Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng | Văn mẫu lớp 12
Phân tích Sóng khổ 5, 6 chúng ta thấy được Xuân Quỳnh đã khắc họa rất thành công tình yêu người phụ nữ. Cách sử dụng các biện pháp tu từ, đối lập, tương phản, điệp, cách sử dụng từ cảm thán và cách mượn hình tượng sóng đã góp phần tạo nên thành công cho tác phẩm. Với thành công của mình, “Sóng” luôn xứng đáng là bài thơ tình được mọi thế hệ thanh niên yêu thích. Vậy sau đây là 18 bài phân tích Sóng khổ 5, 6 mời các bạn cùng đón đọc.
Preview text:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Dàn ý phân tích khổ 5, 6 bài Sóng Dàn ý số 1 I. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả Xuân Quỳnh, bài thơ Sóng: Xuân Quỳnh là nhà thơ trẻ trưởng
thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nổi bật trong thơ Xuân Quỳnh là
chùm thơ viết về tình yêu. Trong đó bạn đọc yêu thơ chị chắc chắn sẽ biết đến bài thơ “Sóng”.
- Dẫn dắt giới thiệu nội dung cần phân tích: Khi nói về nét truyền thống của người con
gái trong tình yêu, khổ thơ năm, sáu và bảy đã làm tròn nhiệm vụ của mình. II. Thân bài
1. Khổ 5: Nỗi nhớ trong tình yêu
- Nỗi nhớ là tình cảm chủ đạo, luôn thường trực trong trái tim những người đang yêu.
● Nỗi nhớ bao trùm cả không gian, thời gian: “dưới lòng sâu... trên mặt nước...”,
“ngày đêm không ngủ được”.
● Tồn tại trong ý thức và đi vào cả tiềm thức: “Lòng em nhớ đến anh/Cả trong mơ còn thức”.
● Nghệ thuật nhân hóa, hóa thân vào sóng để “em” tự bộc lộ nỗi nhớ da diết, cháy bỏng của mình.
=> Cách nói cường điệu nhưng hết sức hợp nhằm tô đậm nỗi nhớ mãnh liệt của tác giả.
2. Khổ 6: Sự thủy chung trong tình yêu
- Lòng thủy chung, son sắt của người con gái trong tình yêu:
● “Dẫu xuôi về phương Bắc/Dẫu ngược về phương Nam”: ngược với cách nói thông thương.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
● “Nơi nào em cũng nghĩ/Hướng về anh - một phương”: Khẳng định lòng thủy
chung son sắc trong tình yêu.
=> Lời khẳng định cho cái tôi của một con người luôn vững tin ở tình yêu. III. Kết bài
Khẳng định lại giá trị của khổ thơ 5, 6. Đọc “Sóng” của Xuân Quỳnh, người đọc
dường như thêm trân trọng tình yêu. Và dù người phụ nữ của Xuân Quỳnh trong tình
yêu có mạnh mẽ đến đâu, họ vẫn giữ gìn được những vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ xưa. Dàn ý số 2 1. Mở bài
- Giới thiệu qua tác giả Xuân Quỳnh là một gương mặt tiêu biểu của phong trào thơ trẻ chống Mĩ.
- Thơ Xuân Quỳnh là một hồn thơ rất đỗi trẻ trung, tươi mát, đầy nữ tính. Đặc điểm
đặc sắc trong thơ tình yêu của Xuân Quỳnh là: Vừa khát khao một tình yêu lý tưởng,
vừa hướng tới hạnh phúc thiết thực của đời thường. Tất cả những điều ấy được thể
hiện trong một hồn thơ giản dị, tự nhiên và hồn nhiên. Có thể nói, cùng với “Thuyền
và biển”, “Thơ tình cuối mùa thu”, bài thơ “Sóng” đã kết tinh được tất cả những gì là
sở trường nhất của hồn thơ Xuân Quỳnh. 2. Thân bài
- Hình tượng trung tâm và nổi trội trong bài thơ là hình tượng "Sóng", bao trùm cả bài
thơ là hình tượng: Sóng.
● Sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ trẻ cũng như mọi sáng tạo nghệ thuật
trong bài thơ đều gắn liền với hình tượng sóng. Cả bài thơ là những con sóng
tâm tình của một người phụ nữ được khơi dậy khi đứng trước biển cả.
● “Sóng” là một trong những hình tượng ẩn dụ, nó là sự hóa thân của cái tôi trữ
tình của Xuân Quỳnh. “Sóng” và “em”, vừa hòa hợp là một, lại vừa phân đôi
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
để soi chiếu, cộng hưởng. Tâm hồn người phụ nữ đang yêu soi vào sóng để
thấy rõ lòng mình, nhờ sóng để biểu hiện những trạng thái của lòng mình.
=> Với hình tượng sóng, có thể nói Xuân Quỳnh đã tìm được một cách thể hiện thật
xác đáng tâm trạng của người phụ nữ trong tình yêu.
- Hình tượng sóng đã gợi ra trong cả bài thơ bằng âm điệu: Bài thơ có một âm hưởng
dào dạt, nhịp nhàng, lúc sôi nổi trào dâng, lúc thì thầm sâu lắng, gợi âm hưởng của
những đợt sóng miên man, vô tận. Âm hưởng ấy được tạo dựng nên bởi thể thơ năm
chữ, với những câu thơ liền mạch, từng không ngắt nhịp, các khổ thơ được gắn kết với
nhau bằng cách nối vần (“Khi nào ta yêu nhau”… “Con sóng dưới lòng sâu”).
=> Nhịp sóng đó cũng chính là nhịp lòng của tác giả, một tâm trạng đang xao động,
trào dâng, miên man và chất chứa những khát khao, rạo rực.
- Khổ 5: Tình yêu luôn đi liền với nỗi nhớ. Tâm hồn đang yêu ở đây luôn soi vào sóng
để diễn tả cái sâu sắc, bao la của nỗi nhớ trong lòng mình, nó choán đầy cả tầng sâu và
bề rộng, nó chiếm lĩnh trọn cả thời gian, cả ngày lẫn đêm:
Con sóng dưới lòng sâu …
Ngày đêm không ngủ được
- Sóng như nỗi lòng của người con gái vậy: “Lòng em nhớ đến anh - Cả trong mơ còn
thức” => Em “thức” cả trong mơ => Nỗi nhớ không chỉ chiếm lĩnh ý thức mà còn
thấm sâu vào tiềm thức.
- Khổ 6: Tình yêu rất sôi nổi, nồng nhiệt của Xuân Quỳnh cũng lại là một tình yêu
chân thành và trong sáng, một tình yêu đòi hỏi sự gắn bó thủy chung. Như mọi con
sóng dù “muôn vời cách trở” nhưng vẫn hướng vào bờ và nhất định tới bờ, thì lòng em cũng thế:
Dẫu xuôi về phương Bắc …
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Hướng về anh - một phương
=> Đứng trước biển, cũng là đối diện với sự vô cùng vô tận của không gian, sự vô
thủy vô chung của thời gian và thấy đời người thật ngắn ngủi… Xuân Quỳnh muốn
được có mặt mãi trên cõi đời này. Để được sống, được bất tử trong tình yêu. Sống
trong tình yêu là hạnh phúc, là khát vọng vĩnh hằng.
=> Bài thơ kết thúc, nhưng những con sóng trong trái tim say đắm của Xuân Quỳnh
vẫn cồn cào trong ngực, trong lồng ngực của những đôi lứa yêu nhau… Con sóng tình
yêu không bao giờ ngừng nghỉ. Mãi mãi dào dạt, “bồi hồi trong ngực trẻ”. 3. Kết bài
- Khẳng định hình tượng sóng đã làm cho bài thơ thành công.
- Tình yêu luôn luôn quan trọng với cuộc sống của mỗi con người, mỗi chúng ta ai
cũng có quyền yêu và được yêu. Và tình yêu của tuổi trẻ là tình yêu mãnh liệt và cảm xúc trong sáng nhất. Dàn ý số 3 I. Mở bài
- Bài thơ “Sóng” được Xuân Quỳnh viết vào năm 1967. Tác phẩm đã bộc lộ nguồn
xúc cảm da diết, đậm sâu trong tình yêu của nhân vật trữ tình, điều đó được thể hiện
rõ nhất của khổ 5, 6, 7 của bài thơ. II. Thân bài
- Nỗi nhớ người con gái đã vượt cả không gian rộng lớn, biển kia có sâu rộng cũng
không đo được bằng nỗi nhớ nơi em.
- Từng nỗi nhớ là từng cơn sóng lòng nơi sâu thẳm trái tim “em”.
- Nỗi nhớ luôn thường trực trong tâm trí, vượt cả sự chảy trôi của thời gian.
- Khoảng cách có xa xôi thì lòng chung thủy càng sâu sắc, nỗi nhớ nơi “em” càng lớn.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
- Lời nguyện thề luôn hướng về anh giữ trọn vẹn tình yêu.
- Tình yêu là sức mạnh giúp “em - anh” vượt qua những giông tố, trắc trở cuộc đời. III. Kết bài
- Tiếng thơ Xuân Quỳnh cũng chính là nỗi lòng của bao người đang yêu và được yêu,
đặc biệt là những thanh niên trẻ tuổi giàu khát vọng yêu.
Phân tích Sóng khổ 5, 6 ngắn gọn - Mẫu 1
Voltaire đã từng nói “thơ là âm nhạc của tâm hồn và nhất là tâm hồn cao cả, đa cảm”,
khẳng định điệu tâm hồn thấm sâu trong từng câu thơ. Bởi vậy chúng ta có dịp gặp gỡ
điệu hồn sâu lắng của người con gái trong tình yêu, qua lời thơ “ Sóng” của tác giả
Xuân Quỳnh. Khổ thơ năm và sáu kết tinh bút lực nhà thơ và tiếng lòng phong phú đó.
Sau một trong chuyến đi thực tế ở biển Diêm Điền, nguồn cảm hứng dâng trào trong
lòng nhà thơ khi bắt gặp hình ảnh con sóng giữa đại dương. Bài thơ đó được trích
trong tập “ Hoa dọc chiến hào”( 1967). Khi cả nước hòa trong âm vang của những
cuộc kháng chiến trường kì, các cây bút thường lấy tình yêu đôi lứa để mở đường dẫn
tới tình yêu tổ quốc- cái ta. Thì tiếng thơ của tác giả Xuân Quỳnh thuần túy nói về tình
cảm lứa đôi vậy nên “ Sóng” trở thành bông hoa lạ giữa vườn hoa nghệ thuật lúc bấy giờ.
Mượn hình tượng của những con sóng xuyên suốt bài thơ để thể hiện những tâm tư
tình cảm của cô gái khi yêu,tác giả Xuân Quỳnh không phải người đầu tiên. Nguyễn
Thị Hồng Ngát cũng những tình yêu nồng nàn vào biển:
“Biển yêu đất đến điên cuồng rộng lượng
Muốn xô bờ nhưng lại sợ bờ đau …
Anh biết không, biển chính là em đấy”
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Nhưng nhà thơ Xuân Quỳnh độc đáo khi sử dụng phép ẩn dụ không hoàn toàn giữa
“ em” và sóng, tạo sự kết hợp rất hài hòa giữa sóng biển và sóng lòng. Nếu những khổ
thơ trước và con sóng tự thức về tâm hồn mình, suy tư về những nguồn cội tình yêu
thì đến khổ năm, con sóng là nhân vật trữ tình thức nhận những thuộc tính của tình yêu lứa đôi:
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi, con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Biện pháp nhân hóa biến sóng trở thành chủ thể của nỗi nhớ niềm thương của trái tim
yêu tha thiết. Điệp từ “ con sóng” gợi lên hình ảnh những con sóng nhớ thương trào
hết lớp này đến những lớp khác vừa thể hiện sự dào dạt, sôi trào vừa miên man, lắng
sâu của nỗi tương tư. Niềm mong nhớ trải dài và choáng ngợp không, thời gian “ lòng
sâu, mặt nước”, “ đêm, ngày” mang chiều kích vô biên trong tư tưởng cô gái của
những cô gái không lúc nào yên lặng bởi cuộn trào những con sóng nhớ nhung. Nữ sĩ
gửi lòng vào sóng như chưa thỏa thuận , nên “ em” trực tiếp xuất hiện nói lên tiếng
lòng sâu thẳm: “ Lòng em nhớ đến anh”và biên cương khổ thơ nới rộng bởi cảm xúc
tràn bờ. Nỗi nhớ mong “ anh” không chỉ làm “ em” thao thức và mà còn chiếm trọn
tiềm thức, vô thức của cô gái. Nhà thơ phá vỡ mọi giới hạn đưa người đọc tới thế giới
vô cùng của tâm hồn con người.
Sóng cùng “ em” suy ngẫm về lòng thủy chung trong tình yêu :
“Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương”
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Biện pháp đối lập “ ngược và xuôi” tái hiện hình bóng cô gái lấy điểm tựa trong tình
yêu để lo toan trong hành trình khác nhau của cuộc sống. Điệp ngữ “ dẫu” nhấn mạnh
sự bất biến của trái tim yêu trước dòng đời dài rộng và vạn biến. Nhà thơ đặt khái
niệm phương anh cạnh phương bắc để nam tách biệt không gian địa lý và tình yêu.
Nếu trong địa lý có bốn phương tám hướng thì con người dễ lạc lối thì trong tình yêu,
“ em” chỉ hướng về một phương “ anh”, đó chính là bản chất của tình yêu chân thành .
Lòng sắt son dẫn nhân vật “ em” vượt những trách trở đổ về bến bờ hạnh phúc như
sóng chỉ hướng đến đích cuối cùng là bờ. Tác giả đã nhìn sâu vào lòng mình để nắm bắt quy luật của sóng.
Tiếng thơ “Sóng” của nhà thơ Xuân Quỳnh vừa nhẹ nhàng khi sục sôi, vừa suy tư
trầm lắng. Cách xây dựng hình tượng tài tình và kết hợp ngôn từ sống động về thể thơ
năm chữ mang giọng điệu linh hoạt và giúp những người đọc cảm thấu bản tâm phức
tạp của người con gái khi đang yêu trong hành trình thức nhận những quy luật tình
yêu chính đáng và ngợi ca tiếng nói nhân bản của con người.
Phân tích Sóng khổ 5, 6 - Mẫu 2
Xuân Quỳnh là một trong số những nhà thơ tiêu biểu của thế hệ nhà thơ trẻ trưởng
thành trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Thơ của Xuân Quỳnh luôn thể hiện lên
một phong cách riêng vô cùng độc đáo. Đó là tiếng thơ cất lên từ một trái tim của
người phụ nữ hồn hậu, chân thành và luôn khao khát được yêu thương. "Sóng" chính
là bài thơ tiêu biểu nhất cho hồn thơ của Xuân Quỳnh. Tâm hồn của người phụ nữ vừa
nặng tình, thủy chung lại mãnh liệt khi yêu đó được thể hiện rõ nét nhất thông qua ba
khổ thơ 5, 6 trong bài thơ “Sóng”.
