Soạn bài Sự tích hồ Gươm? Tóm tắt Sự tích hồ
Gươm? Ngữ văn lớp 6
1. Tìm hiểu chung tác phẩm
- Thể loại: Truyền thuyết địa danh.
- Phương thức biểu đạt: Tự sự
- Bố cục: 2 phần
Phần 1: “Vào thời giặc Minh… tên giặc nào trên đất nước”
=> Long Quân cho Lợi nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần để
chiến thắng giặc Minh.
Phần 2: “Một năm….hồ Hoàn Kiếm”
=> Long Quân đòi lại gươm Lợi trả lại gươm thần.
- Nội dung:
Giải thích tên gọi hồ Gươm, hồ Hoàn Kiếm.
Ca ngợi cuộc kháng chiến chính nghĩa chống giặc Minh do Lợi lãnh đạo.
Thể hiện ý nguyện đoạn kết khát vọng hòa bình của dân tộc.
- Nghệ thuật
Xây dựng tình tiết thể hiện tinh thần đoàn kết đánh giặc của nhân dân ta.
Sử dụng một số chi tiết ảo mang ý nghĩa tượng trưng cho hồn thiêng
sông núi, cho sức mạnh chính nghĩa của cuộc kháng chiến.
2. Trả lời câu hỏi
Câu 1: sao đức Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm
thần?
Trả lời:
Đức Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần vì:
Giặc Minh đô hộ nước ta làm nhiều điều bạo ngược, tàn ác.
Nghĩa quân Lam Sơn nổi dậy nhưng buổi đầu thế lực còn yếu, nhiều lần
thua.
Cuộc khởi nghĩa được sự ủng hộ nhiệt tình của nhân dân, được t tiên, thần
thiêng ủng hộ, giúp đỡ.
Câu 2: Lợi đã nhận được gươm thần như thế nào? Cách Long Quân
cho nghĩa quân Lam Sơn Lợi mượn gươm ý nghĩa gì?
Trả lời:
- Lợi đã nhận được gươm thần:
Chàng đánh Thuận bắt được lưỡi gươm dưới nước.
Thuận gia nhập nghĩa quân Tây Sơn.
Thuận dâng gươm thần nguyện cùng mọi người theo Lợi đến cùng,
xả thân đại nghĩa.
- ch Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn Lợi mượn gươm ý
nghĩa:
Lưỡi gươm được thấy dưới nước, chuôi gươm trên rừng cho thấy khả năng
cứu nước khắp mọi nơi, với mọi người….
Các bộ phận của thanh gươm rời nhau nhưng khi khớp lại thì “vừa như in”,
cho thấy sự đồng tâm nhất trí của cả dân tộc, một lòng đánh giặc.
Gươm sáng ngời hai chữ “Thuận thiên”, đề cao vai trò của chủ tướng Lợi,
đồng thời khẳng định sự nghiệp kháng Minh hợp ng dân ý trời.
Câu 3: Hãy chỉ ra sức mạnh của gươm thần đối với nghĩa quân Lam Sơn?
Trả lời:
Sức mạnh của gươm thần đối với nghĩa quân Lam Sơn:
Nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.
Gươm thần tung hoành khắp trận địa, làm cho quân Minh khiếp vía.
=> Chiến thắng vẻ vang của nghĩa quân Lam Sơn.
Câu 4: Khi nào Long Quân cho đòi gươm? Cảnh đòi gươm trả gươm
diễn ra như thế nào?
Trả lời:
Long Quân đòi gươm khi:
Nghĩa quân đã đuổi được giặc Minh ra khỏi bờ i, đất nước đã thái bình.
Lợi đã lên ngôi vua.
Long Quân sai Rùa Vàng đòi gươm
=> Lợi trả gươm
Cảnh trả gươm diễn ra: Lợi đang dạo chơi trên hồ Tả Vọng, Rùa Vàng nhô
lên, ỡi gươm đeo bên mình Lợi động đậy. Rùa ng nói: "Xin bệ hạ
hoàn gươm lại cho Long Quân". Vua rút gươm nâng về phía Rùa Vàng, Rùa
Vàng ngậm lấy lặn xuống nước.
Câu 5: Ý nghĩa của truyện Sự tích Hồ Gươm.
Trả lời:
Ý nghĩa của truyện “Sự tích Hồ Gươm” là:
Ngợi ca tính chất toàn dân chính nghĩa của khởi nghĩa Lam Sơn.
Đề cao suy tôn Lợi nhà trong cuộc kháng chiến chống Minh.
Giải thích nguồn gốc tên gọi Hồ Hoàn Kiếm (Trả gươm).
Câu 6: Em còn biết truyền thuyết nào của nước ta cũng hình ảnh Rùa
Vàng..... Em còn biết truyền thuyết nào của nước ta cũng có hình ảnh
Rùa Vàng. Theo em, hình tượng Rùa Vàng trong truyền thuyết Việt Nam
tượng trưng cho ai cho cái gì?
Trả lời:
Hình ảnh Rùa Vàng còn xuất hiện trong truyền thuyết Truyện An Dương
Vương Mị Châu Trọng Thuỷ. Như vậy, trong truyền thuyết Việt Nam,
Rùa Vàng thường tượng trưng cho Long Vương - vị thần cai trị dưới biển,
tượng trưng cho sự giúp đỡ của các vị thần đối với con người.
3. Luyện tập
Câu 1: Hãy đọc phần đọc thêm để thấy hơn tính lặp lại ..... Hãy đọc
phần đọc thêm để thấy hơn tính lặp lại ý nghĩa của chi tiết trao
gươm thần trong các truyền thuyết Việt Nam?
Trả lời:
Sự lặp lại ý nghĩa của chi tiết trao gươm thần trong các truyện truyền
thuyết Việt Nam:
Lưỡi gươm dưới nước, chuôi gươm trên rừng Lòng yêu nước
khắp mọi nơi.
Các bộ phận của thanh gươm ghép lại vừa như in nguyện vọng của dân
tộc trên dưới quyết tâm một lòng n một.
Thận trao gươm cho Lợi thể hiện vai trò quan trọng của chủ tướng
Trao phó, tin tưởng, dốc lòng người “minh chủ” làm sự nghiệp lớn.
Câu 2: sao tác giả dân gian không để Lợi ...... sao tác giả dân
gian không để Lợi được trực tiếp nhận cả chuôi gươm lưỡi gươm
cùng một lúc?
Trả lời:
Tác giả dân gian không để Lợi trực tiếp nhận được cả chuôi gươm lưỡi
gươm cùng một lúc vì:
Muốn kháng Minh thì nhân dân, vua tôi tất cả cùng đồng lòng mới tạo ra sức
mạnh địch đánh đuổi kẻ thù.
Cuộc khởi nghĩa phải trải qua một quá trình gian khổ.
Lợi hiểu được sứ mạng của người cầm chuôi” sức mạnh sắc bén của
“lưỡi gươm” nhân dân.
Câu 3: Lợi nhận gươm Thanh Hóa nhưng lại trả gươm H
Gươm ... Lê Lợi nhận gươm Thanh Hóa nhưng lại trả gươm H
Gươm Thăng Long. Nếu Lợi trả gươm Thanh Hóa thì ý nghĩa của
truyền thuyết sẽ khác đi như thế nào?
