Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong truyện Vợ chồng A Phủ | Văn mẫu lớp 12

Phân tích sức sống tiềm tàng của Mị trong đêm tình mùa xuân trích Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài gồm 19 bài văn mẫu siêu hay kèm theo 3 gợi ý cách viết chi tiết. Qua phân tích sức sống tiềm tàng của Mị các bạn học sinh có thể lựa chọn cho mình một cách tiếp cận, một giọng điệu văn thích hợp, để sau đó nó trở thành kiến thức tâm đắc của chính mình.

20 10 lượt tải Tải xuống

Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

Dàn ý phân tích sức sống tiềm tàng của Mị

Dàn ý số 1

I. Mở bài

● Tô Hoài rất nhạy cảm với cảnh sinh hoạt, phong tục tập quán của con người các

vùng miền, tác phẩm của ông hấp dẫn người đọc bởi vốn hiểu biết sâu sắc.

● Tiêu biểu cho phong cách của Tô Hoài là truyện ngắn Vợ chồng A Phủ. Đặc

biệt, hình tượng nhân vật Mị đã trở thành biểu tượng đẹp cho sức sống tiềm

tàng của người phụ nữ bị áp bức.

II. Thân bài

- Sức sống tiềm tàng là sức sống vốn có của con người nhưng bị hoàn cảnh bên ngoài

tác động làm che khuất đi, nhưng luôn thường trực, chờ cơ hội trỗi dậy.

1. Sức sống vốn có của Mị trước khi làm dâu nhà thống lí Pá Tra

- Trước khi về làm dâu nhà thống lí Pá Tra:

● Mị là cô gái người Mông trẻ trung, hồn nhiên, có tài thổi sáo “thổi lá cũng hay

như thổi sáo có biết bao nhiêu người mê ngày đêm thổi sáo đi theo Mị”

● Mị đã từng yêu, từng được yêu, luôn khao khát đi theo tiếng gọi của tình yêu.

● Hiếu thảo, chăm chỉ, ý thức được giá trị cuộc sống tự do nên sẵn sàng làm

nương ngô trả nợ thay cho bố.

2. Sức sống tiềm tàng của Mị bị khuất lấp trong cảnh làm con dâu gạt nợ

● Khi về làm dâu nhà thống lí Pá Tra: bị “cúng trình ma” nhà thống lí, bị bóc lột

sức lao động, “không bằng con trâu con ngựa”, “đàn bà trong cái nhà này chỉ

biết vùi đầu vào công việc” , bị đày đọa nơi địa ngục trần gian, bị đánh, bị phạt,

bị trói, ...

● Mị dần trở nên chai sạn với nỗi đau: một cô gái lúc nào cũng vậy dù quay sợi,

thái cỏ ngựa, ... đều cúi mặt “mặt buồn rười rượi”, không quan tâm đến thời

gian “lỗ vuông bằng bàn tay ...không biết là sương hay nắng”.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

● Mị sống lầm lũi “như con rùa nuôi trong xó cửa”, “ở lâu trong cái khổ Mị quen

rồi”.

3. Sức sống tiềm tàng trong Mị trỗi dậy

- Khi bị rơi vào cảnh làm con dâu gạt nợ Mị có ý định tự tử bằng lá ngón, không chấp

nhận cuộc sống mất tự do.

- Trong đêm hội mùa xuân ở Hồng Ngài, sức sống của Mị đã trỗi dậy:

● Âm thanh cuộc sống bên ngoài (tiếng trẻ con chơi quay, tiếng sáo gọi bạn tình,

..) ùa vào tâm trí, đánh thức những kỉ niệm trong quá khứ của Mị.

● Mị lẩm nhẩm lời bài hát, trong khoảnh khắc tâm hồn trở về với thanh xuân tươi

đẹp, khao khát tình yêu hạnh phúc.

● Mị ý thức được sự tồn tại của bản thân “thấy phơi phới trở lại”, “Mị còn trẻ

lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi”, với khát khao tự do, chấm dứt sự tù

đày.

● Khi A Sử trói, lòng Mị vẫn lửng lơ theo tiếng sáo, tiếng hát của tình yêu đến

những đám chơi. Lúc vùng dậy cô chợt tỉnh trở về với hiện thực.

- Nhận xét: Mị luôn tiềm tàng sức sống mãnh liệt, sức sống ấy luôn âm ỉ trong lòng

người con gái Tây Bắc và chỉ chờ có cơ hội để bùng lên mạnh mẽ.

- Trong đêm mùa đông, khi A Phủ bị trói:

● Ban đầu Mị dửng dưng bởi sau đêm tình mùa xuân, cô trở lại là cái xác không

hồn.

● Khi thấy giọt nước mắt của A Phủ khiến Mị đồng cảm, chợt nhớ đến hoàn cảnh

của mình trong quá khứ, Mị lại biết thương mình và thương cho kiếp người bị

đày đọa “có lẽ ngày mai người kia sẽ chết, chết đau, ... phải chết”.

● Bất bình trước tội ác của bọn thống lí, Mị cắt dây đay cởi trói cho A Phủ

● Mị sợ cái chết, sợ nỗi khổ sẽ phải gánh chịu trong nhà thống lí, cô chạy theo A

Phủ tìm lối thoát vượt ra khỏi địa ngục trần gian.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

- Nhận xét: Mị là người con gái lặng lẽ mà mạnh mẽ, tiềm tàng sức sống, hành động

của Mị đã đạp đổ cường quyền, thần quyền của bè lũ thống trị miền núi.

III. Kết bài

● Nêu suy nghĩ về hình tượng nhân vật Mị.

● Nghệ thuật: ngôn ngữ đậm chất miền núi, lối trần thuật linh hoạt với sự dịch

chuyển điểm nhìn trần thuật, miêu tả thành công tâm lí nhân vật và hình ảnh

thiên nhiên.

● Tác phẩm chứa đựng giá trị nhân đạo sâu sắc: sự cảm thông với số phận đau

khổ của những con người chịu áp bức, tố cáo lên án bọn thống trị miền núi, bọn

thực dân, ngợi ca vẻ đẹp, sức sống tiềm tàng trong mỗi con người Tây Bắc.

Dàn ý số 2

I. Mở bài

● Tô Hoài là một trong những gương mặt tiêu biểu của văn xuôi Việt Nam đương

đại. "Vợ chồng A Phủ" là một trong những tác phẩm đặc sắc nhất của ông,

được viết sau chuyến đi thực tế Tây Bắc năm 1953. Truyện được giải nhất cửa

Hội Văn nghệ Việt Nam 1954 - 1955.

● Tác phẩm là bức tranh bi thảm của người dân nghèo miền núi dưới ách áp bức,

bóc lột của bọn phong kiến, thực dân và là bài ca về phẩm chất, vẻ đẹp, về sức

sống mãnh liệt của người lao động. Nhân vật chính kết tinh được phẩm chất

cao đẹp và thể hiện r giá trị hiện thực và tư tưởng nhân đạo của tác phẩm và

nhân vật Mị.

II. Thân bài

* Trước khi làm dâu gạt nợ, Mị là một cô gái hầu như tập trung được những vẻ đẹp

tiêu biểu của người phụ nữ miền núi: Mị vừa đẹp người, vừa đẹp nết, cần cù, đảm

đang, hiếu thảo, giàu đức hi sinh vị tha, ham sống, yêu đời và rất mực tài hoa.

* Khi về làm con dâu cho nhà thống lí, Mị đ phản kháng bng nước mt: "Có

đến hàng mấy tháng, đêm nào Mị cũng khóc". Cao hơn một mức nữa, Mị đã định tự

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

hủy diệt cuộc đời mình bằng nắm lá ngón. Nhưng lòng hiếu thảo - vì thương bố còn

khổ hơn bây giờ bao nhiêu lần, đã níu kéo Mị trở về kiếp sống ngựa trâu. Dưới mấy

tầng áp bức của cường quyền, thần quyền, những hủ tục phong kiến nơi miền núi, Mị

gần như tê liệt hết về sức sống, Mị thờ ơ với sự chảy trôi của thời gian, sắc màu cuộc

sống của Mị trở nên mờ nhạt. Nó được biểu tượng bằng "Một chiếc cửa sổ một lỗ

vuông bằng bàn tay", "lúc nào cũng chỉ thấy trăng trắng, không biết là sương hay là

nắng".

Mị trở thành con người cam phận sống cuộc sống "thân phận con rùa", "Mỗi ngày Mị

càng không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa".

* Đoạn đi thứ 3: Sức sống của Mị trỗi dậy mãnh liệt trong đêm tình mùa xuân và

hành động cởi trói cho A Phủ. Họ cùng nhau trốn khỏi Hồng Ngài, tìm đến khu du

kích Phiềng Sa.

a. Ma xuân về trên ro cao, đc bit là đêm tnh ma xuân với tiếng sáo, tiếng

khèn của trai làng gọi bạn tình có ý nghĩa như "một hoàn cảnh điển hình" làm cho sức

sống tiềm tàng trong con người Mị trỗi dậy một cách mãnh liệt.

- Ngày Tết, Mị cũng uống rượu: "Mị... cứ uống ừng ực từng bát. Rồi say". Với những

tác động của ngoại cảnh và men rượu, Mị đã thoát khỏi tâm trạng dửng dưng bấy lâu

để trở thành con người thức tỉnh, vươn tới những ý nghĩ và khát vọng đẹp đẽ. Chú ý

phân tích din biến tâm lí của Mị trong đêm tình mùa xuân: "Tai Mị văng vng tiếng

sáo gọi bạn đầu làng" -> lòng Mị đang phơi phới sống về những ngày trước. Mị thấy

"trong lòng đột nhiên vui sướng... Mị trẻ lắm... Mị muốn đi chơi" ->  thức về bản

thân trỗi dậy, Mị phẫn uất mãnh liệt và thấm thía nỗi tủi nhục của mình, Mị muốn chết

-> trong khi đó, tiếng sáo, biểu tượng của khát vọng tự do và tình yêu tuổi trẻ "đang

rập rờn" trong đầu Mị -> Mị khêu to ngọn đèn cho sáng như thể khêu ngọn lửa của

lòng ham sống, của sự khát khao -> Hành động này thúc đẩy hành động khác, không

thể kìm nén được nữa. Nó là sự thôi thúc của trái tim như muốn phá v những xiềng

xích tàn bạo trong nhà thống lí Pá Tra, thách thức mọi ràng buộc khắt khe của nhà Pá

Tra, của người chồng tàn ác: "Mị quấn lại tóc, với tay lấy chiếc váy hoa" chuẩn bị đi

chơi ngày Tết. Nhưng giữa lúc lòng ham sống trong Mị trỗi dậy, dâng lên mãnh liệt

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

như sóng trào thì cũng là lúc Mị bị vùi dập một cách khắc nghiệt, lạnh lùng. A Sử,

chồng Mị thản nhiên "trói đứng Mị vào cột nhà" -> "Như không đang biết mình đang

sợ bị trói... Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi", quên mọi đau đớn

về thể xác, "Mị đã vùng dậy bước đi". Điều đó chứng tỏ sức sống tiềm ẩn trong con

người Mị mãnh liệt biết nhường nào.

b. Sức sống trỗi dậy trong con ngưi Mị cn được th hin r nt ở hành đng cởi

trói cho A Phủ, cng nhau trốn khi Hng Ngài.

● Bên cạnh bếp lửa, nhìn thấy A Phủ bị trói đứng một cách thảm khốc, mấy đêm

đầu Mị vẫn thản nhiên vì chuyện đánh người, trói người ở nhà Pá Tra xảy ra

như cơm bữa. Vả chăng, Mị cũng chỉ là một nạn nhân bất lực.

● Nhưng đêm nay, dưới ánh lửa "bập bùng" trông thấy hai hàng nước mắt "lấp

lánh" bò xuống hai hm má đã "xám đen lại của A Phủ", Mị càng thương mình,

càng thương người. Tình thương, niềm đồng cảm giữa những con người cùng

cảnh ngộ ấy đã lấn át nỗi sợ và lớn hơn cái chết, nó đã dẫn đến hành động táo

bạo: cắt dây trói giải thoát cho A Phủ, cùng nhau trốn khỏi Hồng Ngài.

● Đây là hành động tuy tự phát nhưng là kết quả của một quá trình, nó minh

chứng sức sống tiềm tàng, âm ỉ không ngừng trong con người Mị. Nó là một

bước ngoặt trong tính cách và cuộc đời Mị.  thức được nỗi khổ của kiếp sống

tủi nhục của mình, Mị đã vượt qua nhà ngục thống lí Pá Tra với biết bao thế lực

hà khắc của cường quyền, hủ tục, l giáo phong kiến (con gái Mèo lấy chồng,

suốt đời là cái đuôi con ngựa của chồng, chồng chết lại phải lấy anh hoặc em

chồng).

