





Preview text:
Top 4 mẫu kể lại một truyện ngụ ngôn Ngữ văn 7
1. Truyện ngụ ngôn là gì?
Truyện ngụ ngôn là truyện kể có thể kể bằng văn xuôi hoặc văn vần, có tính chất đối nhân xử
thế, dùng cách ẩn dụ hoặc nhân hóa loài vật, con vật hay kể cả con người để thuyết minh cho một
chủ đề luân lý, triết lý một quan niệm nhân sinh hay một nhận xét về thực tế xã hội hay những
thói hư tật xấu của con người. Có một số truyện ngụ ngôn gây cười nhưng cũng ngụ ý bóng gió,
kín đáo khuyên nhủ, răn dạy con người. Trong quá trình sống gần gũi với tự nhiên và chưa hoàn
toàn tách mình ra khỏi tự nhiên, người cổ đại đã từng quan sát, tìm hiểu các con vật để dễ săn bắt
và tự vệ. Khi con người có ý thức mượn truyện loài vật để nói về con người thì truyện ngụ ngôn xuất hiện.
Nội dung truyện ngụ ngôn Việt Nam thường bao gồm các điểm sau:
Đả kích (giai cấp thống trị): đó là thói ngang ngược, đạo đức giả của kẻ quyền thế (Khi chúa
sơn lâm ngọa bệnh, Chèo bẻo và ác là, Mèo ăn chay...)
Phê phán thói hư tật xấu của con người: thói huênh hoang đi kèm với bệnh chủ quan, tính tham
lam, thói đoán mò (Ếch ngồi đáy giếng, Người nông dân và con lừa, Thả mồi bắt bóng, Cà
cuống với người tịt mũi, Thầy bói xem voi...)
Nêu lên những kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn cuộc sống: tuy chưa là ý niệm triết học đích thực
nhưng là những bài học bổ ích, khuyên con người nên đứng đúng vị trí của mình, sống cần có
lập trường, nêu lên sức mạnh của sự đoàn kết, tác hại của óc xa rời thực tế (Quạ mặc lông công,
Đẽo cày giữa đường, Chị bán nồi đất, Chuyện bó đũa, Mèo lại hoàn mèo, Ếch ngồi đáy giếng...)
Nguồn gốc truyện ngụ ngôn: Một bộ phận truyện ngụ ngôn bắt nguồn từ truyện loài vật. Trong
quá trình sống gần gũi với tự nhiên và chưa hoàn toàn tách mình ra khỏi tự nhiên, người cổ đạị
đã từng quan sát, tìm hiểu các con vật (để dễ săn bắt và tự vệ). Cũng do sự phân biệt giữa con
người và tự nhiên chưa rõ ràng nên người ta đã gán cho mọi vật tính cách của con người. Truyện
loài vật ra đời trên cơ sở đó. Khi con người có ý thức mượn truyện loài vật để nói về con người
thì truyện ngụ ngôn xuất hiện. Truyện ngụ ngôn có liên quan đến cách nói bằng hình tượng của
nhân dân. Trong cách nói của mình, nhân dân thường dùng những sự vật cụ thể, những so sánh,
ví von để diễn đạt cái trừu tượng (chẳng hạn cách nói ngu như bò, nhanh như cắt…..) Khi lối nói
tỉ dụ về sự vật, con vật cụ thể nầy chuyển thành tỉ dụ có tính chất thế sự thì truyện ngụ ngôn ra đời.
2.. Hướng dẫn kể lại một truyện ngụ ngôn
- Bước 1: Xác định đề tài, người nghe, mục đích, không gian và thời gian nói.
- Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý
Mở đầu: Giới thiệu câu chuyện, nhân vật và nêu câu hỏi để người nghe có thể dự đoán về bài học sau khi nghe kể.
Phần chính: Kể theo diễn biến câu chuyện (từ sự kiện thứ nhất đến sự kiện cuối cùng), giọng
điệu thay đổi phù hợp, thể hiện tinh thần hài hước ở những thời điểm cần thiết, có thể xen vào
một số từ ngữ, câu văn miêu tả điệu bộ, dáng vẻ của nhân vật.
Kết thúc: Nhận xét, đánh giá chung về câu chuyện.