Trả lời:
Nếu Lê Lợi trả gươm Thanh Hóa thì truyền thuyết bị thay đổi:
Không thể hiện được sự thay đổi tên gọi của hồ T Vọng thành Hồ Gươm.
Vua Lợi thống nhất đất ớc thì vị trí của nhà vua phải kinh đô - hợp
lí.
Câu 4: Nhắc lại định nghĩa truyền thuyết kể tên những truyền thuyết
đã học?
Trả lời:
Truyền thuyết tên gọi dùng đ chỉ một nhóm những sáng tác dân gian
truyền miệng nhằm giải một số hiện tượng tự nhiên, sự kiện lịch sử.
Đặc điểm chung của chúng thể hiện các yếu tố kỳ diệu, huyễn tưởng, nhưng
lại được cảm nhận xác thực, diễn ra ranh giới giữa thời gian lịch sử
thời gian thần thoại, hoặc diễn ra thời gian lịch sử.
Tên một số truyền thuyết đã học: Con rồng cháu tiên, Thánh Gióng, Sơn
Tinh Thủy Tinh, Bánh chưng bánh giầy.
4. Một số mẫu tóm tắt tác phẩm sự tích h gươm
4.1. Tóm tắt số 1
Vào thời giặc Minh đặt ách đô hộ nước Nam, chúng coi dân ta như cỏ rác,
làm nhiều điều bạo ngược. Nghĩa quân Lam Sơn nhiều lần chống giặc nhưng
đều bị thua. Thấy vậy Long Quân quyết định cho nghĩa quân mượn Gươm
thần để đánh giặc. Thận làm nghề đánh Thanh Hoá. Một đêm, Thận
thả lưới trên bến vắng, ba lần o lưới lên đều thấy một thanh sắt, nhận ra đó
lưỡi gươm liền đem về cất nhà. Sau đó Thận đã ng hái gia nhập
nghĩa quân Lam Sơn. Một hôm, chủ tướng Lê Lợi cùng tuỳ tùng đến nhà
Thận, hôm đó thanh gươm t nhiên sáng rực lên. Lợi cầm n xem thấy
hai chữ “Thuận Thiên”. Một lần đi qua khu rừng, thấy chuôi gươm nạm ngọc
trên ngọn cây đa, Lợi giắt vào lưng đem về. Ba ngày sau, Lợi gặp lại
mọi người đã kể lại chuyện bắt được chuôi gươm. Thận đem gươm ra tra
vào chuôi thì vừa như in. Thận nâng gươm trao cho Lợi nói rằng
đây Trời ý phó thác cho minh công làm việc lớn. Lợi với gươm báu
trong tay, cùng nghĩa quân nhuệ khí ngày một lớn mạnh. Trên c trận địa,
quân Minh kinh hồn bạt vía. Uy danh của nghĩa quân vang khắp nơi. Chiến
lợi phẩm thu về ngày càng nhiều. Đời sông của nghĩa quân khá hơn. Thê chủ
động tấn công ngày một cao, chảng mấy chôc đất nước ta quân thù sạch
bóng. Một năm sau khi đuổi giặc Minh, vua Lợi cưỡi thuyền rồng dạo
quanh hồ Tả Vọng. Nhân đó Long Quân sai rùa vàng lên đòi lại thanh gươm
thần. Thuyền rồng tiên ra giữa hồ, thấy con rùa lớn xuât hiện, vua ban lệnh
cho thuyền chậm lại. Rùa ng tiến về phía vua nói: “Xin b hạ hoàn
gươm lại cho Long Quân”. Nghe Rùa vàng nói vua hiểu ý, rút gươm trả cho
rùa vàng. Rùa ng lập tức miệng đớp lấy thanh gươm lận xuống nước.
Gươm rùa đã chìm xuống nước, người ta thấy vật gì sáng loáng dưới mặt
hồ xanh. Từ đó hồ Tả Vọng bắt đầu mang n hồ Gươm hay hồ Hoàn
Kiếm.
4.2. Tóm tắt số 2
Giặc Minh đô hộ nước ta, chúng làm nhiều điều bạo ngược. Lợi dựng cờ
khởi nghĩa tại Lam Sơn nhưng ban đầu thế yếu, lực mỏng nên thường bị thua.
Đức Long Quân quyết định cho nghĩa quân mượn thanh gươm thần để giết
giặc. Một người đánh tên Thận ba lần kéo lưới đều gặp một thanh
sắt, nhìn h ra một lưỡi gươm. Sau đó ít lâu, Lê Lợi b giặc đuổi, chạy vào
rừng bắt được chuôi gươm nạm ngọc trên cây đa, đem o lưỡi gươm nhà
Thận thì vừa như in, mới biết đó ơm thần. Từ khi gươm thần,
nghĩa quân đánh đâu thắng đấy, cuối cùng đánh tan quân xâm lược. Một năm
sau khi thắng giặc, Lợi đi thuyền chơi hồ Tả Vọng; Long Quân sai Rùa
Vàng lên đòi lại gươm thần. Từ đó, hồ Tả Vọng được đổi tên thành hồ Hoàn
Kiếm.
4.3. Tóm tắt số 3
Thời nước Nam ta bị giặc Minh xâm lược, vùng Lam Sơn nghĩa quân nổi
dậy chống xâm lược nhưng không thành. Đức Long quân quyết định cho
nghĩa quân mượn thanh gươm thần. Phần lưỡi gươm do người đánh
Thận nhặt được rồi chàng gia nhập đoàn quân khởi nghĩa Lam Sơn. Còn
Lợi nhặt được chuôi gươm nạm ngọc. Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân lên
cao. Gươm thần tung hoành khắp trận địa. Gươm thần giúp h mở đường
đánh tràn ra mãi cho đến khi không còn bóng quân thù. Khi Lợi đã lên làm
vua, Rùa Vàng ngoi lên đòi lại thanh gươm thần trên hồ Tả Vọng. Từ đó lấy
tên H Gươm hay hồ Hoàn Kiếm.
4.4. Tóm tắt số 4
Đức Long Quân quyết định cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần để
đuổi quân Minh. Thận đã kéo được lưỡi gươm sau ba lần thả lưới. Sau khi
tham gia nghĩa quân, Lợi đến nhà Thận thấy thanh gươm tự dưng sáng
rực với hai chữ “Thuận thiên”. Lợi bị giặc đuổi, thấy chuôi gươm thần phát
sáng trên cây đa, ông lấy về tra vào lưỡi thì vừa khít. Từ đó nhờ gươm thần
quân ta chiến thắng kẻ thù giòn giã, giải phóng được đất nước. Sau khi
đuổi được giặc Minh, vua Lợi đi dạo hồ T Vọng gặp Rùa Vàng hiện lên
đòi lại gươm. Lợi trả gươm, Rùa Vàng lặn xuống nước. Từ đó hồ được đổi
tên H Gươm (hoặc hồ Hoàn Kiếm).
