Soạn bài Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa | Ngữ văn 7 sách Cánh diều

Soạn bài Phương tiện vận chuyển của các dân tộc
thiểu số Việt Nam ngày xưa
Soạn Văn 7 Cánh diều phần Chuẩn bị
- Đọc trước văn bản Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam
ngày xưa, tìm hiểu thêm về các phương tiện được nói đến trong văn bản này
- Em biết những dân tộc thiểu số nào trên đất nước ta? Người dân của các dân tộc
đó sử dụng phương tiện nào để vận chuyển? Hướng dẫn trả lời
- Tìm hiểu thêm về các phương tiện được nói đến trong văn bản này:
Cư dân miền núi phía Bắc dùng bè, mảng tương đối phổ biến. Cư trú ven sông suối,
trai bản trên đến với gái bản dưới đều bằng cách đi thuyền, đi mảng theo các dòng
sông. Sông suối là những con đường lưu thông chủ đạo ở miền núi phía Bắc trong nhiều thế kỷ trước.
Thuyền đuôi én của cư dân các dân tộc sống ven sông Đà được đục đẽo, chế tạo từ
một thân gỗ tròn, thân thuyền thon dài, mũi và đuôi nhọn. Phần đuôi thuyền được
thiết kế cong hẳn lên và có dáng dấp hình đuôi chim én (nộc ẻn). Thuyền đuôi éncó
loại 2 mái chèo, loại 6 mái chèo, loại 12 mái chèo,… Loại lớn nhất có thể tải được hàng chục tạ hàng hóa.
Xe quệt trâu được đóng bằng gỗ, tre, đầu mắc dây cho trâu kéo được nâng cao hơn
bởi độ dày của hai càng quệt. Loại xe quệt này có thể dùng để vận chuyển hàng hóa
ở cả đường mòn, bờ ruộng, trên đồi, và cả dưới hẻm nhỏ,…
- Em biết các dân tộc như: Thái, Cao Lan, Mường, Mông, Ê-đê. Những người dân
tộc này họ thường sử dụng ngựa, hoặc voi khi di chuyển trên cạn.
Soạn Văn 7 Cánh diều phần Đọc hiểu Nội dung chính
Văn bản giới thiệu cho người đọc về một số phương tiện vận chuyển của các dân
tộc thiểu số. Từ đó thấy rằng, phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số ở
Việt Nam trong khoảng thế kỷ X - XVIII là bộ phận quan trọng không thể thiếu và
thuộc thành tố văn hóa vật chất của các cộng đồng tộc người.
Trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1 (trang 83 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):
Văn bản triển khai ý tưởng và thông tin theo cách nào?
Hướng dẫn trả lời
- Văn bản triển khai ý tưởng và thông tin theo cách phân loại đối tượng để giải thích, chứng minh
Câu 2 (trang 83 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):
Phần 1 nhắc đến các phương tiện vận chuyển nào? Mỗi phương tiện gắn với những dân tộc nào? Hướng dẫn trả lời
- Một số tộc người sinh sống ở ven sông Đà, sông Mã, hay sông Lam... (người
Kháng, người La Ha, người Mảng, người Thái, người Cống...) đã biết đóng thuyền
và sử dụng thuyền vận chuyển, lưu thông bằng thuyền trên sông suối lớn.
- Ngoài ra họ còn sử dụng bè, mảng tương đối phổ biến
- Người Kháng thường xuyên sử dụng thuyền độc mộc đuôi én
- Người Sán Dìu còn khá phổ biến trong việc dùng xe quệt trâu kéo để vận chuyển
phân bón ra ruộng nương chở lúa hoa màu, củi về nhà
- Người Mông (H mông), Hà Nhi, Dao thường cưỡi ngựa và dùng sức ngựa để vận
chuyển đồ đạc, hàng hóa.
Câu 3 (trang 84 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):
Chỉ ra sự phù hợp của các phương tiện vận chuyển đối với đặc điểm của những dân
tộc được nhắc đến trong văn bản. Hướng dẫn trả lời
- Người Mông (H mông), Hà Nhi, Dao thường cưỡi ngựa và dùng sức ngựa để vận
chuyển đồ đạc, hàng hóa. Vì di chuyển ưu việt, nhất là ở những vùng núi hiểm trở.
