Vấn đề bạo lực học đường, thực trạng và giải pháp | Tiểu luận môn Xã hội học đại cương
Tiểu luận môn Xã hội học đại cương với đề tài: "Vấn đề bạo lực học đường, thực trạng và giải pháp" của Trường Đại học văn hóa Hà Nội giúp bạn tham khảo và hoàn thành tốt bài tiểu luận của mình đạt kết quả cao.
Môn: Xã hội học đại cương
Trường: Học viện Hành chính Quốc gia
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
lOMoAR cPSD|27879799
Họ và tên : Nguyễn Thảo Nguyên
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI Lớp: VB3 BÀI ĐIỀU KIỆN
Khoa: Viết văn – Báo chí
MÔN: XÃ HỘI HỌC ĐẠI CƯƠNG
Tiểu luận : Vấn đề bạo lực học đường – Thực trạng và giải pháp.
Đề bài: Anh/chị hãy vận dụng khái niệm cơ bản trong xã hội học để phân tích 1 vấn đề xã hội hiện nay. BÀI TIỂU LUẬN:
VẤN ĐỀ BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG – THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP LỜI NÓI ĐẦU
Bạo lực học đường không chỉ là những hiện tượng cá biệt mà giờ đây đã trở thành vấn nạn
của toàn xã hội. Trên tất cả các trường học đều xuất hiện bạo lực học đường. Tuy mức độ
có khác nhau nhưng cả thành thị và nông thông, cả đồng bằng và miền núi thì các vụ liên
quan đến bạo lực học đường đều ra tăng. Vị thành niên là đối tượng của nhiều bộ môn khoa
học quan tâm nghiên cứu đáng chú ý là trong sinh lý học, tâm lý học, xã hội học Ở mỗi
thời kỳ trong đời sống con người, sự phát triển về thể chất và tâm lý và cả nhân cách có
quy luật riêng. Tuổi vị thành niên là lứa tuổi thiếu niên nhưng đây là giai đoạn phát triển
rất cao về thể chất và có những biến chuyển tâm lý hết sức phức tạp. Chính yếu tố tâm lý
cũng như thể chất và nhân cách chưa hoàn thiện một cách đầy đủ này khiến cho trẻ em
trong lứa tuổi vị thành niên hay bị khủng hoảng về tâm lý, dần đến những suy nghĩ và hành
động sai lệch. Nghiên cứu xã hội học phạm tội là một chuyên ngành nghiên cứu với tư
cách là một hiện tượng xã hội, coi đó là những hành vi sai lệch, trên cơ sở và phương pháp
nghiên cứu đặc thù của xã hội học.
Vì lý do trên mà em chọn đề tài “ Vấn đề bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên. Do
lượng kiến thức và nguồn thông tin còn hạn hẹo nên không tránh khỏi những sai sót trong
quá trình làm bài.Em kính mong nhận được sự đóng góp của thầy cô để bài viết của em được hoàn thiện.
Em xin chân thành cảm ơn ! lOMoAR cPSD|27879799 NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của “ Thực trạng về bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên” 1. Cơ sở lý luận:
1.1. Một số khái niệm cơ bản
Bạo lực học đường là hình thức khá phổ biến ở lứa tuổi vị thành niên trong môi
trường giáo dục. Bạo lực học đường là bạo lực về tinh thần, ngôn ngữ, thân thể có
ý đồ giữa các học sinh trong và ngoài trường. Cho dù là những hành động thiếu
tôn trọng hay trêu cợt đã làm cho người bị hại cảm thấy bất tiện cũng được xem là bạo lực học đường.
Tuổi vị thành niên: Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), trẻ vị thành niên(VTN) là
thuật ngữ chỉ nhóm người từ 10-18 tuổi. Theo kết quả Tổng điều tra dân số năm
1999 ở Việt Nam, trẻ VTN có 17.350326 người, chiếm khoảng 22,7% dân số cả
nước. Đây là lứa tuổi có những đợt khủng hoảng giữa các giai đoạn phát triển tâm
lý. Các nhà tâm lý học cho thấy rằng hành vi của trẻ thường mang tính đột khởi,
tò mò, manh động, muốn thử sức. Ứng xử có xu hướng hung hăng, chống đối.
Bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên là những học sinh các trường trung học
cơ sở, trung học phổ thông độ tuổi 10-18 tuổi chưa thực sự hoàn thiện về mặt sinh
lý cũng như nhận thức có những hành vi trái pháp luật , sai lệch các giá trị truyền
thống của dân tộc mà ở đây là những hành vi bạo lực đối với các học sinh khác
trong cùng hoặc là khác trường dẫn đến những hậu quả hết sức nghiêm trọng cho
bản thân, gia đình, nhà trường và toàn thể xã hội.
1.2. Những khái niệm có liên quan
Phạm tội: Khái niệm được quy định tại khoản 2- Điều 8- Bộ luật hình sự là việc
chủ thể thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội, phạm và các tội được quy định
trong Bộ luật hình sự. Với các đặc điểm: -
Có hành vi nguy hiểm cho xã hội -
Hành vi nguy hiểm cho xã hội phải được quy định trong Bộ luật hình sự -
Chủ thể của tội phạm phải là người có năng lực, trách nhiệm hình sự. -
Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội phải là người có lỗi -
Khách thể của tội phạm là các quan hệ xã hội bị xâm phạm mà các quan hệ
xã hội đó được Bộ luật hình sự bảo vệ. Page 1 lOMoAR cPSD|27879799
Xã hội học phạm tôi là một chuyên ngành nghiên cứu của xã hội học với tư cách
là một hiện tượng xã hội, coi đó là những hành vi sai lệch, trên cơ sở phương
pháp nghiên cứu nói chung và phương pháp nghiên cứu đặc thù của xã hội học nói riêng. 2.