4.5. Tóm tắt số 5
Lợi dựng cờ khởi nghĩa tại Lam Sơn chống lại giặc Minh nhưng ban đầu
thế yếu, lực mỏng nên thường bị thua. Đức Long Quân quyết định cho nghĩa
quân mượn thanh gươm thần đ giết giặc. Một người đánh tên Thận
ba lần kéo lưới đều gặp một thanh sắt, nhìn hoá ra một lưỡi gươm. Sau đó
ít lâu, Lê Lợi bị giặc đuổi, chạy vào rừng bắt được chuôi gươm nạm ngọc trên
cây đa, đem tra vào ỡi gươm nhà Thận thì vừa như in, mới biết đó
gươm thần. Từ khi gươm thần, nghĩa quân đánh đâu thắng đấy, cuối ng
đánh tan quân xâm lược. Một năm sau khi thắng giặc, Lợi đi thuyền chơi
hồ Tả Vọng; Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại gươm thần. Từ đó, hồ Tả
Vọng được đổi tên thành hồ Hoàn Kiếm.
4.6. Tóm tắt số 6
Vào thế kỉ XV, dưới ách đô h của giặc Minh, nhân dân ta phải chịu bao điều
cực. Mọi người căm giận quân m lược tới xương tủy. Nghĩa binh Lam
Sơn buổi đầu nổi dậy lực lượng còn yếu. Long Quân quyết định cho nghĩa
quân mượn thanh gươm thần dẹp giặc. Một đêm nọ, Thanh Hóa người
dân chài tên Lê Thận đi đánh cá. Sau hai lần quăng chài, Thận đều kéo
được một thanh sắt. Lần thứ ba cũng vậy. Xem kĩ, Thận mới biết đó lưỡi
gươm bèn đem về nhà. Sau đó, Thận gia nhập nghĩa quân Lam Sơn. Một lần,
Lợi vào thăm nhà Thận, đột nhiên lưỡi gươm lóe sáng. Lợi cầm xem,
thấy hai chữ Thuận Thiên, nhưng không biết đó gươm quý. Một lần bị giặc
đuổi, lúc chạy qua khu rừng, Lợi nhìn thấy ánh sáng lạ phát ra trên ngọn
cây cao. Ông trèo lên thì phát hiện đó một chiếc chuôi gươm nạm ngọc.
Lợi giắt chuôi gươm vào thắt lưng giữ gìn cẩn thận. Ba ngày sau, Lợi
kể cho mọi người nghe chuyện này. Thận đem lưỡi gươm của mình ra xin
tra vào gươm thì vừa như in. Mừng rỡ, Thận kính dâng thanh gươm báu
cho chủ tướng Lợi. Từ ngày gươm thần, khí thế nghĩa quân tăng lên rất
mạnh, xông xáo tung hoành tìm giặc, đánh đâu thắng đó. Quân Minh bạt vía
kinh hồn phải rút chạy. Đất nước ta sạch bóng quân xâm lược. Một năm sau
ngày chiến thắng, vua Lê dạo chơi bằng thuyền trên hồ Tả Vọng. Bỗng một
con Rùa Vàng rất lớn nhô mình lên khỏi làn nước xanh. Thuyền đi chậm lại.
Tự nhiên nhà vua thấy thanh gươm đeo bên mình động đậy. Rùa Vàng nổi
hẳn lên mặt nước nói: Xin bệ h hoàn gươm lại cho Long Quân! Vua
rút gươm thả về phía a Vàng. Rùa đớp lấy lặn nhanh xuống nước. Một
vệt sáng vẫn còn le lói dưới hồ sâu. Từ đó, hồ T Vọng được gọi Hồ Gươm
hay hồ Hoàn Kiếm.
5. Đóng vai các nhân vật kể lại Sự tích Hồ Gươm
5.1. Đóng vai Lợi kể lại truyện sự tích Hồ Gươm
Vào thời giặc Minh đô hộ nước ta, chúng coi dân ta n cỏ rác, làm nhiều
điều bạo ngược, nhân dân ta căm thù chúng đến sương tuỷ. Bấy giờ vùng
Lam n, nghĩa quân của ta nổi dậy chống lại chúng, thế lực còn non yếu
nên nhiều lần bị thua. Thấy vậy Long Quân quyết định chõ nghĩa quân của ta
mượn gươm thần để giết giặc. Hồi ấy, Thanh Hoá một người làm nghề
chài lưới quanh năm để nuôi thân, tên anh Thận. Một đêm nọ, anh ta
thả lưới một bến vắng như mọi hôm. khi o lên, Thận nghĩ được mẻ
to. Nhưng khi t tay vào bắt cá, Thận ch thấy một thanh sắt. Thận liền vứt
ngay xuống nước, rồi lại thả lưới một chỗ khác. Lần thứ hai cất lưới lên,
Thận lại thấy thanh sắt đó mắc vào lưới. Lần thứ ba, vẫn. thanh sắt đó mắc
vào lưới. Thấy sự lạ, Thận bèn đưa thanh sắt lại gần mồi lửa. Bỗng chàng
reo n:
Ha ha! Một lưỡi gươm!
Sau này, Thận gia nhập nghĩa quân khởi nghĩa Lam Sơn. Thận thông
minh gan dạ, dũng cảm, không nề gian nan, nguy hiểm nên ta rất quí mến.
Một ngày nọ, ta mấy người lính đến nhà Thận. Trong p lều ch nát, tối
om, bỗng thanh sắt sáng rực lên góc lều. Lấy làm lạ, ta cầm lên xem thấy
hai chữa Thuận thiên” khắc sâu trên mặt kiếm. Song tất cả bọn ta vẫn không
biết đó báu vật. Một hôm, bị giặc đuổi, ta các tướng rút lui mỗi người
một ngả. Đến một gốc đa cổ thụ, thấy vật sáng loá trên cây ta bèn trèo lên
xem, thì ra đó một chuôi gươm nạm ngọc. Nhớ đến lưỡi gươm nhà
Thận, ta bèn rút lấy chuôi giắt lưng trở về. Vài hôm sau, ta gặp mọi
người trong nghĩa quân kể lại cho họ nghe câu chuyện bắt được chuôi
gươm. Lúc đem tra gươm vào chuôi thì vừa như in. Thận cầm gươm lên
nói với ta:
Đây trời ý phó thác cho minh công làm việc lớn. Chúng tôi nguyện hi
sinh tính mạng cho đất nước cùng thanh gươm thần này để báo đền Tổ
quốc! Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày càng tăng. Trong tay ta, thanh
gươm tung hoành mọi trận địa, làm cho giặc kinh hồn bạt vía. Uy thế của
nghĩa quân vang khắp nơi.
Nghĩa quân không phải trốn tránh như trước nữa xông xáo đi tìm giặc.
Chúng ta không phải ăn uống khổ cực nữa đã những kho lương mới
chiếm được tiếp tế cho nghĩa quân. Gươm thần mở đường cho chúng ta
đánh tràn ra khắp đất nước đến khi không n bóng giặc nào trên đất nước ta
nữa. Dẹp giặc xong, ta được phong lên ngôi vua. Năm sau, vào một buổi
sáng đẹp trời ta cùng các tuỳ ng cưỡi thuyền rồng dạo quanh hồ Tả Vọng.
