cây cứ lặng lẽ
đứng đấy như đón đợi người. Ai từ đây đi, bước đầu tiên là gặp cây rừng và ai đó từ
xa về, trước hết phải gặp mặt rừng cây. Cây Xà nu lớn, lối vào “rừng lách” đã từng là
chứng nhân cho mối tình của Tnú và Mai. “Chính ở đây, anh đã gặp Mai lần đầu”, và
chính ở đây “lần đầu tiên sau khi ở tù về. Tnú gặp lại Mai. Mai cầm tay anh khóc
“không phải như một đứa trẻ nữa mà như một người con gái đã lớn, vừa xấu hổ vừa
thương yêu”. Mới hôm nào còn ngây thơ mà giờ đây đã làm cho người ta bối rối. Giờ
đây, Mai bị giặc giết, cái cây cũng bị đạn cắt ngã với những kỷ niệm. Xà nu đã đi vào
mối tình của đôi lứa với cái màu xanh mơ mộng của nó để cho mối tình thêm vẻ mộng
mơ. Khi hạnh phúc bị chà đạp, nó cũng ngã xuống với những kỷ niệm, chỉ để lại cho
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
đời cái gốc cắm vào mọi nỗi thương đau. Cây Xà nu, như vậy đâu còn là loài cây vô
cảm nữa mà đã mang bóng dáng của linh hồn của con người.
Ai bảo Xà nu mang hình bóng người để rồi phải chịu chung số phận với con người.
Khi Xô Man bước vào cuộc chiến đấu thì Xà nu cũng phải đương đầu với lửa đạn.
“Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi Xà nu cạnh con nước lớn. Cả rừng Xà nu
hàng vạn cây không có cây nào không bị thương…” Có những cây bị đạn giặc chặt
ngang thân, đổ ào ào như bão, ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra tràn trề, thơm ngào ngạt,
long lanh nắng hè gay gắt rồi dần dần bầm lại quyện thành từng cục máu lớn”.
Nếu như nỗi đau của cây làm đau đến cả lòng người thì sức mạnh của người cũng
truyền được cho cây để cây có thể trụ vững trên mảnh đất này.
Tuy chịu nhiều thương đau nhưng Xà nu đã trở thành chỗ dựa của con người. Rừng
Xà nu trùng điệp đã hóa thành chiến lũy kiêu hãnh “ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che
chở cho dân làng”. Nằm giữa cánh rừng ấy, làng Xô Man có khác nào cái nôi dũng sĩ,
cái nôi đại bàng giữa núi cao trời rộng tây nguyên.
Cũng như con người, cây này ngã xuống, cây khác lại tiếp nối đứng lên, quật khởi
vượt qua thương đau. “Cạnh một cây Xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc
lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời. Cũng có ít loại cây ham
ánh sáng mặt trời đến thế. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng
trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng thẳng tắp, lóng lánh về vô số hạt bụi vàng
từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng…” Xà nu hướng về phía nắng trời hay là khát
vọng của người dân Xô Man hướng về cuộc sống tươi đẹp tràn đầy ánh sáng, chứ
không chịu khuất mình trong bóng tối đây? Cứ thế, cây lặng lẽ vút lên trời. Cái màu
xanh tươi đẹp như tiếng nói yên lặng mà thiết tha và đầy kiêu hãnh, thể hiện một sức
sống mãnh liệt bất khuất mà không một bạo lực nào có thể đè bẹp: “Đạn đại bác
không giết nổi chúng, những vết thương chóng lành như trên một thân thể cường
tráng. Chúng vượt lên rất nhanh thay thế những cây đã ngã”. Nhìn cây Xà nu sinh sôi
vượt lên sự đau thương chết chóc, người Xô Man không khỏi tự hào về vùng đất quê
hương – một vùng đất mà đất hết lòng với cây, còn cây cũng trọn tình với đất với
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
người: “Không có cây gì mạnh bằng cây Xà nu đất ta. Cây mẹ ngã, cây con mọc lên.
Đố nó giết hết rừng Xà nu này!”.
