Trò chơi có tổng bằng 0 (zero-sum game) là gì? Đặc điểm, ý nghĩa

Trò chơi có tổng bằng 0 (zero-sum game) là gì? Đặc điểm, ý nghĩa
1. Thế nào là Trò chơi có tổng bằng 0 (zero-sum game)?
Trò chơi có tổng bằng không được gọi là "Zero-Sum Game" trong tiếng Anh.
Đây là một khái niệm trong lý thuyết trò chơi, mô tả tình huống trong đó sự
kiện một người kiếm được tương đương với sự kiện mà người khác mất đi,
dẫn đến sự thay đổi tài sản hoặc lợi ích của các bên là bằng không. Trò chơi
có tổng bằng không có thể có ít nhất hai người chơi hoặc thậm chí hàng triệu người tham gia.
Mặc dù là một thuật ngữ trong lý thuyết trò chơi, nhưng trò chơi có tổng bằng
không không phổ biến bằng các trò chơi có tổng khác không. Poker và cờ
bạc là hai ví dụ phổ biến của trò chơi có tổng bằng 0, vì tổng số tiền mà một
số người chơi giành được bằng tổng số tiền thua lỗ của những người khác.
Trong thị trường tài chính, quyền chọn và hợp đồng tương lai là hai ví dụ điển
hình của trò chơi có tổng bằng không (không tính chi phí giao dịch). Với mỗi
người có lãi trên một hợp đồng, thì sẽ có một bên phải chịu mất lỗ tương ứng.
1.1 Với thị trường chứng khoán:
Các giao dịch trên thị trường chứng khoán thường được coi là trò chơi có
tổng bằng không. Tuy nhiên, bởi vì các giao dịch dựa trên kỳ vọng trong
tương lai và các nhà giao dịch có các mức độ ưu tiên khác nhau đối với rủi ro,
một giao dịch có thể mang lại lợi ích cho cả hai bên.
Tình huống đầu tư dài hạn có tổng dương vì các vốn đầu tư tạo ra các cơ hội
sản xuất và tạo ra việc làm. Các việc làm này còn tạo ra sản xuất, thu nhập
và tiết kiệm, tạo thành một chu kỳ đầu tư mới.
1.2 Trong các giao dịch thực tế:
Giao dịch quyền chọn và hợp đồng tương lai là những ví dụ thực tế gần với
trò chơi có tổng bằng không. Chúng đơn giản là đánh cược về mức giá tương
lai của một mặt hàng nhất định trong khoảng thời gian cụ thể. Tuy nhiên,
chúng có thể giúp các bên đạt được lợi ích nếu như đánh giá rủi ro khác nhau.
Dù giải thích về quyền chọn và hợp đồng tương lai là đơn giản, thực tế nếu
giá của hàng hóa tăng (thường là trái với kì vọng của thị trường) trong
khoảng thời gian ấn định, nhà đầu tư có thể bán hợp đồng tương lai và thu về
lợi nhuận. Tuy nhiên, khi một nhà đầu tư kiếm được tiền thì sẽ có một nhà
đầu tư khác phải chịu lỗ tương ứng.
Vì vậy, hợp đồng tương lai và quyền chọn không phải dành cho những nhà
đầu tư thiếu kinh nghiệm. Tuy nhiên, chúng cung cấp tính thanh khoản thị
trường và có thể mang lại thành công rất lớn cho nhà đầu tư hoặc công ty.
Nói tóm lại, trò chơi có tổng bằng 0 (zero-sum game) là một loại trò chơi trong
đó tổng giá trị của tiền thắng và tiền thua bằng 0. Nghĩa là, nếu một người
chơi thắng, thì người chơi kia phải thua cùng một số tiền. Trong trò chơi có
tổng bằng 0, việc một người chơi giành lợi thế là đồng nghĩa với việc người kia mất đi.
2. Đặc điểm của Trò chơi có tổng bằng 0
Đặc điểm chính của trò chơi có tổng bằng 0 (zero-sum game) là:
- Tổng bằng 0: Trong trò chơi này, tổng số lợi ích hoặc tài sản mà một người
chơi thu được là bằng tổng số lợi ích hoặc tài sản mà người khác mất đi. Tức
là mỗi đơn vị lợi ích hoặc tài sản được chuyển từ một bên sang bên kia, mà
không có sự tăng giảm tổng cộng trong hệ thống.
- Sự cạnh tranh: Trò chơi có tổng bằng 0 thường đòi hỏi sự cạnh tranh giữa
các người chơi. Mỗi người chơi cố gắng tối đa để đạt được lợi ích cá nhân và
gây thiệt hại cho người khác. Sự cạnh tranh này thường là tâm lý và chiến
thuật trong việc đưa ra quyết định và hành động.
