Vận Dụng Tư Tưởng Hồ Chí Minh Về Nhà Nước Trong Tình Hình Mới | Môn Tư tưởng Hồ Chí Minh - Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 61591627
VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ NƯỚC VÀO XÂY
DỰNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM HIỆN NAY
I/ Khái quát Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước:
+ Theo quan điểm của Hồ Chí Minh, nhà nước của nhân dân là nhà nước mà tất cả
mọi quyền lực trong nhà nước và trong xã hội đều thuộc về nhân dân.
+ Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, nhà nước do nhân dân là nhà nước do nhân dân lập
nên sau thắng lợi của sự nghiệp cách mạng của toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
+ Nhà nước vì nhân dân là nhà nước phục vụ lợi ích và nguyện vọng của nhân dân,
không có đặc quyền đặc lợi, thực sự trong sạch, cần, kiệm, liêm, chính.
II/ Phân tích bối cảnh hiện nay: 1/ Trong nước: a. Về kinh tế:
Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể về phát triển kinh tế trong những thập
kỷ qua. Tăng trưởng GDP ổn định, từ 6-7% mỗi năm, đã giúp nâng cao đời sống của
người dân. Tuy nhiên, nền kinh tế cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức: •
Chuyển đổi mô hình tăng trưởng: Việt Nam cần chuyển từ mô hình tăng trưởng
dựa vào xuất khẩu và lao động giá rẻ sang mô hình phát triển bền vững hơn, dựa
trên công nghệ và đổi mới sáng tạo. •
Tham nhũng và quản lý kém: Vấn đề tham nhũng vẫn còn tồn tại trong nhiều
lĩnh vực, gây cản trở cho sự phát triển kinh tế và làm giảm niềm tin của người dân vào chính phủ. b. Về chính trị:
Trong lĩnh vực chính trị, Việt Nam đang thực hiện nhiều cải cách nhằm nâng cao hiệu
quả quản lý nhà nước: lOMoAR cPSD| 61591627 •
Xây dựng nhà nước pháp quyền: Hiện nay, việc xây dựng một nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa là mục tiêu quan trọng nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của công dân. •
Đổi mới hệ thống chính trị: Nước ta đang tiếp tục cải cách hệ thống chính trị
để nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của các cơ quan nhà nước. •
Tăng cường đoàn kết dân tộc: Đoàn kết toàn dân tộc là yếu tố then chốt để
vượt qua mọi khó khăn thử thách trong quá trình xây dựng đất nước. c. Về văn hóa:
Văn hóa đóng vai trò quan trọng trong việc định hình bản sắc dân tộc và thúc đẩy sự phát triển xã hội: •
Phát huy văn hóa đọc: Hiện nay, Nhà nước ta khuyến khích phong trào đọc
sách và nghiên cứu khoa học  góp phần nâng cao tri thức cho người dân. •
Đẩy mạnh giáo dục nhân văn: Nền giáo dục Việt Nam hiện nay không chỉ dừng
lại ở kiến thức mà còn cần chú trọng đến giáo dục đạo đức và nhân cách cho thế
hệ trẻ thông qua Chương trình giáo dục phổ thông 2018. •
Bảo tồn văn hóa truyền thống: Trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ, việc bảo
tồn các giá trị văn hóa truyền thống là rất cần thiết để giữ gìn bản sắc dân tộc. d. Về xã hội:
Xã hội Việt Nam đang trải qua nhiều biến chuyển lớn: -
Bất bình đẳng xã hội: Mặc dù nền kinh tế phát triển nhưng khoảng cách
giàu nghèo vẫn còn lớn. Cần có các chính sách hỗ trợ cho nhóm yếu thế để đảm bảo công bằng xã hội. -
Sự tham gia của người dân: Người dân ngày càng ý thức hơn về quyền
lợi của mình và muốn tham gia vào quá trình ra quyết định của nhà nước. -
An sinh xã hội: Đảm bảo an sinh xã hội cho mọi tầng lớp nhân dân là
nhiệm vụ quan trọng nhằm tạo ra một xã hội ổn định và hòa bình. 2/ Thế giới: lOMoAR cPSD| 61591627 a. Kinh tế
Thế giới đang trải qua những biến động lớn trong lĩnh vực kinh tế. Sự phục hồi sau đại
dịch COVID-19 đã tạo ra nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức. Nền kinh tế
toàn cầu đang chuyển mình với sự gia tăng của công nghệ số, thương mại điện tử và
các mô hình kinh doanh mới. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến sự gia tăng bất bình
đẳng giữa các quốc gia phát triển và đang phát triển.
