Trao Duyên (Phân Tích) - Nỗi Đau Tình Yêu Trong Truyện Kiều

TRAO DUYÊN (trích Truyện Kiều) Nguyễn Du I. Vị trí đoạn trích
Nửa đêm Thúy Vân chợt giấc hỏi chị mình nên mới có buổi trao duyên.
Trao duyên kì lạ, một người yêu một người, nhưng khi không yêu được nữa thì nhờ người khác
yêu hộ. Trao duyên là bi kịch tình yêu của Thúy Kiều và Kim Trọng, nỗi đau khổ, chiều sâu
trong nội tâm của Kiều. Phép miêu tả nội tâm của Nguyễn Du đạt đến đỉnh cao.
1) Tìm mâu thuẫn của Thúy Kiều trong đoạn trích Trao duyên? Lí giải.
2) Có ý kiến cho rằng: đoạn trích thể hiện bi kịch tình yêu và vẻ đẹp tâm hồn của Thúy Kiều.
Bạn hãy bày tỏ quan điêrm của mình về ý kiến này.
3) Những giá trị đặc sắc về nghệ thuật của đoạn trích → tìm dẫn chứng.
- Ẩn dụ: “Giữa đường đứt gánh tương tư.” – hạnh phúc đôi lứa tan vỡ. - Điệp từ:
- Nhiều thành ngữ: Thịt nát xương mòn, ngậm cười chín suối, xót tình máu mủ thay lời nước non, II. Nội dung trọng tâm III. Nghệ thuật chính Đoạn 1: - Cậy:
+ Ngữ âm là thanh trắc nhưng mang tính trầm tìm đến Thúy Vân là bước đường cùng màThúy Kiều có thể nghĩ đến
// Thanh trắc: trắc bổng (sắc, ngã) – trắc trầm (hỏi, nặng)
Thanh bằng: huyền (bằng trầm), bằng (bằng bổng) // + Nghĩa: nhờ vả - Chị: + Thanh trắc: nặng
+ Nghĩa: nhận lời (thụ động)
Tình cảnh xót xa giữa Thúy Vân và Thúy Kiều, ngày mai chị phải theo chồng, không ở đây nữa, không ngủ được
Cả hai đều đau khổ nhưng không thể kháng lại được - Lạy:
+ Nghĩa: biết ơn/ vĩnh biệt
+ Thúy Kiều: vai chị từ “lạy” thể hiện Thúy Vân là người ơn của Thúy Kiều chịu ơn
- Thưa + lạy: kính ngữ dùng trong hoàn cảnh này rất phù hợp TK chịu ơn TV
- Gánh tương tư: mối tình của TK nhiều cỡ 1 gánh vô cùng nhiều theo quan niệm của dân gian
- Đứt: đột ngột, thình lình mất đi 1 điều quan trọng làm con người ta tiếc nuối đau khổ nỗi
đau trước mắt mà không thể làm gì được
- Keo loan: ước lệ, ý chỉ sự gắn kết giữa 2 con người yêu nhau không rời được trở thành
cái nghĩa chứ không còn là cái tình như buổi đầu trong “Cảnh ngày xuân” keo làm từ máu Kim Loan vô cùng dính
- Tơ thừa: mọi sự hoa mĩ đều là giả dối, chỉ có những điều chua chát này mới là sự thật
- Mặc: một mình TV phải tự liệu lấy, không biết cuộc tình sẽ ra sao việc trao duyên vô cùng
chua chát, kì lạ cho cả chị và em, tâm thế của 2 con người trong cuộc trao duyên đều đau khổ
- Quạt ước, chén thề: cuộc tình
- Ngày ≠ đêm: sự đối nghịch thời gian
- Sóng gió: cuộc đời đặt trong bối cảnh bi thương
- Hiếu – Tình: cả hiếu và tình đều không thể bỏ đi, TK đã chọn hiếu, chấp nhận làm kẻ phụ tình
nhưng TK không muốn làn người bất nghĩa nên đã chọn trao duyên
- Hiếu – Nghĩa: trong tập tục ngày xưa, chị thề nguyền với người khác, chị không thể hoàn
thành nghĩa nên em nối tiếp duyên tình
- Ngày xuân em hãy còn dài: độ tuổi xuân thì của TV vì TK cho rằng mình là một con người
chết xuân, dày dặn sương gió TK là con người chết xuân
- Tình máu mủ - Lời nước non: mở lời, trao lời, xin em vì thương chị hãy nối duyên cùng chàng Kim
