Phân tích hình tượng cây xà nu trong truyện Rừng xà nu | Văn mẫu lớp 12

Phân tích hình tượng rừng xà nu trong Rừng xà nu gồm 18 bài văn mẫu siêu hay kèm theo 2 gợi ý cách viết chi tiết. Qua phân tích cây xà nu các bạn học sinh có thể lựa chọn cho mình một cách tiếp cận, một giọng điệu văn thích hợp để nhanh chóng biết cách viết bài văn hay.

25 13 lượt tải Tải xuống

Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Dàn ý phân tích hình tượng cây xà nu

Dàn ý số 1

I. Mở bài:

Trong chương trình học sách giáo khoa của Bộ giáo dục và Đào tạo có những bài học

rất ý nghĩa. Trong đó, có tác phẩm Rừng Xà Nu, một tác phẩm nêu lên sự oai hùng và

mãnh liệt của rừng xà nụ. trong bài Rừng xà nu thì cây xà nu được thể hiện rất rõ,

chúng ta cùng đi tìm hiểu hình tượng này.

II, Thân bài:

1. Giới thiệu tác phẩm:

- Tác phẩm được viết vào thời điểm xảy ra cuộc chiến khốc liệt và hào hùng của dân

tộc ta

- Tác phẩm được in trên quê hương anh hùng Điện Ngọc

- Được sáng tác ngày 8 tháng 3 năm 1965

* Hình tượng cây xà nu trong tác phẩm rừng xà nu:

2. Vị trí của cây xà nu:

- Cây xà nu xuất hiện ở đoạn mở đầu của tác phẩm

- Cây xà nu xuất hiện ở kết thúc và toàn bộ thiên truyện

=> Hình tượng cây xà nu là hình tượng xuyên suốt, trung tâm góp phần thể hiện chủ

đề, tính sử thi.

* Cây xà nu trong sự gắn bó với con người, cuộc sống của người Xô man

- Đặc điểm của cây xà nu:

● Là cây họ thông

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

● Gỗ quý, nhựa rất thơm

● Sức sống mãnh liệt và ham ánh sáng mặt trời

=> Hình tượng xà nu tràn ngập trong tác phẩm gợi cho người đọc về bức tranh Tây

Nguyên hùng vĩ, thơ mộng.

- Nỗi đau của con người bị tra tấn, hành hạ

- Biểu tượng hình tượng tốt đẹp của người Tây Nguyên

- Hình tượng hiên ngang, buất khuất của con người Tây Nguyên

- “ Hóa thành ngọn lửa” chứng minh cho mọi sự kiện trọng đại, đau thương và anh

dũng của làng Xô Man

III. Kết bài:

● Đây là một hình ảnh nghệ thuật sang tạo của tác giả

● Tượng trưng cho sức sống mãnh liệt của con người.

Dàn ý số 2

I. Mở bài

● Giới thiệu một số nét về tác giả: Nguyễn Trung Thành là nhà văn gắn bó với

mảnh đất Tây Nguyên, ông có nhiều tác phẩm viết về con người và mảnh đất

này.

● Rừng xà nu được đánh giá là khúc sử thi của Tây Nguyên thời kì chống Mĩ, tái

hiện con đường đấu tranh của dân làng Xô Man.

● Bên cạnh hình tượng con người anh dũng, nổi bật là hình tượng cây xà nu.

II. Thân bài

- Đây là hình ảnh trung tâm xuyên suốt toàn bộ tác phẩm, góp phần thể hiện tư tưởng

chủ đề của tác phẩm.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

- Gợi màu sắc, không gian núi rừng Tây Nguyên, gắn với cuộc sống sinh hoạt và

những sự kiện trọng đại của dân làng Xô Man:

● Dân làng Xô Man lấy gỗ xà nu, khói xà nu nhuộm đen bảng để học chữ, lửa xà

nu chiếu sáng mỗi gian nhà.

● Đuốc xà nu chiếu sáng cho nhân dân chuẩn bị vũ khí để đồng khởi.

● Cả rừng xà nu ưỡn thân mình để bao bọc, bảo vệ buôn làng khỏi những trận

bom của địch, hàng vạn cây, không có cây nào là không thương tích.

- Hình tượng cây xà nu mang vẻ đẹp tương ứng, song hành với các thế hệ cách mạng

tiếp nối của dân làng Xô Man.

● Những cây cổ thụ đại diện cho lớp người già như cụ Mết: chúng không thể bị

quật ngã bởi gió bão, như cụ Mết chính là chỗ dựa tinh thần cho cả buôn làng.

● Những cây xà nu trưởng thành như Tnú, Mai, Dít: vết thương bom đạn mau

lành như trên thân thể cường tráng (hình ảnh lưng Tnú bị chém ngang dọc

nhưng cũng lành lại thành sẹo rất nhanh).

● Những cây xà nu mới mọc tượng trưng cho hình ảnh thiếu niên như bé Heng:

“cây xà nu mới mọc lên khỏi mặt đất đã nhọn như mũi tên, mũi lê”, như bé

Heng tuy còn nhỏ đã dũng cảm bước tiếp cha anh.

- Nhận xét: thế hệ này ngã xuống đã có thế hệ khác đứng lên đấu tranh giành tự do

“bên cạnh một cây xà nu ngã gục đã có 4,5 cây con mọc lên”.

- Những nỗi đau cây xà nu phải chịu cũng mà con người nơi đây phải trải qua: “có

những cây bị chặt ngang mình ... ở chỗ vết thương nhựa ứa ra rồi dần bầm lại rồi đặc

quyện thành từng cục máu lớn ...”:

● Như hình ảnh anh Xút, bà Nhan bị chặt đầu treo lên cây vả

● Mai và đứa con bị tra tấn bằng gậy sắt đến chết

● Hình ảnh 10 đầu ngón tay Tnú bị đốt bằng nhựa xà nu đến mức chỉ còn 2 đốt.

- Là kiểu ẩn dụ độc đáo về sức sống bất diệt, tinh thần bất khuất, sức mạnh vùng dậy

của dân làng Xô Man trong phong trào đấu tranh vũ trang.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

● Cả ngọn đồi xà nu hàng trăm cây gắn bó với nhau như cộng đồng người Tây

Nguyên đoàn kết đánh giặc.

● Cả cánh rừng bạt ngàn không bao giờ sẽ bị khuất phục: “cây mẹ ngã xuống,

cây con mọc lên, đố nó giết hết cánh rừng này”.

● Cây xà nu sinh sôi nảy nở, ham ánh sáng mặt trời như người Tây Nguyên chân

chất khao khát tự do.

- Kết cấu đầu cuối tương ứng: ở đầu và kết thúc câu chuyện đều là hình ảnh rừng xà

nu bạt ngàn, tạo ra không gian sử thi cho tác phẩm.

III. Kết bài

● Cảm nhận hình tượng cây xà nu.

● Khái quát giá trị nghệ thuật: ngòi bút giàu chất sử thi, ngôn ngữ giản dị, đậm

chất Tây Nguyên, âm hưởng trang trọng, ...

● Khái quát giá trị nội dung: Rừng xà nu là một khúc sử thi văn xuôi hiện đại tái

hiện vẻ đẹp tráng lệ, hào hùng của núi rừng, con người và truyền thống văn hóa

Tây Nguyên.

Phân tích Cây xà nu - Mẫu 1

Nguyễn Trung Thành là bút danh của nhà văn Nguyên Ngọc trong kháng chiến chống

Mĩ, cứu nước. Truyện Rừng xà nu của ông viết vào năm 1965, là một truyện ngắn

xuất sắc. Truyện kể về cuộc "đồng khởi" của dân làng Xô Man ở Tây Nguyên. Cụ Mết,

một già làng, một thủ lĩnh quân sự đã lãnh đạo dân làng Xô Man mài giáo, mác, dụ,

rựa... quật khởi đứng lên đánh lũ ác ôn, tay sai của đế quốc Mĩ để giải phóng buôn

làng và núi rừng thiêng liêng. Họ đã chiến đấu vì sự sống còn, vì chân lí cách mạng

ngời chói: "Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo!''.

Ngoài những nhân vật cho ta nhiều ấn tượng như cụ Mết, Tnú, Mai, Dít, bé Heng, anh

Quyết,... thì hình tượng cây xà nu trong truyện ngắn được tác giả khắc họa và ngợi ca

như một dũng sĩ oai hùng.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Ngày ấy... cách mạng miền Nam đang trải qua những năm dài đen tối, đầy thử thách

khó khăn. Lũ giặc kéo tới, lùng sục, phục kích, không đêm nào chó và súng của chúng

không sủa vang cả rừng. Buôn làng bị bao vây, dân làng bị kìm kẹp và khủng bố dã

man. Đầu rơi máu chảy, tang tóc và đau thương: giặc treo cổ anh Xút lên cây vả đầu

làng; chúng giết bà Nhan, chặt đầu cột tóc treo đầu súng! Cùng chung số phận, chung

chịu đau thương với dân làng Xô Man là rừng xà nu nằm trong tầm đại bác của giặc.

Chúng bắn ngày, bắn đêm, bắn vào lúc sáng sớm và xế chiều, hoặc lúc đứng bóng và

sẩm tối, hoặc lúc nửa đêm và trở gà gáy. Tang tóc bao trùm rừng xà nu. Hàng vạn cây

"không cây nào không bị thương". Đạn giặc chặt đứt ngang thân mình, "cây xà nu đổ

ào ào như một trận bão": nhựa cây đọng lại, tụ lại "bầm lại đen và đặc quyện lại thành

từng cục máu lớn". Rừng xà nu chịu bao tổn thất nặng nề như con người. Biết bao cây

non trúng đạn giặc, vết thương "cứ loét mãi ra" sau năm, mười hôm thì cây chết!

Gần 20 lần, nhà văn nói đến rừng xà nu, đồi xà nu, cây xà nu, canh xà nu, ngọn và lá

xà nu, nhựa xà nu, khói và lửa đuốc xà nu,... mỗi lần xuất hiện, cây xà nu mang một

dáng vẻ kì lạ, tất cả đều mang ý nghĩa tượng trưng cho khí phách anh hùng và sức

sống mãnh liệt của dân làng Xô Man, của núi rừng Tây Nguyên kiên cường bất khuất!

Người Strá đã hiên ngang trong lửa đạn, người trước ngã, người sau tiến lên. Rừng xà

nu cũng vậy, cạnh một cây bị bắn ngã gục đã có bốn, năm cây mọc lên, sinh sôi này

nở "ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời". Nếu như cây Kơnia có

bóng cây tỏa rợp nương rẫy và lòng người biểu tượng cho sự thủy chung tình nghĩa,

thì cây xà nu là một loại cây "ham ánh sáng mặt trời", hương cây nhựa cây "bay ra

thơm mỡ màng''. Ba lần Nguyễn Trung Thành tạo nên những hình ảnh so sánh độc

đáo, kì vĩ ca ngợi tầm vóc cây xà nu: lúc thi ngọn cây như một mũi tên lao thẳng lên

bầu trời, lúc thì những cây con xà nu mới nhú khỏi mặt đất "nhọn hoắt như những mũi

lê", lúc thì rừng xà nu "ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che chở cho làng". Rõ ràng hình

tượng cây xà nu mang tầm vóc và khí phách của một dũng sĩ đích thực trong máu lửa.

Có lúc rừng xà nu được miêu tả dưới cặp mắt của Tnú trong hai thời điểm chiều và

sáng, lúc anh về thăm làng và lúc anh lại ra đi. Sau ba năm trời anh đi "lực lượng", đi

tim những thằng Dục ác ôn để trả thù, anh về thăm quê, thăm lũ làng, gặp lại rừng xà

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

nu như gặp lại người bạn chiến đấu, anh bồi hồi tự hào và say mê ngắm nhìn: "Đứng

trên đồi xà nu ấy trông ra xa, đến hết tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những

đồi xà nu nối tiếp tới chân trời". Và buổi sáng anh lên đường, cùng cụ Mết và Dít còn

có rừng xà nu trùng điệp tiễn anh với bao trìu mến và lưu luyến. Anh đã mang theo

hình bóng quê hương để ra đi với một sức mạnh mới: "Ba người đứng ở đấy nhìn ra

xa. Đến hút tầm mắt cũng không thấy gi khác ngoài những rừng xà nu nối tiếp chạy

đến tận chân trời".

Hình tượng rừng xà nu đem đến cho ta nhiều liên tưởng sâu sắc về thế trận chiến tranh

nhân dân, về người người lớp lớp, về biểu tượng "một rừng cây, một rừng người", về

sự hi sinh và đóng góp xương máu của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên trong kháng

chiến. Chính vì thế mà trong lúc gặp lại Tnú, cụ Mết đã hào hùng khẳng định với tất

cả niềm kiêu hãnh và thách thức: "Mày có đi qua chỗ rừng xà nu gần con nước lớn

không?" Nó vẫn sống đấy, không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta. Cây mẹ ngã,

cây con mọc lên. Đố nó giết hết rừng xà nu này!".

Nét đặc sắc của truyện ngắn Rừng xà nu là nghệ thuật tả cảnh, tả người rất độc đáo.

Rừng xà nu không chỉ là cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, không chỉ là cảnh tượng chiến

trường bi tráng, mà còn là biểu tượng cho chí khí anh hùng của đồng bào Tây Nguyên,

của nhân dân miền Nam anh hùng. Cụ Mết chẳng khác nào dũng sĩ trong sử thi "Bài

ca chàng Đam San!" Là một già làng 60 tuổi, quắc thước, râu dài tới ngực mắt sáng,

vết sẹo của chiến tích sáng bóng, cụ Mết ở trần "ngực căng như một cây xà nu lớn".

Nói đến hình tượng cây xà nu không thể không nói tới ngọn lửa xà nu. Tác giả đã tạo

nên ba nét vẽ về ngọn lửa xà nu, gợi ra một không khí huyền thoại thiêng liêng. Dưới

ngọn lửa xà nu, Tnú đã đọc thư "tuyệt mệnh" của anh Quyết gửi dân làng Xô Man

trước lúc anh hi sinh. Lần thứ hai, hình ảnh ngọn lửa xà nu rực cháy trên mười ngón

tay Tnú, đó là ngọn lứa uất hận, căm thù "máu kêu trả máu, đầu van trả đầu" (Tố Hữu).

Lần thứ ba, ánh lửa đuốc xà nu bừng sáng đỏ rực, lấp loáng ánh giáo mác, với tiếng hô:

"Chém! Chém hết" của cụ Mết, đã soi tỏi xác mười tên giặc, trong đó có thằng Dục ác

ôn, nằm sõng soài giữa vũng máu trên nhà ưng. Cây xà nu đã chia ngọt sẻ bùi với

đồng bào Xô Man trong những năm dài đánh Mĩ và lũ tay sai bán nước!

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Nếu như nhà thơ Thu Bồn lấy cánh chim chơ-rao. một nhà thơ khuyết danh đã lấy cây

Kơnia làm biểu tượng cho lòng dân và sức mạnh quật khởi của núi rừng Tây Nguyên

hùng vĩ thì nhà văn Nguyễn Trung Thành đã thành công khắc họa vẻ đẹp tráng lệ của

rừng xà nu để nói lên khí phách anh hùng của dân làng Xô Man, của chủ nghĩa anh

hùng Việt Nam. Hơi hướng Tây Nguyên, màu sắc thần kì, không khí thiêng liêng,

phong vị những sinh hoạt truyền thống của núi rừng và con người Tây Nguyên được

thể hiện một cách hào hùng qua hình tượng rừng xà nu vậy.

Truyện Rừng xà nu là một thành công lớn tiêu biểu cho khuynh hướng sử thi và cảm

hứng lãng mạn của văn học Việt Nam viết về đề tài chiến tranh. Cảnh vật và con

người được chiếu sáng dưới ngọn lửa thiêng liêng thần kì. Nó đã giúp người đọc sống

lại một thời kì lịch sử vô cùng đau thương và oanh liệt của dân tộc.

Phân tích Rừng xà nu ngắn gọn nhất - Mẫu 2

Độc giả biết đến tên tuổi của Nguyên Ngọc qua tác phẩm xuất sắc Đất nước đứng lên

của ông. Nhà văn gắn bó với đất nước và con người Tây Nguyên ấy, trong kháng

chiến chống Mỹ lại cho ra đời Rừng xà nu. Dưới ngòi bút sắc sảo của Nguyễn Trung

Thành (bút danh mới của Nguyên Ngọc) và bằng bút pháp tiêu biểu cho khuynh

hướng sử thi và lãng mạn, đất nước và con người Tây Nguyên chống Mỹ, lại biểu hiện

trước mắt độc giả chân chất, dũng cảm, dạt dào lòng yêu nước và tinh thần bất khuất

của những ngày đầu chống Mỹ cứu nước.

Ấn tượng sâu đậm trong người đọc chính là nhà văn đã xây dựng nên hình tượng cây

xà nu, một loài cây tượng trưng cho sức sống bền bỉ, diệu kỳ của nhân dân làng Xô

Man, của nhân dân Tây Nguyên. Không phải ngẫu nhiên mà nhà văn chọn hình tượng

tiêu biểu này. Đây chính là sự quan sát có chọn lọc. Đế quốc Mỹ ngay từ những ngày

đầu đổ quân vào miền Nam, đã khẳng định sức mạnh dã man muốn hủy diệt sự sống,

muốn uy hiếp con người. Ấy thế mà cho dù long gốc, bị chặt đứt ngang cây nhựa đỏ

như máu, cây xà nu vẫn biểu hiện cái sức sống bền bỉ, không bom đạn nào có thể phá

hủy được. Hàng vạn cây xà nu kết lại thành rừng cũng như hàng ngàn, hàng vạn con

người làng Xô Man và Tây Nguyên vẫn anh dũng bám trụ, chiến đấu. Cái sức chịu

đựng ấy, cái tinh thần kiên cường ấy chẳng là kỳ diệu đến mức huyền thoại sao?.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Trong rừng ít có loại cây nào sinh sôi nảy nở khỏe như vậy. Cạnh một cây xà nu mới

ngã gục, đã có bốn năm cây mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên

bầu trời... cứ thế hai ba năm nay, rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che chở

cho làng.