III. Kết luận:

● Qua cuộc đời và số phận của Mị, Tô Hoài bày tỏ thái độ bênh vực quyền sống

cho người lao động, đặc biệt là người phụ nữ miền núi. Đồng thời, tác giả cũng

cất lên bài ca ca ngợi phẩm giá cao đẹp của họ. Đó là ý nghĩa nhân đạo cơ bản

của tác phẩm.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

● Mị là một nhân vật rất thành công của văn xuôi hiện đại. Có được điều này là

nhờ cái nhìn trân trọng, thương yêu đối với nhân vật của tác giả, đặc biệt là khả

năng phân tích tâm lí sâu sắc, tinh tế của Tô Hoài.

Xem thêm: Cảm nhận về nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ

Dàn ý số 3

I. Mở bài sức sống tiềm tàng của Mị

- Đôi nét về tác giả, tác phẩm:

● Tô Hoài là một trong những tác gia lớn nhất của thế kỷ 20, thuộc thế hệ vàng

của văn chương hiện đại.

● Tác phẩm Vợ chồng A Phủ là bài ca về sức sống tiềm tàng mãnh liệt của Mị

trong việc giải phóng bản thân trước những áp bức thần quyền và cường quyền.

- Giới thiệu nhân vật Mị và sức sống tiềm tàng trong cô :

● Mị là nhân vật tiêu biểu cho những con người phải chịu muôn vàn đắng cay, tủi

cực

● Mị luôn tiềm ẩn một sức sống mãnh liệt để khi bị chà đạp đến tận cùng đã trỗi

dậy mạnh mẽ.

II. Thân bài phân tích về sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

* Luận đim 1: Sức sống vốn có của Mị trước khi làm dâu nhà thống lí Pá Tra

- Trước khi về làm dâu nhà thống lí Pá Tra:

● Mị là cô gái trẻ, đẹp, yêu đời, có tài thổi sáo hay, có bao nhiêu trai làng mê

đắm.

● Mị được yêu và cũng đang yêu.

● Hiếu thảo, chăm chỉ làm việc, ý thức được giá trị cuộc sống tự do.

* Luận đim 2: Sức sống tiềm tàng của Mị bị khuất lấp trong cảnh làm con dâu

gạt nợ

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

- Khi mới về làm dâu

● “Hàng mấy tháng trời, đêm nào Mị cũng khóc.”

● Có ý định tự tử.

- Sau một thời gian làm dâu

● Mị không thể chết bởi còn số nợ phải trả.

● Mị đã chết về tâm hồn: không còn nghĩ đến việc tự tử, chấp nhận kiếp sống

trâu ngựa,...

=> Vậy là sự đày đọa về thể xác và tinh thần đã bóp nghẹt sức sống trong Mị. Trong

con mắt của cha con nhà thống lí Pá Tra, những người như Mị đâu còn là con người.

* Luận đim 3: Sức sống tiềm tàng trong Mị trỗi dậy trong đêm tnh xuân

- Cuộc trỗi dậy đầu tiên (đêm mùa xuân)

● Chính không gian rộn rã sắc màu cùng tiếng sáo tha thiết đã đánh thức sức

sống tiềm tàng trong Mị. Tiếng sáo đã chạm vào nỗi nhớ trong tâm hồn cô.

● Mị uống rượu, Mị say và khi đó, Mị nhớ về ngày trước.

● Mị muốn đi chơi. Mị có hành động cụ thể nhưng bị A Sử ngăn lại, A Sử trói

Mị.

● Mị vùng bước đi. Nhưng tay chân đau không cử động được. Lòng Mị đau đớn,

thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa...”

- Cuộc trỗi dậy thứ hai (đêm cởi trói cho A Phủ và bỏ trốn)

● Những đêm đầu Mị thấy A Phủ bị trói đứng nhưng cô vẫn thản nhiên thổi lửa

hơ tay.

● Khi thấy A Sử khóc, Mị như thấy lại hình ảnh của chính mình.

● Mị thương cho A Phủ như thương cho chính mình, nhưng cô không dám cởi

trói vì còn sợ cha con nhà thống lý sẽ giết cô mất.

● Song Mị cởi trói cho A Phủ và đứng lặng trong bóng tối.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

● Chính ngay lúc ấy, trong lòng Mị mọi chuyện xảy ra rất nhanh. Mị cũng vụt

chạy ra. Trời tối lắm. Nhưng Mị vẫn băng đi. Vì ở đây thì chết mất.

III. Kết bài sức sống tiềm tàng của Mị

- Cảm nhận của bản thân về sức sống tiềm tàng của Mị.

Phân tích sức sống tiềm tàng của Mị trong đêm tnh ma xuân - Mẫu 1

Tô Hoài là một nhà văn nổi tiếng của nền văn học hiện đại Việt Nam. Tập "Truyện

Tây Bắc" của ông có truyện ngắn "Vợ chồng A Phủ" là tác phẩm nổi bật nhất. Tác giả

đã đem đến câu chuyện về Mị - một con người bị vùi dập bởi chế độ phong kiến miền

núi nhưng vẫn luôn ẩn chứa sức sống tiềm tàng, mãnh liệt.

Mị được giới thiệu là cô gái người Mèo xinh đẹp, thổi sáo giỏi. Có biết bao trai làng

say mê nhan sắc và tiếng sáo của cô mà kéo đến đầy sân nhà, đứng thổi sáo chung

quanh vách, khiến bố mẹ cô không thể ngủ được vì tiếng chó sủa cả đêm. Mị cũng là

cô con gái hiếu thảo, chăm chỉ. Biết nhà vẫn còn nợ thống lí nên Mị sẵn sàng làm

nương trả nợ thay bố. Trước khi bị A Sử - con trai thống lí Pá Tra bắt làm vợ, Mị là cô

gái tự do, yêu đời, tràn đầy sức sống. Thế nhưng, từ khi bị bắt phải lấy người mình

không yêu, đêm nào cô cũng khóc. Cô không thể chấp nhận hiện thực phũ phàng này,

muốn ăn lá ngón để tự tử, thà chết chứ không chịu khuất phục, làm nô lệ cho nhà giàu.

Thế nhưng sự phản kháng của cô đã không thành công. Vì thương bố, cô đành tiếp tục

sống.

Ở nhà thống lí vài năm, Mị đã bị tha hóa, trở thành một con người hoàn toàn khác.

Cuộc sống của cô không có niềm vui, suốt ngày chỉ có làm việc và làm việc quần quật

quanh năm suốt tháng. Mị "tưởng mình cũng là con trâu, con ngựa trong nhà" ấy.

"Càng ngày, cô càng không nói", chỉ "cúi mặt buồn rười rượi", trở thành "con rùa nuôi

trong xó cửa". Cô đã quen với cuộc sống ấy đến nỗi nghĩ rằng mình sẽ sống như vậy

và chết ở trong nhà đó. Bị bóc lột sức lao động mà không thể phản kháng, Mị dần

đánh mất đi bản thân mình. Cô không còn khát vọng được sống, không có khái niệm

về thời gian, hoàn toàn lãnh đạm với mọi thứ xung quanh.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

Thế nhưng, nỗi khát vọng sống của cô không mất đi hoàn toàn mà chỉ bị cuộc sống

quẩn quanh, bế tắc che khuất. Nó vẫn là ngọn lửa đang âm ỉ cháy, chỉ cần điều kiện để

bùng lên mạnh mẽ. Trong đêm tình mùa xuân, Mị nghe thấy tiếng sáo, cô nhẩm thầm

bài hát quen thuộc mà ngày xưa mình từng thổi. Cô lén người nhà thống lí uống rượu,

nhớ về những ngày mùa xuân năm xưa. Khi này, khát vọng tuổi trẻ bỗng quay về. Mị

thấy lòng mình phơi phới trở lại, Mị cảm thấy mình còn trẻ lắm, Mị muốn đi chơi. Cô

ước muốn được hòa mình vào với mọi người, được đi chơi như những người còn trẻ,

không muốn bị giam trong căn buồng tối tăm, chật hẹp cả ngày nữa. Sức sống tiềm

tàng của Mị đã được thổi bùng lên nhờ men rượu và tiếng sáo. Không những thế, cô

còn nghĩ lại về cuộc sống đầy tủi nhục của mình hiện tại, ước rằng nếu có nắm lá ngón

trong tay, cô sẽ ăn cho chết ngay. Khát vọng được sống quay lại, cô càng đau đớn,

nghẹn ngào, thương cho số phận của mình mà muốn phản kháng. Và cách phản kháng

duy nhất cô có thể làm hiện tại là chết đi, thoát khỏi cuộc sống đọa đầy này. Từ dòng

suy nghĩ kia, Mị hành động ngay lập tức. Cô quấn lại tóc, với tay lấy cái váy hoa vắt ở

phía trong vách, chuẩn bị sửa soạn để đi chơi. Thế nhưng, niềm khát khao trong Mị

vừa bùng lên lại bị vùi dập tàn nhẫn. A Sử thấy Mị, đoán biết cô muốn đi chơi bèn

dùng dây đay trói cô, quấn luôn cả mái tóc dài của cô lên cột. Cô đau đớn đứng đó,

không quay đầu đi đâu được. Cả cơ thể bị dây đay siết chặt nhưng tâm hồn cô vẫn đi

theo tiếng sáo đến những cuộc chơi. A Sử chỉ có thể trói được thể xác chứ không trói

được tâm hồn của Mị. Từ đó, người đọc có thể khng định rằng sức sống trong Mị vẫn

luôn ở đó, chưa bao giờ mất đi.

Đến cảnh cởi trói cho A Phủ, sức sống tiềm tàng của Mị lần nữa được trỗi dậy. Mới

đầu, khi nhìn thấy A Phủ bị trói, bị vẫn rất lạnh lùng, thản nhiên hơ tay, hơ lưng cho

bớt lạnh. Dường như A Phủ không phải là một con người bị trói đứng trên cột mà chỉ

là cái cây, cái thúng dựng bên cạnh cột mà thôi. Thế nhưng, khi nhìn thấy giọt nước

mắt tuyệt vọng của A Phủ, Mị bỗng thức tỉnh. Cô nhớ lại chính mình trong đêm tình

mùa xuân. Cô cũng đã từng bị A Sử trói đứng ở chính đó, đau đớn, tuyệt vọng như thế.

Lòng đồng cảm dần xuất hiện trong cô. Rồi Mị nghĩ cuộc đời mình đã bị cúng trình

ma ở nhà thống lí, chết ở đây cũng không sao, nhưng A Phủ không đáng bị điều đó.

Suy nghĩ này cho người đọc thấy được tình thương người trong Mị đã quay trở lại. Cô

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

không còn thờ ơ, lãnh cảm trước cuộc đời nữa. Thậm chí, Mị nghĩ rằng cho dù bố con

thống lí biết Mị cởi trói cho A Phủ, bắt cô trói thay vào đó rồi chết đi, Mị cũng không

sợ. Đến lúc này, tình thương người đã vượt lên nỗi sợ cái chết. Sức sống tiềm tàng của

Mị trỗi dậy mạnh mẽ, hóa thành hành động cởi trói. Khi cắt dây cởi trói cho A Phủ,

Mị cũng đã tự tay cắt đi xiềng xích giữa hai con người với nhà thống lí. Cũng từ đó,

Mị quyết định chạy trốn theo A Phủ. Đây không phải là hành động bản năng mà là kết

quả của sức sống tiềm tàng, của khát vọng tự do hạnh phúc khi còn trẻ mà cô không

thực hiện được. Chính trong đêm ấy, cô Mị tràn đầy tình yêu cuộc sống, căm ghét chế

độ thống trị miền núi đã quay trở lại.

Qua truyện ngắn, ta thấy được nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật rất sắc sảo của nhà

văn Tô Hoài. Chỉ bằng một vài hành động, suy nghĩ của Mị, ông đã chỉ cho ta những

khao khát, những niềm mong muốn bị chôn giấu từ tận đáy lòng của con người trong

nghịch cảnh. Ngoài ra, việc có được một tác phẩm thành công, nổi tiếng như "Vợ

chồng A Phủ" còn nhờ vốn hiểu biết sâu rộng của nhà văn về mảnh đất Tây Bắc và

tình cảm trân trọng, yêu quý của ông với những con người nơi đây.

Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị - Mẫu 2

Trên cánh đồng văn chương Việt Nam, có nhà văn độc canh bằng một loại thể. Tiêu

biểu cho khuynh hướng này phải kể đến nhà văn Kim Lân – nhà văn cả đời đi về với

đất, với người, với cuộc sống nông thôn thuần hậu (nói như Nguyên Hồng) lại có nhà

văn thâm canh tăng vụ bằng nhiều loại thể. Tiêu biểu ta phải kể đến nhà văn Tô Hoài.

Tính đến nay sự nghiệp của Tô Hoài đã già nửa thế kỷ. Ông là tác giả của khoảng

trăm đầu sách, hàng nghìn bài báo với nhiều thể loại phong phú và đa dạng. Nhưng

nhắc đến Tô Hoài trước Cách mạng tháng Tám, người yêu văn không thể không nhắc

tới "Dế mèn phiêu lưu kí"; sau Cách mạng tháng Tám với tập "Truyện Tây Bắc" gồm

ba truyện ngắn: "Cứu đất cứu Mường", "Mường Giơn giải phóng" và "Vợ chồng A

Phủ". Những năm gần đây người ta lại xôn xao nhắc đến ông với "Cát bụi chân ai" và

tiểu thuyết "Ba người khác". Đến nay "Vợ chồng A Phủ" vẫn là cái mốc thách thức

của nhà văn Tô Hoài. Truyện được giải thưởng văn nghệ 1954-1955 là một truyện

ngắn xuất sắc viết về đề tài miền núi Tây Bắc. Tác phẩm được đưa vào trong chương

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

trình giảng dạy như một kiệt tác của Tô Hoài. Truyện xoay quanh cuộc đời của người

con gái Mèo nghèo khổ, xinh đẹp nết na được Tô Hoài phát hiện và thể hiện với sức

sống tiềm tàng bất diệt. Đó là Mị – nhân vật chính trong tác phẩm này. Thông qua sức

sống tiềm tàng của Mị, Tô Hoài bộc lộ là một nhà văn nhân đạo, nhân văn, sâu sắc và

cao cả. Văn hào Nga Sê- khốp đã từng nói: "Một người nghệ sĩ chân chính phải là một

nhà nhân đạo từ trong cốt tủy". Và Tô Hoài là một nhà văn như thế.

Tô Hoài là nhà văn xuất sắc của văn xuôi Việt Nam hiện đại. Tô Hoài sáng tác theo xu

hướng hiện thực, thiên về phản ánh những sự thật của cuộc sống đời thường trong

những trang viết bình dị, tinh tế và đầy chất thơ, bộc lộ vốn hiểu biết phong phú và

sâu sắc về cuộc sống, đặc biệt là đối với những phong tục tập quán độc đáo của nhiều

vùng đất khác nhau, có sự gần gũi, gắn bó với cuộc sống và con người miền núi khiến

những tác phẩm viết về đề tài miền núi trở thành mảng sáng tác quan trọng và có giá

trị của Tô Hoài. Truyện ngắn Vợ chồng A phủ được sáng tác năm 1952 in trong tập

truyện Tây Bắc (1953). Vợ chồng A phủ không chỉ là truyện ngắn hay nhất trong tập

Truyện Tây Bắc nói riêng, trong mảng sáng tác của Tô Hoài về đề tài miền núi nói

chung mà còn là một tác phẩm có giá trị của văn xuôi Việt Nam hiện đại khi phản ánh

chân thực và sinh động con đường của nhân dân miền núi cao Tây Bắc đi theo cách

Mạng.

Mị là một cô gái xinh đẹp, tài hoa. Cô có tài thổi sáo, thổi đàn môi, Mị uốn chiếc lá

trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo, trai làng vì mê tiếng sao mà ngày đêm thổi sáo

đi theo Mị, đứng nhẵn cả chân vách đầu buồng Mị. Sức quyến rũ mạnh mẽ của tiếng

sáo cho thấy cái tài và cái tình của người thổi sáo. Có lẽ, Mị đã gửi bao tình cảm, biết

bao khát khao vào tiếng sáo ấy khiến vẻ đẹp trong tâm hồn nhạy cảm, trong trái tim

thiết tha yêu sống của cô đã thông qua tiếng sáo mà làm rung động mê đắm lòng

người. Mị là người con gái có tính cách mạnh mẽ, tự chủ. Cũng như nhiều cô gái khác,

Mị khao khát yêu và có người yêu theo sự lựa chọn của trái tim mình. Trước món nợ

của cha mẹ và ý định bắt Mị về làm dâu gạt nợ của nhà thống lí, Mị tha thiết xin được

ở nhà cuốc nương, trồng ngô trả nợ thay cho cha mẹ, Mị khóc xin cha “đừng bán con

cho nhà giàu” – cô muốn tự quyết định số phận của mình mà không chấp nhận biến

mình thành thứ hàng hóa gả bán cho nhà giàu. Mị vốn là cô gái có trái tim vị tha, nhân

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

hậu. Ở nhà với cha mẹ, Mị là người con rất hiếu thảo, nết na, chăm chỉ. Mị tự nguyện

làm việc trả nợ thay cho bố mẹ; khi bị bắt về làm con dâu gạt nợ cho nhà thống lí,

không chịu nổi kiếp sống đọa đày đau khổ Mị muốn tự giải thoát bằng cái chết, vậy

mà vì thương bố, sợ làm liên lụy đến bố, Mị lại gạt nước mắt, chấp nhận quay về nhà

thống lí, chấp nhận sống tiếp cuộc đời nô lệ nhọc nhằn, khổ ải, cuộc sống đáng sợ hơn

cả cái chết.

Phải chăng tâm hồn Mị đã hoàn toàn nguội lạnh? Cô Mị một thời trẻ đẹp, yêu đời nay

đã hoàn toàn an phận trong cuộc sống nô lệ, sống mà như chết ấy? Không, ngòi bút

của nhà văn không chỉ hướng vào cái ảm đạm, nét mặt u tối của cuộc đời mà còn thiết

tha hướng tới phía sự sống và ánh sáng, để khơi gợi nó lên. Tô Hoài đã đi sâu vào tận

cùng ý thức và trong đáy sâu tiềm thức nhân vật, cho thấy vẫn còn le lói chút ánh sáng

và hơi ấm của niềm ham sống, của khát khao hạnh phúc. Như dưới lớp tro dày nguội

lạnh kia vẫn ủ chút than hồng, chỉ chờ một ngọn gió thổi đến là lại bùng lên. Trong

truyện ngắn Chí Phèo, ngòi bút nhân đạo của nhà văn hiện thực xuất sắc Nam Cao còn

khơi bùng lên những khát vọng hạnh phúc và lương thiện ở Chí Phèo, một kẻ tưởng

như không còn đời sống tâm linh của con người với một hình thái không còn là nhân

dạng nữa. Và Tô Hoài cũng góp thêm vào truyền thống nhân đạo của văn học ta một

tiếng nói có sức mạnh.

Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống con người miền Tây Bắc khi mùa xuân đến đã

được miêu tả trong những đoạn văn thật trữ tình, giàu chất thơ để làm nền cho sự hồi

sinh sức sống của nhân vật. Đó là cảnh những đứa trẻ con tinh nghịch đốt những lều

canh nương để sưởi lửa, hình ảnh những cái váy hoa đem ra phơi trên những mỏm đá

xòe như những con bướm sặc s; sắc vàng ửng của cỏ gianh trong gió và rét dữ dội,

hình ảnh những đám trai gái đánh pao, chơi quay, thổi khèn, thổi sáo say sưa; đặc biệt

là âm thanh tiếng sáo gọi bạn tình lửng lơ ngoài đầu núi. Những âm thanh, màu sắc,

hình ảnh ấy đã tạo nên bức tranh mùa xuân đẹp thơ mộng, nồng nàn, rạo rực tình yêu,

tràn trề sức sống. Đó là những yếu tố ngoại cảnh góp phần gọi dậy những khát vọng

tình yêu và hạnh phúc vẫn âm ỉ đâu đó trong lòng Mị.

Biểu hiện đầu tiên của sự hồi sinh sức sống trong lòng Mị là chi tiết Mị nghe tiếng sáo

vọng lại, thiết tha, bổi hổi. Người đàn bà vô cảm thờ ơ với tất cả, nay không chỉ chú ý

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

lắng nghe tiếng sáo từ xa vọng lại, cô còn hình dung ra bóng người lấp ló đầu núi thổi

sáo gọi bạn tình, còn nhận ra sắc thái thiết tha, bổi hổi của tiếng sáo, thậm chí người

đàn bà âm thầm câm lặng ấy đã nhẩm thầm bài hát của người đang thổi. Bằng cách ấy,

cô đã trở về với quá khứ, nhớ lại những giai điệu ngọt ngào từ thuở xa xôi, đã bắt đầu

mở lòng mình để đón nhận và hòa vào âm thanh nồng nàn của tình yêu gửi trong tiếng

sáo. Sau đó, Mị lén lấy rượu ra uống. cảnh Mị uống rượu được miêu tả thật tinh tế, thể

hiện chân thực những biến đổi âm thầm mà dữ dội trong tâm hồn người đàn bà tưởng

như đã nguội tắt sức sống. Cô uống ừng ực từng bát- uống như để say, để quên, uống

như một người đang chết khát; uống như muốn dùng cái men say của rượu để dìm đi

những nuối tiếc, khát khao và phẫn uất đột ngột bùng cháy trong lòng; uống như muốn

mượn cái đắng cay của rượu làm vơi đi những cay đắng trong lòng Mị uống rượu và

lại nghe văng vng tiếng sáo gọi bạn đầu làng. Từ văng vng không chỉ gợi tả tiếng

sáo ở xa, đó còn là những âm thanh của hoài niệm đưa Mị trở về với tiếng sáo và bài

hát của người bạn tình năm xưa, khiến Mị như trở lại với cô gái xinh đẹp tài hoa thuở

nào, uống chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo. Có bao nhiêu người mê,

ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị. người đàn bà tưởng như không còn sợi dây liên hệ

với cả hiện tại và quá khứ, không thiết nghĩ đến tương lai, nay lịm mặt – sống về ngày

trước với bao nhiêu khát vọng tình yêu, khát vọng tuổi trẻ. Ảo giác của quá khứ mãnh

liệt đến mức gần như xóa mờ những bất hạnh của hiện tại khiến Mị thấy phơi phới trở

lại, lòng đột nhiên vui sướng, mị bất ngờ nhận ra mình trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Ý thức

được mình hãy còn trẻ, lòng cũng như trẻ lại, Mị bỗng muốn được đi chơi, được tới

những đám vui, những cuộc vui, hòa vào không khí rạo rực của mùa xuân, của tình

yêu, hạnh phúc. Nhưng ý muốn được đi chơi trong đêm hội mùa xuân như mọi người

đàn bà khác ở Hồng Ngài lại khiến Mị nhớ ra bao nhiêu năm nay, A Sử không bao giờ

cho Mị đi chơi, mà Mị cũng chng thiết đi. Nhớ đến điều đó, Mị cũng đồng thời nhận

thức sâu sắc tình trạng phi lí trong cuộc hôn nhân của mình khi A Sử với Mị không có

lòng với nhau mà vẫn phải ở với nhau. Cái thực tế đau khổ mà cô đã quen, đã thờ ơ

chấp nhận đến mức không còn tưởng đến sự chết nữa, nay bỗng trở nên phi lí tới

không thể chấp nhận. Mị đột ngột muốn chết, nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này,

mị sẽ ăn cho chết ngay... chết để không phải nhớ lại quá khứ và những ước mơ, khao

khát của mình, nhớ lại chỉ thấy nước mắt ứa ra. Muốn chết là biểu hiện mãnh liệt nhất,

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

dữ dội nhất của sự thức tỉnh lòng ham sống, lòng khát khao hạnh phúc, niềm khát

khao ấy tạo ra sự xung đột gay gắt với tình trạng vô nghĩa lý của thực tại. khi bắt đầu

nhận ra sự xung đột gay gắt với tình trạng vô nghĩa của thực tại. khi bắt đầu nhận ra

nỗi cay đắng, phẫn uất trong lòng mình, cảm thấy không thể tiếp tục chấp nhận kiếp

sống tủi cực đau đớn, cũng có nghĩa là Mị đã thoát ra khỏi tình trạng lầm lũi vô cảm

suốt bao năm nay.