Đúng lúc đó Đức Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại thanh gươm thần. Khi
thuyền Rồng tiến ra giữa hồ, tự nhiên một con rùa lớn nhô đầu mai lên
khỏi mặt nước. Theo lệnh của ta, thuyền đi chậm lại. Đứng trên mạn thuyền,
ta thấy lưỡi gươm thần đeo bên người tự nhiên động đậy. Con a Vàng
không sợ người, nhô đầu lên tiến về phía thuyền. đứng nổi trên nước
nói: “Xin bệ h hoàn lại gươm cho Long Quân!”. Ta nâng gươm hướng về
phía Rùa Vàng. Nhanh như cắt, rùa “há miệng đớp lấy gươm lặn xuống
nước. Gươm rùa đã chìm xuống đáy nước, người ta vẫn thấy vật sáng
le lói dưới đáy hồ xanh. Từ đó ta gọi hồ Tả Vọng hồ Gươm hay hồ Hoàn
Kiếm. Nhân dân cũng nhân sự tích này mà gọi hồ Tả Vọng bằng cái tên mới
hồ Hoàn Kiếm.
5.2. Đóng vai Thận kể lại chuyện sự tích Hồ Gươm
Ta vốn sinh ra lớn lên ng Chài ven biển Thanh Hoá. Công việc chính
của ta ngày ngày đi thả lưới kiếm để sinh sống. Vào một đêm như
thường lệ ta thả lưới trên một bến vắng khi kéo lên thấy nằng nặng trong lòng
ta chắc mẩm được mẻ to. Ta thò tay vào bắt nhưng chỉ thấy một
thanh sắt. Ta quăng lại xuống nước rồi lại thả lưới một chỗ khác. Lần thứ
hai khi kéo lưới n vẫn thấy nặng, ta khòng ngờ thanh sắt ấy lại mắc vào lưới
của mình Ta lại cầm lấy quẳng thanh sắt ra thật xa. Lần thứ ba, khi o lên
thanh sắt ấy lại mắc vào lưới. Ta thấy lạ quá. Cứ như phép lạ, thanh sắt
cứ tìm lưới của ta chui vào nên bèn nhận thanh sắt lên đem lại gần mồi
lửa để nhìn xem. Ta sung sướng reo to: Ha ha. Một lưỡi gươm! Cầm lưỡi
gươm lên suy nghĩ một c lâu rồi ta chợt hiểu đây ý trời đã ban tặng cho ta.
Lúc đó, trên đất nước ta, bọn giặc Minh cùng tàn ác, chúng coi dân ta như
cỏ rác, làm nhiều điều bạo ngược, thiên h căm giận chúng đến tận xương
tuỷ. Nghĩa quân Lam Sơn do chủ tướng Lợi chỉ huy đã nhiều lần đánh lại,
nhưng lẽ thế lực còn non yếu nên đã thua. Ta nghe nói lần Lợi
cùng nghĩa quân bị giặc bao vây hàng tháng trời vùng núi Chí Linh cuối
cùng phải thịt cả ngựa để lấy lương thực nuôi quân. Nghĩ đến đây, trong ta
bỗng sôi sục lên lòng căm thù giặc. Ta quyết đinh ra nhập đoàn quân Lam
Sơn giúp Lợi đánh giặc cứu nước. Tài nghệ của ta sau một thời gian
ngắn luyện tập thôi đã được Lợi mọi người rất phục. Rồi một lần, ta
dem chuyện lưỡi gươm ra kể với chủ tướng Lợi. Một hôm, chủ tướng
Lợi cùng mấy người tu tùng về thăm nhà ta. Trong túp lều tối om, thanh sắt
hôm đó tự nhiên sáng rực lênằ Lấy làm lạ Lợi cầm lên xem thấy hai
chữ “Thuận Thiên” khắc sâu vào lưỡi gươm. Song tất cả mọi người vẫn
không biết đó báu vật. Một hôm, b giặc đuổi Lợi các tướng rút lui mỗi
người một ngả. Ta nghe Lợi kế rằng lúc đi qua một khu rừng, ông bỗng
thấy ánh sáng lạ trên ngọn cây. Ông trèo lên mới biết đó một chuôi
gươm nạm ngọc. Nhớ tới lưỡi gươm nhà ta, chủ tướng đã lấy chuôi dắt
vào thắt lưng đem về. Khi đem tra gươm chuôi thì lạ thay vừa như in, ta
nâng gươm lên ngang đầu nói với Lợi:
Đây trời phó thác cho minh công làm việc lớn. Chúng tôi nguyện đem
xương thịt của mình theo minh công cùng với thanh gươm thần này đ báo
đền Tổ Quốc!
Từ đó, nhuệ khí của nghĩa quân ngày một ng. Trong tay Lợi, thanh
gươm thần tung hoành khắp các trận địa, làm cho quân Minh bạt vía. Uy thế
của nghĩa quân vang khắp mọi nơi. Họ không phải trốn tránh n trước nữa,
đã những kho lương thực mới chiếm được của giặc tiếp tế cho họ. Gươm
thần đã m đường cho họ đánh tràn i ra, cho đến lúc không còn một tên
giặc nào trên đất nước. Đất nước thanh bình, nhân dân nức, vui mừng tôn
Lợi lên ngôi vua. Sau khi làm vua, Lợi đă cho ta làm quan trong triều,
chuyên quản quân đội. Một-năm sau, Lê Lợi rủ ta đi dạo quanh hồ Tả Vọng.
Khi thuyền rồng tiến ra gần giữa hồ, t nhiên một con rùa lớn n đầu
mai lên khỏi mặt nước. Theo lệnh vua, thuyền đi chậm lại. Đứng mạn
thuyền, vua thấy lưỡi gươm thần mang trên người động đậy. Con Rùa Vàng
không sợ người, nhô đầu lên cao nữa tiến về phía thuyền vua. đứng
nổi trên mặt nước nói: “Xin bệ hạ hoàn gươm cho Long Quân”. Bấy giờ ta
mới hiểu Long Quân đã cho mượn gươm thần để nghĩa quân diệt giặc. Sau
khi nghe Rùa Vàng nói, vua nâng gươm hướng về phía rùa. Nhanh như cắt,
rùa há miệng đớp lấy thanh gươm lặn xuống nước. Gươm Rùa đã chìm
đáy nước ta vẫn còn thấy vật gì sáng le lói dưới mặt hồ xanh. Từ đó h
Tả Vọng được vua nhân dân gọi Hồ Gươm hay hồ Hoàn Kiếm.

Preview text:

Soạn bài Sự tích hồ Gươm? Tóm tắt Sự tích hồ Gươm? Ngữ văn lớp 6
1. Tìm hiểu chung tác phẩm
- Thể loại
: Truyền thuyết địa danh.
- Phương thức biểu đạt: Tự sự - Bố cục: 2 phần 
Phần 1: “Vào thời giặc Minh… tên giặc nào trên đất nước”
=> Long Quân cho Lê Lợi và nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần để chiến thắng giặc Minh. 
Phần 2: “Một năm….hồ Hoàn Kiếm”
=> Long Quân đòi lại gươm và Lê Lợi trả lại gươm thần. - Nội dung:
Giải thích tên gọi hồ Gươm, hồ Hoàn Kiếm. 
Ca ngợi cuộc kháng chiến chính nghĩa chống giặc Minh do Lê Lợi lãnh đạo. 
Thể hiện ý nguyện đoạn kết và khát vọng hòa bình của dân tộc. - Nghệ thuật
Xây dựng tình tiết thể hiện tinh thần đoàn kết đánh giặc của nhân dân ta. 
