Triết học và Công cuộc Đổi mới Việt Nam | Môn Triết học Mác - Lênin - Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 61601435
HOÀN CẢNH ĐẤT NƯỚC TRƯỚC ĐỔI MỚI
Sau cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu quốc thành công, đất nước ta gặp
muôn vàng khó khăn, Đảng đã lãnh đạo nhân dân vừa ra sức khôi phục
kinh tế vừa tiến hành hai cuộc chiến tranh chống xâm lược biên giới phía
Bắc và Tây Nam, bảo vệ độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia;
đồng thời tập trung lãnh đạo xây dựng cơ sở vật chất, cải thiện đời sống
vật chất, tinh thần của nhân dân lao động.
Tại Đại hội VI của Đảng (tháng 12/1986), với tinh thần "nhìn thẳng vào
sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật", Đảng ta đã đề ra đường lối
đổi mới toàn diện đất nước, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trên con
đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Vậy tại sao Đảng ta lại đề ra công cuộc đổi mới?
Bởi Vật chất quyết định sự vận động, phát triển của ý thức:
 Vật chất biến đổi thì sớm hay muộn thì ý thức cũng sẽ biến đổi theo. 
Đời sống vật chất biến đổi thì đời sống tinh thần, tư tưởng,tình cảm cũng sẽ thay đổi theo.
Việc duy trì lâu dài mô hình, cơ chế kinh tế tập trung bao cấp không còn
phù hợp và đã bộc lộ những hạn chế, nhược điểm; việc hoạch định và thực
hiện đường lối cách mạng xã hội chủ nghĩa, có lúc, có nơi đã mắc sai lầm
khuyết điểm chủ quan, duy ý chí. Đó cũng là một trong những nguyên
nhân dẫn đến sự trì trệ, khủng hoảng kinh tế - xã hội trên cả nước.
Đặc biệt do sự tác động của cách mạng khkt. Càng làm cho thôi thúc con
người không ngừng học hỏi, tiếp thu, nhằm phát triển đất nước đáp ứng
nhu cầu xã hội đời sống vật chất con người mà buộc ta phải thay đổi tiến
hành đổi mới đất nước.
Vật chất đối với ý thức
Đảng đã vận dụng mối quan hệ giữa vật chất và ý thức vào công cuộc đổi
mới đất nước như thế nào? Trước thời kì đổi mới, khi cơ sở vật chất còn
chưa có chúng ta nôn nóng muốn đốt cháy giai đoạn nên đã phải trả giá.
Ở thời kì này chúng ta phát triển quan hệ sản xuất đi trước lực lượng sản
xuất mà không nhìn thấy vai trò quyết định của lực lượng sản xuất, thêm
vào đó là sự phân công không hợp lí về quản lí nhà nước và xã hội, quyền
lực quá tập trung vào Đảng, và Nhà nước quản lí quá nhiều các mặt của lOMoAR cPSD| 61601435
đời sống xã hội, thực hiện quá cứng nhắc khiến cho toàn xã hội thiếu sức
sống, thiếu năng động sáng tạo.
Ở đây chúng ta đã xem nhẹ thực tế phức tạp khách quan của thời kì quá
độ, chưa nhận thức được đầy đủ rằng thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội
là quá trình lịch sử lâu dài và phải trải qua nhiều chặng đường. Từ đây 
Chúng ta phải tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng của chủ nghĩa xã hội
và vật chất, cơ sở vật chất phát triển. 
Chúng ta phải xây dựng lực lượng sản xuất phù hợp với quan hệ sản xuất.
Chúng ta có thể bỏ qua tư bản chủ nghĩa nhưng không thể bỏ qua những
tính quy luật chung của quá trình từ sản xuất nhỏ lên sản xuất lớn. 
Chúng ta phải biết kế thừa và phát triển tích cực những kết quả của công
nghiệp tư bản như thành tựu khoa học, kĩ thuật và công nghệ môi trường. HOAI
Để vực nền kinh tế lạc hậu của nước nhà, Đảng xác định là phải
 Phát triển nền kinh tế nhiều thành phần để tăng sức sống và năng
động cho nền kinh tế,phát triển lực lượng sản xuất.
