Trong phân tử benzen có? Hoá học lớp 11

Trong phân tử benzen có? Hoá học lớp 11 1. Trả lời câu hỏi Trong phân tử benzen :
A. 6 nguyên tử H và 6 nguyên tử C đều nằm trên 1 mặt phẳng.
B. 6 nguyên tử H nằm trên cùng một mặt phẳng khác với mặt phẳng của 6 nguyên tử C.
C. Chỉ có 6 nguyên tử C nằm trong cùng một mặt phẳng.
D. Chỉ có 6 nguyên tử H nằm trong cùng một mặt phẳng.
Đáp án: A. Trong phân tử benzen có 6 nguyên tử H và 6 nguyên tử C đều nằm trên 1 mặt phẳng.
2. Ôn lại kiến thức về benzen
- Benzen được biết đến là một hidrocacbon thơm, lỏng, không có màu và
cũng không tan trong nước. Khối lượng riêng của benzen nhẹ hơn so với nước.
- Benzen dễ dàng được hòa tan trong trong dầu khoáng, dầu động, thực vật,
dung môi hữu cơ,… đặc biệt là cao su, nhựa đường, nhựa than, mỡ, sơn, vecni, hắc ín,…
- Benzen (C6H6) cấu tạo gồm 6 nguyên tử C. 6 nguyên tử này trong phân tử
benzen đều ở trạng thái lai hóa sp2 (lai hóa tam giác). Mỗi nguyên tử C dùng
3 obitan lai hóa để tạo liên kết σ với 2 nguyên tử C ở bên cạnh nó và tạo liên
kết với 11 nguyên tử H. 6 obitan p còn lại của 6 nguyên tử C tạo nên cấu trúc xen phủ bên với nhau
3. Câu hỏi bài tập vận dụng liên quan
Câu hỏi số 1: Giải thích tại sao benzen được gọi là hợp chất không bão
hòa, mặc dù nó chứa liên kết đôi.
Lời giải chi tiết:
Benzen được gọi là hợp chất không bão hòa mặc dù nó chứa liên kết đôi do
cấu trúc đặc biệt của nó. Benzen có công thức phân tử C6H6, nhưng nếu ta
xem xét cấu trúc hóa học của nó, ta sẽ thấy rằng benzen không thể được mô
tả chính xác bằng một dạng cấu trúc Lewis thông thường với các liên kết đôi hoặc đơn.
Trong mô hình cấu trúc Lewis, mỗi nguyên tử cacbon thường được liên kết
bởi một liên kết đôi hoặc đơn. Tuy nhiên, trong benzen, cấu trúc không thể
mô tả bằng cách sử dụng chỉ liên kết đơn hoặc liên kết đôi. Thay vào đó,
benzen được biểu diễn bằng mô hình "vòng liên kết" (ring of resonance) trong
đó 6 nguyên tử cacbon và các nguyên tử hydro được sắp xế thành một vòng
và liên kết chứa sự đồng điện tử lan truyền đều qua toàn bộ vòng.
Mô hình vòng liên kết giải thích sự ổn định và tính động của benzen, và nó
làm cho benzen trở thành một hợp chất không bão hòa, tức là không có liên
kết đôi hoặc đơn cụ thể mà ta có thể chỉ định. Sự liên kết đồng điện tử lan
truyền này tạo nên một tính chất đặc biệt của sự bền và ổn định, giúp benzen
tham gia vào nhiều phản ứng hóa học mà các hợp chất không bão hòa khác không thể tham gia.
Câu hỏi số 2: So sánh tính bền của liên kết C-C trong benzen với liên kết
đôi trong các hợp chất không bão hòa khác. Lời giải chi tiết:
Liên kết C-C trong benzen và liên kết đôi trong các hợp chất không bão hòa
khác có những đặc điểm khác nhau về tính bền. Dưới đây là một so sánh
giữa tính bền của chúng:
- Liên kết C-C trong benzen:
+ Độ dài liên kết: Liên kết C-C trong benzen có độ dài trung bình, tương đối
giữa độ dài của liên kết đơn và liên kết đôi.
+ Tính chất liên kết: Liên kết C-C trong benzen là một liên kết đặc biệt, có tính
chất hóa học đồng điệu do sự đồng điện tử lan truyền qua toàn bộ vòng. Điều
này tạo ra một hệ thống liên kết mạnh mẽ và ổn định.
- Liên kết đôi trong các hợp chất không bão hòa:
+ Độ dài liên kết: Liên kết đôi thường ngắn hơn so với liên kết đơn, do sự
chia sẻ chặt chẽ hơn của electron giữa hai nguyên tử cacbon.
+ Tính chất liên kết: Liên kết đôi có thể dễ dàng tham gia các phản ứng hóa
học do sự dễ dàng của quá trình phá vỡ liên kết. Tuy nhiên, liên kết đôi không
có tính chất đồng điện tử lan truyền như liên kết C-C trong benzen, nó chỉ tồn
tại giữa hai nguyên tử cacbon gần nhau mà không tạo thành một hệ thống
đồng điện tử lan truyền qua nhiều nguyên tử. - Tính bền so sánh:
+ Liên kết C-C trong benzen thường có tính chất ổn định và bền vững hóa học.
