Tiểu luận nghệ thuật kiến trúc

lOMoAR cPSD| 35883770 lOMoAR cPSD| 35883770
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
KHOA CÔNG NGHIỆP VĂN HÓA
----------------------------- BÀI TẬP LỚN
MÔN HỌC: NGHỆ THUẬT HỌC (LING148) LỚP: CNVH.CQ.03 NỘI DUNG
....................................................................................................................
NHÓM SV THỰC HIỆN: NHÓM……
Họ tên: Văn Quốc Anh ; MSSV: 2222104030523
Họ tên: Phạm Minh Thiện ;
MSSV: ………………………
Họ tên: .................................................; MSSV: ………………………
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: ThS. NGUYỄN THỊ THU
Bình Dương, tháng 9 năm 2023 lOMoAR cPSD| 35883770
II. KIẾN TRÚC PHƯƠNG ĐÔNG
So với kiến trúc phương Tây, kiến trúc phương Đông đã từng là một phần không
thể thiếu trong lịch sử văn hóa và nghệ thuật của khu vực này, với sự đa dạng và
độc đáo trong phong cách và ý tưởng thiết kế. Những công trình kiến trúc phương
Đông không chỉ đẹp mắt mà còn mang trong mình một thông điệp sâu sắc về triết
lý sống và tôn giáo. Với sự ảnh hưởng từ các trường phái kiến trúc như Trung
Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ, kiến trúc phương Đông đã trở thành một
phần không thể thiếu trong di sản văn hóa. Từ các công trình cổ xưa cho đến các
kiến trúc hiện đại, nghệ thuật kiến trúc phương Đông tiếp tục phát triển và thể hiện
sự sáng tạo và đa dạng của nghệ thuật kiến trúc.
2.1. KIẾN TRÚC CỔ ẤN ĐỘ.
Kiến trúc cổ các nước phương đông gắn với tôn giáo,người phương đông rất trọng
tâm linh do đó họ thường tập trung của cải sức lực vào xây dựng các đền tháp đồ
sộ để mời các vị thần về quanh mình cầu mong phù hộ. Ấn Độ là đất nước nhiều
tôn giáo lớn cùng song song tồn tại nói chung là hòa bình, nhưng không khỏi cảnh
thịnh suy và các thời khác nhau đối với các tôn giáo khác nhau. Cổ nhất Ấn Độ là
đạo bà-la-môn. Bà la môn là Phật giáo do Đức Thích ca Mâu Ni sáng lập vào
khoảng cuối TK VI TCN. Kiến trúc cổ của Ấn Độ cũng mang đậm dấu ấn của ba tôn giáo lớn:
- Kiến trúc theo phong cách Ấn Độ giáo
- Kiến trúc theo phong cách Phật giáo
- Kiến trúc theo phong cách Hồi giáo lOMoAR cPSD| 35883770
a. Kiến trúc theo phong cách Ấn Độ giáo.
Kiến trúc Hindu với những đền thờ có hình tháp nhọn, nhiều tầng và được điêu
khắc tỉ mỉ. Tiêu biểu là cụm đền tháp Khajuraho ở Trung Ấn, gồm 85 đền xen giữa
những hồ nước và cánh đồng.
Tiêu biểu có đền Khajunraho : Nhóm di tích Khajuraho là một nhóm các đền thờ
Hindu nằm ở Chhatarpur, Madhya Pradesh, Ấn Độ, khoảng 175 kilômét (109 mi)
về phía đông nam thành phố Jhansi. Nhóm các di tích này được UNESCO công
nhận là Di sản thế giới từ 1986. Chúng nổi tiếng với những biểu tượng kiến trúc
phong cách đền thờ Hindu và những tác phẩm nghệ thuật khiêu dâm.
b. Kiến trúc theo phong cách Phật giáo
Kiến trúc Phật giáo với các ngôi chùa có mái tròn như bát úp, được xây bằng đá
hoặc khoét sâu vào vách núi. Nổi bật nhất là dãy chùa hang Ajanta ở Trung Ấn, là
chùa được đục vào sâu vách núi, với 29 gian chùa. Trong hang có một số lượng
khổng lồ những bức tượng điêu khắc về đạo Phật rất đẹp.
Tiêu biểu là : Phù đồ ( Stupa ), theo truyền thống Phật giáo là ngôi mộ chôn giữ
một phần xá lợi (một phần của di thể Đức Phật) hay để tưởng niệm Đức Phật và
môn đệ có thánh tích. Các cách gọi khác gồm có: Tháp Phật, Đại Bảo Tháp (khi
lưu giữ tro cốt hay xá lợi của đức Phật hoặc các bậc cao tăng, tổ sư) hay tháp mộ
hay mộ tháp (nếu là nơi lưu giữ tro cốt của tín hữu gửi vào chùa). Là dấu vết kiến
trúc Phật giáo cổ nhất của stupa là ở Ấn Độ vào thế kỉ 4-1 TCN, dạng bán cầu,
xung quanh có lan can, được trang trí bằng những hoạt cảnh về cuộc đời Đức Phật,
trên đỉnh là hình tượng chiếc lọng.
c. Kiến trúc theo phong cách Hồi giáo.