Thơ của Xuân Quỳnh chất chứa nhiều cảm xúc với nhiều cung bậc khác nhau khi thì
hạnh phúc đắm say, lúc lại đau khổ, suy tư được hình thành nên từ giọng thơ đằm
thắm của một người phụ nữ hết sức hiền hậu. Bài thơ “Sóng” như lời tâm sự, nỗi lòng
sâu thẳm của nhà thơ trong bộn bề suy tư về tình yêu. Trong khổ thơ thứ 5, 6 với
những ngôn từ hết sức giản dị, hình ảnh đối lập, đa chiều lại giàu sức liên tưởng đã thể
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
hiện rõ nét về những phẩm chất cao quý của người phụ nữ đó là nghĩa tình và thủy chung.
Trong tác phẩm “Truyện Kiều”, Nguyễn Du đã từng bộc lộ rằng:
“Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”
Quả thực, các thi sĩ luôn mượn hình ảnh cảnh vật để bày tỏ lên nỗi lòng của mình. Nỗi
lòng của thi nhân luôn hiện hữu trong từng động thái dù cho có nhỏ nhất của cảnh vật.
Xuân Quỳnh đã mượn hình ảnh của những con sóng làm biểu tượng cho tâm hồn của
người phụ nữ và thay mặt người phụ nữ đọc lên tuyên ngôn về tình yêu.
Tình yêu thì vốn không có bất kỳ công thức nào. Trong thơ Xuân Quỳnh cũng như thế,
tình yêu là sự bí ẩn vô cùng ngọt ngào và quyến rũ:
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Con sóng ấy tồn tại ở cả hai không gian là “lòng sâu” và “trên mặt nước” nhằm khẳng
định tình yêu của người phụ nữ dù có hiện hữu ở tự đáy tâm hồn hay ngoài mặt thì đều
dạt dào và liên tục, không bao giờ ngừng nghỉ.
Thán từ “ôi” được vang lên với đầy sự mãnh liệt và diệu kì. Chính tác giả cũng phải
ngạc nhiên mà phải cảm thán lên rằng: nỗi nhớ bờ của những con sóng luôn ám ảnh,
vần vũ trong lòng đến mức phải “ngày đêm không ngủ”. Có bao giờ con sóng đã trôi
dạt dào đâu? Có bao giờ nỗi nhớ anh của em có thể chấm dứt được đâu?
Trong tác phẩm “Đêm nay Bác không ngủ”, nhà thơ Minh Huệ đã từng viết:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
“Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh”
Ở đây, sự chủ động hành động “không ngủ” của Bác mà chúng ta đã từng bắt gặp ở
trong thơ Minh Huệ là vì sự nặng lòng đối với nước. Còn sự chủ động “ngày đêm
không ngủ” trong thơ của Xuân Quỳnh chỉ mang tính chất tình cảm cá nhân. Song ấy
là nỗi lòng chung của rất nhiều người phụ nữ chịu cảnh chia xa, đó là vẻ đẹp vô cùng
ngọt ngào của con người đang yêu nên bài thơ mới mang sức thu hút và ý nghĩa đến vậy.
Sự nhớ nhung được đẩy lên cao trào khi mà “cả trong mơ còn thức” để mà nhớ thương.
Nỗi nhớ cũng cồn cào không ngừng trong khoảnh khắc mà nhân vật trữ tình thiếp đi.
Thế mới biết tình yêu của tác giả với người thương sâu sắc đến nhường nào.
Khắc họa lên vẻ đẹp chung thủy của người phụ nữ đang yêu, Xuân Quỳnh không sử
dụng lời thề nguyền đêm trăng hay là chén rượu bôi hoặc kỷ vật duyên mà nhà thơ đã
thể hiện qua những lời thủ thỉ vô cùng tự nhiên, đằm thắm và chân thành:
“Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương”
Hai cặp từ đối lập được sử dụng “nam - bắc” và “xuôi - ngược” kết hợp với biện pháp
điệp cấu trúc đã bao quát lên toàn bộ không gian lãnh thổ Việt Nam và vũ trụ, nhấn
mạnh thêm cho ý thơ. Từ “nghĩ” không chỉ dùng để nhấn mạnh tới suy nghĩ đơn thuần
bên trong đầu óc con người mà còn muốn nhắc tới cả những ý chí, niềm tin cùng với khát vọng.
Trong trời bể vừa sâu vừa rộng ấy, người con gái vẫn giữ nguyên vẹn một bến đỗ duy
nhất, đó chính là “phương” anh. Tác giả phát hiện thêm được một phương trời vô
cùng độc đáo, mới lạ, đó là phương anh. Chính điều đó đã khiến cho bài thơ có thêm
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
nét dễ thương và chân thật, nữ tính hơn. Khổ thơ đã làm rõ nét vẻ đẹp thủy chung của
những người phụ nữ khi yêu. Nó không đơn thuần là vẻ đẹp ở riêng nhà thơ Xuân
Quỳnh mà còn là vẻ đẹp chung của tất cả con người Việt Nam.
Qua đây, Xuân Quỳnh đã đưa đến cho chúng ta một chân lý ở trong tình yêu: Dù có
vượt qua bao nhiêu khó khăn, chỉ cần con người ta luôn giữ vững trái tim yêu thương
thì nhất định sẽ có ngày được đoàn tụ. Những câu thơ ấy làm ấm lòng không biết bao
con người đã phải chịu nỗi đau chia xa. Tình yêu của nhà thơ Xuân Quỳnh đã vượt
qua được mọi giới hạn, luôn cháy bỏng cũng đầy nữ tính. Vì thế, nó vượt lên trên cả
tình cảm cá nhân cá thể mà trở nên thánh thiện và thuần khiết hơn nữa.
Tuy chỉ với hai khổ thơ năm chữ ngắn gọn, sóng Xuân Quỳnh đã truyền tải cho người
đọc được cảm hứng thiết tha trong tình yêu đôi lứa. Tình yêu đó vẫn còn sống mãi
theo thời gian và trong lòng của những con người biết yêu.
Phân tích Sóng khổ 5, 6 - Mẫu 3
Trong bài thơ "Tự hát", nhà thơ Xuân Quỳnh có viết:
Em trở về đúng nghĩa trái tim em
Là máu thịt đời thường ai chẳng có
Vẫn ngừng đập khi cuộc đời không còn nữa
Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi.
Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh luôn nồng nàn, tha thiết và rất đỗi mãnh liệt. Chị như
đốt cháy mình để yêu và khao khát một tình yêu thuỷ chung vĩnh viễn. Thơ Xuân
Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên tươi tắn,
vừa chân thành đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng hạnh phúc. Bài thơ "Sóng"
chính là bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ Xuân Quỳnh. Người đàn bà yêu trong
bài thơ này giống như sóng biển, da diết dịu dàng mà trào sôi mãnh liệt. Bài thơ được
sáng tác ngày 29/12/1967, tại cửa biển Diêm Điền, in trong tập "Hoa dọc chiến hào" năm 1968.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Sóng là bài thơ mang cảm hứng trữ tình tình yêu. Một đề tài có ý nghĩa nhân văn với
toàn nhân loại. Bài thơ có âm hưởng dào dạt, khi nhịp nhàng, khi sôi nổi trào dâng,
khi lắng sâu, khi miên man trăn trở. Yếu tố tạo nên âm điệu ấy là thể thơ năm chữ,
cách ngắt nhịp linh hoạt, các cặp đối xứng trong câu thơ, giữa các khổ thơ. Đó là âm
điệu của sóng, cụ thể hơn là sự hoà điệu của sóng biển và sóng lòng. Trong bài thơ có
hai hình tượng xuyên suốt là "sóng" và "em". "Em" chính là cái tôi trữ tình của nhà
thơ, "sóng" là hình ảnh ẩn dụ của người con gái đang yêu, là sự hóa thân của "em"
theo một kiểu đặc biệt của cái tôi trữ tình nhập vai. Sóng soi chiếu vào nhân vật em để
làm sáng lên tâm hồn em với những sắc thái tâm trạng phong phú, đa dạng; có khi
sóng hòa điệu vào tâm hồn em để giãi bày, bộc bạch. Thực chất hai hình tượng tuy hai
mà một, đều thể hiện một cái tôi Xuân Quỳnh tha thiết yêu thương.
Nếu ở 2 khổ thơ đầu tiên, nhà thơ Xuân Quỳnh đã thể hiện những tính cách trái ngược
của con sóng tình, hay chính là tính cách của người con gái trong tình yêu thì khổ thơ
thứ 3 và khổ thứ 4 lại bày tỏ những suy tư, trăn trở về cội nguồn của tình yêu. Cũng
tiếp nối dòng cảm xúc ấy, khổ thơ thứ 5 và khổ thứ 6 đã diễn tả rất thành công cảm
xúc, tâm trạng của người phụ nữ trong tình yêu. Ở khổ thơ thứ 5, "sóng" và "em" phân
đôi, soi chiếu vào nhau để làm sáng lên những tâm sự sâu kín trong em. Đó là một nỗi
nhớ mênh mông sâu thẳm. Con sóng trên bề mặt hay con sóng dưới lòng sâu muôn
đời vỗ nhịp trong lòng biển cả, cồn cào một hướng vào bờ dẫu có muôn ngàn cách trở.
Vì thế mà biển có khi bình yên nhưng biển không lặng yên, sóng vẫn luôn trăn trở nỗi
nhớ bờ. Ý thơ được kết nối và phát triển thật tự nhiên, những câu thơ không ngắt nhịp
đặt cạnh nhau liên tiếp như nhịp sóng miên man nhung nhớ. Khổ thơ kéo dài tới sáu
câu như phá vỡ trạng thái tâm hồn bình yên, tạo độ nhấn cho dòng cảm xúc mãnh liệt
tuôn chảy. Từ "sóng", Xuân Quỳnh đã nói lên quy luật tất yếu của tình yêu. Tình yêu
bao giờ cũng gắn liền với nỗi nhớ. Nếu như sóng nhớ bờ ở tầng sâu, bề rộng của đại
dương, chế ngự cả không gian, và lấp đầy cả trong từng hơi thở, ý nghĩ:
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Một nỗi nhớ mãnh liệt, thường trực cả khi thức, khi ngủ, lắng vào tiềm thức, cuồn
cuộn vô hồi vô hạn. Xưa nay, tình yêu vẫn là nỗi nhớ mong đến cháy lòng. Đó là nỗi
nhớ bồi hồi, rạo rực trong trái tim.
Nhớ ai bổi hổi bồi hồi
Như đứng đống lửa như ngồi đống rơm.
Với nhà thơ Xuân Diệu, tình yêu thiêu đốt người ta trong một nỗi nhớ cồn cào, da diết:
Anh nhớ tiếng, anh nhớ hình, anh nhớ ảnh
Anh nhớ em, anh nhớ lắm em ơi
Ở bài thơ "Sóng", nỗi nhớ của nữ chủ thể trữ tình nồng nàn, cháy bỏng mà hồn hậu.
Sóng nhớ bờ đến ngày đêm không ngủ được. Vẫn chưa thoả lòng, em phải tự thú với
chính mình về một nỗi nhớ đến "Cả trong mơ còn thức". Nỗi nhớ cụ thể trong tâm
tưởng, hiển hiện trong cả giấc ngủ, nhớ đến kiệt cùng tâm linh. Xuân Quỳnh luôn tha
thiết với một tình yêu vượt lên biên giới chia lìa của sự sống và cái chết. Hình ảnh thơ
hé lộ một suy cảm, một khát khao hạnh phúc rất chân thành: sóng khao khát có bờ
cũng như em khao khát có anh. Tình yêu của người con gái đằm thắm, giản dị và
trong sáng, thuỷ chung. Xuân Quỳnh đã táo bạo nói lên khát vọng tình yêu sôi nổi,
mãnh liệt của mình - một tiếng nói nhân bản hiếm thấy trong văn học Việt Nam trước đó.
Vẫn tiếp tục mạch nguồn của nỗi nhớ, nếu ở khổ thơ thứ 5, sóng được khám phá theo
chiều thời gian thì đến khổ thơ 6, "sóng" được khám phá theo chiều rộng của không
gian ở hai miền xuôi - ngược. Ở góc độ nào "sóng" cũng luôn trào dâng một nỗi nhớ
bờ. Con sóng dù xuôi về phương Bắc hay ngược về phương Nam thì cuối cùng vẫn tìm về với bờ:
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở.
Thông thường người ta hay nói xuôi nam, ngược bắc. Ở đây Xuân Quỳnh nói xuôi bắc
- ngược nam, dường như cái logic của lý trí thông thường đã bị xoá mờ chỉ còn lại hai
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
miền xuôi ngược để trăn trở tìm nhau, để khao khát được bên nhau. Giọng thơ tha
thiết, lắng sâu đưa ta đến với chân trời của sóng và tận cùng của trái tim em. Hình ảnh
con sóng giữa hai miền xuôi - ngược đầy sức ám ảnh và gợi mở. Nếu con sóng kia
muôn đời thao thức, khắc khoải giữa hai miền xuôi ngược tìm bờ thì em chỉ duy nhất
với một phương: Anh. Đó là một hình ảnh thơ đầy xúc động, bốn phương đông - tây -
nam - bắc là của vũ trụ này, chỉ có duy nhất nơi có anh là phương trời của em. Xuôi -
ngược là sự lựa chọn tối đa để quy hợp lại trong một đơn vị ngôn ngữ chắt lọc, để day
dứt về một miền suy nghĩ. Giữa cuộc đời bao la dâu bể, anh là bến bờ hạnh phúc duy
nhất em tìm về. Ý thơ được bộc bạch rất thật, sáng lên vẻ đẹp của tình yêu chung thuỷ.
Hoá ra, ở trung tâm nỗi nhớ là anh, cho nên dẫu có đi về phương nào thì em vẫn luôn
hướng về nơi anh. Thế nên, nếu ở trên là nhớ thì đến đây đã tăng cấp lên thành nghĩ:
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương
Em trong thơ cháy hết lòng mình cho tình yêu và khẳng định sự duy nhất tuyệt đối, sự
gắn bó thủy chung với tình yêu.
Có thể nói, qua ngòi bút tài hoa của nhà thơ Xuân Quỳnh, "sóng" và "em" hòa nhịp,
cộng hưởng để tình em hiện lên cụ thể, sống động. Xuân Quỳnh đã bày tỏ tình yêu rất
mạnh bạo song cũng rất nữ tính, chân thành. Quan niệm truyền thống về một tình yêu
thủy chung duy nhất được thể hiện thật mới mẻ. Và phải chăng, khẳng định tình yêu
chung thủy nữ thi sĩ hàm ý yêu cầu người yêu thương phải xứng đáng với mình.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng cực hay - Mẫu 4
Xuân Quỳnh là nữ thi sĩ của tình yêu, là một trong những tác giả xuất sắc trong thời kì
kháng chiến chống Mĩ cũng như trong văn học Việt Nam hiện đại. Thơ của Xuân
Quỳnh là tiếng lòng của người phụ nữ đầy trắc ẩn, vừa hồn nhiên vừa tươi tắn, vừa
chân thành đằm thắm của khát vọng tình yêu lứa đôi. Xuân Quỳnh đã để lại cho
những thế hệ sau rất nhiều những bài thơ ca hay có giá trị trường tồn mãi mãi về sau.