- Bước 3: Trình bày Tìm cách mở đầu và kết thúc bài kể sao cho hấp dẫn. Lựa chọn từ ngữ sao
cho phù hợp với văn nói. Nói to, rõ, hào hứng, tự nhiên. Phân bố thời gian nói hợp lí.
- Bước 4: Trao đổi, đánh giá
Người nói: Tập trung ghi nhận những câu hỏi, nhận xét của người nghe và những có phản hồi
thỏa đáng, thể hiện sự tôn trọng ý kiến của người nghe.
Người nghe: Nêu một số nhận xét hoặc câu hỏi để gợi nhắc người trình bày bổ sung những chi
tiết còn thiếu hoặc chưa rõ.
3. Một số mẫu truyện ngụ ngôn chương trình Ngữ Văn 7
3.1. Truyện ngụ ngôn 1: Thầy bói xem voi
Trong một buổi bán hàng ế ẩm, năm ông thầy tướng ngồi nói chuyện, than phiền ko biết con voi
trông như thế nào. Cả năm đang tán gẫu thế này, bỗng nghe người ta nói có con voi đi ngang
qua. Vì vậy, năm thầy trò đã cùng nhau góp tiền cho người trông coi, điều khiển voi, đồng thời
yêu cầu voi ngừng lại để được xem con vật này. Lúc nhìn một con voi, mỗi thầy cô giáo nhìn nó
bằng cách chạm vào một bộ phận không giống nhau như vòi, ngà, chân, tai hoặc đuôi. Sau lúc
thỏa mãn những thắc mắc của bản thân, năm thầy cô giáo đã ngồi xuống và thảo luận. Cô giáo sờ
vào thân cây và nói rằng voi mặt trời giống như một con đỉa. Cô giáo sờ ngà không đồng ý, cho
rằng nó giống như một cái cán. Thầy sờ tai phản bác lại ý kiến của hai thầy còn lại, khẳng định
con voi như cái quạt thổi cơm. Tới lượt thầy sờ chân và nói rằng con voi như cái cột. Cuối cùng,
thầy sờ đuôi tóm gọn câu trả lời của 4 thầy đều sai, con voi có tua như cái thanh hao xỉn màu. Vì
cả 5 thầy cô giáo đều cho rằng mình đúng, người nào cũng nghĩ người kia sai nên cả 5 thầy cô
giáo đã xô xát, đánh nhau cho tới lúc đứt lìa đầu, chảy nhiều máu.
3.2. Truyện ngụ ngôn 2: Chân, Tay, Tai, Mắt, Mồm
Tập thể bác Tai, lão Miệng cùng cô Mắt, cậu Chân và cậu Tay vẫn hưởng thụ cuộc sống yên
bình với nhau từ trước đến nay. Bỗng nhiên, có một ngày cô Mắt than thở với cậu Chân, cậu Tay
về việc tất cả đều làm việc mệt nhọc từ ngày này qua ngày khác, chỉ có lão Miệng không làm gì
mà ngồi ăn không. Vì vậy cô đã rủ cậu Chân, cậu Tay không làm gì nữa để xem lão Miệng có
sống được hay không. Nghe vậy, cậu Chân, cậu Tay cùng đồng thanh lên tiếng, nói rằng cả ba
phải đi gặp lão để nói ra quyết định này. Trên đường tìm đến nhà lão Miệng, cả ba đi qua nhà
bác Tai nên đã dừng lại và nói cho bác nghe việc mọi người sẽ không làm để cho lão ăn nữa.