- Thịt nát xương mòn: dự cảm về cái chết, cái khổ thật sự của chính TK, mất hết những điều tin
yêu, lẽ sống gia đình khốn khổ, bị vu oan
- Thúy Vân chỉ là nhân vật chức năng Bài 04/04/2022
Thời gian trong đoạn trích mang tính đồng điệu
tác phẩm thiên về dòng ý thức của nhân vật
tạo sức hấp dẫn đặc biệt với người đọc
xuôi theo dòng cảm xúc của nhân vật
Đoạn 2: đoạn 2 là nội tâm của Thúy Kiều, người đọc nhìn bằng đôi mắt của TK
- Chiếc vành, bức tờ mây: vật tin trong đêm thề nguyền - Duyên – của chung: + quá khứ: đã từng
+ mãi mãi: tình yêu, sự trân quý, tình cảm của Thúy Kiều đối với cuộc tình này là mãi mãi
→Có nhiều người nói đây là sự ích kỉ của TK nhưng khi nhìn sâu thì ta thấy TK trao
duyên cho em một cách chân thành nhưng cũng đớn đau vì chính bản thân không thể vứt
bỏ, quên đi mối tình này (TV không có cảm xúc, không có quyền hạn gì ở đây)
→Liên quan đến quyền tác giả: Nguyễn Du muốn tập trung vào nội tâm của TK, thông
qua TV từ sự im lặng, chịu lời thế thân của TV, chúng ta thấy được nỗi đau và nội tâm
của TK. TV là nhân vật chức năng
- Đọc thêm: ông Trương Nam Hương có tâm sự về Thúy Vân tự đọc thêm
- Xót người mệnh bạc: là nỗi ám ảnh của Thúy Kiều, đi xuyên suốt truyện Kiều
- Chẳng quên: dặn dò Thúy Vân từng quên Thúy Kiều
là một nỗi tự thương mình, chỉ
mong còn được nhớ thương bởi những người trong lòng người khác dặn người khác
đừng quên mình, sợ sự lãng quên, cô độc
- Của tin: vật tin khi nhìn vào thì hãy nhớ về chị
- Phím đàn, hương nguyền: quá khứ
- Đốt lò hương – so tơ phím: cũng là quá khứ
- “Xót người. .tơ phím này”: không phải là sự mâu thuẫn, ích kỷ mà là sự tự an ủi mình vì
những điều mà TK dặn dò TK không có cơ hội nhận lại
- “Trông ra ngọn cỏ lá cây. .đền nghì trúc mai”: nghĩ đến cái chết
- Nát than: nghĩ đến cái chết bi thương
- Đền nghì: đền ơn nghĩa, dù cho TK có chết đi thì vẫn không thể trả được ơn của em và nghĩa tình với Kim Trọng
- Giọt nước – thác oan: khi người xưa cảm nhận được yếu tố tâm linh nào đó thì sẽ rưới
nước để làm thanh mát, giải oan cho linh hồn không thể siêu thoát chỉ một giọt nước
thôi thì Thúy Kiều cũng mang ơn rất nhiều
➔ Tái hiện lại những yếu tố tâm linh trong dân gian
➔ Đoạn trích này chúng ta chỉ đặt bản than vào nhân vật Kiều để cảm nhận cảm xúc của nhân vật
Đoạn 3: quay lại với thực tại
- Bi kịch của Thúy Kiều tràn lấp không gian và thời gian
- Bây giờ: nhấn mạnh thời điểm hiện tại
- Trâm gãy gương tan: thi pháp dung thành ngữ điển tích, điển cố
- Muôn vàn ái ân: long của Thúy Kiều vẫn còn giữ rất nhiều tình yêu, nỗi nhớ và sự trân trọng
đọng lại trong long người
- Trăm nghìn – muôn vàn: ứng với nhau, nhiều không kể hết
- Lạy: mang nỗi buồn vô cùng da diết
+ Tạ ơn người vì đã cùng ta một mối tình tạ tình + Từ biệt để ra đi tạ từ
- Tình quân: ý nghĩa của người yêu trong long là vô cùng lớn lao
- Ngắn ngủi: tủi phận, tiếc nuối, hụt hẫng…
- Bạc như vôi (mong manh, vô thường)
- Nước chảy hoa trôi: (thành ngữ Trung Quốc, dựa vào hiện tượng tự nhiên) xuân tàn tuyết tan, hoa rụng
