Phân tích khổ 3, 4 bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương

Phân tích khổ 3, 4 bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương
1. Phân tích khổ 3, 4 bài thơ Viếng lăng Bác - mẫu 1
Viễn Phương là một trong những cây bút đầu tiên của lực lượng văn nghệ
giải phóng miền Nam thời kì kháng chiến chống Mỹ. Thơ của ông thật bình dị,
mộc mạc giống như tính cách của con người Nam Bộ. Một trong những bài
thơ thành công của ông phải kể tới "Viếng lăng Bác". Đây là một tác phẩm thể
hiện vẹn tròn nhất tất cả những cảm xúc của nhà thơ khi lần đầu được đến
thăm lăng Bác. Đặc biệt, hai khổ thơ ba và bốn của bài thơ đã thể hiện rõ nét
nhất nỗi nhớ thương khôn nguôi và ước nguyện của tác giả.
Được gặp người cha già kính yêu của dân tộc là một nỗi niềm khát khao của
những người con miền Nam xa xôi "Miền Nam mong Bác nỗi mong cha" và
giờ đây nó đã trở thành hiện thực. Khi bước chân vào lăng Bác, những cảm
xúc trong lòng tác giả đã trào dâng mãnh liệt:
"Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim"
Ở trong lăng Bác, một không khí tĩnh lặng bao trùm và hình ảnh của Bác thật
nhẹ nhàng trong "giấc ngủ bình yên". Đứng trước Bác, nhà thơ cảm nhận
như Bác đang đi vào giấc ngủ thật yên bình, ánh đèn dịu nhẹ lúc đó đã trở
thành một vầng trăng dịu dàng, sáng trong. Câu thơ đã miêu tả đầy tinh tế sự
trang nghiêm trong lăng Bác. Dù Bác đã ra đi thế nhưng với nhà thơ, đó chỉ là
một giấc ngủ dài, một giấc ngủ nhẹ nhàng mà bác không còn phải trăn trở vì
việc nước, việc dân. Thế nhưng nhà thơ Viễn Phương cũng chẳng thể giấu đi
sự nghẹn ngào trong tim mình:
"Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim"
Nhà thơ đã khéo léo sử dụng ngệ thuật tương phản để diễn tả những sự
giằng xé, đối lập giữa lý trí và trái tim. Dù cho lí trí vẫn biết rằng Bác vẫn sống
mãi trong tâm trí của người dân Việt Nam giống như bầu trời xanh kia, mãi
mãi trường tồn với thời gian. Thời gian chẳng thể làm phai nhoà sắc xanh của
bầu trời cũng như chẳng thể xoá nhoà hình ảnh Bác trong tim mỗi người con
đất Việt. Ấy vậy mà trái tim vẫn đau nhói khi đối mặt với hiện thực rằng Người
đã mãi mãi ra đi. Nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác - "nghe" thấy điều mà
chỉ có thể cảm nhận lại càng làm nổi bật lên nỗi đau như đang quặn thắt, xót
xa đến vô cùng. Khổ thơ có vẻ mang đến một cảm giác đầy nhẹ nhàng với
hình ảnh bình yên của ánh trăng, của bầu trời nhưng ẩn sâu trong đó lại là
những cảm xúc thương nhớ, đầy xót xa. Từng câu, từng chữ được thốt ra
đều chất chứa những tình cảm dạt dào khó tả.
Nếu như ở trên tác giả đã cố kìm nén cảm xúc ở trong lòng thì khổ thơ thứ tư,
khi sắp phải rời xa nơi đây, sắp phải chia xa Bác thì lòng tác giả lại trĩ nặng,
những cảm xúc tuôn trào:
" Mai về miền Nam dâng trào nước mắt"
Mặc dù lúc này nhà thơ vẫn đang bên cạnh Bác, nhưng nghĩ đến ngày mai
trong lòng đã trào dâng sự buồn thương, lưu luyến không muốn rời xa. Dòng
cảm xúc ấy đến một cách thật tự nhiên, thật chân thành. Cảm xúc ấy cũng
chính là những cảm xúc của biết bao người con Việt Nam khi đến thăm lăng
Bác. Và rồi, nhà thơ bày tỏ những ước nguyện của mình:
"Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này..."
Điệp ngữ "muốn làm" được đặt ở đầu các câu thơ đã làm nổi bật lên sự khao
khát của tác giả muốn được bên Bác. Những mong ước ấy được xuất phát từ
sự chân thành trong trái tim, là một mong ước tự nguyện của tác giả. Dẫu cho
chỉ là một cánh chim nhỏ bé, một bông hoa toả hương hay là một cây tre
trung hiếu cũng nguyện lòng. Những lời thơ thật chân thành, tha thiết ấy
chính là những gì đã chất chứa bấy lâu nay được tác giả gửi trọn vào từng dòng thơ.
Hai khổ thơ đã cho người đọc thấy được những cảm xúc nghẹn ngào của
nhà thơ Viễn phương khi được đến thăm lăng Bác. Đó cũng là tấm lòng của
biết bao người con miền Nam ở xa chưa được đến thăm Người. Những câu
thơ như nghẹn ngào lại, đầy rưng rưng cảm động nhưng cũng thật trang
trọng. Cho dù Bác Hồ đã đi xa, thế nhưng hình ảnh của Bác vẫn sống mãi
trong tâm trí mỗi người dân Việt Nam.