Nhưng trong đó bài thơ “Sóng” vẫn nổi bật hơn cả. Bài thơ là tiếng lòng trực tiếp của
những khao khát sôi nổi , mãnh liệt mà chân thành, tự nhiên của một người con gái
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
khi yêu. Hình tượng"sóng" được bộc lộ một cách sinh động qua tâm trạng của người
con gái khi đang yêu. Điều đó thể hiện rõ qua 2 khổ thơ 5,6 của bài:
"Con sóng dưới lòng sông
..........................................
Hướng về anh một phương "
Bài thơ Sóng được sáng tác năm 1967, là kết quả của chuyến đi thực tế đến vùng biển
Diêm Điền (Thái Bình) và được đưa vào tập thơ "Hoa dọc chiến hào" - tập thơ đầu tay
của Xuân Quỳnh vào năm 1968. Khi viết bài thơ này Xuân Quỳnh chỉ 25 tuổi, độ tuổi
trẻ trung, nhiều mơ mộng lãng mạn, khát khao tình yêu. Vào thời kì đó đất nước ta
vẫn còn đang phải chiến đấu, và trên đất nước vẫn phải chịu những cuộc chia ly màu
đỏ. Vậy nên những tác phẩm trong thời kì đó đều thường nói về chiến tranh nhưng
người con gái đó lại viết về tình yêu đôi lứa. Chính điều đó mà bài thơ được coi là
bông hoa lạ " nở dọc chiến hào " trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước vô
cùng khó khăn và khốc liệt. Hình tượng xuyên suốt trong bài thơ là hình tượng "sóng"
- mượn hình ảnh sóng để bày tỏ tâm tình của người con gái đang yêu,với khát khao
tình yêu cháy bỏng. Song hành với hình tượng"Sóng" là hình tượng " em". "Em" cũng
là "sóng" mà "sóng" cũng chính là "em". "Sóng" và "em" khi thì hoà nhập vào m một
khi thì phân đôi ra soi chiếu vào nhau. Với cấu trúc song hành này đã tạo chiều sâu
nhận thức và nét độc đáo riêng cho bài thơ. Những đặc điểm của những con sóng cũng
là đặc điểm của tình yêu. Tình yêu cũng như những con sóng , người ta chỉ nhìn thấy
những con sóng ngày đêm vỗ vào bờ. Nhưng sóng biển không chỉ có những con sóng
hiện hữu như vậy mà có cả những con sóng âm ỉ dưới lòng đại dương sâu thẳm:
"Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong đêm còn thức"
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Đây là khổ thơ với số câu thơ nhiều nhất trong bài. Cũng như sóng thì tình yêu không
chỉ nhìn thấy qua bên ngoài mà còn tận trong đáy tâm hồn người phụ nữ mà chỉ có ai
tinh tế mới cảm nhận được. Tình cảm lứa đôi thường được thể hiện bằng nhiều trạng
thái tình cảm và nỗi nhớ là tình cảm tiêu biểu nhất:
" Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được "
Trong thơ ca thì tình yêu có những nỗi nhớ rất riêng biệt. Ta cũng có thể thấy nỗi nhớ
tình yêu xuất hiện rất nhiều trong thơ ca, qua câu thơ của Hàn Mặc Tử : " Khi xa cách
không gì bằng thương nhớ"
Hay trong" truyện Kiều " của Nguyễn Du:
" Sầu đong càng lắc càng đầy
Ba thu dọn lại một ngày dài ghê "
Xuân Quỳnh đã rất khéo léo dùng phép nhân hoá để khẳng định dù con sóng ở đâu
cũng luôn nhớ tới bờ ngày đêm thao thức không ngủ được. Con sóng ngày đêm không
ngủ được chính là nỗi nhớ da diết, rạo rực của người con gái khi yêu. Nỗi nhớ chiếm
lĩnh cả không gian và thời gian, và cả trong những giấc mơ:
"Lòng em nhớ đến anh
Cả trong đêm còn thức "
Nỗi nhớ trong thơ Xuân Quỳnh được diễn tả một cách độc đáo và sáng tạo .Dù ở
không gian nào "trên mặt nước" hay "dưới lòng sâu" hay thời gian nào "ngày" hay
"đêm" sóng vẫn nhớ bờ. Phải chăng tình yêu là như thế ? Nhớ cả ngày lẫn đêm. Nỗi
nhớ đó mãnh liệt da diết khôn nguôi. Nhà thơ Xuân Quỳnh đã vô cùng tinh tế khi sử
dụng hình ảnh so sánh: sóng nhớ bờ bất kể ngày đêm thì em nhớ anh cả đêm lẫn ngày.
Tác giả sử dụng từ "lòng” rất tinh tế với tình cảm của người phụ nữ trong tình yêu.
Bởi lòng là nơi thầm kín chứa đựng những tâm tư tình cảm. Tình yêu của người con
gái khi yêu là một tình yêu cháy bỏng, chân thành tuyệt đối, với sự gắn bó thủy chung:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
" Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Khi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương "
Điệp từ " dẫu " kết hợp với với nghệ thuật đối "bắc" - "nam" , "xuôi" - "ngược".
Thường thì ta hay nói " xuôi Nam"," ngược Bắc" nhưng Xuân Quỳnh đã nói ngược lại
qua đó ta thấy được tình yêu không theo quy luật cụ thể nào, có thể là đi ngược lại với
thực tế. Bởi vậy người con gái khi đang yêu cho dù muôn vàn khó khăn cách trở thì
vẫn có thể vượt qua, một lòng son sắt thủy chung với người mình yêu thương. Chính
tình yêu mãnh liệt ấy như là nguồn động lực để nhà thơ tin tưởng vào tình yêu của
chính mình. Như những con sóng kia mãi vỗ vào bờ. Đoạn thơ là những suy nghĩ trăn
trở đi kèm với đó là những khát khao cháy bỏng của người con gái trong tình yêu. Tác
giả đã không chỉ thành công trong nội dung mà còn thành công trong nghệ thuật với
thể thơ năm chữ truyền thống, cách ngắt nhịp gieo vần độc đáo giàu sức liên tưởng,
xây dựng hình tượng ẩn dụ, giọng thơ tha thiết, trìu mến. Cấu trúc bài thơ được xác
lập theo kiểu đan xen giữa "sóng" -"bờ", "anh"-"em" góp phần làm nên đặc sắc của bài thơ.
Khép lại hai khổ thơ nhưng lại mở ra trong lòng người đọc bao suy ngẫm. Đoạn thơ
trên nói riêng và bài thơ "Sóng" nói chung thể hiện khát vọng nồng nàn, sâu sắc thủy
chung của người con gái khi yêu, một tình yêu vừa mang tính dân tộc vừa mang tính
nhân văn sâu sắc. Đồng thời tác giả cũng thể hiện được vẻ đẹp của người phụ nữ đang
yêu qua hình tượng sóng. Sống là để yêu thương vậy nên hãy sống hết mình, cháy hết
mình trong tình yêu để cuộc sống này không vô nghĩa.
Phân tích Sóng khổ 5, 6 - Mẫu 5
Nhắc đến thơ tình không thể không nhắc đến nữ thi sĩ Xuân Quỳnh, một trong những
nhà thơ nổi bật của nền thơ hiện đại Việt Nam. Xuân Quỳnh viết về tình yêu rất thực,
thơ bà da diết, dạt dào nhưng cũng đầy quyết liệt, mạnh mẽ. Vào những năm 1967, khi
mà đất nước ta đang trong những ngày chống giặc cứu nước.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Bên cạnh những bản hùng ca chiến trận ca ngợi tinh thần cách mạng của các chiến sĩ
thì còn có những bản tình ca của đời sống, Xuân Quỳnh đã viết nên bài thơ “Sóng”
mang nét riêng giữa muôn vàn vẻ đẹp của thơ ca vào khoảng thời gian này.
“Sóng” đã thể hiện thật sinh động những vẻ đẹp trong tâm hồn của nữ thi sĩ đồng thời
cho thấy được tài năng trong ngòi bút của Xuân Quỳnh khi bộc lộ những cảm xúc tình
cảm nội tâm đầy tinh tế qua thơ.
Thi phẩm “Sóng” đã đưa độc giả đến với những chân trời của những cảm xúc vui
buồn, lắng lo, hạnh phúc và cả chân trời của sự thủy chung trong tình yêu. Những
nguồn xúc cảm da diết, đậm sâu trong tình yêu được thể hiện rõ nhất của khổ 5, 6, 7 của bài thơ.
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Xuân Quỳnh đã rất tinh tế dùng hình ảnh sóng để chỉ em- người con gái đang yêu. Em
cũng như con sóng ngoài biển cả dạt dào, dù là dưới đáy sâu nơi đại dương rộng lớn
hay chỉ thoáng qua lênh đênh trên mặt biển thì vẫn luôn nhớ về anh- người mà em yêu.
Nỗi nhớ ấy đã vượt cả không gian rộng lớn, biển kia có sâu rộng cũng không đo được
bằng nỗi nhớ nơi em. Sóng biển cũng chính là những cơn sóng lòng đang cuộn trào dữ
dội trong em, nỗi nhớ về người thương thật mạnh mẽ biết bao.
Tiếng “Ôi” cất lên nghe thật tha thiết, nỗi nhớ trào dâng nơi sâu thẳm trái tim người
con gái. Con sóng ngoài kia vẫn cứ thế theo từng đợt gió, dù êm đềm hay dữ dội ngày
đêm vẫn vỗ tới bờ, vẫn tìm đến bờ thì em cũng như thế, cũng nhớ anh ngày đêm,
mong được đến bên anh.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Nỗi nhớ khôn nguôi ấy luôn thường trực trong tâm trí, khiến “em” không khỏi thao
thức, trăn trở “không ngủ được”, ngay cả trong giấc mơ vẫn là bóng hình của người thương trong đó.
Nỗi nhớ vượt lên cả sự chảy trôi của thời gian, của ngày đêm yêu, của tháng năm yêu.
Tình cảm nơi tâm hồn Xuân Quỳnh thật chân thành, thắm thiết, sâu sắc và mãnh liệt biết bao.
Nỗi nhớ ấy tựa như nỗi nhớ của người con gái xưa:
”Nhớ ai bổi hồi bồi hồi
Như đứng đống lửa, như ngồi đống rơm”
“Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương.”
Tình yêu thật nồng cháy, dẫu cho có khoảng cách xa xôi, có mỗi người mỗi hướng thì
lòng thủy chung, son sắt vẫn luôn cháy mãi nơi đáy lòng. Dù người tình có ở nơi đâu,
có ở chốn phương Bắc lạnh giá hay chốn trời Nam xa xôi thì cũng không làm em nản
lòng mà thôi nhớ, thôi nghĩ về anh.
Khoảng cách có xa gì đâu khi tim luôn nhìn về một hướng- hướng anh- phương hướng
tình yêu chúng mình. Khoảng cách địa lý không thắng nổi sự yêu thương của tình yêu
mãnh liệt, khi trái tim hai con người đã gắn kết như sợi tơ hồng đã se duyên, khi người
kia đã đặt trọn vẹn niềm tin cho đối phương của mình.
Điệp từ “dẫu” kết hợp với hai cụm động từ “ngược về phương Nam” ,” xuôi về
phương Bắc” như một cách thể hiện những thách thức, trắc trở trong tình yêu và sự
chiến thắng khó khăn ấy bằng tình yêu mãnh liệt.
Lời nguyện thề nơi nào em cũng hướng về anh thật đáng quý, đáng trân trọng biết bao.
Là một người con gái, nhưng Xuân Quỳnh không hề đứng đó là đợi chờ tình yêu, nhà
thơ luôn thể hiện sự chủ động của mình.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Với nhà thơ, tình yêu luôn phải rõ ràng và bình đẳng, đã yêu là phải sống thật trọn
vẹn, hết lòng với tình yêu, bởi thế mà những vần thơ không chỉ mang nét dễ thương,
đáng yêu mà còn đầy rắn rỏi, quyết liệt và dứt khoát.
Trong cuộc sống, mỗi công việc đều có những khó khăn và áp lực riêng cũng như
trong tình yêu vậy, mỗi mối tình đều có những trắc trở, thử thách nhất định. Song, nếu
cùng nhau cố gắng, cùng nhau vun đắp, cùng hiểu và bao dung cho nhau thì rồi tình
yêu cũng sẽ kết thành trái ngọt, ngày mà tình yêu được đến đích cuối cùng của bến bờ hạnh phúc:
“Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”
Sóng biển ngoài đại dương bao la kia cũng vượt qua bao giông tố, gió mưa mới vỗ tới
bờ cát bình yên. Cũng như tình yêu anh và em cũng phải cùng nhau cố gắng, nắm tay
nhau bước qua những gian truân, cám dỗ và sóng gió của cuộc đời mới tới ngày trọn vẹn. Ca dao xưa có câu:
“Yêu nhau mấy núi cũng trèo
Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua”
Tình yêu là sức mạnh hay chính tình yêu đã mang lại sức mạnh lớn lao như thế.
Ba khổ thơ tuy không quá dài nhưng cũng đủ để ta thấy được một tâm hồn yêu hết
mình, sống hết mình với tình yêu của nữ sĩ Xuân Quỳnh.
Tiếng thơ ấy cũng chính là nỗi lòng của bao người đang yêu và được yêu, đặc biệt là
những thanh niên trẻ tuổi giàu khát vọng yêu. “Sóng” đích thực đã chạm đến tất cả trái
tim của người đọc bằng những cảm xúc tự nhiên nhất, khiến họ rung cảm và thổn thức
với từng thanh âm, giai điệu của bài thơ.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 6
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Tình yêu thường đi liền với nỗi nhớ, trong muôn vàn hình tượng thì sóng được xem là
biểu tượng cho tình yêu thiêng liêng và mãnh liệt. Chính vì lẽ đó, khi Xuân Quỳnh
nhìn vào sóng, bà đã nghĩ tình yêu. Tình yêu đó đã được Xuân Quỳnh gói gọn vào tác
phẩm “ Sóng”. Bài thơ chính là những cảm xúc chân thật nhất của người con gái khi
yêu, vừa nồng nhiệt, khao khát và cả nhớ nhung, tin tưởng. Hai mạch cảm xúc này
được thể hiện rõ nét qua khổ 5 6 của bài thơ:
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Phân tích khổ 5 6 bài Sóng để thấy được những sắc thái chân thực của tình yêu
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương”
“Sóng” in trong tập “Hoa dọc chiến hào” ra đời sau một chuyến đi xa của nhà thơ. Bài
thơ có 8 khổ, mỗi khổ đều được nhà thơ gửi gắm từng suy nghĩ của mình về tình yêu
thông qua hình ảnh những con sóng. Sóng là hình tượng được tác giả sử dụng xuyên
suốt bài thơ, song hành với hình tượng sóng là hình tượng “em”. Em là sóng và sóng là em.