Bằng một loạt thủ pháp đặc sắc như nhân hóa (bi thương, nửa thân mình ưỡn tấm

ngực lớn), từ gợi cảm (ào ào, tràn trề, ngào ngạt, xanh rờn), so sánh (như mũi tên lao

thẳng lên bầu trời)... nhà văn đã diễn tả sức mạnh của cây xà nu như con người Xô

Man, trước bom đạn quân thù. Làm sao lửa đạn có thể hủy diệt sức sống mãnh liệt ấy,

trái lại những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể cường tráng...

Cả làng Xô Man như một rừng xà nu, cụ Mết như một cây xà nu lớn. Họ là tượng

trưng cho lịch sử, cho truyền thống bất khuất từ thời Đam San, Nơ Trang Long. Cụ

Mết là người nuôi giữ khát vọng tự do, cụ nói với Tnú, người tiêu biểu của thế hệ tiếp

nối “một cây xà nu” mới lớn căng đầy nhựa sống: “không có cây gì mạnh bằng cây xà

nu đất ta...”. Và khi dân làng khởi nghĩa, “cả rừng Xô Man man ào ào rung động. Và

lửa cháy khắp rừng".

Trong Đất nước đứng lên, Nguyễn Trung Thành đã xây dựng thành công nhân vật anh

Núp bắn Pháp chảy máu. Trong Rừng xà nu, ông lại sáng tạo nên một hình tượng mới:

hình tượng cây xà nu. Đọc Rừng xà nu, người đọc có thể quên những chi tiết, những

sự việc trong truyện, nhưng hình tượng cây xà nu bất khuất, tiêu biểu cho sức mạnh,

cho lòng kiên cường của dân làng Xô Man và Tây Nguyên bất khuất thì không thể

phai nhạt trong trí nhớ của mọi người Nguyễn Trung Thành bằng nghệ thuật xây dựng

hình tượng này, là một đóng góp mới cho văn học Việt Nam thời kỳ chống Mỹ cứu

nước.

Hình tượng Rừng xà nu học sinh giỏi - Mẫu 3

Nguyễn Trung Thành là nhà văn có duyên nợ gắn bó với mảnh đất Tây Nguyên. Qua

hai cuộc kháng chiến cùng vào sinh ra tử với những người dân nơi đây đã cung cấp

cho Nguyễn Trung Thành một vốn hiểu biết vô cùng sâu rộng về mảnh đất âm vang

rộn tiếng cồng chiêng trong mùa lễ hội, nơi có những người con trung dũng, kiên

cường.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Nếu trong kháng chiến chống Pháp, Nguyễn Trung Thành – bút danh Nguyên Ngọc

nổi tiếng cùng “Đất nước đứng lên”; thì trong những năm kháng chiến chống Mỹ, đặc

biệt là những năm 1965 khi cuộc kháng chiến của nhân dân miền Nam đang diễn ra

gay go ác liệt thì Nguyễn Trung Thành cho ra mắt người đọc truyện ngắn “Rừng xà

nu”. Tác phẩm này đã là một bản hùng ca, ca ngợi cuộc sống và con người Tây

Nguyên trong cuộc chiến tranh vĩ đại. Và nổi bật hơn cả trong tác phẩm chính là hình

tượng cây xà nu.

Cây xà nu là một hình tượng nhân vật trung tâm trong truyện ngắn “Rừng xà nu” của

Nguyễn Trung Thành. Xuyên suốt trong tác phẩm ta bắt gặp những cánh rừng xà nu

nối tiếp nhau chạy đến chân trời. Cây xà nu là một loài cây quen thuộc, có mặt trong

cuộc sống hàng ngày của người dân Tây Nguyên. “Củi xà nu cháy trong mỗi bếp lửa

gia đình, khói xà nu nhuộm bảng đen cho con trẻ học chữ, đuốc xà nu rọi sáng sân nhà

Ưng trong những đêm lễ hội…”. Tất cả mọi hoạt động dù lớn dù nhỏ của người dân

Tây Nguyên đều có sự góp mặt của cây xà nu. Sự sống của dân làng Xô Man đều gắn

liền với những cánh rừng xà nu.

Khi Nguyễn Trung Thành viết : “Làng ở trong tầm đại bác của đồn giặc, chúng nó bắn

đã thành lệ, ngày hai lần, hoặc buổi sáng sớm và xế chiều, hoặc đứng bóng và xẩm tối,

hoặc nửa đêm và trở gà gáy. Hầu hết đạn đại bác của đồn giặc đều rơi vào những ngọn

đồi xà nu, cạnh con nước lớn”, nhà văn đã phản ảnh không khí căng thẳng của thời

đại, gợi lên sự đối mặt quyết liệt giữa sự sống và cái chết. Nổi bật trên nền bối cảnh

ấy, Nguyễn Trung Thành đã đi sâu miêu tả những đặc điểm nổi bật của câu xà nu.

Cũng như bao loài cây khác, cây xà nu là một loài cây ham ánh sáng và khí trời “trong

rừng ít có loài cây nào sinh sôi nảy nở khỏe đến vậy… ít có loài cây nào ham ánh sáng

đến thế” cũng có nghĩa là ham sống, khao khát muốn được vươn lên giữa bầu trời cao

rộng.

Thế nhưng trong những năm tháng chiến tranh ác liệt ấy, cũng như bao cánh rừng

khác của Việt Nam, rừng xà nu đã bị tàn phá rất dữ dội “Cả rừng xà nu hàng vạn cây

không có cây nào là không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình

đổ ào ào như một trận bão; ở chỗ vết thương nhựa ứa ra tràn trề, thơm ngào ngạt, long

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

lanh nắng hè gay gắt rồi dần dần bầm lại đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn”.

Tuy vậy, bất chấp mọi sự tàn phá huỷ diệt của chiến tranh, cây xà nu vẫn vươn lên với

một sức sống mãnh liệt “cạnh cây mới ngã gục đã có bốn, năm cây con mọc lên, ngọn

xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời”. Tư thế vươn lên mạnh mẽ ấy của

cây xà nu như để thách thức với bom đạn của chiến tranh “đố chúng nó giết được cây

xà nu đất ta”. Sức sống mãnh liệt đã giúp những cánh rừng xà nu vươn lên trong một

màu xanh, hiện lên hiên ngang, kiêu dũng như một tráng sĩ “cứ thế hai ba năm sau,

rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che chở cho dân làng Xô man”.

Bằng nghệ thuật so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, Nguyễn Trung Thành đã dựng lên thật

thành công và rõ nét, ấn tượng về hình tượng cây xà nu. Không dừng lại ở đó, Nguyễn

Trung Thành còn đặt hình tượng cây xà nu vào trong quan hệ đối chiếu sóng đôi với

con người mảnh đất Tây Nguyên. Nếu cây xà nu là một loại cây ham ánh sáng và khí

trời, thì người dân Tây Nguyên yêu tự do, tin vào Đảng, đi theo bước chân cách mạng

như muôn cây vẫn hướng vào ánh sáng mặt trời. Nếu cây xà nu bị tàn phá, huỷ diệt

bởi đạn bom, khói lửa thì những người dân Tây Nguyên phải chịu bao đau thương mất

mát do chính kẻ thù gây ra. Bao nhiêu người bị giặc giết chết như những cây xà nu bị

chặt đứt ngang nửa thân mình, bao nhiêu người còn sống mà phải mang trong mình

bao nỗi thương đau. Bằng cách miêu tả hình ảnh cây và người trong quan hệ sóng đôi

như thế, Nguyễn Trung Thành đã khắc sâu tội ác dã man của kẻ thù để qua đó tác giả

giúp ta hình dung rõ hơn những thảm cảnh dân ta phải chịu do bọn giặc gây ra.

Cũng giống như những cánh rừng quê hương, như những con người Việt Nam vẫn ý

thức được rằng:

“Gươm nào chia được dòng Bến Hải

Lửa nào thiêu được dãy Trường Sơn

Căm hờn lại giục căm hờn

Máu kêu trả máu đầu van trả đầu”

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Các thế hệ nhân dân Tây Nguyên đã thay nhau tiếp nối đứng lên. ánh sáng của niềm

tin “Đảng còn thì núi nước này còn” đã soi đường chỉ lối cho những bước chân đến

với cách mạng. Thế hệ này ngã xuống, thế hệ sau tiếp nối đứng lên; anh Sút bà Nhan

bị giặc giết, đi thay họ tiếp tế nuôi quân đã có Tnú và Mai. Cứ như thế, các thế hệ

người Tây Nguyên đã thay nhau giữ vững ngọn lửa truyền thống, thay nhau giữ vững

ý chí đánh giặc kiên cường, để giữ làng, giữ nước của dân làng Xô man nói riêng và

của người Tây Nguyên nói chung.

Dưới ngòi bút miêu tả của Nguyễn Trung Thành, cây xà nu hiện lên sừng sững, đồng

hành với những bước đi, cuộc sống của dân làng Xô man. Gắn bó với cánh rừng anh

dũng, kiêu hùng, những người dân Tây Nguyên như được tiếp thêm sức mạnh để đứng

lên chiến đấu. Và gắn bó với con người Tây Nguyên ân tình, thuỷ chung, trung dũng

như thế. Cây xà nu cũng luôn luôn sánh bước cùng họ để họ có cuộc sống bình yên

hơn; để “hầu hết đạn đại bác của đồn giặc đều rơi vào những ngọn đồi xà nu, cạnh con

nước lớn” chứ không nhằm vào những người dân vô tội lầm than.

Cây xà nu là hình tượng mang đậm chất lý tưởng, tiêu biểu cho phẩm chất, số phận

của người dân Tây Nguyên. Hình tượng cây xà nu trong tác phẩm mang đậm chất sử

thi, tính hào hùng, nó làm rõ chủ đề tư tưởng của truyện ngắn “Rừng xà nu”. Để xây

dựng một hình tượng xà nu như thế, Nguyễn Trung Thành đã sử dụng những câu văn

miêu tả, những từ ngữ, hình ảnh chọn lọc đặc sắc, cùng nghệ thuật so sánh, nhân hóa,

ẩn dụ, giọng văn miêu tả trong tác phẩm rất linh hoạt.

Hình tượng cây xà nu - Mẫu 4

Mỗi một nhà văn thường khẳng định vị trí của mình trên diễn đàn văn chương bằng

một mảnh đất nghệ thuật. Khi bắt gặp mảnh đất nghệ thuật này, ngòi bút của người

nghệ sĩ sẽ thực sự thăng hoa. Nếu như Tây Bắc được xem là một "miền đất hứa" với

biết bao văn sĩ như Nguyễn Tuân, Chế Lan Viên, Nguyễn Khải... thì Nam Bộ lại là

mảnh đất nghệ thuật của Nguyễn Thi, Đoàn Giỏi. Nhưng sẽ thật là thiếu sót nếu ta

không nhắc tới Nguyên Ngọc, nhà văn cả đời "trung thành" với mảnh đất đỏ bazan,

với tiếng cồng chiêng âm vang, hạt bụi vàng lóng lánh. Ông bén duyên với mảnh đất

này từ năm 1954 với tác phẩm "Đất nước đứng lên". "Đất nước đứng lên" kể về cuộc

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

nổi dậy của buôn làng Kông Hoa trong những năm kháng chiến chống Pháp. Qua tác

phẩm này, Nguyên Ngọc hứa hẹn là một cây bút xuất sắc viết về đề tài Tây Nguyên.

Ông tỏ ra am hiểu mảnh đất này từ thiên nhiên cho tới những phong tục tập quán.

Mười năm sau, ông lại có dịp trở lại mảnh đất này và viết nên truyện ngắn nổi tiếng

"Rừng xà nu". Ở một phương diện nào đó, ta có thế thấy "Rừng xà nu" là sự thu nhỏ,

cô đặc, chưng cất của tiểu thuyết "Đất nước đứng lên". Điều gì giúp cho nhà văn thể

hiện được cả trăm trang tiểu thuyết chỉ trong vài mươi trang truyện ngắn. Đó là việc

Nguyễn Trung Thành đã xây dựng được hình tượng cây xà nu − một loài cây chỉ có ở

Tây Nguyên, một loại cây ham ánh sáng đến lạ kỳ.

Có những người suốt đời lặn lội với văn chương mà chẳng để lại cho đời một áng văn

hay, một bài thơ đẹp. Phải chăng họ đã không thể xây dựng một hình tượng nghệ thuật

vô cùng sống động. Việc xây dựng nghệ thuật mang ý nghĩa sống còn với một người

cầm bút chân chính vì họ thường chỉ sống và nói bằng hình tượng. Một sự vật, hiện

tượng ở ngoài đời muốn bước vào thơ văn thì phải chân thực như ngoài đời bởi có ý

kiến cho rằng: "Nhân vật trong văn học đôi khi thật hơn cả con người thật, nhân vật

trong văn học mang đôi cánh của văn học bước ra ngoài đời thật lại là con người thật".

Nhưng chân thực thôi thì chưa đủ, nhà văn phải nâng nó lên một tầm cao mới để mang

tính ám chỉ, tính tượng trưng. Đây mới là cái đích của văn chương nghệ thuật. Ta có

thể kể tới hình tượng con tàu tượng trưng cho khát khao lên đường của biết bao thế hệ

nhà thơ

"Lũ chúng con đầu thai nhầm thế kỷ

Cả một đời u uất bơ vơ”

Trong bài "tiếng hát con tàu" của Chế Lan Viên. Hay như hình tượng "sóng" trong bài

thơ cùng tên của Xuân Quỳnh tượng trưng cho khát vọng tình yêu, hạnh phúc của

người phụ nữ. Trong tác phẩm "Rừng xà nu, việc nhà văn xây dựng hình tượng cây xà

nu cũng không nằm ngoài quy luật đó.

"Rừng xà nu" của Nguyễn Trung Thành là một tác phẩm xuất sắc. Yếu tố làm nên sự

xuất sắc của tác phẩm này không gì khác là nhà văn đã xây dựng được hình tượng cây

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

xà nu vô cùng chân thực, sống động. Truyện xoay quanh buôn làng Xô Man ở Tây

nguyên. Ở đó có loài cây họ thông, gần giống cây Pơ mu, xa mu của miền Bắc, đó là

cây xà nu. Xà nu là cây ham ánh sáng mặt trời, sinh sôi nảy nở rất nhanh. Bằng sự

nhạy cảm về nghệ thuật, Nguyễn Trung Thành đã nắm bắt được đặc tính này và đem

gắn kết với Tây Nguyên trong bom đạn chiến tranh. Đọc "Rừng xà nu", ta có cảm giác

đang đi giữa cánh rừng xà nu bạt ngàn với hương thơm ngào ngạt như đọng nắng quê

hương. Ta đang đi trên con suối ẩn hiện dưới bóng xà nu. Ta thấy đâu đây những mái

nhà nép mình dưới tán cây xà nu. Xà nu là loài cây gắn bó máu thịt với người dân Tây

Nguyên. Con người ta sinh ra, lớn lên, dựng vợ gả chồng, sinh con đẻ cái, việc nhà

việc cửa cho tới lúc nhắm mắt xuôi tay đều gắn kết với loại cây này. Vị trí của xà nu

trong cuộc sống người dân Tây nguyên phần nào giống với cây tre của đồng bằng Bắc

bộ, cây dừa của đồng bằng sông Cửu Long. Mỗi một đất nước, một xứ sở cũng đều có

một loại cây đặc trưng. Sang nước Nga, Ba Lan ta lại bị ám ảnh bởi loài cây Bạch

Dương:

"Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan

Đường bạch dương sương trắng nắng tràn

Anh đi nghe tiếng người xưa vọng

Một giọng thơ ngâm, một giọng đàn"

Đến với Nhật Bản,ta lại choáng ngợp với cây hoa anh đào tươi thắm. Còn một khi về

tới Việt Nam − đất nước thiên nhiên nơi đâu cũng hóa hồn người.

"Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi

Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha

Ôi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy

Những cuộc đời đã hóa núi sông ta”

Nếu bạn có dịp ra đồng bằng Bắc bộ, bạn sẽ bắt gặp hình ảnh "lũy tre làng" ở khắp

mọi nơi. Cây tre gắn bó khăng khít trong cuộc sống nhân dân, từ chiếc đũa tre bình dị

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

cho đến những cây gậy tầm vông, cây chông đánh giặc. Chả thế mà Thép Mới đã từng

viết "tre ăn ở đời đời kiếp kiếp với người"...Còn khi vào thăm Nam bộ − "thành đồng

Tổ Quốc" chúng ta lại có ấn tượng đầu tiên về rặng dừa nơi đây

"Đất quê hương nát bầm vết đạn.

Đã nuôi dừa năm tháng xanh tươi.

Ôi phải chăng dừa nuốt bao cay đắng!

Để trổ ra những trái ngọt cho đời"

Còn một khi bạn đến với Tây Nguyên − mảnh đất đỏ bazan, với tiếng cồng chiêng âm

vang, hạt bụi vàng lóng lánh thì hãy nhớ tới "Rừng xà nu" của Nguyễn Trung Thành −

một rừng xà nu đã ưỡn tấm ngực lớn của mình để che chở cho buôn làng Xô Man. Để

hình tượng cây xà nu trở nên thuyết phục hơn, Nguyên Ngọc đã khéo léo để cho mỗi

bước đi của các nhân vật đều thấp thoáng bóng cây xà nu. Trong tác phẩm này, đã hơn

hai mươi lần cây xà nu hiện ra với nhiều diện mạo khác nhau: bốn lần "rừng xà nu",

năm lần "đồi xà nu", cùng với nó là ngọn xà nu, cây xà nu, dầu xà nu, nhựa xà nu....

Mỗi lần hình ảnh cây xà nu xuất hiện là một lần tính cách của người dân Tây nguyên

được bộc lộ. Nắm bắt được các đặc tính của xà nu phần nào đó ta cũng hiểu được tinh

thần yêu nước bất khuất của ông cha ta, từ đó ta tự giáo huấn lòng mình. Rất có lý khi

có ý kiến cho rằng: "Mỗi tác phẩm văn học chân chính là một lời đề nghị về cách

sống". "Mỗi một tác phẩm văn học chân chính đều có khả năng nhân đạo hóa con

người". "Rừng xà nu" là một tác phẩm như vậy.

