Phân Tích Sâu Sắc Về "Nụ Cười Xuân" Của Xuân Diệu

Mùa xuân là nguồn cảm hứng bất tận của thi ca, là đề tài
muôn thuở của thi nhân. Xuân Diệu…….cũng có nhiều
bài thơ viết về xuân. Tiêu biểu là bài “NCX” được trích
trong tập “Thơ thơ”. Bài thơ này là bức tranh vui tươi, rộn
rã tràn đầy sức sống, con người ngâyngất trước vẻ đẹp của
đất trời khi vào xuân. Vẻ đẹp thiên nhiên và cảm xúc của
chủ thể trữ tình được khai họa đậm nét trong đoạn thơ sau:
“Giữa vườn inh ổi tiếng chim vui
Thiếu nữ nhìn sương chói mặt trời
Sao buổi đầu xuân êm ái thế!
Cánh hồng kết những nụ cười tươi
Ánh sáng ôm trùm những ngọn cai
Cây vàng rung nắng lá xôn xao
Gió thơm phơ phất bay vô ý
Đem đụng cảnh mai sát nhánh đào
Tóc liễu buông xanh quá mỹ miều
Bên màu hoa mới thắm như kêu
Nỗi gì âu yếm qua không khí”
Như thoảng đưa mùi thường mến yêu
Mở đầu đoạn thơ, Xuân Diệu miêu tả âm thanh tiếng chim
rộn rang ở giữa khu vườn mùa xuân:
“Giữa vườn inh ỏi tiếng chim vui
Thiếu nữ nhìn sương chói mặt trời “
Ấn tượng đầu tiên giữa khu vườn mùa xuân là tiếng chim
hót. Tiếng chim hót “inh ỏi” làm cho không gian mùa
xuân rôm rã tươi vui và tràn đầy sức sống. Bởi vì tiếng
chim hòa vào nhau giống như tiếng đàn dao lên khúc tình
ca. Giữa khu vườn rộn rã tiếng chim,người thiếu nữ xuất
hiện với đôi mắt xa xăm nhìn làng sương sớm. Người
thiếu nữ quan sát thật tinh tế và nhận ra màn sương sớm
mỏng manh tan dần dưới ánh nắng chói chen của mặt trời
vào lúc bình minh. Trước cảnh thiên nhiên, vào buổi sáng
mùa xuân nàng thiếu nữ khẻ cất lời:
”Sao buổi đầu xuân êm ái thế!
Cánh hồng kết những nụ cười tươi”
Tác giả sử dụng câu cảm thán để bộc lộ cảm xúc cuẩ chủ
thể trữ tình. Qua những câu thơ này, người đọc có thể
nhận chủ thể trữ tình chính là nàng thiếu nữ cũng có thể là
tác giả Xuân Diệu. Người thiếu nữ cảm nhận bước đi của
mùa xuân thật nhẹ nhàng, cảnh vật mùa xuân thật êm ái.
Nàng thiếu nữ quan sát vườn xuân thấy những cánh hồng
mỏng manh đang khoe sắc thắm giống như những nụ cười
tươi. Trong hai câu thơ này, người đọc có thể hiểu nhà thơ
đang…, thấy nụ cười tươi của thiếu nữ bên cánh hồng
đang chúmchím nở. Như vậy, con người và thiên nhiên đã
hòa vào nhau. Cảnh sắc mùa xuân tiếp tục được khai thác
rõ nét qua nhiều yếu tố ngoài âm thanh còn có ánh sáng,
cơn gió, nắng vàng, hoa lá và không khí. Mỗi yếu tố đều
được tác giả miêu tả qua các dòng thơ tiếp theo:
“Ánh sáng ôm trùm những ngọn cao
Cây vàng rung nắng lá xôn xao”
Tác giả miêu tả bức tranh mùa xuân thật đẹp đẽ, diệu kì,
tình tứ và đáng yêu. “Ánh sáng” mùa xuân rực rỡ vượt
qua những ngọn cây cao để ban phát ánh sáng cho muôn
loài. Bức tranh mùa xuân được tô thêm với sắc vàng của
nắng. Dưới ánh nắng vàng, cànhlá đu đưa xôn xao trong
gió nhẹ. Xuân Diệu sử dụng phép nhân hóa qua từ “ôm”,
“rung” kết hợp với từ láy “xôn xao” cho thấy sự giao hòa
giữa thiên nhiên với thiên nhiên. Làn gió xuân mang
hương thơm đi khắp nơi được Xuân Diệu miêu tả qua hai câu thơ:
“Gió thơm phơ phất bay vô ý
Đem đụng cành mai sát nhánh đào”
Lời thơ gợi ra hình ảnh tươi sáng và mở rộng không gian
của mùa xuân. Từ láy “phơ phất” miêu tả cơn gió nhẹ
nhàng mang hương thơm của loài hoa khắp cả khu vườn
xuân. Trong câu thơ, Xuân Diệu còn sử dụng hai hình ảnh
của “cành mai” và “nhánh đào” làm cho bối cảnh không
gian mùa xuân thêm đẹp. “Cành mai” và “nhánh đào” là
hai biểu tượng phổ biến trong mùa xuân ở miền Nam và
miền Bắc và cũng là biểu hiện, sự trổi dậy của thiên nhiên
sau một mùa đông lạnh giá. Tác giả sử dụng biện pháp
nhân hóa qua từ “đụng’ để khắc họa sự giao hòa giữa
thiên nhiên với thiên nhiên. Sự giao hòa giữa mùaxuân ở
hai miền Nam Bắc. Ngoài ra, câu thơ còn mang theo một
ý nghĩa sâu xa hơn là từ “vô ý” cho thấy giữa “cành mai”
sát “nhánh đào” không phải là một hành động cố ý mà là
sự tương tác tự nhiên trong cuộc sống không phụ thuộc và
ý định của con người, tạo nên cảm giác nhẹ nhàng. Bên
cạnh đó, với ngòi bút tài hoa của mình, Xuân Diệu đã
khắc họa cảnh sắc mùa xuân trở nên sắc nét hơn qua những dòng thơ sau:
”Tóc liễu buông xanh quá mỹ miều
Bên màu hoa mới thắm như kêu
Nỗi gì âu yếm qua không khí
Như thoảng đưa mùi hương mến yêu”
Tác giả miêu tả mái tóc xanh như màu xanh của cây liễu,
lã lướt, mỹ miều. Nhà thơ sử dụng biện pháp nhân hóa
“Tóc liễu buông xanh”. “Liễu” mang hình ảnh tượng
trưng cho người con gái có dáng người mảnh mai. Mái
tóc của người con gái lúc tuổi xuân thật đẹp,thật “mỹ
miều”. Người thiếu nữ đang bên cạnh những bông hoa
tươi thắm mới nở. Hình ảnh thật đẹp, thật tươi tắn và
quyến rũ. Đây là sự giao hòa giữa thiên nhiên và con
người. Xuân Diệu có tình yêu thiên nhiên tha thiết. Tình
yêu thiên nhiên ấy được thể hiện qua từ “âu yếm” và
“mến yêu”. Cô thiếu nữ cảm nhận được hương hoa thoang
thoảng qua không khí trong khu vườn. KB TỰ VIẾT