Trong khổ thơ đầu tiên, hình ảnh sóng được khắc họa đi liền với nỗi nhớ. Thông qua
phép nhân hóa, ta như thấy sóng cũng là một thực thể có tình yêu, có cả nỗi nhớ.
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được”
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Ở 3 câu thơ đầu, từ “sóng” được nhà thơ lặp lại liên tiếp ba lần như hình ảnh sóng trào
từng lớp từng lớn trên mặt biển. Từng nhịp sóng chính là từng nhịp nhớ thương khôn
nguôi, lớp này chồng lên lớp khác, sôi sục, không có giới hạn. Trong tình yêu cũng
vậy, nhớ nhung là cảm xúc luôn hiện hữu, dào dạt, hai người yêu nhau sẽ không bao
giờ ngừng nhớ đến nhau. Sự đối lập giữa “ngày” và “đêm”, “dưới lòng sâu” – “trên
mặt nước” thể hiện một nỗi nhớ xuyên suốt mọi không gian, thời gian. Đây chính là
trái tim của người con gái khi yêu, luôn bao la rộng lớn như đại dương đong đầy sóng
biển, đong đầy tình yêu. Là sự nhớ nhung không lúc nào nguôi như sóng biển không
lúc nào thôi vỗ vào bờ.
Sau khi mượn hình ảnh sóng để nói về nỗi nhớ, nhà thơ đã không kìm nén được mà
thổ lộ nỗi nhớ trong tình yêu thành lời qua 2 câu thơ:
“Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Nỗi nhớ giờ đây không còn ở trong phạm vi không gian và thời gian nữa mà xuyên
qua cả đại dương rộng lớn, vượt ra ngoài ranh giới giữa thực tại và mong mơ. Không
chỉ nằm ở ý thức, nỗi nhớ còn ăn sâu vào trong tiềm thức, đi vào trong giấc mơ của
người con gái. Nỗi nhớ trở nên da diết, sôi trào như những con sóng khi tràn bờ. Mạch
của thơ chuyển từ câu 4 sang câu 6 như để thể hiện nỗi nhớ tận cùng. Cách phá vỡ quy
tắc thơ của tác giả nhằm ẩn ý trong tình yêu sẽ không có giới hạn nào cả, khi yêu, con
người ta có thể phá vỡ tất cả những rào cản. Nỗi nhớ của những người khi yêu sẽ không bao giờ tắt.
Phân tích khổ 5 6 bài Sóng để thấy tình yêu không chỉ có nỗi nhớ mà còn cần phải có
sự thủy chung. Xuân Quỳnh đã gửi gắm lời nhắn nhủ này qua hình tượng sóng ở khổ thơ thứ 6:
“Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương”
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Nhà thơ đã so sánh phương bắc, phương nam với anh, như để thể hiện rằng, dù đi đến
phương nào, tình yêu của em cũng sẽ chỉ dành cho anh. Dù cho không gian có mở bao
nhiêu phương, bao nhiêu hướng, thì tình yêu cũng chỉ có một phương duy nhất. Bản
chất thực sự của tình yêu đã được Xuân Quỳnh khẳng định qua 2 chữ “duy nhất”.
Tình yêu là sự chung thủy, tình yêu là duy nhất, dù cho có khó khăn bao nhiêu, “xuôi”
“ngược” bao nhiêu. Chỉ có những ai có trái tim chân thành, lòng thủy chung son sắc
thì mới vượt qua được như khó khăn, gập ghềnh trong tình yêu. Từ đó mới nuôi
dưỡng được tình yêu một cách toàn vẹn. Sự thủy chung chỉ tồn tại khi tình yêu chân
thành, không quan ngại gian khổ. Qua hết đoạn thơ thứ 2, ta mới thấy được những tâm
tình mà Xuân Quỳnh muốn gửi gắm: sóng chỉ hướng vào bờ như em luôn hướng về
anh, sự thủy chung chính là động lực giúp em vượt muôn trùng sóng gió để đến được với hạnh phúc.
Phân tích khổ 5 6 bài Sóng để thấy được những khía cạnh sắc thái của tình yêu đó là
nỗi nhớ và sự thủy chung khi yêu. Những ai đang yêu khi đọc hai khổ thơ này chắc
chắn sẽ thấy mình ở trong đó, cũng sẽ nhớ và ước mong sẽ chung thủy để luôn gắn bó
bền chặt với người mình yêu. Còn những người chưa yêu sẽ nhận được bài học sâu
sắc nếu tình yêu không có nỗi nhớ, không có sự thủy chung thì mãi mãi không thể đi
được đến bên bờ hạnh phúc.
Bên cạnh đó, qua bài thơ Sóng này chúng ta sẽ cảm nhận được những cung bậc cảm
xúc tinh tế và mãnh liệt trong tình yêu của người phụ nữ. Từ đó thấu hiểu được phần
nào nỗi lòng mà tác giả Xuân Quỳnh muốn gửi gắm qua lời thơ.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 7
Xuân Quỳnh là một nữ thi sĩ có phong cách nghệ thuật độc đáo. Những sáng tác của
nhà thơ vừa mang nét mạnh mẽ, táo bạo lại vừa đằm thắm, thiết tha. Xuân Quỳnh đã
đóng góp cho nền thơ Việt Nam rất nhiều tập thơ hay và ý nghĩa. Trong đó phải kể
đến các tập thơ: Hoa dọc chiến hào (1968), Sân ga chiều em đi (1984)... Bài thơ
“Sóng” là một trong những bài thơ hay và đặc sắc nhất.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
“Sóng” được Xuân Quỳnh sáng tác vào năm 1967 trong những ngày kháng chiến
chống Mỹ đang diễn ra ác liệt. Bài thơ nhằm bày tỏ nỗi nhớ nhung và khát vọng trong
tình yêu của người phụ nữ. Đó cũng là những tình cảm đẹp đẽ nhằm trao tặng cho
người mình yêu. Điều đó được thể hiện rõ ràng nhất trong hai khổ thơ năm và sáu của bài thơ:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Nói về tình yêu có rất nhiều nhà thơ lấy những hình ảnh khác nhau để biểu trưng cho
thứ tình cảm ấy và Xuân Quỳnh đã lựa chọn hình tượng “sóng” để biểu thị cho tình
yêu xuyên suốt trong bài thơ. Sóng là hiện thân cho tình yêu, cho người con gái đang
yêu. Sóng cũng mang đến nhiều cung bậc cảm xúc cho người đọc. Hình tượng sóng
trong hiện thực mà chúng ta thường thấy nó cũng như vậy, có rất nhiều những trạng
thái khác nhau, thậm chí là đối ngược nhau như: “Dữ dội và dịu êm/ Ồn ào và lặng
lẽ”. Nhờ vào những liên tưởng về hình tượng con sóng mà chúng ta thấy được những
đặc trưng của tình yêu đôi lứa mà được biểu hiện chủ yếu bằng nỗi nhớ:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Bằng việc lặp lại hai lần từ “con sóng” và đi kèm với nó là những vị trí khác nhau.
“Sóng trên mặt nước” là con sóng ở bề nổi bên trên mà người ta có thể dễ dàng thấy
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
được còn sóng dưới lòng sâu là những con sống ngầm dưới mặt nước ta khó lòng có
thể biết được. Như ta đã biết sóng là biểu trưng cho tình yêu, cho nỗi nhớ. Trong tình
yêu, khi người ta xa cách nhau thường đem lại sự nhớ nhung tha thiết. Có những
người đem nỗi nhớ nhung đó giấu trong lòng, không thổ lộ với ai và cũng có những
người họ bày tỏ, biểu hiện nỗi nhớ đó ra bên ngoài. Chúng ta có thể dễ dàng thấy được
sóng là một hình ảnh hàm súc, gợi tả, gợi cảm và cũng là nét đặc sắc trong phong cách
nghệ thuật của Xuân Quỳnh.
Sóng là hình ảnh biểu trưng trạng thái bất ổn định của tình yêu. Xuân Quỳnh đã bày tỏ
nỗi nhớ trong tình yêu bằng hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng “Ôi con sóng nhớ bờ”,
“sóng” còn là biểu tượng cho người con gái trong tình yêu khi nhớ về người con trai
đó là “bờ”. “Sóng” và “bờ” là hai hình ảnh sóng đôi nhau ngoài đời thực, con “sóng”
dù có đi xa tới mấy cũng trở về với “bờ”. Khi rời xa nhau thì sự nhớ nhung lại trỗi dậy
mạnh mẽ đến nỗi “Ngày đêm không ngủ được”. Nỗi nhớ thường trực biến thành sự
thao thức đến nỗi không ngủ. Đến đây ta có thể thấy được sự quen thuộc mà những ai
đã và đang yêu đều từng trải qua. Không chỉ sử dụng hình ảnh ẩn dụ mà Xuân Quỳnh
còn biểu lộ trực tiếp:
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Từ “sóng” với “bờ” đã chuyển sang thành “anh” với “em”. Anh với em giống với con
sóng và bờ kia, cũng chứa đựng những cung bậc cảm xúc như vậy đó là nỗi nhớ trong
em cũng không thua kém gì với sóng. Nếu như “sóng” ngày đêm không ngủ, thao thức
thì em ở một cấp độ cao hơn đó là thức ở chính trong giấc mơ của mình. Ý nói rằng dù
thức hay ngủ thì nỗi nhớ vẫn xâm chiếm. Nỗi nhớ ấy còn được nhấn mạnh hơn nữa trong bốn câu tiếp theo:
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Tác giả đã sử dụng phép đối lập giữa “Bắc và Nam”, giữa “xuôi và ngược” để thể hiện
nỗi nhớ và tình yêu tha thiết của cô gái với chàng trai. Thông thường người ta thường
nói “xuôi Nam”, “ngược Bắc” nhưng Xuân Quỳnh đã nói ngược lại qua đó cho thấy
tình yêu không theo một quy luật chủ thể, có thể đi ngược lại với thực tế. Có thể nói
dù ở bất cứ đâu, dù có muôn vàn những khó khăn, cách trở thì người con gái ấy vẫn
thủy chung, son sắt một lòng với người mình yêu thương.
Đoạn thơ thể hiện những tâm tình xao xuyến, trăn trở đi kèm với những nồng nhiệt
say mê của người con gái trong tình yêu. Qua đó cũng thể hiện nỗi khát vọng tình yêu,
khát khao được yêu thương được nếm trải những cung bậc tình yêu trong cuộc sống của nhà thơ.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 8
"Sóng" của Xuân Quỳnh (1942 - 1988) là một bài thơ tình rất đẹp. Vẻ đẹp của một
tâm hồn khao khát yêu thương trong mối tình đầu rạo rực của thiếu nữ. Vẻ đẹp của
nhạc; nhạc của lòng cũng là nhạc của thơ, nhạc của sóng reo, sóng vỗ. Vẻ đẹp của
men say tình ái được cất lên thành lời ca ngọt ngào, tha thiết biết bao:
Con sóng dưới lòng …
Hướng về anh một phương
Hình tượng "sóng" đầy thi vị. Bất cứ ở đâu, dù ở "dưới lòng sâu" hay ở "trên mặt
nước", thì sóng vẫn "nhớ bờ". Dù cả trong ngày và trong đêm dài vắng vẻ, sóng vẫn
"không ngủ được". Các động từ - vị ngữ: "nhớ bờ", "không ngủ được" đã được nữ sĩ
dùng rất đắt, tinh tế và biểu cảm, đem đến cho ta bao cảm xúc đẹp về tình yêu:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Nỗi nhớ ấy rất mãnh liệt. Dù ở không gian nào "dưới lòng sâu hay "trên mặt nước", dù
ở thời gian nào "ngày" cũng như "đêm", sóng vẫn "nhớ", sóng vẫn bồn chồn, thao
thức "không ngủ được". Lấy không gian và thời gian để "đo" nỗi nhớ của em, tác giả
đã thể hiện một cách sâu sắc một tâm hồn luôn luôn trăn trở, khao khát được yêu
thương. Sóng đã được nhân hóa mang hồn em và tình em. Từ cảm "ôi" xuất hiện trong
đoạn thơ như một tiếng lòng chấn động rung lên: "Ôi con sóng nhớ bờ...".
Từ hiện tượng sóng vỗ xôn xao suốt đêm ngày trên đại dương, nữ sĩ liên tưởng đến
tình cảm của thiếu nữ:
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
"Cả trong mơ" và cả khi "còn thức", trong thực và trong mộng, em vẫn "nhớ đến anh".
Hình bóng chàng trai - người tình đã choáng ngợp tâm hồn cô gái. Yêu là sự hòa nhập
hai tâm hồn. Sóng trên đại dương là biểu tượng cho sự sống muôn đời, cũng như tình
yêu của "em" đối với "anh" mãi mãi là nỗi khao khát nhớ thương, mong đợi, trong
không gian, trong thời gian, và "cả trong mơ còn thức". Xuân Quỳnh đã có một cách
nói mới mẻ, một cách diễn đạt độc đáo khi thể hiện nỗi nhớ trong tình yêu, của "em".
Ta hãy trở về với ca dao:
Nhớ ai em những khóc thầm
Hai hàng nước mắt đầm đầm như mưa Hay:
Nhớ ai bổi hổi bồi hồi
Như đứng đống lửa, như ngồi đống than Hay:
Nhớ ai nhớ mãi thế này?
Nhớ đêm quên ngủ, nhớ ngày quên ăn
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Qua đó, ta mới cảm thấy cái ý vị đậm đà của ngôn từ, cái cảm xúc nồng cháy của tâm
hồn thiếu nữ: "Lòng em nhớ đến anh - Cả trong mơ còn thức".
Tình yêu luôn luôn đối diện với bao thử thách, trong đó có sự cách trở về thời gian và
không gian. Sự cách trở ấy đã làm cho tâm hồn thiếu nữ, tâm hồn "em" thêm đẹp, đinh
ninh lời thề nguyền "Trăm năm một chữ đồng đến xương" (Truyện Kiều). Lứa đôi
ngày xưa, với sức mạnh của tình yêu, họ quyết tâm vượt qua mọi thử thách "Tam tứ
núi cũng trèo, ngũ lục sông cũng lội, thất bát đèo cũng qua" để được sống dưới một
mái ấm hạnh phúc đời đời bên nhau. Với "em" thì dù đi đâu, dù có lên thác xuống
ghềnh, "Dẫu xuôi về phương Bắc - Dẫu ngược phương Nam" trong bom đạn thời
chiến tranh chống Mỹ (1967), lòng em vẫn "Hướng về anh một phương", hướng về
"anh", người mà "em" thương nhớ, đợi chờ:
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Các điệp ngữ: "dẫu xuôi về", "dẫu ngược về", "phương" (phương Bắc, phương Nam,
một phương) đã liên kết với các từ ngữ: "Em cũng nghĩ", "hướng về anh" làm cho
niềm tin đợi chờ trong tình yêu được khẳng định một cách mạnh mẽ. Chữ "một" trong
câu thơ "hướng về anh một phương" đã thể hiện một tình yêu sắt son thủy chung.