nước mang hoa đi không biết đi về đâu
hoa đã rụng rồi thì còn gì đẹp với đời
- Kim lang: 2 cách gọi khác nhau (tình quân) cùng ý nghĩa
- Ôi, Hỡi, dấu chấm than: cảm xúc dâng cao ngắt nhịp thay đổi đưa cảm xúc lên đỉnh điểm
- Thôi thôi: miễn cưỡng chấp nhận, cam chịu số phận
- Phụ: cam chịu, chấp nhận mình là kẻ phụ tình trong khi mình là một người chung tình
không thể nguôi ngoai vì phải tự chấp nhận long mình đã phụ tình III/ Ý nghĩa đoạn trích
- Hiểu được nỗi niềm của Thúy Kiều
+ Trong sự dằn xé khi phải chọn giữa hiếu và tình
+ Chung tình và phụ tình, chọn phụ tình trả cho người khác, giữ chung tình cho riêng mình
➔ Thương con người trong giai đoạn không thể định đoạt được cuộc sống, tình yêu của mình
- Thấy được tâm và tài của Nguyễn Du: + Tâm
• Sự đồng cảm từ ông
• Sự trân trọng của Nguyễn Du với chính nhân vật của mình + Tài:
• Tài khai thác nội tâm sâu sắc
• Ngôn ngữ: tự nhiên, chân thành, gần gũi
biểu cảm, hàm súc, sâu sắc
➔ Hiểu được từng tầng nghĩa trong ngôn ngữ của Nguyễn Du
Hẳn ai cũng không thể quên những câu thơ của Tố Hữu:
“Tiếng thơ ai động đất trời,
Nghe như non nước vọng lời ngàn thu.
Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du,
Tiếng thơ như tiếng mẹ ru những ngày.”
Không có một tâm hồn kì diệu như tâm hồn của Nguyễn Du, không có một tài thơ kì diệu
như tài thơ của Nguyễn Du, không thể có Truyện Kiều. Nhưng không có những lầm than cơ
cực, những mơ ước khát vọng của nhân dân ta trong thời kì lớn lao của lịch sử, không có
những truyền thống đậm đà và phong phú tình nghĩa của một dân tộc rất mực tài hoa, không
thể có Truyền Kiều. Truyện Kiều kết tinh những giá trị con người Nguyễn Du, kết tinh
những giá trị văn hóa dân tộc và giá trị hiện thực. “Trao Duyên” là một trong những đoạn
trích buồn và xúc động nhất của “Truyện Kiều”. Đoạn trích “Trao Duyên” làm ta hiểu thêm
lời thơ của Chế Lan Viên:
“Chạnh thương cô Kiều như đời dân tộc
Sắc tài mà sao lắm truân chuyên.” I. MỞ BÀI
“Trao duyên” – Đoạn trích được đánh giá là lâm li nhất trong Truyện Kiều. Giáo sư Trần
Đình Sử có một nhận xét rất chí lí về đoạn trích này:
“Con chim sắp chết thì lời kêu thương, mối tình sắp mất thì lời thê thảm. Đây đúng là đoạn
thơ lâm li nhất trong Truyện Kiều.” II. THÂN BÀI - Từ câu 723 – 756.
- Là lời Thúy Kiều nói cùng Thúy Vân.
- Bọn sai nha gây nên vụ án oan với gia đình Thúy Kiều nên Kiều buộc phải hi sinh mối
tình với Kim Trọng, bán mình lấy tiền hối lộ cho chúng để cứu cha và em trai.
- Nửa đêm Thúy Vân chợt giấc hỏi chị mình nên mới có buổi trao duyên.
- Trao duyên kì lạ, một người yêu một người, nhưng khi không yêu được nữa thì nhờ
người khác yêu hộ. Trao duyên là bi kịch tình yêu của Thúy Kiều và Kim Trọng, nỗi đau
khổ, chiều sâu trong nội tâm của Kiều. Phép miêu tả nội tâm của Nguyễn Du đạt đến đỉnh cao.
1. TRAO VẬT TIN & NỖI ĐỚN ĐAU CỦA THÚY KIỀU
Document Outline

• Đoạn 1:
• -Chị:
• -Lạy:
• Đoạn 2: đoạn 2 là nội tâm của Thúy Kiều, người đọc
• Đoạn 3: quay lại với thực tại