 Phát triển các quan hệ hàng hóa tiền tệ và tự do buôn bán, các thành
phần kinh tế tự do kinh doanh và phát triển theo khuôn khổ của
phápluật, được bình đẳng trước pháp luật.
 Mục tiêu là làm cho thành phần kinh tế quốc doanh và tập thể đóng vai trò chủ đạo.
Song song với quá trình phát triển nền kinh tế hàng hóa 14 nhiều
thành phần thì chúng ta cũng cần
 Phát triển nền kinh tế thị trườngđịnh hướng xã hội chủ nghĩa.
 Chúng ta cần mở rộng và giao lưu kinh tế với nước ngoài, nhanh
chóng hội nhập vào nền kinh tế thế giới đồng thời phải xây dựng
nền kinh tế độc lập, tự chủ. Muốn vậy, phải :
Đa phương hóa và đa dạng hóa hình thức và đối tác, phải quán
triệt trên nguyên tắc đôi bên cùng có lợi, không phân biệt chế độ chính trị xã hội, lOMoAR cPSD| 61601435
Phải triệt để khai thác lợi thế so sánh của đất nước trong quan
hệ kinh tế quốc dân nhằm khai thác tiềm năng lao động, tài
nguyên thiên nhiên đất nước, tăng xuất nhập khẩu, thu hút vốn
đầu tư kĩ thuật, công nghệ hiện đại và kinh nghiệm quản lí.
Thu hút vốn đầu tưnước ngoài và phát triển cơ sở hạ tầng cũng
là một trong những chủ trương quan trọng mà Đảng đề ra.
Để làm điều này thì chúng ta cần giữ vững ổn định  Chính trị 
Đổi mới các chính sách tài chính và tiền tệ, giá cả, phát
triểncác thị trường quan trọng như thị trường chứng
khoán, thị trường lao động… 
Nhà nước cũng cần hạn chế việc can thiệp trực tiếp vào
sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp mà nên tập
trung tốt chức năng tạo môi trường, hướng dẫn, hỗ trợ
cần thiết chocác doanh nghiệp nước ngoài. 
Xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ
nhưng thông thoáng lành mạnh để tạo sự tin tưởng cho
các nhà đầu tư của nước ngoài.
Tránh tình trạng giấy tờ phức tạp rắc rối, trên bảo dưới không nghe làm
cho quá trình giải tỏa mặt bằng gặp nhiều khó khăn.
Vận dụng của ĐCS Việt Nam vào sự nghiệp đổi mới – Từ lý luận của chủ
nghĩa Mác – Lê nin, kinh nghiệm những thành công và thất bại trong quá
trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam đã rút ra bài học kinh
nghiệm quan trọng đó là “Mọi đường lối, chủ trương của Đảng phải xuất
phát từ thực tế, tôn trọng quy luật khách quan”. Hiện nay,
Đất nước ta đang bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại
hóa, Đảng ta chủ trương: “huy động ngày càng cao mọi nguồn lực cả trong
và ngoài nước, đặc biệt là nguồn lực của dân và công cuộc phát triển đất
nước”, muốn vậy phải
• nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng phát huy sức mạnh toàn dân tộc
• đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, lOMoAR cPSD| 61601435
• thực hiện “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.
Trong những năm tới, đất nước ta đang đứng trước nhiều thuận lợi, thời
cơ, khó khăn và thách thức với rất nhiều vấn đề mới đặt ra, yêu cầu mới
nặng nề, phức tạp hơn đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Do
đó đổi mới, hội nhập và phát triển là vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với
đất nước và chế độ ta. Mối quan hệ giữa đổi mới, hội nhập và phát triển
phản ánh quy luật mang tính biện chứng, là một trong những vấn đề lý
luận cốt lõi về đường lối đổi mới ở nước ta, phản ánh mục tiêu, điều kiện,
phương thức để tiếp tục đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững, bảo
vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Để giải quyết các vấn
đề đó, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã thảo luận, đề
ra phương hướng những mục tiêu, nhiệm vụ chủ yếu cho nhiệm kỳ 2021 – 2026 như sau:
Mục tiêu tổng quát:
• Nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng;
• Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện;
• Củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước,
chế độ xã hội chủ nghĩa;
• Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát
huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại;
• Đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hóa;
• Xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định;
• Phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển,
theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Mục tiêu cụ thể:
- Đến năm 2025 : Là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng
hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp.