Vậy mà, dù đã trở lại với thực tại tàn nhẫn, suốt đêm mùa xuân ấy, quá khứ vẫn nồng

nàn tha thiết trong nỗi nhớ của Mị với hơi rượu tỏa, tiếng sáo rập rờn, tiếng chó sủa xa

xa... Mị phải sống trong giằng xé đau đớn giữa những khát khao cháy bỏng vừa hồi

sinh và thực tại phũ phàng đang hiện hữu ngay trong sợi dây trói và căn buồng giam

đầy bóng tối. Sức sống cùng những khát vọng đã trở lại và cũng đã bị vùi lấp tàn nhẫn,

nhưng sau đêm hội mùa xuân ấy, có lẽ nó sẽ còn mãi ám ảnh, thao thức trong lòng Mị,

dù chỉ là mơ hồ, xa thoảng. Sau bao nhiêu năm tháng, Mị đã tỉnh táo nhận ra thân

phận trâu ngựa của mình, đã thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa nhà thống lí.

Khi đã nhận ra sự khổ ải, cảm nhận về sự khổ ải sẽ càng thấm thía. Từ nay, có lẽ Mị

sẽ không thể yên ổn với những suy nghĩ buông xuôi, cam chịu của mình để tiếp tục

sống cảnh trâu ngựa cho đến chết. Khát vọng hạnh phúc, khát vọng tình yêu trong tuổi

trẻ đã hồi sinh, đã bị vùi dập và đang chờ đợi một ngọn gió thổi bùng lên lần thứ hai.

Sau đêm tình mùa xuân năm ấy, thái độ và dáng vẻ bên ngoài của Mị dường như quay

về với con người cũ, nhẫn nhục và vô cảm. Tuy nhiên, sức sống vẫn âm ỉ tiềm tàng

đâu đó trong lòng Mị, đó là điều mà thậm chí chính Mị cũng chưa tự nhận ra. Có lẽ cô

vẫn nghĩ lòng mình đã chết hn và không thể ngờ sức sống mãnh liệt ấy sẽ trở về với

cô trong một đêm đông lạnh lẽo ở Hồng Ngài. Sự vô cảm với nỗi đau của cả người

khác và chính mình được thể hiện trong những chi tiết miêu tả thái độ, tâm tư của Mị

khi hàng đêm ra sưởi lửa, hơ tay ở bếp lửa gần nơi A Phủ bị nhà thống lí bắt trói đứng

ở cây cọc ngoài trời. Có tới mấy đêm, Mị thờ ơ, không đoái hoài đến cảnh một người

con trai bị trói, bị đói và rét đang chờ chết bên cạnh mình. Mị cũng ý thức được sự vô

cảm của mình khi thản nhiên thổi lửa, hơ tay bên cạnh một người sắp chết, thậm chí

cô còn nghĩ rằng nếu A Phủ có là cái xác chết đứng đấy cũng thế thôi. Thật ra thì cô

không chỉ thờ ơ với nỗi khổ của A Phủ, bản thân mình bị A Sử đánh ngã xuống cửa,

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

cô còn dửng dưng, không thấy bất bình, chng hề sợ hãi, đêm sau, Mị vẫn ra ngồi sưởi

như đêm trước.

Nhưng một cái gì đó chưa chết hn trong lòng Mị mới đột ngột thức dậy trong một

đêm khi ngẫu nhiên Mị quay sang và nhìn thấy dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai

hm má đã xám đen lại của A Phủ. Một người con trai khỏe mạnh, cường tráng bây

giờ hốc hác thê thảm với hai hm má đã xám đen khi bị trói đứng chờ chết. Một người

con trai ngang tàng mạnh mẽ bây giờ phải lặng lẽ khóc, dòng nước mắt không thể

kiềm chế vì quá cay đắng, không thể che dấu vì không thể tự lau đi được. Dòng nước

mắt đàn ông lấp lánh trong ánh lửa khiến nỗi thống khổ, sự đau đớn và bất lực cùng

cực của con người trở nên hiện hữu sống động. Cảnh tượng ấy làm Mị nhớ lại cảnh

mình cũng từng bị trói, cũng từng khóc cay đắng, nước mắt cũng chảy xuống miệng,

xuống cổ, không biết lau đi được. Nỗi đau đớn, tủi cực của mình trong quá khứ đã

giúp Mị nhận ra nỗi đau của chính mình, sự đồng cảnh đã dắt dẫn cho trái tim vô cảm

thờ ơ của Mị trở về với những sự đồng cảm đầu tiên. Hình dung ra cái chết của mình

nếu tiếp tục bị trói như thế; nhớ tới cái chết của người đàn bà ngày trước ở nhà thống

lí; nghĩ đến cái chết của A Phủ sắp tới – Mị bất chợt nhận ra tất cả những cái chết ấy

đều có nguyên nhân từ sự tàn bạo của cha con nhà thống lí Pá Tra, lòng thương thân

thức dậy tình thương người, lòng nhân hậu dẫn đến sự căm hờn, phẫn uất: chúng nó

thật độc ác! Với bản thân mình, Mị có vẻ như đã cam chịu: ta là thân đàn bà, nó đã bắt

ta về trình ma nhà nó rồi thì chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở đây, nhưng trong lòng

Mị lại phảng phất nghĩ về sự vô lí trong cái chết của A Phủ: người kia việc gì phải

chết thế. Sau bao nhiêu năm tháng sống trong sự thờ ơ vô cảm, có lẽ đây là ý nghĩ đầu

tiên Mị dành cho người khác, bất bình thay cho người khác. Xúc cảm của trái tim

nhân hậu vị tha tiếp tục đậm nét hơn khi Mị nhận ra tình cảnh của A Phủ: chỉ đêm mai

là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết... Những từ chết xuất hiện liên

tiếp trong tâm trí Mị cũng là một biểu hiện rõ nhất của niềm ham sống một lần nữa đã

trở lại với Mị, trở lại với sự kinh hoàng về cái chết, với mỗi phẫn uất về cái chết của

những con người hiền lành lương thiện, những con người cùng cảnh ngộ. Nghĩ tới

việc nếu A Phủ trốn thoát, Mị phải chết thay, Mị cũng không thấy sợ. Như vậy,

nguyên nhân khiến Mị cởi trói cho A Phủ không phải vì sợ liên lụy mà là sự thúc đẩy

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

của cảm giác bất bình, phẫn uất, do sự thức tỉnh của lòng nhân hậu, thương người, sự

đồng cảm với những người cùng cảnh ngộ, là sự cùng dậy tự phát, đột ngột mà quyết

liệt trong sự bức bách khắc nghiệt của hoàn cảnh. Dẫu vậy, khi rút sao cắt dây trói cho

A Phủ, Mị vẫn như đang làm theo sự mách bảo của tiềm thức mơ hồ tồn tại trong một

tấm lòng nhân hậu vẫn chưa hoàn toàn bị hủy hoại, vì thế nên khi g được hết dây trói

ở người A Phủ thì Mị cũng hốt hoảng, có lẽ lúc ấy, lí trí của Mị mới chợt nhận ra tiềm

thức thức đã xui khiến cô làm một việc thật ghê gớm!

Giải thoát cho A Phủ, Mị cũng đồng thời thoát ra khỏi trạng thái vô cảm, lặng lẽ, trái

tim nhân hậu hồi sinh thì đồng thời khát vọng sống cũng hồi sinh. Mị đã không còn vô

cảm với nỗi đau khổ của người khác thì cũng đến lúc không thể tiếp tục vô cảm với

nỗi đau khổ của chính mình. Có lẽ, sau giây phút đứng lặng trong bóng tối, nhìn A

Phủ lao vụt đi, hình ảnh một con người trên bờ vực của cái chết đang mạnh mẽ thoát

ra khỏi chốn địa ngục trần gian, tìm cho mình sự sống khiến Mị đột ngột hiểu điều

mình cần phải làm ngay bây giờ, ngay lập tức, đó là tự giải thoát đời mình khỏi sự

thống trị, đầy ải, trói buộc tàn bạo của cường quyền và thần quyền trong suốt bao năm

qua. Sau đó, tác giả đã miêu tả những hành động của Mị trong những câu văn ngắn

cùng những động từ mạnh mẽ, gấp gáp: Mị cũng vụt chạy ra... Mị vẫn băng đi. Mị

đuổi kịp... Mị nói, thở... không còn những dòng độc thoại nội tâm, dường như những

hành động của Mị nhanh hơn cả lý trí, những hành động chịu sự chi phối của khát

vọng sống vốn luôn tồn tại đâu đó trong tiềm thức, khát vọng sống đã đột ngột thức

dậy mãnh liệt và bất ngờ trong lòng Mị. Người đàn bà lặng lẽ, vô hồn, vô cảm ấy đang

hối hả tự cứu mình, người đàn bà câm lặng như tảng đá ấy đã cất lên tiếng nói xin

được giải thoát: A Phủ cho tôi đi; người đàn bà hơn một lần muốn chết ấy nay khẩn

thiết mong được sống, mong được theo A Phủ bởi nỗi kinh hoàng trước cái chết: ở

đây thì chết mất. Khát vọng sống mãnh liệt đã thức tỉnh hoàn toàn như sự thức tỉnh

khát vọng tuổi trẻ, tình yêu trong đêm tình mùa xuân và không còn dừng lại ở ảo giác

hay khát khao mà đã trở thành những hành động quyết liệt, triệt để chống lại số phận,

chống lại vòng cương tỏa độc ác của cha con nhà thống lí, giành lại cho mình quyền

được sống, quyền được tự do. Thành công của vợ chồng A Phủ là nghệ thuật xây dựng

nhân vật, đặc biệt là nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật. Vợ chồng A Phủ cũng là thiên

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

truyện tràn đầy chất thơ khi thể hiện những rung cảm của nhà văn trước vẻ đẹp của

thiên nhiên, cuộc sống, con người, đồng thời có khả năng truyền được cảm xúc ấy đến

người đọc. Nghệ thuật trần thuật của Tô Hoài mang tính truyền thống nhưng cũng rất

uyển chuyển, sáng tạo từ cách giới thiệu nhân vật đặc biệt ấn tượng với cốt truyện vừa

liền mạch theo trình tự thời gian vừa đan xen những hồi ức, pha trộn giữa quá khứ và

hiện tại, giữa những mơ hồ của tiềm thức với những lộn xộn chồng chéo của tâm tư...,

nhờ thế mà mạch truyện biến đổi sinh động hấp dẫn mà vẫn mạch lạc. nhiều đoạn

được sử dụng thứ ngôn ngữ nửa trực tiếp giúp người đọc nhận ra vẻ đẹp trong đời

sống nội tâm của nhân vật, vừa tạo được sự đồng cảm giữa nhà văn, nhân vật và người

đọc. Ngôn ngữ của Tô Hoài giản dị, phong phú, đầy sáng tạo. Lời văn mượt mà, sâu

lắng, trữ tình, giàu tính tạo hình và sức truyền cảm sâu sắc. Ngôn ngữ vừa có sự vận

dụng cách nói hồn nhiên, giàu hình ảnh của người miền núi, vừa giữ được tính chuẩn

mực của ngôn ngữ văn học. Những hành động bất ngờ, quyết liệt cho thấy Mị đã cắt

đứt sợi dây trói hữu hình đang giam cầm A Phủ để giải cứu cho đồng loại, đồng thời

cũng cắt đứt sợi dây vô hình của thần quyền để giải phóng cho chính mình. Nếu như

đêm tình mùa xuân gắn với khát vọng hạnh phúc, thì đêm đông cứu A Phủ lại gắn liền

với khát vọng tự do trong Mị - một con người tưởng như đã bị nô lệ hóa hoàn toàn.

Lần thứ nhất, Mị nhận được sự tác động theo chiều hướng tích cực từ ngoại cảnh, bản

thân Mị chỉ định giải thoát trong chốc lát. Lần thứ hai không có sự hỗ trợ từ ngoại

cảnh, sự trỗi dậy ở lần thứ hai mạnh mẽ quyết liệt hơn. Mị đã giải thoát mình khỏi sự

giằng buộc của cả cường quyền lẫn thần quyền. Đây không phải là hành động mang

tính bản năng. Đúng hơn, cùng với sự trỗi dậy của kí ức, khát vọng sống tự do đã

khiến Mị chạy theo người mà mình vừa cứu, Mị giải thoát cho A Phủ và giải thoát cho

cả bản thân mình. Hành động táo bạo và đầy bất ngờ ấy là kết quả tất yếu của sức

sống tiềm tàng khi người con gái yếu ớt dám chống lại cả cường quyền và thần quyền.