Kiến trúc Hồi giáo với thiết kế không gian thoáng đãng, các đường nét thanh
mảnh, trang trí ít rườm rà, thường có chỏm cầu búp sen, hình lá đề. Công trình kiến
trúc nổi bật phải kể đến là tháp Mina và lăng Taj Mahan. Lăng Taj Mahan được
xem là công trình đẹp nhất trong thành tựu văn hóa Ấn Độ và được thế giới miêu tả
là một "kiệt tác được cả thế giới chiêm ngưỡng". lOMoAR cPSD| 35883770
Tiêu biểu là lăng Taj Mahal : Tāj Mahal là một lăng mộ nằm tại Agra, Ấn Độ.
Hoàng đế Mogul Shāh Jahān; trong tiếng Ba Tư Shah Jahan có nghĩa là "chúa tể
thế giới" đã ra lệnh xây nó cho người vợ của mình là Mumtaz Mahal, khi bà qua
đời. Công việc xây dựng bắt đầu năm 1631 và hoàn thành năm 1653
2.1.1. Giá trị nghệ thuật của nghệ thuật kiến trúc cổ Ấn Độ.
Kiến trúc cổ Ấn Độ còn mang trong mình nhiều giá trị nghệ thuật sâu sắc và ảnh
hưởng lớn đến đời sống của con người. Một vài dẫn chứng điển hình có thể nói đến đó là :
+ Tôn giáo và tâm linh: Kiến trúc cổ Ấn Độ thường liên quan mật thiết đến các giá
trị tôn giáo và tâm linh. Các đền đài và đền thờ được xây dựng với mục đích tôn
vinh các vị thần và thể hiện sự kết nối giữa con người và thế giới tâm linh. Điều
này tạo ra một không gian linh thiêng và mang lại sự bình an và sự sống động cho con người.
+ Mỹ thuật và họa tiết: Kiến trúc cổ Ấn Độ thường được trang trí với những họa
tiết phức tạp và tinh tế. Các chi tiết kiến trúc, từ cột trụ, khắc hoa văn, đến các tác
phẩm điêu khắc, đều thể hiện sự tinh tế và sự sắc sảo trong nghệ thuật. Những màu
sắc tươi sáng và họa tiết độc đáo mang đến một cảm giác tươi mới và truyền cảm hứng cho con người.
+ Kiến trúc bền vững: Kiến trúc cổ Ấn Độ đã sử dụng những nguyên liệu tự nhiên
như đá, gỗ và gạch để xây dựng các công trình. Những công trình này thường được
thiết kế để tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên và thông gió, tạo ra một môi trường
sống thoải mái và bền vững. Điều này đóng góp vào việc duy trì cân bằng với thiên
nhiên và giữ gìn môi trường sống lành mạnh cho con người.
+ Kiến trúc xã hội: Kiến trúc cổ Ấn Độ thường đi kèm với các công trình xã hội
như cung điện, nhà thờ, viện bảo tàng và thư viện. Những công trình này không chỉ
là biểu tượng quyền lực và văn hóa của xã hội mà còn phục vụ những mục đích
cộng đồng. Chúng là nơi giao lưu văn hóa, học tập, hành hương và họp mặt của con người. lOMoAR cPSD| 35883770
Với những giá trị nghệ thuật đặc biệt này, kiến trúc cổ Ấn Độ đã tạo nên một di sản
văn hóa đặc sắc và góp phần quan trọng trong việc làm giàu đời sống tinh thần và văn hóa của con người.
2.1.2. Vai trò của người nghệ sĩ.
Trong việc xây dựng các công trình kiến trúc cổ Ấn độ, vai trò của người nghệ sĩ
rất quan trọng. Họ không chỉ là những nhà thiết kế mà còn là những nhà điêu khắc,
nhà họa sĩ và nhà điêu trang. Người nghệ sĩ đóng vai trò quan trọng trong việc thiết
kế các công trình kiến trúc cổ độc đáo và đẹp mắt. Họ có khả năng sáng tạo ra
những hình dạng và kiểu mẫu độc đáo, sử dụng các chi tiết trang trí phức tạp và tạo
nên những kiến trúc độc đáo mang đậm chất văn hóa và tôn giáo. Công trình kiến
trúc Ấn độ truyền thống thường có những đặc điểm riêng như các góc cạnh tròn,
các hoa văn và hình ảnh thiêng liêng như cây đa, ngựa và voi.Ngoài ra, người nghệ
sĩ còn tham gia vào việc điêu khắc và trang trí các công trình kiến trúc. Họ tạo ra
các tác phẩm điêu khắc từ đá, gỗ hoặc đồng để trang trí các tòa nhà, tượng thần và
cổng vào. Các tác phẩm điêu khắc của họ thường mang ý nghĩa tôn giáo và mang
tính chất linh thiêng. Tóm lại, vai trò của người nghệ sĩ trong việc xây dựng các
công trình kiến trúc cổ Ấn độ rất đa dạng và quan trọng. Họ không chỉ là người
thiết kế mà còn là người điêu khắc, nhà trang trí, tạo ra những tác phẩm nghệ thuật
độc đáo và đẹp mắt.
