Sổ hộ nghèo là gì ? Các quyền lợi khi có sổ hộ nghèo ?

Sổ hộ nghèo là gì ? Các quyền lợi khi có sổ hộ nghèo ? 1. Sổ hộ nghèo là gì ?
Quy định pháp luật hiện hành không có quy định về Sổ hộ nghèo mà quy
định về Giấy chứng nhận hộ nghèo, hộ cận nghèo. Cụ thể, Giấy chứng
nhận hộ nghèo được áp dụng chung theo mẫu số 03 ban hành kèm
theo Quyết định số 24/2021/QĐ-TTg ngày 16/7/2021 về quy định quy trình rà
soát hộ nghèo, hộ cận nghèo hằng năm.
Giấy chứng nhận hộ nghèo, hộ cận nghèo được cấp cho hộ gia đình làm căn
cứ xác định hộ gia đình và các thành viên trong hộ gia đình được hưởng các
chính sách hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo.
Giấy chứng nhận hộ nghèo, hộ cận nghèo phải được bảo quản cẩn thận để
tránh hư hỏng, rách nát hoặc bị mất. Trường hợp bị hư hỏng, rách nát hoặc
bị mất thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã xem xét, cấp đổi lại cho hộ gia
đình trên cơ sở danh sách, dữ liệu hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn do
Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý và thu lại Giấy chứng nhận hộ nghèo, hộ cận
nghèo cũ để lưu hồ sơ.
Như vậy, sổ hộ nghèo là cụm từ mà trên thực tế người dân thường dùng để
chỉ Giấy chứng nhận hộ nghèo.
2. Điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận hộ nghèo là gì?
Hộ nghèo sẽ được cấp Giấy chứng hộ nghèo. Vậy các tiêu chí xác định hộ
nghèo là gì? Theo quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị định 07/2021/NĐ-CP Quy
định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025 được xác định như sau:
- Khu vực nông thôn: Là hộ gia đình có thu nhập bình quân đầu người/tháng
từ 1.500.000 đồng trở xuống và thiếu hụt từ 03 chỉ số đo lường mức độ thiếu
hụt dịch vụ xã hội cơ bản trở lên.
- Khu vực thành thị: Là hộ gia đình có thu nhập bình quân đầu người/tháng từ
2.000.000 đồng trở xuống và thiếu hụt từ 03 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt
dịch vụ xã hội cơ bản trở lên.
Trong đó, Các chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản (12 chỉ
số), gồm: việc làm; người phụ thuộc trong hộ gia đình; dinh dưỡng; bảo hiểm
y tế; trình độ giáo dục của người lớn; tình trạng đi học của trẻ em; chất lượng
nhà ở; diện tích nhà ở bình quân đầu người; nguồn nước sinh hoạt; nhà tiêu
hợp vệ sinh; sử dụng dịch vụ viễn thông; phương tiện phục vụ tiếp cận thông tin.
Việc xác định thiếu hụt chỉ tiêu nào được xác định trên cơ sở phụ lục chỉ số
đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản ban hành kèm theo Nghị
định 07/2021/NĐ-CP cụ thể theo bảng dưới đây:
Dịch vụ xã Chỉ số đo lường
hội cơ bản mức độ thiếu hụt Ngưỡng thiếu hụt
(Chiều thiếu dịch vụ xã hội cơ hụt) bản
Hộ gia đình có ít nhất một người không có việc làm (người trong độ tuổi lao
động có khả năng lao động, sẵn sàng/mong muốn làm việc nhưng không
tìm được việc làm); hoặc có việc làm công ăn lương nhưng không có hợp Việc làm đồng lao động*. 1. Việc làm
(*) Xem xét cho việc làm thường xuyên, đều đặn, mang tính chất ổn định
hoặc tương đối ổn định.
Hộ gia đình có tỷ lệ người phụ thuộc trong tổng số nhân khẩu lớn hơn 50%.
Người phụ thuộc Người phụ thuộc bao gồm: trẻ em dưới 16 tuổi; người cao tuổi hoặc người trong hộ gia đình
khuyết tật đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng.
Hộ gia đình có ít nhất một trẻ em dưới 16 tuổi suy dinh dưỡng chiều cao Dinh dưỡng
theo tuổi hoặc suy dinh dưỡng cân nặng theo tuổi. 2. Y tế
Hộ gia đình có ít nhất một người từ đủ 6 tuổi trở lên hiện không có bảo Bảo hiểm y tế hiểm y tế.