Trong lòng Mị luôn tiềm ẩn cả sức sống tiềm tàng, khát khao được hưởng hạnh phúc,

càng bị vùi dập thì khát khao trong Mị càng trỗi dậy, với hành động này Mị đã chiến

thắng số phận. Nàng Kiều bị xô đẩy vào cuộc sống thanh lâu ô nhục, đã bao lần cố sức

vùng vẫy thoát ra, và tấm lòng nhớ cha mẹ, nhớ người yêu vẫn tha thiết đau đớn suốt

ngần ấy năm trời lưu lạc. Nhân vật Tám Bính của Nguyên Hồng, sống cuộc đời một

“Bỉ vỏ” dưới đáy xã hội, bị khinh khi săn đuổi nhưng vẫn không nguôi khát khao một

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

cuộc sống lương thiện trong sạch. Chỉ có điều là những tác giả văn học quá khứ đã

không tìm ra con đường giải thoát cho những nạn nhân đau khổ ấy trong tác phẩm của

họ, còn cô Mị - cũng như nhiều nhân vật khác trong tác phẩm văn học cách mạng hiện

đại thì đã tìm thấy con đường giải phóng thực sự , tìm thấy sự thực hiện những ước

vọng chân chính của mình trong quá trình đến với cách mạng, dưới ánh sáng của

Đảng.

Sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị đã cho chúng ta một lần nữa lại thấy được Tô

Hoài đã ca ngợi những phẩm chất đẹp đẽ của người phụ nữ miền núi nói riêng và

những người phụ nữ Việt Nam nói chung. Tô Hoài đã rất cảm thông và xót thương

cho số phận hẩm hiu, không lối thoát của Mị. Thế nhưng bằng một trái tim nhạy cảm

và chan chứa yêu thương, Tô Hoài đã phát hiện và ngợi ca đốm lửa còn sót lại trong

trái tim Mị. Tư tưởng nhân đạo của nhà văn sáng lên ở đó. Đồng thời qua tác phẩm,

Tô Hoài cũng đã khng định được chân lý muôn đời: ở đâu có áp bức bất công thì ở

đó có sự đấu tranh để chống lại nó dù đó là sự vùng lên một cách tự phát như Mị. Lại

nhớ đến một ý của Hêghen: phải đẩy tới chóp đỉnh của mâu thuẫn thì sự sống nhiều

hình vẻ mới hiện ra. Những trang văn đẹp lời đẹp ý bậc nhất trong truyện ngắn này có

lẽ thảy đều din đạt cái sự sống nhiều hình vẽ trên chóp đỉnh mâu thuẫn đó.

Sức sống tiềm tàng của Mị trong đêm tnh ma xuân -Mẫu 3

Tô Hoài là một trong những nhà văn lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại. Một

trong những tác phẩm nổi bật nhất trong sự nghiệp sáng tác của ông phải kể đến

truyện ngắn Vợ chồng A Phủ. Truyện kể về những người dân nghèo miền núi dưới

ách thống trị của giai cấp phong kiến với số phận vô cùng bi thảm, khốn cùng. Thế

nhưng, sâu thm trong con người họ, ta vẫn thấy toát lên những nét đẹp, phẩm chất

cao quý của tâm hồn. Một trong vẻ đẹp đó chính là sức sống vô cùng mãnh liệt và

mạnh mẽ. Điều này được thể hiện chân thực và rất sống động thông qua hình tượng

nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân.

Nhà văn Tô Hoài bắt đầu sự nghiệp sáng tác của mình bằng một số tác phẩm thơ và

tác phẩm truyện vừa võ hiệp. Nhưng tài năng của ông thực sự tỏa sáng khi ông chuyển

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

sang viết văn xuôi hiện thực. Tô Hoài là một nhà văn có một vốn kiến thức phong phú

về các tập quán, phong tục của nhiều vùng miền trên cả nước. Các tác phẩm của ông

đều có văn phong trần thuật hóm hỉnh, sinh động, với vốn từ giàu có, bình dân, thông

tục. Vậy nên những câu chuyện của ông đều rất lôi cuốn và lay động người đọc.

Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ được sáng tác năm 1952, sau chuyến đi thực tế của

chính tác giả cùng đồng đội vào giải phóng miền Tây Bắc của Tổ quốc, được in trong

tập Truyện Tây Bắc. Thông qua tác phẩm, ta có thể thấy được cuộc sống cực nhục,

tăm tối của những người đồng bào dân tộc vùng cao Tây Bắc cùng hành trình tự vùng

lên giải phóng khỏi ách áp bức, thống trị của bọn thực dân và chúa đất lúc bấy giờ.

Đồng thời Tô Hoài còn muốn ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn tràn đầy sức sống của những

người dân nghèo ấy cũng như chỉ ra cho họ một con đường để được đổi đời dưới ánh

sáng của Cách mạng.

Nhân vật trung tâm của câu chuyện Vợ chồng A Phủ là Mị - một cô gái người dân tộc

Mông xinh đẹp, nết na và hiếu thảo. Thế nhưng cuộc sống của cô lại là một chuỗi

những tháng ngày bi thảm, đau khổ. Cha mẹ Mị cưới nhau không có tiền phải vay bạc

nhà thống lý Pá Tra, làm quần quật đến lúc chết cũng không đủ trả nợ. Chính vì thế,

Mị bị "bắt" trở thành "con dâu gạt nợ" nhà thống lý, trở thành vợ của A Sử. Mang

tiếng là "con dâu" thế nhưng thực chất Mị chỉ là thân phận nô lệ, là kiếp người ở

không công trong gia đình chồng , bị đày đọa về cả thể xác và tinh thần. Mị phải làm

việc triền miên suốt cả năm "tết xong thì lên núi hái thuốc phiện", "giữa năm thì giặt

đay xe đay", "đến mùa thì đi nương bẻ bắp", rồi lúc nào cũng có "bó đay trong cánh

tay để tước thành sợi". Mị sống kiếp con người nhưng lại chng bằng "con trâu, con

ngựa" trong nhà, suốt năm tháng phải "vùi vào việc làm cả đêm cả ngày". Hơn thế, Mị

còn bị đày đọa về tinh thần khi phải sống trong một cuộc hôn nhân không tình yêu

"không có lòng với nhau mà phải ở với nhau", và bị đánh đập, hành hạ, và bị tước mất

quyền sống, quyền được tự do.

Thế nhưng trong tâm hồn Mị vẫn tiềm tàng một sức sống vô cùng mãnh liệt và nó đã

bùng cháy lên thật mạnh mẽ trong một đêm tình mùa xuân. Đêm tình mùa xuân với

âm thanh của tiếng sáo gọi bạn yêu đã đánh thức trong Mị khao khát tự do, khao khát

một cuộc sống với tình yêu và hạnh phúc. Thêm vào đó là hơi rượu nồng nàn đã khiến

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

tâm hồn tưởng như đã tê liệt của Mị lại thăng hoa trở lại, làm trỗi dậy trong tâm hồn

Mị bao nhiêu là cảm xúc. Tiếng sáo và men rượu đã đưa Mị trở về những ngày xưa,

những ngày còn tự do, hạnh phúc, những kỉ niệm ngọt ngào của quá khứ. Tất cả đã

khiến cho lòng Mị đột nhiên bừng dậy, phơi phới niềm vui "đã từ nãy, Mị thấy phơi

phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như những đêm Tết ngày trước". Đó cũng

là lần đầu tiên trong đời, Mị ý thức được quyền sống của bản thân mình. Nếu trước

đây Mị nghĩ mình chng bằng thân "con trâu con ngựa" trong nhà thống lý thì nay, Mị

đã ý thức được mình là một người con gái đang trong vòng của tuổi trẻ. Mị biết rằng

"Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ". Niềm khát khao được đi chơi xuân bùng lên mãnh liệt

trong tâm hồn Mị "Mị muốn đi chơi. Bao nhiêu người có chồng vẫn đi chơi ngày Tết".

Khát khao ấy trào lên, dâng lên mãnh liệt trong tâm hồn của Mị. Điều đó chứng tỏ sâu

thm trong trái tim tưởng như đã tê liệt của Mị là bao nhiêu những khát vọng của tự

do, của tuổi trẻ, của tình yêu, hạnh phúc vẫn âm ỉ cháy.

Thế nhưng, vào lúc Mị ý thức được quyền sống của mình, khao khát được đi chơi

xuân thì cũng là lúc Mị đau khổ hơn bao giờ hết khi nghĩ về số phận bi thảm, tình

cảnh hiện tại của mình. Cuộc sống địa ngục cùng một cuộc hôn nhân không hạnh phúc

với A Sử "không có lòng với nhau mà phải ở với nhau" đã khiến Mị đau đớn vô cùng.

Nỗi đau cùng sự ý thức mãnh liệt về quyền sống đã đánh thức sự phản kháng của Mị.

Mị muốn tìm đến cái chết như một sự giải thoát khỏi số phận bi thảm của mình "Nếu

có nắm lá ngón trong tay, Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa". Lúc

nghĩ về cái chết cũng chính là lúc ý thức phản kháng của Mị mạnh mẽ hơn bao giờ

hơn. Mị muốn sống phải được sống trong yêu thương, hạnh phúc, tự do nếu không thà

chết còn hơn. Chúng ta không còn thấy một cô Mị cam chịu, nhẫn nhục "lùi lũi như

con rùa nuôi trong xó cửa nữa" mà thấy được một cô Mị khác bừng bừng một khát

vọng hạnh phúc tự do, một sức sống mãnh liệt vô cùng của tuổi trẻ. Vượt qua những

suy nghĩ về cái chết, Mị mong muốn được hưởng sự tự do, được hưởng những niềm

vui của tuổi trẻ trong những ngày xuân đang phơi phới này. Chính vì thế, Mị mới "lấy

ống m, xắn một miếng bỏ vài đĩa đèn cho sáng" rồi chuẩn bị đi chơi. Mị "quấn lại

tóc", "với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách". Khát vọng tự do, hạnh phúc đã

thôi thúc Mị hành động, và Mị đang quyết liệt giành giật với số phận để lấy lại hạnh

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

phúc, tự do của mình đã bị tước đoạt ngày trước. Ngay cả trong vòng dây trói nghiệt

ngã tàn bạo của A Sử thì sức sống tiềm tàng trong tâm hồn Mị cũng không hề vơi cạn.

Để Mị không thể đi chơi xuân, A Sử đã "trói đứng Mị vào cột nhà". Vòng dây trói

"thít lại, đau nhức", tay chân, cổ của Mị "đau đứt từng mảnh thịt", thế nhưng vòng dây

trói đó chỉ trói được thể xác của Mị, còn tâm hồn của Mị vẫn đang tự do, bay bổng

theo tiếng sáo. Nó "đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi" và Mị vẫn

"nồng nàn tha thiết nhớ". Tác giả đã đặt nhân vật Mị vào trong hoàn cảnh vô cùng

nghiệt ngã, bị chà đạp, bị dày vò đau đớn, thế nhưng điều đó chỉ càng làm bừng lên

sức sống mãnh liệt đang tiềm tàng trong con người cô.

Thông qua hình ảnh của nhân vật Mị, tác giả muốn gửi lời trân trọng và ngợi ca vẻ

đẹp tâm hồn của những người lao động. Những tâm hồn giàu sức sống vươn lên dù

phải sóng trong bi thảm của cuộc sống, họ vẫn luôn hướng về khát khao được tự do,

hạnh phúc, và không cam chịu chấp nhận số phận nô lệ. Ca ngợi vẻ đẹp của con người,

ngòi bút của Tô Hoài đã mang đậm tinh thần nhân đạo cao cả. Về mặt nghệ thuật, nhà

văn Tô Hoài đã xây dựng rất thành công nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân với

cảm hứng lãng mạn. Ông đã thể hiện sự tài hoa của mình trong cách miêu tả nội tâm

nhân vật. Thế giới nội tâm là trạng thái khó nắm bắt nhất của con người nhưng Tô

Hoài đã miêu tả từng bước din biến tâm lý của Mị hết sức tinh tế, sâu sắc và hợp lý

với quy luật phát triển tâm lý của con người.

Sức sống tiềm tàng của Mị trong đêm tình mùa xuân trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ

của Tô Hoài là vẻ đẹp tâm hồn, sức mạnh tinh thần lớn lao của những người lao động.

Trong bi thảm của cuộc sống, họ vẫn cố vươn lên, vẫn khao khát về tình yêu, hạnh

phúc, không chịu khuất phục dưới cười quyền. Đó là tấm lòng nhân đạo mà tác giả

muốn gửi gắm đến những số phận bất hạnh. Vợ chồng A Phủ là một trong những tác

phẩm xuất sắc nhất trong sự nghiệp của nhà văn tài hoa - Tô Hoài.