Cơ sở thực tiễn của vấn đề : : Thực trạng về bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên”
2.1 Khái quát thực trạng về bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên
hiện nay ở Việt Nam nói chung và việc cần thiết phải đưa ra những giải
pháp để giảm tỷ lệ bạo lực học đường.
* Thực trạng về bạo lực học đường ở lưa tuổi vị thành niên tại Việt Nam hiện nay:
Tình trạng học sinh mang hung khí tới trường và sẵn sang đánh nhau để
giải quyết mâu thuẫn xuất hiện ngày càng nhiều trong các trường phổ thông trên
toàn quốc. Thực tế này được báo động tại Hội thảo về giải pháp, nâng cao hiệu quả
công tác giáo dục đạo đức, lối sống, phòng chống tội phạm, bạo lực học đường do
Bộ GD-ĐT tổ chức ngày 25/11/2009. Ngành Giáo dục đang phải đối mặt với tình
trạng bạo lực học đường ngày càng có xu hướng gia tăng và tính chất vụ việc ngày
càng nguy hiểm. Ông Phùng Khắc Bình, Vụ trưởng Vụ Công tác học sinh sinh viên
(Bộ GD-ĐT) cho biết: thống kê từ 38 sở GD-ĐT gửi về Bộ từ năm 2003 đến nay
có tới 8.000 vụ học sinh tham gia đánh nhau và bị xử lý kỷ luật. Báo động hơn
trong thời gian gần đây, nhiều vụ bạo lực học đường nguy hiểm như: nữ sinh tập
đánh nhau hội đồng, làm nhục bạn, nam sinh dung dao kiếm, mã tấu chém nhau
ngay trong sân trường. Có nhiều trường hợp mâu thuẫn trong tình bạn, tình yêu đã
dung dao rạch mặt bạn, đâm chết bạ giữa sân trường, xảy ra ở nhiều nơi: Hà Nội,
Hà Tĩnh, Lai Châu, Gia Lai, Bắc Giang, Bình Dương, Quảng Ninh…Ngoài ra hiện
nay cũng có một ít bộ phận không nhỏ thiếu tôn trọng thầy cô giáo, coi thường kỷ
luật nhà trường, thường xuyên nói tục chửi thề.
Sự cần thiết phải đưa các giải pháp nhằm giảm tỷ lệ bạo lực học đường hiện nay.
Giáo dục là một trong những quốc sách hàng đầu của Nhà nước, việc phát triển
nguồn nhân lực vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự phát triển kinh tế- xã
hội. Điều đó có ý nghĩa hết sức quan trọng, vậy mà nạn bạo lực học đường ngày
càng ra tăng với số lượng chóng mặt điều đó ảnh hưởng rất lớn đến quá trình
đào tạo và phát triển con người của đất nước. Chốn học đường thường được
xem là môi trường an toàn nhưng giờ đây đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi
tình trạng học sinh hành xử theo kiểu xã hội đen. Nạn bạo lực học đường đang
khiến nhiều người lo ngại. Làn ranh giữa những hành động côn đồ và tội phạm Page 2 lOMoAR cPSD|27879799
là rất mong manh. Vấn nạn này đã khiến các ngành chức năng hết sức quan tâm,
nỗi lo lắng của gia đình, và cả một thế hệ tương lai của đất nước. Khi bước vào
năm học mới, hẳn không ít bạn học sinh e ngại trước những “anh chị” lớp trên
hung hăng. Những màn chào hỏi bằng nắm đấm, đe dọa khiến không ít bạn
hoang mang sợ hãi. Thậm chí không ít những vụ rối loạn tinh thần, trầm cảm,
nơi cổng trường không yên tĩnh luôn ám ảnh với những nạn nhân yếu ớt của nạn
bắt nạn, bạo lực học đường. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề học tập cũng
như sinh hoạt của các em học sinh. => Với tất cả những lý do trên thì việc khẩn
trương đưa ra các giải pháp của các ngành chức năng, nhà trường, nhà đình và
toàn thể xã hội vào vấn nạn bạo lực học đường là hết sức cần thiết. I. Nội dung
1.Thực trạng nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên.
1.1 Nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên có xu hướng tăng nhanh
trong những năm gần đây và chiếm tỷ lệ khá cao so với những vấn đề
phạm tội ở lứa tuổi vị thành niên.
Theo số liệu thống kê từ đường dây nóng được Cục Bảo vệ chăm sóc
trẻ em (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) công bố trong những ngày cuối
năm 2012, so với 10 năm trở về trước, số vụ bạo hànhtại trường học tăng gấp
13 lần (trong khi bạo hành tại cộng đồng tăng bảy lần, bạo hành với trẻ tại gia đình tăng gấp ba lần).
Bạo lực học đường hiện đang có xu hướng gia tăng, kể cả số lượng
vụ việc lẫn tính chất nghiêm trọng.