Hình tượng Xà nu có khi hiện ra cả rừng, có khi là đồi, có khi là cây và nhựa rồi lửa
Xà nu. Bọn Mỹ ngụy có lần đã tẩm nhựa Xà nu vào giẻ, quấn đốt mười đầu ngón tay
Tnú “Không có gì đượm bằng nhựa Xà nu, lửa bắt rất nhanh. Mười đầu ngón tay đã
trở thành mười ngọn đuốc. Kẻ thù đã dùng ngọn lửa Xà nu để đốt lòng đốt dạ những
con người gắn bó thân thiết với ngọn lửa ấy. Song ngọn lửa như có tình, nó đã truyền
sức mạnh của hơi nóng vào bên trong để đốt cháy lòng Tnú: “Trời ơi! Cha mẹ ơi! anh
không cảm thấy lửa ở mười đầu ngón tay nữa. Anh nghe lửa cháy trong lồng ngực,
cháy ở bụng. Máu anh mặn chát ở đầu lưỡi. Tnú thét lên một tiếng. Cái tiếng thét
mang lửa ấy đã đốt cháy lòng người Xô Man để rồi hóa thành nhiều tiếng thét, tiếng
“giết” và tiếng chân đạp ào ào lên đầu giặc.
Lửa tắt trên mười đầu ngón tay Tnú nhưng đám lửa Xà nu giữa nhà vẫn cháy, soi rõ xác giặc ngổn ngang.
Thế đó! Những kẻ cả gan dùng lửa Xà nu để gieo vạ lại bị thiêu đốt bởi chính lửa Xà nu. Đúng là:
“Cả gan cầm đuốc đốt trời
Trời cao không cháy lửa rơi cháy mình”
Lửa Xà nu đã cháy to lên rồi. Từ một ngón tay lan ra hai, ba rồi mười đầu ngón tay.
Từ mười đầu ngón tay cháy vào trong bụng và cháy trên mặt người bập bùng lửa cháy
đã đốt lên một rừng lửa để thiêu sống quân thù: “Đứng trên đồi Xà nu gần con nước
lớn, suốt đêm nghe cả rừng Xô Man ào ào rung động. Và lửa cháy khắp rừng”.
Cây Xà nu là một hình tượng thực, nhưng cũng chính là hình ảnh gợi lên sự liên tưởng
so sánh hai chiều. Nói đến Xà nu là ta nghĩ đến con người và nói đến con người là liên
tưởng đến Xà nu: “Lưng Tnú thêm một vết dao nữa. Trên tấm lưng chưa rộng bằng bề
ngang cái xà lét mẹ để lại đó, ứa một giọt máu đậm, từ sáng đến chiều thì đặc quện lại,
tím thâm như nhựa Xà nu”. Nếu Tnú là một “cây Xà nu” nhỏ trong rừng người thì Cụ
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Mết một già làng, có “thân hình vạm vỡ ấy trông kỳ ảo như một anh hùng trong bài
hát dài suốt đêm…” lại mang hơi thở của một cây Xà nu lớn: “Ông ở trần, ngực căng
như một cây Xà nu lớn”.
Hình tượng Xà nu là hình thực, đồng thời cũng là biểu trưng cho sức sống bất diệt của
nhân dân Tây Nguyên trong cuộc đấu tranh Cách mạng. Dù kẻ thù hung bạo đến mấy
chăng nữa cũng không thể giết hết được cây rừng và càng không thể diệt được những
con người trong rừng cây ấy.
Phân tích rừng xà nu - Mẫu 15
Theo tâm sự của nhà văn Nguyễn Trung Thành, điều để lại cho ông ấn tượng sâu đậm
nhất khi đặt chân đến mảnh đất Tây Nguyên chính là hình ảnh những rừng xà nu bạt
ngàn. Với tình yêu đặc biệt với loài cây này, ông đã lấy nó đặt nhan đề cho tác phẩm
nổi tiếng của mình “Rừng xà nu”. Và vượt lên trên ý nghĩa về vẻ đẹp tự nhiên, thì
rừng xà nu đã trở thành hình tượng trung tâm, chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc.
Ta có thể dễ dàng nhận thấy rằng, tác phẩm mở đầu và kết thúc đều bằng hình ảnh của
những rừng xà nu bạt ngàn. Với kết cấu đầu cuối tương ứng đã tạo nên tính logic cho
tác phẩm. Không chỉ vậy, hình ảnh cây xà nu còn xuất hiện từ đầu đến cuối tác phẩm,
với những biến thể khác nhau: gỗ, nhựa,… tạo nên bộ khung vững chắc để liên kết
toàn bộ tác phẩm thành một thể thống nhất. Như vậy, rừng xà nu có vai trò chủ đạo
trong việc tạo nên tính logic, mạch lạc cho tác phẩm.