Sức sống tiềm tàng mãnh lit của Mị - Mẫu 4

Tác phẩm Vợ chồng A Phủ được nhà văn Tô Hoài viết vào những năm 1952, 1953,

sau chuyến đi thực tế bộ đội và nhân dân vào chiến dịch Tây Bắc. Đây là tác phẩm

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

được nhà văn xây dựng bằng những chuyện mắt thấy tai nghe, chan chứa tình cảm sâu

nặng của tác giả đối với đồng bào miền núi dưới ách áp bức, bóc lột của các thế lực

thực dân, phong kiến. Vợ chồng A Phủ còn là bài ca về sức sống tiềm tàng mãnh liệt

của người miền núi trên con đường đấu tranh giải phóng cho bản thân và quê hương.

Tiêu biểu cho những con người, những số phận ấy chính là Mị, một phụ nữ đã chịu

muôn vàn đắng cay, tủi cực. Song, cũng chính người phụ nữ ấy luôn tiềm ẩn một sức

sống mãnh liệt để khi bị chà đạp đến tận cùng đã trỗi dậy mạnh mẽ.

Mị xuất hiện ngay từ những dòng đầu của tác phẩm Vợ chồng A Phủ. Đó là hình ảnh

một cô con gái ngồi quay sợi bên tảng đá trước cửa, cạnh tàu ngựa ở nhà thống lí Pá

Tra. Nhưng thực ra, đây là một cô Mị khác, còn cô Mị ngày xưa dường như đã chết

rồi.

Ngày xưa, lúc còn ở nhà với cha, Mị là cô gái trẻ, đẹp, yêu đời, có tài thổi sáo hay, có

bao nhiêu trai làng mê. Nhà Mị cũng như những nhà có con gái khác, mỗi năm đến

Tết, bố mẹ không thể ngủ được vì tiếng chó sủa. Suốt đêm, con trai đến đứng thổi sáo

chung quanh vách. Mị được yêu và cũng đáng yêu.

Vả lại, cô còn là người có ý thức về sự tự do của mình. Nhà Mị vốn rất nghèo, bố Mị

lấy mẹ Mị không có đủ tiền cưới, phải đi vay nhà thống lí… Mỗi năm nộp cho chủ nợ

một nương ngô. Đến tận khi hai vợ chồng già rồi mà cũng chưa trả được nợ. Mẹ Mị

chết cũng chưa trả hết nợ. Nhưng khi thống lí Pá Tra đến bảo bố Mị cho cô về làm dâu

để gạt nợ thì Mị đã xin: Con nay đã biết cầm cuốc nương làm ngô, con phải làm

nương ngô giả nợ thay cho bố. Bố đừng bán con cho nhà giàu.

Tuổi thanh xuân của Mị bị cắt ngang bởi cái án nợ đời cha mẹ để lại. Mị bị bắt cóc về

làm dâu nhà thống lí Pá Tra để trừ nợ.

Lúc đầu mới về “làm dâu” để phản kháng lại cái sự vô lí ấy, Mị đã “hằng mấy tháng

trời đêm nào Mị cũng khóc”. Khóc là biểu hiện của trạng thái tâm lí bị ức chế, không

cam chịu, không chấp nhận cái sự thật nghiệt ngã ấy. Mị cũng đã từng nghĩ đến cái

chết khi cầm nắm lá ngón về tự tử trước mặt cha nhưng vì thương cha già Mị không

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

đành chết. Mị ném nắm lá ngón xuống đất như ném đi tuổi trẻ hạnh phúc của mình để

quay về nhà thống lý chấp nhận kiếp sống trâu ngựa. Cái địa ngục trần gian ấy đã

giam cầm cuộc đời Mị. Tuổi xuân của Mị bị vùi dập đến héo úa, lụi tàn trong căn

buồng chỉ độc một cái cửa sổ nhỏ như lòng bàn tay “trông ra ngoài không biết sương

hay là nắng”. Mị bị nô lệ hóa trở thành công cụ lao động. Nói đúng hơn là bị bóc lột

sức lao động một cách tàn tệ trở thành một súc nô trong nhà thống lý. Cuộc sống của

Mị bị vùi vào công việc cả đêm lẫn ngày “tết xong thì lên núi hái thuốc phiện, giữa

năm thì giặt đay xe đay, cuối mùa thì đi nương bẻ bắp…”. Không chỉ vậy, Mị còn bị

bóng ma thần quyền áp chế làm cho tê liệt về tinh thần, mất hết cả ý thức phản kháng.

Nhà văn Tô Hoài đã nhiều lần so sánh Mị với con vật (con ngựa, con trâu, con rùa).

Từ đó Mị sống trong vô cảm, tâm hồn bị phong kín bởi sự lặng câm, băng giá “càng

ngày Mị càng không nói, cứ lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa”. Thử hỏi còn xót

xa nào hơn thế nữa không ?

Nhưng bằng cảm quan nhân đạo và tấm lòng yêu thương đồng cảm với số phận con

người, Tô Hoài đã mang đến cho người đọc những thước phim quay chậm về sự bừng

lên của một sức sống tiềm tàng, mãnh liệt đang âm ỉ cháy trong con người Mị. Bên

ngoài là một cô Mị lầm lũi như cái bóng, như đã chết nhưng bên trong lại ẩn chứa

lòng ham sống. Sức sống ấy như hòn than nhỏ đang bị vùi lấp trong cái vẻ ngoài lặng

câm vô cảm. Vô tình cơn gió của đêm tình mùa xuân đã làm hồi sinh con người Mị,

thức dậy cả một kí ức tươi đẹp và trỗi dậy một sức sống, lòng ham sống đến cuồng

nhiệt nhưng cũng đầy bi kịch.

Mùa xuân ở Hồng Ngài rộn rã âm thanh và màu sắc. Đó là tiếng cười của trẻ con, màu

vàng ửng của cỏ gianh và gió rét dữ dội, là màu đỏ của những chiếc váy hoa phơi trên

những mỏm đá xòe ra như những con bướm sặc s và chắc chắn không thể thiếu được

“tiếng sáo gọi bạn yêu lửng lơ bay ngoài đường”. Chính những hình ảnh và âm thanh

ấy như một cơn gió thổi tung đám tàn tro đang vây quanh cuộc đời Mị. Đặc biệt qua

nghệ thuật trần thuật và miêu tả đặc sắc, Tô Hoài đã mang đến cho người đọc một linh

hồn đang cựa quậy hồi sinh đằng sau lớp xác giá băng. Chính tiếng sáo đã tác động

đến Mị, góp phần thức tỉnh một tâm hồn nguội lạnh. Tiếng sáo như sợi dây vô hình

nối mị với quá khứ và hiện tại làm sống dậy trong Mị một kí ức tươi đẹp. Nói đúng

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

hơn nó đánh thức cái tài hoa trong Mị. Mị thổi sáo hay, thổi lá giỏi có biết bao nhiêu

người mê ngày đêm thổi sáo đi theo Mị. Quá khứ đẹp nhưng đối lập với một hiện tại

buồn mênh mang. Mị ngồi nhẩm thầm lời của người đang thổi sáo:

Mày có con trai con gái rồi

Mày đi làm nương

Ta chưa có con trai con gái

Ta đi tìm người yêu

Tiếng sáo làm Mị mạnh mẽ hơn, Mị thoát khỏi cái lớp xác vô hồn ấy bằng một hành

động “nổi loạn nhân tính”. Mị tìm đến rượu, nhưng không phải để tìm vui mà là để

giải sầu” Mị uống ực từng bát rồi say”. Mị uống như nuốt căm hận vào lòng. Sự bất

bình thường ấy đã nói lên tất cả. Sức chịu đựng có hạn, đã đến lúc cần bùng cháy.

Rượu và tiếng sáo chính là chất men say đánh thức phần đời đã mất của Mị, giờ đây

Mị không còn lặng câm nữa mà đã hồi sinh. Mị đang sống về ngày trước và không gì

có thể ngăn được niềm vui sướng của Mị “lòng Mị đột nhiên vui sướng như những

đêm tết ngày trước”. Còn gì hạnh phúc bằng khi mình tìm lại được chính mình ? Tô

Hoài đã thâm nhập vào mê cung tâm trạng của người phụ nữ này và bằng lòng cảm

thông yêu thương sâu sắc, nhà văn đã làm người đọc thực sự xúc động trước những

biến đổi về tâm lý của Mị. “Con rùa nuôi trong xó cửa” ấy đã không còn lùi lũi nữa rồi.

Nó đã phá v cái bức tường vô cảm kia để khát khao tìm ra thiên đường mùa xuân của

tuổi trẻ, của hạnh phúc. Mị nhận thức được chính mình, đó chính là ý thức về tuổi trẻ.

Mị thấy mình còn trẻ “Mị trẻ lắm. Mị hãy còn trẻ. Mị muốn đi chơi”. Còn trẻ nghĩa là

còn sức sống, còn khao khát sống, còn muốn yêu thương. Đúng là một cảm xúc bi

kịch: nhận ra mình còn trẻ khi mà tuổi xuân bị tước đoạt rồi và sống trong hoàn cảnh

đáng thương này thì đúng là bi kịch. Nhưng dù đó là bi kịch thì Mị vẫn vui sướng vì

dù sao Mị vẫn còn là chính mình với trái tim đầy khát vọng.

Nhưng đớn đau thay, cùng với cảm xúc tìm lại được chính mình là một nỗi tủi thân.

Tủi thân khi nghĩ về thực tại. Mị đã có chồng nhưng người chồng ấy không tình yêu,

không hạnh phúc. A Sử – kẻ khốn nạn ấy đã giam hãm cuộc đời Mị và dẫu “không có

lòng với nhau mà cũng phải ở với nhau”. Cảm xúc ấy như một gáo nước lạnh dội vào

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

mặt, làm tan biến đi tất cả niềm vui sướng mà nãy giờ Mị chắt chiu dành dụm. Còn gì

đau khổ bằng lấy một người mà mình không có tình yêu. Còn gì đau khổ bằng phải

sống với một kẻ vũ phu chỉ xem mình là món đồ chơi và bị khinh rẻ như súc nô. Mị

lại tưởng đến nắm lá ngón, Mị ước ao có nắm lá ngón trong tay lúc này Mị sẽ ăn cho

chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa, nhớ lại nước mắt chỉ ứa ra. Muốn chết để giải

thoát nỗi đọa đày, muốn chết để thoát khỏi bi kịch, điều này d thông cảm nhưng hơn

hết Tô Hoài đã mang đến cho người đọc sự lột xác của Mị. Muốn chết chính là biểu

hiện của sức sống. Khi Mị đã hồi sinh, khó có thể nào chấp nhận được thực tại cay

đắng này.

Nhưng không có nắm lá ngón, tâm trạng Mị chợt xoay sang hướng khác. Khi mà tiếng

sáo gọi bạn yêu ngoài kia đang réo gọi, khi mà cả thiên đường hạnh phúc của mùa

xuân phía sau ô cửa nhỏ kia đang nồng nàn, thôi thúc trái tim Mị. Mị không thể ngồi

yên được nữa. Mị phải đứng dậy thôi! Mị hành động trong lặng lẽ. Lặng lẽ nhưng

mãnh liệt. Mị đã thắp lên ngọn đèn trong căn phòng u ám, đặc cóng muộn phiền.

Ngọn đèn như xua tan đi tất cả cái bóng tối u ám đang bao quanh cuộc đời Mị. Ngọn

đèn thắp sáng tâm hồn Mị, đốt cháy cả nỗi khát khao vượt ra khỏi bức tường địa ngục

để đến với thế giới ngoài kia đang dập dìu tiếng sáo. Tô Hoài đã din tả thật sâu sắc

cái khát vọng cháy bỏng ấy của Mị bằng một đoạn văn ngắn nhưng giàu nỗi cảm

thông chia sẻ. Câu văn ngắn, nhịp gấp thể hiện sự trỗi dậy mãnh liệt của nhân vật “Mị

quấn lại tóc. Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách”. Mị hành động thản

nhiên, dù Mị biết A Sử đang hiện diện trong căn buồng của Mị. Nhưng Mị không sợ,

bóng ma thần quyền đã không thể nào làm gì được Mị nữa rồi. Nhưng đớn đau thay,

sự độc ác tàn nhẫn của giai cấp thống trị miền núi đã dập tắt đi cái khát vọng và sự trỗi

dậy đó của Mị. A Sử đã nhẫn tâm trói Mị bằng một thúng sợi dây, tóc Mị xõa xuống

hắn cuốn luôn tóc Mị lên cột làm cho Mị không cúi không nghiêng đầu được nữa.