Bạo lực học đường không phải là điều gì mới. Nhưng sự gia tăng, bùng
phát về số lượng cũng như tính chất nghiêm trọng của vụ việc mang màu sắc xã
hội đen gần đây đã khiến xã hội hoang mang, lo lắng. Không chỉ xảy ra với đối
tượng nhỏ tuổi, giờ bạo lực đã lan tới cả giảng đường đại học, nơi những trí thức
tương lai và đều đã ở độ tuổi trưởng thành đang “dùi mài kinh sử”. Chỉ trong
tháng đầu năm 2013, giảng đường đã phải chứng kiến tới ba vụ việc đau lòng.
Một nam sinh viên ĐH Kinh doanh Công nghệ mất mạng chỉ vì câu nói bênh bạn.
Một sinh viên trường Kỹ thuật công nghệ bị đâm chết vì can thiệp giải quyết mâu
thuẫn cá nhân cho cậu em họ. Một sinh viên Cao đẳng Công nghệ và kinh tế Thái
Nguyên bị chấn thương sọ não sau trận đòn “ma cũ bắt nạt ma mới” của “băng
nhóm anh chị” trong trường. Page 3 lOMoAR cPSD|27879799
Bạo lực học đường không chỉ dừng lại ở những vụ xích mích, bắt nạt đơn thuần
giữa học trò với nhau. Hiện chúng đang biến tướng với muôn hình vạn trạng,
với cách hành xử nhuốm màu bạo lực, đậm chất giang hồ. Học trò vô lễ, dám
tấn công cả thầy, cô giáo khi bị kỷ luật, nhắc nhở như vụ nam sinh đấm thầy
giáo chảy máu đầu tại Trường THPT Nguyễn Tất Thành (quận 6, TP Hồ Chí
Minh), nữ sinh tát cô giáo dạy nhạc tại trường THCS Ngô Chí Quốc (Quận Thủ
Đức, TP Hồ Chí Minh), hay học trò của trường THPT Tôn Đức Thắng (tỉnh
Ninh Thuận) hành hung giáo viên đến mức phải đi cấp cứu. . Học sinh kết bè,
kéo cánh thành băng nhóm, sẵn sàng đánh nhau, gây trọng thương, thậm chí sát
thương nhau chỉ vì những lý do không đâu, chỉ nhằm mục đích ra oai, “dằn mặt”.
Điển hình là vụ một nam sinh lớp 9 Trường THCS Tân Hà (Lâm Hà, Lâm Đồng)
dùng dao đâm thủng tim bạn chỉ vì mâu thuẫn trong giờ ra chơi, một học sinh
lớp 10 Trường THPT Lê Thị Hồng Gấm (Quận 3, TP Hồ Chí Minh) bị đâm chết
ngay trước cổng trường vì tội dám “nhìn đểu”; một học sinh nam của trường
THCS Gia Kiệm (Thống Nhất, Đồng Nai) bị bạn cùng lớp cướp đi mạng sống
chỉ vì tội “dám để ý” tới một bạn gái. . Đau lòng hơn là những vụ việc thầy, cô
giáo vì nóng giận đã hạ nhục học trò và gây ra những phản ứng rất xấu cho môi
trường giáo dục vốn luôn đặt sự nghiêm cẩn trong hành xử lên đầu. Hệ quả là
nhiều vị phụ huynh không kiềm chế được sự nóng giận, xót con đã lao vào trong
trường, “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay” với giáo viên ngay trước mặt học sinh,
tạo nên hình ảnh rất phản cảm, phản giáo dục.
Theo như số liệu thống kê của cả nước ta có những con số không hề nhỏ của
nạn bạo lực học đường:
Năm học 2011-2012, tổng số bỏ học của kỳ I ở các tỉnh thành trên là
13.980 em. TP.HCM là địa phương có nhiều học sinh bỏ học nhất với 5.619 em.
Bình Định, Quảng Ngãi, Sóc Trăng cũng có tới hơn 1.000 em không tiếp tục
đến trường. Ngoài ra, theo bảng thống kê, năm học qua có 384 học sinh đánh
nhau, với số lượng nhiều nhất thuộc về Quảng Ninh (169 em). Tây Ninh cũng
là tỉnh có số lượng học sinh tham gia các vụ ẩu đả, bạo lực học đường lớn với
126 em.Về số lượng học sinh vi phạm và bị kỷ luật, Lạng Sơn đứng đầu với 151
em, tiếp theo là Bà Rịa Vũng Tàu với 132 em, Tây Ninh có 83 em. Tổng 12 tỉnh
thành có 376 em đã bị kỷ luật vì vi phạm trong năm học 20112012. Thành phố
Hà Nội không có tên trong danh sách này. Những con số trên cũng đã phần nào
phản ánh thực tế khá rõ ràng về nạn bạo lực học đường gia tăng trong các năm
học gần đây. Liên tiếp các vụ nữ sinh đánh nhau, nam sinh gây án mạng. . được Page 4 lOMoAR cPSD|27879799
cập nhật khiến dư luận lo lắng về sự xuống cấp của đạo đức trong giới trẻ cũng
như đòi hỏi phải có mối quan hệ mật thiết hơn nữa giữa gia đình và nhà trường.
1.2. Nạn bạo lực học đường ngày càng nghiêm trọng với những hậu
quả hết sức nghiêm trọng.
