Trước khi đọc
Câu hỏi trang 100 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Bạn cho biết tục thờ cúng thường gắn với thái độ, tình cảm gì? Trả lời:
Tục thờ cúng tổ tiên là một phần quan trọng của văn hóa dân gian Việt Nam. Nó kết
hợp ý thức về tổ tiên và tình cảm biết ơn, tưởng nhớ đối với cội nguồn, quá khứ.
Dưới góc độ nghi lễ, thờ cúng là việc thực hành một loạt động tác như khấn, vái,
quì, lạy của người gia trưởng, tộc trưởngThờ cúng tổ tiên thể hiện sự phản ánh
hoang đường quyền hành của người gia trưởng và được thực hiện theo quy định
của quan niệm, phong tục và tập quán của từng cộng đồng, dân tộc. Đọc văn bản
Câu hỏi 1 trang 101 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Theo dõi: Chú ý nhận định: “đáng lẽ cũng là bậc sướng”. Trả lời:
- “Đáng lẽ”: Đây là một cụm từ chỉ sự mong đợi hoặc kỳ vọng. Nó ám chỉ rằng có
một điều gì đó nên xảy ra, nhưng không thực sự đã xảy ra.
- “Cũng là bậc sướng”: Đây là phần thể hiện sự phân vân và suy ngẫm. Nó cho thấy
rằng mặc dù không phải lúc nào chúng ta cảm thấy hạnh phúc, nhưng thực tế là có
những khoảnh khắc đáng quý trong cuộc sống.
Câu hỏi 2 trang 101 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Suy luận: Việc cung cấp các thông tin liên quan đến tục lệ “lên lão” trong đoạn này
có tác dụng gì đối với thiên phóng sự? Trả lời:
Giúp người đọc hình dung đầy đủ thông tin về tục lệ lên lão, tăng tính chân thực hấp dẫn cho việc lên lão.
Câu hỏi 3 trang 104 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Theo dõi: Câu này là lời kể hay lời nhận xét, bình luận? Trả lời:
Câu này là lời bình luận
Câu hỏi 4 trang 105 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Suy luận: Các chi tiết trong đoạn này thể hiện điều gì trong cách đối xử với gà và với
người của nhân vật “ông chủ”? Trả lời:
Ông chủ quan tâm đối đãi với con gà còn hơn cả con người – mẹ của ông.
Câu hỏi 5 trang 107 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Suy luận: Việc tác giả thuật lại một cách chi tiết cách luộc nhà nhằm mục đích gì? Trả lời:
Giúp cho thiên phóng sự chân thực và hấp dẫn hơn qua cách luộc gà độc đáo. Sau khi đọc
Nội dung chính: Tác phẩm Việc làng xoáy sâu vào vấn đề ăn uống, tiền bạc của
tầng lớp nông dân, kể cả những kẻ có chức dịch ở vùng nông thôn Bắc Bộ để lột tả
hết sự tréo ngoe và khổ cực trong cuộc sống của chính họ.
Câu 1 trang 107 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Những dấu hiệu nào giúp bạn nhận biết văn bản trên thuộc thể loại phóng sự? Trả lời:
Dấu hiệu cho biết văn bản trên thuộc thể loại phóng sự là:
- Văn bản đã ghi lại những sự việc trong tục “lên lão” của một ngôi làng nọ, tục lệ
này có liên quan đến tín ngưỡng của làng này.
- Có số liệu xác thực về số cân nặng của con gà dùng để thờ cúng.
- Miêu tả hành động luộc gà rất độc đáo.
- Thủ pháp tâm lí và cách miêu tả cận cảnh.
Câu 2 trang 107 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Liệt kê các sự việc chính theo trình tự được thuật lại trong văn bản. Trả lời: Các sự việc chính:
- Nhân vật “ông chủ" mua đôi gà cúng về để làm tục lệ “lên lão"
- Nhân vật “ông chủ" chăm nuôi đôi gà cúng và yêu cầu mọi người trong gia đình
phải gọi “gà" là “người"
- Đôi gà cúng sống sót qua trận gió bắc.
- “Ông chủ" nuôi gà theo phương pháp bào chế: luyện cám như luyện thuốc tễ và
đem viên lại mỗi viên độ lớn bằng đầu ngón tay và mớm cho gà ăn
- Đôi gà lớn nhanh và đạt được số cân nặng đúng như ước mong của ông chủ khiến
ông ta rất hài lòng, “ông chủ" cảm thấy mãn nguyện với tục “lên lão" của mình
Câu 3 trang 107 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Xác định ngôi kể, điểm nhìn trong văn bản và nêu tác dụng của ngôi kể, điểm nhìn ấy. Trả lời: - Ngôi kể: thứ nhất
- Điểm nhìn: nhân vật trong văn bản
→ Tác dụng: Người kể chuyện xưng “tôi" đã trực tiếp kể lại những gì đã chứng kiến, trải qua.
