Trưa tha hương | Soạn văn 7 Cánh diều

Tác phẩm Trưa tha hương của Trần Cư sẽ được học trong chương trình Ngữ văn lớp 7, sách Cánh diều, tập 2. Tài liệu Soạn văn 7: Trưa tha hương, giới thiệu đến các bạn học sinh để có thể tìm hiểu về tác phẩm này.

Soạn văn 7: Trưa tha hương
1. Chun b
- Tác gi Trần Cư sinh năm 1918, mất năm 2002, quê ở Hi Phòng.
- Hát ru ngun gốc lâu đời, phương pháp các bà, các mẹ dùng để ru con
ng. Phn ln các câu trong bài hát ru con ly t ca dao, đồng dao, hay trích t
các loại thơ hoặc n gian đưc truyn ming t xung m, thế h trưc
sang thế h sau.
2. Đọc hiu
Câu 1. T “nạo” trong câu: “Tiếng võng đưa ko kẹt như nạo vào hồn.” diễn t
được điu gì?
Tiếng võng vang lên chạm đến tâm hn, gi cm giác da diết, bi hi.
Câu 2. Ti sao tiếng hát ru li khiến nhân vật “tôi” nh nhà?
c v quê nhà gn lin vi tiếng hát ru.
Câu 3. Tiếng hát ru đã giúp “tôi” nhận ra điều gì?
Nhn ra giữa ra đình ngưi cái hnh phúc hng ngày vn có chính trong gia
đình tôi.
Câu 4. Nhân vật “tôi” thấy hình nh gì của quê hương qua tiếng hát ru?
Hình nh: nhng làng tre xanh trên rung lúa, vi các thôn n khăn mỏ qu,
những đêm trăng trai gái hát trng quân, những đêm chèo ngày vào đám của
quê hương.
3. Tr li câu hi
Câu 1. Bài tùy bút Trưa tha hương viết v chuyện gì? Đ tài bi cnh ca
câu chuyện có gì đặc bit?
Bài y bút viết v: Mt buổi trưa Chúp khiến nhân vật “tôi” nhớ v quê
hương.
Đề tài: S thân thuc ca quê hương
Bi cnh: Nhân vật “tôi” đang nơi xứ người, bng nghe thy tiếng hát ru
đã làm gợi nh v quê hương.
Câu 2. Tiếng hát ru đã làm nhân vật “tôi” nh đến nhng gì?
Tiếng hát ru đã làm nhân vật “tôi” nh đến:
- Nhà và nhng k nim v người thân: cha, m và người vú em
- Quê hương xứ Bc với: “Những làng tre xanh trên rung lúa, vi các thôn
n khăn mỏ qu, những đêm trăng trai gái hát trng quân, những đêm chèo
ngày vào đám, tất c cuc sng nhịp nhàng, đơn sơ, đầy thi v ngoài đồng
rung, trong thôn xóm, tt c nhng cái gì rất đẹp của quê hương”.
Câu 3. Dn ra mt s câu văn, đoạn văn th hin tình cảm c động
những suy nghĩ sâu lắng ca tác gi khi nghe tiếng hát ru.
- “T nhiên tôi nh nhà. Phải chăng tôi đã gặp linh hn ca đt nước. Hình như
xa lm, đã lâu rồi, mãi tít phương Bắc, trong gia đình tôi ng nhng bui
trưa oi ả vi tiếng võng đều đều…”
- “Tôi bỗng nh nhà như một đứa tr.ngc nhiên sao li nm đây, ở chn
rừng y. Thì ra tôi đã phải đi mất hàng ngàn y s mi nhn thy gia
gia đình người cái hnh phúc hng ngày vn có chính trong gia đình tôi. [...]”
- “Tiếng ru đều đềua vi tiếng võng ko kt có một cái gì đặc bit Vit Nam
- nht là mt buổi trưa chn xa xôi, nghe mt câu hát ru ca quê hương mình,
thm thía và buồn mang mang quá!”