Văn học xuất phát từ cuộc đời mà đích đến của văn chương là cuộc sống. Chẳng thế

mà Nguyễn Minh Châu đã từng nói: "Văn chương và cuộc đời là những vòng tròn

đồng tâm mà tâm điểm của nó là con người". Hay như M.Gorki cũng nói "văn học là

nhân học". Văn học từ xưa cho tới mãi về sau cũng chỉ viết về con người mà thôi. Để

phản ánh sức sống bất diệt, bền bỉ của con người Việt Nam trong chiến tranh, mỗi một

người nghệ sĩ lại tự đi tìm một hình tượng khác nhau. Nếu nhà thơ Phạm Tiến Duật có

"Vầng trăng và quầng lửa" thì Nguyễn Minh Châu lại có "mảnh trăng thượng tuần".

Và Nguyễn Trung Thành đã chọn hình ảnh cây xà nu. Cây xà nu trong tác phẩm này

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

biểu trưng cho tập thể Tây Nguyên anh hùng, bất khuất. Và ở tác phẩm này, nhà văn

đã mô tả cây xà nu qua nhiều phương diện.

Ban đầu, nhà văn tập trung mô tả những hiện thực khốc liệt của chiến tranh mà xà nu

phải gánh chịu. Điều này chính là dụng ý nghệ thuật của tác giả. Đặt xà nu dưới làn

mưa bom bão đạn của kẻ thù chính là làm nổi bật lên sức sống mãnh liệt, bất diệt của

xà nu. Đầu tiên, hiện lên trong mắt ta là cảnh rừng xà nu dưới tầm đại bác của giặc.

"Làng nằm trong tầm đại bác của đồn giặc. Chúng bắn đã thành lệ, ngày hai lần: hoặc

sáng sớm, hoặc chiều tối... Cả rừng xà nu hàng vạn cây không cây nào không bị

thương. Có những cây bị chặt đứt ngang thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Có

những cây nhựa ứa ra tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh gay gắt dưới ánh nắng hè,

đen đặc rồi bầm quyện lại thành từng cục máu lớn". Ở đoạn văn này, Nguyễn Trung

Thành chủ yếu sử dụng biện pháp nghệ thuật nhân hóa. Nhà văn đã mô tả những thiệt

hại mà rừng xà nu phải gánh chịu trong mưa bom bão đạn của quân thù. Đây cũng

chính là những hi sinh, mất mát mà đồng bào Tây Nguyên nói chung, nhân dân Việt

Nam nói riêng phải gánh chịu trong những năm chiến tranh khốc liệt. Viết về chiến

tranh, Nguyên Ngọc đã không hề né tránh viết về cái chết. Đó là anh Xút bị chúng treo

cổ lên cây vả đầu làng. Đó là bà Nhan bị chúng chặt đầu treo ở mũi súng. Đó là vợ

con Tnú bị chúng dùng gậy sắt tra tấn đến chết. Tất cả là minh chứng cho tội ác chiến

tranh của quân xâm lược, lũ bán nước. Nếu thiếu đi hiện thực khốc liệt này thì "Rừng

xà nu" chỉ còn là một sự tích đẹp về chiến tranh theo lời nói nhà văn Đỗ Kim Hồi.

Mặc dù đứng trong làn mưa bom bão đạn là vậy nhưng rừng xà nu vẫn xanh tốt, như

thách thức bom đạn kẻ thù: "đạn đại bác không giết nổi chúng". "Bên cạnh những cây

mới ngã gục đã có bốn, năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn như mũi tên

vươn thẳng lên bầu trời tiếp lấy ánh sáng". Đây chính là dụng ý nghệ thuật của nhà

văn làm nổi bật lên sức sống mãnh liệt của xà nu. Nếu có ngã gục thì đó chính là điều

kiện sống, tiền đề để thế hệ xà nu tiếp theo mọc lên. Người Tây Nguyên cũng vậy.

Trong chiến tranh, họ hi sinh rất nhiều, họ phải sống rất khổ cực, khó khăn nhưng

trong lòng những người dân nơi đây chỉ có hai chữ "trung thành" với cách mạng mà

thôi. Cụ Mết cũng đã khẳng định chắc chắn: "Đảng còn thì núi nước này còn". Càng

gần bom đạn thì xà nu lại càng coi thường bom đạn. Bom đạn hiện ra như một hoàn

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

cảnh thách thức bản lĩnh cứng cỏi, anh hùng của người Việt Nam trong chiến tranh.

Đó là những con người

"Đẹp như hoa hồng, cứng như sắt thép

Xa nhau không hề rơi nước mắt

Nước mắt để dành cho ngày gặp mặt"

Bom đạn có thể phá hủy mọi cơ sở vật chất dù có kiên cố đến đâu nhưng vẫn không

bẻ gãy được sức sống mãnh liệt của dân tộc Việt Nam. Những con người vẫn sống,

vẫn chiến đấu, vẫn yêu nhau, vẫn đợi chờ và tin tưởng một ngày toàn thắng. Điều này

đã thể hiện rõ ở mỗi Tình của Mai và Tnú − những con người đã góp phần viết nên

huyền thoại Việt Nam ở thế kỷ hai mươi. Không phải ngẫu nhiên khi nhà văn Nga Ni-

cu-lin đã thốt lên rằng: “Người Việt Nam trong chiến tranh họ đẹp hơn ra thì phải?".

Chúng ta may mắn được sinh ra trong thời bình nên không thể chứng kiến được thời

kỳ "tiếng hát át tiếng bom". Nhưng có ý kiến cho rằng: "Những gì chưa đọng lại trong

đời thì đọng lại trong văn chương". Hãy trở về với thơ ca thời kỳ lửa cháy để bắt gặp

một rừng xà nu xanh tốt, bạt ngàn chạy tít tới tận chân trời. ta còn bắt gặp "Tiếng bom

ở Seng Phan" của Phạm Tiến Duật

"Tôi đứng giữa Seng Phan

Cao hơn tiếng bom là tiếng suối tiếng đàn

Tiếng mìn công binh đánh đá

Tiếng điếu cày rít lên thong thả

Tiếng oai nghiêm xe rú máy trên đường

Thế đấy!

Giữa chiến trường

Tiếng bom nghe rất nhỏ"

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Đứng giữa cánh rừng xà nu mãnh liệt sức sống như vậy thì bom đạn của kẻ thù cũng

nhỏ như thế mà thôi.

Để khẳng định sức sống bất diệt của xà nu cũng như đồng bào Tây Nguyên trong

chiến tranh, nhà văn Nguyễn Trung Thành đã khéo léo xây dựng hình ảnh cây xà nu

thông qua kết cấu của truyện. Ai đã từng đọc truyện ngắn "Rừng Xà nu" đều nhận

thấy có hai câu văn tưởng chừng như trùng lặp nhau. Đó là câu văn phần đầu tác

phẩm:

"Đứng trên đồi xà nu ấy trông ra xa hết tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những

đồi xà nu nối tiếp nhau tới chân trời"

Mặc dù hàng ngày, cánh rừng xà nu ấy phải gánh chịu hai trận pháo kích của quân thù

nhưng vẫn xanh tốt đến lạ kỳ. Để đến cuối tác phẩm, nhà văn tự hào viết:

"Ba người đứng đó nhìn ra xa, đến hút tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những

rừng xà nu nối tiếp tới tận chân trời".

Mới đọc qua, chúng ta có cảm giác đây là hai câu văn giống nhau nhưng nếu để ý ta sẽ

thấy sự thay đổi về số lượng, cũng như chất lượng của những cây xà nu. Đây là một

dụng ý nghệ thuật của Nguyễn Thành Trung. Muốn hiểu được sức sống bền bỉ, dẻo

dai của xà nu cũng như tinh thần yêu nước của đồng bào Tây Nguyên qua kết cấu này

thì ta phải đặt chúng dưới hai góc độ không gian và thời gian.

Nếu để đồi xà nu thành rừng xà nu chạy tít tới tận chân trời thì cần có một khoảng

cách về thời gian. Thời gian ấy được đo bằng 21 năm của cuộc kháng chiến chống Mỹ

cứu nước gian khổ. Hai mươi mốt năm đó là hai mươi mốt thế hệ xà nu nhã gục,

nhưng cùng với đó là hai mươi mốt thế hệ xà nu vươn lên đón lấy ánh sáng mặt trời.

Nhìn rộng ra, đó là hai mươi mốt thế hệ đồng bào Tây Nguyên ra trận. Đó là cuộc

chạy tiếp sức của hai mươi mốt thế hệ mang trong mình ngọn lửa sức sống Việt Nam.

Cũng như cây xà nu ấy, người Tây Nguyên cũng truyền ngọn lửa sức sống từ đời này

sang đời khác, từ lồng ngực của người già sang người trẻ.

"Lớp cha trước, lớp con sau

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Cũng thành đồng chí chung câu quân hành"

Lớp lớp người Tây Nguyên ra trận ào ào như gió thổi mà ở tác phẩm này ta thấy ngọn

lửa truyền từ tay anh Quyết − một Đảng viên tới tay Tnú và Mai. Rồi cuộc đời Tnú lại

là tấm gương sáng cho thế hệ sau như Dít, Heng noi theo. Đó là những con người viết

lên bản hùng ca của Tây Nguyên bất khuất.

"Tôi muốn viết bài thơ trên báng súng

Con lớn lên để viết tiếp thay cha

Người đứng dậy viết tiếp người ngã xuống

Người hôm nay viết tiếp người hôm qua"

Nếu nhìn từ góc độ không gian, ta nhận thấy nhà văn Nguyễn Trung Thành đã chọn

buôn làng Xô Man để dùng bút lực của mình viết về tập thể Tây Nguyên anh hùng.

Tương ứng với làng Xô Man là những đồi xà nu cạnh con nước lớn. Tuy nhiên, càng

đi sâu vào cuộc chiến tranh thì tinh thần yêu nước của đồng bào Tây nguyên không

chỉ bó hẹp trong phạm vi làng Xô Man nữa mà mà như sức vươn xa của cây xà nu lan

rộng khắp Tây Nguyên.. Nó lan rộng ra cả miền Nam "thành đồng Tổ Quốc". Truyện

ngắn ra đời năm 1965, cũng là năm bàn tay độc ác, đen tối của đế quốc Mĩ vươn ra

miền Bắc. Chúng định dùng những "bóng ma", "pháo đài bay" nhằm đưa miền Bắc trở

về thời kỳ đồ đá. Với kết cấu truyện như vậy, nhà căn đã khẳng định tinh thần "đồng

khởi" của dân tộc Việt Nam với mục đích dập tắt cuộc chiến tranh phi nghĩa, tàn bào

của đế quốc Mỹ và tay sai. Do vậy, "Rừng xà nu" đã phản ánh một cách trung thực

tinh thần bất khuất của dân tộc Việt Nam. Không phải ngẫu nhiên khi có một ý kiến

cho rằng: "Rừng xà nu" là sự thu nhỏ, cô đặc của tiểu thuyết "Đất nước đứng lên".

Tuy nhiên, để hiểu sâu kết cấu này, ta nhận thấy "đồi xà nu" ở câu văn thứ nhất so với

"rừng xà nu" của câu văn thứ hai thiếu đi sự liên kết. Nhà văn đã mượn hình ảnh này

để phản ánh tinh thần đấu tranh từ tự phát cá nhân sang tự giác cách mạng. Khoảng

thời gian và không gian ấy chính là đồng bào Tây Nguyên đã giác ngộ nghị quyết

mười lăm của Đảng".

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Đứng trong chiến tranh khốc liệt nhưng xà nu vẫn bảo toàn, phát triển. Đó là nhờ vào

tính liên kết, tinh thần đoàn kết của các thế hệ xà nu, các lớp người Tây Nguyên.

Trong cánh rừng xà nu "nối tiếp nhau tới chân trời" ấy, Nguyễn Trung Thành đã nhận

ra có ba lứa cây xà nu bện chặt vào nhau để vượt qua bom đạn. Tương ứng với ba lứa

cây đó là ba thế hệ người Tây Nguyên. Nhà văn đã tập trung nhiều bút lực của mình

để mô tả lứa cây trưởng thành. Mặc dù mang trên mình đầy thương tích nhưng với sức

vóc lớn mạnh đã làm mờ đi vết thương. Những cây xà nu ấy không khác gì những con

chim đã đủ lông mao lông vũ, ưỡn tấm ngực lớn của mình che chở cho buôn làng Xô

Man. Tương ứng với lứa cây trưởng thành đó chính là thế hệ thanh niên như Tnú và

Mai. Bên cạnh lứa xà nu trưởng thành là những cây xà nu đại thụ là chỗ dựa tinh thần

của cả cánh rừng xà nu. Những cây xà nu ấy tương ứng với cụ Mết − vị già bản của

buôn làng Xô Man. Thông qua lời nói "Chúng nó cầm súng thì mình phải cầm giáo

mác" của cụ Mết, Nguyễn Trung Thành đã truyền tải ánh sáng nghị quyết mười lăm

của Đảng. Bên cạnh hai lứa xà nu trên còn có những cây xà nu non, vừa nhú khỏi mặt

đất đã nhọn hoắt, kiên cường lao lên bầu trời, tiếp nhận ánh sáng. Đó chính là những

thế hệ thiếu niên Xô Man như bé Heng, bé Dít. Không phải ngẫu nhiên khi nhà văn

viết "Ba người đứng đó...."

Tình thần đoàn kết toàn dân luôn là thứ vũ khí mạnh nhất chúng ta có được trong bốn

ngàn năm dựng nước, giữ nước. Truyện ngắn "Rừng xà nu" đã khẳng định lại chân lý

ấy, đồng thời ngợi ca sức sống bất diệt của con người Việt Nam trong chiến tranh.

Như vậy, "Rừng xà nu" xứng đáng là linh hồn của tập "trên quê hương những anh

hùng Điện Ngọc". Và Nguyễn Trung Thành xứng đáng là người chiến sĩ trên mặt trận

văn chương cách mạng.

Hình tượng cây xà nu - Mẫu 5

Trải qua hơn 120 năm kháng chiến hào hùng và gian khổ, những trang sử vẻ vang của

dân tộc ta đã ghi lại biết bao chiến công lẫy lừng làm rạng danh Tổ quốc, khiến quân

thù phải khiếp sợ, khiến cả thế giới phải khâm phục một dân tộc máu đỏ da vàng tuy

nhỏ bé nhưng có tầm vóc to lớn. Nhưng để có những chiến công oanh liệt, để đất nước

được độc lập, để nhân dân ta được sống trong cảnh hòa bình ấm no, cha anh ta đã phải

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

đánh đổi bằng rất nhiều xương máu, mồ hôi và nước mắt. Trong những năm tháng đế

quốc mỹ nhắm đại bác vào vùng núi rừng Tây Nguyên hiền hòa, đã có một dân tộc

anh hùng đứng lên ưỡn ngực, vươn mình chống lại quân thù. Tác phẩm Rừng xà nu

của Nguyễn Trung Thành khắc họa sâu sắc hình ảnh những người con kiêu hùng trong

công cuộc bảo vệ Tổ quốc, mà trong đó nổi lên với hình ảnh cây xà nu đẹp đẽ có ý

nghĩa biểu tượng to lớn, là đại diện cho từng người dân làng Xô Man chống giặc, là

biểu tượng cho sức sống mãnh liệt và nhiều phẩm chất cao đẹp của người dân Tây

Nguyên.

Nguyễn Trung Thành tên thật là Nguyễn Văn Báu, còn có bút danh khác là Nguyên

Ngọc, ông sinh năm 1932, quê ở huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. Ông gia nhập

quân đội vào năm 1950, lúc đang còn là học sinh trung học, có mặt tại chiến trường

Tây Nguyên trong cả hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Nguyễn Trung

Thành sáng tác nhiều thể loại từ truyện ký, tiểu thuyết, đến truyện ngắn, tùy bút,…Các

sáng tác của ông mang đậm khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn, nội dung chủ

đề tập trung viết về 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, về những vấn đề mang

tính trọng đại lịch sử của dân tộc, đặc biệt ông viết rất nhiều về vùng đất Tây Nguyên

đầy nắng và gió. Rừng xà nu nằm trong tập truyện ký Trên quê hương những anh

hùng Điện ngọc, viết vào năm 1965, khi quân Mỹ Diệm tràn vào miền Nam càn quét

bắn phá ác liệt.

Hình tượng rừng cây xà nu xuất hiện nổi bật và xuyên suốt chiều dài tác phẩm, mở ra

là rừng xà nu bạt ngàn và kết thúc tác phẩm cũng là hình ảnh rừng xà nu chạy dài đến

tận chân trời. Không những thế, hình ảnh cây xà nu còn trải kín cả tác phẩm, có đến

hơn 20 lần trong toàn tác phẩm, điều ấy đã tái hiện lại những vẻ đẹp kỳ thú đặc trưng

của mảnh đất Tây Nguyên, đồng thời mang ý nghĩa biểu tượng về sức sống và vẻ đẹp

của những con người Tây Nguyên.

Bằng bút pháp tả thực, Nguyễn Trung Thành đã cho thấy hình ảnh cây xà nu trở đi trở

lại và gắn bó mật thiết với cuộc sống của con người Tây Nguyên, có mặt trong đời

sống hằng ngày của người dân nơi đây, ngọn lửa xà nu “dần dật cháy” trong bếp của

mỗi ngôi nhà, khói xà nu làm bảng học cho Tnú và Mai. Hình ảnh cả cánh rừng xà nu

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

ưỡn tấm ngực lớn ra để che chở cho làng Xô Man bởi “Làng nằm trong tầm đại bác

của giặc”, giống như người cha che chở cho đứa con nhỏ của mình, như nhà thơ Tố

Hữu đã viết trong bài thơ Việt Bắc rằng: “Rừng che bộ đội rừng vây quân thù”, gắn

bó, ân tình.