Sử dụng một số chi tiết kì ảo mang ý nghĩa tượng trưng cho hồn thiêng
sông núi, cho sức mạnh chính nghĩa của cuộc kháng chiến. 2. Trả lời câu hỏi
Câu 1: Vì sao đức Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần? Trả lời:
Đức Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần vì: 
Giặc Minh đô hộ nước ta làm nhiều điều bạo ngược, tàn ác. 
Nghĩa quân Lam Sơn nổi dậy nhưng buổi đầu thế lực còn yếu, nhiều lần thua. 
Cuộc khởi nghĩa được sự ủng hộ nhiệt tình của nhân dân, được tổ tiên, thần
thiêng ủng hộ, giúp đỡ.
Câu 2: Lê Lợi đã nhận được gươm thần như thế nào? Cách Long Quân
cho nghĩa quân Lam Sơn và Lê Lợi mượn gươm có ý nghĩa gì? Trả lời:
- Lê Lợi đã nhận được gươm thần:

Chàng đánh cá Lê Thuận bắt được lưỡi gươm dưới nước. 
Lê Thuận gia nhập nghĩa quân Tây Sơn. 
Lê Thuận dâng gươm thần và nguyện cùng mọi người theo Lê Lợi đến cùng, xả thân vì đại nghĩa.
- Cách Long Quân cho nghĩa quân Lam Sơn và Lê Lợi mượn gươm có ý nghĩa:
Lưỡi gươm được thấy dưới nước, chuôi gươm trên rừng cho thấy khả năng
cứu nước có ở khắp mọi nơi, với mọi người…. 
Các bộ phận của thanh gươm rời nhau nhưng khi khớp lại thì “vừa như in”,
cho thấy sự đồng tâm nhất trí của cả dân tộc, một lòng đánh giặc. 
Gươm sáng ngời hai chữ “Thuận thiên”, đề cao vai trò của chủ tướng Lê Lợi,
đồng thời khẳng định sự nghiệp kháng Minh hợp lòng dân ý trời.
Câu 3: Hãy chỉ ra sức mạnh của gươm thần đối với nghĩa quân Lam Sơn? Trả lời:
Sức mạnh của gươm thần đối với nghĩa quân Lam Sơn: 
Nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng. 
Gươm thần tung hoành khắp trận địa, làm cho quân Minh khiếp vía.
=> Chiến thắng vẻ vang của nghĩa quân Lam Sơn.
Câu 4: Khi nào Long Quân cho đòi gươm? Cảnh đòi gươm và trả gươm diễn ra như thế nào? Trả lời:
Long Quân đòi gươm khi: 
Nghĩa quân đã đuổi được giặc Minh ra khỏi bờ cõi, đất nước đã thái bình.  Lê Lợi đã lên ngôi vua. 
Long Quân sai Rùa Vàng đòi gươm => Lê Lợi trả gươm
Cảnh trả gươm diễn ra: Lê Lợi đang dạo chơi trên hồ Tả Vọng, Rùa Vàng nhô
lên, lưỡi gươm đeo bên mình Lê Lợi động đậy. Rùa Vàng nói: "Xin bệ hạ
hoàn gươm lại cho Long Quân". Vua rút gươm nâng về phía Rùa Vàng, Rùa
Vàng ngậm lấy và lặn xuống nước.
Câu 5: Ý nghĩa của truyện Sự tích Hồ Gươm. Trả lời:
Ý nghĩa của truyện “Sự tích Hồ Gươm” là: 
Ngợi ca tính chất toàn dân và chính nghĩa của khởi nghĩa Lam Sơn. 
Đề cao và suy tôn Lê Lợi và nhà Lê trong cuộc kháng chiến chống Minh. 
Giải thích nguồn gốc tên gọi Hồ Hoàn Kiếm (Trả gươm).
Câu 6: Em còn biết truyền thuyết nào của nước ta cũng có hình ảnh Rùa
Vàng. . . Em còn biết truyền thuyết nào của nước ta cũng có hình ảnh

Rùa Vàng. Theo em, hình tượng Rùa Vàng trong truyền thuyết Việt Nam
tượng trưng cho ai và cho cái gì? Trả lời:
Hình ảnh Rùa Vàng còn xuất hiện trong truyền thuyết Truyện An Dương
Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ. Như vậy, trong truyền thuyết Việt Nam,
Rùa Vàng thường tượng trưng cho Long Vương - vị thần cai trị dưới biển,
tượng trưng cho sự giúp đỡ của các vị thần đối với con người. 3. Luyện tập
Câu 1: Hãy đọc phần đọc thêm để thấy rõ hơn tính lặp lại . . . Hãy đọc
phần đọc thêm để thấy rõ hơn tính lặp lại và ý nghĩa của chi tiết trao
gươm thần trong các truyền thuyết Việt Nam? Trả lời:
Sự lặp lại và ý nghĩa của chi tiết trao gươm thần trong các truyện truyền thuyết Việt Nam: 
Lưỡi gươm ở dưới nước, chuôi gươm ở trên rừng → Lòng yêu nước có ở khắp mọi nơi. 
Các bộ phận của thanh gươm ghép lại vừa như in → nguyện vọng của dân
tộc trên dưới quyết tâm một lòng như một. 
Lê Thận trao gươm cho Lê Lợi thể hiện vai trò quan trọng của chủ tướng
⇒ Trao phó, tin tưởng, dốc lòng vì người “minh chủ” làm sự nghiệp lớn.
Câu 2: Vì sao tác giả dân gian không để Lê Lợi . . . Vì sao tác giả dân
gian không để Lê Lợi được trực tiếp nhận cả chuôi gươm và lưỡi gươm cùng một lúc? Trả lời:
Tác giả dân gian không để Lê Lợi trực tiếp nhận được cả chuôi gươm và lưỡi gươm cùng một lúc vì: 
Muốn kháng Minh thì nhân dân, vua tôi tất cả cùng đồng lòng mới tạo ra sức
mạnh vô địch đánh đuổi kẻ thù. 
Cuộc khởi nghĩa phải trải qua một quá trình gian khổ. 
Lê Lợi hiểu được sứ mạng của người “cầm chuôi” và sức mạnh sắc bén của
“lưỡi gươm” nhân dân.
Câu 3: Lê Lợi nhận gươm ở Thanh Hóa nhưng lại trả gươm ở Hồ
Gươm . . Lê Lợi nhận gươm ở Thanh Hóa nhưng lại trả gươm ở Hồ
Gươm – Thăng Long. Nếu Lê Lợi trả gươm ở Thanh Hóa thì ý nghĩa của
truyền thuyết sẽ khác đi như thế nào?
Trả lời:
Nếu Lê Lợi trả gươm ở Thanh Hóa thì truyền thuyết bị thay đổi: 
Không thể hiện được sự thay đổi tên gọi của hồ Tả Vọng thành Hồ Gươm. 
Vua Lê Lợi thống nhất đất nước thì vị trí của nhà vua phải ở kinh đô - hợp lí.
Câu 4: Nhắc lại định nghĩa truyền thuyết và kể tên những truyền thuyết đã học? Trả lời:
Truyền thuyết là tên gọi dùng để chỉ một nhóm những sáng tác dân gian
truyền miệng nhằm lý giải một số hiện tượng tự nhiên, sự kiện lịch sử. 
Đặc điểm chung của chúng thể hiện các yếu tố kỳ diệu, huyễn tưởng, nhưng
lại được cảm nhận là xác thực, diễn ra ở ranh giới giữa thời gian lịch sử và
thời gian thần thoại, hoặc diễn ra ở thời gian lịch sử. 
Tên một số truyền thuyết đã học: Con rồng cháu tiên, Thánh Gióng, Sơn
Tinh Thủy Tinh, Bánh chưng bánh giầy.
4. Một số mẫu tóm tắt tác phẩm sự tích hồ gươm 4.1. Tóm tắt số 1
Vào thời giặc Minh đặt ách đô hộ ở nước Nam, chúng coi dân ta như cỏ rác,
làm nhiều điều bạo ngược. Nghĩa quân Lam Sơn nhiều lần chống giặc nhưng
đều bị thua. Thấy vậy Long Quân quyết định cho nghĩa quân mượn Gươm
thần để đánh giặc. Lê Thận làm nghề đánh cá ở Thanh Hoá. Một đêm, Thận
thả lưới trên bến vắng, ba lần kéo lưới lên đều thấy một thanh sắt, nhận ra đó
là lưỡi gươm liền đem về cất ở xó nhà. Sau đó Lê Thận đã hăng hái gia nhập
nghĩa quân Lam Sơn. Một hôm, chủ tướng Lê Lợi cùng tuỳ tùng đến nhà
Thận, hôm đó thanh gươm tự nhiên sáng rực lên. Lê Lợi cầm lên xem thấy có
hai chữ “Thuận Thiên”. Một lần đi qua khu rừng, thấy chuôi gươm nạm ngọc
trên ngọn cây đa, Lê Lợi giắt vào lưng đem về. Ba ngày sau, Lê Lợi gặp lại
mọi người đã kể lại chuyện bắt được chuôi gươm. Lê Thận đem gươm ra tra
vào chuôi thì vừa như in. Lê Thận nâng gươm trao cho Lê Lợi và nói rằng
đây là Trời có ý phó thác cho minh công làm việc lớn. Lê Lợi với gươm báu
trong tay, cùng nghĩa quân nhuệ khí ngày một lớn mạnh. Trên các trận địa,
quân Minh kinh hồn bạt vía. Uy danh của nghĩa quân vang khắp nơi. Chiến
lợi phẩm thu về ngày càng nhiều. Đời sông của nghĩa quân khá hơn. Thê chủ
động tấn công ngày một cao, chảng mấy chôc đất nước ta quân thù sạch
bóng. Một năm sau khi đuổi giặc Minh, vua Lê Lợi cưỡi thuyền rồng dạo
quanh hồ Tả Vọng. Nhân đó Long Quân sai rùa vàng lên đòi lại thanh gươm
thần. Thuyền rồng tiên ra giữa hồ, thấy con rùa lớn xuât hiện, vua ban lệnh
cho thuyền chậm lại. Rùa vàng tiến về phía vua và nói: “Xin bệ hạ hoàn
gươm lại cho Long Quân”. Nghe Rùa vàng nói vua hiểu ý, rút gươm trả cho
rùa vàng. Rùa vàng lập tức há miệng đớp lấy thanh gươm và lận xuống nước.
Gươm và rùa đã chìm xuống nước, người ta thấy vật gì sáng loáng dưới mặt
hồ xanh. Từ đó hồ Tả Vọng bắt đầu mang tên là hồ Gươm hay là hồ Hoàn Kiếm. 4.2. Tóm tắt số 2
Giặc Minh đô hộ nước ta, chúng làm nhiều điều bạo ngược. Lê Lợi dựng cờ
khởi nghĩa tại Lam Sơn nhưng ban đầu thế yếu, lực mỏng nên thường bị thua.
Đức Long Quân quyết định cho nghĩa quân mượn thanh gươm thần để giết
giặc. Một người đánh cá tên là Lê Thận ba lần kéo lưới đều gặp một thanh
sắt, nhìn kĩ hoá ra một lưỡi gươm. Sau đó ít lâu, Lê Lợi bị giặc đuổi, chạy vào
rừng bắt được chuôi gươm nạm ngọc trên cây đa, đem vào lưỡi gươm ở nhà
Lê Thận thì vừa như in, mới biết đó là gươm thần. Từ khi có gươm thần,
nghĩa quân đánh đâu thắng đấy, cuối cùng đánh tan quân xâm lược. Một năm
sau khi thắng giặc, Lê Lợi đi thuyền chơi hồ Tả Vọng; Long Quân sai Rùa
Vàng lên đòi lại gươm thần. Từ đó, hồ Tả Vọng được đổi tên thành hồ Hoàn Kiếm. 4.3. Tóm tắt số 3
Thời nước Nam ta bị giặc Minh xâm lược, ở vùng Lam Sơn nghĩa quân nổi
dậy chống xâm lược nhưng không thành. Đức Long quân quyết định cho
nghĩa quân mượn thanh gươm thần. Phần lưỡi gươm do người đánh cá Lê
Thận nhặt được rồi chàng gia nhập đoàn quân khởi nghĩa Lam Sơn. Còn Lê
Lợi nhặt được chuôi gươm nạm ngọc. Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân lên
cao. Gươm thần tung hoành khắp trận địa. Gươm thần giúp họ mở đường
đánh tràn ra mãi cho đến khi không còn bóng quân thù. Khi Lê Lợi đã lên làm
vua, Rùa Vàng ngoi lên đòi lại thanh gươm thần trên hồ Tả Vọng. Từ đó lấy
tên là Hồ Gươm hay hồ Hoàn Kiếm. 4.4. Tóm tắt số 4
Đức Long Quân quyết định cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần để
đuổi quân Minh. Lê Thận đã kéo được lưỡi gươm sau ba lần thả lưới. Sau khi
tham gia nghĩa quân, Lê Lợi đến nhà Thận và thấy thanh gươm tự dưng sáng
rực với hai chữ “Thuận thiên”. Lê Lợi bị giặc đuổi, thấy chuôi gươm thần phát
sáng trên cây đa, ông lấy về tra vào lưỡi thì vừa khít. Từ đó nhờ gươm thần
mà quân ta chiến thắng kẻ thù giòn giã, giải phóng được đất nước. Sau khi
đuổi được giặc Minh, vua Lê Lợi đi dạo hồ Tả Vọng gặp Rùa Vàng hiện lên
đòi lại gươm. Lê Lợi trả gươm, Rùa Vàng lặn xuống nước. Từ đó hồ được đổi
tên là Hồ Gươm (hoặc hồ Hoàn Kiếm). 4.5. Tóm tắt số 5
Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa tại Lam Sơn chống lại giặc Minh nhưng ban đầu
thế yếu, lực mỏng nên thường bị thua. Đức Long Quân quyết định cho nghĩa
quân mượn thanh gươm thần để giết giặc. Một người đánh cá tên là Lê Thận
ba lần kéo lưới đều gặp một thanh sắt, nhìn kĩ hoá ra một lưỡi gươm. Sau đó
ít lâu, Lê Lợi bị giặc đuổi, chạy vào rừng bắt được chuôi gươm nạm ngọc trên
