1. Dàn ý phân tích Lặng lẽ Sa Pa
A. Mở bài: giới thiệu tác giả tác phẩm Nguyễn Thành Long là một cây bút truyện ngắn
và giới thiệu tác phẩm mang âm hưởng nhẹ nhàng đậm chất thơ. Lặng lẽ Sapa là một
trong những tác phẩm mang đầy chất thơ của Nguyễn Thành Long. B. Thân bài
- Thiên nhiên Sapa với những hình ảnh mây Sapa được tóc giả miêu tả rất đẹp và kỳ
lạ. Sa Pa được tô điểm thêm những màu sắc tươi sáng của các loại cây lạ và các loại
hoa. Bức tranh thiên nhiên Sa Pa hiện lên với vẻ đẹp rực rỡ, tráng lệ, thơ mộng, hữu
tình như một bức tranh mà thiên nhiên ban tặng.
- Vẻ đẹp con người Sapa được thể hiện qua nhân vật Anh thanh niên:
 Trong hoàn cảnh sống và làm việc đặc biệt mới 27 tuổi
 Một mình sống trên đỉnh Yên Sơn cao 2.600 m.
 Công việc làm công tác khí tượng kiêm Vật lý địa cầu đo nắng, đo gió, đo mưa. Đó là một công
việc gian khổ, đòi sự tỉ mỉ, chính xác và có tinh thần trách nhiệm cao.
 Những phẩm chất tốt đẹp của anh thanh niên sống có lý tưởng. Sống giữa những năm tháng
chống Mỹ, anh luôn khát khao được cầm súng ra mặt trận.
 Ý thức được ý nghĩa thiêng liêng của công việc, anh sẵn sàng vượt qua thử thách gian khổ. Đặc
biệt là nỗi cô đơn để hoàn thành nhiệm vụ.
 Anh đặc biệt yêu nghề và say mê với công việc của mình. Lòng yêu nghề say mê với công việc
có tinh thần trách nhiệm cao.
 Anh một mình làm việc trên đỉnh núi cao, chấp nhận cuộc sống cô đơn, xa cách với cộng đồng,
với điều kiện thời tiết khắc nghiệt
 Nhưng thái độ của anh luôn vui vẻ, trẻ trung, yêu đời, yêu cuộc sống
 Căn phòng, nhà cửa gọn gàng, ngăn nắp
 Anh trồng hoa tô Điểm thêm cho cuộc sống của mình, anh nuôi gà tự sản xuất phục vụ cuộc sống
 Anh thanh niên có một tinh thần lạc quan yêu đời, sống khoa học, chiến Thắng nỗi cô đơn
 Tạo ra cho mình một cuộc sống đẹp đẽ và đầy ý nghĩa
 Tính tình anh thanh niên niềm nở, vui vẻ, hiền hậu, sự ham học hỏi, khiêm tốn và tế nhị
- Cô kỹ sư với tính cách dễ gần, hồn nhiên, trẻ trung, lãng mạn. Quyết tâm bỏ thành
phố về nơi núi rừng yêu mến ông họa sĩ và anh thanh niên
- Ông họa sĩ là một người đam mê nghệ thuật, thân thiện và quý người. Đây là biểu
tượng cho những con người từng trải, kinh nghiệm sống và am hiểu nghệ thuật
- Bác lái xe gắn bó với con đường lên Sapa đã 30 năm, tính tình nhân hậu, sẵn sàng giúp đỡ người khác
- Với ngôn ngữ nghệ thuật và chất tạo hình thức thơ, xây dựng tình huống truyện bất
ngờ và hợp lý, nghệ thuật miêu tả thiên nhiên gợi tả, nghệ thuật xây dựng nhân vật.
C. Kết bài: cảm nhận khái quát về tác phẩm truyện ngắn
2. Phân tích truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa
Nguyễn Thành Long là nhà văn trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp. Ông là
một cây bút chuyên viết truyện ngắn và ký nổi bật trong những năm 60 của thế kỷ XX.
Những tác phẩm của ông không pha chất ký và mang vẻ đẹp trữ tình thơ mộng. Truyện
ngắn Lặng lẽ Sa Pa là một tác phẩm tiêu biểu cho nét phong cách đó của ông.
Lặng lẽ Sapa là kết quả của chuyến đi thực tế lên vùng Lào Cai vào mùa hè năm 1970
của nhà văn. Qua tác phẩm nhà văn muốn giới thiệu cho chúng ta về một mảnh đất
giàu đẹp ở phía tây Tổ Quốc. Nơi đó có những con người lao động bình dị đang miệt
mài cống hiến thầm lặng cho quê hương, đất nước.
Khi đọc nhanh tiêu đề truyện, người đọc cứ ngỡ rằng nhà văn sẽ đi sâu vào việc khắc
họa một bức tranh thiên nhiên, một vùng đất thơ mộng. Nhưng đằng sau những dãy núi
bạt ngàn ấy này là cuộc sống của những con người lao động trẻ tuổi, đầy nhiệt huyết
đang cống hiến tài, sức cho quê hương. Tiêu biểu là nhân vật anh thanh niên làm công
tác khí tượng thủy văn kiêm vật lý địa cầu trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2.600 m.