+ Liên kết đôi trong các hợp chất không bão hòa thường dễ phá vỡ hơn và có
tính chất hóa học linh hoạt hơn.
Tính chất đặc biệt của liên kết C-C trong benzen làm cho nó có tính bền cao
và đồng thời giữ cho benzen không tham gia vào các phản ứng hóa học của
các hợp chất không bão hòa khác.
Câu hỏi số 3: Nêu rõ vai trò của benzen trong tổng hợp các hợp chất hữu cơ khác. Lời giải chi tiết:
Benzen chơi một vai trò quan trọng trong tổng hợp các hợp chất hữu cơ và
tham gia vào nhiều phản ứng hóa học khác nhau. Dưới đây là một số vai trò
chính của benzen trong tổng hợp hợp chất hữu cơ:
- Nguyên liệu trong tổng hợp:
Benzen thường được sử dụng làm nguyên liệu chính trong quá trình sản xuất
nhiều hợp chất hữu cơ khác. Các phản ứng hóa học tiếp theo có thể chuyển
đổi benzen thành các sản phẩm có giá trị cao.
- Nhóm thế hoá và nitration:
Benzen có thể trải qua các phản ứng thế hóa, nơi một hoặc nhiều nguyên tử
hydro được thay thế bằng các nhóm chức năng khác nhau. Điều này mở ra
khả năng tạo ra một loạt các hợp chất có các tính chất hóa học và vật lý khác nhau.
- Hydrogenation và dehydrogenation:
Benzen có thể tham gia vào các phản ứng hydrogenation để giảm số lượng
liên kết đôi trong phân tử, hoặc ngược lại, tham gia vào các phản ứng
dehydrogenation để tạo ra các hợp chất có nhiều liên kết đôi hơn.
- Tổng hợp các hợp chất thiên nhiên:
Benzen là một thành phần chính của nhiều hợp chất tự nhiên, như alkaloid,
các loại hormone, và nhiều hợp chất hữu cơ khác có ý nghĩa sinh học quan trọng.
- Sự tham gia trong tổng hợp dẫn xuất benzen:
Benzen thường được sử dụng để tạo ra các dẫn xuất benzen thông qua các
phản ứng hóa học. Các dẫn xuất benzen này có thể có nhóm chức năng hoặc
nhóm thế khác nhau, tùy thuộc vào yêu cầu của quá trình tổng hợp.
Tổng cộng, khả năng tham gia vào nhiều loại phản ứng hóa học và tính chất
đặc biệt của liên kết C-C trong benzen làm cho nó trở thành một nguồn
nguyên liệu quan trọng trong ngành công nghiệp hóa chất và đóng vai trò
quan trọng trong tổng hợp các hợp chất hữu cơ.
Câu hỏi số 4: Mô tả cách các nhóm thế có thể ảnh hưởng đến tính chất
hóa học của benzen. Lời giải chi tiết:
Các nhóm thế có thể ảnh hưởng đến tính chất hóa học của benzen bằng
cách chuyển đổi các đặc điểm về điện tử và không gian của vùng xung quanh
nhân benzen. Dưới đây là mô tả cách các nhóm thế có thể ảnh hưởng: - Nhóm thế +M:
Các nhóm thế +M cung cấp thêm điện tử cho nhân benzen thông qua cảm
giác đồng điện tử. Điều này làm tăng mật độ electron trên các nguyên tử cacbon trong vòng benzen.
Ví dụ: Nhóm amino (-NH2), hydroxyl (-OH), và metoxy (-OCH3). - Nhóm thế -M:
Các nhóm thế -M thu hút điện tử từ nhân benzen, giảm mật độ electron trên
các nguyên tử cacbon trong vòng benzen.
Ví dụ: Nhóm nitro (-NO2), carbonyl (-C=O), và halogen (-X).
- Nhóm thế ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng:
Nhóm thế +M thường làm tăng tốc độ phản ứng thế hơn trên vòng benzen vì
chúng làm tăng mật độ electron trên vòng và làm cho vị trí trống xung quanh
nhân benzen hấp thụ dễ dàng hơn.
Nhóm thế -M thường làm giảm tốc độ phản ứng thế hơn trên vòng benzen vì
chúng thu hút điện tử và làm cho vị trí trống trở nên khó tiếp cận hơn.
- Ảnh hưởng đến vị trí phản ứng:
Các nhóm thế có thể làm thay đổi vị trí ưu tiên của các phản ứng thế trên
vòng benzen, tạo ra sản phẩm chủ yếu tại một số vị trí nhất định.
Các nhóm thế +M thường thúc đẩy phản ứng ở vị trí ortho và para.
Các nhóm thế -M thường thúc đẩy phản ứng ở vị trí meta.
- Ảnh hưởng đến tính chất vật lý:
Các nhóm thế cũng có thể ảnh hưởng đến tính chất vật lý của các hợp chất
benzen, như điểm nóng chảy và sôi.
Tóm lại, sự hiện diện của các nhóm thế có thể thay đổi tính chất hóa học và
vật lý của benzen, tạo ra một loạt các hợp chất benzen có đặc điểm riêng biệt.
Document Outline

• Trong phân tử benzen có? Hoá học lớp 11
  • 1. Trả lời câu hỏi
  • 2. Ôn lại kiến thức về benzen
  • 3. Câu hỏi bài tập vận dụng liên quan