Cuối cùng, bác Tai đồng ý cùng cô Mắt, cậu Chân, cậu tay tới nhà lão Miệng. Đến nơi, họ không
nói lời chào hỏi mà đã thẳng thắn nói ra quyết định từ này sẽ không làm bất cứ việc gì để nuôi
lão nữa. Trước những lời nói bất ngờ ấy, lão Miệng rất ngạc nhiên và mong muốn cùng nhau bàn
bạc để đưa ra ý kiến chung nhưng không ai đồng ý. Bác Tai, cô Mắt, cậu Chân cùng cậu Tay
kiên quyết không bàn bạc thêm gì nữa. Nói xong, tất cả kéo nhau ra về. Một ngày, hai ngày rồi
ba ngày, cả bốn đều không chạm vào bất cứ việc gì. Cứ tưởng làm vậy sẽ trở nên nhẹ nhàng
thoải mái nhưng sau đó, tất cả trở nên mệt mỏi. Cô Mắt lúc nào cũng lờ đờ, hai mí nặng trĩu như
buồn ngủ mà không thể ngủ được. Bác Tai thì trở nên ù ù như có lúa xay ở bên trong. Cậu Chân,
cậu Tay đều mệt mỏi nên không muốn cất mình lên chạy nhảy, vui đùa nữa. Nhận ra sai lầm,
Bác Tai đã giải thích cho cô Mắt, cậu Chân và cậu tay nghe. Hiểu rõ mọi chuyện, cả bốn đã
gượng dậy đi đến nhà lão Miệng. Tới nơi, tình hình lão Miệng cũng không khả quan hơn là bao
khi cả hai môi lão nhợt nhạt, hàm răng khô khốc. Thấy vậy, bác Tai và cô Mắt đã vực lão dậy,
cậu Chân cùng cậu Tay thì đi kiếm thức ăn. Sau khi lão Miệng được ăn uống bổ sung đầy đủ
dưỡng chất, tất cả bọn đều trở nên tỉnh táo và khoan khoái trở lại. Từ đó về sau, lão Miệng, bác
Tai, cô Mắt cùng cậu Chân và cậu Tay lại sống hòa thuận và yêu thương nhau, mỗi người đều
chăm chỉ làm việc của mình mà không ai tị nạnh ai.
3.3. Truyện ngụ ngôn 3: Hai người bạn đồng hành và con gấu
Một buổi sáng nọ, khi đang cùng nhau đi trong lối mòn của rừng cây, hai người bạn bất chợt gặp
một chú gấu. Vì chú gấu đột ngột nhảy vồ ra nên đã làm cả hai người không kịp chuẩn bị ẩn nấp.
Người bạn đi phía trước may mắn nhìn thấy một cành cây nên đã túm lấy và trèo lên đó, ẩn mình
sau những đám lá xum xuê. Người bạn đi sau thấy tình huống trước mặt quá nguy cấp mà bạn lại
bỏ mình ở phía dưới nên đã quyết định nằm bẹp xuống đất, vùi mặt vào trong cát. Chú gấu trông
thấy có người nằm trên mặt nên đã tiến đến xem xét. Chú ta dùng mõm dí vào tai cậu bé rồi ngửi
ngủi nhưng ngửi mãi mà không bắt hơi được thứ gì. Nó tưởng người nằm trên đất đã chết nên
đành hú lên một tiếng thật dài rồi lắc đầu bỏ đi. Thấy chú gấu hung dữ kia đã đi xa, người bạn
trên cành cây mới từ từ tụt xuống và tiến đến hỏi người bạn của mình: "Ông gấu thì thầm với cậu
điều gì đó?". Đứng trước sự việc vừa rồi, người nằm trên đất đã vô cùng thất vọng về bạn mình
nên đã đáp lại rằng "Ông ấy bảo tớ rằng, không nên tin vào những kẻ bỏ mặc bạn bè trong cơn hoạn nạn".
3.4. Truyện ngụ ngôn 4: Ếch ngồi đáy giếng
Ngày xưa, có một con ếch sống trong một cái giếng nhỏ. Vì sống ở đó lâu nên anh ko biết toàn
cầu ngoài kia như thế nào. Xung quanh chỉ có vài con cua, con ốc, con ếch nhỏ… nên anh cho
rằng mình là người khỏe nhất. Ếch rất tự hào về sự khôn khéo của mình. Mỗi lúc nó hét lên, cả
cái giếng nhỏ đều vang lên, khiến những con vật nhỏ khác cũng phải hoảng sợ. Ếch cho rằng
mình rất uy phong. Nhìn lên bầu trời, nó thấy bầu trời chỉ rộng bằng cái vung chứ không cao và
rộng như người ta thường đồn đại. Ếch của tôi rất tự hào và cho rằng bầu trời quá nhỏ nhỏ, đáng
làm chúa tể. Suy nghĩ đó khiến chú ếch của tôi khinh thường mọi thứ. Trong mắt ếch, không có
con nào giống người nào. Vì vậy, một năm trời mưa to, nước trong giếng dâng cao, mang ếch ra
ngoài. Quen với dáng vẻ cũ, quen với nếp nghĩ cũ, con ếch chao liệng trên phố, đi đâu cũng như
chốn không người. Theo thói quen, anh rón rén tưởng mọi người sợ hãi như ở dưới đáy giếng.