cây đa, đem tra vào lưỡi gươm ở nhà Lê Thận thì vừa như in, mới biết đó là
gươm thần. Từ khi có gươm thần, nghĩa quân đánh đâu thắng đấy, cuối cùng
đánh tan quân xâm lược. Một năm sau khi thắng giặc, Lê Lợi đi thuyền chơi
hồ Tả Vọng; Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại gươm thần. Từ đó, hồ Tả
Vọng được đổi tên thành hồ Hoàn Kiếm. 4.6. Tóm tắt số 6
Vào thế kỉ XV, dưới ách đô hộ của giặc Minh, nhân dân ta phải chịu bao điều
cơ cực. Mọi người căm giận quân xâm lược tới xương tủy. Nghĩa binh Lam
Sơn buổi đầu nổi dậy lực lượng còn yếu. Long Quân quyết định cho nghĩa
quân mượn thanh gươm thần dẹp giặc. Một đêm nọ, ở Thanh Hóa có người
dân chài tên là Lê Thận đi đánh cá. Sau hai lần quăng chài, Thận đều kéo
được một thanh sắt. Lần thứ ba cũng vậy. Xem kĩ, Thận mới biết đó là lưỡi
gươm bèn đem về nhà. Sau đó, Thận gia nhập nghĩa quân Lam Sơn. Một lần,
Lê Lợi vào thăm nhà Thận, đột nhiên lưỡi gươm lóe sáng. Lê Lợi cầm xem,
thấy hai chữ Thuận Thiên, nhưng không biết đó là gươm quý. Một lần bị giặc
đuổi, lúc chạy qua khu rừng, Lê Lợi nhìn thấy ánh sáng lạ phát ra trên ngọn
cây cao. Ông trèo lên thì phát hiện đó là một chiếc chuôi gươm nạm ngọc. Lê
Lợi giắt chuôi gươm vào thắt lưng và giữ gìn cẩn thận. Ba ngày sau, Lê Lợi
kể cho mọi người nghe chuyện này. Lê Thận đem lưỡi gươm của mình ra xin
tra vào gươm thì vừa như in. Mừng rỡ, Lê Thận kính dâng thanh gươm báu
cho chủ tướng Lê Lợi. Từ ngày có gươm thần, khí thế nghĩa quân tăng lên rất
mạnh, xông xáo tung hoành tìm giặc, đánh đâu thắng đó. Quân Minh bạt vía
kinh hồn phải rút chạy. Đất nước ta sạch bóng quân xâm lược. Một năm sau
ngày chiến thắng, vua Lê dạo chơi bằng thuyền trên hồ Tả Vọng. Bỗng một
con Rùa Vàng rất lớn nhô mình lên khỏi làn nước xanh. Thuyền đi chậm lại.
Tự nhiên nhà vua thấy thanh gươm đeo bên mình động đậy. Rùa Vàng nổi
hẳn lên mặt nước và nói: Xin bệ hạ hoàn gươm lại cho Long Quân! Vua Lê
rút gươm thả về phía Rùa Vàng. Rùa đớp lấy và lặn nhanh xuống nước. Một
vệt sáng vẫn còn le lói dưới hồ sâu. Từ đó, hồ Tả Vọng được gọi là Hồ Gươm hay hồ Hoàn Kiếm.
5. Đóng vai các nhân vật kể lại Sự tích Hồ Gươm
5.1. Đóng vai Lê Lợi kể lại truyện sự tích Hồ Gươm
Vào thời giặc Minh đô hộ ở nước ta, chúng coi dân ta như cỏ rác, làm nhiều
điều bạo ngược, nhân dân ta căm thù chúng đến sương tuỷ. Bấy giờ ở vùng
Lam Sơn, nghĩa quân của ta nổi dậy chống lại chúng, thế lực còn non yếu
nên nhiều lần bị thua. Thấy vậy Long Quân quyết định chõ nghĩa quân của ta
mượn gươm thần để giết giặc. Hồi ấy, ở Thanh Hoá có một người làm nghề
chài lưới quanh năm để nuôi thân, tên anh là Lê Thận. Một đêm nọ, anh ta
thả lưới ở một bến vắng như mọi hôm. khi kéo lên, Thận nghĩ là được mẻ cá
to. Nhưng khi thò tay vào bắt cá, Thận chỉ thấy một thanh sắt. Thận liền vứt
ngay xuống nước, rồi lại thả lưới ở một chỗ khác. Lần thứ hai cất lưới lên,
Thận lại thấy thanh sắt đó mắc vào lưới. Lần thứ ba, vẫn. thanh sắt đó mắc
vào lưới. Thấy sự lạ, Thận bèn đưa thanh sắt lại gần mồi lửa. Bỗng chàng reo lên:
– Ha ha! Một lưỡi gươm!
Sau này, Thận gia nhập nghĩa quân khởi nghĩa Lam Sơn. Lê Thận thông
minh gan dạ, dũng cảm, không nề gian nan, nguy hiểm nên ta rất quí mến.
Một ngày nọ, ta và mấy người lính đến nhà Thận. Trong túp lều rách nát, tối
om, bỗng thanh sắt sáng rực lên ở góc lều. Lấy làm lạ, ta cầm lên xem thấy
hai chữa “Thuận thiên” khắc sâu trên mặt kiếm. Song tất cả bọn ta vẫn không
biết đó là báu vật. Một hôm, bị giặc đuổi, ta và các tướng rút lui mỗi người
một ngả. Đến một gốc đa cổ thụ, thấy vật gì sáng loá trên cây ta bèn trèo lên
xem, thì ra đó là một chuôi gươm nạm ngọc. Nhớ đến lưỡi gươm nhà Lê
Thận, ta bèn rút lấy chuôi giắt ở lưng và trở về. Vài hôm sau, ta gặp mọi
người trong nghĩa quân và kể lại cho họ nghe câu chuyện bắt được chuôi
gươm. Lúc đem tra gươm vào chuôi thì vừa như in. Lê Thận cầm gươm lên và nói với ta:
– Đây là trời có ý phó thác cho minh công làm việc lớn. Chúng tôi nguyện hi
sinh tính mạng cho đất nước và cùng thanh gươm thần này để báo đền Tổ
quốc! Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày càng tăng. Trong tay ta, thanh
gươm tung hoành mọi trận địa, làm cho giặc kinh hồn bạt vía. Uy thế của nghĩa quân vang khắp nơi.
Nghĩa quân không phải trốn tránh như trước nữa mà xông xáo đi tìm giặc.
Chúng ta không phải ăn uống khổ cực nữa mà đã có những kho lương mới
chiếm được tiếp tế cho nghĩa quân. Gươm thần mở đường cho chúng ta
đánh tràn ra khắp đất nước đến khi không còn bóng giặc nào trên đất nước ta
nữa. Dẹp giặc xong, ta được phong lên ngôi vua. Năm sau, vào một buổi
sáng đẹp trời ta cùng các tuỳ tùng cưỡi thuyền rồng dạo quanh hồ Tả Vọng.