Nạn bạo lực học đường không chỉ gia tăng về số lượng và mức độ, hậu
quả của nó còn nghiêm trọng gấp nhiều lần. Không chỉ còn là những cuộc ẩu
đả, đánh nhau thông thường giữa các “anh hùng rơm” mà hiện nay xuất hiện
ngày càng nhiều của các hung khí, vũ khí đó như là: gậy, gộc rùi dao, kiếm, mã
tấu, và có khi còn là súng hoa cải trong các cuộc ẩu đả đó. Tại kỳ họp HĐND
thành phố Hạ Long khóa VII từ 810/12/2009, Ban Văn hóa-xã hội HĐND thành
phố đề nghị UBND thành phố sớm ban hành đề án “ Phòng chống bạo lực học
đường giai đoạn 2009-2015”. Từ đầu năm học 2009-1010 đến nay, trong toàn
thành phố đã xảy ra 53 vụ bạo lực học đường, trong đó có 2 vụ tử vong, khiến
phụ huynh học sinh và học sinh hết sức bất an. Nghiêm trọng nhất trong số đó
là vụ dùng súng hoa bắn chết bạn ngay đằng sau trường của Trần Văn Mạnh học
sinh lớp 11 trường Dân lập Hạ Long khiến bạn tử vong tại chỗ khiến cho dư
luân hết sức xôn xao. Bên cạnh đó còn có một vụ cũng nghiêm trọng tại trường
THPT Bãi Cháy với việc thuê bảo kê đánh bạn trên đường về khiến nạn nhân tử
vong. Ngoài ra tại một số trường khác cũng có những vụ nghiêm trọng gây
thương tật và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của các nạn nhân. Với những vụ việc
bạo lực học đường nghiêm trọng này thì thẩm quyền xét xử thuộc về phía cơ
quan công an, chứ không còn nằm trong các hình thức xử lý của nhà trường nữa.
Hơn thế nữa, không chỉ là bạo lực trong học sinh mà còn là hiện tượng học sinh
đánh cả giáo viên, cán bộ trong trường tại trường Dân lập Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Hơn thế nữa, chúng ta thường quen với những “nam tử hán đại trượng
phu”, vậy mà giờ đây bạo lực học đường xuất hiện khá phổ biến ở các bạn nữ,
với xu hướng đánh tập thể, đánh hội đồng và mức độ của những sự việc cũng
không “thua kém” gì các bạn nam. Nghiêm trọng nhất đó là việc bị chính các
bạn cùng lớp lột quần áo, lôi vào nhà vệ sinh đánh, đá vào bộ phận sinh dục
khiến cho bạn học sinh đó phải đi cấp cứu tại bệnh viện Tỉnh Quảng Ninh. Ngoài
ra bạo lực học đường còn diễn ra với nhiều những hình thức như : hiện tượng
cô lập trong lớp của một số cá nhân khiến cho các bạn học sinh bị cô lập rơi vào
tình trạng rối loạn về tâm lý ảnh hưởng rất lớn đến học tập và sinh hoạt, có
trường hợp còn dẫn đến hiện tượng bị trầm cảm, hay tự tử; hiện tượng bạo lực
về kinh tế, việc xin tiền tiêu vặt của một số những Page 5 lOMoAR cPSD|27879799
anh chị máu mặt trong trường nếu không sẽ dọa đánh…
Sau đây là một số hình ảnh minh họa về vấn đề bạo lực học đường: ( Nữ sinh đánh nhau)
1.3 Đây không chỉ là thực trạng chung của riêng lứa tuổi vị
thành niên ở nước ta mà còn cả thế giới. Page 6 lOMoAR cPSD|27879799
Từ đầu năm đến nay, ở Việt Nam đã diễn ra hàng loạt những vụ bạo hành trường
học khiến dư luận rất bất bình, xót xa. Nhưng không chỉ riêng ở nước ta, hầu
như năm nào cũng có những vụ bạo hành trường học thảm khốc thường xuyên
xảy ra trên thế giới. Ở Hàn Quốc, theo thống kê cho thấy rằng gần 13,2% học
sinh nam và 5,8% học sinh nữ từ lớp 4 đến lớp 12 bị các bạn trong cùng lớp
đánh hoặc làm tổn thương. Tại Trung Quốc, ngày 15/5/2009, nhiều báo chí cũng
đã đưa tin về vụ một học sinh trung học giết chết 2 người bạn và làm bị thương
4 người khác ngay sau giờ học. Còn ở Mỹ, ngay sau vụ thảm sát kinh hoàng của
Cho Seung Hui -23 tuổi người Hàn Quốc tại trường Đại học công nghệ Virginia
làm 32 người chết và nhiều người khác bị thương vào tháng 4/2009 thì chỉ 2
ngày sau, một học sinh 16 tuổi tại trường trung học phổ thông North
Mecklenburg đã chĩa súng dọa bạn cùng trường ngay trong bãi đỗ xe. Điều đáng
buồn là, theo một cuộc điều tra ở Mỹ, số lượng các vụ bạo hành trường học đến
từ học sinh châu Á chiếm một số lượng lớn. Điểm qua những dẫn chứng, những
con số, để thấy rằng nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên không chỉ
là vấn đề quan tâm nhức nhối của các cấp lãnh đạo ở nước ta, của các nhà trường,
gia đình, của cộng đồng dân cư mà đây là vấn đề chung của giáo dục quốc tế.
2. Hậu quả của nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên.
Theo điều tra của chuyên gia xã hội học, 80% số vụ xô xát giữa các em học sinh
bắt nguồn từ xích mích nhưng thay vì tìm cách giảng hòa, các em đã chọn “nắm
đấm” và nguy hiểm hơn là dùng hung khí. Thực ra lớp học, giảng đường là một phần
và là tấm gương phản ánh trung thực xã hội bên ngoài, nơi bạo lực dường như đã
trở thành một phương thức phổ biến, hữu hiệu để giải quyết mâu thuẫn.