Không chỉ có mặt trong cuộc sống hằng ngày mà cây xà nu còn tham dự vào trong

những sự kiện trọng đại của dân làng Xô Man. Trong đêm mà vợ con Tnú bị giặc bắt

giữ, đống lửa xà nu đã để Tnú nhìn rõ ràng cảnh kẻ thù hành hạ vợ con, rồi thì chính

nhựa xà nu lại thiêu đốt 10 ngón tay của Tnú như mười ngọn đuốc, điều ấy đã trở

thành giọt nước tràn ly, cổ vũ dân làng Xô Man đứng lên đấu tranh giết mười tên giặc

ác ôn để giải cứu Tnú và lập lên chiến công đầu tiên trong cuộc chiến chống lại kẻ thù

của dân làng. Từ đây người làng Xô Man đã mạnh mẽ đứng lên, không còn do dự

chần chừ, bởi chỉ có đấu tranh chỉ có cách dùng vũ lực thì mới có thể có một cuộc

sống tốt hơn, mới có thể bảo vệ được dân làng và đất nước. Hình ảnh của cây xà nu

cũng trở lại trong đêm Tnú về thăm làng, đuốc xà nu lại dẫn đường cho người dân

khắp làng Xô Man cùng tụ tập về nghe cụ Mết kể về cuộc đời của Tnú, câu chuyện

một đời người kể trong một đêm, ánh lửa xà nu càng trở nên thiêng liêng và đậm tính

sử thi. Thêm vào đó hình ảnh xà nu còn thấm vào nếp cảm, nếp nghĩ thấm vào cả lối

tư duy và cách nói của người dân Tây Nguyên, những tính chất vẻ đẹp của cây đã trở

thành thước đo để khắc họa lần lượt hình ảnh của cụ Mết, của Tnú, Mai, và nhiều

người dân làng Xô Man khác.

Với bút pháp tượng trưng, hình ảnh cây xà nu lại là biểu tượng cho số phận và phẩm

chất của người dân Tây Nguyên. Nói về số phận của người dân làng Xô Man, mở đầu

tác phẩm Nguyễn Trung Thành viết “Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào

không bị thương” ấy là một cảnh tượng ám ảnh về một rừng cây tan hoang bởi đại bác

của quân thù, trầy trợt đầy những thương tích. Đến gần hơn, hình ảnh tang thương của

cây xà nu càng thêm rõ ràng, “Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào

ào như một trận bão”, từ miệng vết thương ấy ứa ra thứ nhựa “tràn trề, thơm ngào

ngạt, long lanh”, “bầm lại quyện đen thành những cục máu lớn”, như vậy đối với tác

giả xà nu cũng giống như một con người cũng có máu thịt, cây cũng bị thương, nhựa

cây chảy ra được ví là máu huyết của sinh thể, những hòn máu đọng đem lại cho

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

người đọc những ấn tượng sâu sắc về loài cây anh hùng, bất khuất. Nhưng đấy là

những cây may mắn, kiên cường còn có thể lành miệng và tiếp tục sinh dưỡng, xấu số

hơn có những cây con mới đến ngang tầm ngực người, đã bị đại bác nã phải gãy làm

đôi “nhựa còn trong, chất dầu còn loãng, vết thương không lành được cứ loét mãi ra,

năm mười hôm thì cây chết”. Cách miêu tả chân thực sống động đến từng chi tiết đã

tái hiện thật tang thương cảnh cây xà nu ngã xuống vì bom đạn. Suy rộng ra, cũng

giống như cả cánh rừng mang đầy thương tích và mất mát ấy, người dân làng Xô Man

cũng phải chịu biết bao hy sinh, bao nỗi đau thương cùng cực, bao người dân đã ngã

xuống: Anh Xút, bà Nhan, Mai và con của cô với Tnú, tất cả đều hi sinh một cách đầy

thương tâm dưới bàn tay độc ác của kẻ thù. Những người còn sống cũng lại mang đầy

thương tích trên thể xác và cả tâm hồn, tấm lưng của Tnú với chằng chịt vết dao chém,

mười ngón tay bị giặc đốt đều cụt một đốt, đau đớn hơn anh còn phải gánh chịu nỗi

đau tận mắt nhìn vợ con bị giặc đánh chết mà không thể làm gì được.

Không chỉ là biểu tượng cho số phận của con người Tây Nguyên, cây xà nu còn là

biểu tượng cho những phẩm chất tốt đẹp của người dân nơi đây. Xà nu là một loài cây

khao khát ánh sáng đến lạ kỳ “nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh sáng”, đó cũng

chính là biểu tượng cho tình yêu tự do, sức sống tiềm tàng mãnh liệt của con người

Tây Nguyên. Thêm nữa, xà nu còn có khả năng sinh sôi mãnh liệt “cạnh một cây mới

ngã gục đã có bốn năm cây con mọc lên , ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng

lên trời”. Đó là biểu tượng cho sự tiếp nối liên tục và mạnh mẽ của người dân làng Xô

Man, anh Quyết hy sinh đã có Tnú về thay thế, anh Xút bị giết đã có bà Nhan thay

công việc nuôi bộ đội, bà Nhan chết thì đã có lớp trẻ con thay thế, Mai chết thì đã có

em gái của Mai tiếp bước chị, và còn cả chú bé Heng. Thế hệ trước luôn có sự chuẩn

bị là bước đệm cho thế hệ sau được vươn lên mạnh mẽ và tiến xa hơn trong con đường

cách mạng.

Cây xà nu còn mang trong mình một sức sống bất diệt, mạnh mẽ vô cùng “có những

cây vượt lên được cao hơn đầu người, cành lá xum xuê như những con chim đã đủ

lông mao, lông vũ. Đạn đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của chúng

chóng lành như trên một thân thể cường tráng”. Hình ảnh bất diệt của cây xà nu khiến

ta lập tức nghĩa đến Tnú tiêu biểu cho lớp anh hùng của làng Xô Man, anh chịu biết

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

bao đau đớn thương tật nhưng anh vẫn sống vẫn hoạt động cách mạng một cách sôi

nổi, giặc không bắt được anh, không giết được anh, người anh hùng của vùng đất Tây

nguyên. Trong sự khốc liệt, tàn bạo của chiến tranh thì sự sống vẫn vươn lên và chiến

thắng cái chết, sức sống mãnh liệt, bất tử của rừng xà nu đã đại diện cho tinh thần bất

khuất, kiên cường của người dân Tây Nguyên trong những năm tháng chiến tranh ác

liệt.

Nguyễn Trung Thành với nghệ thuật xây dựng hình tượng xuất sắc, điểm nhìn đậm

chất điện ảnh khiến cho hình tượng cây xà nu hiện lên một cách thật chân thực và sắc

nét. Đôi lúc tác giả đã không kìm được mà bộc lộ những cảm xúc cá nhân thật mạnh

mẽ, niềm bất ngờ, tự hào về loài cây đặc sắc. Bằng bút pháp hiện thực và bút pháp

lãng mạn nhà văn đã gây dựng thật xuất sắc vẻ đẹp của cây rừng xà nu biểu tượng cho

vẻ đẹp của con người Tây Nguyên, mở một cánh cửa dẫn người đọc vào thế giới của

con người nơi đây, tiêu biểu là nhân vật Tnú.

Hình tượng cây xà nu - Mẫu 6

Tây Nguyên là mảnh đất của văn hóa cồng chiêng và những pho sử thi đồ sộ. Chính

mảnh đất này đã thổi hồn vào những trang viết của Nguyễn Trung Thành và để lại

nhiều dấu ấn qua “Rừng xà nu”, “Đất nước đứng lên”… Truyện ngắn “Rừng xà nu” ra

đời vào mùa hè 1965 giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ đang đến hồi ác liệt. Tác

phẩm để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng bạn đọc bởi hình tượng cây xà nu - tiêu biểu cho

thiên nhiên và con người Tây Nguyên kiêu hùng, bất khuất.

Tác phẩm “Rừng xà nu” ra đời vào thời điểm mùa hè năm 1965 khi đế quốc Mỹ bắt

đầu cuộc chiến tranh cục bộ. Tác phẩm được in trong tập “Trên quê hương những anh

hùng Điện Ngọc”. Bối cảnh của thiên truyện là mảnh đất Tây Nguyên với những con

người anh hùng, kiên trung, bất khuất.

Hình tượng cây xà nu được tác giả miêu tả xuyên suốt trong toàn bộ câu truyện. Trong

truyện ngắn này, nhà văn không chỉ mở đầu và kết thúc truyện bằng hình ảnh rừng xà

nu “bát ngát đến tận chân trời” mà còn gần hai mươi lần nói đến “rừng xà nu”, “cây xà

nu”, “nhựa xà nu”, “lửa xà nu”, “đuốc xà nu”… Xà nu gắn bó với cuộc sống sinh hoạt

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

hàng ngày thân thuộc với dân làng: ngọn lửa xà nu nấu ăn trong mỗi bếp, lửa xà nu

cháy bập bùng trong nhà Ưng tập trung cả dân làng để nghe cụ Mết kể về cuộc đời

Tnú. Khói xà nu đen nhẻm thân hình lũ trẻ; khói xà nu còn làm tấm bảng đen cho anh

Quyết dạy Tnú và Mai học chữ cụ Hồ…

Xà nu còn tham dự vào những sự kiện quan trọng của cuộc sống làng Xô-man: ngọn

đuốc xà nu cháy sáng trên tay cụ Mết dẫn cả dân làng đi vào rừng sâu lấy giáo mác

chuẩn bị cho cuộc nổi dậy. Đêm đêm cả dân làng thức mài vũ khí dưới ánh đuốc xà

nu. Giặc đốt hai bàn tay Tnú bằng giẻ tẩm nhựa xà nu… Bởi vậy, tác phẩm đặt tên gọi

là Rừng xà nu là rất hợp lý.

Hình tượng cây xà nu qua ngòi bút Nguyễn Trung Thành đã trở thành một thành lũy

vững vàng bảo vệ cuộc sống cho buôn làng Xô Man: Mỗi ngày giặc bắn đại bác ba lần

vào làng nhưng làng Xô Man vẫn bình yên vì “Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn

đồi xà nu cạnh con nước lớn”. Đổi lại, vì bảo vệ cho dân làng nên cánh rừng xà nu lại

chịu nhiều đau thương mất mát: “Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào là

không bị thương. Có những cây bị đạn đại bác chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào

như một trận bão”. Ở chỗ khác, nhà văn miêu tả kỹ hơn: “Có những cây con vừa lớn

ngang tầm ngực người đã bị đạn đại bác chặt đứt làm đôi, ở những cây này nhựa còn

trong, chất dầu còn loãng, chỉ năm mười hôm là cây chết ”.

Bằng nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ tượng trưng tác giả nói lên được nỗi đau thương mất

mát của dân làng Xô Man và tố cáo tội ác của kẻ thù . Viết về nỗi đau của cây mà ta

cứ ngỡ như nỗi đau của con người. Mỗi một cây ngã xuống ta cứ ngỡ như một người

Xô Man ngã xuống. Phải chăng đó là hình ảnh của anh Xút, bà Nhan, mẹ con Mai,

anh Quyết… những người đã ngã xuống vì chính nghĩa dưới bàn tay tàn bạo của kẻ

thù. Nhưng trong đau thương, cây xà nu vẫn hiện lên bởi những vẻ đẹp thăng hoa đến

sững sờ. Đẹp trong dáng ngã kiêu hùng, bất khuất “đổ ào ào như một trận bão”. Đẹp

bởi đường nét, màu sắc, hình khối , trong đau thương mà vẫn hiện hữu hương thơm và

ánh sáng “nơi chỗ vết thương nhựa ứa ra tràn trề thơm ngào ngạt long lanh nắng hè

gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện thành cục máu lớn”.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Cây xà nu có sức sống mãnh liệt là hình ảnh tượng trưng cho cuộc sống và phẩm chất

người dân Xôman nói riêng, Tây Nguyên nói chung: bằng bút pháp miêu tả tác giả đã

mang đến cho người đọc sức sống hoang dại, mãnh liệt của rừng xà nu: “Trong rừng ít

có loại cây sinh sôi nảy nở khoẻ như vậy. Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn

năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời”.

Đau thương nối đau thương, sự sống nối tiếp sự sống, mà sự sống của xà nu là bất

diệt, bất tử, không một thế lực nào, không mưa bom bão đạn nào của kẻ thù có thể hủy

diệt được. Như một mẫu số nhân “một ngã” thì “bốn năm cây con mọc lên” thách

thức, kiêu hãnh. Đúng như lời cụ Mết đã khẳng định “Không có cây gì mạnh bằng cây

xà nu đất ta. Cây mẹ ngã, cây con mọc lên, đố chúng nó giết hết được cả rừng xà nu

này”.

Thế hệ này ngã xuống, thế hệ khác đứng lên thay thế, tiếp tục chiến đấu với kẻ thù.

Con người Xô man cũng vậy: anh Xút bà Nhan hi sinh thì có thế hệ của Mai và Tnú

lớn lên tiếp tục xông pha vào mưa bom bão đạn để viết tiếp trang sử của làng. Mai ngã

xuống khi tuổi xuân và hạnh phúc đang căng nồng thì Dít lớn lên nhanh chóng trở

thành bí thư chi bộ. Rồi thế hệ bé Heng đang tiếp bước cha anh. Tất cả tạo nên một

đội ngũ trùng điệp.

Vẻ đẹp nữa của cây xà nu đó là loài cây ham ánh sáng mặt trời, yêu tự do. Sự sống

của nó chính là sự vươn lên để sinh tồn. Dựa vào đặc điểm đó Nguyễn Trung Thành

lại thêm một lần nữa khiến người đọc phải rung động trước những câu văn đầy ánh

sáng và hương thơm. Cây xà nu rất ham ánh sáng và khí trời: “nó phóng lên rất nhanh

để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, vô

số những hạt bụi vàng bay ra từ nhựa cây thơm mỡ màng”. Đó chính là tiếng gọi của

tình yêu tự do. Cũng như Tnú, như dân làng Xô-man yêu tự do, khát khao ánh sáng

nên họ đã cầm giáo, cầm gươm quyết tâm bảo vệ vùng trời tự do ấy.

Và ở rừng xà nu còn xuất hiện những cây khác vững chãi, không chịu khuất phục

trước giông bão, đạn bom của kẻ thù: “Có những cây xà nu cành lá xum xuê như

những con chim đã đủ lông mao, lông vũ, đạn đại bác không giết nổi chúng. Những

vết thương của chúng chóng lành như trên một cơ thể cường tráng. Cứ thế ba năm

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

nay, rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình che chở cho cả dân làng”. Hình ảnh ấy

của cây rừng xà nu khiến ta liên tưởng đến hình ảnh của cụ Mết, của sức sống Tnú,

của Dít…

Đó là vẻ đẹp của bức thành đồng kiên cố, tấm lá thép vĩ đại của làng Xô man. Vì vậy

mà suốt năm năm chưa hề có cán bộ nào bị giặc bắt hoặc chết trong rừng làng này.

Bởi rừng xà nu đã mang tầm vẻ đẹp “Rừng che bộ đội rừng vây quân thù”. Tất cả nối

tiếp nhau tạo thành một đội ngũ trùng trùng điệp điệp nối tiếp nhau chạy đến tận chân

trời.

Tương đồng với vẻ đẹp của rừng xà nu chính là vẻ đẹp của con người Xô-man kiêu

hùng bất khuất. Bên cạnh ý nghĩa tả thực, rừng Xà Nu còn mang tính biểu tượng cho

sức sống mãnh liệt của nhân dân các dân tộc Tây Nguyên. Phải chăng đó là vẻ đẹp của

cụ Mết, người truyền và giữ ngọn lửa tinh thần cách mạng với chân lí ngời sáng

“Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo”. Là vẻ đẹp của người anh hùng Tnú với

tinh thần kìm nén đau thương để biến thành sức mạnh quật khởi. Là vẻ đẹp của Dít

với đôi mắt mở to trong suốt, bình thản, ngày Mai chết, Dít như cây xà nu nhanh

chóng trưởng thành, nhanh chóng trở thành bí thư chi bộ cùng cụ Mết lãnh đạo dân

làng Xô Man đánh giặc. Vẻ đẹp của bé Heng, thế hệ xà nu măng non, chưa trưởng

thành nhưng tinh thần thì đã “nhọn hoắt như những mũi lê”…

Có thể nói hình tượng xà nu nổi bật xuyên suốt tác phẩm, câu chuyện mở ra trong vẻ

đẹp mãnh liệt của sự sống trước đau thương mất mát để rồi khép lại vẫn là hình ảnh

hào hùng của sự thách thức . Bên cạnh “bốn năm cây xà nu đã bị đánh ngã đã có vô số

những cây con đang mọc lên”. Mới mọc thôi nhưng tinh thần chiến đấu lại rất mãnh

liệt “Có những cây mới nhú khỏi mặt đất nhọn hoắt như những mũi lê”.

Tóm lại, hình tượng xà nu là một sáng tạo nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Trung

Thành. Nó được dùng như một ẩn dụ gợi cho người đọc nghĩ đến con người Tây

Nguyên yêu tự do, dồi dào sức sống, bất khuất kiên trung, thủy chung với Cách mạng.

Như thế là hình tượng cây xà nu đã được tác giả đưa lại cho biết bao ý nghĩa mới mẻ

giàu tính chất thẩm mỹ và ý nghĩa nhân sinh, trở thành linh hồn tác phẩm.Vì vậy, tác

giả đã đặt cho truyện của mình cái tên thật có ý nghĩa: “Rừng xà nu”.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Hình tượng cây xà nu - Mẫu 7

Truyện ngắn Rừng xà nu được tác giả sáng tác vào khoảng giữa năm 1965, khi cuộc

đối đầu giữa nhân dân miền Nam với bè lũ Mĩ - ngụy đã bước vào giai đoạn gay go,

ác liệt. Tác giả đã khéo léo lồng ghép nỗi đau mất mát vợ con của Tnú vào nỗi đau

chung của dân làng. Họ đau đớn vì mất nước, mất đi sự tự do của chính mình và đó

cũng chính là ngòi nổ châm lửa cho phong trào đấu tranh của người dân làng Xô man

bùng cháy. Sự khắc nghiệt của chiến tranh như thứ lửa thử vàng để thử phẩm chất của

con người Tây Nguyên. Càng khó khăn, càng gian khổ họ càng kiên cường, bất khuất.

Câu chuyện về lòng yêu nước của từng thế hệ người dân làng Xô man được kể bằng

chất giọng ồm ồm của cụ Mết. Cụ là người cao tuổi đã sống rất lâu ở mảnh đất ấy. Cụ

đã cùng mảnh đất và con người nơi đây trải qua bao khó khăn, bao mất mát và cả

những đau khổ. Tác giả đã khéo léo xây dựng một số hình tượng nhân vật đại diện cho

các thế hệ dân làng Xô man nối tiếp nhau trong cuộc chiến đấu chống quân thù: từ cụ

Mết đến Tnú, đến Mai rồi đến Dít, Heng...