Có thể nói, đoạn thơ trên đây là một âm vang của tiếng sóng, là một khúc tâm tình của
thiếu nữ trăn trở, khát khao được yêu thương gắn bó. Trái tim của thiếu nữ nồng hậu
và đằm thắm biết bao! Sóng nhớ bờ, em nhớ anh là quy luật muôn đời của tự nhiên,
của sự sống và tình yêu. Xuân Quỳnh đã viết nên những vần thơ ngũ ngôn có nhạc
điệu ngân vang tha thiết, có hình tượng sóng và hình tượng em rất đẹp. Các ẩn dụ và
liên tưởng đầy tính nhân văn. Cấu trúc song hành (câu 1 với 2, câu 3, 4 với câu 7, 8)
và các điệp ngữ (sóng... dẫu... về, phương) đã tạo nên âm điệu triền miên, liên hồi như
tiếng sóng vỗ xôn xao, bồi hồi trong lòng "em".
"Yêu là chết ở trong lòng một ít" - Không! Với Xuân Quỳnh, thì tình yêu là "khát
vọng, đã làm cho thiếu nữ hồn hậu hơn, cao quý hơn. Bởi lẽ:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Tình yêu là thế, em ơi!
Hai người mà hóa một người trăm năm... (Lạ chưa?, Tố Hữu)
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 9
Xuân Quỳnh thuộc một số những nhà thơ lớp đầu tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trẻ
trưởng thành trong thời kì chống Mĩ cứu nước. Nhận xét về ngôn ngữ thơ của nữ sĩ,
giáo sư Chu Văn Sơn cho rằng: “Thơ Xuân Quỳnh là thơ của một cánh chuồn chuồn
bay tìm chỗ nương thân trong nắng nôi giông bão của cuộc đời... Thế giới thơ ca Xuân
Quỳnh là sự tương tranh không ngừng giữa khắc nghiệt và yên lành với những biểu
hiện sống động và biến hóa không ngừng của chúng”. Và “Sóng” là một bài thơ hay,
đã làm rõ những điểm sáng đó trong phong cách thơ Xuân Quỳnh, nhất là hai khổ thơ năm và sáu.
Dù không thể cắt nghĩa được cội nguồn của tình yêu nhưng Xuân Quỳnh đã phát hiện
ra một tín hiệu cơ bản của tình yêu, nhất là khi những tâm hồn yêu phải xa cách: Tình
yêu luôn đồng hành cùng nỗi nhớ, và tương tư là căn bệnh phổ biến của tất cả những
người đang yêu. Có nỗi nhớ tha thiết mà lặng thầm trong ca dao:
Nhớ ai em những khóc thầm
Hai hàng nước mắt đầm đầm như mưa
Có nỗi nhớ được đo bằng không gian:
Nhớ chàng đằng đẵng đường lên bằng trời
Có nỗi nhớ được đo bằng thời gian:
Sầu đong càng lắc càng đầy
Ba thu dọn lại một ngày dài ghê
Ở đây để diễn tả những cảm xúc nhung nhớ trong tình yêu, Xuân Quỳnh tiếp tục mượn hình tượng sóng:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Hình ảnh con sóng được điệp lại ba lần trong bốn dòng thơ giống nhau như những đợt
sóng gối lên nhau, hối hả vươn tới bờ, như đoạn điệp khúc da diết của một bản tình ca.
Nghệ thuật đối đã đặt sóng vào những không gian, thời gian khác nhau. Dù trên mặt
nước hay dưới lòng sâu, dù ngày hay đêm, con sóng luôn mang trong mình nỗi nhớ bờ
da diết. Đó cũng là ẩn dụ về những đợt sóng lòng đang trào dâng trong trái tim người
phụ nữ đang yêu, sóng nhớ bờ như em nhớ anh “ngày đêm không ngủ được”, một nỗi
nhớ bao trùm cả không gian, đầy ắp theo thời gian, một nỗi nhớ cồn cào da diết,
không thể nào yên, không thể nào nguôi, cứ cuồn cuộn, dạt dào như những con sóng
triền miên vô hồi vô hạn.
Và phải chăng, những rung cảm mãnh liệt của trái tim đã buộc lời thơ phải dài thêm ra
để diễn tả cho thỏa cái ngút ngàn của nỗi nhớ:
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Đây là khổ thơ đặc biệt nhất trong bài thơ bởi nó kéo dài thêm hai dòng thơ. Cảm xúc
nhớ thương trào dâng mãnh liệt đã làm ý thơ bị xô đẩy, khuôn khổ thơ phải lung lay.
Sự xuất hiện của khổ thơ đặc biệt này đã tạo nên một liên tưởng độc đáo: cả bài thơ là
con sóng lớn, khổ thứ năm là đỉnh sóng và cũng là đỉnh điểm của cảm xúc.
Mượn sóng để diễn tả nỗi nhớ đã là sâu sắc và mãnh liệt lắm nhưng với Xuân Quỳnh,
điều đó dường như là chưa đủ, tác giả đã để cho nhân vật trữ tình trực tiếp đứng ra bộc
bạch nỗi lòng mình. Nếu nỗi sóng nhớ bờ còn phân biệt ngày đêm thì nỗi em nhớ anh
đã phá vỡ mọi giới hạn thời gian. Nỗi nhớ không chỉ tồn tại trong ý thức mà còn trong
cả tiềm thức, thậm chí có cảm giác nếu còn có một cõi nào nữa có thể tới được, Xuân
Quỳnh sẽ tìm tới để được sống trọn vẹn với tình yêu. Ý thơ Xuân Quỳnh ở đây có gì thật gần với ca dao:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Khăn thương nhớ ai
Khăn rơi xuống đất
Khăn thương nhớ ai Khăn vắt trên vai
Đèn thương nhớ ai Mà đèn không tắt
Mắt thương nhớ ai
Mắt ngủ không yên
Đêm qua em những lo phiền
Lo vì một nỗi không yên một bề
Tác giả dân gian mượn “khăn, đèn, mắt” để diễn tả nỗi nhớ nhung khắc khoải của
người con gái đang yêu, và cuối cùng không cần một ẩn dụ, hoán dụ nào nữa, chính
em đã trực tiếp bộc bạch nỗi lo âu tình duyên hạnh phúc. Như vậy tứ thơ của Xuân
Quỳnh không mới nhưng niềm khát khao phá vỡ mọi giới hạn để mở rộng chiều kích,
biên độ của cuộc sống và tình yêu thì thực sự là táo bạo hiện đại.
Quan niệm tình yêu của Xuân Quỳnh rất mới mẻ nhưng vẫn có gốc rễ rất sâu của đạo lý truyền thống:
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Dưới hình thức nói ngược, những câu thơ trên như thoáng qua một chút thách thức.
Trong Tiếng Việt, thông thường người ta nói “ngược về phương Bắc, xuôi về phương
Nam”, Xuân Quỳnh nói ngược lại với hàm ý sâu xa: Dù cuộc đời có đảo điên, dù vật
đổi sao rời, dù xuôi hóa ngược, dù cho ở đâu, em như kim chỉ nam, em luôn hướng về
anh - “một phương”. Xuân Quỳnh rất hiếm khi quyết liệt trong thơ. Đây có lẽ là lần
nhà thơ tỏ ra quyết liệt nhất là để bảo vệ tình yêu chung thủy. Nữ sĩ luôn biết vun đắp
chắt chiu để bảo vệ hạnh phúc đời thường. Nhà thơ chưa bao giờ kiêu sa để triết lý về tình yêu.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Tình yêu vốn là đề tài muôn thuở của thơ ca. Trong tình yêu, con người luôn có nhu
cầu được chia sẻ, giãi bày. Có thể nói, trong bài thơ này, với “Sóng”, Xuân Quỳnh đã
tìm thấy một hình tượng nghệ thuật độc đáo, phù hợp để nói lên một cách đầy đủ và
chân thật những biểu hiện đa dạng trong tâm hồn người phụ nữ đang yêu.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 10
Tâm hồn thơ nhìn cuộc đời cũng bằng chất thơ. Nhìn mùa xuân thấy tuổi trẻ, trông
ánh trăng mà nhớ về cố hương, như Xuân Quỳnh nhìn ngọn sóng đã nghĩ về tình yêu.
Những nghĩ suy ấy được đúc kết trong tác phẩm “Sóng” - một tiếng yêu nhẹ mà nồng.
Bài thơ là những xúc cảm khi yêu của người con gái, mà nhớ nhung và tin tưởng nằm
trong số đó. Hai cảm xúc này được thể hiện rất rõ thông qua hai khổ thơ:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
“Sóng” là thành quả sau chuyến đi vào Diêm Điền của nhà thơ, được in trong tập
“Hoa dọc chiến hào”. Bài thơ gồm tám khổ, mỗi khổ lại là một nét suy nghĩ của tác
giả về tình yêu khi đứng trước những con sóng. Những lớp sóng nước chính là cảm
hứng cho tác giả và cũng là hình tượng chính trong bài thơ, song hành với đó là hình
tượng “em”. Hai khổ thơ trên là khổ năm và khổ sáu.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Trong hai đoạn thơ, hình ảnh sóng hiện lên gắn liền với những sắc thái của tình yêu
mà khổ đầu là sóng cùng nỗi nhớ. Phép nhân hóa đã biến sóng thành một chủ thể cũng có tình yêu:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Từ “sóng” được điệp lại ba lần trong ba câu thơ liên tiếp đã tạo nên hình ảnh những
con sóng trào lên từng lớp, từng lớp. Nhịp sóng trào cũng chính là nhịp nhớ thương
trong trái tim người phụ nữ, cứ hết lớp này đến lớp nọ, chẳng bao giờ hết sục sôi,
chẳng biết đâu là giới hạn. Giống như trong tình yêu, nhớ luôn là xúc cảm khôn nguôi
và dào dạt, một nhịp yêu là một nhịp nhớ. Sự tương phản giữa “ngày” và “đêm”,
“dưới lòng sâu” và “trên mặt nước” gợi ra một nỗi nhớ chiếm kích mọi chiều không
gian và bao trùm lên toàn thời gian. Những câu thơ gợi ra trái tim người con gái đang
yêu tựa như một đại dương rộng lớn đong đầy dòng nước tình yêu và không lúc nào
yên lặng bởi những con sóng của nhớ nhung.
Nhà thơ mượn sóng để gợi nỗi nhớ trong tình yêu, nhưng có lẽ nói như thế cũng
không thể hết được nên nỗi nhớ đã bật ra thành lời thổ lộ trực tiếp:
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Hai câu thơ giống như một con sóng, xuyên qua cả đại dương bao la, xuyên qua cả cõi
thực và cõi mộng. Nỗi nhớ không chỉ là hiện diện của ý thức mà còn lắng sâu vào tâm
thức để hiện ra trong những giấc mơ. Cái dạt dào, sôi trào, da diết của nỗi nhớ dường
như đã khiến cho nỗi nhớ thương tràn bờ. Dung lượng câu thơ chuyển từ bốn thành
sáu câu như để đủ dung lượng để diễn tả nỗi nhớ ấy cho đến tận cùng. Sự phá vỡ quy
tắc thơ ở đây cũng như ngầm ám chỉ tình yêu vốn dĩ là sự phá cách và không có giới
hạn như thế, trái tim khi yêu thì có thể phá vỡ mọi rào cản và nỗi nhớ thì cũng không bao giờ thôi sục sôi.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Đoạn thơ tiếp theo, hình tượng sóng gắn liền với một sắc thái khác của tình yêu, đó là sự thủy chung:
Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Nhà thơ đã đặt phương anh bên cạnh phương bắc, phương nam như một phép so sánh
hai chiều kích của không gian và của tình yêu. Nếu không gian địa lý mở ra với bốn
phương tám hướng thì trong tình yêu chỉ có duy nhất một phương anh. Hai chữ “một
phương” đã khẳng định sự duy nhất và bản chất chân chính của tình yêu. Cặp từ đối
“ngược” “xuôi” chính là sự hiện hữu của những khó khăn trong tình yêu. Đó là thử
thách mà con người phải trải qua, là hành trình lên thác xuống ghềnh để theo đuổi và
nuôi dưỡng tình yêu. Chỉ có trái tim yêu chân thành thì mới chẳng quản lên thác
xuống đèo như thế, chỉ có sự chân thành, yêu chân thực mới hiểu được thủy chung là
bản chất của tình yêu. Đoạn thơ cũng thể hiện những khám phá của Xuân Quỳnh về
tình yêu: nếu sóng chỉ hướng đến bờ thì em cũng chỉ hướng về anh, lòng chung thủy
sẽ dẫn em vượt qua muôn nghìn trùng sóng bể để đến bến bờ tình yêu và hạnh phúc.
Hai khổ thơ là những chiêm nghiệm, khám phá và đúc kết của nhà thơ về tình yêu:
yêu là nhớ, yêu là thủy chung. Những người đang yêu có lẽ thấy chính mình cũng là
“em”, cũng bồi hồi nhớ người yêu và một lòng mong ước bền chặt gắn bó. Những
người chưa yêu có lẽ thấy khát khao cũng được trải qua những sắc thái chẳng gì có thể
mang lại được ấy. Đoạn thơ nói riêng và bài thơ nói chung đã khơi dậy sắc thái yêu
trong lòng người đọc như thế đấy.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 11
Đề tài tình yêu là một đề tài đã khiến cho rất nhiều thế hệ nhà văn, nhà thơ tốn nhiều
giấy mực. Viết về tình yêu, thì điều đặc biệt là viết về nỗi nhớ, sự thủy chung trong
tình yêu, nhưng có lẽ một nhà thơ nữ viết về tình yêu của chính những người phụ nữ
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
thì ít thấy. Nhưng Xuân Quỳnh đã làm được điều đó qua bài thơ Sóng - một bài thơ
tình hay nhất trong sự nghiệp của chị.
Khi nhắc về tình yêu, người ta không thể không nhắc tới nỗi nhớ và sự thủy chung nên
trong “Sóng” chị đã dành cho nỗi nhớ và sự thủy chung một phần khá quan trọng trong hai khổ thơ:
Con sóng dưới lòng sâu ....
Hướng về anh - một phương
Khi nhắc đến Xuân Quỳnh, người đọc thường nhắc tới một giọng thơ nồng hậu, thiết
tha lúc nào cũng khao khát và ngập tràn thương yêu. Tình yêu trong thơ chị lúc nào
cũng cồn cào, sâu sắc và mạnh mẽ, nhưng cũng không kém phần dịu dàng nữ tính.
Sóng được chị viết vào năm 1967 khi chị còn rất trẻ với một tâm hồn còn đầy rạo rực
yêu thương và tình yêu. Bài thơ được in trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào”. Hai khổ
thơ mà ta bình giảng trên nằm ở phần giữa bài thơ, nó nói lên nỗi nhớ nhung của tình
yêu và sự thủy chung. Hình tượng xuyên suốt bài thơ vẫn là hình tượng “Sóng” - sóng
ở đây được Xuân Quỳnh gửi vào đó cả tâm hồn người con gái khi đang yêu. Mượn
sóng để nói đến người phụ nữ và tình yêu của phụ nữ, đây là việc Xuân Quỳnh đã
từng làm trong “Thuyền và biển”. Nhưng ở trong hai khổ thơ này, sóng là sóng của nhớ nhung, chung thủy.