2.1.3. Nhận định cá nhân về xu thế phát triển của nghệ thuật kiến trúc cổ Ấn
Độ trong thời đại mới .
Nhận định cá nhân của tôi về những xu hướng phát triển của nghệ thuật kiến trúc
cổ Ấn độ trong thời đại mới là sự pha trộn giữa truyền thống và hiện đại. Điều này
thể hiện trong việc sử dụng các yếu tố kiến trúc cổ đại như những cánh cửa hoành
tráng, các tòa nhà có màu sắc đậm chất Ấn độ và các hoa văn phức tạp kết hợp với
các công nghệ xây dựng và vật liệu tiên tiến. Điều này tạo ra một sự pha trộn độc
đáo và đặc biệt cho các công trình kiến trúc ở Ấn độ.Mặc dù nghệ thuật kiến trúc
cổ Ấn độ có nguồn gốc từ thời cổ đại, nhưng nó vẫn đang tiếp tục tồn tại và phát
triển trong thời đại mới. Các kiến trúc cổ đại như các đền đài và cung điện có thể
được xem như những biểu tượng quốc gia và vẫn được duy trì và bảo tồn. lOMoAR cPSD| 35883770
2.2. KIẾN TRÚC TRUNG QUỐC CỔ ĐẠI.
Nhìn lại lịch sử, kiến trúc cổ đại Trung Quốc đã đạt đến đỉnh cao của sự sáng tạo
và kỹ thuật. Những ngôi đền đài hoành tráng như Đại Miếu, Thiên Tân, Ngũ Nhạc,
các cung điện hoàng gia như Cố Dương, Đế Miếu, Đại Thanh... Đều là những điểm
nhấn đặc biệt của kiến trúc cổ đại Trung Quốc. Từ các điểm kiến trúc công cộng
như cầu đường, chùa chiền, trường học cho đến các công trình gia đình, mỗi công
trình đều tôn vinh sự đồng cảm và cân bằng giữa con người với thiên nhiên.
Bằng sự sáng tạo và tinh xảo trong thiết kế, kiến trúc cổ đại Trung Quốc đã kết hợp
một số yếu tố độc đáo như hình học, màu sắc và kỹ thuật xây dựng để tạo ra những
công trình kiến trúc độc nhất. Bên cạnh việc sử dụng đất, gỗ, đá, gốm sứ, các kiến
trúc sư cổ đại còn biết tận dụng hiệu quả ánh sáng và không gian để tạo nên những tác phẩm tuyệt đẹp.
2.2.1. Giá trị nghệ thuật của kiến trúc Trung Quốc cổ đại.
Kiến trúc Trung Quốc cổ đại không chỉ là một biểu tượng văn hóa độc đáo mà còn
mang lại một số giá trị nghệ thuật quan trọng cho đời sống con người. Một số giá
trị mang lại cho đời sống con người :
+ Sự hài hòa và cân đối: Kiến trúc Trung Quốc cổ đại được xây dựng dựa trên
nguyên tắc hài hòa và cân đối, sử dụng các thành phần tạo hình như vòng cung và
đường cong để tạo ra một sự cân bằng hoàn hảo giữa các yếu tố. Điều này mang lại
một cảm giác bình yên và nhẹ nhàng.
+ Sự đơn giản và tự nhiên: Kiến trúc Trung Quốc cổ đại thường được xây dựng từ
các nguyên vật liệu tự nhiên như gỗ, đá và gạch. Những kiến trúc này thường có
hình dáng đơn giản và tối giản, không có quá nhiều trang trí hoặc hoa văn phức
tạp. Sự đơn giản này tạo ra một cái nhìn mộc mạc nhưng tinh tế, đồng thời mang
lại một cảm giác tự nhiên và gần gũi với thiên nhiên.