Hình tượng cây xà nu vừa là chứng nhân, nạn nhân của chiến tranh, vừa là biểu tượng
cho những đau thương mà người dân Tây Nguyên phải gánh chịu. Trước hết, rừng xà
nu là chứng nhân, nạn nhân của chiến tranh. Mở đầu tác phẩm, tác giả đã mở ra khung
cảnh bất bình thường “làng trong tầm đại bác của đồn giặc” tức làng liên tục bị giặc
ném bom phá hoại. Nhưng điều không bình thường ấy đã trở thành bình thường quen
thuộc với con người nơi đây: “Chúng nó bắn đã thành lệ, mỗi ngày hai lần, hoặc buổi
sáng sớm và buổi xế chiều hoặc đứng bóng và sẩm tối, hoặc nửa đêm và trở gà gáy”.
Đặt trong hoàn cảnh bất thường ấy tác giả đã ghi lại hình ảnh đầy sức ám ảnh về
những đau thương mà rừng xà nu phải gánh chịu: “Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
ngọn đồi xà nu, cạnh con nước lớn. Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào
không bị thương”. Với con mắt quan sát tinh tướng, Nguyễn Trung Thành đã bao quát
được những đau thương, mất mát mà rừng xà nu phải oằn mình gánh chịu. Đó không
chỉ dừng lại ở nỗi đau riêng lẻ, cá thể mà đó là nỗi đau của cả tập thể, cộng đồng. Sau
khi đã quan sát toàn cảnh ông dùng cái nhìn cận cảnh để ghi lại những hình ảnh đau
xót, kinh hoàng nhất: “Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như
một trận bão” hình ảnh vô cùng đau đớn, xót xa. Cây xà nu đang sinh sôi, phát triển
mạnh mẽ bỗng bị bom đạn chiến tranh chặn đứng lại. Đặc biệt ông nhấn mạnh vào
hình ảnh: “Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh nắng hè
gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn”. Bằng hình
ảnh hết sức chân thực, cụ thể, tác giả đã biến rừng xà nu thành những sinh thể sống.
Chúng phải gánh chịu nỗi đau đớn như con người. Chỉ bằng những chi tiết ít ỏi mà đắt
giá tác giả đã làm cho nỗi đau, những mất mát mà rừng xà nu phải gánh chịu được thể
hiện rõ ràng cả trên bề mặt và bề sâu. Dường như không chỉ con người mà thiên nhiên
Tây Nguyên của phải gồng mình để chống chọi lại bom đạn chiến tranh.
Không chỉ vậy rừng xà nu còn là biểu tượng cho những đau thương mà người dân Tây
Nguyên phải gánh chịu. Tất cả những đau đớn mà rừng xà nu phải gánh chịu, hoàn
toàn đồng điệu với những đau thương, mất mát mà dân làng Xô Man phải trải qua. Đó
là bà Nhan bị chặt đầu treo lên cây xà nu, Mai và đứa con chết dưới sự tra tấn của kẻ
thù, là mười đầu ngón tay Tnú bị đốt bằng nhựa cây xà nu,… Chiến tranh đã tàn phá
tất cả, không trừ một ai, từ người già đến trẻ nhỏ, chồi non bé nhỏ, chưa kịp được
sống đã phải chết dưới sự tra tấn của kẻ xâm lăng.
Rừng xà nu vừa là chứng nhân vừa là nạn nhân trực tiếp của chiến tranh, đồng thời
cũng là biểu tượng cho những đau thương mà tội ác kẻ thù gây ra. Tác giả đã khắc họa
đau thương này ngay từ đầu tác phẩm tạo nên sự đồng điệu và chuẩn bị cho sự xuất
hiện, làm nổi bật những đau thương của dân làng Xô man được tác giả khắc họa sau
đó. Việc đi sâu miêu tả cây xà nu, là bản cáo trạng đanh thép, tố cáo tội ác của kẻ thù.
Nhấn mạnh vào nỗi đau của rừng xà nu, tác giả không chỉ dừng lại ở phê phán, tố cáo
tội ác của chúng mà mục đích là dùng những đau thương đó để làm nổi bật vẻ đẹp sức
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
mạnh của thiên nhiên, con người Tây Nguyên. Rừng xà nu đã trở thành biểu tượng
đầy đủ, toàn vẹn nhất cho vẻ đẹp của con người nơi đây.
Dựa vào khả năng sinh sôi, nảy nở mạnh mẽ của cây xà nu, “trong rừng ít có loài cây
sinh sôi, nảy nở khỏe như vậy, cảnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây
con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình mũi tên, lao thẳng lên bầu trời”. Tác giả đã vẽ được
cả chiều dài đấu tranh bền bỉ, hào hùng và vô cùng kiên cường, bất khuất của nhân
dân Tây Nguyên, người này ngã xuống đã có thể hệ sau tiếp bước đứng lên ngăn bước
chân kẻ thù. Có sự tương ứng kì lạ giữa thế hệ các cây xà nu với thế hệ dân làng Xô
Man: Bà Nhan như một cây xà nu lớn bị bị giết hại đã có Dít, Heng tiếp bước. Bởi
vậy, đồi xà nu nối nhau chạy tới tận chân trời không chỉ là hình ảnh của thiên nhiên
bạt ngàn mà còn là biểu tượng của truyền thống anh hùng của người dân Tây Nguyên.