Nhà văn đã chọn rừng xà nu làm bối cảnh chính cho câu chuyện bởi lẽ với ông cây xà

nu và người dân Tây Nguyên kiên cường kia có nhiều điểm tương đồng. Xà nu là loại

cây cao lớn, có sức sống trường tồn đến lạ kì. Loài cây ấy mang sức sống mãnh liệt y

như người dân Tây Nguyên vậy.

Lật dở những trang đầu tiên của truyện người đọc như bị cuốn hút vào khung cảnh

hoang tàn, tan nát của rừng xà nu khi ngày nào cánh rừng ấy cũng bị mưa bom bão

đạn của quân thù tàn phá, nhưng trái ngược với những đau thương đó là hình ảnh

những cây xà nu kiên cường bất khuất, những thế hệ cây con vẫn nảy mầm và vươn

lên xanh tốt cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những

cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão.

Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh nắng hè gay gắt, rồi

dần dần bầm lại, đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn" cũng có khi "có những

cây con vừa lớn ngang tầm ngực người lại bị đại bác chặt đứt làm đôi. Ở những cây

đó, nhựa còn trong, chất dầu còn loãng, vết thương không lành được, cứ loét mãi ra,

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

năm mười hôm thì cây chết Nhưng cũng có những cây vượt lên được cao hơn đầu

người, cành lá sum sê như những con chim đã đủ lông mao, lông vũ. Đạn đại bác

không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể

cường tráng. Chúng vượt lên rất nhanh, thay thế những cây đã ngã".

Tác giả đã làm xao xuyến trái tim người đọc bằng những câu văn dạt dào cảm xúc xen

vào đó là cả lòng khâm phục của tác giả với chính loài cây hiên ngang ấy cũng như

đối với người dân Xô man. Bằng những áng văn của mình tác giả đã đưa mọi thế hệ

bạn đọc được về tận rừng xà nu để cảm nhận từng vết thương đang rỉ máu mà hàng

ngày loài cây ấy đang phải hứng chịu. Bằng tình yêu của mình nhà văn đã thổi hồn

cho rừng xà nu thành những chiến sĩ tự vệ đang ngày đêm bảo vệ cho người dân làng

Xô man.

Dù máu có đổ, dù tính mạng có bị đe dọa thì những chiến sĩ tự vệ ấy vẫn luôn một

lòng trung thành không bao giờ đổi thay Dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Trung

Thành cánh rừng xà nu như được hồi sinh, nó bỗng trở nên có màu sắc, hương vị và

tỏa ra những ánh sáng hào quang của riêng mình. Cánh rừng xà nu ấy là hiện thân cho

người dân làng Xô man nói riêng và đồng bào Tây Nguyên nói chung bất khuất, kiên

cường và trung thành tuyệt đối.

Làng Xô man mà tác giả đưa bạn đọc đến nằm ở trong tầm đại bác của giặc vậy nên

cuộc sống nơi đây luôn gặp nguy hiểm, cái chết luôn dình dập và chuyện chết chóc

bỗng trở nên bình thường không có gì phải sợ sệt. Bởi vậy mà rừng xà nu vừa là hiện

thân của cái đẹp vừa là hiện thân cho sức sống bền bỉ và kiên cường mà mẹ thiên

nhiên đã ban tặng. Cả cánh rừng hàng vạn cây ấy không cây nào là không bị thương,

không cây nào tránh khỏi tầm ngắm của đại bác vậy mà chúng vẫn hiên ngang, những

vết thương đang rỉ máu kia dù có mất đến một hay vài tháng để lành thì cũng không

thể làm những cây xà nu cao lớn kia lùi bước trước mưa bom bão đạn quân thù. Trong

cánh rừng rộng lớn ấy có hàng ngàn hàng vạn cây xà nu ở nhiều thế hệ khác nhau

đang cùng nhau vươn lên chống lại quân thù cũng giống như rất nhiều thế hệ yêu nước

đang lớn dần lên trong làng Xô man như bé Dít, Heng.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Tác giả Nguyễn Trung Thành đã hai lần nhắc tới hình ảnh rừng xà nu. Câu chuyện mở

đầu bằng hình ảnh rừng xà nu và kết thúc cũng bằng hình ảnh rừng xà nu: "Đứng ở

đồi xà nu cạnh con nước lớn, nhìn đến hút tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài

những đồi xà nu nối tiếp nhau chạy đến chân trời". Lối kết mở của truyện khiến cho

người đọc có những suy diễn riêng của mình về từng nhân vật cũng như về làng Xô

man anh hùng. Sức mạnh của những cây xà nu kia cũng chính là sức mạnh của tinh

thần đoàn kết, của sức sống kiên cường của người dân Tây Nguyên nói riêng và của

dân tộc Việt Nam nói chung.

Rừng xà nu quen thuộc đã thành biểu tượng của cuộc sống đau thương nhưng kiên

cường và bất khuất. Từ biểu tượng cho thiên nhiên, rừng xà nu mở rộng thành biểu

tượng của đời sống con người. Cây xà nu hiện diện trong đời sống hằng ngày của

người dân làng Xô man và dường như đã trở thành hơi thở trong mỗi trái tim con

người nơi đây ngọn lửa xà nu bập bùng cháy trong bếp mỗi nhà, trong đống lửa lớn

giữa nhà ưng, nơi tập trung của dân làng; nhựa xà nu rừng rực cháy trên ngọn đuốc

giữa đêm trường, khói xà nu quét đen tấm bảng cho anh Quyết dạy Tnú và Mai học

chữ... Cây xà nu đã trở thành một người dân của buôn làng, được vinh dự tham dự vào

những chuyện trọng đại của làng.

Trong buổi họp chuẩn bị cho đêm đồng khởi cụ Mết và dân làng đã cùng nhau vào

rừng lấy giáo mác dưới ánh đuốc xà nu, ánh đuốc ấy như soi đường chỉ lối cho dân

làng đến gần với cách mạng, với chiến thắng. Đêm đêm, ánh đuốc xà nu ấy thắp sáng

màn đêm để dân làng mài vũ khí phục vụ kháng chiến. Bọn giặc tàn độc kia đã dùng

giẻ tẩm dầu xà nu để đốt cháy mười đầu ngón tay Tnú, và chính ngọn lửa ấy đã chia

vui cùng dân làng khi đã soi rõ được những xác chết của bọn phản loạn, bán nước hại

dân.

Nhựa sống của rừng xà nu dường như đã truyền sang tới khắp cơ thể của người dân

Xô man. Họ luôn vững vàng, luôn sẵn sàng chiến đấu trước mưa bom bão đạn quân

thù. Họ mãi mãi sát cánh bên nhau như những lứa xà nu ông, bà, bố, mẹ, con, cháu...

Nhựa sống ấy tiếp thêm cho dân làng sinh lực để chiến đấu, để mơ ước về một ngày

mai tươi sáng trong tương lai.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Nguyễn Trung Thành đã miêu tả một cách xuất sắc và thành công về hình tượng cây

xà nu. Cây xà nu đã trở thành linh hồn của tác phẩm, là hiện thân cho tinh thần chiến

đấu bất khuất của người dân Tây Nguyên. Nhà văn đã thổi hồn cho loài cây ấy trường

tồn mãi mãi, không bao giờ khuất phục trước mưa bom bão đạn, khiến kẻ thù phải

nghiêng mình kính nể. Chắc chắn dù mười năm hay ngàn năm sau đi nữa loài cây

mang tên xà nu ấy còn tồn tại mãi mãi trong trái tim độc giả.

Phân tích Rừng xà nu - Mẫu 8

Đọc truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành, một tác phẩm ra đời trọng bão

táp đấu tranh chống đế quốc Mĩ của nhân dân Tây Nguyên, ai cũng nhận thấy hình

tượng xà nu là hình tượng giàu ý nghĩa, bao trùm tác phẩm. Xà nu là sinh khí, là mạch

hồn, nhựa sống của tác phẩm.

Nguyễn Trung Thành gắn bó sâu nặng với Tây Nguyên. Nhà văn muốn để lại tình cảm

đó trong câu chuyện về làng Xô Man đánh Mĩ với những tấm gương, những cuộc đời

sáng đẹp, ánh lên từ cuộc chiến đấu khốc liệt với kẻ thù xâm lược. Tất cả tình cảm đó

được bộc lộ trong truyện ngắn Rừng xà nu.

Mở đầu tác phẩm, nhà văn tập trung tái hiện hình ảnh một rừng xà nu bên “con nước

lớn đầu làng” và “nằm trong tầm đại bác của đồn giặc”: “Làng ở trong tầm đại bác của

đồn giặc. Chúng nó bắn đã thành lệ, mỗi ngày hai lần hoặc buổi sáng sớm và xế chiều,

hoặc đứng bóng và xẩm tối, hoặc nửa đêm và trở gà gáy. Hầu hết đạn đại bác đều rơi

vào đồi xà nu cạnh con nước lớn”.

Cây xà nu gắn bó với người Tây Nguyên. Truyện mở ra một cuộc đụng độ lịch sử

quyết liệt giữa làng Xô Man với bọn Mĩ - Diệm. Rừng xà nu cũng nằm trong cuộc

đụng độ ấy. Từ chỗ tả thực, rất tự nhiên, hình ảnh xà nu đã trở thành một biểu tượng.

Xà nu hiện ra với tư thế của sự sống đang đối diện với cái chết, sự sinh tồn đối diện

với sự hủy diệt. Cách mở của câu chuyện thật gọn gàng, cô đúc mà vẫn đầy uy nghi

tầm vóc.

Rất nhiều lần tác giả nhắc đến hai chữ “xà nu” (rừng xà nu, đồi xà nu, gốc xà nu, cây

xà nu, lửa xà nu, khói xà nu, nhựa xà nu..). Xà nu trở thành mảnh hồn của làng Xô

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Man, của Tây Nguyên và cao hơn, trở thành hình tượng đại diện cho chính Tây

Nguyên. Mỗi đặc điểm của xà nu mà tác giả nói tới đều có thể hiểu theo ý nghĩa ẩn

dụ, tượng trưng cho con người Tây Nguyên.

Khi miêu tả khái quát, Nguyễn Trung Thành đã phát hiện ra: “Cả rừng xà nu hàng vạn

cây không cây nào là không bị thương”. Với cái nhìn cận cảnh, quan sát kỉ từng cây

xà nu, tác giả đã chứng kiến nỗi đau của xà nu: “Có những cây bị chặt đứt ngang nửa

thân mình đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm

ngào ngạt, long lanh nắng hè gay gắt”. Rồi “Có những cây con vừa lớn ngang tầm

ngực người bị đạn đại bác chặt đứt làm đôi. Ở những cây đó, nhựa còn trong, chất dầu

còn loãng, vết thương không lành được cứ loét mãi ra năm mười hôm sau thì cây

chết”. Các từ ngữ: vết thương, cục máu lớn. Loét mãi ra, chết... là những từ ngữ diễn

tả nỗi đau của con người. Nhà văn đã mang nỗi đau của con người để biểu đạt cho nỗi

đau của cây và ngược lại.

Bọn giặc đi trong rừng như lũ cọp beo, chúng đội những “chiếc mũ đỏ màu máu”,

“lưỡi lê dính máu”. Làng Xô Man sống trong cảnh bị o ép dữ dội. Mọi người bị lùa

đến nhà ưng, quần chúng bị chặt đầu, bị treo cổ, tiếng cười “sằng sặc”, “dần dật" của

lũ ác ôn, tiếng roi “vun vút”, tiếng đạn “chói tai”, tiếng gậy sắt nện “hừ hự" xuống

những thân người…

Nhưng tác giả không đế cho xà nu khép mình trong nỗi đau thầm lặng. Nhà văn đã

phát hiện được sức sống mãnh liệt của cây xà nu, một sức sống bất chấp bom đạn:

“Trong rừng ít có loại cây sinh sôi nảy nở khỏe như vậy”. Đây là yếu tố cơ bản đế xà

nu vượt qua giới hạn của sự sống và cái chết. Sự sống tồn tại ngay trong sự hủy diệt.

“Cạnh một cây xà nu mới ngã gục đã có bốn năm cây con mọc lên”. Tác giả sử dụng

cách nói đối lập (ngã gục - mọc lên; một - bốn năm) đế khẳng định một khát vọng thật

của sự sống. Cây xà nu đã tự đứng lên bằng sức sống mãnh liệt của mình: cây con

mọc lên, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời". Xà nu đẹp một vẻ đẹp man dại

nhưng cũng rất hùng tráng. Xà nu không những tự biết bảo vệ mình mà còn bảo vệ sự

sống, bảo vệ làng Xô Man: “Cứ thế hai ba năm nay, rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn ra

che chở cho làng”. Hình tượng xà nu chứa đựng tinh thần quả cảm, một sự kiêu hãnh

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

của vị trí đứng đầu trong bão táp chiến tranh. Hình tượng cánh rừng xà nu “ưỡn tấm

ngực lớn ra che chở cho làng" gợi ra bức tranh thiên nhiên hoành tráng chứa đựng

nguồn cảm hứng sử thi dồi dào. Cái hay của đoạn văn chính là ở chỗ nhà văn đã miêu

tả rừng xà nu như một sinh thể có hồn, hòa nhập với tinh thần bất khuất của con người

Tây Nguyên nói chung và làng Xô Man nói riêng.

Trong khi miêu tả rừng xà nu, cây xà nu, nhà văn đã sử dụng biện pháp "nhân hóa như

một phép tu từ chủ đạo. Ông luôn lấy nỗi đau và vẻ đẹp của con người làm chuẩn mực

để nói về xà nu khiến xà nu trở thành một ẩn dụ cho con người, một biểu tượng của

Tây Nguyên bất khuất, kiên cường. Ngược lại, khi miêu tả con người, tác giả cũng

thường so sánh với xà nu. Cụ Mết có bộ ngực “căng như một cày xà nu lớn”, tay “sần

sùi như vỏ cây xà nu”. Cụ Mết chính là cây xà nu cổ thụ hội tụ tất cả sức mạnh của

rừng xà nu.

Các thế hệ con người làng Xô Man cũng tương ứng với các thế hệ cây xà nu. Tnú

cường tráng như một cây xà nu được tôi luyện trong đau thương đã trưởng thành trong

thử thách với bản lĩnh và nghị lực phi thường cùng giống như xà nu phóng lên rất

nhanh tiếp lấy ánh mặt trời. Cậu bé Heng là mầm xà nu đang được các thế hệ xà nu

trao cho những tố chất cần thiết để sẵn sàng thay thế trong cuộc chiến cam go còn có

thể phái kéo dài “năm năm, mười năm hoặc lâu hơn nữa”.

Trong sự tiếp nối bất diệt, hình tượng dân làng Xô Man đã được hiện lên từ rừng cây

xà nu, cây và người chiếu ứng, tỏa sáng, tôn vẻ đẹp lẫn nhau. Cây xà nu ham ánh sáng

cũng như dân làng yêu chuộng tự do. Cây hứng chịu đau thương cũng như dân làng

nếm trải biết bao mất mát. Nếu cây có sức sống mạnh mẽ, bất diệt thì người trước bao

đau thương vẫn không gục ngã. Không có sự tàn bạo nào tiêu diệt được xà nu cũng

như dân làng Xô Man kiên định vững vàng trước thử thách để chiến đấu và chiến

thắng.

Để khắc họa hình tượng rừng xà nu, ngoài phép nhân hóa, tác giả sử dụng cảm hứng

sử thi với nhiều thủ pháp thường thấy trong các thiên anh hung ca. Trong truyện

không dưới 20 lần nhà văn nói đến xà nu. Chất sử thi của truyện sẽ không thể trở

thành giọng điệu chính của tác phẩm nếu thiếu đi hình tượng xà nu được khai thác từ

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

nhiều góc độ, được lặp lại nhiều lần đến như vậy. Xà nu có mặt mọi nơi, mọi lúc trong

cuộc sống, trong chiến đấu của con người. Lửa xà nu thổi cơm. Đuốc xà nu soi cho

Dít giã gạo, soi đường cho dân làng vào rừng lấy giáo mác. Gỗ xà nu dùng làm bảng

để học cái chữ. Mười đầu ngón tay Tnú bị tẩm dầu xà nu đốt cháy như mười bó đuốc

lớn, để rồi “cả rừng xà nu ào ào rung động”. Xà nu có mặt trong đời sống, xà nu tham

dự vào những sự kiện trọng đại cùa con người. Xà nu mang âm hưởng sử thi và khí vị

Tây Nguyên rất rõ. Những lớp nghĩa khác nhau được người đọc tiếp nhận ở hình

tượng rừng xà nu chính là nhờ cách viết vừa kể, vừa tả, vừa gợi liên tưởng, tưởng

tượng của tác giả.

Câu văn mở đầu được lặp lại ở cuối tác phẩm (đứng trên đồi xà nu ấy trông ra đến hết

tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những đồi xà nu nối tiếp tới chân trời) gợi ra

cảnh rừng xà nu hùng tráng, kiên dũng và bất diệt, gợi ra sự bất diệt, kiêu dũng và

hùng tráng của con người Tây Nguyên nói riêng và con người Việt Nam nói chung

trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước vĩ đại. Ấn tượng đọng lại trong kí ức

người đọc mãi mãi chính là cái bát ngát của cánh rừng xà nu kiêu dũng đó.

Phân tích hình tượng cây xà nu - Mẫu 9

“Rừng xà nu” là một truyện ngắn xuất sắc của Nguyễn Trung Thành và của văn học

thời chống Mĩ. Trong tác phẩm, với hình tượng cây xà nu, Nguyễn Trung Thành đã

làm nổi rõ khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn, một đặc điểm cơ bản của văn

học Việt Nam giai đoạn 1945-1975. Khuynh hướng này đã chi phối sự sáng tạo nghệ

thuật của các nhà văn trong giai đoạn văn học này.