- “Tôi bỗng thy m hn bớt đơn hơn mt chút. Bi chn xa l y,
bên vách kia còn mt linh hồn đơn, lạnh lùng n, nhưng âm thầm, tăm
tối hơn, cho nên tha hương hơn na…”
- “Thì ra, chocó đi quanh thế giớiy đi nữa, trong khi Trái Đất mang ta, ta
cũng mang trong lòng cả mt thế gii.”
- “Dù qua không gian, qua thời gian, ta vn còn mt chút riêng bit ca ta.
Tiếng nói có tr tr, giọng có pha, nhưng tâm hn vn vy. [...]”
Câu 4. Qua mt s câu văn cụ th trong văn bản, phân tích đặc điểm ca y
bút: ngôn ng rt giàu hình nh và cm xúc.
- Những câu văn giàu hình nh giúp tái hin li cnh vật: “Tiếng dây thng
căng thẳng c vào guc võng ko kt, nghe bun nn lạ”; “Tôi ng đưa kẽo
kẹt như no vào hồn”; “Những làng tre xanh trên rung lúa, vi các thôn n
khăn mỏ qu, những đêm trăng trai gái hát trng quân, những đêm trèo ngày
vào đám…”
- Nhng câu văn giàu cảm xúc: “Tự nhiên tôi nh nhà”; “Tôi bỗng nh nhà
như một đứa trẻ”; “Tôi bng thy m hồn đơn hơn một chút”... bộc l trc
tiếp nỗi cô đơn, nhớ nhà.
Câu 5. Bài tùy bút cho em hiểu thêm đưc gì v điệu hát ru min Bc?
Điu hát ru min Bắc đã thấm sâu vào tâm hn mỗi người, tr thành mt c
đẹp đẽ gi nhc k nim v tuổi thơ, gi nhc v quê hương.
| 1/3

Preview text:

Soạn văn 7: Trưa tha hương 1. Chuẩn bị
- Tác giả Trần Cư sinh năm 1918, mất năm 2002, quê ở Hải Phòng.
- Hát ru có nguồn gốc lâu đời, là phương pháp các bà, các mẹ dùng để ru con
ngủ. Phần lớn các câu trong bài hát ru con lấy từ ca dao, đồng dao, hay trích từ
các loại thơ hoặc hò dân gian được truyền miệng từ bà xuống mẹ, thế hệ trước sang thế hệ sau. 2. Đọc hiểu
Câu 1. Từ “nạo” trong câu: “Tiếng võng đưa kẽo kẹt như nạo vào hồn.” diễn tả được điều gì?
Tiếng võng vang lên chạm đến tâm hồn, gợi cảm giác da diết, bồi hồi.
Câu 2. Tại sao tiếng hát ru lại khiến nhân vật “tôi” nhớ nhà?
Kí ức về quê nhà gắn liền với tiếng hát ru.
Câu 3. Tiếng hát ru đã giúp “tôi” nhận ra điều gì?
Nhận ra ở giữa ra đình người cái hạnh phúc hằng ngày vẫn có ở chính trong gia đình tôi.
Câu 4. Nhân vật “tôi” thấy hình ảnh gì của quê hương qua tiếng hát ru?
Hình ảnh: những làng tre xanh trên ruộng lúa, với các cô thôn nữ khăn mỏ quạ,
những đêm trăng trai gái hát trống quân, những đêm chèo ngày vào đám của quê hương.
3. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Bài tùy bút Trưa tha hương viết về chuyện gì? Đề tài và bối cảnh của
câu chuyện có gì đặc biệt? 
Bài tùy bút viết về: Một buổi trưa ở Chúp khiến nhân vật “tôi” nhớ về quê hương. 
Đề tài: Sự thân thuộc của quê hương 
Bối cảnh: Nhân vật “tôi” đang ở nơi xứ người, bỗng nghe thấy tiếng hát ru
đã làm gợi nhớ về quê hương.