Đặc biệt tác giả còn sử dụng hình ảnh cây xà nu với tất cả đặc điểm của nó để biểu
tượng cho sức mạnh, khả năng chịu đựng phi thường, sự kiên cường của người dân
Tây Nguyên. Bởi vậy, bên cạnh những cây ngã xuống, có những cây khác trỗi dậy
mạnh mẽ, vượt cao hơn đầu người, cành lá sum suê mà đạn đại bác cũng không giết
nổi chúng. Hình ảnh cây xà nu trưởng thành với sức sống dẻo dai, mãnh liệt như thách
thức của bom đạn kẻ thù cũng như hình ảnh Tnú, mặc dù bàn tay đã bị nhựa xà nu đốt
cháy, nhưng anh vẫn tiếp tục tham gia cách mạng, dùng chính bàn tay đó giết chết kẻ
thù. Cây xà nu đã viết lên bản anh hùng ca về sức sống cũng như sự kiên cường, bất
khuất của con người Tây Nguyên
Đặc điểm, dáng vẻ, tính chất của cây xà nu đã thể hiện đầy đủ cuộc đời cũng như
phẩm chất của người dân Tây Nguyên. Đó là vẻ đẹp của sự anh dũng, kiên cường, bền
bỉ, chống lại bom đạn kẻ thù. Có thể nói cây xà nu là hình tượng quan trọng, chứa
đựng nhiều ý nghĩa nhất trong tác phẩm này.
Phân tích rừng xà nu - Mẫu 16
Nguyễn Trung Thành là bút danh của nhà văn Nguyên Ngọc trong kháng chiến chống
Mĩ, cứu nước. Truyện "Rừng xà nu" của ông viết vào năm 1965, là một truyện ngắn
xuất sắc. Truyện kể về cuộc "đồng khởi" của dân làng Xô Man ở Tây Nguyên. Cụ
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Mết, một già làng, một thủ lĩnh quân sự đã lãnh đạo dân làng Xô Man mài giáo, mác,
dụ, rựa... quật khởi đứng lên đánh lũ ác ôn, tay sai của đế quốc Mĩ để giải phóng buôn
làng và núi rừng thiêng liêng. Họ đã chiến đấu vì sự sống còn, vì chân lí cách mạng
ngời chói: "Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo!". Ngoài những nhân vật cho
ta nhiều ấn tượng như cụ Mết, Tnú, Mai, Dít, bé Heng, anh Quyết,... thì hình tượng
cây xà nu trong truyện ngắn được tác giả khắc họa và ngợi ca như một dũng sĩ oai hùng.
Ngày ấy..., cách mạng miền Nam đang trải qua những năm dài đen tối, đầy thử thách
khó khăn. Lũ giặc kéo tới, lùng sục, phục kích, không đêm nào chó và súng của chúng
không sủa vang cả rừng. Buôn làng bị bao vây, dân làng bị kìm kẹp và khủng bố dã
man. Đầu rơi máu chảy, tang tóc và đau thương: giặc treo cổ anh Xút lên cây vả đầu
làng; chúng giết bà Nhan, chặt đầu cột tóc treo đầu súng! Cùng chung số phận, chung
chịu đau thương với dân làng Xô Man là rừng xà nu nằm trong tầm đại bác của giặc.
Chúng bắn ngày, bắn đêm, bắn vào lúc sáng sớm và xế chiều, hoặc lúc đứng bóng và
sẩm tối, hoặc lúc nửa đêm và trở gà gáy. Tang tóc bao trùm rừng xà nu. Hàng vạn cây
"không cây nào không bị thương". Đạn giặc chặt đứt ngang thân mình, "cây xà nu đổ
ào ào như một trận bão"; nhựa cây đọng lại, tụ lại "bầm lại đen và đặc quyện lại thành
từng cục máu lớn". Rừng xà nu chịu bao tổn thất nặng nề như con người. Biết bao cây
non trúng đạn giặc, vết thương "cứ loét mãi ra" sau năm, mười hôm thì cây chết!
Gần 20 lần, nhà văn nói đến rừng xà nu, đồi xà nu, cây xà nu, cành xà nu, ngọn và lá
xà nu, nhựa xà nu, khói và lửa đuốc xà nu,... Mỗi lần xuất hiện, cây xà nu mang một
dáng vẻ kì lạ, tất cả đều mang ý nghĩa tượng cho phách mãnh liệt của dân làng Xô
Man, của núi rừng Tây Nguyên cường bất khuất!