Đọc “Rừng xà nu” những nhân vật như cụ Mết, Tnú, Dít, Mai… tạo nên ấn tượng sâu

sắc nơi độc giả. Nổi bật hình ảnh cây xà nu được lặp đi lặp lại gần hai mươi lần một

hình tượng đặc sắc bao trùm toàn bộ thiên truyện ngắn này. Hình tượng ấy đã tạo nên

vẻ đẹp hùng tráng, chất sử thi và lãng mạn cho câu chuyện về làng Xô-man bất khuất,

kiên cường. Qua tác phẩm, cây xà nu, rừng xà nu đã được Nguyễn Trung Thành miêu

tả thật cụ thể, thật chi tiết với ngôn ngữ giàu chất thơ, bằng những “lời văn có cánh”

trong một cảm xúc thật say mê và mãnh liệt. Cây xà nu trong truyện xuất hiện rất

nhiều lần và dường như rất quen thuộc với con người nơi núi rừng Tây Nguyên, nó

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

tham dự vào tất cả những sinh hoạt, những tâm tình, những buồn vui của người dân

nơi đây trong cuộc chiến đấu chống Mĩ thật anh dũng của họ.

Tác phẩm “Rừng xà nu” là một bản anh hùng ca về cuộc đời anh dũng, đau thương,

bất khuất của Tnú cũng như của tất cả dân làng Xô-man. Câu chuyện ấy được kể trên

nền tảng chính của hình tượng cây xà nu – một hình tượng hàm chứa rất nhiều ý nghĩa

tượng trưng và khái quát. Những cây xà nu, rừng xà nu như những con người, những

tâm hồn sống, vừa là nhân chứng, vừa tham gia bản anh hùng ca, cũng vừa chịu đựng

mọi vất vả, đau thương dưới tầm đạn kẻ thù. Nhưng bất chấp tất cả, rừng xà nu vẫn

tràn đầy sức sống, vẫn vươn mình lên cường tráng vượt lên mọi thương đau. Cây xà

nu là một hình ảnh mang tính chất tượng trưng cho khát vọng tự do, khát vọng giải

phóng, cho phẩm chất anh hùng và sức sống tiềm tàng mãnh liệt của dân làng Xô-

man.

Mở đầu câu chuyện là hình ảnh “cả rừng xà nu hàng vạn cây” và kết thúc vẫn là

“những rừng xà nu nối tiếp chạy đến chân trời”. Hình ảnh ấy như một nét nhạc trầm

hùng, một bản đàn dạo, là cái “phông” cho cả một câu chuyện khiến thiên truyện càng

mang đậm tính sử thi và lãng mạn hơn. Rừng cây xà nu được xem như là biểu tượng

cho con người Xô-man. Với hình ảnh nhân hóa, Nguyễn Trung Thành đã miêu tả cây

xà nu như những con người, chúng cũng có “vết thương”, biết “ham ánh sáng” và

“ưỡn tấm ngực lớn ra che chở cho làng”. Cây xà nu còn là một hình ảnh so sánh với

con người “ngực căng bằng cây xà nu”. Rừng xà nu năm tháng đứng dưới tầm đại bác

kẻ thù chịu đựng biết bao tàn phá, cũng như những đau thương mà dân làng phải gánh

chịu trước ách kìm kẹp của giặc. “Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào

không bị thương”. “Cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình nhựa ứa ra, tràn trề”… rồi

dần dần bầm lại, đen và đặc quện thành từng cục máu lớn”. Hình ảnh đó gợi lên lòng

căm thù và kết tụ một ý chí phản kháng.

Nhưng hơn hết vẫn là sức sống mãnh liệt đầy sức trẻ của rừng xà nu bạt ngàn. “Cạnh

một cây xà nu mới ngã gục đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn

mũi tên lao thẳng lên bầu trời”, “có những cây mới nhú khỏi mặt đất, nhọn hoắc như

những mũi lê” “nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh sáng”. Thế mới biết sức trẻ của

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

cây xà nu mãnh liệt đến dường nào! Sức trẻ ấy còn mang tính tượng trưng cho thế hệ

trẻ của làng Xô-man. Đó là những Mai, Dít, Tnú, Heng, những con người luôn gắn bó

với cách mạng, bất khuất từ tuổi thơ, lớn lên trong lửa đạn, trưởng thành trong đau

thương và sẵn sàng chiến đấu hi sinh vì tự do của dân tộc.

Bên cạnh đó, sức sống bất khuất kiên cường của cây xà nu còn được tạo bởi hàng vạn

cây ở những đồi xà nu nối tiếp nhau tới chân trời ở tấm ngực lớn của rừng ưỡn ra che

chở cho làng. Đó là những cây xà nu thật vững chắc, xanh tốt đã vượt lên được cao

hơn đầu người, cành lá sum suê như những con chim đã đủ lông mao, lông vũ. Đạn

đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một

thân thể cường tráng chúng vượt lên rất nhanh thay thế những cây đã ngã”, một cây

ngã xuống tức thì bốn năm cây con lại mọc lên cứ thế trở thành cả một rừng cây xà nu

nối tiếp đến chân trời. Những cây xà nu, rừng xà nu ấy là hình ảnh của dân làng Xô-

man kiên cường chống giặc, bất chấp mọi hi sinh, một lòng đi theo Đảng, đi theo

kháng chiến hết thế hệ này đến thế hệ khác. Đó là những cụ Mết, anh Xút, Tnú, Mai,

Dít, anh Brơi… mà tiêu biểu là hình ảnh cụ Mết. Nhà văn đã ví cụ “như một cây xà nu

lớn”. Hơn ai hết, cụ là người hiểu rất rõ sự gắn bó của cây xà nu và mảnh đất đang

sống, hiểu được sức mạnh tiềm tàng bất khuất của rừng xà nu cũng như của dân làng

Xô-man. Chính cụ Mết đã nói với Tnú “không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta”,

“cây mẹ chết cây con lại mọc lên”.

Cây xà nu còn là người chứng kiến sự giác ngộ, sự hi sinh thầm lặng, lòng dũng cảm

và ý chí quật khởi của dân làng Xô-man. “Đứng trên đồi cây xà nu gần con nước lớn,

cả vùng Xô-man ào ào rung động. Và lửa cháy khắp rừng”. Ánh lửa xà nu soi sáng lời

căn dặn của anh Quyết: “Người còn sống phải chuẩn bị dao, mác, vụ, rựa, tên, ná… Sẽ

có ngày dùng tới”. Lửa xà nu thử thách ý chí cũng như lòng can đảm của Tnú:

“Không có gì đượm bằng nhựa cây xà nu… Mười ngón tay đã thành mười ngọn

đuốc… máu anh mặn chát ở đầu lưỡi…”

Giọng điệu sử thi của “Rừng xà nu” bắt đầu từ câu chuyện kể của cụ Mết dưới ánh lửa

xà nu, một câu chuyện phảng phất phong vị anh hùng ca. Và cây xà nu không chỉ gắn

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

với quá khứ, hiện tại anh hùng mà còn gắn bó với mọi sinh hoạt, phong tục và đời

sống văn hóa của người Xô-man, của các dân tộc Tây Nguyên.

Hình tượng cây xà nu thật sự là một sáng tạo nghệ thuật đáng kể của Nguyễn Trung

Thành. Nhà văn đã lựa chọn hình ảnh cây xà nu và đem lại cho nó những ý nghĩa mới

những lớp ý nghĩa rất khác nhau qua cách viết vừa gợi vừa tả của tác giả. Qua hình

tượng này người đọc không chỉ thấy rõ sức sống kiên cường, mãnh liệt của dân làng

Xô-man, của con người Tây Nguyên nói riêng mà còn là của dân tộc Việt Nam nói

chung trong những tháng năm chống Mĩ.

Phân tích hình tượng cây xà nu - Mẫu 10

Ngay từ tác phẩm đầu tay “Đất nước đứng lên”, Nguyên Ngọc đã cho thấy ông luôn

có khuynh hướng vươn đến những vấn đề có ý nghĩa lớn lao với cộng đồng, dân tộc.

Ở truyện “Rừng xà nu” cũng vậy. Tác giả đã nghiền ngẫm, lý giải, cắt nghĩa bằng hình

tượng nghệ thuật về con đường mà dân tộc ta phải đi trong hoàn cảnh giặc đã cầm vũ

khí uy hiếp, hủy hoại gia đình, quê hương. Đặc biệt, hình tượng rừng xà nu trong

truyện được xây dựng vô cùng đặc sắc, trở thành một trong những biểu tượng tiêu

biểu nhất trong cả tác phẩm nói riêng và các tác phẩm viết về Tây Nguyên thời chống

Mỹ nói chung. “Rừng xà nu” là truyện ngắn ra đời vào mùa hè năm 1965 khi đế quốc

Mỹ bắt đầu cuộc chiến tranh cục bộ. Tác phẩm được in trong tập “Trên quê hương

những anh hùng Điện Ngọc”. Bối cảnh của thiên truyện là mảnh đất Tây Nguyên với

những con người anh hùng, kiên trung, bất khuất.

Không phải ngẫu nhiên mà nhà văn lại chọn cây xà nu, rừng xà nu làm hình tượng

xuyên suốt từ đầu đến cuối tác phẩm. Trước hết, vì đây là loài cây phổ biến ở vùng đất

Tây Nguyên, là biểu tượng của thiên nhiên Tây Nguyên hùng vĩ. Nguyễn Trung

Thành đã từng nói về loài cây này bằng những lời đắm say, ngưỡng mộ: “Tôi yêu say

mê cây xà nu, ấy là một cây hùng vĩ và cao thượng, man dại và trong sạch. Mỗi cây

cao vút, vạm vỡ ứa nhựa,...”. Bằng việc mở đầu và kết thúc bằng hình ảnh cây xà nu,

rừng xà nu, tác giả đã gợi lên một bức tranh thiên nhiên hoang dại, nguyên sơ, giàu

sức sống. Mặc khác, trong tác phẩm, nhà văn còn gần hai mươi lần nói đến “rừng xà

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

nu”, “cây xà nu”, “nhựa xà nu”, “lửa xà nu”, “đuốc xà nu”… điều này cho thấy hình

tượng cây xà nu chính là mạch nguồn xuyên suốt cả tác phẩm.

“Ít có loại cây ham ánh sáng mặt trời như thế. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh

nắng, thứ ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, lóng

lánh vô số hạt bụi vàng từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng. Đứng trên đồi xà nu ấy

trông ra xa, đến hết tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những đồi xà nu nối tiếp

tới chân trời.” Đây là những dòng tả cảnh hiếm có, được làm nên bởi một ngòi bút tài

hoa giỏi về dựng cảnh, vẽ hình. Những câu văn như thế không chỉ góp phần đem lại

cho tác phẩm một thứ hương vị riêng biệt của Tây Nguyên mà còn có khả năng lôi

cuốn người đọc vào bức tranh thiên nhiên chân thực, hùng vĩ của núi rừng giống như

được tận mắt chứng kiến và cảm nhận. Cây xà nu gắn bó mật thiết với đời sống sinh

hoạt của người dân Tây Nguyên, thấm vào nếp nghĩ, cảm xúc và trở thành lá chắn để

bảo vệ làng Xô Man trước đạn pháo quân thù.

“Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi xà nu cạnh con nước lớn. Cả rừng xà nu

hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa

thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm

ngào ngạt, long lanh nắng gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quện thành từng

cục máu lớn.” Cánh rừng xà nu trong đoạn văn được miêu tả là một cánh rừng “trong

tầm đại bác”, ngày nào cũng bị bắn hai lần. Như vậy, ngay trong câu đầu tiên của tác

phẩm, Nguyên Ngọc đã dựng nên một sự sống trong tư thế đối mặt với cái chết, một

sự sinh tồn đang đứng trước mối đe dọa của sự diệt vong. Cây xà nu, rừng xà nu trong

tác phẩm vì thế còn là biểu tượng cho đau thương chứ không chỉ là hiện thân của vẻ

đẹp. Thương tích mà rừng xà nu phải gánh chịu do đại bác của kẻ thù cũng tượng

trưng cho những mất mát, đau thương mà dân làng Xô man và đồng bào Tây Nguyên

phải chịu đựng trong chiến tranh.

Tuy nhiên, cảm hứng chủ yếu của những trang viết về cánh rừng xà nu ấy vẫn không

phải là cảm hứng thương đau. Tác giả muốn cái cuối cùng còn lại trong tâm trí người

đọc về rừng xà nu là ấn tượng về một rừng cây mà dù đại bác có không ngừng bắn phá

vẫn kiên cường sống và hướng về ánh sáng. Cây xà nu trong truyện ngắn có vẻ đẹp và

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

sức sống vô cùng mãnh liệt. “Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây

con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời. Cũng ít có loại

cây ham ánh sáng mặt trời như thế. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ

ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, lóng lánh vô số

hạt bụi vàng từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng.”

Sức sống mãnh liệt của lớp lớp cây xà nu cũng chính là sức sống dẻo dai, kiên cường

của biết bao thế hệ dân làng Xô Man thời chiến. Họ có thể hi sinh như anh Xút, bà

Nhan, như Mai, có thể chịu nhiều tổn thương như Tnú nhưng cuối cùng, họ vẫn nối

nhau đứng lên cầm vũ khí chống lại kẻ thù, hướng về mục tiêu bảo về buôn làng, đất

nước, quê hương. Xà nu có cây già, cây trẻ, cây non thì người làng Xô Man cũng có

ba thế hệ: thế hệ cụ Mết, thế hệ Tnú, Mai và thế hệ của bé Heng. Ba thế hệ với ba vẻ

đẹp khác nhau nhưng đều mang một nét chung: vẻ đẹp của khát vọng tự do và ý chí

kiên cường, bất khuất.

Có thể nói, hình tượng cây xà nu trong tác phẩm là một sáng tạo độc đáo của nhà văn

Nguyễn Trung Thành. Nó nổi bật, xuyên suốt tác phẩm, vừa mang ý nghĩa tả thực vừa

mang ý nghĩa tượng trưng. Hình tượng cây xà nu cho thấy tác phẩm của Nguyên Ngọc

thiết tha hướng về sự sống. Miêu tả về những tổn thương mà cây xà nu nói riêng, cộng

đồng người Tây Nguyên nói chung phải chịu đựng chẳng qua chỉ để bày tỏ lòng khẩm

phục và ca ngợi sức sống nồng nàn, bất khuất, bất diệt. Đấy là điều làm nên chất nhân

văn sâu đậm trong thiên truyện ngắn.

Phân tích hình tượng cây xà nu - Mẫu 11

Tây Nguyên - mảnh đất hùng vĩ và thơ mộng, với những con người nồng hậu yêu

thương mà kiên cường bất khuất, từ lâu đã là nguồn cảm hứng cho biết bao văn nhân

nghệ sĩ. Mỗi người đều tìm thấy ở mảnh đất này một biểu tượng đẹp cho tâm hồn cất

cánh, ngòi bút thăng hoa. Ngọc Anh có Bóng cây Kơ nia như nỗi lòng thổn thức thiết

tha của tình yêu thủy chung son sắt, Thu Bồn có Bài ca chim Chơ-rao, ngân vang khúc

hát trong trẻo nồng đượm tình người chiến thắng... Còn Nguyễn Trung Thành lại đem

đến cho ta hình tượng những Rừng xà nu nối tiếp chạy đến chân trời như sức sống bền

và bất diệt của nhân dân Tây Nguyên trong công cuộc chống Mĩ cứu nước

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Đọc Rừng xà nu, không chỉ những nhân vật như cụ Mết, Tnú, Dít, Mai tạo nên ấn

tượng sâu sắc trong chúng ta, mà còn là cây xà nu - một hình đặc sắc bao trùm toàn bộ

thiên truyện ngắn này. Chính hình tượng cây xà nu tạo nên vẻ đẹp hùng tráng, chất sử

thi lãng mạn cho câu chuyện về làng Xô Man bất khuất, kiên cường. Đó là hình tượng

hàm chứa nhiều ý nghĩa tượng trưng. Qua hình tượng này, người đọc có thể thấy rõ

sức sống kiên cường, sức sống mãnh liệt của con người Tây Nguyên nói riêng, của

con người Việt nói chung trong những ngày đánh Mĩ. Không phải ngẫu nhiên mà

Nguyễn Trung Thành lại miêu tả thật cụ thể, thật chi tiết rừng xà nu bằng một thứ

ngôn ngữ giàu chất thơ, bằng những “lời có cánh” với một cảm xúc say mê mãnh liệt

như đã thấy trong tác phẩm. Gần hai mươi lần nhà văn đã viết về xà nu, dường như

cây xà nu tham dự vào tất cả những sinh hoạt, những tâm tình, những buồn vui của

con người Tây Nguyên trong cuộc chiến đấu anh dũng của họ.

Cả một câu chuyện dài, đau thương, bất khuất như một bản anh hùng ca về cuộc đời

Tnú, cuộc đời dân làng Xô Man được kể trên nền chính của hình tượng cây xà nu. Cây

xà nu, rừng xà nu như những con người, những tâm hồn, vừa là nhân chứng, vừa tham

gia vào bản anh hùng ca, cũng vừa chịu đựng mọi gian nan, vất vả, đau thương do tội

ác của kẻ thù, nhưng bất chấp tất cả, rừng xà nu vẫn vươn mình cường tráng, vẫn tồn

tại bất chấp mọi đau thương: nó tượng trưng cho khát vọng tự do, khát vọng giải

phóng, cho phẩm chất anh hùng và sức sống mãnh liệt của dân làng Xô Man, của nhân

dân Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.

Hình tượng cây xà nu hiện lên trong tác phẩm đầy chất thơ hùng tráng. Mở đầu và kết

thúc câu chuyện là hình ảnh “hàng vạn cây xà nu” “sinh sôi nảy nở”,“rừng xà nu ưỡn

tấm ngực lớn của mình ra, che chở cho làng”... “đến hết tầm mắt cùng không thấy gì

khác ngoài những đồi xà nu nối tiếp tới chân trời". Rừng xà nu là biểu tượng cho con

người. Cây được miêu tả như con người trong sự ứng chiếu với con người, gợi ra

những biểu tượng về đời sống, số phận và phẩm cách của con người - các thế hệ dân

làng Xô Man đánh Mĩ.

Cây xà nu ham ánh sáng và khí trời, “nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng”,

cũng như Tnú, như dân làng Xô Man yêu tự do. Rừng xà nu cũng như làng Xô Man,

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

chịu nhiều đau thương bởi sự tàn ác của giặc: “Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có

cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đúng ngang nửa thân mình, đổ ào ào

như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh

nắng hè gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn”.