Câu 2. Tiếng hát ru đã làm nhân vật “tôi” nhớ đến những gì?
Tiếng hát ru đã làm nhân vật “tôi” nhớ đến:
- Nhà và những kỉ niệm về người thân: cha, mẹ và người vú em
- Quê hương xứ Bắc với: “Những làng tre xanh trên ruộng lúa, với các cô thôn
nữ khăn mỏ quạ, những đêm trăng trai gái hát trống quân, những đêm chèo
ngày vào đám, tất cả cuộc sống nhịp nhàng, đơn sơ, đầy thi vị ngoài đồng
ruộng, trong thôn xóm, tất cả những cái gì rất đẹp của quê hương”.
Câu 3. Dẫn ra một số câu văn, đoạn văn thể hiện rõ tình cảm xúc động và
những suy nghĩ sâu lắng của tác giả khi nghe tiếng hát ru.
- “Tự nhiên tôi nhớ nhà. Phải chăng tôi đã gặp linh hồn của đất nước. Hình như
xa lắm, đã lâu rồi, ở mãi tít phương Bắc, trong gia đình tôi cũng có những buổi
trưa oi ả với tiếng võng đều đều…”
- “Tôi bỗng nhớ nhà như một đứa trẻ. Và ngạc nhiên sao lại nằm ở đây, ở chốn
rừng rú này. Thì ra tôi đã phải đi mất hàng ngàn cây số mới nhận thấy ở giữa
gia đình người cái hạnh phúc hằng ngày vẫn có ở chính trong gia đình tôi. [...]”
- “Tiếng ru đều đều hòa với tiếng võng kẽo kẹt có một cái gì đặc biệt Việt Nam
- nhất là một buổi trưa ở chốn xa xôi, nghe một câu hát ru của quê hương mình,
thấm thía và buồn mang mang quá!”
- “Tôi bỗng thấy tâm hồn bớt cô đơn hơn một chút. Bởi vì ở chốn xa lạ này,
bên vách kia còn có một linh hồn cô đơn, lạnh lùng hơn, nhưng âm thầm, tăm
tối hơn, cho nên tha hương hơn nữa…”
- “Thì ra, cho dù có đi quanh thế giới này đi nữa, trong khi Trái Đất mang ta, ta
cũng mang trong lòng cả một thế giới.”
- “Dù qua không gian, qua thời gian, ta vẫn còn một chút gì riêng biệt của ta.
Tiếng nói có trọ trẹ, giọng có pha, nhưng tâm hồn vẫn vậy. [...]”
Câu 4. Qua một số câu văn cụ thể trong văn bản, phân tích đặc điểm của tùy
bút: ngôn ngữ rất giàu hình ảnh và cảm xúc.
- Những câu văn giàu hình ảnh giúp tái hiện lại cảnh vật: “Tiếng dây thừng
căng thẳng cọ vào guốc võng kẽo kẹt, nghe buồn nản lạ”; “Tôi võng đưa kẽo
kẹt như nạo vào hồn”; “Những làng tre xanh trên ruộng lúa, với các cô thôn nữ
khăn mỏ quạ, những đêm trăng trai gái hát trống quân, những đêm trèo ngày vào đám…”
- Những câu văn giàu cảm xúc: “Tự nhiên tôi nhớ nhà”; “Tôi bỗng nhớ nhà
như một đứa trẻ”; “Tôi bỗng thấy tâm hồn cô đơn hơn một chút”... bộc lộ trực
tiếp nỗi cô đơn, nhớ nhà.
Câu 5. Bài tùy bút cho em hiểu thêm được gì về điệu hát ru miền Bắc?
Điệu hát ru miền Bắc đã thấm sâu vào tâm hồn mỗi người, trở thành một kí ức
đẹp đẽ gợi nhắc kỉ niệm về tuổi thơ, gợi nhắc về quê hương.