- Đến năm 2030: Là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. lOMoAR cPSD| 61601435
- Đến năm 2045 : Trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
Ý thức tác động trở lại vật chất
Để có được những chủ trương, đường lối đúng đắn và kịp thời đó là nhờ
Tinh thần chủ động, sáng tạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong lãnh đạo
công cuộc đổi mới toàn diện đất nước . Đường lối đổi mới đó là kết quả
của sự khảo nghiệm thực tiễn và đổi mới tư duy lý luận; là bước phát triển
có ý nghĩ trong nhận thức và hành động của Đảng với những chủ trương,
đường lối mang tính đột phá.
Đảng ta vẫn lấy chủ nghĩa Mác - Lê-Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền
tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động. Cho sự nghiệp xây dựng xã hội chủ nghĩa.
Bản thân sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội là một nhiệm vụ khó khăn,
phức tạp, đòi hỏi phải phát huy cao độ vai trò của nhân tố chủ quan, của
tính năng động, sáng tạo.
Mà trước hết là tri thức, là những phát minh vĩ đại, những đường lối chính
sách đúng đắn có tính chất quyết thắng của toàn thể dân tộc Việt Nam.
Thêm vào đó là tình cảm, là niềm tin của người dân vào các chính sách,
đường lối do Đảng đề ra.
Và còn là khối đại đoàn kết toàn dân và đó còn là ý chí, nhiệt tình, quyết
tâm thực hiện cho được xã hội xã hội chủ nghĩa trên đất nước Việt Nam.
Sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội là sự nghiệp sáng tạo vĩ đại của
Đảng, Nhà nước, nhân dân. Không có ý chí, hoài bão lớn, nghị lực lớn thì
không thể thực hiện được những nhiệm vụ trọng đại của dân tộc. Vấn đề
là ở chỗ mọi nhiệt tình và ý chí cách mạng hiện nay phải gắn liền với tri
thức, hiểu biết, đặt trên cơ sở khoa học, sự phát triển tiềm lực trí tuệ của cả dân tộc.
Không có khoa học, không có sự phát triển mạnh mẽ nguồn lực trí tuệ thì
không thể dẫn dắt xã hội đi tới văn minh, hiện đại. Do đó, phải quy tụ mọi
tài năng của công dân, tập hợp trí tuệ và phát huy sức mạnh trí tuệ của cả
dân tộc. Đầu tiên, Đảng ta xác định xây dựng nền giáo dục nhân bản, phát
huy cao nhất mọi năng lực, phẩm chất vốn có ở người học. Và nhờ có sự
phổ biến rộng rãi các chủ trương qua pháp luật, quy tắc, quy định...vào lOMoAR cPSD| 61601435
đời sống nhân dân mà nhiều mục tiêu của Đảng đã thực hiện tốt, hoàn
thành các kế hoạch được đề ra. ANH
Bước vào thế kỷ XXI, là bước vào thời kì hội nhập sâu rộng và bằng những
gì trải qua trong quá khứ, Đảng ta đề ra đường lối ngoại giao đúng đắn,
phù hợp với điều kiện mới. Thực hiện phương châm sẵn sàng “làm bạn
với tất cả mọi nước dân chủ", quan hệ “ Ngoại giao cây tre". Biết nhu, biết
cương; biết thời, biết thế; biết mình, biết người; biết tiến, biết thoái, “tùy cơ ứng biến”.