Nhưng xà nu có sức sống thật mãnh liệt, không gì tàn phá nổi: “Cạnh một cây xà nu

mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn cây xanh rờn, hình nhọn mũi tên

lao thẳng trên bầu trời”, cũng như các thế hệ làng Xô Man, lớp này tiếp lớp khác đứng

lên. Anh Quyết hi sinh thì có Tnú, Mai: Mai ngã xuống giữa tuổi tràn đầy sức sống,

thì Dít lớn lên rất nhanh đến không ngờ, trở thành bí thư chi bộ, chính trị viên xã đội:

rồi những bé Heng, thế hệ tiếp theo của Dít cũng đang lớn lên, tiếp tục cuộc chiến đấu.

Đồng thời, ngược lại, nhiều chỗ miêu tả con người, nhà văn đã so sánh với cây xà nu.

Cụ Mết thì “ngực căng như một cây xà nu lớn”, vết thương trên lưng Tnú do giặc tra

tấn thì “ứa ra một giọt máu đậm, từ sáng đến chiều thì đặc quyện lại, tím thâm như

nhựa xà nu”. Thủ pháp ấy trong miêu tả tạo nên một sự hòa nhập, tương ứng giữa con

người và thiên nhiên trong một chất thơ hào hùng, tráng lệ. Nhà văn đã ví cụ Mết

“như một cây xà nu lớn” bởi cụ là người hơn ai hết hiểu sự gắn bó của cây xà nu và

mảnh đất đang sống, hiểu được sức mạnh tiềm tàng bất khuất của rừng cây cũng như

dân làng Xô Man: “Không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta. Cây mẹ ngã, cây con

mọc lên. Đố nó giết hết rừng xà nu này!...”.

Cây xà nu gắn bó với con người và cuộc sống dân làng. Xà nu không chỉ có mặt trong

đoạn mở đầu và kết thúc, nó còn hiện diện trong suốt câu chuyện về Tnú và làng Xô

Man của anh. Xà nu có mặt trong đời sống hằng ngày như đã tự ngàn đời nay của dân

làng: Ngọn lửa xà nu trong mối bếp; đống lửa ở nhà rông tập hợp cả dân làng, ngọn

đuốc xà nu cháy sáng soi những đoạn rừng đêm; khói xà nu hun tấm bảng đen cho anh

Quyết đạt Tnú và Mai học chữ..; xà nu cũng tham dự vào những sự kiện quan trọng

của cuộc sống chống Mĩ: ngọn đuốc xà nu cháy sáng trong tay cụ Mết và tất cả dân

làng vào rừng lấy dao, mác, dụ, rựa đã giấu kĩ, chuẩn bị cho cuộc nổi dậy, và đêm

đêm làng Xô Man thức, dưới ánh đuốc xà nu, mài vũ khí; giặc đốt hai bàn tay Tnú

bằng giẻ tẩm nhựa xà nu...; cũng ngọn lửa từ các đuốc xà nu soi sáng rực cái đêm cả

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

làng nổi dậy, soi rõ xác mười tên lính giặc bị giết ngổn ngang quanh đống lửa lớn giữa

sân làng...

Cây xà nu còn là người chứng kiến sự giác ngộ, sự hi sinh thầm lặng, lòng dũng cảm,

ý chí quật cường của dân làng Xô Man: “Đứng trên đồi xà nu gần con nước lớn. Suốt

đêm nghe cả rừng Xô Man ào ào rung động. Và lửa cháy khắp rừng.”. Ánh lửa xà nu

soi sáng lời căn dặn của anh Quyết: “Người còn sống phải chuyển đáo, mác, dụ. rựa,

tên, ná... Sẽ có ngày dùng tới”. Lửa xà nu thử thách ý chí cũng như lòng can đảm của

Tnú: “không có gì đượm bằng nhựa xà nu.. Mười đầu ngón tay đã thành mười ngọn

đuốc... Máu anh mặn chát ở đầu lưỡi.. ”. Căm thù trong anh cháy giần giật như nhựa

xà nu bén nhạy để “bàn tay hận thù” thành “bàn tay trả thù” bóp chết tên ác ôn dưới

ngách hầm.

Câu chuyện cụ Mết kể phảng phất phong vị anh hùng ca. Đêm kể chuyện dưới ánh lửa

xà nu chắc cũng giống như đêm già làng thường kể về các bài: anh hùng ca truyền

thống của Tây Nguyên. Giọng điệu sử thi của Rừng xà nu bắt nguồn từ đó. Cây xà nu

gắn với quá khứ, hiện tại anh hùng, gắn bó với mọi sinh hoạt, phong tục và đời sống

văn hóa của dân tộc Tây Nguyên, khiến cho câu chuyện làng Xô Man đánh Mĩ lung

linh sắc màu huyền thoại như Đam San, Xinh Nhã thuở nào...

Có thể nói hình tượng xà nu là mô típ chủ đạo của tác phẩm. Xà nu trở thành biểu

tượng cho cuộc sống và phẩm chất của dân làng Xô Man. Đó là một sáng tạo nghệ

thuật đặc sắc của Nguyễn Trung Thành. Nhà văn đã lựa chọn hình ảnh cây xà nu và

đem lại cho nó những ý nghĩa mới, những vẻ đẹp mới để dựng lên bức tranh sử thi

chống Mĩ của những con người kiên cường bất khuất nơi núi rừng hùng vĩ Tây

Nguyên.

Phân tích hình tượng cây xà nu - Mẫu 12

“Rừng xà nu” là truyện ngắn của Nguyễn Trung Thành , tiêu biểu cho khuynh hướng

sử thi và cảm hứng lãng mạn của văn học Việt Nam thời kì 1945-1975. Chủ đề của tác

phẩm được bộc lộ sâu sắc do ý nghĩa khái quát và giàu chất lãng mạn, tạo hình của

hình tượng cây xà nu.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Đi suốt chiều dài tác phẩm, xà nu là hình tượng bao trùm là mạch sống mạch hồn của

tác phẩm. Khi cầm bút sáng tác thiên truyện này, hình ảnh đầu tiên hiện về trong tâm

trí ông là cây xà nu, những cánh rừng xà nu. Hình tượng thiên nhiên ấy đã trở thành

chủ âm của tác phẩm, nó chiếm giữ những vị trí quan trọng nhất của truyện ngắn :

nhan đề, mở đầu và kết thúc. Hình ảnh cây xà nu còn trở đi trở lại nhiều lần tạo nên

không gian đặc trưng của núi rừng Tây Nguyên.

Cây xà nu gắn bó mật thiết với cuộc sống con người Tây Nguyên. Cây xà nu hiện lên

trong tác phẩm là một loài cây đặc thù, tiêu biểu cho vùng đất Tây Nguyên. Qua hình

tượng cây xà nu, nhà văn đã tạo dựng được hình ảnh hùng vĩ và hoang dã mang đậm

màu sắc Tây Nguyên cho câu truyện. Cây xà nu luôn gắn bó gần gũi với đời sống của

dân làng Xô man, có mặt trong đời sống hàng ngày của dân làng. Lửa xà nu cháy giần

giật trong mỗi bếp, trong đống lửa của nhà ưng tập hợp dân làng, khói xà nu xông

bảng nứa để Tnú và Mai học chữ. Khi Tnú trở về đơn vị, cụ Mết và Dít đưa anh ra đến

rừng xà nu cạnh con nước lớn. Cây xà nu còn tham gia vào những sự kiện trọng đại

của dân làng: ngọn đuốc xà nu dẫn đường cho cụ Mết và dân làng vào rừng lấy giáo,

mác, dụ, rựa đã giấu kĩ chuẩn bị nổi dậy. Mười ngón tay Tnú bị đốt vì giẻ tẩm nhựa xà

nu, và chính vì cảnh tượng đau thương ấy dân làng đã nổi dậy để “ đống lửa xà nu lớn

giữa nhà” soi rõ “xác mười tên lính giặc nằm ngổn ngang”. Cây xà nu cũng đã thấm

sâu vào nếp cảm, nếp nghĩ của người Tây Nguyên. Tnú cảm nhận về cụ Mết “ ngực cụ

căng như cây xà nu lớn”. Trong câu chuyện về Tnú, cụ Mết cũng nói về cây xà nu với

tất cả tình cảm yêu thương, gần gũi xen lẫn tự hào: “không có gì mạnh bằng cây xà nu

nước ta”, cây xà nu đã trở thành máu thịt trong đời sống vật chất và tinh thần của con

người Tây Nguyên.

Cây xà nu tượng trưng cho số phận và phẩm chất con người Tây Nguyên trong chiến

tranh cách mạng. Ta có thể thấy ý đồ nghệ thuật này khi tác giả miêu tả song hành hai

hình tượng cây xà nu và những con người Tây Nguyên . Thứ nhất, thương tích của

rừng xà nu do đại bác của giặc gây ra tượng trưng cho những mất mát đau thương vô

bờ mà người dân Tây Nguyên phải chịu đựng. Nếu rừng xà nu hàng vạn cây không

cây nào không bị thương thì con người Tây Nguyên cũng vậy. Những cây xà nu non

bị đại bác chặt đứt làm đôi thì tượng trưng cho những đứa con của Tnú và Mai. Còn

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

những cây xà nu trưởng thành đại bác không giết nổi chúng thì cũng giống như Tnú

và Dít, những con người trưởng thành từ những đau thương mất mát của chiến tranh.

Thứ hai, cây xà nu có đặc tính ham ánh sáng, đặc tính ấy tượng trưng cho niềm khát

khao tự do của người dân Tây Nguyên. Nguyễn Trung Thành viết “ít có loài cây nào

ham ánh sáng mặt trời đến thế…” Con người Tây Nguyên cũng vậy luôn khao khát tự

do, mặc dù bọn giặc đã giết bà Nhan, anh Xút và cả anh cán bộ Quyết nhưng Tnú và

Mai vẫn kiên trì nuôi giấu cán bộ. Thứ ba, khả năng sinh sôi mãnh liệt của cây xà nu

và sự rộng lớn của rừng xà nu giúp ta gợi liên tưởng đến sự tiếp nối của nhiều thế hệ

người Tây Nguyên. Nguyễn Trung Thành viết “Trong rừng ít có loại cây nào sinh sôi

nảy nở khỏe như vậy , cạnh một cây xà nu mới ngã đã có bốn, năm cây con mọc lên

xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời. Làng Xô man cũng có những thế

hệ tiếp nối như vậy: cụ Mết là cây xà nu lớn. Tnú, Mai và Dít là những cây xà nu

trưởng thành và bé Heng là cây xà nu con rắn rỏi. Thứ Tư, sự tồn tại của rừng xà nu

qua những hành động hủy diệt của kẻ thù tượng trưng cho sức sống bất diệt và khả

năng vươn lên mạnh mẽ của con người Tây Nguyên trong chiến đấu.

Những cây xà nu trưởng thành nhanh chóng liền vết thương, vượt lên cao hơn đầu

người thay thế cho những cây xà nu đã ngã. Vì thế bon hủy diệt không thể nào hủy

diệt được rừng xà nu. Người Tây Nguyên cũng vậy, các thế hệ thay nhau che chắn bảo

vệ cho cách mạng.

Hình tượng rừng xà nu có quan hệ mật thiết với hình tượng nhân vật Tnú. Hai hình

tượng này không tách rời nhau mà gắn bó khăng khít với nhau. Rừng xà nu sẽ không

thể trải mãi tới chân trời trong màu xanh bất diệt khi con người chưa thấm thía bài học

“chúng nó đã cầm súng mình phải cầm giáo”.

Tác giả đã kết hợp miêu tả bao quát lẫn cụ thể, phối hợp cảm nhận của nhiều giác

quan khi miêu tả cây xà nu tạo nên hình ảnh cây xà nu đầy sức lực, tràn trề sức sống.

Tác giả luôn miêu tả hình tượng cây xà nu với con người, các hình thức nhân hóa, ẩn

dụ, tượng trưng đều được vận dụng nhằm thể hiện sống động vẻ hùng vĩ của thiên

nhiên và gợi ra những liên tưởng về con người. Nhờ thế những đoạn văn miêu tả rừng

xà nu giống như một bài thơ trữ tình với giọng văn đầy biểu cảm.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Hình tượng cây xà nu là hình tượng xuyên suốt suốt tác phẩm tượng trưng cho vẻ đẹp

hào hùng đầy sức sống của thiên nhiên và con người Tây Nguyên. Qua đó chất thơ và

chất sử thi hòa làm một thể hiện rõ phong cách văn xuôi Nguyễn Trung Thành: vừa

say mê, vừa trầm tư, vừa giỏi tạo hình vừa giàu tính khái quát.

Phân tích hình tượng rừng xà nu - Mẫu 13

Nguyễn Trung Thành là nhà văn của Tây Nguyên, ông viết rất hay, sâu sắc và chân

thực về con người và mảnh đất Tây Nguyên hùng vĩ. Truyện ngắn “Rừng xà nu” là tác

phẩm tiêu biểu của Nguyễn TRung Thành khi ca ngợi về Tây Nguyên đậm chất sử thi.

Đặc biệt tác giả đã xây dựng thành công hình tượng cây xà nu mang đậm bản chất, chí

khí cho con người sống trên mảnh đất này.

Xuyên suốt tác phẩm “Rừng xà nu” là hình ảnh cây xà nu, có thể xem đây là hình

tượng trung tâm, làm nền và cũng là nguồn cảm hứng bất tận để tác giả có thể miêu tả

thành công từng nhân vật. Xà nu là loài cây phổ biến ở núi rừng Tây Nguyên, dẻo dai,

kiên cường và bất khuất. Nhắc đến rừng xà nu, người ta sẽ liên tưởng đến những con

người Tây Nguyên bất khuất, không chịu đầu hàng, luôn hướng về phía trước để bảo

vệ độc lập.

Hình ảnh cây xà nu được tác giả lấy để đặt tên cho nhan đề, mở đầu câu chuyện và kết

thúc cũng là hình ảnh xà nu bạt ngàn. Không phải ngẫu nhiên mà tác giả lại lấy hình

tượng này, đó hẳn là dụng ý của chính tác giả. Vừa thể hiện sự hùng vĩ của thiên nhiên

Tây Nguyên, vừa khẳng định ý chí quật cường của con người mảnh đất Tây Nguyên.

Trước hết, cây xà nu chính là một biểu tượng của núi rừng Tây Nguyên, gắn liền với

cuộc sống của Tây Nguyên. Cây xà nu gắn liền với đời sống của dân làng Xô man, sự

trưởng thành của từng thế hệ người Tây Nguyên đều gắn liền với hình ảnh cao quý

này. Đó là Tnú, chị Mai, cụ Mết, bé Heng. Những con người đó, để bảo vệ lây dân

làng, bảo vệ Tây Nguyên đã phải đánh đổi và hi sinh rất nhiều. Xà nu là loại cây mọc

thẳng, vươn ra ánh sáng, cũng giống như con người Tây Nguyên vẫn luôn hướng về

phía trước, dù là khó khăn, thử thách như thế nào. Dường như xà nu chính là linh hồn

của Tây Nguyên, nó ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Không những thế cây xà nu còn tham gia đánh dấu nhiều sự kiện lịch sử của dân làng

Xô man. Ngọn đuốc xà nu dẫn đường cho dân làng tây nguyên, mười ngón tay của

Tnú bị đốt cũng được tẩm nhựa của xà nu. Cây xà nu ăn sâu vào trong tâm niệm của

mỗi con người, biểu tượng cho tinh thần và ý chí quật cường của người Tây Nguyên.

Cây xà nu vẫn được nhắc đi nhắc lại trong mỗi câu chuyện “không có gì mạnh bằng

cây xà nu”, mặc dù bị thiêu rụi bao nhiêu thì cây xà nu vẫn kiên cường vượt qua bão

giông.

Xà nu là hình ảnh ẩn dụ cho con người Tây Nguyên. Hình ảnh cả rừng xà nu bị nã

đạn, chat rụi cũng giống như hình ảnh dân làng Xô man bị áp bức, bóc lột đến tàn bạo.

Sự mất mát, đau thương cứ chồng chất khiến cho lầm than cứ nối tiếp, không chịu

nguôi. Mặc dù bị đạn phá hủy nhưng cây xà nu vẫn kiên cường, chịu đựng; giống như

hình ảnh Mai, Tnú mặc dù bị tra tấn nhưng bằng sức sống bền bỉ vẫn có thể gắng

gượng và chiến đấu đến cùng.

Xà nu và những người dân Tây Nguyên dường như có mối giao hòa với nhau, gắn bó

khăng khít không rời. Đây cũng chính là dụng ý của tác giả khi xây dựng hình tượng

có sức nặng như thế này.

Con người Tây Nguyên có khát vọng hòa bình, muốn cuộc sống ấm no hạnh phúc.

Tác giả đã gửi gắm khát khao ấy qua hình tượng xà nu bạt ngàn, trải dài đến vô tận.

Xà nu là loại cây sinh trưởng tốt, sức bền bỉ, dẻo dai. Con người Tây Nguyên có bao

nhiêu thế hệ đã ngã xuống, những thế hệ khác lại nối tiếp, phát huy tinh thần chiến

đấu. Những thế hệ lão làng như cụ Mết, rồi đến Tnú và cuối cùng là bé Heng, ở họ

đều có những khát khao cháy bỏng về tương lai tương lai.

Chắc chắn người đọc sẽ chú ý đến hình ảnh nhân vật Tnú. Cây xà nu và Tnú là hai

hình ảnh song song, đi liền nhau để hỗ trợ cho nhau, làm nổi bật nhau. Đặc điểm tiêu

biểu của xà nu cũng chính là những đặc điểm của nhân vật Tnú mà không hề lẫn lộn

với ai.

Nguyễn TRung Thành bằng tình yêu Tây Nguyên, quan sát tinh tế đã khắc họa thành

công hình ảnh cây xà nu có sức ám ảnh đối với người đọc từ đầu tác phẩm đến cuối

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

tác phẩm. Xà nu khiến cho mọi người có cái nhìn ngưỡng mộ đối với mảnh đất và con

người tây nguyên.