Ngay khổ thơ thứ nhất, Xuân Quỳnh với cách sử dụng điệp cấu trúc, điệp từ“con
sóng” và cách sử dụng tương quan đối lập "dưới lòng sâu”, đối lập với “trên mặt
nước” đã miêu tả hai con sóng ở hai vị trí khác nhau nhưng chúng cùng mang một nỗi
“nhớ bờ”... Tương quan đối lập được nói ở trên khiến người đọc cảm nhận nỗi nhớ ấy
như mạnh mẽ, da diết hơn, nỗi nhớ ấy không chỉ hiện hữu trên mặt nước mà còn ở
chiều sâu từng mét nước. Dường như con sóng mang nỗi nhớ tràn ngập trong suốt bản
thân mình. Nỗi nhớ như thấm đẫm trên từng ngọn sóng tới chân sóng. Bởi vì sóng là
hiện thân của người con gái, là hiện thân của tình yêu mãnh liệt của người con gái nên
ở đây ta có thể hiểu nỗi nhớ cũng đang tràn ngập trong lòng người con gái, nó hiện
hữu qua khuôn mặt buồn nhớ qua tâm trạng sầu nhớ.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Câu thơ thứ ba cất lên như một tiếng thốt của tâm trạng: “Ôi con sóng nhớ bờ”. Phải
nhớ thương nhiều lắm, nỗi nhớ phải da diết, nồng nàn lắm thì mới có thể thốt lên, mới
có thể gọi thành tên như vậy. Từ “Ôi” là từ cảm thán được nhà thơ đưa lên đầu câu thơ
càng khiến tứ thơ thêm mềm mại như tâm hồn người con gái:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Xuân Quỳnh đã nhân hóa hình ảnh sóng khiến sóng như một con người cụ thể với
những diễn biến tâm trạng sinh động. Chính vì vậy, nỗi nhớ của người phụ nữ qua
hình ảnh “sóng nhớ bờ” càng đậm nét. Vẫn với cách nhân hóa hình tượng “sóng” ở
câu thơ thứ tư, Xuân Quỳnh đã đem tới một ý thơ mới mẻ “Ngày đêm không ngủ
được”. Trạng từ chỉ thời gian “ngày đêm” cùng với đại từ phủ định “không” đã góp
phần miêu tả một nỗi nhớ dai dẳng, khôn nguôi luôn luôn thường trực cả trong ngày
và đêm. Có lẽ khi tình yêu đến, khi nỗi nhớ trong tình yêu ngập tràn trong lòng, thì đó
lại là điều không khó hiểu.
Nếu như ở khổ thơ này, nỗi nhớ của người phụ nữ trong tình yêu được gián tiếp gửi
gắm qua hình tượng con sóng, thì ở hai câu cuối Xuân Quỳnh đã chính thức cất lên
tiếng nói nhớ nhung: Lòng em nhớ đến anh/Cả trong mơ còn thức. Sóng “không ngủ
được” ở trên, đến đây hoàn toàn có thể hiểu là người con gái không ngủ được. Nỗi
nhớ ở đây một lần nữa được tràn ngập trong lòng người con gái nó hiển hiện trong cả
lúc có nhận thức và cả trong vô thức “lúc mơ”. Khổ thơ nói tới nỗi nhớ, nhưng cũng
góp phần miêu tả một tình yêu sâu sắc mãnh liệt với nhớ nhung là biểu hiện rõ nét
nhất của tình yêu. Khổ thơ tiếp theo:
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Một lần nữa biện pháp điệp cấu trúc, cách sử dụng tương quan đối lập được Xuân
Quỳnh tận dụng để nói tới sự thủy chung trong tình yêu. “Dẫu” là một từ có tính chất
phủ định dù có xa xôi cách trở, dù cách xa với những miền đất xa tắp “phương Bắc”
hay “phương Nam” thì trong lòng con sóng chỉ có một phương là bến bờ, còn trong
lòng người phụ nữ thì chỉ có một phương hướng tới đó chính là tình yêu của mình, đó
chính là người yêu. Thủy chung là một đặc tính đặc biệt và hết sức cần thiết trong tình
yêu, nó cũng là đặc điểm của những người phụ nữ Việt Nam. Khi sử dụng cụm từ“nơi
nào”, Xuân Quỳnh đã như cất lên lời nguyện suốt đời chung thủy với người yêu, với
anh. Nếu như xuôi về phương Bắc, ngược về phương Nam là con đường thực tế nối
những vùng đất thì “Hướng về anh một phương” là con đường gắn kết nối hai trái tim
con người đang tràn ngập yêu thương.
Với hai khổ thơ, Xuân Quỳnh một lần nữa khắc họa tình yêu người phụ nữ. Cách sử
dụng các biện pháp tu từ, đối lập, tương phản, điệp, cách sử dụng từ cảm thán và cách
mượn hình tượng sóng đã góp phần tạo nên thành công cho tác phẩm. Với thành công
của mình, “Sóng” luôn xứng đáng là bài thơ tình được mọi thế hệ thanh niên yêu thích.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 12
Tình yêu là đề tài đầy ma lực với bao ngòi bút thơ ca, là cung đàn muôn điệu làm rung
động bao trái tim yêu để từ đó ngân lên thành lời thơ nhân loại. Mỗi một nhà thơ đều
có những cảm nhận khác nhau về tình yêu: “Một Tago đầy triết lý ngụ ngôn; một
Puskin nồng nàn và cao thượng, một Xuân Diệu rạo rực, đắm say, vồ vập; một Hàn
Mặc Tử say đắm mà bơ vơ…”. Và đến với bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh ta lại bắt
gặp một cảm xúc tình yêu đầy trăn trở khát khao của một tâm hồn người phụ nữ luôn
da diết trong khát vọng hạnh phúc bình dị đời thường. Đặc biệt, trong bài thơ, hai khổ
thơ năm và sáu nói về nỗi nhớ và sự thủy chung trong tình yêu để lại trong lòng người
đọc những ấn tượng sâu sắc.
Xuân Quỳnh là một trong số những nhà thơ nữ tiêu biểu nhất của thế hệ các nhà thơ
trẻ trong thời kì kháng chiến chống Mỹ. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm
hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên tươi tắn vừa chân thành đằm thắm và luôn da
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
diết trong khát vọng hạnh phúc bình dị đời thường. “Sóng” là bài thơ tình yêu đặc sắc
của Xuân Quỳnh, in trong tập “Hoa dọc chiến hào”. Đoạn thơ trên là khổ năm và sáu
của bài thơ “Sóng” - tình yêu gắn liền với nỗi nhớ và lời thề thủy chung.
Khổ thơ thứ năm là khổ thơ đặc biệt nhất trong bài thơ “Sóng” - bởi nó có sáu câu.
Dường như nỗi nhớ không thể đong đầy trong bốn dòng thơ ngắn ngủi nên Xuân
Quỳnh đã chắp bút thêm hai câu thơ nữa để cân bằng nỗi nhớ cháy bỏng mãnh liệt của
trái tim người phụ nữ khi yêu. Bằng thủ pháp nhân hóa và ẩn dụ, nhà thơ mang đến
cho người đọc nỗi nhớ của sóng về bờ đồng thời cũng là nỗi nhớ của em về anh.
Tình yêu luôn gắn liền với nỗi nhớ bởi nỗi nhớ chính là giai điệu là hợp âm chủ đạo
của tình yêu. Thơ xưa nói “nhất nhật bất kiến như tam thu hề” (một ngày không gặp
mà ngỡ như đã ba năm); trong tình yêu, nỗi nhớ là thước đo khoảng cách “nhớ chàng
đằng đẵng đường lên bằng trời” (Chinh phụ ngâm); tình yêu có khi muốn quên lại
càng nhớ: “Nói rằng quên, có dễ quên/ Mỗi chiều em đứng bên hiên nhớ chàng”
(Thanh Tâm). Với Xuân Quỳnh, nỗi nhớ người mình yêu ngập tràn khắp nẻo:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Hai câu thơ với hình thức lặp cấu trúc “con sóng - con sóng” quyện hòa cùng nghệ
thuật đối “dưới lòng sâu - trên mặt nước” tạo nên sự điệp trùng của những con sóng
với nhiều dạng thức khác nhau:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Sóng không chỉ “dữ dội - dịu êm”; “ồn ào - lặng lẽ” mà sóng còn hiện diện “dưới lòng
sâu” (sóng ngầm - chiều sâu) , “trên mặt nước” (sóng nổi - chiều rộng). Có con sóng
dữ dội tung bọt trắng xóa trên mặt biển ngày đêm gào thét cùng đại dương nhưng
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
cũng có con sóng âm thầm đi ngầm dưới lòng sâu, không ai thấy nó, khó ai cảm nhận
được về nó, chỉ riêng nó mới hiểu mình đang cồn cào. Cả hai kết hợp với nhau làm
nên sự đa dạng của sóng biển. Đó cũng là nỗi nhớ của sóng, của em vừa có chiều sâu
vừa có chiều rộng. Sóng là em, em là sóng. Cũng như sóng kia, tâm hồn em cũng vô
vàn những phức tạp khó hiểu. Xuân Quỳnh vô cùng tinh tế khi mượn một hình tượng
rất động để ẩn dụ cho nỗi niềm của người phụ nữ khi yêu.
Hai câu sau diễn tả nỗi nhớ của sóng, dù sóng trên mặt nước hay sóng dưới lòng sâu
thì cả hai đều nhớ bờ, đều hướng vào bờ:
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Thì ra là “con sóng nhớ bờ”. Bờ là đích đến cuối cùng của sóng. Vì nhớ bờ mà nó bất
chấp cả không gian rộng lớn vô biên, bất chấp cả thời gian “ngày đêm” để vươn tới
bờ. Sóng cồn cào nhớ nhung và khao khát gặp bờ đến độ “không ngủ được”. Nỗi nhớ
từ đó cũng trùm lên mọi không gian “dưới lòng sâu – trên mặt nước”; trùm lên mọi
thời gian “ngày đêm”.
Dường như bốn câu thơ không thể chuyên chở hết được nỗi nhớ đang dâng trào nên
Xuân Quỳnh đã thêm hai câu thơ nữa vào khổ thứ năm để hoàn thiện giai điệu ấy của
nỗi nhớ. Ấy là lúc mà hình tượng “em” hiện ra với nỗi lòng nồng nàn, băn khoăn, bồn chồn, thao thức:
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Xuân Quỳnh xao xuyến nhận ra sự tương đồng kỳ diệu giữa một hiện tượng thiên
nhiên vĩnh hằng của trời đất với những trạng thái cảm xúc của tình yêu luôn dào dạt
trong lòng mình. Nếu sóng nhớ bờ thì em nhớ anh - đó là quy luật của tình yêu muôn
thuở. Nỗi nhớ không chỉ có mặt trong thời gian được ý thức (khi chưa ngủ ) mà còn
gắn với tiềm thức - thời gian trong mơ (ngủ vẫn nhớ nhung). Như vậy có thể nói đây
là một nỗi nhớ thường trực trong trái tim của người phụ nữ khi yêu. Hình tượng thơ
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
cho thấy những khát khao mãnh liệt của người phụ nữ: sóng khao khát được có bờ -
em khao khát được có anh.
Xuân Quỳnh hay mượn ngôn ngữ của cơ thể để diễn tả nỗi nhớ: nỗi nhớ dâng lên mắt,
nỗi nhớ ngập cả tâm hồn, thậm chí là nỗi nhớ đầy ắp cả đôi tay:
Khi anh vắng, bàn tay em biết nhớ
Lấy thời gian đan thành áo mong chờ.
Lấy thời gian em viết những dòng thơ
Để thấy được chúng mình không cách trở. (Bàn tay em)
Ở khổ thơ thứ năm này, Xuân Quỳnh dùng chữ “Lòng” thật chính xác để diễn tả tình
cảm của người phụ nữ với tình yêu. “Lòng” là chốn sâu kín nhất của tâm hồn con
người, nhất lại là tâm hồn người phụ nữ. Lòng là kết tinh của tình cảm được chưng cất
trong một thời gian dài qua biết bao thử thách. Vì vậy mà tấm lòng ấy không chút hời
hợt mà đã là gan, là ruột của người phụ nữ rồi. Cho nên khi nói “Lòng em nhớ đến
anh” dường như Xuân Quỳnh đã dốc hết cả nỗi lòng mình để nghiêng hết về phương
anh. Cô gái trong Xuân Quỳnh là thế, cô gái trong ca dao cũng thế, đó là tâm trạng
chung cho người phụ nữ khi yêu.
Đêm nằm lưng chẳng tới giường
Cứ mong trời sáng ra đường gặp anh (Ca dao)
Nếu nỗi nhớ là chất men say đánh thức tình yêu thì sự thuỷ chung lại là thước đo của
tình yêu, của lòng người:
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Khi yêu, người ta thấy sự xa cách và thời gian chẳng là gì cả. Bởi vì chỉ cần nghĩ về
nhau, thì bóng dáng người yêu đã đầy ắp trong tâm hồn.
Đầu mỗi câu thơ, Xuân Quỳnh đã đóng vào đó những từ chỉ sự đối lập: “dẫu xuôi -
dẫu ngược”. Cách nói “xuôi Bắc, ngược Nam” lại trái với quy luật thông thường. Phải
nói là “xuôi Nam” “ngược Bắc” mới đúng. Động từ xuôi – ngược vốn lại là những
động từ chỉ sự vất vả, truân chuyên: “xuôi Nam ngược Bắc”, đi Nam về Bắc, xuôi
ngược bôn ba… Lại thêm “dẫu xuôi, dẫu ngược” nữa thì lại càng nhân lên gấp bội
phần những gian nan vất vả. Phải chăng đó là sự vất vả của con người trong cuộc hành
trình nhọc nhằn tìm kiếm hạnh phúc. Ý thơ còn gợi một quyết tâm lớn của người phụ
nữ: cuộc đời dẫu có thế nào đi chăng nữa thì em vẫn mãi mãi yêu anh. Tình yêu có thể
làm đảo lộn phương hướng Bắc, Nam nhưng phương hướng thế nào không quan
trọng, quan trọng nhất vẫn là “phương anh” mà em luôn hướng về.
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Xuân Quỳnh buộc chặt bao “sợi nhớ, sợi thương” nghiêng hết tình, dốc hết yêu
thương về “phương anh”. Hướng về anh thì có thể thay đổi nhưng với lời khẳng định
chắc nịch “một phương” thì nơi em hướng về là bất di bất dịch. Anh đã thành “hệ quy
chiếu” của đời em. Từ đó nhà thơ đã nói đến nỗi nhớ bất chấp vạn vật, khoảng cách,
tình yêu là sự gặp gỡ giữa hai tâm hồn không có giới hạn. Chỉ cần nghĩ về anh, nhớ về
anh thì anh đã ở trong trái tim em rồi.
