Tiểu luận Bình luận và đánh giá quy định tại Điều 129 BLDS năm 2015 môn Luật dân sự Việt Nam | Trường Đại học Luật Hà Nội

lOMoAR cPSD| 59703641
B Ộ TƯ PHÁP
TRƯ Ờ NG Đ Ạ I H Ọ C LU Ậ T HÀ N Ộ I --------    -------- BÀI
THI K ẾT THÚC H C PH N Ọ Ầ MÔN LU ẬT DÂN S 1 Ự Đ
ề bài 05 :
Bình lu ậ n và đánh giá quy đ ị nh t ạ i Đi ề u 129 BLDS năm 2015. T
ừ đó đưa ra ki ế n ngh ị hoàn thi ệ n
pháp lu ậ t.
H Ọ VÀ TÊN :
THI Ề U TH Ị TH Ả O NGA MSSV: 453013
L Ớ P : N 01
Hà N ộ i, 2021 lOMoAR cPSD| 59703641 MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 3
PHẦN NỘI DUNG ................................................................................................... 3
I. BÌNH LUẬN, ĐÁNH GIÁ ĐIỀU 129 BỘ LUẬT DÂN SỰ 2015 .................. 3
1. Khoản 1 Điều 129 BLDS 2015 .................................................................................. 3
2. Khoản 2 Điều 129 BLDS 2015 .................................................................................. 4
3. Quy định “hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch”.............................................. 4
II. MỘT VÀI KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN GIAO DỊCH DÂN SỰ VÔ HIỆU
KHI KHÔNG TUÂN THỦ QUY ĐỊNH VỀ HÌNH THỨC .............................. 5
KẾT LUẬN ............................................................................................................... 5
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 6
PHỤ LỤC .................................................................................................................. 6
I. KHÁI NIỆM VỀ GIAO DỊCH DÂN SỰ VÔ HIỆU VÀ QUY ĐỊNH VỀ HÌNH
THỨC CỦA GIAO DỊCH DÂN SỰ .................................................................... 6
1. Giao dịch dân sự vô hiệu ............................................................................................. 6
2. Quy định về hình thức của giao dịch dân sự ........................................................ 7
KHÔNG TUÂN THỦ QUY ĐỊNH VỀ HÌNH THỨC ....................................... 7
II. ĐIỀU 129 BLDS NĂM 2015 – GIAO DỊCH DÂN SỰ VÔ HIỆU DO lOMoAR cPSD| 59703641 LỜI MỞ ĐẦU
Theo quy định của Bộ luật dân sự (BLDS), hình thức của giao dịch dân sự là phương
tiện thể hiện nội dung của giao dịch. Có hai trường hợp giao dịch được coi là không tuân
thủ về hình thức, đó là: văn bản giao dịch không đúng quy định của pháp luật và văn bản
giao dịch vi phạm quy định bắt buộc về công chứng, chứng thực. Nghiên cứu sâu hơn,
em xin chọn đề số 05: “Bình luận và đánh giá quy định tại Điều 129 BLDS năm 2015.
Từ đó đưa ra kiến nghị hoàn thiện pháp luật.” để tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này. PHẦN NỘI DUNG
I. BÌNH LUẬN, ĐÁNH GIÁ ĐIỀU 129 BỘ LUẬT DÂN SỰ 2015.
1. Khoản 1 Điều 129 BLDS 2015.
Quy định tại khoản 1, cần xác định rõ thế nào là giao dịch bằng văn bản nhưng văn
bản đó không đúng quy định của luật, vì hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn vấn đề này.
Có thể hiểu khoản 1 Điều 129 chỉ áp dụng cho những trường hợp các bên có lập văn bản,
nhưng văn bản không hoàn toàn đúng theo mẫu, chưa chuẩn theo hình thức luật quy định,
nhưng văn bản đó vẫn phải tương thích với hình thức mà pháp luật quy định cho loại giao
dịch đó. Điều đó cũng có nghĩa là, nếu một văn bản đã vi phạm nghiêm trọng, sai biệt
nghiêm trọng so với hình thức pháp luật quy định thì không được áp dụng Điều 129. Ví
dụ, nếu theo quy định văn bản dưới hình thức hợp đồng nhưng văn bản mà hai bên xác
lập không theo dạng hợp đồng hoặc văn bản sai biệt quá nghiêm trọng so với mẫu, nội
dung trong văn bản đơn giản, sơ lược, không thể hiện được các thuộc tính hình thức của
loại giao dịch nào, hoặc theo loại mẫu nào thì không được áp dụng khoản 1 Điều 129.