Hộ gia đình có ít nhất một người trong độ tuổi từ 16 tuổi đến 30 tuổi không
tham gia các khóa đào tạo hoặc không có bằng cấp, chứng chỉ giáo dục
đào tạo so với độ tuổi tương ứng [Người từ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi đang
Trình độ giáo dục học hoặc đã tốt nghiệp trung học cơ sở; từ 18 tuổi đến 30 tuổi đang học của người lớn
hoặc đã tốt nghiệp trung học phổ thông hoặc sơ cấp/trung cấp/cao đẳng
nghề; hoặc người từ 16 tuổi đến 30 tuổi được doanh nghiệp tuyển dụng và 3. Giáo dục
chứng nhận đào tạo nghề tại chỗ (hình thức vừa học vừa làm)].
Hộ gia đình có ít nhất 1 trẻ em từ 3 tuổi đến dưới 16 tuổi không được học
đúng bậc, cấp học phù hợp với độ tuổi (trẻ từ 3 tuổi đến dưới 6 tuổi được
Tình trạng đi học tiếp cận giáo dục mầm non, trẻ từ 6 tuổi đến dưới 12 tuổi được tiếp cận của trẻ em
giáo dục tiểu học và trẻ từ 12 tuổi đến dưới 16 tuổi được tiếp cận giáo dục trung học cơ sở). 4. Nhà ở
Chất lượng nhà ở Hộ gia đình đang sống trong ngôi nhà/căn hộ thuộc loại không bền chắc
(trong ba kết cấu chính là tường, cột, mái thì có ít nhất hai kết cấu được
làm bằng vật liệu không bền chắc). Diện tích nhà ở bình quân
đầu Diện tích nhà ở bình quân đầu người của hộ gia đình nhỏ hơn 8m2. người
Hộ gia đình không tiếp cận được nguồn nước sạch trong sinh hoạt (gồm:
Nguồn nước sinh nước máy, giếng khoan, giếng đào được bảo vệ, nước khe/mó được bảo 5. Nước hoạt
vệ và nước mưa, nước đóng chai bình). sinh hoạt và vệ sinh
Hộ gia đình không sử dụng hố xí/nhà tiêu hợp vệ sinh (gồm: tự hoại/bán tự
Nhà tiêu hợp vệ hoại, thấm dội nước (Suilabh), cải tiến có ống thông hơi (VIP), hố xí đào có sinh bệ ngồi, hai ngăn).
Sử dụng dịch vụ Hộ gia đình không có thành viên nào sử dụng dịch vụ internet. viễn thông
Hộ gia đình không có phương tiện nào trong số các phương tiện phục vụ
6. Thông tin Phương tiện phục tiếp cận thông tin:
vụ tiếp cận thông - Phương tiện dùng chung: Tivi, radio, máy tính để bàn, điện thoại; tin
- Phương tiện cá nhân: Máy tính xách tay, máy tính bảng, điện thoại thông minh.
Như vậy, theo quy định pháp luật hiện hành, việc xác định hộ gia đình thuộc
hộ nghèo cũng được chia theo khu vực đó là khu vực nông thôn và thành thị,
điều này là hợp lý vì xác định hộ nghèo cũng chính là xác định mức sống
trong khi đó mức sống ở nông thôn và thành thị là khác nhau, do đó, xác định
hộ nghèo ở hai khu vực này cũng cần có tiêu chí khác nhau. Và cụ thể:
(i) Ở khu vực nông thôn: Hộ gia đình được xác định là hộ nghèo khi hộ gia
đình có thu nhập bình quân đầu người/tháng từ 1.500.000 đồng trở xuống và
thiếu hụt từ 03 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản trở lên.
(đối chiếu bảng trên để xem cụ thể mỗi hộ gia đình thiếu hụt chỉ tiêu nào)
(i ) Ở khu vực thành thị: Hộ gia đình được xác định là hộ nghèo khi hộ gia
đình có thu nhập bình quân đầu người/tháng từ 2.000.000 đồng trở xuống và
thiếu hụt từ 03 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản trở lên.
3. Có Sổ hộ nghèo được hưởng những quyền lợi gì?
Giấy chứng nhận hộ nghèo (sổ hộ nghèo) cấp cho hộ gia đình làm căn cứ
xác định hộ gia đình và các thành viên trong hộ gia đình được hưởng các
chính sách hỗ trợ hộ nghèo. Vậy theo quy định pháp luật hiện hành, có
những chính sách hỗ trợ, ưu đãi nào dành cho hộ nghèo?
Ở bài chia sẻ này, chúng tôi sẽ chỉ ra những chính sách điển hình và áp dụng
phổ biến nhất, còn trên thực tế tùy tình hình tại từng địa phương mà các
chính sách hỗ trợ có thể đa dạng hơn.