 Chính vì vậy, Việt Nam, với nền kinh tế mở cửa và hội nhập sâu rộng vào nền kinh
tế toàn cầu, cần phải tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) để thúc
đẩy xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, việc bảo vệ lợi ích quốc gia và
đảm bảo phát triển bền vững là rất quan trọng. b. Chính trị
Các cuộc xung đột địa chính trị giữa các cường quốc như Mỹ - Trung Quốc hay Nga
phương Tây đã làm gia tăng căng thẳng toàn cầu.
 Vì thế, Việt Nam cần duy trì đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, đồng thời khéo léo
ứng phó với những thay đổi trong quan hệ quốc tế để bảo vệ lợi ích quốc gia. c. Văn hóa
Văn hóa toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ với sự giao thoa giữa các nền văn hóa khác
nhau. Điều này mang lại nhiều cơ hội cho việc quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới
nhưng cũng đặt ra thách thức về việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc. d. Xã hội
Xã hội hiện đại đang đối mặt với nhiều vấn đề như bất bình đẳng xã hội, di cư lao động
và tình trạng già hóa dân số ở nhiều nước phát triển. Những vấn đề này yêu cầu nhà
nước phải có những chính sách linh hoạt nhằm đảm bảo an sinh xã hội cho mọi tầng lớp nhân dân. 3/ Thuận lợi:
Trong quá trình tổ chức thực hiện, xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền
xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân ở Việt Nam, chúng ta đã đạt
được những kết quả, thành tựu nhất định. lOMoAR cPSD| 61591627
Tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam, đánh giá:
“...Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa có nhiều tiến bộ, tổ chức
bộ máy nhà nước tiếp tục được hoàn thiện, hoạt động hiệu lực và hiệu quả hơn; bảo
đảm thực hiện đồng bộ các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp.’’ Một số thành tựu cụ thể:
Một là, hệ thống pháp luật được hoàn thiện một bước cơ bản. Vai trò của pháp
luật và thực thi pháp luật ngày càng được chú trọng trong tổ chức và hoạt động của Nhà
nước và đời sống xã hội.
Hai là, bộ máy nhà nước bước đầu được sắp xếp lại theo hướng tinh gọn gắn với
tinh giản biên chế, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Cơ chế phân công, phối hợp và kiểm
soát quyền lực giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp,
hành pháp và tư pháp ngày càng rõ hơn và có chuyển biến tích cực.
Ba là, cải cách hành chính, cải cách tư pháp trên một số lĩnh vực có bước đột phá.
Việc tổ chức các phiên tòa trực tuyến góp phần đẩy nhanh tiến độ xét xử các vụ án, bảo
đảm tư pháp không chậm trễ và tiết kiệm chi phí xã hội trong quá trình giải quyết các vụ án.
Bốn là, tổ chức bộ máy của toà án nhân dân, viện kiểm sát nhân dân, cơ quan điều
tra, cơ quan bổ trợ tư pháp tiếp tục được kiện toàn, chất lượng hoạt động có tiến bộ, bảo
vệ tốt hơn lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức và
cá nhân; tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân. Bênh cạnh đó,
tổ chức bộ máy của chính quyền địa phương được sắp xếp lại theo hướng tinh gọn; quan
tâm xây dựng chính quyền đô thị, chính quyền nông thôn, khẩn trương triển khai xây
dựng chính quyền điện tử.
Năm là, hoạt động của Chính phủ và các bộ, ngành chủ động, tích cực, tập trung
hơn vào quản lý, điều hành vĩ mô; tháo gỡ các rào cản.
Ngoài ra, hoạt động của Quốc hội trong việc thực hiện quyền lập hiến, lập pháp,
quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao có nhiều đổi mới,
chất lượng và hiệu quả được nâng cao.
Bên cạnh những thành tựu trên, bối cảnh hiện nay cũng mang lại không ít những khó
khăn, thách thức cho chúng ta trong việc xây dựng nhà nước Việt Nam hiện nay. lOMoAR cPSD| 61591627
4/ Khó khăn, thách thức:
Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa có mặt chưa đáp ứng tốt yêu cầu
phát triển kinh tế - xã hội và quản lý đất nước trong tình hình mới.
Thứ nhất, quyền làm chủ của nhân dân có lúc, có nơi chưa được tôn trọng và
phát huy đầy đủ. Bộ máy nhà nước ở một số nơi chưa thật sự vì dân, còn quan liêu, xa
dân, sách nhiễu dân; thủ tục hành chính chưa thuận tiện cho dân, thiếu công khai cho
dân biết, dân kiểm tra; một số cán bộ còn thiếu trách nhiệm, thiếu năng lực, làm việc
tùy tiện, hách dịch, cửa quyền, vi phạm quyền con người, quyền công dân. Một số vụ
án về những cán bộ đã có những hành vi vi phạm trong thời gian vừa qua mà chúng ta
có thể kể đến như: Vào năm 2018, vụ án Đinh La Thăng và đồng phạm phạm tội “Cố
ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và
“Tham ô tài sản” xảy ra tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN).