Nó ngước mắt lên nhìn nhưng vẫn tưởng bầu trời nhỏ quá nên không quan tâm tới xung quanh.
Đột nhiên, trời trở thành tối đen và anh không thể nhìn thấy gì. Một thứ gì đó rất lớn đã chặn tầm
nhìn của nó. Nó không biết rằng đó là chân của một con trâu, nên nó đã bị giẫm nát. Đó là kết
thúc cuộc đời của một con ếch tự hào. Truyện đã phê phán thói kiêu ngạo, ngạo mạn, hiểu biết
hạn chế, khinh thường người khác, đồng thời dạy cho chúng ta bài học về đức tính khiêm tốn,
không được chủ quan và luôn phải tìm tòi, học hỏi, mở rộng với những người xung quanh.
3.5. Truyện ngụ ngôn 5: Sư tử, báo và kền kền
Có một câu chuyện ngụ ngôn tên là "Sư tử, báo và kền kền" kể về một con sư tử nhỏ và một con
báo. Cả hai bị lạc trong một khu rừng. Trời thì oi bức và cả hai đều khát nước. Do vậy, chúng
không thể ngồi đó chờ chết mà quyết định phải đi tìm một nguồn nước nào đó để uống. Chúng đi
mãi, đi mãi, cuối cùng cũng tìm thấy một hố nước nhỏ, nhưng khốn nỗi miệng hố lại quá nhỏ hẹp
nên chúng không thể cùng uống nước một lúc được. Thế là chúng bắt đấu tranh cãi với nhau rất
kịch liệt xem ai là người được uống nước trước. Cuộc tranh giành càng lúc càng gay gắt, quyết
liệt, chẵng con nào chịu nhường con nào, vì con nào cũng lo rằng, nếu để cho con kia uống trước
thì biết đâu nó sẽ uống hết phần của mình. Lý do thật dễ hiểu ,hố nước chỉ đủ cho mỗi con vài
ngụm cho đỡ khát. Cuộc tranh cãi inh ỏi giữa sư tử với báo bị một bầy kền kền bay qua vô tình
nghe được. Bầy kền kền cũng đang rất khát nước. Chúng bèn bàn kế với nhau tìm cách lừa sư tử
và báo đi chỗ khác. Bàn mưu kế xong, bầy kền kền đồng loạt kêu thất thanh: “Vùng đất này sắp
bị sụt lở! Vùng đất này sắp bị sụt lở!”. Nghe tiếng kêu la khủng khiếp của bầy kền kền, sư tử và
báo hoảng quá vội bỏ chạy. Thế nhưng, chỉ lát sau, cả sư tử và báo đều cay đắng nhận ra rằng,
chẳng hề có chuyện sụt lở đất gì cả. Chúng vội vàng quay lại để uống nước, thì hỡi ôi hố nước đã
bị bấy kền kền uống sạch! Lúc này, chúng cảm thấy ân hận vì lòng nhỏ nhen, ích kỷ của mình
nhưng đã muộn. Câu chuyện ngụ ngôn thật giản dị nhưng đã để lại cho chúng ta bài học về tính ích kỷ.
3.6. Truyện ngụ ngôn 6: Chó sói và chiên con.
Truyện ngụ ngôn “Chó sói và chiên con” kể về con cừu non đáng thương và con sói độc ác. Thấy
chiên đang uống nước ở dòng suối, con sói liền tìm cách ăn thịt chiên con. Nó lại gần và thét lên
“Sao mày dám cả gan vục mõm làm đục ngầu nước uống của ta? Tội mày phải trị không tha!”
Chiên con sửng sốt xin tha và giải thích nơi mình uống nước cách xa suối nguồn phía trên của
sói. Nhưng con sói lại tìm cớ khác rằng năm ngoái chiên đã nói xấu nó. Chiên con sợ hãi bèn đáp
rằng năm ngoái chiên con vẫn chưa ra đời. Con sói vẫn hung hăng lại tìm ra lí do vô lí khác
“Không phải mày thì anh mày đó!” để buộc tội chiên con nhằm ăn thịt bằng được chú chiên nhỏ.
Câu chuyện đã nói cho chúng ta biết rằng, nói dối, bịa đặt để thỏa mãn bản thân là hành động
xấu xa, tệ hại. Chúng ta tuyệt đối không được làm như sói ác.