Một là, hỗ trợ về nhà ở
Tại Quyết định 90/QĐ-CP quy định về chính sách hỗ trợ nhà ở cho khoảng
100.000 hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn các huyện nghèo có nhà ở an
toàn, ổn định, có khả năng chống chịu tác động của thiên tai, góp phần nâng
cao chất lượng cuộc sống và giảm nghèo bền vững. Theo đó, đối tượng hộ
nghèo được nhận hỗ trợ về nhà ở đó là:
- Hộ nghèo, hộ cận nghèo (theo chuẩn nghèo đa chiều quốc gia giai đoạn
2021 - 2025) trong danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo do Ủy ban nhân dân
cấp xã quản lý, đang cư trú trên địa bàn huyện nghèo và là hộ độc lập có thời
gian tách hộ đến khi Chương trình có hiệu lực thi hành tối thiểu 03 năm;
- Đối tượng thụ hưởng dự án không bao gồm các hộ đã được hỗ trợ nhà ở
thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng
bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 và các chương trình, đề án, chính sách khác.
Theo chính sách này thì hộ nghèo sẽ được hỗ trợ xây mới hoặc sửa chữa,
nâng cấp nhà ở hiện có; đảm bảo diện tích sử dụng tối thiểu 30m2 “3 cứng”
(nền cứng, khung - tường cứng, mái cứng) và tuổi thọ căn nhà từ 20 năm trở lên.
Hai là, hỗ trợ về vay vốn
Theo quy định tại Nghị định 78/2002/NĐ-CP về tín dụng đối với người nghèo
và các đối tượng chính sách khác, hộ nghèo được hỗ trợ vay vốn khi đáp ứng điều kiện đó là:
- Phải có địa chỉ cư trú hợp pháp; và
- Phải có trong danh sách hộ nghèo được ủy ban nhân dân cấp xã quyết định
theo chuẩn nghèo do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội công bố, được
Tổ tiết kiệm và vay vốn bình xét, lập thành danh sách có xác nhận của ủy ban nhân dân cấp xã;
- Mục đích vay theo đúng quy định pháp luật.
Theo Nghị định này, hộ nghèo; hộ sản xuất kinh doanh thuộc hải đảo, thuộc
khu vực II, III miền núi và các xã thuộc Chương trình 135, sử dụng vốn vay để:
- Mua sắm vật tư, thiết bị; giống cây trồng, vật nuôi; thanh toán các dịch vụ
phục vụ sản xuất, kinh doanh;
- Góp vốn thực hiện các dự án hợp tác sản xuất, kinh doanh được cấp có thẩm quyền phê duyệt;
- Giải quyết một phần nhu cầu thiết yếu về nhà ở, điện thắp sáng, nước sạch và học tập.
Ba là, hỗ trợ về học phí đối với hộ nghèo
Về hỗ trợ học phí thực hiện theo quy định tại Nghị định 81/2021/NĐ-CP Quy
định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống
giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm, học phí, hỗ trợ chi phí học tập;
giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo. Cụ thể:
Đối tượng được miễn học phí gồm:
- Trẻ em học mẫu giáo và học sinh phổ thông, học viên học tại cơ sở giáo dục
thường xuyên theo chương trình giáo dục phổ thông có cha hoặc mẹ hoặc cả
cha và mẹ hoặc ông bà (trong trường hợp ở với ông bà) thuộc diện hộ nghèo
theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.
- Học sinh, sinh viên học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại
học người dân tộc thiểu số có cha hoặc mẹ hoặc cả cha và mẹ hoặc ông bà
(trong trường hợp ở với ông bà) thuộc hộ nghèo và hộ cận nghèo theo quy
định của Thủ tướng Chính phủ.
Xem chi tiết tại khoản 4 và khoản 12 Điều 15 Nghị định 81/2021/NĐ-CP
Đối tượng được hỗ trợ chi phí học tập
Trẻ em học mẫu giáo và học sinh phổ thông học viên học tại cơ sở giáo dục
thường xuyên theo chương trình giáo dục phổ thông có cha mẹ thuộc diện hộ
nghèo theo quy định của Thủ tướng Chính phủ. (khoản 3 Điều 18 Nghị định 81/2021/NĐ-CP).
Document Outline

• Sổ hộ nghèo là gì ? Các quyền lợi khi có sổ hộ ngh
  • 1. Sổ hộ nghèo là gì ?
  • 2. Điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận hộ nghèo
  • 3. Có Sổ hộ nghèo được hưởng những quyền lợi gì?