Thành công của đoạn thơ là nhờ vào một số thủ pháp nghệ thuật: Ẩn dụ, nhân hóa, đối
lập, lặp cấu trúc… kết hợp với thể thơ năm chữ đã làm nên những con sóng nhiều
trạng thái tình cảm. Cách xây dựng hai hình tượng song hành: sóng và em độc đáo.
Sóng vừa là sóng biển vừa là sóng lòng của người phụ nữ đang yêu. Hình tượng sóng
rất đa dạng: lúc dữ dội, ồn ào, lúc dịu êm lặng lẽ cũng như tâm hồn em vậy dịu dàng
lắm và cũng nồng cháy, mãnh liệt lắm.
Văn học là lĩnh vực của sự sáng tạo, vì vậy nó không cho phép sự trùng lặp, tương
đồng, liên văn bản tuyệt đối. Nhưng điều kỳ diệu là ở chỗ, tác phẩm văn học lại là nơi
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
gặp gỡ, đồng điệu của những tâm hồn nên nó vẫn có những điểm tương đồng, giao
thoa. Bởi vậy sẽ không ngạc nhiên khi “Sóng” của Xuân Quỳnh và “Đây thôn Vĩ Dạ”
của Hàn Mặc Tử lại có những điểm giống nhau đến không ngờ. Cả hai đoạn thơ đều
thể hiện nỗi nhớ nhung, niềm khát khao gặp gỡ đến cháy bỏng. Đó là khao khát có
được hạnh phúc và tình yêu; khao khát được chạm đến yêu thương để khỏa lấp nỗi
mong chờ và để được đến với bến bờ hạnh phúc. Nếu “Sóng” cồn cào nhớ thương đến
“ngày đêm không ngủ được” và “cả trong mơ còn thức”; yêu đến nỗi bất chấp cả mọi
không gian phương Bắc, phương Nam để được yêu; thì “Đây thôn Vĩ Dạ” lại là tình
yêu gắn liền với khắc khoải, chờ mong đến mỏi mòn.
Tuy nhiên nghệ thuật là lĩnh vực của cái độc đáo, vì vậy nó đòi hỏi người sáng tác
phải có phong cách nổi bật, tức là có nét gì đó rất riêng, mới lạ thể hiện trong tác
phẩm của mình. Về mặt nội dung: Nếu “Sóng” là trái tim người con gái khi yêu bất
chấp mọi vạn vật không gian, thời gian để đến được với người mình yêu; lấy thuỷ
chung làm thước đo của tình yêu, lấy nỗi nhớ để tình yêu thêm nồng nàn; thì khổ thơ
cuối trong bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” lại là một nỗi lòng tâm sự nặng trĩu vì một mối
tình đơn phương vô vọng chưa một lần được đáp lại yêu thương. Về mặt nghệ thuật:
“Sóng” hòa mình trong thể thơ năm chữ giàu nhịp điệu, nhịp sóng và nhịp lòng với
bao thổn thức yêu thương. Những ẩn dụ, nhân hoá, tương phản, điệp cấu trúc… hoà
kết thành một đại dương tình yêu nhiều cung bậc. “Đây thôn Vĩ Dạ” lại sử dụng thể
thơ thất ngôn; phép điệp ngữ, cách ngắt nhịp tinh tế; ngôn ngữ, hình ảnh thơ mộc mạc,
giản dị; sử dụng câu hỏi tu từ để bật lên cái tôi với bao khắc khoải trong một mối tình vô vọng, đơn phương.
Tóm lại, “Sóng” là câu chuyện tình yêu đẹp và nhân văn của một hồn thơ nữ tính luôn
giàu những khát vọng hạnh phúc bình dị đời thường. Bài thơ đã đi vào lòng người và
mãi mãi khắc ghi một bài ca không quên về một câu chuyện tình yêu đầy lãng mạn.
Gấp trang sách lại rồi mà dường như trong ta vẫn còn ngân nga một giai điệu của “sóng và em”.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 13
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Xuân Quỳnh được là một nhà thơ tình với nhiều tác phẩm nổi tiếng. Một trong số đó
chính là bài thơ “Sóng” đã diễn tả tình yêu của người phụ nữ. Đặc biệt là khổ thơ thứ
năm và thứ sáu đã diễn tả được nỗi nhớ và lòng thủy chung trong tình yêu.
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Có tình yêu nào mà không phải trải qua nỗi nhớ. Dù ở không gian “dưới lòng sâu” hay
“trên mặt nước”, dù “ngày” hay “đêm” thì con sóng vẫn nhớ “đến bờ” mà thao thức
bồn chồn đến nỗi “không ngủ được”. Xuân Quỳnh đã lấy không gian và thời gian để
đo đếm nỗi nhớ trong tình yêu. Nhưng nào ai có thể đong đếm hết được nỗi nhớ? Nếu
con sóng nhớ đến bờ có thể bị giới hạn bởi không gian và thời gian. Thì nỗi nhớ của
“em” lại vượt qua mọi khoảng cách về không gian, thời gian. Nếu sóng nhớ đến bờ thì
em cũng nhớ đến anh. Nỗi nhớ ấy luôn thường trực trong tâm trí của “em”. Ngay đến
trong giấc mơ cũng chẳng thể nào ngừng được. Ca dao đã từng diễn tả nỗi nhớ của những người yêu nhau:
Nhớ ai bổi hổi bồi hồi,
Như đứng đống lửa như ngồi đống than? Hay như:
Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ,
Nhớ ai ai nhớ, bây giờ nhớ ai?
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Nỗi nhớ trong tình yêu đã không còn xa lạ gì, nhưng cách diễn tả của Xuân Quỳnh lại thật đặc biệt.
Bên cạnh những quan niệm mới mẻ trong tình yêu, Xuân Quỳnh vẫn giữ được vẻ đẹp
truyền thống. Đó chính là tấm lòng thủy chung của người con gái khi yêu. Hình ảnh
thơ đối lập “xuôi” - “ngược”, “phương Bắc”’ và “phương Nam” được nhà thơ sử dụng
với dụng ý nghệ thuật sâu sắc. Thông thường, người ta thường nói “ngược về phương
Bắc” và “xuôi về phương Nam”. Nhưng ở đây Xuân Quỳnh lại dùng cách nói ngược
lại để thể hiện dụng ý nghệ thuật. Dù cuộc đời có luôn biến chuyển không ngừng, đôi
ta phải trả qua nhiều sóng gió, vạn vật có luôn đổi thay. Thì đối với “em”, ở bất cứ
“nơi nào” - cụm từ phiếm chỉ, không xác định rõ không gian, thời gian, vẫn hướng về
“phương anh” - một phương duy nhất. Tấm lòng của “em” vẫn luôn nguyên vẹn dành
cho “anh”, hướng đến “anh”.
Tóm lại, qua phân tích trên, người đọc có thể thấy được một trái tim yêu thương với
những khát mong về tình yêu thật cao đẹp. Cũng giống như trong Tự hát, Xuân Quỳnh cũng từng viết:
Em trở về đúng nghĩa trái tim em
Là máu thịt đời thường ai chẳng có
Cũng ngừng đập khi cuộc đời không còn nữa
Nhưng biết yêu anh ngay cả khi chết đi rồi
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 14
“Sóng” của Xuân Quỳnh là một trong những bài thơ nổi tiếng viết về đề tài tình yêu.
Xuân Quỳnh đã khắc họa hình ảnh “sóng” để nói về tính cách và tâm hồn của người
phụ nữ khi yêu vừa hiện đại mà vừa truyền thống. Đặc biệt nhất phải kể đến khổ thơ
thứ năm và thứ sáu của bài thơ.
Có tình yêu nào mà không được đong đếm bằng nỗi nhớ. Và trong thơ Xuân Quỳnh cũng vậy:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
“Con sóng” được khắc họa ở hai chiều - không gian và thời gian. Dù “ở dưới lòng
sâu” hay “trên mặt nước” - chiều không gian, dù là “ngày” hay “đêm” - chiều thời
gian, thì con sóng “vẫn nhớ đến bờ” đến nỗi không ngủ được. Và nếu “sóng” nhớ
“bờ” thì “em” lại nhớ đến “anh”. Nhưng con sóng kia còn có thể bị ngăn cách bởi
không gian, thời gian. Còn nỗi nhớ của em thì phá vỡ mọi khoảng cách địa lý. Em nhớ
anh mà ngay cả “trong mơ vẫn còn thức”. Hình ảnh của anh đã đi vào tâm trí của em.
Đó chẳng phải là điều gì xa lạ trong thơ ca. Ca dao đã từng có những câu thơ diễn tả
nỗi nhớ của những người yêu nhau:
Khăn thương nhớ ai
Khăn rơi xuống đất
Khăn thương nhớ ai Khăn vắt trên vai
Đèn thương nhớ ai Mà đèn không tắt
Mắt thương nhớ ai
Mắt ngủ không yên
Đêm qua em những lo phiền
Lo vì một nỗi không yên một bề
Còn Nguyễn Bính lại thật khéo léo mượn hình ảnh sau để diễn tả nỗi nhớ:
Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông
Một người chín nhớ mười mong một người
Gió mưa là bệnh của trời
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng (Tương tư)
Trong tình yêu, Xuân Quỳnh cũng khẳng định tấm lòng thủy chung như bao nhiêu nhà thơ khác:
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu xuôi về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương
Hình ảnh thơ đối lập “xuôi” - “ngược”, “phương Bắc”’ và “phương Nam” được nhà
thơ sử dụng trái với quy luật thông thường (ngược về phương Bắc, xuôi về phương
Nam) với dụng ý nghệ thuật sâu sắc. Dù cuộc đời có luôn biến chuyển không ngừng,
đôi ta phải trả qua nhiều sóng gió, vạn vật có luôn đổi thay. Thì em vẫn luôn hướng về
“phương anh”. Trái tim của em vẫn giữ được tình yêu nguyên vẹn dành cho anh dù có
trải qua biết bao nhiêu khó khăn, sóng gió trong cuộc đời. Em vẫn hướng về “phương
anh” - một phương duy nhất, không hề thay đổi. Tấm lòng thủy chung, son sắc của em
thật đáng trân trọng. Như vậy, người phụ nữ trong thơ Xuân Quỳnh tuy đầy mãnh liệt,
sôi nổi nhưng vẫn đằm thắm, thủy chung - nét đẹp cổ điển.
Như vậy, “Sóng” là một bài thơ đẹp về tình yêu. Bài thơ nói hộ tiếng lòng của biết bao
người con gái trong tình yêu. Và hai khổ thơ năm và sáu là một trong những khổ thơ hay của bài thơ này.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 15
Xuân Quỳnh là gương mặt tiêu biểu thuộc thế hệ nhà thơ trẻ trong những năm kháng
chiến chống Mỹ cứu nước. Một trong những bài thơ nổi tiếng của chị phải kể đến
“Sóng”. Với bài thơ này, Xuân Quỳnh đã xây dựng hình tượng “sóng” để qua đó nói
về vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu. Điều đó được thể hiện rõ qua khổ
thơ thứ năm và thứ sáu trong bài thơ:
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Trong tình yêu, có lẽ thứ gia vị đặc biệt nhất chính là nỗi nhớ. Cũng như các nhà thơ
khác, Xuân Quỳnh cũng nói về nỗi nhớ nhưng với cách rất riêng. Hình ảnh sóng đối
lập giữa không gian “dưới lòng sâu” và “trên mặt nước” và thời gian “ngày” và
“đêm”. Nhưng dù có ở nơi đâu, tại thời điểm nào, con sóng vẫn cồn cào nhớ đến bờ.
Em cũng vậy, cũng nhớ đến “anh” mà ngay “cả trong mơ còn thức” - kì lạ thay sao
trong giấc mơ lại vẫn có thể thức? Phải chăng nỗi nhớ xâm chiếm lấy tâm hồn người
con gái để rồi ngay cả trong giấc ngủ, hình bóng của người yêu vẫn còn đó. Cũng
giống như những lời thơ mà ông hoàng thơ tình Xuân Diệu từng bộc lộ:
“Anh nhớ tiếng. Anh nhớ hình. Anh nhớ ảnh.
Anh nhớ em, anh nhớ lắm! Em ơi!
Anh nhớ anh của ngày tháng xa khơi,
Nhớ đôi môi đang cười ở phương trời.
Nhớ đôi mắt đang nhìn anh đăm đắm!” (Tương tư chiều)
Quả là khi yêu đâu có ai muốn làm người bình thường. Để rồi sau đó, Xuân Quỳnh
tiếp tục để cho “em” bộc lộ tấm lòng thủy chung của mình. Ai cũng khao khát có một
tình yêu chung thủy, và “em” cũng không phải là ngoại lệ:
“Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu xuôi về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương”
Điệp từ “dẫu” kết hợp với hình ảnh “xuôi về phương Bắc” và “ngược về phương Nam
- trái với quy luật thông thường của vị trí địa lí (ngược về phương Bắc, xuôi về
phương Nam). Qua đó, nhà thơ muốn nhấn mạnh dù cuộc đời này có biến chuyển
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
không ngừng, thậm chí là trái với quy luật của tự nhiên. Thì đối với “em”, tình yêu
dành cho anh vẫn không hề thay đổi. Trái tim em vẫn luôn giữ trọn vẹn tấm lòng son
sắc dành cho người yêu thương. Dù em có ở nơi nào, cũng vẫn hướng về một phương
duy nhất, không hề thay đổi, đó chính là “phương anh”. Nơi nào có anh, nơi đó chính là nhà.
Quan phân tích trên, có thể thấy “Sóng” là một bài thơ đẹp viết về tình yêu. Người con
gái trong tình yêu của Xuân Quỳnh vẫn giữ được những nét truyền thống.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 16
Sóng được sáng tác năm 1967 trong chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền (Thái
Bình), là một bài thơ đặc sắc viết về tình yêu, rất tiêu biểu cho phong cách thơ Xuân
Quỳnh. Đặc biệt nhất là khi đọc đến khổ thơ năm và sáu của bài thơ.
Tình yêu luôn đi liền với nỗi nhớ. Thơ ca đã từng dồn bút lực để viết về thứ gia vị tuyệt vời ấy:
“Nhớ ai nhớ mãi thế này,
Nhớ đêm quên ngủ, nhớ ngày quên ăn.
Nhớ ai em những khóc thầm,
Hai hàng nước mắt đầm đầm như mưa
Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ,
Nhớ ai, ai nhớ bây giờ nhớ ai?
