Phong Trào Đấu Tranh Dân Chủ tại Đông Dương 1936-1939: Lịch Sử và Những Đặc Điểm

PHONG TRÀO ĐẤU TRANH DÂN CHỦ 1936-1939
1. Chủ trương của Đảng trong những năm 1936 – 1939 a, Điều kiện lịch sử:
- Chủ nghĩa phát xít xuất hiện.
- Tháng 7/1935: Quốc tế Cộng sản Đại hội VII tại Mátxcova
(Liên Xô), xác định kẻ thù nguy hiểm trước mắt của nhân dân thế giới
- Ở Việt Nam, mọi tầng lớp xã hội đều mong muốn có những
cải cách dân chủ nhằm thoát khỏi tình trạng ngột ngạt do
khủng hoảng kinh tế và chính sách khủng bố trắng do thực dân Pháp gây ra
b, Chủ trương của Đảng:
- Phong trào Dân chủ ở Đông Dương là phong trào đấu tranh giải phóng
dân tộc do Đảng Cộng sản Đông Dương phát động. Phong trào có sự liên
kết rộng rãi với quần chúng qua tổ chức Mặt trận Dân chủ Đông Dương.
Kèm theo đó là sự ủng hộ của các đảng phái, nhân sĩ, trí thức.
- Chủ nghĩa phát xít xuất hiện và tạm thời thắng thế ở một số nơi
- Vào tháng 7 năm 1936, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng
sản Đông Dương do Lê Hồng Phong chủ trì ở Thượng Hải – Trung Quốc.
Đã dựa trên Nghị quyết Đại hội số 7 của Quốc tế Cộng sản đã đề ra
đường lối và những phương pháp đấu tranh:
+ Nhiệm vụ của chiến lược cách mạng tư sản dân quyền Đông
Dương là nhằm chống đế quốc và phong kiến.
+ Nhiệm vụ trực tiếp và trước mắt là đấu tranh chống chế độ phản
động thuộc địa, chống phát xít, chống nguy cơ chiến tranh. Và đòi
tự do, dân sinh, dân chủ, hòa bình.
+ Phương pháp đấu tranh của phong trào dân chủ 1936 đến 1939 là:
Kết hợp các hình thức công khai và bí mật, hợp pháp và bất hợp pháp.
+ Chủ trương của phong trào dân chủ 1936 đến 1939: Thành lập Mặt
trận thống nhất phản đế Đông Dương. Tháng 3 năm 1938, đổi thành
+ Mặt trận thống nhất dân chủ Đông Dương, gọi tắt là Mặt trận dân chủ Đông Dương.
- Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Đông Dương đến dự Đại hội có các đồng
chí: Lê Hồng Phong, Nguyễn Thị Minh Khai, Hoàng Văn Nõn. Tổng Bí
thư Lê Hồng Phong được bầu làm Ủy viên Ban Chấp hành Quốc tế Cộng sản.
2. Những phong trào đấu tranh tiêu biểu
Đấu tranh đòi các quyền tự do, dân sinh, dân chủ
- Năm 1936, Đảng đã vận động và tổ chức nhân dân thảo ra bản dân
nguyện. Để gửi tới phái đoàn chính phủ của Pháp, trước lời triệu tập Đông Dương Đại hội.
- Các ủy ban hành động được thành lập khắp nơi, phát truyền đơn, ra báo,
mít tinh, thảo luận dân chủ, dân sinh
- Vào tháng 09/1936, Pháp đã giải tán Ủy ban hành động, cấm hội họp và tịch thu các bài báo.
- Phong trào đón Gô đa: đầu năm 1937, nhân dịp phái viên của Chính phủ
Pháp là Gô đa đi kinh lý Đông Dương và Brevie sang nhận chức toàn
quyền Đông Dương. Đảng đã vận động quần chúng mít tinh, biểu dương
những lực lượng đưa ra yêu sách về dân sinh, dân chủ.
- Từ năm 1937 đến năm 1939: Nhiều cuộc mít tinh và biểu tình đòi quyền
sống tiếp tục diễn ra công khai tại Hà Nội, Sài Gòn và nhiều nơi khác,
được đông đảo quần chúng tham gia.
- Qua phong trào dân chủ 1936 đến 1939, đông đảo quần chúng đã được
giác ngộ, đoàn kết và đấu tranh đòi quyền sống
Đấu tranh nghị trường – hình thức đấu tranh mới của Đảng
- Đảng đã đưa người của Mặt trận Dân Chủ Đông Dương ra ứng cử vào
Viện dân biểu Bắc kỳ, Trung kỳ, Hội đồng quản hạt Nam kỳ…
- Mục tiêu: Nhằm mở rộng lực lượng Mặt trận dân chủ, để vạch trần chính
sách phản động của thực dân, tay sai. Từ đó bênh vực, bảo vệ quyền lợi của nhân dân.
Đấu tranh trên lĩnh vực báo chí
- Từ năm 1937, báo chí công khai của Đảng bằng tiếng Việt là Tin Tức,
Đời Nay, Phổ Thông, Dân Chúng… Trở thành mũi xung kích trong cuộc
vận động dân chủ, dân sinh.