+ Sử dụng các yếu tố tướng pháp: Kiến trúc Trung Quốc cổ đại thường sử dụng các
yếu tố tướng pháp như tiên tướng (thanh vách), di (thanh móng), liễu (thanh
chung), và tiêu (thanh cột). Các yếu tố này không chỉ làm tăng tính thẩm mỹ và
phong cách cho kiến trúc mà còn tạo ra một sự ổn định và cân đối cho cấu trúc. lOMoAR cPSD| 35883770
2.2.2. Vai trò của người nghệ sĩ.
Người nghệ sĩ trong việc đóng góp vào các công trình kiến trúc Trung Quốc cổ đại
có vai trò vô cùng quan trọng. Về thiết kế, họ phải nắm vững các kỹ thuật và quy
tắc kiến trúc cổ đại, cùng với việc hiểu và áp dụng các yếu tố văn hóa, tôn giáo và
tâm linh vào thiết kế. Điều này giúp họ tạo ra những công trình phản ánh được đẹp
mỹ và sự tinh tế của nghệ thuật Trung Quốc cổ đại. Về bản thảo: Người nghệ sĩ có
nhiệm vụ vẽ các bản mô phỏng và bản vẽ chi tiết của công trình kiến trúc. Các
đường vẽ này cung cấp thông tin quan trọng cho các thợ xây dựng và kỹ sư trong
quá trình xây dựng. Nhờ vai trò của người nghệ sĩ, các công trình kiến trúc Trung
Quốc cổ đại trở nên độc đáo và phản ánh được sự tinh tế của nghệ thuật và văn hóa
Trung Quốc. Công trình này còn được coi là một hành trình của nghệ thuật và tư duy Trung Hoa.
2.2.3. Nhận định cá nhân về xu thế phát triển của nghệ thuật kiến trúc Trung
Quốc cổ đại trong thời đại mới.
Theo quan điểm cá nhân của tôi, nghệ thuật kiến trúc Trung Quốc cổ đại đang trải
qua một sự phát triển mới trong thời đại hiện đại. Trung Quốc đã có một lịch sử
kiến trúc đẹp và đa dạng, với những công trình nổi tiếng như Cố cung Hoàng thành và Đền Thiên Đức.
2.2.4. Một số kiến trúc tiêu biểu.
Vạn Lý Trường Thành được xây dựng chủ yếu bằng đất và đá từ thế kỷ thứ 5 TCN
cho tới thế kỷ 16. Trong đó nổi tiếng nhất phần tường do vị hoàng đế đầu tiên của
Trung Quốc là Tần Thủy Hoàng, ra lệnh xây từ năm 220 TCN - 200 TCN
2.3. KIẾN TRÚC AI CẬP CỔ ĐẠI.
Kiến trúc Ai Cập cổ đại thể hiện sự tôn trọng và sùng kính đối với các vị thần và
pharaoh. Một trong những điểm nổi bật là việc xây dựng các đền đài lớn như đền
thờ Amon ở Karnak và đền thờ Ra tại Memphis. Đây là những công trình kiến trúc
tôn giáo tuyệt đẹp, được xây dựng để thể hiện sự sợ hãi và tôn trọng đối với thần
linh. Hơn nữa, kiến trúc Ai Cập cổ đại còn gắn liền với sự phát triển và sáng tạo
trong lĩnh vực kỹ thuật và xây dựng. Người Ai Cập cổ đại đã tạo ra những kiệt tác
kỹ thuật như công trình hầm ngầm của con đường Ánh Sáng, công trình thủy lợi
như hệ thống cống kênh Nil, và các công trình lưu trữ như nhà thờ và temples. lOMoAR cPSD| 35883770
2.3.1. Giá trị nghệ thuật của kiến trúc Ai Cập cổ đại.
Kiến trúc Ai Cập cổ đại mang đến nhiều giá trị nghệ thuật quan trọng và ảnh hưởng
sâu sắc đến đời sống con người.
+ Vĩ đại và ấn tượng: Kiến trúc Ai Cập cổ đại nổi tiếng với sự to lớn và ấn tượng
của các công trình. Các kim tự tháp (pyramids), đền đài (temples) và cung điện
(palaces) được xây dựng với quy mô khổng lồ và khối lượng vững chắc. Điều này
tạo ra một cảm giác vĩ đại và truyền cảm hứng cho con người, đồng thời thể hiện
sự quyền lực và sự vĩnh cửu của pharaoh và triều đại.
+ Tính biểu tượng và tâm linh: Kiến trúc Ai Cập cổ đại thường được vẽ với các
biểu tượng và hình ảnh có ý nghĩa sâu sắc. Các bức tượng, tượng đài và bức tranh
trên các công trình thường mang tính biểu tượng về các vị thần, pharaoh, và các sự
kiện quan trọng trong lịch sử Ai Cập. Điều này không chỉ làm đẹp cho kiến trúc mà
còn mang lại một ý nghĩa tâm linh và gợi nhắc về lịch sử và văn hóa của con người.
