Vai trò của làng xã Việt Nam trong văn hóa và kinh tế xã hội

Vai trò của làng xã Việt Nam
Trong lịch sử Việt Nam, làng xã đóng vai trò hết sức quan trọng đối với đời sống
kinh tế, chính trị, văn hóa – xã hội của đất nước, tạo nên những nét văn hóa truyền
thống đặc sắc, độc đáo riêng biệt trường tồn theo thời gian, góp phần làm cho nền
văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Trần Thị Tuyết Nhung (2017) đã phát biểu rằng:
Tính tự trị: Nhờ tính tự trị mà làng xã ổn định, quy cũ, hình thành nên nhiều
sắc thái văn hóa riêng biệt, làm nên tính đa dạng của văn hóa Việt Nam. Nhờ tính
tự trị này mà làng xã đã bảo vệ được văn hóa dân tộc một cách vững chắc và hiệu
quả trước chính sách đồng hóa của các thế lực đô hộ ngoại bang, bảo tồn lưu giữ
được nhiều thành tựu văn hóa vật thể và phi vật thể mang ý nghĩa dân tộc và nhân
loại. Làng còn là pháo đài bảo vệ bản sắc văn hóa Việt Nam trước sự tấn công của
văn hóa lai căng, văn hóa độc hại từ bên ngoài truyền vào nước ta hiện nay.
Tính cộng đồng: là cơ sở cho sự hình thành ý thức quốc gia dân tộc của
người Việt, tinh thần đại nghĩa, nhân ái thủy chung, tinh thần đoàn kết keo sơn của
dân tộc Việt Nam trải qua thử thách khốc liệt của lịch sử dân tộc. Tính cộng đồng
đã tạo nên nếp sống chan hòa, đoàn kết, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau, tinh thần tập
thể của người dân làng Việt trong lịch sử. (tr.93) Kinh tế:
Làng xã Việt Nam đóng vai trò thiết yếu trong đời sống kinh tế, là nền tảng cho
sự phát triển của xã hội. Làng xã không chỉ là nơi sản xuất nông nghiệp mà còn là
nơi lưu giữ và phát huy các nghề thủ công truyền thống, tạo nên bản sắc riêng biệt
cho mỗi vùng miền. Chợ quê Việt Nam không chỉ có chức năng kinh tế, mà nó còn
mang theo chức năng văn hóa. Hoạt động thương nghiệp sôi nổi tại các chợ phiên
và cửa hàng góp phần thúc đẩy giao thương, kết nối cộng đồng và tạo ra một nền
kinh tế đa dạng, phong phú. Những hoạt động thương nghiệp này không chỉ tạo ra
thu nhập mà còn góp phần vào sự phát triển cộng đồng và tăng cường liên kết giữa
các làng xã. Thông qua việc tham gia các phiên chợ, người dân không chỉ thuận
tiện trong việc trao đổi sản phẩm mà còn tạo ra một không gian văn hóa sôi động,
nơi mà truyền thống âm nhạc, hát chèo, hát xẩm và các nghệ thuật dân gian khác
được duy trì và phát triển.
Chính trị - xã hội:
Làng xã Việt Nam không chỉ là một đơn vị hành chính mà còn là một cộng
đồng gắn kết với vai trò to lớn trong đời sống chính trị - xã hội. Làng xã thể hiện
tinh thần tự chủ, tự quản qua hệ thống ban hội đồng, chức dịch được bầu ra từ dân,
đảm nhiệm việc quản lý các hoạt động và giải quyết tranh chấp. Làng xã đóng vai
trò là đơn vị hành chính, chịu sự giám sát của nhà nước phong kiến, thực hiện thu
thuế, quản lý hộ tịch và thi hành chính sách. Việc tổ chức các hội đồng và ban quản
lý được bầu chọn từ dân làng không chỉ giúp trong việc quản lý các hoạt động hàng
ngày mà còn thể hiện sự tham gia dân chủ của người dân trong quá trình ra quyết
định và thực hiện các chính sách địa phương. Không chỉ đóng vai trò trong quản lý
hàng ngày, làng xã còn góp phần vào việc bảo vệ quốc gia và duy trì an ninh xã hội.
Làng xã có nghĩa vụ cung cấp binh lính cho nhà nước khi có chiến tranh, thể hiện
tinh thần yêu nước và ý thức trách nhiệm của người dân.
Về mặt xã hội, làng xã cũng đóng vai trò quan trọng trong giáo dục, với trường
học dạy chữ, đạo đức, lễ nghi cho con em trong làng. Làng xã còn là nơi lưu giữ tín
ngưỡng dân gian qua các đình, chùa, miếu và tổ chức các lễ hội truyền thống nhằm
duy trì bản sắc văn hóa và gắn kết cộng đồng thông qua việc tổ chức các lễ hội,
họp mặt và các hoạt động văn hóa khác, giúp tăng cường tinh thần đoàn kết và yêu nước.
Văn hóa - tư tưởng:
Làng xã đóng vai trò như một ‘bảo tàng sống’ lưu giữ và truyền lại cho thế hệ
sau những giá trị văn hóa truyền thống quý báu. Đó là những phong tục tập quán,
lễ nghi, tín ngưỡng, kiến trúc, ẩm thực,. . được lưu giữ qua nhiều thế hệ. Làng xã
góp phần bảo vệ và phát huy những giá trị văn hóa này bằng cách tổ chức các lễ
hội truyền thống, truyền dạy các nghề thủ công, gìn giữ kiến trúc cổ,. .
Làng xã là môi trường giáo dục quan trọng, nơi con người được học hỏi và
rèn luyện đạo đức, lối sống. Làng xã đề cao những giá trị tốt đẹp như: tinh thần
đoàn kết, tương thân tương ái, lòng yêu nước, sự hiếu thảo, v.v. Thông qua các
hương ước, nếp sống cộng đồng, làng xã tác động đến cách ứng xử, suy nghĩ và
hành động của mỗi người, hướng con người đến những giá trị tốt đẹp.
Tài liệu tham khảo:
Lê Thành Vinh. (05/03/2018). Bảo tồn các giá trị truyền thống của làng Việt Nam
trong quá trình phát triển. Truy xuất ngày 29/03/2024 từ
https:/ www.tapchikientruc.com.vn/chuyen-muc/bao-ton-cac-gia-tri-truyen-thong-
cua-lang-viet-trong-qua-trinh-phat-trien.html
Phan Đại Doãn. (05/8/2023). Làng Việt Nam - Cộng đồng đa chức năng liên kết
chặt chẽ. Truy xuất ngày 29/03/2024 từ https://his.ussh.vnu.edu.vn/vi/news/bui-
minh-hanh/lang-viet-nam-cong-dong-da-chuc-nang-lien-ket-chat-che-5717.html
Trần Thị Tuyết Nhung. (2017). Làng xã Việt Nam. Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn.
Trần Ngọc Thêm. (1999). Cơ sở văn hóa Việt Nam. Nhà xuất bản giáo dục.
Vũ Duy Mền & Phan Đăng Thuận. (2016). Tính tự trị của làng xã Việt Nam qua
hương ước. Tạp chí Khoa học Xã hội Việt Nam, 10, 66-73. Truy xuất từ
https:/ vjol.info.vn/index.php/khxhvn/article/view/26416/22609
Document Outline

• Kinh tế:
• Chính trị - xã hội:
• Văn hóa - tư tưởng:
• Tài liệu tham khảo: