5. Cuống gan
- Cuống gan là nơi chứa hầu hết các
thành phần đi vào và đi ra khỏi gan.
- Giới hạn: cuống gan đi từ cửa gan tới phân trên tá tràng.
- Cuống gan gồm các thành phần: đường
dẫn mật chính (ống mật chủ), động mạch
gan, tĩnh mạch cửa, các mạch bạch huyết và thần kinh.
- Đường đi: các thành phần cuống gan đi
từ rốn gan, trong 2 lá mạc nối nhỏ (bờ phải),
tới phần trên tá tràng thì đi vào sau tá tụy
(trong mạc dính tá tụy) và phân tán dần xa nhau.
* Liên quan giữa các thành phần cuống gan:
- Ở rốn gan: các thành phần cuống gan
xếp làm 3 lớp từ trước ra sau: ống gan
phải và trái -> ĐM gan nhánh phải và
trái -> TM cửa nhánh phải và trái.
- Ở bờ tự do mạc nối nhỏ : các thành
phần xếp thành 2 lớp: lớp sâu là TM cửa,
lớp nông là ống mật (phải) và ĐM gan riêng (trái).
- Sau tá tụy: các thành phần cuống gan dần tách xa nhau
6.Đường dẫn mật ngoài gan
Sơ đồ đường dẫn mật ngoài gan Ống gan Đường dẫn mật chính Ống mật chủ Đường dẫn mật ngoài gan Túi mật Đường dẫn mật phụ Ống túi mật
1, Đường dẫn mật chính a) Ống gan
Mật từ trong gan chảy ra ngoài qua ống gan phải và trái. Hai ống này hợp
lại tạo nên ống gan chung.
 Ống gan phải: hợp từ ống phân thuỳ
giữa phải và ống phân thuỳ phải, ngoài
ra còn có một ống nhỏ từ thuỳ đuôi.
Các phân thuỳ đổ vào gồm phân thuỳ VI, VII, VIII.
 Ống gan trái: hợp từ ống phân thuỳ giữa
trái và ống phân thuỳ trái, ngoài ra còn
nhận một ít ở thuỳ đỉnh và thuỳ đuôi.
Các phân thuỳ đổ vào gồm phân thuỳ II, III, IV
Ống gan chung nằm trong cuống gan, dài 2-4 cm, xuống tới bờ trên khúc I tá
tràng hợp với ống túi mật tạo thành ống mật chủ. b) Ống mật chủ
-Dài từ 5-7cm, đường kính 5-6mm
-Ống mật chủ chạy theo hướng của
ống gan tới núm ruột lớn cùng với
ống tuỵ chính đổ vào tá tràng.
-Người ta chia ống mật chủ thành 4 phần:
 Đoạn trên tá tràng: ống mật chủ
nằm trong cuống gan, liên qau
bên trái với động mạch gan riêng
và phía sau với tĩnh mạch cửa
 Đoạn sau tá tràng: ống mật chủ
đi ở sau phần trên của tá tràng
 Đoạn sau tuỵ: ống mật chủ xẻ sau đầu tuỵ một rãnh càng xuống dưới càng sâu
 Đoạn trong thành tá tràng: ống mật chủ đi vào thành tá tràng, chúng
kết hợp với ống tuỵ tạo thành bóng gan tuỵ 2, Đường dẫn mật phụ a) Túi mật
Giống hình quả lê, dài 8-10cm, rộng 3cm
Nằm trong rãnh túi mật ở mặt dưới gan
Có vai trò lưu trữ và cô đặc mật trước khi chảy vào tá tràng Túi mật gồm có 3 phần:
 Đáy túi mật: nằm trong khuyết túi mật ở bờ trước
của gan. Đối chiếu lên thành bụng trước là giao
điểm của bờ ngoài cơ thẳng bụng với bờ sườn.
 Thân túi mật: chạy ra sau và liên tiếp với cổ túi mật tại đầu phải của cửa gan
 Cổ túi mật: phình to ở giữa còn 2 đầu thì thu nhỏ lại, đầu trên gấp
vào thân túi mật, đầu dưới gấp vào ống túi mật. Được treo vào gan
bởi mạc treo túi mật, trong mạc treo này có động mạch túi mật cấp máu cho túi mật b) Ống túi mật
Dài 3-4cm, đường kính từ 2-3mm
Chạy xuống dưới, chếch sang trái hợp với ống gan
chung tạo thành ống mật chủ
Trong lòng ống túi mật niêm mạc tạo thành nếp hình xoắn ốc
có tác dụng mở rông ống khi đầy.
*Các biến đổi hình thể trong giải phẫu của ống gan phụ: