Soạn văn 9 Tập 1 trang 139 Chân trời sáng tạo
Câu 1 trang 141 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Tìm đọc truyện thơ Thạch
Sanh và tóm tắt cốt truyện. Cốt truyện ấy đã thể hiện đặc điểm chung nào của cốt
truyện truyện thơ Nôm? Trả lời:
- Tóm tắt cốt truyện thơ Thạch Sanh:
Thạch Sanh là con của gia đình họ Thạch. Sau khi Thạch Ông ra đi thì Thạch Sanh
mới chào đời. Ít lâu sau, Thạch bà cũng qua đời để lại Thạch Sanh sống một mình.
Khi trưởng thành, Thạch Sanh gặp gỡ và làm quen với Lỹ Tĩnh, Lý Thông. Lý Thông
cùng mẹ lập mưu lừa Thạch Sanh thay mình đi nộp mạng cho Xà tinh. Ngờ đâu
Thạch Sanh đã tiêu diệt được con quái thú và chặt đầu nó đem về. Thấy vậy Lý
Thông lừa gạt Thạch Sanh để cướp công. Ít lâu sau, nhà vua mở hội kén chồng cho
công chúa Quỳnh Nga. Đúng lúc đó, công chúa bị đại bàng cắp đi mất. Lý Thông
được cử đi giải cứu công chúa và tình cờ gặp lại Thạch Sanh trên đường đi. Thạch
Sanh đã thay Lý Thông cứu công chúa lên từ hang đại bàng nhưng bị hắn cướp
công. Từ dưới hang đại bàng, Thạch Sanh tìm lối thoát và gặp phải Xà tinh. Sau khi
giết chết Xà tinh, anh cứu sống con vua Thủy Tề. Nhờ vậy, anh được xuống Thủy
Cung yết kiến vua Thủy Tề. Sau khi giúp vua tiêu diệt Hồ yêu, anh được vua tặng
đàn thần. Phía hoàng cung, công chúa Quỳnh Nga sau khi được giải cứu thì bất ngờ
bị câm. Còn Thạch Sanh thì khi từ thủy cung trở về đã bị Trăn tinh và Xà tinh lập
mưu hãm hại, khiến cho Lý Thông nhân cơ hội nhốt vào ngục giam. Ở trong ngục,
anh dùng chiếc đàn thần để giãi bày tâm sự, kêu oan cho chính mình. Tiếng đàn đó
khiến công chúa khỏi bệnh, nói hết sự thật cho nhà vua. Sau đó, Thạch Sanh được
phong làm quận công và kết duyên cùng công chúa. Còn mẹ con Lý Thông thì cũng
bị trừng phạt thích đáng. Sự kiện công chúa kết duyên với một chàng trai bình dân
khiến 18 nước chư hầu không cam lòng, liền đem quân sang đánh nước ta. Bằng
chiếc đàn thần và niêu cơm thần, Thạch Sanh đã đánh bại liên quân 18 nước. Cuối
cùng, trong sự ủng hộ của muôn dân trăm họ, Thạch Sanh được nối ngôi vua.
- Cốt truyện ấy đã thể hiện đặc điểm sau của cốt truyện truyện thơ Nôm:cốt truyện
thơ Nôm thường kể theo mô hình nhân - quả (ở hiền gặp lành - Thạch Sanh, ở ác
gặp dữ - mẹ con Lý Thông)
Câu 2 trang 141 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Tóm tắt các sự kiện được
kể, liệt kê các nhân vật và xác định nhân vật chính trong văn bản Tiếng đàn giải oan.
Nhân vật chính là người như thế nào? Từ đó, nhận xét về nghệ thuật xây dựng nhân
vật trong truyện thơ. Trả lời:
- Tóm tắt các sự kiện được kể: Trong ngục giam, Thạch Sanh đem đàn thần ra gảy.
Tiếng đàn của chàng chứa đựng nỗi ai oán khi chịu nỗi oan ngồi tù, tiếng đàn than
trách Lý Thông ăn ở bất nhân, phụ nghĩa của chàng, trách công chúa không giữ lời
ước hẹn. Tiếng đàn vang vào cung cấm, đến tai công chúa Quỳnh Nga, khiến cô
khỏi hẳn bệnh câm. Lập tức công chúa đã đến gặp nhà vua để kể rõ ngọn ngành
- Các nhân vật trong đoạn trích: Thạch Sanh, công chúa Quỳnh Nga, Lý Thông, nhà vua
- Nhân vật chính: Thạch Sanh
- Nhân vật chính là người: mạnh mẽ, dũng cảm, gan dạ, tốt bụng và giàu tình yêu
thương, giàu lòng vị tha, không oán hờn kẻ đã hãm hại mình
- Nhận xét nghệ thuật xây dựng nhân vật trong truyện thơ:
● Nhân vật được chia thành hai tuyến hoàn toàn đối lập nhau: Thạch Sanh
(nhân vật chính diện, đại diện cho cái tốt, cái đẹp) >< Lý Thông (nhân vật
phản diện, đại diện cho cái xấu, cái ác)
● Tính cách của nhân vật được thể hiện qua hành động, ngôn ngữ, tâm trạng, cảm xúc.,.
Câu 3 trang 142 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Cây đàn của Thạch Sanh
có đặc điểm gì? Đó có phải là một nhân vật hay không? Vì sao? Trả lời:
● Đặc điểm của cây đàn thần: Tiếng đàn có thể cất lời thay cho nhân vật,
nói to lên, vang lên chân tướng mọi việc, vạch trần tội ác và sự xảo trá của Lý Thông
● Cây đàn thần là một nhân vật, được xếp vào nhóm nhân vật kì ảo.
● Vì cây đàn xuất hiện với chức năng vạch trần cái ác, cái xấu để bảo vệ,
minh oan cho nhân vật chính
Câu 4 trang 142 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Đọc lại những câu thơ về
chi tiết tiếng đàn và cho biết:
a. Tiếng đàn đã nói giúp Thạch Sanh những điều gì? Tiếng đàn ấy đã tác động như
thế nào đến các nhân vật khác trong văn bản Tiếng đàn giải oan?
b. So với truyện cổ tích Thạch Sanh, việc miêu tả, kể chuyện về cây đàn Thạch
Sanh trong văn bản trên có gì tương đồng và khác biệt? Đang cập nhật...
Câu 5 trang 142 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Xác định chủ đề của văn
bản và chỉ ra một số căn cứ giúp em xác định được chủ đề. Đang cập nhật...