+ Sự cân bằng và tinh tế: Kiến trúc Ai Cập cổ đại thể hiện sự cân bằng và tinh tế
trong thiết kế. Các công trình được xây dựng theo nguyên tắc hài hòa và cân đối, từ
tỷ lệ và màu sắc cho đến các chi tiết kiến trúc. Điều này tạo ra một sự thẩm mỹ và
sự hài hòa mắt, tạo nên một không gian sống tinh tế và dễ chịu cho con người.
2.3.2. Vai trò của người nghệ sĩ.
Trong kiến trúc Ai Cập cổ đại, người thiết kế đóng một vai trò vô cùng quan trọng
trong việc tạo ra các công trình kiến trúc độc đáo và ấn tượng. Họ phải nắm vững
kiến thức về kiến trúc Ai Cập cổ đại, từ quy mô và tỷ lệ đến các nguyên tắc thiết kế
như cân bằng và tinh tế. Người thiết kế phải có khả năng sáng tạo và tư duy logic
để tạo ra các công trình đáng ngưỡng mộ và phù hợp với môi trường xung quanh.
Ngoài ra họ phải có kiến thức về các kỹ thuật xây dựng để triển khai các công trình.
2.3.3. Nhận định cá nhân về xu thế phát triển của nghệ thuật kiến trúc Ai Cập
cổ đại trong thời đại mới.
Theo quan điểm cá nhân của tôi, nghệ thuật kiến trúc Ai Cập cổ đại vẫn mang lại
sự cuốn hút và truyền cảm hứng cho thời đại mới. Dù đã có hàng ngàn năm trôi
qua, kiến trúc Ai Cập cổ đại vẫn được coi là một biểu tượng của vẻ đẹp và sức mạnh. lOMoAR cPSD| 35883770
2.3.4. Một số công trình kiến trúc tiêu biểu.
1. Công trình Đền Mortuary
Đền Mortuary của Hatshepsut (người phụ nữ đã cai trị Ai Cập từ năm 1479 trước
Công nguyên đến năm 1458 trước Công nguyên). Công trình kiến trúc này tọa lạc
dưới các vách đá tại Deir el Bahari ở phía Tây sông Nile. Mortuary được thiết kế
theo cấu trúc dạng dãy cột do kiến trúc sư Hoàng gia của Hatshepsut tên là Senemut thiết kế.
2. Kiến trúc Kim tự tháp Bent.
Kim tự tháp Bent nằm ở Dahshur là kim tự tháp thứ hai được xây dựng bởi
Pharaoh Sneferu. Đây là Kim tự tháp duy nhất ở Ai Cập có phần đá vôi bóng ở bên
ngoài còn nguyên vẹn và không bị biến dạng.
2.4. THỜI QUỐC VƯƠNG CỔ ĐẠI ( 3.200 - 2400 NĂM TRƯỚC.CN )
Các công trình kiến trúc tiêu biểu : a. Kim tự tháp Đơgioxero
Là công trình kiến trúc đầu tiên thể hiện rõ quan điển tín ngưỡng. Kim tự tháp này
do tể tướng Imhotep thiết kế nhằm mục đích chôn cất Pharaoh Đơgiôxerơ, triều đại
thứ III, xây ở Xasccara (gần Ghile) vào khoảng 3.000 năm tr.CN.
b. Kim tự tháp Pharaoh Xnôphau
Sang triều đại IV, mộ tang cao tới 100m, như kim tự tháp của Pharaoh, như kim tự
tháp của Pharaoh Xnôphau (phía Nam Xacscara) khoảng 2.900 năm (Tr. CN).
c. Các kim tự tháp triều đại IV ở Ghile:
Ở Ghile, triều đại thứ IV đã xây các kim tự tháp Khuphu, Khaphra, Mencaurơ.
Trong số đó, Kim tự tháp của Khuphu là lớn nhất, cao 146,6m, dài mỗi bề 233m,
do kiến trúc sư Khemiun xây.
2.5. THỜI VƯƠNG QUỐC TRUNG ĐẠI (THẾ KỈ 21 - ĐẦU THẾ 19 TRƯỚC CÔNG NGUYÊN)
Đặc điểm kiến trúc của thời Vương Quốc Trung Đại.
1. Kiến trúc đá: Trong thời Vương quốc Trung Đại, sử dụng đá là một đặc điểm nổi
bật của kiến trúc. Nguyên liệu chính để xây dựng là đá, đặc biệt là đá vôi và đá lOMoAR cPSD| 35883770
cẩm thạch. Các công trình được xây dựng từ đá thường mang tính chất bền vững
và lâu bền, tạo nên những cấu trúc vững chắc và ấn tượng.
2. Các công trình kiến trúc tôn giáo: Trong thời kỳ này, các công trình kiến trúc tôn
giáo như đền đài và chùa chiền phát triển mạnh mẽ. Các công trình tôn giáo thường
có quy mô lớn, tôn trọng và tôn vinh các vị thần và vua chúa. Những công trình
này thường có các bức tường dày đặc và các cột chạy dọc theo các cạnh, tạo nên
một cảm giác tôn nghiêm và uy nghi.