Người Strá đã hiên ngang trong lửa đạn, người trước ngã, người sau tiến lên. Rừng xà
nu cung vậy, cạnh một cây bị bắn ngã gục đã có bốn, năm cây mọc lên, sinh sôi nảy
nở "ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời". Nếu như cây kơ-nia có
bóng cây tỏa rợp nương rẫy và lòng người biểu trưng cho sự thủy chung tình nghĩa, thì
cây xà nu là một loại cây "ham ánh sáng mặt ", hương cây nhựa cây "bay ra thơm mỡ
màng". Ba lần Nguyễn Trung Thành tạo nên những hình ảnh so sánh độc đáo, kì vĩ ca
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
ngợi tầm vóc cây xà nu: lúc thì ngọn cây như một mũi tên lao thẳng lên bầu trời, lúc
thì những cây con xà nu mới nhú khỏi mặt đất "nhọn hoắt như những mũi lê", lúc thì
rừng xà nu "ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che chở cho làng". Rõ ràng hình tượng cây
xà nu mang tầm vóc và khí phách của một dũng sĩ đích thực trong máu lửa.
Có lúc rừng xà nu được miêu tả dưới cặp mắt của Tnú trong hai thời điểm chiều và
sáng, lúc anh về thăm làng và lúc anh lại ra đi. Sau ba năm trời anh đi "lực lượng", đi
tìm những thằng Dục ác ôn để trả thù, anh về thăm quê, thăm lũ làng, gặp lại rừng xà
nu như gặp lại người bạn chiến đấu, anh bồi hồi tự hào và say mê ngắm nhìn: "Đứng
trên đồi xà nu ấy trông ra xa, đến hết tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những
đồi xà nu nối tiếp tới chân trời". Và buổi sáng anh lên đường, cùng cụ Mết và Dít còn
có rừng xà nu trùng điệp tiễn anh với bao trìu mến và lưu luyến. Anh đã mang theo
hình bóng quê hương để ra đi với một sức mạnh mới: "Ba người đứng ở đấy nhìn ra
xa. Đến hút tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những rừng xà nu nối tiếp chạy đến chân trời".
Hình tượng rừng xà nu đem đến cho ta nhiều liên tưởng sâu sắc về thế trận chiến tranh
nhân dân, về người người lớp lớp, về biểu tượng rừng một về sự hi sinh và đóng góp
xương máu của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên trong kháng chiến. Chính vì thế mà
trong lúc gặp lại Tnú, cụ Mết đã hào hùng khẳng định với tất cả niềm kiêu hãnh và
thách thức: "Mày có đi qua chỗ rừng xà nu gần con nước lớn không? Nó vẫn sống
đấy, không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta. Cây mẹ ngã, cây con mọc lên. Đố
nó giết hết rừng xà nu này!".
Nét đặc sắc của truyện ngắn "Rừng xà nu" là nghệ thuật tả cảnh, tả người rất độc đáo.
Rừng xà nu không chỉ là cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, không chỉ là cảnh tượng chiến
trường bi tráng, mà còn là biểu tượng cho chí khí anh hùng của đồng bào Tây Nguyên,
của nhân dân miền Nam anh hùng. Cụ Mết chẳng khác nào dùng sĩ trong sử thi "Bài
ca chàng Đăm Săn"! Là một già làng 60 tuổi, quắc thước, râu dài tới ngực, mắt sáng
vết sẹo của chiến tích sáng bóng, cụ Mết ở trần "ngực căng như một cây xà nu lớn".
Nói đến hình tượng cây xà nu không thể không nói tới ngọn lửa xà nu. Tác giả đã tạo
nên ba nét vẽ về ngọn lửa xà nu, gợi ra một không khí huyền thoại thiêng liêng. Dưới
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
ngọn lửa xà nu, Tnú đã đọc thư "tuyệt mệnh" của anh Quyết gửi dân làng Xô Man
trước lúc anh hi sinh. Lần thứ hai, hình ảnh ngọn lửa xà nu rực cháy trên mười ngón
tay Tnú, đó là ngọn lửa uất hận, căm thù "máu kêu trả máu, đầu van trả đầu" (Tố
Hữu). Lần thứ ba, ánh lửa đuốc xà nu bừng sáng đỏ rực, lấp loáng ánh giáo mác, với
tiếng hô: "Chém! Chém hết!" của cụ Mết, đã soi tỏ xác mười tên giặc, trong đó có
thằng Dục ác ôn, nằm sóng soài giữa vũng máu trên nhà ưng. Cây xà nu đã chia ngọt
sẻ bùi với đồng bào Xô Man trong những năm dài đánh Mĩ và lũ tay sai bán nước!