Câu 4 trang 107 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Liệt kê một số ví dụ về lời miêu tả; lời kể; lời bàn luận – trữ tình của nhân vật “tôi” và
nêu tác dụng của cách kết hợp miêu tả với trần thuật trong văn bản. Trả lời:
- “Ở thôn quê, như vậy cũng là tiên cách. Quan bất phiền, dân bất nhiễu, suốt năm lúc nào cũng ung dung.”
→ Nhân vật “tôi" bàn luận về “ông chủ"
- “Đôi gà mới lạ làm sao! Nó lớn bằng con chim câu và trọc lông lốc như đầu ông sư.
Từ cổ đến đuôi toàn là thứ thịt đỏ hỏn, lơ thơ điểm ít sợi lông tơ. Mỗi con ở hai vút
cánh, đều có hai cái lông cánh lớn bằng vảy ốc và cong vểnh lên như miếng cau khô để ngửa.”
→ Nhân vật “tôi" miêu tả, kể và bàn luận về sự lạ lùng của đôi gà cúng
Câu 5 trang 107 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Nêu ít nhất hai ví dụ về chi tiết, sự kiện hiện thực và thái độ, đánh giá của người viết
đối với các chi tiết đó. Trả lời:
“Mỗi con gà đó, từ cổ đến chân có thể cao đến gần hai thước, hai cánh của nó cũng
phải đến hơn một thước, tôi không hiểu rằng luộc vào nồi nào cho vừa, nhưng vẫn
yên lặng để xem họ làm ra sao.”
→ Thái độ tò mò, muốn quan sát cách luộc con gà cúng của người viết
“Nửa đêm, cả sáu nồi nước đều sủi. Người ta liền bưng cả hai mâm gà xuống đó.
Dưới hai ngọn đèn dây sáng như ban ngày, năm sáu cái gáo chĩa vào các nồi múc
nước giội từ đầu gà trở xuống. Và cứ giội luôn như thế không lúc nào ngươi, hết nồi
nước ấy, họ lại nấu nồi nước khác, trong bếp không lúc nào không sẵn nước sôi.
Giội đến gần sáng thì gà vừa chín. Té ra cái kiểu luộc gà của họ là vậy."
→ Quá trình luộc con gà cúng
Câu 6 trang 107 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Xác định chủ đề, cảm hứng chủ đạo và thông điệp của văn bản. Trả lời: Đang cập nhật...
Câu 7 trang 107 SGK Ngữ văn 12 tập 1
Nhận xét về nghệ thuật viết phóng sự của tác giả (sử dụng ngôi kể, điểm nhìn, thủ
pháp miêu tả, trần thuật, cách sắp xếp sự kiện chi tiết, ngôn ngữ,…) trong việc thể
hiện chủ đề, tư tưởng, thông điệp của văn bản. Trả lời: Đang cập nhật... Bài tập sáng tạo
Câu hỏi trang 107 SGK Ngữ văn 12 tập 1: Vẽ một bức tranh về con gà thờ hoặc
viết một đoạn văn (độ dài 200 chữ), thể hiện suy nghĩ của bạn về nhân vật ông chủ con gà thờ. Trả lời:
Nhân vật ông chủ con gà thờ trong câu chuyện “Con gà thờ” của Ngô Tất Tố là
người mê tín dị đoan, coi trọng việc cúng bái hơn là chăm sóc người mà đẻ ra chính
bản thân mình. Ông ta mải chạy theo hủ tục, lệ làng lạc hậu, có thể thấy rõ qua việc
ông ta đối xử với con gà và với bà mẹ của mình. Qua nhân vật và câu chuyện tác
giả lên án những hủ tục lạc hậu đã ăn sâu vào tâm trí những nông dân cần cù, chất
phác nơi đây, họ xem đó là điều hiển nhiên phải thực hiện. Nếu như người dân thực
hiện tốt những hủ tục đó, người đó sẽ được ca tụng hết lời. Thiên phóng sự đã thể
hiện đầy đủ ý nghĩa của câu tục ngữ “Phép vua còn thua lệ làng", tố cáo những hủ
tục cổ hủ của chốn làng quê và gửi gắm những giá trị nhân sinh sâu sắc, quý giá.