3. Trang trí rực rỡ: Kiến trúc thời Vương quốc Trung Đại thường được trang trí rực
rỡ và phong cách. Các công trình thường có các hoa văn, hình khắc và biểu tượng
được chạm trổ trên các bức tường và cửa ra vào. Trang trí thường sử dụng các yếu
tố như rồng, phụng, hoa sen và hình tượng của các vị thần và vua chúa. Sự trang trí
này mang tính chất nghệ thuật cao và thể hiện sự giàu có và quyền lực của vương quốc.
4. Sự cân đối và tỷ lệ: Trong kiến trúc thời Vương quốc Trung Đại, sự cân đối và tỷ
lệ được coi là rất quan trọng. Các công trình thường có kiểu dáng đối xứng và tỷ lệ
hài hòa, tạo nên một cảm giác đẹp mắt và thu hút. Sự cân đối này cũng phản ánh
triết lý về sự cân bằng và hài hòa trong cuộc sống và văn hóa.
5. Sự kết hợp giữa kiến trúc và thiên nhiên: Một đặc điểm đáng chú ý trong kiến
trúc thời Vương quốc Trung Đại là sự kết hợp giữa kiến trúc và thiên nhiên. Các
công trình thường được xây dựng trong cảnh quan thiên nhiên và sử dụng các yếu
tố tự nhiên như cây cỏ, hồ nước và đồi núi để tạo ra một không gian hài hòa và tương
Kiến trúc lăng mộ thì vẫn tiếp tục phát triển theo hướng đã vạch sẵn trong thời
trước. Cái mới trong thời này là làm cửa vào đền theo kiểu 2 tháp canh, hình vuông
tường nghiêng, có cột vuông với lối đi hẹp. Trước các cột vuông này có obelisk
bằng đá, trên đỉnh có miếng đồng sáng chói ánh trời. Đến nay có một obelisk cao
30m, tại đền pharaon senusret I ở Helioplis.
2.6. THỜI QUỐC VƯƠNG TÂN ĐẠI ( TỪ TK 16 – TK 12 TR.CN )
Các kiến trúc nổi bậc trong thời kì này: lOMoAR cPSD| 35883770
a. Lăng mộ vua Pharaông Tútmôxơ.
Pharaông Tútmôxơ I, lăng mộ của các Pharaông được xây trong cái được gọi là
“Thung lũng các vua”, trên bờ song Nin, đối diện với các thủ phủ Phivư.
Mộ tang kín, gồm kho chứa, nhà để quan tài, hang hiên, trong đó có đồ được cống
nộp. Trên tường mộ tang có trang trí, miêu tả cảnh sinh hoạt của Vua. b. Đền Nútso.
Đền Nútso thờ thần Amon, cũng rất to về kích thước như đền Cácnấc, nhưng nhìn
chung nó hoàn hảo hơn nhiều với bố cục rõ ràng gồm nhà thờ, nhà đặt các tượng
thần nằm sâu bên trong, có hai sân sau bao quanh.
c. Đềền Cácnấấc.
Đền Cácnấc xây trong vòng 100 năm, qua mấy triều đại liên tiếp, kiến trúc sư là
Inheni. Đặc trưng của đền này, là hang cột rất to, sân trống rộng, có cột bao quanh,
tượng cũng đồ sộ, điện thờ rộng.
d. Đền của vua Khátsépxúp
Đền của Khátsépxúp được xây vào cuối TK 16, do kiến trúc sư Xenmút thiết kế
theo phong cách của các vua Mentukhôtép, nhưng kích thước lớn hơn và trang trí
nhiều hơn, Nopưi đặt thi hài thì lại làm riêng ở ngoài đền.
2.6.1. Giá trị nghệ thuật của kiến trúc Quốc Vương Tân Đại.
Kiến trúc Quốc Vương Tân Đại, hay còn được gọi là kiến trúc Hoàng gia, mang
đến nhiều giá trị nghệ thuật quan trọng và ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống con
người. Dưới đây là một số giá trị nghệ thuật của kiến trúc Quốc Vương Tân Đại đã mang lại cho con người:
+ Vĩ đại và uy nghi: Kiến trúc Quốc Vương Tân Đại được xây dựng với quy mô
lớn, độ cao và mức độ phức tạp đáng kinh ngạc. Các công trình kiến trúc như cung
điện, lâu đài và đền đài được thiết kế để thể hiện sự quyền lực và uy nghi của quốc
vương và gia đình hoàng gia. Điều này tạo ra một cảm giác vĩ đại và truyền cảm
hứng cho con người, đồng thời thể hiện sự quyền lực và sự vĩnh cửu của quốc vương.