Phân tích hình tượng rừng xà nu - Mẫu 14

Tây Nguyên, vùng núi rừng hùng vĩ, đầy bí ẩn mà thơ mộng với cánh chim Ling, chim

Chơ rao rực rỡ sắc màu, với âm thanh trầm hùng ngân vang cưa đàn Gông, đàn Tơ

Rưng đã đi vào “Đất nước đứng lên” của Nguyên Ngọc để làm nên cái không khí sử

thi của tiểu thuyết thời chống Pháp. Đến thời chống Mỹ, mảnh đất cực Tây của Tổ

quốc này lại một lần nữa khơi nguồn cảm hứng lãng mạn cho Nguyễn Trung Thành

viết nên truyện ngắn “Rừng Xà nu” – một truyện ngắn xuất sắc của nền văn học hiện

đại về đề tài chiến tranh Cách mạng, ra đời 1965.

Chỉ vài chục trang giấy mà tác giả đã làm sống lại cả một vùng đất khét nồng lửa

cháy, với những con người của làng Xô Man dũng cảm hy sinh để thực hiện khát vọng

tự do độc lập. Rừng Xà nu, nơi cư trú của làng Xô Man, đã trở thành nguồn cảm hứng

đầy chất thơ và cũng là điểm tựa đề từ đó nhà văn khắc họa nên gương mặt những

người anh hùng. Cây Xà nu đã tỏa bóng vào những trang văn, thành một hình tượng

nghệ thuật hoàn chỉnh và làm nên một giọng điệu cho tác phẩm.

Cũng như cây tre Việt Nam, Xà nu, ăn đời ở kiếp, thủy chung son sắc với con người.

Xà nu cũng lam làm, cũng hội hè đình đám và cùng chia sẻ nỗi buồn vui với con

người. Không ở đâu có mặt con người mà vắng bóng Xà nu. Mỗi cây Xà nu trong

rừng lớn cùng gắn bó với kỷ niệm riêng tư của mỗi người dân Xô Man. Cây cứ lặng lẽ

đứng đấy như đón đợi người. Ai từ đây đi, bước đầu tiên là gặp cây rừng và ai đó từ

xa về, trước hết phải gặp mặt rừng cây. Cây Xà nu lớn, lối vào “rừng lách” đã từng là

chứng nhân cho mối tình của Tnú và Mai. “Chính ở đây, anh đã gặp Mai lần đầu”, và

chính ở đây “lần đầu tiên sau khi ở tù về. Tnú gặp lại Mai. Mai cầm tay anh khóc

“không phải như một đứa trẻ nữa mà như một người con gái đã lớn, vừa xấu hổ vừa

thương yêu”. Mới hôm nào còn ngây thơ mà giờ đây đã làm cho người ta bối rối. Giờ

đây, Mai bị giặc giết, cái cây cũng bị đạn cắt ngã với những kỷ niệm. Xà nu đã đi vào

mối tình của đôi lứa với cái màu xanh mơ mộng của nó để cho mối tình thêm vẻ mộng

mơ. Khi hạnh phúc bị chà đạp, nó cũng ngã xuống với những kỷ niệm, chỉ để lại cho

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

đời cái gốc cắm vào mọi nỗi thương đau. Cây Xà nu, như vậy đâu còn là loài cây vô

cảm nữa mà đã mang bóng dáng của linh hồn của con người.

Ai bảo Xà nu mang hình bóng người để rồi phải chịu chung số phận với con người.

Khi Xô Man bước vào cuộc chiến đấu thì Xà nu cũng phải đương đầu với lửa đạn.

“Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi Xà nu cạnh con nước lớn. Cả rừng Xà nu

hàng vạn cây không có cây nào không bị thương…” Có những cây bị đạn giặc chặt

ngang thân, đổ ào ào như bão, ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra tràn trề, thơm ngào ngạt,

long lanh nắng hè gay gắt rồi dần dần bầm lại quyện thành từng cục máu lớn”.

Nếu như nỗi đau của cây làm đau đến cả lòng người thì sức mạnh của người cũng

truyền được cho cây để cây có thể trụ vững trên mảnh đất này.

Tuy chịu nhiều thương đau nhưng Xà nu đã trở thành chỗ dựa của con người. Rừng

Xà nu trùng điệp đã hóa thành chiến lũy kiêu hãnh “ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che

chở cho dân làng”. Nằm giữa cánh rừng ấy, làng Xô Man có khác nào cái nôi dũng sĩ,

cái nôi đại bàng giữa núi cao trời rộng tây nguyên.

Cũng như con người, cây này ngã xuống, cây khác lại tiếp nối đứng lên, quật khởi

vượt qua thương đau. “Cạnh một cây Xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc

lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời. Cũng có ít loại cây ham

ánh sáng mặt trời đến thế. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng

trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng thẳng tắp, lóng lánh về vô số hạt bụi vàng

từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng…” Xà nu hướng về phía nắng trời hay là khát

vọng của người dân Xô Man hướng về cuộc sống tươi đẹp tràn đầy ánh sáng, chứ

không chịu khuất mình trong bóng tối đây? Cứ thế, cây lặng lẽ vút lên trời. Cái màu

xanh tươi đẹp như tiếng nói yên lặng mà thiết tha và đầy kiêu hãnh, thể hiện một sức

sống mãnh liệt bất khuất mà không một bạo lực nào có thể đè bẹp: “Đạn đại bác

không giết nổi chúng, những vết thương chóng lành như trên một thân thể cường

tráng. Chúng vượt lên rất nhanh thay thế những cây đã ngã”. Nhìn cây Xà nu sinh sôi

vượt lên sự đau thương chết chóc, người Xô Man không khỏi tự hào về vùng đất quê

hương – một vùng đất mà đất hết lòng với cây, còn cây cũng trọn tình với đất với

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

người: “Không có cây gì mạnh bằng cây Xà nu đất ta. Cây mẹ ngã, cây con mọc lên.

Đố nó giết hết rừng Xà nu này!”.

Hình tượng Xà nu có khi hiện ra cả rừng, có khi là đồi, có khi là cây và nhựa rồi lửa

Xà nu. Bọn Mỹ ngụy có lần đã tẩm nhựa Xà nu vào giẻ, quấn đốt mười đầu ngón tay

Tnú “Không có gì đượm bằng nhựa Xà nu, lửa bắt rất nhanh. Mười đầu ngón tay đã

trở thành mười ngọn đuốc. Kẻ thù đã dùng ngọn lửa Xà nu để đốt lòng đốt dạ những

con người gắn bó thân thiết với ngọn lửa ấy. Song ngọn lửa như có tình, nó đã truyền

sức mạnh của hơi nóng vào bên trong để đốt cháy lòng Tnú: “Trời ơi! Cha mẹ ơi! anh

không cảm thấy lửa ở mười đầu ngón tay nữa. Anh nghe lửa cháy trong lồng ngực,

cháy ở bụng. Máu anh mặn chát ở đầu lưỡi. Tnú thét lên một tiếng. Cái tiếng thét

mang lửa ấy đã đốt cháy lòng người Xô Man để rồi hóa thành nhiều tiếng thét, tiếng

“giết” và tiếng chân đạp ào ào lên đầu giặc.

Lửa tắt trên mười đầu ngón tay Tnú nhưng đám lửa Xà nu giữa nhà vẫn cháy, soi rõ

xác giặc ngổn ngang.

Thế đó! Những kẻ cả gan dùng lửa Xà nu để gieo vạ lại bị thiêu đốt bởi chính lửa Xà

nu. Đúng là:

“Cả gan cầm đuốc đốt trời

Trời cao không cháy lửa rơi cháy mình”

Lửa Xà nu đã cháy to lên rồi. Từ một ngón tay lan ra hai, ba rồi mười đầu ngón tay.

Từ mười đầu ngón tay cháy vào trong bụng và cháy trên mặt người bập bùng lửa cháy

đã đốt lên một rừng lửa để thiêu sống quân thù: “Đứng trên đồi Xà nu gần con nước

lớn, suốt đêm nghe cả rừng Xô Man ào ào rung động. Và lửa cháy khắp rừng”.

Cây Xà nu là một hình tượng thực, nhưng cũng chính là hình ảnh gợi lên sự liên tưởng

so sánh hai chiều. Nói đến Xà nu là ta nghĩ đến con người và nói đến con người là liên

tưởng đến Xà nu: “Lưng Tnú thêm một vết dao nữa. Trên tấm lưng chưa rộng bằng bề

ngang cái xà lét mẹ để lại đó, ứa một giọt máu đậm, từ sáng đến chiều thì đặc quện lại,

tím thâm như nhựa Xà nu”. Nếu Tnú là một “cây Xà nu” nhỏ trong rừng người thì Cụ

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Mết một già làng, có “thân hình vạm vỡ ấy trông kỳ ảo như một anh hùng trong bài

hát dài suốt đêm…” lại mang hơi thở của một cây Xà nu lớn: “Ông ở trần, ngực căng

như một cây Xà nu lớn”.

Hình tượng Xà nu là hình thực, đồng thời cũng là biểu trưng cho sức sống bất diệt của

nhân dân Tây Nguyên trong cuộc đấu tranh Cách mạng. Dù kẻ thù hung bạo đến mấy

chăng nữa cũng không thể giết hết được cây rừng và càng không thể diệt được những

con người trong rừng cây ấy.

Phân tích rừng xà nu - Mẫu 15

Theo tâm sự của nhà văn Nguyễn Trung Thành, điều để lại cho ông ấn tượng sâu đậm

nhất khi đặt chân đến mảnh đất Tây Nguyên chính là hình ảnh những rừng xà nu bạt

ngàn. Với tình yêu đặc biệt với loài cây này, ông đã lấy nó đặt nhan đề cho tác phẩm

nổi tiếng của mình “Rừng xà nu”. Và vượt lên trên ý nghĩa về vẻ đẹp tự nhiên, thì

rừng xà nu đã trở thành hình tượng trung tâm, chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc.

Ta có thể dễ dàng nhận thấy rằng, tác phẩm mở đầu và kết thúc đều bằng hình ảnh của

những rừng xà nu bạt ngàn. Với kết cấu đầu cuối tương ứng đã tạo nên tính logic cho

tác phẩm. Không chỉ vậy, hình ảnh cây xà nu còn xuất hiện từ đầu đến cuối tác phẩm,

với những biến thể khác nhau: gỗ, nhựa,… tạo nên bộ khung vững chắc để liên kết

toàn bộ tác phẩm thành một thể thống nhất. Như vậy, rừng xà nu có vai trò chủ đạo

trong việc tạo nên tính logic, mạch lạc cho tác phẩm.

Hình tượng cây xà nu vừa là chứng nhân, nạn nhân của chiến tranh, vừa là biểu tượng

cho những đau thương mà người dân Tây Nguyên phải gánh chịu. Trước hết, rừng xà

nu là chứng nhân, nạn nhân của chiến tranh. Mở đầu tác phẩm, tác giả đã mở ra khung

cảnh bất bình thường “làng trong tầm đại bác của đồn giặc” tức làng liên tục bị giặc

ném bom phá hoại. Nhưng điều không bình thường ấy đã trở thành bình thường quen

thuộc với con người nơi đây: “Chúng nó bắn đã thành lệ, mỗi ngày hai lần, hoặc buổi

sáng sớm và buổi xế chiều hoặc đứng bóng và sẩm tối, hoặc nửa đêm và trở gà gáy”.

Đặt trong hoàn cảnh bất thường ấy tác giả đã ghi lại hình ảnh đầy sức ám ảnh về

những đau thương mà rừng xà nu phải gánh chịu: “Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

ngọn đồi xà nu, cạnh con nước lớn. Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào

không bị thương”. Với con mắt quan sát tinh tướng, Nguyễn Trung Thành đã bao quát

được những đau thương, mất mát mà rừng xà nu phải oằn mình gánh chịu. Đó không

chỉ dừng lại ở nỗi đau riêng lẻ, cá thể mà đó là nỗi đau của cả tập thể, cộng đồng. Sau

khi đã quan sát toàn cảnh ông dùng cái nhìn cận cảnh để ghi lại những hình ảnh đau

xót, kinh hoàng nhất: “Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như

một trận bão” hình ảnh vô cùng đau đớn, xót xa. Cây xà nu đang sinh sôi, phát triển

mạnh mẽ bỗng bị bom đạn chiến tranh chặn đứng lại. Đặc biệt ông nhấn mạnh vào

hình ảnh: “Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh nắng hè

gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn”. Bằng hình

ảnh hết sức chân thực, cụ thể, tác giả đã biến rừng xà nu thành những sinh thể sống.

Chúng phải gánh chịu nỗi đau đớn như con người. Chỉ bằng những chi tiết ít ỏi mà đắt

giá tác giả đã làm cho nỗi đau, những mất mát mà rừng xà nu phải gánh chịu được thể

hiện rõ ràng cả trên bề mặt và bề sâu. Dường như không chỉ con người mà thiên nhiên

Tây Nguyên của phải gồng mình để chống chọi lại bom đạn chiến tranh.

Không chỉ vậy rừng xà nu còn là biểu tượng cho những đau thương mà người dân Tây

Nguyên phải gánh chịu. Tất cả những đau đớn mà rừng xà nu phải gánh chịu, hoàn

toàn đồng điệu với những đau thương, mất mát mà dân làng Xô Man phải trải qua. Đó

là bà Nhan bị chặt đầu treo lên cây xà nu, Mai và đứa con chết dưới sự tra tấn của kẻ

thù, là mười đầu ngón tay Tnú bị đốt bằng nhựa cây xà nu,… Chiến tranh đã tàn phá

tất cả, không trừ một ai, từ người già đến trẻ nhỏ, chồi non bé nhỏ, chưa kịp được

sống đã phải chết dưới sự tra tấn của kẻ xâm lăng.

Rừng xà nu vừa là chứng nhân vừa là nạn nhân trực tiếp của chiến tranh, đồng thời

cũng là biểu tượng cho những đau thương mà tội ác kẻ thù gây ra. Tác giả đã khắc họa

đau thương này ngay từ đầu tác phẩm tạo nên sự đồng điệu và chuẩn bị cho sự xuất

hiện, làm nổi bật những đau thương của dân làng Xô man được tác giả khắc họa sau

đó. Việc đi sâu miêu tả cây xà nu, là bản cáo trạng đanh thép, tố cáo tội ác của kẻ thù.

Nhấn mạnh vào nỗi đau của rừng xà nu, tác giả không chỉ dừng lại ở phê phán, tố cáo

tội ác của chúng mà mục đích là dùng những đau thương đó để làm nổi bật vẻ đẹp sức

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

mạnh của thiên nhiên, con người Tây Nguyên. Rừng xà nu đã trở thành biểu tượng

đầy đủ, toàn vẹn nhất cho vẻ đẹp của con người nơi đây.

Dựa vào khả năng sinh sôi, nảy nở mạnh mẽ của cây xà nu, “trong rừng ít có loài cây

sinh sôi, nảy nở khỏe như vậy, cảnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây

con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình mũi tên, lao thẳng lên bầu trời”. Tác giả đã vẽ được

cả chiều dài đấu tranh bền bỉ, hào hùng và vô cùng kiên cường, bất khuất của nhân

dân Tây Nguyên, người này ngã xuống đã có thể hệ sau tiếp bước đứng lên ngăn bước

chân kẻ thù. Có sự tương ứng kì lạ giữa thế hệ các cây xà nu với thế hệ dân làng Xô

Man: Bà Nhan như một cây xà nu lớn bị bị giết hại đã có Dít, Heng tiếp bước. Bởi

vậy, đồi xà nu nối nhau chạy tới tận chân trời không chỉ là hình ảnh của thiên nhiên

bạt ngàn mà còn là biểu tượng của truyền thống anh hùng của người dân Tây Nguyên.

Đặc biệt tác giả còn sử dụng hình ảnh cây xà nu với tất cả đặc điểm của nó để biểu

tượng cho sức mạnh, khả năng chịu đựng phi thường, sự kiên cường của người dân

Tây Nguyên. Bởi vậy, bên cạnh những cây ngã xuống, có những cây khác trỗi dậy

mạnh mẽ, vượt cao hơn đầu người, cành lá sum suê mà đạn đại bác cũng không giết

nổi chúng. Hình ảnh cây xà nu trưởng thành với sức sống dẻo dai, mãnh liệt như thách

thức của bom đạn kẻ thù cũng như hình ảnh Tnú, mặc dù bàn tay đã bị nhựa xà nu đốt

cháy, nhưng anh vẫn tiếp tục tham gia cách mạng, dùng chính bàn tay đó giết chết kẻ

thù. Cây xà nu đã viết lên bản anh hùng ca về sức sống cũng như sự kiên cường, bất

khuất của con người Tây Nguyên

Đặc điểm, dáng vẻ, tính chất của cây xà nu đã thể hiện đầy đủ cuộc đời cũng như

phẩm chất của người dân Tây Nguyên. Đó là vẻ đẹp của sự anh dũng, kiên cường, bền

bỉ, chống lại bom đạn kẻ thù. Có thể nói cây xà nu là hình tượng quan trọng, chứa

đựng nhiều ý nghĩa nhất trong tác phẩm này.

Phân tích rừng xà nu - Mẫu 16

Nguyễn Trung Thành là bút danh của nhà văn Nguyên Ngọc trong kháng chiến chống

Mĩ, cứu nước. Truyện "Rừng xà nu" của ông viết vào năm 1965, là một truyện ngắn

xuất sắc. Truyện kể về cuộc "đồng khởi" của dân làng Xô Man ở Tây Nguyên. Cụ

Văn mẫu lớp 12: Phân tích hình tượng cây xà nu

Mết, một già làng, một thủ lĩnh quân sự đã lãnh đạo dân làng Xô Man mài giáo, mác,

dụ, rựa... quật khởi đứng lên đánh lũ ác ôn, tay sai của đế quốc Mĩ để giải phóng buôn

làng và núi rừng thiêng liêng. Họ đã chiến đấu vì sự sống còn, vì chân lí cách mạng

ngời chói: "Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo!". Ngoài những nhân vật cho

ta nhiều ấn tượng như cụ Mết, Tnú, Mai, Dít, bé Heng, anh Quyết,... thì hình tượng

cây xà nu trong truyện ngắn được tác giả khắc họa và ngợi ca như một dũng sĩ oai

hùng.

Ngày ấy..., cách mạng miền Nam đang trải qua những năm dài đen tối, đầy thử thách