Nhưng lúc này đây, Mị đâu còn sống bằng thể xác nữa mà Mị đang thực sự đang sống

bằng tâm hồn. A Sử trói được thể xác của Mị nhưng không thể nào trói được tâm hồn

của Mị. Bởi tâm hồn Mị đã vượt ra khỏi cái lỗ vuông bằng bàn tay kia để sống cùng

đêm tình của tuổi trẻ. Thể xác Mị nằm đây, giữa bốn bức tường câm lặng nhưng hồn

Mị đang “đi theo những cuộc chơi những đám chơi”. Tâm hồn Mị ngập đầy tiếng sáo,

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

ăm ắp những kỷ niệm đẹp tươi. Có lúc tiếng sáo nhập cả vào hồn Mị làm Mị bừng lên

như ngọn lửa gặp cơn gió lớn “Mị vùng bước đi”. Hành động này cho thấy Mị không

hề biết mình đang bị trói (hoặc có thể biết bị trói nhưng đã quên vì sức sống của tâm

hồn lớn hơn nỗi đau thể xác). Nhưng rồi “tay chân đau không cựa được” lại đưa Mị về

với hiện thực cay đắng “Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa”. Nhưng sức

sống ấy vẫn âm ỉ cháy dù đau đớn, tủi nhục. Suốt đêm, Mị lúc mê lúc tỉnh. Lúc mê thì

sống trong “hơi rượu tỏa” cùng tiếng sáo mênh mang gọi bạn tình. Lúc tỉnh thì “nồng

nàn tha thiết nhớ”. Có một chi tiết rất đắt khi nhà văn kết thúc din biến tâm trạng của

Mị trong đêm tình mùa xuân. Đó là chi tiết: Mị tỉnh dậy và nhớ lại câu chuyện người

đàn bà bị chồng trói chết trong căn nhà này. Và Mị đã sợ, sợ chết “Mị cựa quậy xem

thử mình còn sống hay đã chết”. Sợ chết là biểu hiện của lòng ham sống. Sức sống

trong con người khốn khổ ấy đã không lụi tàn mà ngược lại vẫn mãnh liệt như những

đợt sóng ngầm gầm gào trong lòng đại dương tưởng như không gì có thể dập tắt nổi.

Nói như nhà văn Lỗ Tấn “Một tia lửa hôm nay báo hiệu một đám cháy ngày mai”.

Chắc chắn đợt sóng ngầm ấy sẽ hứa hẹn trở thành đợt sóng thần của ngày mai. Đó là

đêm cởi trói cho A Phủ một năm sau đó.

Cũng là nạn nhân của chính sách cho vay nặng lãi, A Phủ trở thành trâu ngựa trong

nhà Pá Tra. Hai số phận nhưng một cảnh ngộ. Họ là nô lệ, ăn đời ở kiếp cho lũ nhà

giàu. Vì để hổ bắt mất một con bò, mạng sống của A Phủ bị treo lên giá chết. Án tử

đang đợi A Phủ từng phút từng giây. Đó là những đêm mùa đông trên núi cao dài và

buồn. Mị thức dậy và sống cùng ngọn lửa. Mị vẫn câm lặng trong nỗi cô đơn. Lửa

cũng cô đơn. Hai kẻ cô đơn ấy sưởi ấm cho nhau. Nhìn thấy A Phủ bị trói đứng như

thế, Mị cũng bình thản, bình thản một cách lạ lùng đến nhẫn tâm. Phải chăng “Sống

lâu trong cái khổ Mị quen khổ rồi” nên Mị không còn nhận ra nỗi khổ của người khác.

Và nếu đúng như vậy thì đớn đau thay Mị đã đánh mất đi lòng nhân ái mà trong bản

thân người phụ nữ nào cũng có. Khi và chỉ khi dòng nước mắt của A Phủ “bò xuống

hai hm má đã xám đen lại”. Đó là dấu hiệu của sự chết đã xuất hiện trên khuôn mặt

của người nô lệ ấy thì trái tim Mị mới bừng tỉnh, lòng thương người trong Mị mới trỗi

dậy. Chính “dòng nước mắt lấp lánh ấy” đã làm tan chảy lớp băng giá lạnh trong lòng

Mị. Lúc này đây, Mị mới thấm thía được nỗi cùng cực của kiếp người. Thương người,

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

Mị lại thương mình. Mị hình dung lại chuỗi ngày ê chề dài dằng dặc của cuộc đời

mình. A Phủ sao mà giống Mị thế, Mị cũng từng bị A Sử trói đứng thế kia, có “nhiều

lần khóc nước mắt rơi xuống miệng, xuống cổ không biết lau đi được”. Mị chợt nhận

ra người ấy giống mình về cảnh ngộ, mà những người cùng cảnh ngộ rất d cảm thông

cho nhau. Mị căm phẫn khi nhớ lại người đàn bà bị trói chết trong căn nhà này. Mị

càng căm phẫn càng uất hận “chúng nó thật độc ác”. Nhớ đến những chuyện ngày

trước, trở về với hiện tại, Mị đau khổ cay đắng cho thân phận của mình: “Ta là thân

đàn bà chúng nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở

đây thôi”. Nhưng Mị không có quyền bỏ mặc người khác. Lý trí mách bảo Mị rằng

phải cứu A Phủ. Trái tim nhân ái của Mị đã thôi thúc Mị phải hành động. Nhưng Mị

chợt chùn lại. Mị giằng xé dữ dội giữa mạng sống của mình và người đồng cảnh ngộ.

Có thể Mị cứu được A Phủ nhưng chính Mị sẽ lại phải chết trên cái cọc ấy. Nhưng Mị

nào đâu thấy sợ, bởi giờ đây, lòng thương người đã lớn hơn tất cả mọi nỗi sợ hãi. Mị

táo bạo, Mị quyết liệt, Mị nổi loạn. Chính hành động cắt đứt sợi dây trói đã phần nào

cho thấy vẻ đẹp sức sống của Mị. Đó chính là sức sống của cô gái Mèo dám đứng lên

đương đầu với lũ ác thú. Dù còn là mang tính tự phát nhưng đó là dấu hiệu dự báo cho

thấy được sự bừng tỉnh của những nô lệ đang đi theo tiếng gọi của cách mạng. Có ai

ngờ được rằng Mị cắt đứt dây trói cho A Phủ cũng là vô tình cắt đi sợi dây oan nghiệt

trói buộc cuộc đời mình. Mị đã làm một việc động trời nhưng đó là tất yếu. Cái giây

phút Mị đứng lặng trong bóng tối là Mị sống trong sự ngổn ngang trăm mối. Lòng Mị

rối bời với câu hỏi: chạy theo A Phủ hay ở đây chờ chết? Cuối cùng tiếng gọi của tự

do và sức sống tiềm tàng đã thôi thúc Mị phải sống và Mị vụt chạy theo A Phủ.

Những bước chân của hai con người khốn khổ ấy băng qua đêm tối như đạp đổ uy

quyền, thần quyền của bọn lãnh chúa phong kiến đương thời đã đè nặng tâm hồn họ

biết bao nhiêu năm qua. Ta hãy nghe Mị nói sau bao nhiêu năm câm nín: “A Phủ. Cho

tôi đi!… Ở đây thì chết mất”. Đó là câu nói thể hiện niềm khao khát sống và khát khao

tự do đến mãnh liệt. Và tiếng gọi tự do đang vẫy gọi họ phía trước, nơi họ đến là

Phiềng Sa vùng đất hứa còn Hồng Ngài hôm nay còn chăng là những ngày buồn đau,

tủi nhục.

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

Đây không phải là hành động mang tính bản năng. Đúng hơn, cùng với sự trỗi dậy của

ký ức, khát vọng sống tự do, đã khiến Mị chạy theo người mà mình vừa cứu. Mị giải

thoát cho A Phủ và giải thoát cho cả bản thân mình! Hành động táo bạo và bất ngờ ấy

là kết quả tất yếu của sức sống tiềm tàng khi người con gái yếu ớt dám chống lại cả

cường quyền và thần quyền.

Thành công của nhà văn khi miêu tả sự hồi sinh của nhân vật đó chính là nhờ vào

nghệ thuật trần thuật hấp dẫn. Cách dựng cảnh sinh động. Cách lột tả nội tâm nhân vật

nhiều bất ngờ thú vị. Ngôn ngữ mộc mạc giản dị. Tất cả đã tạo nên giá trị nhân văn

sâu sắc của tác phẩm, góp phần mang đến cho người đọc sự xúc động mãnh liệt trước

số phận của đồng bào miền núi Tây Bắc dưới ách thống trị của bọn chủ nô và lũ Tây

đồn.

Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật sắc sảo. Nghệ thuật miêu tả đời sống nội tâm của

nhân vật, ít miêu tả hành động bên ngoài, nếu miêu tả thì chú ý những hành động lặp

đi lặp lại (thường cúi mặt, mặt buồn rười rượi ). Mượn hình tượng thiên nhiên để miêu

tả tâm trạng (mùa xuân của thiên nhiên của đất trời như gợi lên cả sức sống mùa xuân

trong lòng Mị).

Phân tích sức sống tiềm tàng của Mị - Mẫu 5

Tô Hoài một trong những nhà văn xuất sắc nhất của văn học Việt Nam. Trước cách

mạng, các sáng tác của ông nghiêng về mảng truyện loài vật và cuộc sống của những

người dân nghèo. Sau cách mạng, các sáng tác của ông vẫn tiếp tục đi khai thác cuộc

sống của người dân, song ông đi sâu vào quá trình đổi đời của họ, đi từ bóng tối ra ánh

sáng. Nhân vật Mị trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ chính là nhân vật tiêu biểu cho

quá trình vận động ấy. Quá trình vận động từ khổ đau đến hạnh phúc đó đã cho thấy

sức sống tiềm tàng, mãnh liệt của nhân vật này.

Vợ chồng A Phủ ra đời khi Tô Hoài cùng đơn vị bộ đội tiến quân giải phóng Tây Bắc,

có điều kiện tiếp xúc và tìm hiểu về số phận của người dân nơi đây trong một thời

gian dài chính là chất xúc tác giúp ông viết nên tác phẩm này. Truyện này cũng được

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

lấy nguyên mẫu từ cuộc đời của một đôi vợ chồng người Mông, bởi vậy câu chuyện

đậm tính chân thực.

Mị là nhân vật trung tâm của tác phẩm, mở đầu là hình ảnh của một cô gái lầm lũi làm

việc, công việc với cô như một thói quen, làm không cảm xúc, không ngừng nghỉ từ

sáng đến đêm. Để rồi tiếp đó Tô Hoài mới ngược dòng thời gian, tái hiện lại chân

dung của Mị trước đây. Mị vốn là một cô gái trẻ trung yêu đời và có tài năng. Vì xinh

đẹp và có tài thổi sáo hay nên rất nhiều người con trai thổi sáo và đi theo Mị. Không

chỉ vậy, Mị còn là cô gái yêu tự do và yêu lao động. Mối nợ truyền kiếp từ đời cha để

lại, dẫn đến nguy cơ có phải trở thành con dâu gạt nợ, ngay lập tức Mị đã yêu cầu với

cha không bán mình đi mà cô sẽ chăm chỉ làm việc để trả nợ dần. Mị hội tụ đầy đủ

trong mình những yếu tố được hưởng một cuộc sống yên ấm, hạnh phúc. Nhưng thực

tế trái ngang, nhiều bất công cô đã bị A Sử bắt đi và trở thành con dâu gạt nợ. Chính

từ giây phút đó cuộc đời cô bước vào chuỗi ngày tăm tối, bi kịch. Mị phải làm việc bất

kể ngày đêm, bị bóc lột đến tận xương tủy, công việc chất chồng khiến cô không có

giờ phút nghỉ ngơi. Những tưởng rằng cô đã mất hết niềm tin vào cuộc sống khi bị bóc

lột về thể xác, tra tấn về mặt tinh thần. Nhưng không, bản chất là một người con gái

giàu sức sống, chỉ cần có chất xúc tác, niềm hi vọng ấy sẽ bùng lên mãnh liệt, và nó

được Tô Hoài tái hiện đầy đủ qua hai lần: Đêm tình mùa xuân và Đêm đông cứu A

Phủ.

Đêm tình mùa xuân là cuộc nổi dậy, là sự nổi loạn đầu tiên của Mị. Có rất nhiều nhân

tố khác nhau tác động tới tâm lí cô, khiến cô thực hiện cuộc nổi loạn đầu tiên này.

Trước hết là không khí mùa xuân tươi vui, rực r, những chiếc váy mèo đầy màu sắc

trải dài trên các triền nương, tiếng trẻ con vui đùa tíu tít ngoài sân. Mùa xuân gắn với

sự sống, với tình yêu, với không khí mùa xuân đã phần nào tác động đến tâm lí của

Mị. Nhưng không khí mùa xuân thôi chưa đủ, chất xúc tác tiếp theo chính là hơi men

của rượu. Mị cũng uống rượu như bao người khác, nhưng không phải để mừng một

năm mới đến mà uống ừng ực từng bát một, uống như để quên đi những cay đắng,

nhọc nhằn, quên đi những khổ đau cả về thể xác và tinh thần mà mình phải chịu đựng.