Nhớ ai bổi hổi bồi hồi,
Như đứng đống lửa như ngồi đống than?” (Ca dao)
Hay trong bài Việt Bắc, Tố Hữu đã từng viết:
“Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi nắng chiều lưng nương”
Còn ở đây, Xuân Quỳnh lại viết rằng:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Tâm hồn đang yêu soi chiếu vào hình ảnh “sóng” để từ đó diễn tả cái bao la, sâu sắc
của nỗi nhớ trong lòng mình. Dù ở chiều không gian là “dưới lòng sâu”, hay là “trên
mặt nước” - ý chỉ không gian bao la rộng lớn của thiên nhiên, vũ trụ. Dù ở chiều thời
gian là “ngày” hay là “đêm” - ý chỉ thời gian tuần hoàn luôn thay đổi. Thì con sóng
vẫn nhớ đến bờ, khao khát gặp lại bờ. Nếu con sóng nhớ bờ, thì em cũng nhớ đến anh.
Nỗi nhớ ấy không chỉ chiếm lĩnh về mặt ý thức. Mà còn chiếm lĩnh trong cẩ tiềm thức
- “trong mơ vẫn còn thức” có nghĩa là ngay cả trong mơ vẫn nhớ về. Nỗi nhớ của em
lúc này đã vượt qua mọi khoảng cách.
Càng nhớ nhung bao nhiêu, người con gái trong tình yêu lại muốn gắn bó, chung thủy
bấy nhiêu. Cũng giống như mọi con sóng, dù muôn vời cách trở xa xôi, đến cuối cùng
vẫn tìm tới được bờ. Thì lòng em cũng như vậy:
“Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương”
Cuộc đời luôn ẩn chứa nhiều biến động, không ai có thể biết trước được những điều sẽ
xảy ra trong tương lai. Nhưng dù có “xuôi về phương Bắc” hay “ngược về phương
Nam” thì tấm lòng của em vẫn không thay đổi. Ở đây, nếu theo quy luật thông thường
người ta sẽ nói “xuôi Nam, ngược Bắc”, nhưng Xuân Quỳnh lại chọn cách nói như
trên để cho thấy rằng tình yêu không theo bất cứ một quy luật tự nhiên nào. Dẫu vậy,
ở nơi nào, em cũng hướng đến một phương duy nhất, đó chính là “phương anh”. Trái
tim thủy chung của em vẫn dành cho duy nhất một người - đó là anh:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
“Em trở về đúng nghĩa trái tim em
Là máu thịt, đời thường ai chẳng có
Cũng ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa
Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi”
Trong bất cứ hoàn cảnh nào, tấm lòng thủy chung của người con gái trong thơ Xuân
Quỳnh vẫn cứ không thay đổi. Một trái tim sống trọn vẹn cho tình yêu chung thủy.
Hai khổ thơ đã thể hiện được những vẻ đẹp truyền thống của người con gái trong tình
yêu. Khi đọc “Sóng” của Xuân Quỳnh, chắc hẳn mỗi người đều cảm thấy rung động
trước những cung bậc cảm xúc đầy yêu thương của tình yêu.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 17
Cảm xúc chính là điệu hồn của bài thơ, vậy nên “thơ hay là thơ chín đỏ cảm xúc”
(Xuân Diệu). Ở hai khổ thơ năm và sáu, Xuân Quỳnh đã phổ cả điệu hát của tâm hồn
mình vào đó, rồi mang nỗi nhớ trong tình yêu lên một tầng cảm xúc mới. Đồng thời,
cũng khẳng định nét đẹp tâm hồn bao đời nay của người phụ nữ Việt Nam truyền thống.
“Con sóng dưới dòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Nỗi nhớ là cung bậc cảm xúc muôn thuở trong tình yêu, nhưng nỗi nhớ ấy qua màng
lọc tâm hồn của mỗi nhà thơ lại được tái hiện một cách riêng, độc đáo và mang đậm
phong cách của người nghệ sĩ ấy. Ca dao mang nỗi nhớ vào bằng cách diễn đạt giản
dị, giống như tâm hồn mộc mạc của người dân xưa “Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ/ nhớ ai ai
nhớ bây giờ nhớ ai”? Cái ngẩn ngơ ấy, đến thơ trung đại được diễn đạt bằng những
hình ảnh hàm súc, cô đọng hơn, nỗi nhớ làm hao huyết cả thời gian, mà cũng như
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
đang giằng xé con người trong niềm cô đơn đợi chờ mòn mỏi “ba thu dọn lại một
ngày dài ghê”. Đến thơ mới, Nguyễn Bính mang nỗi niềm tương tư ấy của mình giăng
mắc khắp các miền không gian, nỗi nhớ của con người chuyển dịch thành không gian
nhớ nhau, cái nhớ trong thơ Nguyễn mới thật đậm chất của một nhà thơ chân quê. Đến
Xuân Quỳnh nỗi nhớ vẫn là cảm xúc da diết, bổi hồi bồi hồi ấy trong tình yêu, nhưng
được biểu đạt qua hình tượng sóng nên càng mang sức gợi mới mẻ, hấp dẫn, hiện đại.
Con sóng dào dạt, đại dương mênh mông, vì thế mà vừa gợi nỗi nhớ, vừa gợi cơn khát
mong cồn xé của trái tim. Nỗi nhớ ấy không được ngoại hiện, nhưng lại nhấn chìm
thời gian vượt mọi không gian, xâm chiếm cả trong tiềm thức ý thức, vô thức, để đạt
đến đường biên của khả giải, bất khả giải. Tưởng chừng như trái tim yêu tha thiết mà
cũng mãnh liệt đấy đang tự hát lên điệu hồn mình, đang mang nỗi nhớ lấp đầy pháp
trường trắng cô đơn cô độc ấy. Nỗi nhớ một lần nữa xuất hiện, và đến Xuân Quỳnh
thực sự đã mang một sắc thái biểu đạt mới.
“Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương”.
Thế giới trong trái tim em, chỉ có một phương anh duy nhất. lời khẳng định chắc nịch
ấy của một trái tim yêu vừa tha thiết mà cũng thật mãnh liệt biết bao. Đó chẳng phải là
tấm lòng thủy chung, son sắt của người phụ nữ Việt Nam muôn thuở trong tình yêu ư?
Do đó, ta thấy ở đây, Xuân Quỳnh đã đi vào hồn mình, tự hát điệu hồn mình, nhưng
lại chạm đến hồn muôn người, muôn nẻo, khơi gợi sự đồng cảm mãnh liệt trong tâm hồn người đọc.
Thơ Xuân Quỳnh xưa nay vẫn vậy, vẫn nhỏ nhẹ, khiêm nhường, để lắng lòng cùng ta
về những tâm tình đã cũ, về những câu chuyện tưởng như đã phai màu trong cuộc
sống hiện tại, nhưng đó mới chính là những giá trị vĩnh hằng mà nhân loại hướng đến,
do đó mà có sức trường cửu mãnh liệt trong tâm hồn người đọc.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 18
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Phải, có những con sóng như thế, những con sóng mang trong mình biết bao đói cực
vẫn đêm ngày cuộn tròn trong thơ, trong tâm hồn người phụ nữ đa tài, đa tình và cũng
đa đoan ấy: nữ sĩ Xuân Quỳnh. Và bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh đã chuyên chở hết
cái tài, cái tình và cả cái đa đoan ấy của nữ sĩ mà tiêu biểu là đoạn thơ:
“Con sóng dưới lòng sâu …
Hướng về anh một phương”
Hòa cùng những con sóng: sóng thơ, sóng lòng, ta tìm về cõi sâu kín của tâm hồn thi
sĩ và cũng là của muôn kiếp “má hồng”. Bài thơ “Sóng” ra đời khi những con sóng
lòng dâng lên dữ dội, những con sóng nhớ thương, thao thức của một tâm hồn đang
yêu. Cả bài thơ là những đợt sóng nối nhau vỗ vào tâm hồn người đọc. Sóng và nhân
vật em đan quyện vào nhau để thì thầm những nỗi niềm, những tâm tư. Và có thể nói, khổ thơ:
“Con sóng dưới lòng sâu …
Hướng về anh – một phương”
Đây là một khổ thơ vô cùng đặc biệt bởi trong bài thơ chỉ duy nó có sáu câu. Sáu câu
thơ trải dài như nỗi thao thức, băn khoăn của tâm hồn thi sĩ trong đêm. “Con sóng
dưới lòng sâu / Con sóng trên mặt nước”
Hai câu thơ với hình thức lặp quyện hòa cùng nghệ thuật đối vỗ nên điệp trùng những
con sóng với nhiều dạng thức khác nhau. Con sóng lặn sâu dưới lòng đại dương qua
thanh bằng cuối câu thơ. Con sóng dữ dội tung bọt trắng xóa trên mặt biển với thanh
trắc. Cả hai kết hợp với nhau làm nên sự đa dạng của sóng biển. Sóng là em, em là
sóng. Cũng như sóng kia, tâm hồn em cũng vô vàn những phức tạp khó hiểu. Lúc lặng
lẽ, êm đềm khi nồng nàn dữ dội, nhưng thế nào đi nữa, em vẫn mãi là em, vẫn mãi ôm
trong lòng một nỗi nhớ thương không dứt. Cũng như sóng kia thôi, dù dịu êm hay dữ dội thì:
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
“Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được”
Xuân Quỳnh vô cùng tinh tế khi mượn một hình tượng rất động để diễn ta nỗi niềm
của người phụ nữ khi yêu. Sóng muôn đời vẫn thế, có bao giờ thôi vỗ sóng, có khi nào
chẳng cồn cào, ẩn sâu trong ngực sóng là nhịp đập của đại dương mênh mông. Sóng
chẳng còn là sóng nếu tĩnh yên, lặng lẽ. Vì vậy mà sóng đã được Xuân Quỳnh diễn tả
bằng một từ ngữ rất sáng tạo “ không ngủ được”. Sóng là vậy, dù lặng yên dưới lòng
biển hay dữ dội trên mặt đại dương thì ngàn đời vẫn khát khao tìm về bến bờ tĩnh tại.
Chưa đến được bờ thì nhớ thương, thương nhớ, thì thao thức một nỗi niềm. Chọn hình
tượng sóng - một trong những hình tượng đồng nhất của tự nhiên, Xuân Quỳnh đã
khẳng định được bản lĩnh của mình. Chọn hình tượng động để gắn với người phụ nữ,
người mà xưa nay được ví như liễu yếu đào tơ, Xuân Quỳnh phải đứng trước nhiều
thử thách nhưng chị đã vượt qua bằng một bản lĩnh vững vàng và hơn hết là bằng một
tâm hồn phụ nữ nhạy cảm tinh tế. Còn sự vật nào hơn sóng có thể diễn tả hết được cái
lòng người phụ nữ đang yêu: nồng nàn, băn khoăn, bồn chồn, thao thức lắm ! Nỗi băn
khoăn ấy được góp nước từ nỗi nhớ: nhớ một người!
“Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Sóng bây giờ dường như cũng đã không còn đủ sức chuyên chở nỗi lòng người phụ
nữ. Nỗi nhớ như thiêu, như đốt, như phá tan những phàm tục đời thường, cất cánh đưa
người phụ nữ đến một cõi mơ. Ở đây Xuân Quỳnh dùng từ “ lòng” thật chính xác để
diễn tả tình cảm của người phụ nữ với tình yêu. Lòng là chốn sâu kín nhất của tâm
hồn, lòng là kết tinh của tình cảm được chưng cất trong một thời gian dài qua biết bao
thử thách. Vì vậy mà tấm lòng ấy không chút hời hợt mà đã là gan, là ruột của người
phụ nữ rồi. “Lòng em nhớ đến anh”, ơi thương sao câu nói giản dị, chân thành mà
nồng nàn, da diết đến thế. Câu thơ “cả trong mơ còn thức” lóe lên điểm sáng của nghệ
thuật. Có thể nói, với câu thơ ấy, Xuân Quỳnh đã có thể được xem là thi sĩ tài năng bật
nhất của thi ca hiện đại Việt Nam. Câu thơ như trào dâng nâng nỗi nhớ niềm thương.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Sóng - em đan quyện vào nhau. Em lặng đi để sóng trào lên. Nhưng sóng cũng là em,
sóng trào lên mang theo lớp lớp tâm tình của em
“Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam”
Đầu mỗi câu thơ, Xuân Quỳnh đã đóng vào đó những từ chỉ sự đối lập (“dẫu”). Nó chỉ
một sự khẳng định chắc nịch, vững vàng rằng khó khăn, thách thức là mấy em vẫn
mãi yêu anh. Chẳng phải là “ngược Bắc”, “xuôi Nam” mà là “xuôi Nam” “ngược
Bắc”. Phương hướng thế nào không quan trọng, quan trọng nhất vẫn là “phương anh”.
“Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương”
Xuân Quỳnh buộc chặt bao “sợi nhớ, sợi thương” về phương anh. Thế mới biết tình
yêu của chị nồng nàn, mãnh liệt thế nào. Hướng về anh thì có thể thay đổi nhưng với
lời khẳng định chắc nịch “một phương” thì nơi em hướng về là bất di bất dịch. Anh đã
dành “hệ qui chiếu” của đời em. Cảm thông cho cuộc đời Xuân Quỳnh, ta càng hiểu
thêm tình cảm của chị. Sự thành công của Xuân Quỳnh trong bài thơ “Sóng” không
chỉ ở tình cảm chân thành nồng cháy mà còn ở nghệ thuật xây dựng hình tượng sóng -
hình tượng trung tâm của bài thơ. Sóng trong bài thơ là một hình tượng kép. Sóng vừa
là sóng biển vừa là sóng lòng của người phụ nữ đang yêu. Cả hai cuộn tròn trong sóng
thơ dạt dào. Hình tượng sóng rất đa dạng: lúc dữ dội, ồn ào, lúc dịu êm lặng lẽ cũng
như tâm hồn em vậy dịu dàng lắm nhưng cũng đôi khi nồng cháy, mãnh liệt. Hình
tượng sóng được Xuân Quỳnh xây dựng như thế động. Sóng luôn vận động với bao
đối cực, bao chiều kích và cũng chính nhờ vậy mà nỗi lòng của người phụ nữ đang
yêu được bộc lộ chân thành hơn, chính xác hơn. Với hình tượng sóng Xuân Quỳnh đã
góp vào thi đàn một hình tượng cũ mà mới. Mới bởi nó được ủ ấp những nỗi niềm của
người phụ nữ. Và sẽ không quá lời khi ta khẳng định rằng, làm nên sự nghiệp Xuân
Quỳnh không thể không có “sóng”.
Xuân Quỳnh đã đi về một miền miên viễn. Chị đã đi xa nhưng sóng thì vẫn “bạc đầu
thương nhớ” còn người thì vẫn bên chị cùng một nỗi nhớ thương.
Văn mẫu lớp 12: Phân tích khổ thơ 5 và 6 trong bài thơ Sóng
Người phụ nữ ấy sống mãi cùng sóng lòng, sóng thơ và “sóng”. Cũng như sóng kia,
nhịp đập thủy triều có bao giờ nguội yên trong ngực biển, người nữ sĩ ấy vẫn mãi bên
đời cùng một nhịp đập yêu thương. Con sóng trong thơ chị phải đâu là con sóng một
thuở mà nó đã thành con sóng ngàn đời: con sóng tình yêu, con sóng yêu thương, con
sóng của một tâm hồn đẹp. Vỗ mãi con sóng thương yêu!