- Tính công bằng: Với tổng bằng 0, trò chơi này không tạo ra sự chênh lệch
tài sản hay lợi ích giữa các người chơi. Một người chơi chỉ có thể đạt được
lợi ích bằng cách chuyển đổi hoặc chia sẻ với người khác. Do đó, không có
một người chơi nào có lợi thế tuyệt đối trong trò chơi này.
- Khả năng mất đi và đạt được: Trong trò chơi có tổng bằng 0, một người
chơi có thể mất đi hoặc đạt được lợi ích, tài sản tương tự như người khác.
Không có trường hợp một người chơi luôn luôn thắng và người khác luôn
luôn thua. Mọi người chơi đều có cơ hội để thay đổi tình hình và đạt được kết quả tốt hơn.
- Có thể áp dụng cho nhiều ngành và lĩnh vực: Trò chơi có tổng bằng 0 không
chỉ áp dụng trong lĩnh vực trò chơi mà còn có thể áp dụng trong kinh tế, chính
trị, quản lý, và các lĩnh vực khác. Nó thể hiện một mô hình tương tác trong đó
sự đạt được của một bên đôi khi dựa trên sự thiệt hại của người khác.
3. Ý nghĩa của việc nghiên cứu về trò chơi có tổng bằng 0
Nghiên cứu về trò chơi có tổng bằng 0 (zero-sum game) là rất quan trọng
trong lý thuyết trò chơi và kinh tế học. Các nhà nghiên cứu có thể áp dụng
các kết quả từ nghiên cứu này vào nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm:
- Kinh tế học: Trò chơi có tổng bằng 0 được áp dụng rộng rãi trong nghiên
cứu và phân tích thị trường tài chính và chứng khoán. Các nhà kinh tế học có
thể sử dụng các kết quả từ nghiên cứu trò chơi để hiểu hơn về hành vi và
quyết định của các nhà đầu tư trên thị trường.
- Chiến lược quân sự: Nghiên cứu trò chơi có tổng bằng 0 có thể được áp
dụng để phân tích các chiến lược trong lĩnh vực quân sự. Các chiến lược gia
có thể sử dụng kết quả từ nghiên cứu để tối ưu hóa các quyết định chiến
lược trong các tình huống khác nhau.
- Công nghệ thông tin: Nghiên cứu trò chơi có tổng bằng 0 được sử dụng để
phát triển các thuật toán tối ưu cho các trò chơi đa người. Các nhà khoa học
máy tính có thể sử dụng kết quả từ nghiên cứu để thiết kế các thuật toán để
giải quyết các trò chơi đa người.
- Lý thuyết trò chơi: Nghiên cứu trò chơi có tổng bằng 0 có thể được sử dụng
để phát triển các lý thuyết trò chơi mới và nâng cao các lý thuyết hiện có. Các
nhà nghiên cứu có thể sử dụng kết quả từ nghiên cứu để phát triển các lý
thuyết mới về hành vi và quyết định trong các trò chơi đa người.
Nghiên cứu về trò chơi có tổng bằng 0 cũng cung cấp cho chúng ta cái nhìn
sâu sắc hơn về cách thức tư duy chiến lược trong các tình huống có lợi cho
bên thắng lợi. Trong trò chơi có tổng bằng 0, mỗi bên đều đang cố gắng
giành chiến thắng và lợi ích của bên này đồng nghĩa với tổn thất của bên kia.
Do đó, việc nghiên cứu trò chơi này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các quyết
định chiến lược của bên thắng lợi, đồng thời cũng giúp chúng ta phát triển
những chiến lược tốt hơn để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống.
Ngoài ra, trò chơi có tổng bằng 0 còn được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực
kinh tế, đặc biệt là trong thị trường chứng khoán và tài chính. Những kiến
thức và kinh nghiệm được rút ra từ nghiên cứu trò chơi này có thể giúp các
nhà đầu tư, các nhà quản lý tài sản và các chuyên gia kinh tế phát triển
những chiến lược đầu tư tốt hơn, giảm thiểu rủi ro và tăng cường hiệu quả đầu tư.
Vì vậy, việc nghiên cứu trò chơi có tổng bằng 0 là vô cùng quan trọng và cần
thiết để cải thiện chất lượng cuộc sống và kinh tế của xã hội, đồng thời giúp
chúng ta hiểu rõ hơn về tư duy chiến lược và tối ưu hóa quyết định trong các
tình huống có tính cạnh tranh cao.
Document Outline

• Trò chơi có tổng bằng 0 (zero-sum game) là gì? Đặc
  • 1. Thế nào là Trò chơi có tổng bằng 0 (zero-sum ga
    • 1.1 Với thị trường chứng khoán:
    • 1.2 Trong các giao dịch thực tế:
  • 2. Đặc điểm của Trò chơi có tổng bằng 0
  • 3. Ý nghĩa của việc nghiên cứu về trò chơi có tổng