Phân tích và Lịch sử Giai cấp Công nhân | Môn Chủ nghĩa xã hội khoa học - Đại học Sư Phạm Hà Nội

lOMoAR cPSD| 61458992
Chủ nghĩa xã hội khoa học
Bài tập nhóm: Nhóm 26: Chương 4 Dân chủ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước xã hội chủ nghĩa
Nộp trước 8h tối chủ nhật STT: 287 5281 Điểm chương 1: 9,5
Chương 1: nhập môn chủ nghĩa xã hội khoa học
1. Sự ra đời của CNXHKH
1.1. Hoàn cảnh lịch sử ra đời
- Khái niệm: nghĩa hẹp: là một trong ba bộ phận hợp thành CN Mác ( CN Mác: Triết học + KTCT + CNKHXH
1.2. Điều kiện kinh tế- xã hội
- phương thức sản xuất TBCN phát triển mạnh mẽ
- giai cấp vô sản hiện đại đã đc hình thành
- giai cấp vô sản hiện đại bước lên vũ đài đấu tranh chống lại giai cấp tư sản với tư cách
là một lựuc lượng xã hội độc lập ( mâu thuẫn giữa GCVS hiện đại với GCTS)
- phong trào công nhân ngành dệt thành phố Li-on (pháp) 1831-1834
- phong trào công nhân ngành dệt thành phố Xileedi
- cuộc đấu tranh của GCVS đều bị thất bại ( bộc lộ yếu kém của mình , chưa có đường
lối đấu tranh, chưa có một tổ chức thống nhất lãnh đạo)
- phong trào đòi hỏi phải có lí luận soi đường và phong trào hiện thực ấy chính là cơ sở
thực tiễn để Mác ănghen nghiên cứu xây dựng lên chủ nghĩa xã hội khoa học
1.2.1. Tiền để KHTN và tư tưởng lí luận
a) tiền đề khoa học tự nhiên
- học thuyết tế bào
- định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng ( nl k tự sinh ra và mất đi, chuyển từ dạng này sang dạng khác)
- học thuyết tiến hóa của Đác- Uyn ( chuyển hóa từ thấp đến cao,
=> những thành tựu của KHTN giúp mác ănghen khẳng định CNKHXH
b) tiền đề tư tưởng lí luận
- Triết học cổ điển Đức: phép biện chứng của Heghen, chủ nghĩa duy vật và vô thần của Phôi- bắc
- Kinh tế chính trị cổ điển Anh : Lí luận về giá trị lao động của Adam Smit; lí luận địa tô
chênh lệch của Ricacđô => Trong triết học Mác có phát kiến vĩ đại là chủ nghĩa khoa
học lịch sử, trong KTCT Mác kế thừa và xây dựng lên học thuyết về giá trị thặng dư
- Chủ nghĩa xã hội không tưởng Pháp: Xanh xi mông; Phu-rê, o-en- tiền đề tư tưởng lí
luận trực tiếp cho sự ra đời của CNXHKH => Mác ănghen kế thừa và đưa ra học thuyết lOMoAR cPSD| 61458992
mới về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân => kế thừa có chọn lọc và phát triển ở mức độ cao hơn
+) giá trị và hạn chế của CNXH không tưởng
Giá trị: thể hiện tinh thần nhân đạo. Đều thể hiện phê phán, lên án chế độ người bóc
lột người, chế độ tbcn, thông qua những tư tưởng và bằng nhữung hành động của mình,
các nhà CNXH k tưởng đã góp phần thức tỉnh phong trào công nhân và người lao động
trong 1 giai đoạn lịch sử cụ thể. Đã nêu lên nhiều luận điểm dự báo về sự phát triển xã
hội tương lai và chính những dự báo này được Mác Ănghen chứng minh trên cơ sở khoa học
Hạn chế: chưa thoát khỏi quan niệm duy tâm về lịch sử. Hầu hết các nhà không tưởng
đều có khuynh hướng đi theo con đường ôn hòa để cải tạo xh bằng pháp luật và thực
nghiệm xh. Đã không thể phát hiện ra lực lượng tiên phong có thể thực hiện cuộc
chuyển biến cách mạng từ TBCN lên CNXH, CNcS là giai cấp công nhân
1.3. Vai trò của MÁc Ănghen
1.3.1. C Mác ( 1818- 1883) : sinh ra trong một gia đình luật sư gốc Do Thái 1.3.2. Ănghen ( 18-11-1820 /
Tại vương quốc Phổ trong một gia đình chủ xưởng dệt, từ nhỏ đã bộc lộ tính cách độc lập, tham
gia hoạt động cách mạng và gặp Mác tại Paris
1.3.3. sự chuyển biến lập trường triết học và lập trường chính trị
Với điều kiện và tiền đề khách quan nêu trên và trong quá trình hạot động của mình, Mác và
Ănghen đã chuyển từ lập trường duy tâm sang lập trường duy vật, đồng thời chuyển từ lập
trường dân chủ cách mạng ( quan điểm gc tư sản) sang lập trường cộng sản ( quan điểm của
gc công nhân) - điều kiện:
+) sự uyên bác về mặt trí tuệ
+) đứng trên lập trường là tuyệt đối trung thành với lợi ích của gc công nhân
+) kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí luận và thực tiễn
1.3.4. Ba phát kiến vĩ đại của Mác ănghen - cn duy vật lsu
- học thuyết về giá trị thặng dư
- học thuyết về sứ mệnh lsu của giai cấp công nhân
1.3.5. Tuyên ngôn của ĐCS
Ndung: cuộc đấu tranh giai cấp trong lịch sử loài người đã ptrien đến giai đoạn mà GCCN
không thể tự giải phóng mình nếu k đồng thời giải phóng toàn xh khỏi tình trạng phân chia giai
cấp, áp bức, bóc lột và đấu tranh giai cấp / sự thất bại của CNTB và sự thắng lợi của CNXH là lOMoAR cPSD| 61458992
tất yếu như nhau/ gcap công nhân có sứ mệnh thủ tiêu CNTB, xây dựng CNXH / cần thực hiện liên minh Cm không ngừng
Ý nghĩa: đánh dấu sự hình thành về cơ bản lí luận của Chủ nghĩa Mác gồm 3 bộ phận hợp
thành. Là cương lĩnh chính trị, kim chỉ nam cho hoạt động của ptrao cộng sản và công nhân
quốc tế. Là ngọn cờ dẫn dắt của GCCN và nhân dân lao động trong cuộc đấu tranh chống
CNTB, giải phóng loài người khỏi áp bức, bóc lột, bất công, xây dựng cuộc sống hòa bình, tự do, hạnh phúc
2. Các giai đoạn phát triển cơ bản của CNXHKH
2.1. C Mác và Ăngghen phát triển CNXHKH
- gắn liền với các sự kiện cách mạng ở các nước Tây Âu
+) thành lập quốc tế I ( 1864)
+) công xã Pari (1871) và tác phẩm “nội chiến ở Pháp”
+) thành lập Quốc tế II
+) các tác phẩm: “Đấu tranh giai cấp ở Pháp”, “Ngày 18 tháng sương mù của Lui Bônaquacto”,
“Phê phán cương lĩnh Gôta”, “ Tư bản”,...
- rút ra các kết luận quan trọng để chỉ đạo cách mạng
+) đập tan nhà nước tư sản, xây dựng nhà nước mới, nhà nước dân chủ XHCN
+) tư tưởng cách mạng không ngừng , co sự kết hợp giữa phong trào vô sản với phong trào nông dân
+) vạch ra chiến lược, sách lược đấu tranh giai cấp
+) sự lựa chọn các phương pháp và hình thức đấu tranh trong các thời kì cao trào và thoái trào của cmang
+) dự báo khoa học về các giai đoạn HTKT
2.2. Lênin bảo vệ phát triển chủ nghĩa xh khoa học
- Lênin đưa CNXHKH từ lí luận trở thành hiện thực
- Thời kì của Lênin : CNTB chuyển sang CNĐQ
-Nhiều kẻ cơ hội đòi xét lại chủ nghĩa Mác dẫn đến cần phải bổ sung và phát triển lí luận cho
phù hợp với giai đoạn mới - Cụ thể:
+) phê phán 3 trào lưu tư tưởng phản Mácxit
+) xây dựng lí luận về chính đảng của giai cấp công nhân- một đảng kiểu mới
+) hoàn thiện tư tưởng cách mạng không ngừng của Mác- ăngghen thành lí luận cách mạng không ngừng
+) phân tích bản chất của chủ nghĩa đế quốc rút ra nhiều kết luận mới như điều kiện thắng lợi
của cách mạng XNCN thời kì quá độ lên CNXH lOMoAR cPSD| 61458992
2.3. Sự vận dụng và phát triển sáng tạo của CNXKKH từ sau khi Lênin qua đời đến nay
- Thời kì từ 1924 (khi Lênin qua đời) đến năm 1985
+) liên xô trở thành nước công nghiệp hùng mạnh
+) CNXH từ một nước trở thành hệ thống XHCN
+) hơn 100 nước dành được độc lập dân tộc
+) thời kì thu hẹp, sụp đổ thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc
+) CNXH có khủng hoảng kinh tế- xã hội dẫn đến Liên Xô và các nước XNCN Đông Âu sụp đổ
- Thời kì từ 1985 trở lại đây
+) các nước XHCN phát hiện và công khai tình trạng khủng hoảng của đất nước và đưa ra
đường lối cải cách, đổi mới
+) xóa bỏ nhận thức cũ về XHCN đưa ra nhận thức mới về xhcn
3. Đối tượng, phương pháp và ý nghĩa 3.1. Đối tượng:
Triết học Mác Lênin : đối tượng nghiênn cứu là những quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội, tư duy
+) là thế giới quan, nhân sinh quan của giai cấp công nhân hiện đại
+) là cơ sở lí luận và phương pháp luận chung cho CNXHKH
Kinh tế chính trị Mác Lênin: nghiên cứu những quy luật của quan hệ sản xuất hình thành trong
quá trình sản xuất và tái sản xuất của cải vật chất, phân phối, trao đổi, tiêu dùng của cải đó
trong những trình độ nhất định của sự phát triển loài người
=> đối tượng nghiên cứu của CNKHXH - Những quy luật
- Những phạm trù khái niệm vấn đề
-> quá trình phát sinh, hình thành và phát triển hình thái kinh tế- xh CSCN, những nguyên tắc