2. Phân tích khổ thơ 3,4 bài thơ Viếng lăng Bác - mẫu 2
"Viếng lăng Bác" là một bài thơ xuất sắc của nhà thơ Viễn Phưng được viết
vào năm 1976. Bài thơ mang đậm nét trữ tình, ghi lại những tình cảm thành
kính, sâu lắng của nhà thơ khi hoà vào dòng người vào viếng lăng. Những
tình cảm ấy đặc biệt chan chứa, dạt dào ở hai khổ thơ ba và bốn của bài thơ.
Nhà thơ Viễn Phương thể hiện nhữg cảm xúc của mình đầy tự nhiên và chân
thành. Đó là những xúc cảm thiêng liêng khi nhà thơ được vào viếng lăng Bác:
"Bác nằm trong giấc ngủ bình yên
Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền
Vẫn biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao nghe nhói ở trong tim"
Nhà thơ cùng dòng người tiến vào lăng, được nhìn thấy Bác và cảm nhận
như Bác đang ngủ một giấc ngủ yên bình, dưới ánh sáng của một vầng trăng
dịu nhẹ, trong trẻo. Bác đang nằm đó như đang nghỉ ngơi sau một cuộc đời
đầy vất vả với sự nghiệp giải phóng dân tộc, tìm lại độc lập tự do cho Tổ quốc.
Giờ đây, người đang được nghỉ ngơi giữa mênh mông ánh sáng của "vầng
trăng sáng dịu hiền". Với những cảm xúc đang dâng trào ấy, nhà thơ lại liên
tưởng Bác với hình ảnh của bầu trời xanh. Trời xanh luôn tồn tại vĩnh cửu,
dẫu cho thời gian có trôi đi nhưng chẳng thể làm phai đi sắc xanh của bầu
trời, cũng giống như hình ảnh Bác ở trong tim mỗi người dân Việt Nam. Tuy
nhiên, dù vẫn biết trời xanh ấy là mãi mãi thế nhưng khi đối mặt với sự thật là
người cha già kính yêu của dân tộc đã ra đi thì mội sự đau đớn lại trào dâng:
"Mà sao nghe nhói ở trong tim"
Cho dù nhà thơ Viễn Phương đang hạnh phúc, đang say sưa khi được thoả
nỗi niềm mong ước, được đến thăm Bác nhưng lúc này cũng vãn phải đối
mặt với một sự thật đau lòng mà nhân dân cả nước đã trải qua vào ngày 2/9/1969:
"Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa
Đời tuôn nước mắt. trời tuôn mưa"
Cảm giác ấy ập đến một cách đầy bất ngờ, khiến cho nhà thơ nghe thấy "nhói
trong tim". Sự nhói đau này càng nhấn manh cái đau đớn đến tột độ khi đứng
trước sự thật rằng Bác đã mãi mãi ra đi, để lại biết bao xót thương trong trái tim của toàn dân tộc.
Và trong khoảnh khắc tràn đầy xúc cảm ấy, nhà thơ bỗng nghĩ đến việc ngày
mai phải chia xa, phải về miền Nam và rời xa nơi đây thì nhf thơ chẳng thể
nào giấu đi những xúc cảm của mình:
"Mai về miền Nam thương trào nước mắt"
Nhịp thơ ở câu thơ này cũng chính là nhịp cảm xúc, tâm trạng của nhà thơ
khi sắp phải rời xa Bác và chẳng biết khi nào có thể được gặp lại người. Nghĩ
tới đây, bất chợt Viễn Phương "thương trào nước mắt". Chỉ với một từ "trào"
mà nhà thơ đã thể hiện rõ tấm lòng của mình, cũng là cảm xúc của triệu trái
tim khác. Và rồi sau đó, nhà thơ viết nên những ước nguyện, những mong
ước của mình và cũng chính là những mong ước của bao người con đất Việt:
"Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này"
Bằng điệp ngữ "muốn làm" nhà thơ Viễn Phương đã cho người đọc cảm
nhận được những ước nguyện thiết tha, chân thành từ tận sâu trong tim mình.
Ông chỉ xin được hoá thành chú chim nhỏ hót vui quanh lăng, mong thành
một đoá hoa toả hương thơm ngát, hay được biến thành một cây tre trung
hiếu canh cho giấc ngủ của Người. Những mong ước ấy rất đỗi giản đơn thế
nhưng lại chất chứa sự yêu thương, kính trọng mà nhà thơ dành cho Bác Hồ.
Hai khổ thơ đã khép lại bài thơ bằng những cảm xúc của tác giả khi đến thăm
lăng Bác, cũng là tấm lòng tiếc thương của bao người. Những cảm xúc ấy
cũng mở ra những suy ngẫm về sự cao đẹp, bất diệt của một con người - chủ
tịch Hồ Chí Minh. Bài thơ chính là những tiếng lòng, tiếng nói từ trái tim đối
với Bác Hồ - người luôn sống mãi trong trái tim mỗi chúng ta.
Document Outline

• Phân tích khổ 3, 4 bài thơ Viếng lăng Bác của nhà
  • 1. Phân tích khổ 3, 4 bài thơ Viếng lăng Bác - mẫu
  • 2. Phân tích khổ thơ 3,4 bài thơ Viếng lăng Bác -