lOMoAR cPSD| 35974769
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
TRƯỜNG CAO ĐẲNG VIỆT MỸ HÀ NỘI
TIỂU LUẬN PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG (NHÓM 1) GVHD : THÚY HẰNG Lớp: CĐ2
Hà Nội, ngày 01 tháng 11 năm 2022. lOMoAR cPSD| 35974769
Đề tài: Các kiểu nhà nước trong lịch sử. 1. Lý do chọn đề tài.
+ lý do để chọn đề tài qua việc làm bài ta có thể hiểu sâu sắc hơn về cách hoạt
động từ trước đến nay và sự hoàn thiện của nhà nước
+ qua nghiên cứu đề tài có thể khẳng định được rằng việc đổi mới hoàn thiện tổ
chức và hoạt động của bộ máy hành chính, nhà nước nói chung và hoàn thiện tổ
chức và hoạt động là vấn đề rất bức thiết và có ý nghĩa quyết định cho sự thành
công của công cuộc đổi mới hệ thống chính trị
+ đối tượng nghiên cứu là các kiểu nhà nước chủ nô, phong kiến, tư sản, xã hội chủ nghĩa.
+ Phạm vi nghiên cứu là các kiểu nhà nước trong lịch sử.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài.
Lịch sử xã hội loài người cho đến nay đã trải qua 5 hình thái kinh tế xã hội, trong
đó có 4 hình thái kinh tế xã hội có giai cấp và tương ứng có 4 kiểu nhà nước: nhà
nước chủ nô, nhà nước phong kiến, nhà nước tư sản và nhà nước xã hội chủ nghĩa.
Nghiên cứu về các kiểu nhà nước giúp chúng ta hiểu đầy đủ hơn nội dung, bản
chất của quyền lực nhà nước, biệt dược một nhà nước cụ thể nào đó là giai cấp
nào, bảo vệ và phục vụ trước hết lợi ích giải cấp nào trong xã hội
3. Đối tượng nghiên cứu.
3.1: Kiểu nhà nước là gì?
Kiểu nhà nước là tổng thể những dấu hiệu (đặc điểm) cơ bản, đặc thù của nhà
nước, thể hiện bản chất giai cấp và những điều kiện tồn tại và phát triển của nhà
nước trong một hình thái kinh tế xã hội nhất định.
Cơ sở để xác định kiểu nhà nước là học thuyết Mác – Lênin về các hình thái kinh
tế xã hội. Mỗi kiểu nhà nước phù hợp với một chế độ kinh tế nhất định của một
xã hội có giai cấp. Đặc điểm chung của mỗi hình thái kinh tế xã hội sẽ quyết định
những dấu hiệu cơ bản, đặc thù của một kiểu nhà nước tương ứng.
3.2: Các kiểu nhà nước trong lịch sử. Nhà nước chủ nô:
+ nhà nước chủ nô là tổ chức quyền lực chính trị của giai cấp chủ nô. Nhà nước
chủ nô ra đời trên cơ sở tan rã của chế độ thị tộc, bộ lạc gắn liền với sự xuất hiện
của chế độ tư hữu và sự phân chia xã hội thành các giai cấp đối kháng. Trong kiểu
nhà nước chủ nô giai cấp thống trị xã hội là chủ nô. lOMoAR cPSD| 35974769
+ Cơ sở hình thành của nhà nước chủ nô là chế độ sở hữu của giai cấp chủ nô với
tư liệu sản xuất và nô lệ. Bản chất của nhà nước chủ nô là thực hiện nền chuyên
chính của giai cấp chủ nô, duy trì sự thống trị và bảo vệ lợi ích của chủ nô; đàn
áp nô lệ và tầng lớp lao động khác.
+ Hình thức của nhà nước chủ nô rất đa dạng. Do sự hình thành và phát triển của
các nhà nước chủ nô trong những hoàn cảnh, điều kiện hết sức khác nhau nên việc
tổ chức và thực hiện quyền lực ở mỗi nước có rất nhiều khác biệt, ở mỗi thời kỳ
phát triển của đất nước cũng có nhiều thay đổi phụ thuộc vào sự phát triển của chế độ nô lệ.