- Một số tộc người sinh sống ở ven sông Đà, sông Mã, hay sông Lam... (người
Kháng, người La Ha, người Mảng, người Thái, người Cống...) đã biết đóng thuyền
và sử dụng thuyền vận chuyển, lưu thông bằng thuyền trên sông suối lớn.Vì ở đây
sông, suối là con đường lưu thông chủ yếu của họ.
Câu 4 (trang 85 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):
Người Tây Nguyên sử dụng những phương tiện vận chuyển nào? Hướng dẫn trả lời
- Người Tây Nguyên hiếm khi dùng trâu làm sức khéo ngược lại họ dùng sức voi,
ngựa, vào việc vận chuyển
- Để vận chuyển và lưu thông trên sông họ sử dụng thuyền độc mộc.
Câu 5 (trang 85 sgk Ngữ văn 7 Tập 2):
Việc đưa tên các tài liệu tham khảo vào cuối bài viết nhằm mục đích gì? Hướng dẫn trả lời
- Để người đọc có thể tìm đọc thêm các tác phẩm có liên quan.
- Khẳng định tính minh bạch của một tác phẩm văn học, nó được sưu tầm, học hỏi,
tham khảo từ những nguồn tài liệu nào.
Trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1 (trang 86 SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Văn bản Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa cung
cấp những thông tin chính nào? Tóm tắt các thông tin đó bằng một sơ đồ tư duy.
Hướng dẫn trả lời
Câu 2 (trang 86 SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Tác giả đã triển khai thông tin theo cách nào? Nêu tác dụng của cách thức triển khai ấy. Hướng dẫn trả lời
Tác giả đã triển khai thông tin theo cách phân chia đối tượng thành nhiều loại để giải thích và chứng minh.
=> Tác dụng: làm rõ vấn đề giúp người đọc dễ hình dung, nắm bắt.
Câu 3 (trang 86 SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Có những phương tiện vận chuyển nào được các dân tộc thiểu số ở Việt Nam thế kỉ
X - XVIII sử dụng? Các phương tiện đó có đặc điểm gì? Vì sao chúng được sử dụng? Hướng dẫn trả lời
- Những phương tiện vận chuyển được các dân tộc thiểu số ở Việt Nam thế kỉ X – XVIII sử dụng: + Ở miền núi phía Bắc:
* Người Kháng, La Ha, Mảng, Thái, Cống,… sử dụng thuyền, bè, mảng
* Người Sán Dìu dùng xe quệt trâu
* Người Mông, Hà Nhì, Dao,… dùng ngựa
+ Ở Tây Nguyên: người dân chủ yếu voi, ngựa, thuyền độc mộc
- Các phương tiện này phù hợp với địa bàn sinh sống và những hoạt động chính
của người dân địa phương
Câu 4 (trang 86 SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Nêu tác dụng của việc trích dẫn và đưa tên các tài liệu tham khảo vào văn bản
Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa. Hướng dẫn trả lời
Việc bài viết Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa
sử dụng cước chú và đưa tên các tài liệu tham khảo vào văn bản, trích dẫn các tài
liệu đó có tác dụng bổ sung thông tin giúp làm rõ nội dung được viết, qua đó cho
thấy bài viết là kết quả của sự nghiên cứu công phu, khoa học.
Câu 5 (trang 86 SGK Ngữ văn 7 tập 2)
Tìm hiểu thêm về các phương tiện vận chuyển được các dân tộc thiểu số ở Việt
Nam sử dụng trong cuộc sống hiện nay. Chỉ ra những sự thay đổi về việc sử dụng
các phương tiện vận chuyển ở những dân tộc thiểu số này (nếu có) và lí giải nguyên
nhân của sự thay đổi đó. Hướng dẫn trả lời
Hiện nay, các dân tộc thiểu số đã bắt đầu sử dụng các phương tiện có gắn động cơ
như xe máy tự chế, xe thồ, xe kéo hoặc xuồng máy. Những phương tiện này giúp
việc vận chuyển diễn ra nhanh hơn, nhẹ nhàng hơn, góp phần nâng cao hiệu suất lao động.
Nguyên nhân của việc thay đổi này là do khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển,
nhân dân ở các vùng sâu vùng xa cũng được hỗ trợ và cập nhật về máy móc kỹ
thuật để cải thiện đời sống vật chất, nâng cao cơ sở hạ tầng, dần dần chuyển đổi từ
phương tiện vận chuyển thô sơ sang phương tiện gắn máy tiện dụng, nâng cao hiệu suất.
-----------------------------------------------------------------------------------