Bên cạnh đó, hiện nay vẫn tồn tại 1 vấn nạn đó là những phần tử cực đoan,
duy ý chí, gây rối, chống phá Đảng, Nhà nước ta, nhằm chia rẽ dân tộc
Việt Nam. Vì thế chúng ta cần nhận thức đúng đắn về các đường lối của
Đảng, Nhà nước, không chia sẻ những vấn đề chưa được kiểm chứng. Cần
chống lại chủ nghĩa xét lại, phòng chống diễn biến hòa bình, bạo loạn lâṭ
đổ. Như trong bối cảnh Covid19 diễn biến phức tạp, đã có nhiều thông tin
sai sự thật về dịch bệnh, vaccine phòng covid được đăng tràn lan trên
mạng xã hội nhằm ý chống phá Đảng, Nhà nước ta.Nên chúng ta cần có
hiểu biết, nhận thức đứng đắn, không chia sẻ, không để cuốn theo những
phần tử cực đoan đó. Và Nhà nước cũng đã có những hình thức xử lí nghiêm minh.
Phải kể đến là những nhận định đúng, kịp thời về tình hình dịch bệnh
Covid 19, Đảng, Nhà nước đã đưa ra nhiều quyết định mang tầm
chiến lược để thay đổi, chuyển hướng phù hợp tình hình, huy động sự
vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn dân đem tất cả những gì
có thể trong điều kiện khó khăn, lo cho sức khỏe và tính mạng của
nhân dân. Nhờ đó, chúng ta đã giảm thiểu những tác động và hậu quả của dịch bệnh, Thành tựu
Ngọn gió đổi mới của Đảng đến từ Đại hội VI đã bắt kịp thời cơ, phù hợp
với thực tiễn phát triển và hợp lòng dân. Từ một nước phải nhập khẩu gạo,
chỉ ít năm sau đổi mới, Việt Nam trở thành một trong những nước xuất lOMoAR cPSD| 61601435
khẩu gạo lớn của thế giới. Trải qua hơn 35 năm thực hiện đổi mới đã đạt
được những thành tựu hết sức to lớn: Nước ta đã ra khỏi khủng hoảng
kinh tế – xã hội kéo dài trầm trọng, chuyển nước ta sang một chặng đường
mới của thời kỳ quá độ.
• Hội nhập kinh tế quốc tế được đẩy mạnh
• Bình thường hoá quan hệ với Mỹ
• Tham gia nhiều tổ chức, diễn đàn trên thế giới ( Asean, Apec, WTO, EVFTA….
• Từ chỗ bị bao vây cấm vận nay ta đã bình thường hoá
được tất cả các nước lớn, có quan hệ ngoại giao với
189/193 quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc (LHQ),
trong đó có quan hệ Đối tác chiến lược và Đối tác toàn diện với 30 nước
• Đồng thời cân bằng quan hệ với các nước lớn, phát triển
quan hệ tốt đẹp với các nước láng giềng trong khu vực.
• Phát triển văn hóa, thực hiện tiến bộ và công bằng xã
hội  Công tác giải quyết việc làm, xoá đói giảm nghèo
vượt mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ.
• Tỷ lệ đô thị hóa tăng từ 30,5% năm 2010 lên khoảng 40% năm 2020
• Hỗ trợ nhà ở, đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, hỗ trợ
vay vốn phát triển sản xuất... cho hàng trăm nghìn hộ
đồng bào các dân tộc thiểu số.
• Nền kinh tế có những chuyển biến tích cực
• Tăng trưởng GDP tiếp tục tăng cao
• Nguồn vốn đầu tư nước ngoài tăng mạnh  Lạm phát
vẫn được giữ ở mức dưới 10%
• Tốc độ tăng trưởng của công nghiệp vẫn đạt hai con số
 Đời sống của nhân dân ngày càng được ổn định và nâng cao.
Nhờ có sự vận dụng sáng tạo, linh hoạt các mối quan hê ̣giữa vật chất và
ý thức mà trong suốt mấy mươi năm qua , Đảng ta đã dẫn dắt đất nước đi
lên từ con số 0 và hiện tại là sánh vai với các cường quốc năm châu. lOMoAR cPSD| 61601435
“Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc
tế như ngày nay”. Như những gì mà Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã
nói, chúng ta ngồi đây, ngay bây giờ hoàn toàn có quyền tự hào, hoàn toàn
tin tưởng vào những gì mà Đảng, Nhà nước đang làm, đang lãnh đạo.