+ Tính biểu tượng và tâm linh: Kiến trúc Quốc Vương Tân Đại thường được trang
trí với các biểu tượng và hình ảnh có ý nghĩa sâu sắc. Các bức tượng, tượng đài và
bức tranh trên các công trình thường mang tính biểu tượng về quyền lực, tín
ngưỡng, và các sự kiện quan trọng trong lịch sử. Điều này không chỉ làm đẹp cho lOMoAR cPSD| 35883770
kiến trúc mà còn mang lại một ý nghĩa tâm linh và gợi nhắc về lịch sử và văn hóa của con người.
+ Sự tinh tế và chi tiết: Kiến trúc Quốc Vương Tân Đại thể hiện sự tinh tế và chi
tiết trong thiết kế. Các công trình được xây dựng với sự cân nhắc tỉ mỉ và sự chú
trọng đến các chi tiết nhỏ. Từ các tường đá được khắc hoa văn tinh xảo đến các cột
và trần nhà được trang trí phức tạp, kiến trúc Quốc Vương Tân Đại tạo ra một
không gian sống đẹp mắt, tinh tế và dễ chịu cho con người.
2.6.2. Vai trò của người nghệ sĩ.
Trong thời kỳ Quốc vương Tân Đại (từ thế kỷ 16 TCN đến thế kỷ 12 TCN), người
nghệ sĩ đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra kiến trúc độc đáo. Họ phải
lựa chọn được nguyên liệu và kỹ thuật xây dựng, họ phải biết lựa chọn và sử dụng
các nguyên liệu như đá, gạch, gỗ và đất sét để xây dựng các công trình. Các kỹ
thuật xây dựng như cắt, chế tác và chồng lớp cũng phải được áp dụng để tạo ra các
cấu trúc vững chắc và estetik.Ngoài ra, các công trình kiến trúc phải phản ánh
những nét đặc trưng của văn hóa và tôn giáo của thời đại. Sự đa dạng và sáng tạo
trong kiến trúc cũng được khuyến khích để tạo ra các công trình độc đáo và phong
cách.Với vai trò quan trọng này, người nghệ sĩ đã đóng góp vào việc xây dựng các
công trình kiến trúc đẳng cấp và mang lại dấu ấn nghệ thuật cho thời kỳ Quốc vương Tân Đại.
2.6. NGHỆ THUẬT KIẾN TRÚC LƯỠNG HÀ CỔ ĐẠI ( TỪ 5000 TRƯỚC CÔNG NGUYÊN )
Nghệ thuật tạo hình của Lưỡng Hà cổ đại bao gồm hai mặt chính là kiến trúc và
điêu khắc, trong đó đặc biệt là kiến trúc. Các công trình chủ yếu là tháp, đền miếu,
cung điện, thành, vườn hoa. Vì thiếu đá, gỗ, các công trình kiến trúc của Lưỡng Hà
đều xây dựng bằng gạch nhưng cũng rất to lớn và hùng vĩ.
Đặc điểm kiến trúc qua từng thời kì:
a. Thời kỳ Protoliterate
Thời kỳ Protoliterate: Là thời kỳ người Sumer định cư ở Lưỡng Hà vào khoảng
3500 năm TCN. Đặc điểm kiến trúc lúc bấy giờ gắn liền với các đền đài tôn giáo,
nổi tiếng nhất là các đài chiêm tinh Ziggurat. Mỗi thành phố đều có 1 hoặc 1 số
Ziggurat được xây dựng bằng gạch, bùn, gồm 3 - 7 tầng, mỗi tầng được trang trí một màu khác nhau. lOMoAR cPSD| 35883770 b.Thời kỳ Babylon
Thời kỳ Babylon: Là thời kỳ của 2 tộc người Elma và Amorites, xuất hiện vào cuối
thiên niên kỉ thứ 3 TCN. Kiến trúc Lưỡng Hà thời kỳ này có sự kết hợp, pha trộn
giữa kiến trúc Địa Trung Hải và văn minh sông Hằng. Nổi bật nhất ở thời kỳ này
chính là các cung điện nguy nga, tráng lệ cùng sự xuất hiện của kỳ quan cổ - Vườn treo Babylon. c.Thời kỳ Assyria
Thời kỳ Assyria: Các công trình thời kỳ này sử dụng nhiều gạch nung, một sô phù
điêu làm bằng đá, sử dụng nền móng bằng đá và gạch nung, các bức tường thường
được trang trí bằng các phiến đá có chạm khắc và hình vẽ (hình vẽ về đế chế và
những chiến thắng của họ).