Hậu quả để lại luôn rất nghiêm trọng. Với những nạn nhân là nỗi đau về thể xác và
vết thương khó bề liền sẹo về tinh thần. Với gia đình là không khí căng thẳng, là sự
đau đớn khi con cái bị thương tích, thậm chí mất mạng. Với trường học là cảm giác
nặng nề, bất an luôn bao trùm.
Hậu quả sẽ thuộc về chính các em học sinh cả những em sử dụng bạo lực và những
em là nạn nhân của bạo lực. Khi bạo lực xảy ra, đặc biệt là bạo lực thể xác kiểu gì
cũng gây tổn thương đến thể xác của cả hai bên đặc biệt là nạn nhân có nhiều trường
hợp có thể gây đến tử vong. Với những thủ phạm đó thì sẽ là một khoảng đen trước
tương lai. Ngoài ra còn ảnh hưởng đến tinh thần, đó là sự hoảng loạn, sự chán và sợ
hãi không dám đi học và lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến kết quả học tập và có thể mắc
một số bệnh về tâm thần như: tự kỷ, trầm cảm…Đối với một số em, những di chứng
của thời niên thiếu bị bắt nạt kéo dài cho tới khi trưởng thành. Theo một nghiên cứu Page 7 lOMoAR cPSD|27879799
của tiến sĩ Catherine Blaya thuộc Đại học Bordeaux 2( Pháp), khoảng 20-40% nạn
nhân của các vụ bạo lực học đường đã tái diễn chính những hành động bạo lực mà
các em từng phải chịu nhằm vào các nạn nhân khác. Trước thực trạng bạo lực học
đường ra tăng chóng mặt như vậy khiến cho không ít các bậc phụ huynh mất ăn mất
ngủ vì lo cho con cái họ. Rồi bao gia đình đứng trước tình trạng tan vỡ hạnh phúc
do con hư, thường xuyên đánh nhau gây gổ với bạn. Rồi thì “ trẻ con mất lòng người
lớn” từ những xích mích của trẻ con mà các bậc phụ huynh phải to tiếng, mất tình
làng nghĩa xóm. Nhà trường vốn là môi trường an toàn nhưng giờ đây thì đã khác
rất nhiều. Cảnh bạo lực diễn ra nhiều nơi, ngay trong lớp, trong giờ học, ngoài sân
trường, nhà vệ sinh, trước cổng trường, đằng sau trường… Trước tình trạng đó ảnh
hưởng rất nhiều đến kết quả học tập chung của toàn trường cũng như các hoạt động khác.
3.Nguyên nhân khiến nạn bạo lực học đường ngày càng tăng nhanh về số lượng
và ngày càng nguy hiểm hơn về mức độ của sự việc.
a. Nguyên nhân trực tiếp:
Qua hàng loạt những vụ bạo lực học đường được giải quyết xử lý trong toàn thành
phố trong thời gian qua, hầu hết các câu trả lời mà giáo viên, cũng như cơ quan điều
tra nhận được từ phía các em học sinh về nguyên nhân vì sao đánh nhau thì đều là
những mâu thuẫn trong học tập trên lớp hay những va chạm nhỏ bên ngoài xã hội
như: nhìn thấy ghét thì đánh, một cái nhìn đều, một câu nói đùa và một học sinh đã
cho biết 90% các vụ đánh nhau đều do “tình ái”, và có một nữ sinh khai báo trước
cơ quan công an rằng: “em đánh ban ấy vì chẳng có lý do nào cả”. Những vụ ẩu đả
thường diễn ra bên ngoài cổng trường thường ít được báo cáo với hiệu trưởng mà
chỉ lan truyền trong giới học sinh với nhau. Bản thân các nạn nhân, những người bị
bắt nạt, bị hành hung cũng thường dấu kín vụ việc ngay cả với bố mẹ, thầy cô mình.
Những vụ nữ sinh ẩu đả được đăng tải lên mạng Internet đã cho thấy rất rõ sự bang
quan thờ ơ, lạnh lung của những người đứng xem. Không hề ai có dấu hiệu định can
thiệp hay báo cáo các cơ quan chức năng, mà đơn thuần chỉ là “đừng xem cho vui mắt”. b. Nguyên nhân sâu xa:
Một câu hỏi được đặt ra ở đây là nguyên nhân sâu xa, cái gốc của vấn đền
nằm ở đâu? Phải chăng giáo dục là cái gốc của vấn đề, giáo dục không tốt mới hư
hỏng. Như chúng ta đã biết có bốn môi trường xã hội hóa cơ bản để hình thành nên
nhân cách của con người, đó là: gia đình, nhà trường, bạn bè, thông tin đại chúng.