4. Một số truyện ngụ ngôn khác ngoài chương trình Ngữ Văn 7
4.1. Truyện ngụ ngôn "Kiến và châu chấu"
Một nhóm kiến đang làm việc chăm chỉ suốt mùa hè để chuẩn bị cho mùa đông lạnh lẽo và khắc
nghiệt. Trong khi đó, một con châu chấu dành toàn bộ mùa hè để ca hát, làm những việc ngu
xuẩn và ngạc nhiên không biết tại sao những con kiến lại làm việc chăm chỉ thế. Khi mùa đông
đến, con châu chấu không có gì để ăn và gần như chết đói. Những con kiến cứu anh ta và anh ta đã hiểu ra tại sao kiến lại làm việc chăm chỉ như vậy.
=> Bài học: Quan trọng khi suy nghĩ về phía trước Ngay lúc này, chỉ vì không cần một cái gì đó
không có nghĩa là chúng ta nên hoãn lại. Đồng ý việc dành thời gian để tận hưởng những điều
thú vị, nhưng không phải lúc nào cũng có những con kiến ẩn dụ như vậy để cứu bạn đâu. Bạn
không muốn phải chờ đợi đến mùa đông để mua lò sưởi, chờ đến ngày rồi mới mua vé máy bay,
đến ngày nộp bài rồi mới viết bài, hay bắt đầu tiết kiệm tiền quá muộn. Hãy suy nghĩ về phía
trước, đừng chần chừ nữa và nhớ là luôn luôn phải chuẩn bị cho những gì sắp xảy ra.
4.2. Truyện ngụ ngôn "Con quạ và cái bình nước"
Vào một ngày mùa hè nóng bức bất thường, một con quạ đang bay để tìm nước. Nó tình cờ tìm
thấy một bình nước, nhưng khi cố gắng đặt mỏ vào bình để uống nước thì không thể nào với
được nước ở bên trong. Nó cố và cố, từ từ với tới để lấy nước. Khi đã sẵn sàng từ bỏ và chấp
nhận số phận, nó đã nảy ra một ý tưởng: thả những viên sỏi nhỏ vào trong bình cho đến khi mực nước dâng lên đến nơi mà nó có thể với tới được.
=> Bài học: Đừng bỏ cuộc khi mọi thứ có vẻ tệ đi Có chí thì nên. Sự kiên trì là chìa khóa để giải
quyết bất kỳ vấn đề nào vì cuối cùng, dù cho tình hình có nghiêm trọng đi chăng nữa, thì bạn
cũng sẽ tìm thấy một giải pháp. Chỉ cần một vài lần lặp lại, ý tưởng của bạn có lẽ sẽ không tệ
như bạn nghĩ. Bất cứ điều gì bạn muốn làm, chỉ cần cần cù. Như Wayne Gretzky đã từng nói:
“Bạn bỏ lỡ 100% cơ hội nếu như bạn không cho mình cơ hội.”
4.3. Truyện ngụ ngôn "Con muỗi và con bò đực"
Một con muỗi đang bay xung quanh một bãi cỏ và cuối cùng quyết định nghỉ ngơi trên sừng của
một con bò đực. Sau khi nghỉ ngơi, con muỗi quyết định rời đi. Trước khi đi, con muỗi đã cầu
xin sự tha thứ của bò đực vì đã dùng sừng của bò để làm nơi nghỉ ngơi. Con muỗi tỏ ra rằng chắc
là bò đực mừng lắm khi nó rời đi, nhưng bò đực đã trả lời: "Chẳng sao cả. Tôi thậm chí không biết anh đã ở đó".
=> Bài học: Chắc chắn bạn sẽ không quan trọng như bạn nghĩ Chúng ta thường coi mình quan
trọng hơn trong mắt người khác. Không phải nói bạn tầm thường, nhưng những thứ ích kỷ mà
bạn nói và làm có thể làm cho bạn trông như một thằng hề. Con muỗi cố gắng tỏ ra lịch sự,
nhưng thực sự nó chỉ cố gắng thể hiện sự tồn tại của mình. Bạn có thể nghĩ rằng mình là linh hồn
của buổi tiệc, chắc chắn không thể rồi. Chỉ cần là chính mình thì bạn sẽ không là một con muỗi.