Nếu như nhà thơ Thu Bồn lấy cánh chim chơ-rao, một nhà thơ khuyết danh đã lấy cây
kơ-nia làm biểu tượng cho lòng dân và sức mạnh quật khởi của núi rừng Tây Nguyên
hùng vĩ thì nhà văn Nguyễn Trung Thành đã thành công khắc hoạ vẻ đẹp tráng lệ của
rừng xà nu để nói lên khí phách anh hùng của dân làng Xô Man, của chủ nghĩa anh
hùng Việt Nam. Hơi hướng Tây Nguyên, màu sắc thần kì, không khí thiêng liêng,
phong vị những sinh hoạt truyền thống của núi rừng và con người Tây Nguyên được
thể hiện một cách hào hùng qua hình tượng rừng xà nu vậy.
Truyện "Rừng xà nu" là một thành công lớn tiêu biểu cho khuynh hướng sử thi và cảm
hứng lãng mạn của văn học Việt Nam viết về đề tài chiến tranh. Cảnh vật và con
người được chiếu sáng dưới ngọn lửa thiêng liêng thần kì. Nó đã giúp người đọc sống
lại một thời kì lịch sử vô cùng đau thương và oanh liệt của dân tộc.
Phân tích rừng xà nu - Mẫu 17
Nguyễn Trung Thành được biết tới là người viết nhiều và hay nhất về mảnh đất Tây
Nguyên với một loạt những tác phẩm truyện ngắn xuất sắc. Một trong số đó có một
câu chuyện thuộc đề tài Tây Nguyên đó là Rừng xà nu - câu chuyện về chân lí cách
mạng của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên với hình tượng rừng xà nu đã trở thành biểu tượng.
Tác phẩm Rừng xà nu có hai cốt truyện đan cài vào nhau. Đó là chuyện kể về Tnú –
người anh hùng dân tộc và cuộc chiến đấu không khuất phục của dân làng Xôman
trước sự tàn bạo của đế quốc Mĩ. Nổi bật trong truyện ngắn là hình ảnh cây xà nu
được nhắc đến như một điệp khúc và khai thác ở nhiều góc độ.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
Vẻ đẹp của cây xà nu từ hiện thực khách quan đến hiện thực chủ quan và đi vào cảm
giác đầy độc đáo với mùi thơm ngào ngạt, ánh sáng lung linh. Với người Tây Nguyên,
cây xà nu có một vị trí quan trọng, sống trên mảnh đất quê hương hùng vĩ, mọc thành
từng đồi, từng rừng và tạo nên màu xanh bất tận, dựng lên không gian bát ngát cho núi
rừng đại ngàn. Chính vì lẽ đó mà ở cả mở đầu và kết thúc, nhà văn đều dụng công đưa
hình ảnh cây xà nu nối tiếp để tạo điệp khúc xanh bất tận làm nền cho câu chuyện đậm bản sắc Tây Nguyên.
Thứ hai, cây xà nu luôn có mặt trong thực tế đời sống. Ngọn lửa xà nu mỗi ngày vẫn
cháy lên trong từng căn bếp nhỏ, khói xà nu le luốc trên từng gương mặt trẻ thơ.
Người dân Xôman sống dưới tán rợp của xà nu và khi về với đất mẹ họ cũng trở lại
với bóng mát dưới chân đồi xà nu. Nó hiện lên dưới nhiều góc độ, khi thì trong hoài
niệm, khi hiện ra trước mất, lúc là thân là ngọn, khi là nhựa là lửa, có lúc là đồi, là
rừng. Rừng xà nu là nơi chuẩn bị vũ khí để chờ đợi tới khi vùng lên quật khởi. Ngọn
lửa xà xu như những ngọn đuốc thắp sáng lòng căm thù để rồi hừng hực cháy trong
lòng mọi người và đem đến tín hiệu của giờ đồng khởi. Bếp lửa xà nu sáng rực ấm áp
là nơi cả dân làng quây quần lắng nghe từng lời cụ Mết.