Và nguyên nhân sâu xa xảy ra những vụ bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên Page 8 lOMoAR cPSD|27879799
ở nước ta cũng như là nguyên nhân chung cho các trường hợp bạo lực học đường
khác đều xuất phát từ những môi trường xã hội hóa ấy. - Về phía bản thân trẻ trong
lứa tuổi vị thành niên: Theo nghiên cứu của tổ chức Y tế thế giới WHO, trẻ trong
lứa tuổi vị thành niên dễ chịu ảnh hưởng của các tác nhân từ môi trường sống, đặc
biệt gia đình. Ở lứa tuổi này, các rối loạn liên quan đến sức khỏe tâm thần thường
biếu hiện thông qua hành vi và các trạng thái cảm xúc quá mức với các cấp độ khác
nhau, như sự chống đối trong gia đình và ngoài xã hội. Người xưa đã có câu: “Trẻ
lên ba nói muốn cười, trẻ lên mười nói muốn đánh”. - Về phía gia đình: “Các nhân
vật chính” trong các vụ bạo lực học đường ở lứa tuổi vị than niên nhìn chung đều
thuộc các gia đình khiếm khuyết. Cha mẹ ly hôn, mồ côi cha hoặc mồ côi mẹ, cha
mẹ luôn bận rôn với công việc, làm ăn.Đó là những học sinh thiếu sự quản lý sát
của gia đình, thiếu sự quan tâm dạy dỗ và tình thương của cha mẹ. Không ít những
bậc là cha làm mẹ “khoán trắng” con cho nhà trường, mải mê làm ăn không quan
tâm gì đến con cái, không biết con minh học hành ra sao, chơi bời lêu lổng thế nào?
Có nhiều phụ huynh học sinh còn không biết tên giáo viên chủ nhiệm của con mình,
không biết thời khóa biểu chính, học thêm của con, không biết con giao du kết bạn
với ai…Một số bậc phụ huynh chiều chuông con quá đáng, cho con quá nhiều tiền
tiêu sài, cho nên rất dễ hư hỏng. Theo thống kê thì có tới 70% học sinh vi phạm kỷ
luật ở trường tại thành phố Hạ Long thì có nguyên nhân do gia đình thiếu quan tâm.
- Về phía nhà trường: không ít những trường buông lỏng quản lý, đặc biệt là những
trường dân lập tại đại bàn thành phố, chưa tạo được niềm tin cho học sinh để khi
xảy ra mâu thuẫn thì báo cáo với giáo viên, nhà trường tìm cách giải quyết, lâu nay
nhà trường chỉ lo dạy chữ mà chưa làm tốt phần dạy làm người, dạy đạo đức, dạy
kỹ năng sống. Trong một cuộc điều tra gần đây của Sở Văn hóa- xã hội UBND thành
phố: khảo sát 1000 em học sinh tại các trường THPT tại thành phố Hạ Long thì cho
thấy một con số giật mình khi 95% các em chưa nhận thức đúng về kỹ năng sống;
77,7% chưa bao giờ được đào tạo tập huấn về vấn đề này; 76,4% rất cần được tập
huấn về vấn đề này và hầu hết các em đều lúng túng khi xử lý các tình huống được
gặp trong cuộc sống. Trong thời gian gần đây nổi cộm lên nạn bạo lực học đường
của các giáo viên, cần phải xem lại tư cách sư phạm đối với một số giáo viên.Nói
cụ thể hơn những thầy cô giáo, những giờ dạy học cho học sinh biết suy nghĩ, ý thức
và danh dự để không sa ngã vào còn quá ít, thay vào đó là thầy cô lúc nào cũng nói
đến nội quy, kỷ cương nhưng một khi không có thầy cô, ai sẽ phạt và lúc đó có dám
chắc là những bạn trẻ sẽ không tái phạm rồi hư hỏng? Thậm chí có những giáo viên
còn nghĩ, trường học chỉ là nơi dạy kiến thức trong sách giáo khoa. Bên cạnh đó các Page 9 lOMoAR cPSD|27879799
trường chưa là tốt việc giáo dục tư tưởng, đạo đức công dân cho học sinh. Học sinh
được học môn Giáo dục công dân từ lớp 3 vậy mà nạn bạo lực học đường vẫn ngày
càng gia tăng. Chúng ta cũng cần phải xem lại các hình thức kỷ luật đối với những
trường hợp vi phạm kỷ luật bạo lực học đường. Đó cũng là nguyên nhân khiến số
vụ bạo lực học đường ngày càng gia tăng. - Từ phía bạn bè: Cùng với môi trường
gia đình và nhà trường thì bạn bè cũng là môi trường hết sức thân quen và có mối
liên hệ hết sức mật thiết với mỗi cá nhân. Tục ngữ có câu: “Gần mực thì đen gần
đèn thì sáng”.Phải khẳng định rằng, ở lứa tuổi vị thành niên là tuổi dễ bốc đồng và
khó tực chủ. Các em rất dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài đặc biệt là sự lôi
kéo của bạn bè, thường nghe lời bạn hơn là lời cha mẹ thầy cô giáo nên rất khó quản
lý. Cha mẹ thì thường dạy con cái phải biết chọn bạn mà chơi, nếu như những học
sinh ngoan, hiền chơi với nhau, vậy những học sinh cá biệt sẽ chơi với ai. Trong các
trường học ngày càng xuất hiên các băng nhóm, với các thủ lĩnh là tập hợp của
những học sinh học kém, cá biệt khiến cho nan bạo lực học đường ngày càng ra
tăng. - Sự ảnh hưởng của các phương tiện truyền thông đại chúng. Mức độ bạo lực
học đường ngày càng tăng ở lứa tuổi vị thành niên đang trong tình trạng báo động.
