Soạn văn 7: Thảo luận nhóm về một vấn đề 1. Định hướng
Ở bài 3, các em đã được học và luyện tập cách thảo luận nhóm về một vấn đề
gây tranh cãi. Bài này tiếp tục rèn luyện kĩ năng thảo luận nhóm. Để thực hành
thảo luận nhóm, các em cần xem lại nội dung mục Định hướng ở Bài 3 (trang 77) 2. Thực hành
Đề bài: Có người cho rằng, phân tích đặc điểm nhân vật Võ Tòng trong đoạn
trích “Người đàn ông cô độc giữa rừng” (trích tiểu thuyết “Đất rừng phương
Nam”) của Đoàn Giỏi nghĩa là kể lại câu chuyện về nhân vật ấy. Ý kiến của em
như thế nào? Hãy thảo luận về vấn đề đã nêu. a. Chuẩn bị
- Xem lại nội dung đọc hiểu văn bản “Người đàn ông cô độc giữa rừng” ở Bài 1
và các yêu cầu phân tích nhân vật Võ Tòng đã nêu ở phần kết.
- Tìm hiểu sự giống và khác nhau giữa kể chuyện về nhân vật và phân tích đặc điểm nhân vật.
- Xác định điểm thống nhất, điểm còn gây tranh cãi.
- Chuẩn bị các phương tiện như video, tranh, ảnh… và máy chiếu, màn hình. b. Tìm ý và lập dàn ý
 Mở bài: Nêu vấn đề
 Nội dung chính: Phân tích vấn đề
 Kết bài: Khẳng định lại vấn đề c. Nói và nghe
 Nhóm trưởng chủ trì, nêu vấn đề cần thảo luận.
 Các cá nhân dựa vào dàn ý, nêu ý kiến trước nhóm hoặc lớp.
 Nhóm trưởng tổng kết điểm thống nhất và khác biệt.
d. Kiểm tra và chỉnh sửa
 Người nói: Xem xét nội dung ý kiến đã đủ chưa, rút kinh nghiệm về cách phát biểu.
 Người nghe: Hiểu đúng, tóm tắt thông tin từ người nói; Nêu câu hỏi nếu
chưa thấy rõ, trao đổi những ý kiến cảm thấy chưa đúng. * Hướng dẫn:
- Giống nhau: Đều dựa vào sự việc và chi tiết về nhân vật Võ Tòng trong văn bản. - Khác nhau:
 Kể lại câu chuyện về nhân vật: Kể lại diễn biến các sự việc đã xảy ra với nhân vật Võ Tòng.
 Phân tích đặc điểm nhân vật: Phân tích các đặc điểm tên gọi, tuổi tác,
xuất thân, ngoại hình, tính cách… của nhân vật Võ Tòng; Nêu nhận xét về nhân vật này. * Bài mẫu:
Có người cho rằng, phân tích đặc điểm nhân vật Võ Tòng trong đoạn trích
“Người đàn ông cô độc giữa rừng” (trích tiểu thuyết “Đất rừng phương Nam”)
của Đoàn Giỏi nghĩa là kể lại câu chuyện về nhân vật ấy. Theo em, ý kiến trên là không đúng đắn.
Đầu tiên cần hiểu được khái niệm kể lại câu chuyện và phân tích đặc điểm nhân
vật. Kể lại câu chuyện về nhân vật là dựa vào các sự việc trong văn bản để kể
lại diễn biến của câu chuyện liên quan đến nhân vật, thuộc loại văn bản tự sự.
Còn phân tích đặc điểm nhân vật là trình bày những nét tiêu biểu của nhân vật
như: lai lịch, xuất thân, hình dáng bên ngoài, suy nghĩ, lời nói, việc làm…, từ đó
nêu nhận xét về nhân vật đó, thuộc kiểu văn bản nghị luận.
Việc kể lại câu chuyện hay phân tích đặc điểm đều dựa vào sự việc và chi tiết
về nhân vật Võ Tòng trong văn bản. Tuy nhiên, trong văn bản “Người đàn ông
cô độc giữa rừng”, nếu chỉ kể lại câu chuyện về cuộc đời Võ Tòng, thì chúng ta
chỉ cần kể lại diễn biến câu chuyện. Từ việc ông Hai đến thăm Võ Tòng, quá
khứ của nhân vật này cũng như cuộc trò chuyện của Võ Tòng và ông Hai. Còn
khi phân tích đặc điểm nhân vật Võ Tòng, chúng ta cần trình bày những đặc
điểm tiêu biểu của nhân vật như về lai lịch, xuất thân, ngoại hình, hành động và
tích cách của nhân vật. Từ đó, người viết sẽ đưa ra đánh giá về nhân vật này.
Như vậy, ý kiến nhận định trên là chưa đúng đắn, cho thấy người nhận xét chưa
hiểu rõ được bản thân của vấn đề.