Đúng lúc đó Đức Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại thanh gươm thần. Khi
thuyền Rồng tiến ra giữa hồ, tự nhiên có một con rùa lớn nhô đầu và mai lên
khỏi mặt nước. Theo lệnh của ta, thuyền đi chậm lại. Đứng trên mạn thuyền,
ta thấy lưỡi gươm thần đeo bên người tự nhiên động đậy. Con Rùa Vàng
không sợ người, nhô đầu lên và tiến về phía thuyền. Nó đứng nổi trên nước
và nói: “Xin bệ hạ hoàn lại gươm cho Long Quân!”. Ta nâng gươm hướng về
phía Rùa Vàng. Nhanh như cắt, rùa “há miệng đớp lấy gươm và lặn xuống
nước. Gươm và rùa đã chìm xuống đáy nước, người ta vẫn thấy vật gì sáng
le lói dưới đáy hồ xanh. Từ đó ta gọi hồ Tả Vọng là hồ Gươm hay hồ Hoàn
Kiếm. Nhân dân cũng nhân sự tích này mà gọi hồ Tả Vọng bằng cái tên mới là hồ Hoàn Kiếm.
5.2. Đóng vai Lê Thận kể lại chuyện sự tích Hồ Gươm
Ta vốn sinh ra và lớn lên ở làng Chài ven biển Thanh Hoá. Công việc chính
của ta là ngày ngày đi thả lưới kiếm cá để sinh sống. Vào một đêm như
thường lệ ta thả lưới trên một bến vắng khi kéo lên thấy nằng nặng trong lòng
ta chắc mẩm được mẻ cá to. Ta thò tay vào bắt cá nhưng chỉ thấy có một
thanh sắt. Ta quăng lại xuống nước rồi lại thả lưới ở một chỗ khác. Lần thứ
hai khi kéo lưới lên vẫn thấy nặng, ta khòng ngờ thanh sắt ấy lại mắc vào lưới
của mình Ta lại cầm lấy và quẳng thanh sắt ra thật xa. Lần thứ ba, khi kéo lên
thanh sắt ấy lại mắc vào lưới. Ta thấy lạ quá. Cứ như có phép lạ, thanh sắt
cứ tìm lưới của ta mà chui vào nên bèn nhận thanh sắt lên đem lại gần mồi
lửa để nhìn xem. Ta sung sướng reo to: Ha ha. Một lưỡi gươm! Cầm lưỡi
gươm lên suy nghĩ một lúc lâu rồi ta chợt hiểu đây là ý trời đã ban tặng cho ta.
Lúc đó, trên đất nước ta, bọn giặc Minh vô cùng tàn ác, chúng coi dân ta như
cỏ rác, làm nhiều điều bạo ngược, thiên hạ căm giận chúng đến tận xương
tuỷ. Nghĩa quân Lam Sơn do chủ tướng Lê Lợi chỉ huy đã nhiều lần đánh lại,
nhưng có lẽ vì thế lực còn non yếu nên đã thua. Ta nghe nói có lần Lê Lợi
cùng – nghĩa quân bị giặc bao vây hàng tháng trời ở vùng núi Chí Linh cuối
cùng phải thịt cả ngựa để lấy lương thực nuôi quân. Nghĩ đến đây, trong ta
bỗng sôi sục lên lòng căm thù giặc. Ta quyết đinh ra nhập đoàn quân Lam
Sơn giúp Lê Lợi đánh giặc cứu nước. Tài võ nghệ của ta sau một thời gian
ngắn luyện tập thôi đã được Lê Lợi và mọi người rất phục. Rồi một lần, ta
dem chuyện lưỡi gươm ra kể với chủ tướng Lê Lợi. Một hôm, chủ tướng Lê
Lợi cùng mấy người tuỳ tùng về thăm nhà ta. Trong túp lều tối om, thanh sắt
hôm đó tự nhiên sáng rực lênằ Lấy làm lạ Lê Lợi cầm lên xem và thấy có hai
chữ “Thuận Thiên” khắc sâu vào lưỡi gươm. Song tất cả mọi người vẫn
không biết đó là báu vật. Một hôm, bị giặc đuổi Lê Lợi và các tướng rút lui mỗi
người một ngả. Ta nghe Lê Lợi kế rằng lúc đi qua một khu rừng, ông bỗng
thấy có ánh sáng lạ trên ngọn cây. Ông trèo lên mới biết đó là một chuôi
gươm nạm ngọc. Nhớ tới lưỡi gươm ở nhà ta, chủ tướng đã lấy chuôi dắt
vào thắt lưng đem về. Khi đem tra gươm và chuôi thì lạ thay vừa như in, ta
nâng gươm lên ngang đầu nói với Lê Lợi:
– Đây là trời phó thác cho minh công làm việc lớn. Chúng tôi nguyện đem
xương thịt của mình theo minh công cùng với thanh gươm thần này để báo đền Tổ Quốc!
Từ đó, nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng. Trong tay Lê Lợi, thanh
gươm thần tung hoành khắp các trận địa, làm cho quân Minh bạt vía. Uy thế
của nghĩa quân vang khắp mọi nơi. Họ không phải trốn tránh như trước nữa,
đã có những kho lương thực mới chiếm được của giặc tiếp tế cho họ. Gươm
thần đã mở đường cho họ đánh tràn mãi ra, cho đến lúc không còn một tên
giặc nào trên đất nước. Đất nước thanh bình, nhân dân nô nức, vui mừng tôn
Lê Lợi lên ngôi vua. Sau khi làm vua, Lê Lợi đă cho ta làm quan trong triều,
chuyên quản lí quân đội. Một-năm sau, Lê Lợi rủ ta đi dạo quanh hồ Tả Vọng.
Khi thuyền rồng tiến ra gần giữa hồ, tự nhiên có một con rùa lớn nhô đầu và
mai lên khỏi mặt nước. Theo lệnh vua, thuyền đi chậm lại. Đứng ở mạn
thuyền, vua thấy lưỡi gươm thần mang trên người động đậy. Con Rùa Vàng
không sợ người, nhô đầu lên cao nữa và tiến về phía thuyền vua. Nó đứng
nổi trên mặt nước và nói: “Xin bệ hạ hoàn gươm cho Long Quân”. Bấy giờ ta
mới hiểu Long Quân đã cho mượn gươm thần để nghĩa quân diệt giặc. Sau
khi nghe Rùa Vàng nói, vua nâng gươm hướng về phía rùa. Nhanh như cắt,
rùa há miệng đớp lấy thanh gươm và lặn xuống nước. Gươm và Rùa đã chìm
đáy nước mà ta vẫn còn thấy vật gì sáng le lói dưới mặt hồ xanh. Từ đó hồ
Tả Vọng được vua và nhân dân gọi là Hồ Gươm hay hồ Hoàn Kiếm.
Document Outline

  • Soạn bài Sự tích hồ Gươm? Tóm tắt Sự tích hồ Gươm?
    • 1. Tìm hiểu chung tác phẩm
    • 2. Trả lời câu hỏi
    • 3. Luyện tập
    • 4. Một số mẫu tóm tắt tác phẩm sự tích hồ gươm
      • 4.1. Tóm tắt số 1
      • 4.2. Tóm tắt số 2
      • 4.3. Tóm tắt số 3
      • 4.4. Tóm tắt số 4
      • 4.5. Tóm tắt số 5
      • 4.6. Tóm tắt số 6
    • 5. Đóng vai các nhân vật kể lại Sự tích Hồ Gươm
      • 5.1. Đóng vai Lê Lợi kể lại truyện sự tích Hồ Gươm
      • 5.2. Đóng vai Lê Thận kể lại chuyện sự tích Hồ Gươ