Tình huống truyện được Nguyễn Thành Long xây dựng đặc sắc. Đó là cuộc gặp gỡ
giữa những người khách trên chuyến xe với anh thanh niên làm công tác khí tượng
trên đỉnh Yên Sơn ở Sa Pa. Đó là cách để câu chuyện được phát triển tự nhiên mà
hình ảnh các nhân vật được nổi bật qua cái nhìn đánh giá khách quan hơn. Đồng thời
làm nổi bật chủ đề của tác phẩm, đó là ngợi ca những con người lao động bình thường mà đáng quý.
Anh thanh niên là nhân vật chính nhưng không xuất hiện với một cách trực tiếp mà xuất
hiện qua lời giới thiệu của bác lái xe với ông họa sĩ và cô gái khi họ nghỉ ngơi trên dọc
đường. Nhân vật hiện lên tự nhiên, chân thực, khách quan qua cái nhìn nhận và đánh
giá của nhân vật khác. Cuộc gặp gỡ tình cờ giữa anh thanh niên và ông họa sĩ tuy
ngắn ngủi nhưng người đọc đủ cảm nhận sâu sắc hoàn cảnh sống, làm việc và những
phẩm chất tốt đẹp của anh. Anh thanh niên được gọi một cái tên vô cùng đặc biệt là
người "cô đồng nhất thế gian". Khi hoàn cảnh sống của anh chỉ quanh năm suốt tháng
bốn bề là cỏ cây, mây núi. Công việc của anh là đo gió, đo mưa đo nắng. Công việc đòi
hỏi có sự tỉ mỉ, chính xác và có tinh thần trách nhiệm cao. Đặc biệt nơi đây còn có thời
tiết rất khắc nghiệt. Thế nhưng anh không hề cảm thấy buồn tẻ chán nản mà rất có trách nhiệm.
Anh coi công việc là người bạn đồng hành với mình trong cuộc sống. Đối với anh hạnh
phúc là được cống hiến tận tụy với công việc. Anh rất tự hào khi mình đã góp phần
thắng lợi vào đất nước trong kháng chiến chống Mỹ. Chính những suy nghĩ và thái độ
sống tích cực đã giúp anh vượt qua khó khăn trong hoàn cảnh sống và công việc của mình.
Trong giao tiếp với mọi người, anh toát lên một phong cách đẹp, một nét đẹp trong
từng cử chỉ. Hành động và lời nói khiêm tốn, chu đáo và lịch sự. Anh tặng củ tam thất
cho vợ bác lái xe bị ốm, tặng hoa và tặng trứng cho cô kỹ sư nông nghiệp và ông họa sĩ
già. Anh thanh niên chính là hình ảnh tiêu biểu, đại diện cho những con người ở Sapa,
là chân dung của người lao động mang trong mình sự hiểu biết tri thức, sống tận tụy với công việc.
Bên cạnh hình ảnh anh thanh niên, ta còn thấy những người lao động khác. Họ cũng có
một lối sống đẹp, sự cống hiến thầm lặng trong công việc, làm giàu đẹp cho quê
hương, đất nước. Đó là ông kỹ sư nông nghiệp, anh kỹ sư nghiên cứu bản đồ sét. Tất
cả những con người ấy đều cần cù lao động, chịu thương, chịu khó với một sức chịu
đựng dẻo dai, bền bỉ, có tinh thần trách nhiệm với sự phát triển của đất nước quê hương.
Bên cạnh đó ta còn thấy vai trò của những nhân vật phụ như bác lái xe, ông họa sĩ, cô
kỹ sư nông nghiệp. Đây là những nhân vật có vai trò không thể thiếu trong diễn biến cốt
truyện. Nhờ có bác lái xe mà diễn biến chuyển được mở một cách tự nhiên. Đây chính
là cầu nối gặp gỡ giữa người miền xuôi với người miền ngược, tạo nên cuộc gặp gỡ
bất ngờ thú vị. Ông họa sĩ chính là sự hóa thân của nhà văn khi phát hiện ra chân lý
của nghệ thuật và cảm hứng. Còn cô kỹ sư chính là ảnh của thế hệ trẻ tràn đầy nhiệt
huyết. Cô đã tìm được nguồn động lực trong công việc của mình, từ đó vững tin hơn
trong cuộc sống với sự lựa chọn nghề nghiệp,
Chuyện đã xây dựng tình huống truyện hợp lý, cách kể chuyện tự nhiên. Tác phẩm có
sự kết hợp giữa trữ tình và bình luận. Đây là một trong những yếu tố tạo nên sức hấp
dẫn và góp phần thành công của truyện.
Đọc Lặng lẽ Sa Pa ta thấy nổi bật lên trên những hình ảnh núi rừng hùng vĩ là những
con người luôn cần mẫn lao động và cống hiến hết mình cho tổ quốc.