Không chỉ vậy, cây xà nu vẫn luôn ứng chiếu với con người Tây Nguyên rất tương
ứng, hài hòa. Người dân xôman mang nặng nỗi đau thương với xà nu. Qua hình ảnh
rừng xà nu bị tàn phá, người đọc như sống lại những trang sử đau thương của người
dân xôman và chính đau thương ấy đã trở thành sức mạnh quật khởi của dân làng. Thứ
hai, xà nu là biểu tượng của sự sống và niềm tin tự do. Mỗi cây xà nu vươn mình,
xanh rờn là mỗi cây ham sống và vươn ra tìm tự do. Nó là khát vọng vươn lên và lòng
trung thành của người dân Xôman. Dù sống trong tầm đại bác của giặc, những cánh
rừng vẫn trải dài một màu xanh. Người dân Xôman cũng vậy. Họ có sự kế thừa từ thế
hệ này qua thế hệ khác. Sự tàn bạo, độc ác và cả nhẫn tâm của kẻ thù không thể tiêu
diệt tinh thần kiên cường, bất khuất của dân làng, kẻ thù càng tàn bạo thì sức mạnh
đoàn kết đứng lên càng mạnh mẽ. Cuối cùng, rừng xà nu biểu tượng cho những thế hệ
người dân Xôman. Rừng xà nu có ba lứa cây: cây cổ thụ, cây trưởng thành và cây non.
Chúng luôn có sự kế tục và là biểu tượng cho dân làng Xôman. Bom đạn không thể
quật ngã những cây cổ thụ cũng như bom đạn không ngăn cản tinh thần Cụ Mết- luôn
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
vững chắc bám trụ trên mảnh đất quê hương, bao nhiêu thử thách là bấy nhiêu gan dạ
và trở thành chỗ dựa cho cả dân làng. Mỗi cây trưởng thành là soi chiếu của lớp thanh
niên đang căng tràn nhựa sống, sẵn sàng đứng dậy và đấu tranh như Tnú, Mai, Dít.
Đau thương vẫn tiếp tục nuôi dưỡng ý chí bền bỉ quật cường. Đó là sức mạnh không
ngưng trưởng thành, ngày một lớn mạnh, được nuôi dưỡng, ấp ủ bởi tinh thần kiên
cường để tạo nên sức mạnh toàn dân mang màu sắc sử thi.
Rừng xà nu là hình tượng nghệ thể hiện chủ đề, tư tưởng của tác phẩm. Hình tượng
cây xà nu với bút pháp lãng mạn, gợi và tả đã hiện lên chân thực, vừa khái quát, vừa
cụ thể tạo nên màu sắc sử thi rất đậm nét cho thiên truyện.
Phân tích Rừng xà nu đầu truyện - Mẫu 18
Nếu súng là phương tiện đấu tranh của người lính thì nhà văn lại dùng chính ngòi bút
của mình để làm vũ khí chống lại giặc ngoại xâm. Trưởng thành từ hai cuộc kháng
chiến chống Pháp và chống Mỹ, nhà văn Nguyễn Trung Thành không chỉ có những
trải nghiệm phong phú của một người lính mà còn có nguồn chất liệu hiện thực dồi
dào về cuộc chiến tranh. Những tác phẩm của ông đều tái hiện được không khí dữ dội
của cuộc kháng chiến và vẻ đẹp anh hùng bên trong mỗi con người Việt Nam. Một
trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông có thể kể đến là "Rừng xà nu". Qua tác
phẩm "Rừng xà nu" nhà văn đã khắc họa thành công hình ảnh của cây xà nu, qua đó
làm nổi bật vẻ đẹp sử thi của những con người anh hùng làng Xô Man.
Nguyễn Trung Thành (1932) là nhà văn có duyên nợ với đất rừng Tây Nguyên cho
nên những sáng tác của ông đều mang đậm khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng
mạn. Tác phẩm "Rừng xà nu" được sáng tác năm 1965 là tác phẩm nổi tiếng nhất
trong số những sáng tác của Nguyễn Trung Thành ở những năm kháng chiến chống
Mỹ. Hình tượng cây xà nu là hình tượng xuyên suốt tác phẩm đã mang lại một không
khí đậm đà hương vị núi rừng Tây Nguyên.
Xà nu là một loài cây họ thông, nhựa và gỗ của chúng đều đem lại giá trị sử dụng cao,
chúng có gắn bó mật thiết với con người Tây Nguyên. Bất cứ cuộc chiến tranh nào đi
qua cũng để lại muôn vàn sự đau thương và mất mát. Với cây xà nu cũng vậy, chúng
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
phải hứng chịu hầu hết đạn đại bác nhưng vẫn có sức sống mãnh liệt, kiên cường.