Các kiến trúc tiêu biểu : 1. Vườn treo Babylon
Vườn treo Babylon được xây dựng tại thành phố Babylon, nằm kế bên một cung
điện rất lớn được xây dựng bởi Nebuchadnezzar II thời Tân Babylon dành tặng cho
vợ của mình. Ngoài ra, vườn treo còn gắn liền với vị nữ vương huyền thoại
Semiramis - người trị vì Babylon vào thế kỉ IX TCN.
2. Đài chiêm tinh Ziggurat
Đài chiêm tinh Ziggurat là một tòa tháp cổ xưa của người Sumer. Công trình được
xây dựng chủ yếu từ bùn và gạch theo kiểu tầng bậc, càng lên cao bậc càng thu nhỏ
lại. Ziggurat thường có đường dốc trượt hoặc bậc thang, một là thẳng góc, hai là
men theo khối xây để đi lên đỉnh, có thể nằm bên trái hoặc bên phải, hoặc thiết kế theo kiểu xoắn ốc. III. KẾT LUẬN.
Nghệ thuật kiến trúc là một phần quan trọng trong văn hóa và lịch sử của các quốc
gia trên toàn thế giới. Phương Đông và Phương Tây đều có những đặc điểm độc
đáo và sự phát triển riêng biệt trong kiến trúc của mình.
Kiến trúc phương Đông đã tạo ra một kiến trúc đậm chất tâm linh và truyền thống.
Các công trình kiến trúc Phương Đông thường có sự tôn trọng và gắn kết sâu sắc
với thiên nhiên. Những ngôi đền và cung điện được xây dựng theo quy mô lớn và lOMoAR cPSD| 35883770
tạo cảm giác tôn nghiêm. Kiến trúc Phương Đông cũng thể hiện sự cân nhắc tỷ lệ
và sự tinh tế trong các chi tiết trang trí, thường sử dụng những biểu tượng và hình
tượng có ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Nhắc đến phương Đông, ai cũng sẽ biết đến
những nền văn minh như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Ai Cập hay Lưỡng Hà
(khu vực Iran – Iraq). Đây là những nền văn minh được hình thành trong khoảng
niên đại từ cuối thiên niên kỷ IV đến đầu thiên niên kỷ III TCN. Ngoài ra, kiến trúc
phương Đông còn thể hiện rõ quyền lực của tầng lớp vua chúa và sức ảnh hưởng
đối với các nước trong khu vực. Thể hiện rõ nét văn hóa, tôn giáo trong đời sống
nhân dân. Minh chứng cho sức sáng tạo của con người, với nhiều công trình kiến
trúc có thiết kế độc đáo, cầu kỳ.Sức mạnh trong lao động của người phương Đông,
có thể xây dựng những công trình có quy mô hùng vĩ vào thời điểm đó.
Ngược lại, với Phương Tây kiến trúc cũng tự xoay mình và phát triển với hàng loạt
sáng kiến độc đáo và những công trình có giá trị. Các nhà nghiên cứu về kiến trúc
nhận định, bất kỳ phong cách nào cũng đều có mối liên hệ với bối cảnh lịch sử thời
đại và truyền cảm hứng nghệ thuật cho sau này. Bên cạnh đó, chúng còn mang tính
tôn giáo cao. Dùng để tôn thờ đồi núi, các tinh tú trên trời và các vị vua…Đặc
trưng của kiến trúc phương Tây là thiên về những công trình đền thờ hình chữ nhật
và hình tròn, hình vòm. Một trong số đó là bộ phận thuộc di chỉ khảo cổ đền
Delphi hay đấu trường La Mã. Loại đền có hình tròn được gọi là Tholo. Có vành
ngoài gồm những cây cột lớn bao quanh kiến trúc trung tâmMang đậm tính chất
tôn giáo, đề cao sức mạnh và tài năng con người. Đặc biệt, phong cách này nhấn
mạnh đến tính đối xứng, sự hài hòa của không gian sống. Tuân thủ nghiêm ngặt
nguyên tắc cổ điển và chuẩn mực. Đối với những đền cổ hình chữ nhật thì có đặc
trưng xây dựng bao gồm một lối đi ở chính giữa, kéo dài từ cổng tới điện thờ hoặc tượng thần.
Liên hệ với kiến trúc Việt Nam, ta có thể thấy sự kết hợp giữa ảnh hưởng từ
Phương Đông và Phương Tây. Kiến trúc Việt Nam thể hiện sự tôn trọng đối với
truyền thống và tâm linh. Các công trình kiến trúc Việt Nam thường có sự tương
phản giữa các dòng chảy truyền thống và sự đột phá đương đại. Ví dụ, Nhà thờ
Đức Bà Sài Gòn kết hợp giữa kiến trúc thời Pháp thuộc và yếu tố kiến trúc dân
gian Việt Nam, trong khi những ngôi đền và chùa truyền thống tiếp tục thể hiện sự
tôn trọng và kết nối với truyền thống tâm linh.