Nguyên nhân khiến bạo lực học đường ngày càng tăng là do học sinh được tiếp xúc
quá nhiều với những kiểu phim bạo lực, phim hành động của Mỹ, Hồng Kông. Bên
cạnh đó Internet- mạng lưới thông tin mà hiện nay được phổ biến đến từng nhà, từng
người các em đã học được gì qua đó. Hãy thử đến các điểm Internet, học sinh say
sưa những trò game online đánh nhau, giết người vô tư. Vô hình những cuộc đụng
độ “ảo” đó đang dần dần hình thành trong đầu các em tư tưởng không sợ sệ, “tính
anh hùng”, “đụng là chơi tới bến”…Những điều đó vẫn được các game thủ cho là
“tình nghĩa giang hồ”, “sự cao thượng” của “chủ nghĩa anh hùng game”. Rồi sự
tranh chấp các tài khoản ảo mà có thể quy đổi ra tiền thật cũng thường xuyên là một
trong những lý do của các vụ bạo lực học đường như các trò Võ Lâm Truyền Kỳ,
Đột Kích, MU, Thiên Long Bát Bộ… Thật đau long khi nhìn cả một thế hệ 9X ngày
nay rời quyển vở là dán mắt vào màn hình với các loại game, thật sự game online là
một tội phạm trước mắt cần bị loại trừ để triệt tiêu các tư tưởng côn đồ nơi các em.
Nhưng nên nhớ tất cả các trò chơi đó là do công ty lập ra, được phép sản xuất và
phổ biến rộng rãi. Hiện nay Nhà nước đã có những quy định tại cửa hàng kinh doanh
Internet nhưng dường như sự quản lý về vấn đề này hết sức lỏng lẻo và mới chỉ nằm
trên các văn bản luật mà chưa đi vào đời sống xã hội… - Trong xã hội với nền kinh
tế thị trường hiện nay khi những cái mới liên tục cập nhật cùng với không có sự định
hướng từ phía người lớn thì những nền văn hóa lai căng được du nhập và có ảnh Page 10 lOMoAR cPSD|27879799
hưởng mạnh mẽ đến giới trẻ nói chung và lứa tuổi vị thành niên nói riêng. Dường
như nhiều giá trị văn hóa trong xã hội bị đảo lộn. Có thể nói nạn bạo lực học đường
diễn ra như hiện nay cũng là một phần lớn trách nhiệm thuộc về toàn xã hội. Đó là
công tác quản lý thanh thiếu niên của địa phương còn lỏng lẻo. Các hoạt động của
các tổ chức Đoàn thể như Đội thiếu niên tiền phong, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ
Chí Minh còn chưa phát huy được hết hiệu quả để lôi kéo thanh thiếu niên tham gia
mà với chỉ áp dụng trên một số những nhóm đối tượng và còn mang tính điển hình.
Đó là thực trạng thờ ở, bàng quang , không có dấu hiệu báo cáo các cơ quan chức
năng khi chứng kiến bạo lực học đường của người dân. Những video clip về bạo lực
học đường được đăng tải vô số trên nhưng mạng với lượng truy cập cao không phải
bởi sự quan tâm về vấn đề bạo lực học đường mà là sự thích thú, tò mò, xem cho vui.
3. Một số giải pháp để giải quyết nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên.
Với thực trạng và nguyên nhân của nạn bạo lực học đường thì thành phố Hà Nội
đã khẩn trương và kịp thời đưa ra các giải pháp để thực hiện trong thời gian qua
nhằm khắc phục nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên. Phong trào xây
dựng Phong trào xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” từ đầu năm
học đến nay đã và đang tiếp tục nhận được sự đồng thuận cao của toàn xã hội vì sự
hướng đến giáo dục một nhân cách toàn diện cho những chủ nhân tương lai. Tuy
nhiên, để tới đích, vẫn có không ít khó khăn, trở ngại. Nhất là trong thời gian gần
đây, một số tệ nạn xã hội vẫn tiếp tục xâm nhập vào trường học, trong đó, đáng báo
động là tình trạng bạo lực học đường có chiều hướng gia tăng ở tất cả các bậc học,
cấp học. Nhận thức rõ điều này, mới đây, UBND thành phố Hà Nội đã tổ chức một
buổi toạ đàm với ngành GD&ĐT và Công an thành phố bàn giải pháp phối kết hợp
“Ngăn chặn và phòng chống bạo lực học đường. Từ sự trao đổi, bàn bạc những giải
pháp nhằm mục tiêu kiềm chế việc vi phạm pháp luật trong cán bộ ,giáo viên,học
sinh; ngăn chặn tận gốc sự phát sinh hành vi bạo lực trong nhà trường, Lãnh đạo
UBND thành phố Hà Nội đã chỉ đạo: Tăng cường trách nhiệm, sự chủ động phối
hợp của lực lượng công an các cấp và các cơ quan quản lý giáo dục, các cơ sở giáo
dục. Ngành Giáo dục và Công an thành phố đẩy mạnh việc thực hiện Thông tư liên
tịch số 10/2002 giữa Bộ GD&ĐT và Bộ Công an về công tác bảo vệ an ninh trong
trường học và cơ sở giáo dục. Đáng chú ý hơn cả là việc giao trách nhiệm cho hiệu
trưởng các trường, thủ trưởng các cơ sở giáo dục lên kế hoạch và chủ động phối hợp
với chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể, gia đình học sinh, đặc biệt là lực Page 11 lOMoAR cPSD|27879799
lượng công an; định kỳ tổ chức giao ban với công an địa phương và các cơ quan
chức năng để nắm tình hình, bàn biện pháp phối hợp phòng ngừa bạo lực học đường;
phát động sâu rộng trong học sinh ý thức ngăn ngừa và phòng chống bạo lực trong
trường, lớp bằng những việc làm cụ thể như khuyên ngăn bạn không gây bạo lực,
trực tiếp hoặc gián tiếp (qua điện thoại, hộp thư góp ý) thông báo cho thầy cô giáo,
cho phụ huynh biết để kịp thời phát hiện, ngăn ngừa và xử lý những cá nhân, băng
nhóm gây bạo lực. Ý kiến của phần đông đại diện có trách nhiệm đều đề nghị chính
quyền địa phương có biện pháp mạnh với các băng nhóm thanh thiếu niên hư hỏng
tại địa phương, các băng nhóm được hình thành có tổ chức và quan hệ với nhau rộng
rãi qua mạng internet. Quản lý chặt chẽ các điểm dịch vụ internet (về giờ giấc truy
cập, nội dung truy cập, đối tượng truy cập); có biện pháp kịp thời khi có sự việc xảy
ra. Cùng với đó các bậc phụ huynh phải thường xuyên quan tâm, giám sát hơn nữa
đến sự phát triển tâm, sinh lý của con cái đặc biệt là trong lứa tuổi vị thành niên.
Không những thế phải quan tâm đến chuyên học hành mà cả chuyện ban bè, sở thích
của con. Tuy nhiên không nên giám sát hay cấm đoán con cái một cách thái quá sẽ
rất dễ rất đến những hành động bất mãn, sự trai lỳ đòn vọt, mang tư tưởng chống
đối và bất cần đời đến trường lớp. Hơn thế nữa, cha mẹ phải luôn là tấm gương sánh
để con cái noi theo và học tập. Nhà trường cần có sự quản lý chặt chẽ hơn nữa, đặc
biệt là các hoạt động giám sát trong giờ ra chơi, và khu vực phía trước cổng trường.
Tăng cường hơn nữa các buổi học ngoại khóa, các buổi trao đổi, giao lưu về kỹ năng
sống cho học sinh. Cần thay đổi phương pháp dạy và học môn Giáo dục công dân
và các môn chính trị tư tưởng trong nhà trường để khiến học sinh hứng thú chứ
không phải là một cách bắt ép và không được coi đó là môn học phụ. Các thầy cô
giáo luôn là tấm gương sáng cho các em học sinh noi theo. Thắt chặt mối quan hệ
giữa gia đình nhà trường và xã hội, tạo nên một thế kiềng ba chân vững chắc. Bởi lẽ
đây là ba môi trường luôn gắn bó mật thiết trong suốt thời gian đi học của mỗi người.
Có được mối qua hệ chặt chẽ thì sẽ đưa ra được những biện pháp nhằm ngăn chặn
kịp thời những hành vi, dấu hiệu của bạo lực học đường ngay từ đầu, tránh khỏi
được những hậu quả nghiêm trọng và nặng nề về sau. Các cấp ủy Đảng chính quyền,
đoàn thể, cần tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến chủ
trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước. Ngoài ra chính
quyền các cấp cần tạo điều kiện cho thanh thiếu niên có các hình thức sinh hoạt văn
hóa trong sáng lành mạnh, tránh xa các trò game bạo lực. Tổ chức tuyên truyền, phổ
biến pháp luật ở các phường xã, đơn vị phát huy vai trò của quần chúng nhân dân
chống nạn bạo lực học đường. Page 12 lOMoAR cPSD|27879799 KẾT LUẬN
Nghiên cứu về nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên giúp cho các
nhà quản lý giáo dục cũng như các cơ quan an ninh địa phương có một cách
nhìn toàn diện hơn nữa về nạn bạo lực học đường và nắm bắt được số vụ kỷ
luật và số học sinh tham gia bạo lực học đường diễn biến ở các trường trung
học cơ sở và trung học phô thông trên toàn thành phố để có các giải pháp
định hướng cho việc quản lý học sinh một cách có hiệu quả. Bạo lực học
đường cũng chính là một loại tội phạm xã hội có ảnh hưởng nghiêm trọng
đến đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội. Tại thành phố Hà Nội số
lượng các vụ án liên quan đến bạo lực học đường cũng chiếm một tỷ lệ khá
cao, là một hồi chuông cảnh tỉnh đối với các bạn học sinh, các bậc phụ huynh,
nhà trường và toàn bộ xã hội. Với một địa bàn đông dân và nền kinh tế khá
phát triển như thành phố Hà Nội, cùng với nhiều tệ nạn xã hội, đặc biệt là ma
túy thì vấn đề bạo lực học đường còn gặp rất nhiều khó khăn. Giải quyết vấn
đề này không phải một sớm một chiều mà phải có sự đâu tư lâu dài, phối hợp
từ trên xuống dưới, của các ban ngành có liên quan và đặc biệt là sự thay đổi
trong nhận thức của mỗi em học sinh sẽ dần dần giảm và hạn chế một cách
tối đa bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên tại thành phố Hà Nội . Trước
những thành công của bài viết thì bài tiểu luận cũng còn nhiều hạn chế do
khả năng và trình độ, thời gian và điều kiện nghiên cứu có hạn. Do vậy, em
kính mong nhận được sự đóng góp ý kiến của cô để bài viết của em được
hoàn thiện hơn về phương pháp nghiên cứu cũng như chất lượng và nội dung. Page 13