Hình ảnh rừng xà nu xuất hiện từ ngay những dòng đầu của tác phẩm và được nhắc lại
nhiều lần đã tạo ấn tượng ám ảnh trong lòng người đọc. Rừng xà nu rộng lớn, đông
đảo, hùng vĩ, là nạn nhân của bom đạn nên cả rừng không có cây nào là không cây nào
bị thương. Rừng xà nu nằm trong sự hủy diệt tàn bạo của chiến tranh khiến cho "có
những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão", "ở chỗ vết
thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện
thành từng cục máu lớn". Bởi vậy cây xà nu không chỉ được biết đến là hiện thân của
cái đẹp mà chúng còn phải gánh chịu nhiều đau thương giống như những người lính
phải từ bỏ sinh mạng trong chiến tranh.
Đau thương là thế, hi sinh là thế nhưng những cây xà nu vẫn rất mạnh mẽ để vươn lên.
Chúng khao khát sống đến mãnh liệt, ham ánh sáng mặt trời đến mức "nó phóng rất
nhanh để tiếp lấy ánh nắng". Nhờ có sức sống kiên cường, bất khuất, bất diệt mà
những thế hệ xà nu cũng vì thế mà chúng cứ nối tiếp nhau. "Cạnh một cây xà nu mới
ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng
lên bầu trời". Hình ảnh của cây xà nu đã giúp ta gợi nhớ đến hình ảnh cây tre Việt
Nam "Chẳng may thân gãy cành rơi/ Vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măng". Từ đó,
ta thấy được ý chí chiến đấu bền vững, quật cường của nhân dân ta khi lớp này già đi
thì đã có lớp trẻ khác thay thế. Bên cạnh những cây xà nu con không chịu được vết
thương thì vẫn có những cây vượt lên được hơn cao đầu người khiến cho bom đạn của
kẻ thù không thể nào hạ gục được chúng, chúng lớn nhanh thật nhanh để thay thế cho
những cây đã ngã. Hình ảnh cây xà nu chính là hình ảnh ẩn dụ cho niềm ham muốn tự
do tha thiết của người dân Tây Nguyên vì họ luôn hướng về phía ánh sáng của Đảng,
của cách mạng với niềm tin mãnh liệt vào một ngày giải phóng.
Dù phải hi sinh trước bom đạn chiến tranh nhưng cây xà nu vẫn luôn là bức tường
thành vững chắc bảo vệ, che chở cho người dân Tây Nguyên. Rừng xà nu còn là ẩn dụ
cho những người lính chiến đấu bảo vệ đất nước: "Cứ thế hai ba năm nay rừng xà nu
ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che chở cho dân làng". Sự hy sinh thầm lặng của rừng
cây xà nu đã khiến cho người đọc có những liên tưởng xa xăm. Để có được hòa bình
như ngày hôm nay thì đã có rất nhiều vị anh hùng đã phải đánh đổi cả sự sống và
Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu
nhiều thứ tình cảm thiêng liêng khác để một lòng đánh bại quân thù. Nhiều cây xà nu
mọc cùng nhau trên một ngọn đồi hết lớp này qua lớp khác tạo thành rừng xà nu chính
là vẻ đẹp của sự đông đảo và vững chắc khiến cho không gì có thể đánh bại được
chúng: "Đứng trên đồi xà nu ấy trông ra xa, đến hết tầm mắt cũng không thấy gì khác
ngoài những đồi xà nu nối tiếp chân trời". Rừng xà nu là biểu tượng của Tây Nguyên
nói riêng và của toàn dân tộc Việt Nam nói chung vì chúng có những phẩm chất đáng
trân trọng giống như con người Việt Nam vậy.
Cây xà nu là hình tượng thẩm mĩ độc đáo, giàu ý nghĩa tượng trưng đã được Nguyễn
Trung Thành khắc họa bằng tất cả niềm say mê , tin yêu và trân trọng. Nghệ thuật
dùng từ, các biện pháp tu từ như nhân hóa, ẩn dụ, lời văn giàu sức tạo hình và biểu
cảm đã khiến cho cây xà nu trở thành một sinh vật sống động gợi cho người đọc nhiều
suy tưởng về lịch sử chống giặc oai hùng của dân tộc. Ẩn sâu sau những cánh rừng xà
nu bạt ngàn, xanh tốt chính là tinh thần đoàn kết, cùng nhau chiến đấu của buôn làng Tây Nguyên.
Hình tượng cây xà nu ở đoạn đầu truyện ngắn "Rừng xà nu" của tác giả Nguyễn Trung
Thành đã đem đến cho bạn đọc những cảm nhận thú vị về thiên nhiên và con người
Tây Nguyên. Hình tượng cây xà nu mang giá trị thẩm mĩ độc đáo, giàu ý nghĩa tượng
trưng đã được tác giả Nguyễn Trung Thành khắc họa bằng tất niềm tin yêu thiên nhiên và tổ quốc.