+ Để thực hiện chức năng và nhiệm vụ của mình, các Nhà nước chủ nô đều thiết
lập, củng cố cho mình một bộ máy nhà nước mang nặng tính quân sự và tập trung
quan liêu. Nhiệm vụ chủ yếu của bộ máy nhà nước chủ nô là trấn áp nô tệ trong
nước, xâm lược các nước khác, giữ gìn trật tự xã hội, bảo vệ lợi ích cho giai cấp
chủ nô, cưỡng bức nô lệ làm giàu cho giai cấp chủ nô. Bộ máy nhà nước chủ nô
giai đoạn đầu rất đơn giản, chỉ gồm rất ít các cơ quan. Cùng với sự phát triển của
xã hội chiếm hữu nô lệ, nhu cầu quản lý xã hội tăng dần đòi hỏi bộ máy nhà nước
chủ nô phát triển, phức tạp hơn, hoàn thiện hơn. Nhiều Nhà nước chủ nô đã thiết
lập ra những bộ máy nhà nước khá hoàn thiện và phát triển như bộ máy Nhà nước
Aten, Nhà nước La Mã… Trong những bộ máy nhà nước này đã có sự chuyên môn hoá tương đối cao.
• Nhà nước phong kiến:
+ nhà nước phong kiến là kiểu nhà nước thứ hai trong lịch sử xã hội loài người,
ra đời trên sự tan rã của chế độ chiếm hữu nô lệ hoặc xuất hiện trực tiếp từ sự tan
rã của xã hội cộng sản nguyên thủy. Trong kiểu nhà nước phong kiến giai cấp
thống trị xã hội là địa chủ phong kiến, còn nông dân chỉ có quyền sở hữu nhỏ phụ
thuộc vào địa chủ và hầu như không có quyền gì.
+ Cơ sở hình thành của nhà nước phong kiến là chế độ sở hữu của địa chủ phong
kiến với tư liệu sản xuất và nô lệ. Bản chất của nhà nước phong kiến là công cụ
trong tay giai cấp địa chủ phong kiến để thực hiện chuyên chính với giai cấp nông
dân, thợ thủ công và các tầng lớp lao động khác, là phương tiện duy trì địa vị kinh
tế bảo vệ lợi ích và sự thống trị của địa chủ phong kiến.
+ Hình thức phổ biến của nhà nước phong kiến là chính thể quân chủ chuyên chế
với quyền lực vô hạn của hoàng đế. • Nhà nước tư sản:
+ nhà nước tư sản là kiểu nhà nước ra đời, tồn tại và phát triển trong lòng hình
thái kinh tế – xã hội tư bản chủ nghĩa.
+ Bản chất của nhà nước tư sản do chính những điều kiện nội tại của xã hội tư sản
quyết định, đó chính là cơ sở kinh tế, cơ sở xã hội và cơ sở tư tưởng. lOMoAR cPSD| 35974769
+ Nhà nước tư sản có những đặc điểm sau: thiết lập nguyên tắc chủ quyền nhà
nước trên danh nghĩa thuộc về nhân dân; cơ quan lập pháplà cơ quan đại diện của
các tầng lớp dân cư trong xã hội do bầu cử lập nên; thực hiện nguyên tắc phân
chia quyền lực và kiềm chế, đối trọng giữa các cơ quan lập pháp, hành pháp, tư
pháp; thực hiện chế độ đa nguyên, đa đảng trong bầu cử nghị viện và tổng thống;
hình thức chính thể phổ biến của nhà nước tư sản là cộng hòa và quân chủ lập hiến.
• Nhà nước xã hội chủ nghĩa:
+ nhà nước xã hội chủ nghĩa là một trong những tổ chức chính trị cơ bản nhất của
hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa, một công cụ quản lý mà đảng của giai cấp
công nhân lãnh đạo nhân dân tổ chức ra qua đó nhân dân thực hiện quyền và lợi
ích của mình. Trong kiểu nhà nước xã hội chủ nghĩa giai cấp thống trị xã hội là
nhân dân lao động. Đây cũng là kiểu nhà nước cuối cùng trong lịch sử xã hội loài
người, ra đời sau Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.
+ Cơ sở hình thành của nhà nước xã hội chủ nghĩa là quan hệ sản xuất dựa trên
chế độ công hữu về tư liệu sản xuất.
+ Các đặc điểm cơ bản của kiểu nhà nước xã hội chủ nghĩa là: thiết lập và đảm
bảo quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân; Đảng Cộng sản là lực lượng lãnh đạo
nhà nước, lãnh đạo xã hội; tất cả các cơ quan nhà nước đều được tổ chức và hoạt
động theo nguyên tắc tập trung dân chủ; quyền lực nhà nước thống nhất trên cơ
sở có sự phân công và phối hợp hoạt động giữa các cơ quan thực hiện các chức
năng lập pháp, hành pháp và tư pháp; đảm bảo sự đoàn kết, bình đẳng và tương trợ giữa các dân tộc.
+ Hình thức phổ biến là chính thể cộng hòa dân chủ.