BLDS 2005 không chia cụ thể quy định về giao dịch dân sự vô hiệu do không tuân
thủ quy định về hình thức nhưng đến BLDS năm 2015 (cụ thể là Điều 129) đã chỉnh sửa
phần giả định của điều luật cho súc tích hơn và bổ sung làm rõ hai trường hợp cụ thể. lOMoAR cPSD| 59703641
Quy định này là một sự thay đổi linh hoạt về tiêu chí đánh giá hiệu lực pháp lý giao dịch
dân sự so với BLDS năm 2005.
2. Khoản 2 Điều 129 BLDS 2015
Quy định này chỉ áp dụng cho các loại giao dịch mà luật bắt buộc phải công chứng,
chứng thực, không áp dụng cho trường hợp khác về điều kiện có hiệu lực hình thức của
giao dịch thì dù hai bên có thực hiện hai phần ba (2/3) nghĩa vụ, thậm chí thực hiện xong
nghĩa vụ trong giao dịch cũng không được công nhận hợp đồng. Theo đó, những giao
dịch pháp luật bắt buộc phải có công chứng, chứng thực như: hợp đồng cho thuê, cho
thuê lại quyền sử dụng đất, hợp đồng mua bán, tặng cho, đổi, góp vốn, thế chấp nhà ở,…
Mục đích của việc công chứng, chứng thức nhằm bảo đảm tính hợp pháp, xác thực của
một số vấn đề trong hợp đồng như chủ thể ký kết (về năng lực hành vi dân sự, về quyền
sử dụng đối với đối tượng chuyển nhượng, ý chí tự nguyện), nội dung hợp đồng (có vi
phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội, đối tượng của hợp đồng, giao dịch có phù hợp với
quy định của pháp luật), đối tượng giao kết, sự tự do ý chí của các bên,… Điều này nhằm
hạn chế những tranh chấp có thể xảy ra về các vấn đề nêu trên.
BLDS 2015 đã khắc phục hạn chế của BLDS 2005, khi các bên đã đáp ứng những
điều kiện nhất định do luật quy định thì giao dịch dù có vi phạm về hình thức vẫn được
Tòa án công nhận hiệu lực pháp lý. Quy định này được coi là một giải pháp nhằm hạn
chế việc một bên không thiện chí thực hiện hợp đồng và viện dẫn lý do vi phạm về hình
thức của giao dịch để hủy toàn bộ giao dịch khi giá trị của đối tượng hợp đồng biến động
cũng như bảo đảm tốt hơn quyền, lợi ích hợp pháp của chủ thể xác lập quan hệ hợp đồng
cũng như quyền, lợi ích hợp pháp của người thứ ba.
3. Quy định “hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch”.
Xuyên suốt khoản 1 và khoản 2 Điều 129, điều kiện để văn bản không tuân thủ hình
thức được Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực là một bên hoặc các bên đã thực hiện
ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch. Tuy nhiên, việc xác định thế nào cho chính
xác một hoặc các bên đã thực hiện hai phần ba nghĩa vụ sẽ gặp khó khăn trong thực tế, lOMoAR cPSD| 59703641
dễ dẫn đến sự tùy tiện trong áp dụng khi chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể.. Trên thực
tế, không phải mọi giao dịch đều có thể định giá thành con số cụ thể. Ví dụ, với các giao
dịch là dịch vụ du lịch, đối tượng giao dịch là các công việc cụ thể và khi công việc hoàn
thành cũng là lúc chấm dứt giao dịch. Vì thế hầu hết những giao dịch này không thể xác
định thế nào là 2/3 nghĩa vụ.
Điểm tiến bộ của quy định này so với BLDS 2005 là mở ra cơ hội tiếp tục thực hiện
giao dịch cho các bên bởi khi một hoặc các bên đã thực hiện ít nhất 2/3 giao dịch tức là
các bên có tinh thần thiện chí để tiếp tục giao dịch. Một trong những nguyên tắc quan
trọng hàng đầu của giao dịch dân sự nói chung là nguyên tắc tôn trọng quyền tự do ý chí của các bên.
II. MỘT VÀI KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN GIAO DỊCH DÂN SỰ VÔ HIỆU KHI
KHÔNG TUÂN THỦ QUY ĐỊNH VỀ HÌNH THỨC.
Thứ nhất, quy định tại khoản 1 điều 129 nêu là chưa rõ cách hiểu về một giao dịch đã
được xác lập bằng văn bản nhưng “văn bản không đúng quy định của luật” được hiểu
như thế nào. Vì vậy cần có văn bản hướng dẫn vấn đề này để tránh có sự nhầm lẫn và
không đồng nhất trong xét xử.