cơ bản, nhữung điều kiện, con đường hình thức và phương pháp đấu tranh cách mạng của giai
cấp công nhân để thực hiện sự chuyển biến từ CNTB lên CNXH, CNCS
3.2. Phương pháp nghiên cứu: PP luận khoa học : CNDV biện chứng và CNDV lịch sử
- PP kết hợp lịch sử + logic - PP có tính liên ngành
- PP khảo sát và phân tích về chính trị xh - PP khoa học lOMoAR cPSD| 61458992
3.3. Ý nghĩa của việc nghiên cứu, học tập CNXHKH
- Về mặt lí luận: việc nghiên cứu, học tập, vận dụng và phát triển lí luận của Chủ nghĩa Mác-
Lênin phải chú ý nghiên cứu cả 3 bộ phận hợp thành của nó
- Về mặt thực tiễn: phải lấy được khoảng cách giữa lí luận và thực tế của quá trình xd CNXH
Chương 2: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1.1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân -
Lịch sử ra đời của giai cấp công nhân:
“các giai cấp khác đều suy tàn và tiêu vong cùng sự phát triển của nền đại công nghiệp, còn
giai cấp vô sản lại là sản phẩm của nền đại công nghiệp” ( Mác và Ăngghen)
Nền đại công nghiệp và sự hình thành giai cấp công nhân
Các nhà kinh điển xác định giai cấp công nhân trên 2 phương diện cơ bản:
- giai cấp công nhân trên phương diện kinh tế - xã hội
+) thứ nhất, về phương thức lao động: đó là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận
hành các công cụ sản xuất có tính chất công nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hóa cao
+) thứ hai: về vị trí trong quan hệ sản xuất TBCN: đó là giai cấp những người lao động không
sở hữu tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội. Họ phải bán sức lao động cho nhà tư bản và bị chủ
tư bản bóc lột giá trị thặng dư
- giai cấp công nhân trên phương diện chính trị- xã hội
Trong chế độ TBCN, sự thống trị của giai cấp tư sản, đặc biệt là của bộ phận tư sản công
nghiệp là điều kiện ban đầu cho sự phát triển giai cấp công nhân => Khái niệm GCCN:
+) là một tập đoàn xh ổn định, hình thành và phát triển cùng quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại
+) là một giai cấp đại diện cho lựuc lượng sản xuất tiên tiến, là lực lượng chủ yếu của tiến trình
lịch sử quá độ từ CNTB lên CNXH
+) ở các nước TBCN, gcap công nhân là những người không có hoặc về cơ bản không có tư
liệu sản xuất phải làm thuê cho giai cấp tư sản và bị gcts bóc lột giá trị thặng dư
+) ở các nước XHCN, GCCN cùng nhân dân lao động làm chủ những tư liệu sản xuấtchur yếu
và cùng nhau hợp tác lao động vì lợi ích chung của toàn xã hội trong đó có lợi ích chính đáng của mình
1.2. Nội dung và đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ( hình ảnh trong zl)
=> giai cấp mang sứ mệnh ls là giai cấp đứng ở vị trí trung tâm của hình thái kinh tế xh đại
diện cho lựuc lượng sản xuất tiến bộ nhất của xh
1.2.1. Nội dung sứ mệnh ls của gccn lOMoAR cPSD| 61458992
- Xoá bỏ tận gốc chế độ người bóc lột người, xoá bỏ xhtb
- Giải phong cho gccn và toàn thể nhân dân lao động
- Xây dựng xh cộng sản văn minh Cụ thể:
- Nội dung kinh tế: là nhân tố hàng đầu của llsx xã hội hoá cao, gccn cũng là đại biểu cho quan
hệ sx mới, tiên tiến nhất dựa trên chế độ công hữu về tư liệu sx, đại biểu cho ptsx tiến bộ nhất
thuộc về xu thế phát triển của lsu xh
- Nội dung chính trị- xh : gccn cùng với nhân dân alo động dưới sự lãnh đạo của ĐCS tiến hành
cách mạng chính trị để lật đổ quyền thống trị của GCTS, xoá bỏ chế độ bóc lột, giành quyền
lực về tay GCCN, sử dụgn nhà nước của mình để cải tạo xh cũ và tổ chức xây dựng xh mới
- Nội dung văn hoá, tư tưởng: gccn thực hiện cuộc cách mạng văn hoá tư tưởng, tập trung
xâydựng hệ giá trị mới: lao động, công bằng, dân chủ, bình đẳng, tự do
1.2.2. Đặc điểm sứ mệnh lịch sử của gccn
- sứ mệnh lịch sử của gccn xuất phát từ những tiền đề kinh tế- xh của sản xuất mang tính xh hoá lOMoAR cPSD| 61458992 lOMoAR cPSD| 61458992 lOMoAR cPSD| 61458992