Thứ hai, cơ chế kiểm soát quyền lực chưa hoàn thiện; vai trò giám sát của nhân
dân chưa được phát huy mạnh mẽ  Trái với quan điểm của Bác về Nhà nước. Vì theo
Bác, Nhà nước của nhân dân là nhà nước mà tất cả mọi quyền lực trong nhà nước và
trong xã hội đều thuộc về nhân dân.
Thứ ba, hệ thống pháp luật còn một số quy định chưa thống nhất, chưa đáp ứng
kịp thời yêu cầu thực tiễn. Một số nội dung trong Luật xử lí vi phạm hành chính như
Luật bảo vệ môi trường, Luật Quản lí thuế...có nhiều điểm trùng lặp, nhưng lại không
có tiêu chí phân biệt đó là biện pháp quản lý Nhà nước hay chế tài xử phạt vi phạm hành chính.
Thứ tư, tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương chưa đổi mới mạnh
mẽ. Chức năng, nhiệm vụ, phân cấp, phân quyền chưa thật rõ ràng, hiệu lực, hiệu quả
hoạt động còn hạn chế.
Thứ năm, số lượng cán bộ cấp xã và đội ngũ viên chức trong các đơn vị sự
nghiệp công lập vẫn còn quá lớn. Trong khi đó, phẩm chất, năng lực, uy tín còn nhiều
hạn chế, thiếu tính chuyên nghiệp, chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Ngoài ra, việc chấp hành pháp luật nhìn chung chưa nghiêm. Kỷ cương, phép
nước có nơi, có lúc còn bị xem nhẹ, xử lý vi phạm pháp luật chưa kịp thời, chế tài xử
lý chưa đủ sức răn đe. lOMoAR cPSD| 61591627 III/ Vận dụng:
* Một số định hướng tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.
Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam đề ra các nhiệm
vụ trọng tâm, cơ bản sau:
Một là, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt
Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân do Đảng lãnh đạo là nhiệm vụ trọng
tâm của đổi mới hệ thống chính trị.
Hai là, tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, bảo đảm Quốc hội thực
sự là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất.
Ba là, xây dựng nền hành chính nhà nước phục vụ nhân dân, dân chủ, pháp quyền,
chuyên nghiệp, hiện đại, trong sạch, vững mạnh, công khai, minh bạch.
Bốn là, tiếp tục xây dựng nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng,
nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.
Năm là, tiếp tục hoàn thiện tổ chức chính quyền địa phương phù hợp với địa bàn
nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt theo luật định.
Sáu là, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm chất, năng lực, uy
tín, phục vụ nhân dân và sự phát triển của đất nước.
Bảy là, gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng pháp luật với tổ chức thi hành pháp luật.
* Từ những nhiệm vụ cơ bản đó, trong thời gian tới chúng ta cần phải tập trung
thực hiện những nội dung sau đây:
Thứ nhất, phát huy dân chủ, bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân. Bởi vì theo
quan điểm của Bác, nhà nước phải do dân là chủ, dân phải được biết, được bàn bạc và
được tham gia vào công việc của Nhà nước.
Thứ hai, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổ chức thực hỉện
pháp luật, thông qua việc tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền và nghĩa vụ của công dân. lOMoAR cPSD| 61591627
Thứ ba, tiếp tục đổỉ mới tổ chức, hoạt động của bộ máy nhà nước và tăng cường
kiểm soát quyền lực Nhà nước thông qua việc xác định rõ cơ chế phân công, phối hợp
thực thi quyền lực Nhà nước.
Thứ tư, xây dựng, kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu xây dựng
Nhà nước pháp quyền xã hộỉ chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.
Thứ năm, tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong tổ chức và
hoạt động của bộ máy Nhà nước, thực hành tiết kiệm…
Cuối cùng, đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đốỉ với Nhà nước trong
đỉều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
KẾT LUẬN: Quá trình xây dựng và phát triển của Nhà nước ta trong mỗi giai đoạn
sau này đã có không ít những thay đổi về mô hình bộ máy dưới tác động của nhiều
yếu tố chủ quan và khách quan, nhưng xuyên suốt mạch phát triển ấy vẫn là tư tưởng
của Hồ Chí Minh về một chính quyền mạnh mẽ và sáng suốt của nhân dân. Ngày nay,
trong bối cảnh phát triển mới của đất nước, dưới tác động mạnh mẽ của thời đại và thế
giới, trong xu thế toàn cầu hoá, nhiều điểm đã thay đổi, nhưng tư tưởng Hồ Chí Minh
về Nhà nước pháp quyền của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân vẫn còn nguyên giá
trị, tiếp tục định hướng cho các nỗ lực nghiên cứu, tìm kiếm giải pháp đổi mới mô
hình bộ máy Nhà nước hiện nay.