Thứ hai, pháp luật cần hướng dẫn cụ thể về cách thức xác định giá trị cho từng loại giao
dịch cụ thể, xây dựng tiêu chí định lượng hóa việc thực hiện ít nhất 2/3 nghĩa vụ của giao
dịch, tránh tình trạng áp dụng tùy nghi, không thống nhất làm giảm hiệu lực của pháp luật. KẾT LUẬN
Việc nghiên cứu quy định về “Giao dịch dân sự vô hiệu khi không tuân thủ quy định
về hình thức” là vấn đề cần thiết, có ý nghĩa cả về mặt lý luận và thực tiễn. Đặc biệt là
đối với các quan hệ dân sự phức tạp, những tranh chấp về giao dịch nhà ở và quyền sử
dụng đất. Về nguyên tắc cần phải tôn trọng sự tự nguyện cam kết, thỏa thuận của các bên
đương sự và đảm bảo quyền lợi cho họ mới đảm bảo được tính công bằng, khách quan. lOMoAR cPSD| 59703641
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình Luật Dân sự tập I, Nxb. Công an Nhân dân.
2. Bộ Luật Dân sự Việt Nam 2015, Nxb Lao Động.
3. Bộ Luật Dân sự Việt Nam 2005, Nxb Lao Động.
4. Tạp chí Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội, Số 12/2016, Hiệu lực về hình thức
của giao dịch dân sự theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2015, Nguyễn Minh
Hằng, Nguyễn Thị Kim Lan.
5. http://vienkiemsattinhphutho.gov.vn/tin-tuc/vb-rut-kinh-nghiem/29676/hieuluc-
cua-giao-dich-dan-su-khong-tuan-thu-hinh-thuc-theo-bo-luat-dan-su-2015 6.
http://vkscantho.vn/vkscantho/index.php/news/Trao-doi-nghiep-vu/Vuongmac-
khi-ap-dung-quy-dinh-Dieu-129-Bo-luat-Dan-su-2075/
7. https://vksbinhphuoc.gov.vn/Nghien-cuu-khoa-hoc/Ban-ve-giai-quyet-tranhchap-
hop-dong-chuyen-nhuong-quyen-su-dung-dat-khong-co-cong-chungchung-thuc- 754.html PHỤ LỤC
I. KHÁI NIỆM VỀ GIAO DỊCH DÂN SỰ VÔ HIỆU VÀ QUY ĐỊNH VỀ HÌNH
THỨC CỦA GIAO DỊCH DÂN SỰ.
1. Giao dịch dân sự vô hiệu.
Một giao dịch hợp pháp phải tuần thủ ba điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
(trong một số trường hợp cụ thể phải tuần thủ thêm điều kiện về hình thức). Về nguyên
tắc, giao dịch không tuần thủ một trong các điều kiện có hiệu lực dưới đây thì giao dịch sẽ bị vô hiệu:
 Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch
dân sự được xác lập; lOMoAR cPSD| 59703641
 Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện;
 Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không
trái đạo đức xã hội;
 Hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong
trường hợp có quy định.
2. Quy định về hình thức của giao dịch dân sự 1.
Điều 119. Hình thức giao dịch dân sự
1. Giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.
Giao dịch dân sự thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo
quy định của pháp luật về giao dịch điện tử được coi là giao dịch bằng văn bản. 2. Trường
hợp luật quy định giao dịch dân sự phải được thể hiện bằng văn bản có công chứng,
chứng thực, đăng ký thì phải tuân theo quy định đó.
II. ĐIỀU 129 BLDS NĂM 2015 – GIAO DỊCH DÂN SỰ VÔ HIỆU DO
KHÔNG TUÂN THỦ QUY ĐỊNH VỀ HÌNH THỨC 2.
Điều 129. Giao dịch dân sự vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức
Giao dịch dân sự vi phạm quy định điều kiện có hiệu lực về hình thức thì vô hiệu, trừ trường hợp sau đây: 1.
Giao dịch dân sự đã được xác lập theo quy định phải bằng văn bản nhưng văn bản
không đúng quy định của luật mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba
nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định
công nhận hiệu lực của giao dịch đó. 2.
Giao dịch dân sự đã được xác lập bằng văn bản nhưng vi phạm quy định bắt buộc
về công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba
nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định
1 Điều 119 Bộ Luật Dân sự Việt Nam 2015.
2 Bộ Luật Dân sự Việt Nam 2015, Nxb Lao Động. lOMoAR cPSD| 59703641
công nhận hiệu lực của giao dịch đó. Trong trường hợp này, các bên không phải thực
hiện việc công chứng, chứng thực.