- Nhiều sách chính trị – lý luận được xuất bản công khai hoặc đưa về từ
Pháp. Những tác phẩm văn học hiện thực phê phán được ra đời như:
Bước đường cùng, Tắt đèn, Số đỏ ,thơ cách mạng, kịch Đời cô Lựu…
- Cuối năm 1937, Đảng ta phát động phong trào truyền bá chữ Quốc ngữ.
Nhằm giúp quần chúng đọc được sách báo, nâng cao sự hiểu biết của
mình về chính trị và cách mạng.
- Năm 1939, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ xuất bản cuốn sách “Tự chỉ
trích”, thẳng thắn chỉ rõ những sai lầm, khuyết điểm, nêu rõ những bài
học cần thiết trong lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng. -> Đảng là phải đoàn kết, gắn bó với quần chúng
- Cuộc đấu tranh trên lĩnh vực báo chí đã thu được kết quả to lớn về văn hóa – tư tưởng.
- => Đông đảo các tầng lớp nhân dân đã được giác ngộ về con đường cách mạng.
3. Ý nghĩa của phong trào dân chủ 1936 – 1939
- Phong trào dân chủ 1936 đến 1939 là phong trào quần chúng rộng lớn, có
tổ chức dưới sự lãnh đạo của Đảng ta.
- Phong trào này buộc Pháp phải nhượng bộ một số yêu sách về dân sinh, dân chủ.
- Quần chúng nhân dân được giác ngộ về chính trị, trở thành lực hùng hậu của cách mạng.
- Các cán bộ được tập hợp và tích lũy, trưởng thành từ những bài học kinh nghiệm.
- Nhân dân được giác ngộ về chính trị và trở thành lực hùng hậu của cách mạng
- Tháng 4/1938, Đảng có 1597 Đảng viên hoạt động bí mật và hơn 200
Đảng viên hoạt động công khai
=> Phong trào dân chủ 1936 đến 1939 còn là một cuộc tổng diễn tập, chuẩn bị
cho Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này.
4. Bài học từ phong trào dân chủ 1936 – 1939
- Bài học về việc xây dựng Mặt trận dân tộc thống nhất.
- Tổ chức và lãnh đạo quần chúng đấu tranh hợp pháp và công khai.
- Đấu tranh tư tưởng trong nội bộ Đảng với các đảng phái phản động khác.
- Đảng ta nhận thấy được những hạn chế trong công tác mặt trận, dân tộc…
- Tích lũy được thêm kinh nghiệm nhiều kinh nghiệm mới:
+ Kinh nghiệm về chỉ đạo chiến lược: Giải quyết mối quan hệ giữa
mục tiêu chiến lược và mục tiêu trước mắt
+ Kinh nghiệm về xây dựng một mặt trận thống nhất rộng rãi, phù
hợp với yêu cầu của nhiệm vụ chính trị
+ Kinh nghiệm về kết hợp các hình thức tổ chức bí mật và công khai
để tập hợp quần chúng và các hình thức, phương pháp đấu tranh
5. So sánh phong trào dân chủ 1930 – 1931 và phong trào
dân chủ 1936 – 1939
Nội dung Phong trào cách mạng 1930- Phong trào dân chủ 1936-1939 1931 Kẻ thù Đế quốc và phong kiến
Thực dân Pháp phản động, tay sai, phát xít
Nhiệm vụ Chống đế quốc giành độc lập, Chống phát xít và chiến (khẩu
chống phong kiến giành ruộng tranh.Chống thực dân phản hiệu) đất cho dân cày
động. Đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hòa bình
Mặt trận Bước đầu thực hiện liên minh Mặt trận nhân dân phản đế Đông công nông
Dương sau đổi là Mặt trận Dân chủ Đông Dương. Hình Bí mật, bất hợp pháp.
Hợp pháp, nửa hợp pháp, công thức,
Bạo động vũ trang như bãi khai hay nửa công khai.
Phương công, chuyển sang biểu tình
pháp đấu vũ trang ở Hưng Nguyên, tranh Thanh Chương, Vinh
Lực lượng Công nhân, Nông dân
Đông đảo, không phân biệt tham gia
thành phần, giai cấp. Ở thành thị
rất sôi nổi tạo nên đội quân chính trị hùng hậu.
=> Sự khác nhau giữa phong trào cách mạng 1930 đến 1931 với phong trào dân
chủ 1936 đến 1939 đã cho thấy do hoàn cảnh thế giới và trong nước khác nhau.
Nên những chủ trương, sách lược, hình thức tập hợp lực lượng và hình thức đấu
tranh phải khác nhau thì mới phù hợp.
Document Outline

• 1.Chủ trương của Đảng trong những năm 1936 – 1939
• 2.Những phong trào đấu tranh tiêu biểu
  • Đấu tranh đòi các quyền tự do, dân sinh, dân chủ
  • Đấu tranh nghị trường – hình thức đấu tranh mới củ
  • Đấu tranh trên lĩnh vực báo chí
  • 3.Ý nghĩa của phong trào dân chủ 1936 – 1939
  • 4.Bài học từ phong trào dân chủ 1936 – 1939
  • 5.So sánh phong trào dân chủ 1930 – 1931 và phong tr