Rượu là chất xúc tác mạnh mẽ để Mị tiến hành cuộc nổi loạn, chối bỏ thực tại, tìm về

với quá khứ. Nhưng quan trọng nhất là sự tác động của tiếng sáo. Tiếng sáo xuất hiện

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

dần dần, tiếng sáo lấp ló ngoài đầu núi, tiếng sáo gọi bạn đến đầu làng khiến Mị nhớ

về tiếng sáo của mình ngày trước – tiếng sáo gắn với quá khứ đẹp đẽ. Việc thu hẹp

khoảng cách của tiếng sáo thực chất là quá trình chuyển hóa từ tiếng của của thiên

nhiên, bên ngoài đến tiếng gọi trong tâm hồn Mị. Tiếng sáo là tác nhân quan trọng

nhất làm bừng lên sức sống và khát vọng hạnh phúc của Mị trong đêm tình mùa xuân.

Sau khi nghe thấy tiếng sáo Mị chối bỏ thực tại, nhớ về quá khứ đẹp đẽ. Nhưng hiện

thực cuộc sống phũ phàng, như một sợi dây vô hình trì níu, khiến cho Mị bất ngờ quay

vào buồng, dường như trong cô vẫn chưa sẵn sàng cho cuộc vượt thoát này. Chỉ đến

khi nhìn thấy ô cửa sổ lỗ vuông bằng bàn tay, nhìn ra ngoài chỉ thấy mờ mờ trăng

trắng không biết là sương hay là nắng Mị mới thực sự thoát khỏi sự trì níu của thực

tại. Cô thấy lòng mình phơi phới trở lại, cô muốn đi chơi, muốn được giao tiếp với

mọi người. Đồng thời cô cũng mong giá mà có nắm lá ngón lúc này, cô sẽ ăn để chết

chứ không thể tiếp tục cuộc sống này nữa. Và đúng lúc ấy, tiếng sáo lại một lần nữa

xuất hiện đầy hữu ý, tiếng sáo khiến sự nổi loạn của Mị bật thành hành động: cô muốn

đi chơi, lấy m thắp đèn cho sáng và cô lấy váy để chuẩn bị đi chơi. Tất cả những

hành động đó đã cho thấy một trái tim khát khao sống mãnh liệt. Tuy nhiên tất cả đã

bị chặn đứng bởi hành động độc ác của A Sử, hắn trói đứng Mị vào cột. Nhưng A Sử

chỉ trói được thể xác chứ không thể trói được tâm hồn Mị, tâm hồn cô đã vượt thoát

thực tại thành công.

Sau cuộc nổi loạn không thành ở đêm tình mùa xuân, Mị tiếp tục rơi vào trạng thái tê

liệt, tiếp tục cuộc sống “lùi lũi như con rùa trong xó cửa”. Nhưng với sự xuất hiện của

A Phủ, cùng sự việc A Phủ bị trói đứng chờ chết đã thức tỉnh trong Mị tình yêu

thương và khát khao sống. Hằng đêm Mị vẫn ra bếp lửa hong tay, cô chng mảy may

để ý đến A Phủ, nhưng đêm ấy lại là một đêm rất khác, cô nhìn thấy giọt nước mắt lăn

dài trên hốc mắt sâu hoắm. Giọt nước mắt đó đã tác động mạnh mẽ đến cô, để Mị nhớ

rằng trước đây mình cũng từng bị trói đứng, cũng từng khóc như vậy nhưng không

một ai để ý. Giọt nước mắt ấy cũng dấy lên trong cô lòng thương cảm, xót xa “Trời ơi,

nó bắt trói đứng người ta đến chết” “người kia việc gì mà phải chết thế”. Cùng với

lòng thương cảm là sự căm phẫn, khi Mị đã nhận ra sự độc ác của gia đình thống lí.

Mị đã thoát khỏi tình trạng mơ hồ trong việc nhận thức kẻ thù, đây chính là bước đầu

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

tiên nhóm lên trong Mị ý thức phản kháng, vùng lên đấu tranh chống lại cái xấu, cái

ác.

Bằng sự bao dung, vị tha, Mị tự thấy “Ta là phận đàn bà, nó đã bắt ta về trình ma nhà

nó rồi thì chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở đây thôi” chính vì vậy đã đưa Mị đến một

quyết định cao cả, Mị lấy dao cởi trói cho A Phủ. Hành động din ra nhanh chóng,

nhưng lại hết sức logic, hợp lí, bởi đó là hành động của tình yêu thương, sẵn sàng hi

sinh cho người khác. Cứu A Phủ xong, Tô Hoài rất tinh tế khi miêu tả Mị đứng lặng

trong bóng tối vì những hành động mình vừa thực hiện. Sau cuộc nổi loại này, cô tiếp

tục thực hiện cuộc nổi loại thứ hai để tự cứu chính mình: “A Phủ cho tôi đi” “Ở đây

thì chết mình” đầy bản lĩnh và chủ động, Mị đã tự cứu lấy chính mình. Tiếng gọi của

Mị với A Phủ không đơn thuần chỉ là sự giao tiếp mà còn là tiếng gọi của tự do, tiếng

gọi của hạnh phúc. Hai con người khốn khổ ấy đã cùng nhau bỏ trốn để xây dựng một

cuộc sống mới, cuộc sống tự do, hạnh phúc.

Những hành động bất ngờ, quyết liệt cho thấy Mị đã cắt đứt sợi dây trói hữu hình

đang giam cầm A Phủ để giải cứu cho đồng loại, đồng thời cũng cắt đứt sợi dây vô

hình của thần quyền để giải phóng cho chính mình. Nếu như đêm tình mùa xuân gắn

với khát vọng hạnh phúc, thì đêm đông cứu A Phủ lại gắn liền với khát vọng tự do

trong Mị - một con người tưởng như đã bị nô lệ hóa hoàn toàn.

Bằng ngòi bút tinh vi, miêu tả những biến chuyển tâm lí nhân vật đã cho nghệ thuật

thuật miêu tả tâm lí nhân vật bậc thầy của Tô Hoài. Đồng thời hai lần trỗi dậy đó cũng

cho thấy sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị. Qua đó còn cho thấy nét mới trong chủ

nghĩa nhân đạo của Tô Hoài, ông phát hiện, trân trọng vẻ đẹp sức mạnh tiềm tàng,

mãnh liệt trong những con người khốn khổ. Đồng thời thể hiện niềm tin, sự lạc quan

vào tương lai tươi sáng cho những con người có số phận bất hạnh.

Phân tích sức sống tiềm tàng của Mị - Mẫu 6

Tô Hoài là nhà văn có sức sáng tạo dồi dào nhất trong làng văn chương Việt Nam.

Trước Cách mạng, nhà văn nổi tiếng với những câu chuyện về loài vật như "Ổ chuột",

"Dế mèn phiêu lưu ký". Sau cách mạng nhà văn đã để lại rất nhiều dấu ấn về những

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

tác phẩm viết về đề tài miền núi như "Truyện Tây Bắc", "Miền Tây" Trong tập Truyện

Tây Bắc, nổi tiếng nhất là truyện Vợ chồng A Phủ. Tác phẩm để lại dư âm trong lòng

người đọc không chỉ là cảnh sắc thiên nhiên núi rừng Tây Bắc với đêm tình mùa xuân

của tuổi trẻ dập dìu tiếng sáo mà còn làm xúc động tâm hồn người đọc bởi sức sống

tiềm tàng, mãnh liệt của nhân vật Mị người con gái Mèo đã đứng lên đấu tranh với

giai cấp thống trị miền núi, thoát khỏi kiếp đời nô lệ tủi nhục để trở thành con người

tự do.

Mị xuất hiện ngay từ phần mở đầu tác phẩm, gây ám ảnh cho người đọc về một kiếp

người héo hắt, tàn tạ " chỉ biết cúi mặt, mặt buồn rười rượi". Mỵ không hiện lên bằng

chân dung mà hiện lên bởi số phận một số phận đau buồn về kiếp người làm dâu gạt

nợ trong nhà thống lý Pá Tra.

Mị là cô gái trẻ đẹp là bông hoa ngát hương của núi rừng Tây Bắc. Mị tài hoa với điệu

sáo làm say mê biết bao nhiêu chàng trai "ngày đêm thổi sáo đi theo Mị". Mị yêu lao

động "biết cuốc nương làm ngô". Mị giàu lòng tự trọng và hiếu thảo với cha già. Khi

biết tin bố sẽ gạt nợ mình cho nhà thống lí, Mị tha thiết van xin "bố đừng bán con cho

nhà giàu". Đó chính là vẻ đẹp về nhân cách và phẩm giá của người con gái với vẻ đẹp

trong ngần thánh thiện như loài hoa ban thơm ngát giữa rừng. Nhưng có ngờ đâu sự

hiểm độc của chính sách cho vay nặng lãi của bọn thổ ty phong kiến miền núi như một

sợi dây oan nghiệt siết chặt lấy cuộc đời Mị. Đắng cay thay, đêm tình mùa xuân đẹp

nhất của đời người con gái đã biến thành một đêm bi kịch, tủi nhục khi A Sử bắt cóc

Mị về nhà thống lý. Và một buổi l cúng trình ma sáng hôm sau đó đã trói chặt cuộc

đời Mị từ đấy.

Lúc đầu mới về "làm dâu" để phản kháng lại cái sự vô lí ấy, Mị đã "hằng mấy tháng

trời đêm nào Mị cũng khóc". Khóc là biểu hiện của trạng thái tâm lí bị ức chế, không

cam chịu, không chấp nhận cái sự thật nghiệt ngã ấy. Mị cũng đã từng nghĩ đến cái

chết khi cầm nắm lá ngón về tự tử trước mặt cha nhưng vì thương cha già Mị không

đành chết. Mị ném nắm lá ngón xuống đất như ném đi tuổi trẻ hạnh phúc của mình để

quay về nhà thống lý chấp nhận kiếp sống trâu ngựa. Cái địa ngục trần gian ấy đã

giam cầm cuộc đời Mị. Tuổi xuân của Mị bị vùi dập đến héo úa, lụi tàn trong căn

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị

buồng chỉ độc một cái cửa sổ nhỏ như lòng bàn tay "trông ra ngoài không biết sương

hay là nắng". Mị bị nô lệ hóa trở thành công cụ lao động. Nói đúng hơn là bị bóc lột

sức lao động một cách tàn tệ trở thành một súc nô trong nhà thống lý. Cuộc sống của

Mị bị vùi vào công việc cả đêm lẫn ngày "tết xong thì lên núi hái thuốc phiện, giữa

năm thì giặt đay xe đay, cuối mùa thì đi nương bẻ bắp". Không chỉ vậy, Mị còn bị

bóng ma thần quyền áp chế làm cho tê liệt về tinh thần, mất hết cả ý thức phản kháng.

Nhà văn Tô Hoài đã nhiều lần so sánh Mị với con vật (con ngựa, con trâu, con rùa).

Từ đó Mị sống trong vô cảm, tâm hồn bị phong kín bởi sự lặng câm, băng giá "càng

ngày Mị càng không nói, cứ lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa". Thử hỏi còn xót xa

nào hơn thế nữa không ?

Nhưng bằng cảm quan nhân đạo và tấm lòng yêu thương đồng cảm với số phận con

người, Tô Hoài đã mang đến cho người đọc những thước phim quay chậm về sự bừng

lên của một sức sống tiềm tàng, mãnh liệt đang âm ỉ cháy trong con người Mị. Bên

ngoài là một cô Mị lầm lũi như cái bóng, như đã chết nhưng bên trong lại ẩn chứa

lòng ham sống. Sức sống ấy như hòn than nhỏ đang bị vùi lấp trong cái vẻ ngoài lặng

câm vô cảm. Vô tình cơn gió của đêm tình mùa xuân đã làm hồi sinh con người Mị,

thức dậy cả một kí ức tươi đẹp và trỗi dậy một sức sống, lòng ham sống đến cuồng

nhiệt nhưng cũng đầy bi kịch.

Mùa xuân ở Hồng Ngài rộn rã âm thanh và màu sắc. Đó là tiếng cười của trẻ con, màu

vàng ửng của cỏ gianh và gió rét dữ dội, là màu đỏ của những chiếc váy hoa phơi trên

những mỏm đá xòe ra như những con bướm sặc s và chắc chắn không thể thiếu được

"tiếng sáo gọi bạn yêu lửng lơ bay ngoài đường". Chính những hình ảnh và âm thanh