Nguyên nhân ra đời của chủ nghĩa tư bản độc quyền là do:

Bản thảo kinh tế 

Hệ tư tưởng Đức 

Lao động làm thuê và tư bản

Từ đầu thế kỷ XIX 

Từ cuối thế kỷ XIX 

Từ đầu thế kỷ XX

Phát hiện ra quy luật kinh tế 

Áp dụng quy luật kinh tế 

Phát hiện và áp dụng quy luật kinh tế 

Thế kỷ 16 

Thế kỷ 17 

Thế kỷ 19 

tập trung tư bản 

giá trị thặng dư 

tỉ suất giá trị thặng dư 

C. Mác 

William Petty 

V.I.Lênin 

Cuối thế kỷ 16 đến nửa đầu thế kỷ 17 

Cuối thế kỷ 17 đến nửa đầu thế kỷ 18 

Cuối thế kỷ 19 đến nửa thế kỷ 20 

Thế kỉ XVII 

Cuối thế kỉ XVII - đầu thế kỉ XVIII  

Thế kỉ XIX 

Tạo ra giá trị nhiều hơn giá trị hàng hoá thông thường 

Phụ thuộc vào yếu tố tinh thần 

Phụ thuộc vào yếu tố lịch sử 

Công nghiệp 

Nông nghiệp 

Tiền tệ 

Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước 

Chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh 

Chủ nghĩa tư bản độc quyền

Adam Smith 

David Recacdo 

Thomas Malthus 

Năng suất lao động nhất là trong ngành sản xuất tư liệu sản xuất 

Năng suất lao động của ngành hay của xí nghiệp mà người có sức lao động tham gia lao động 

Phong tục, tập quán và mức sống của vùng hay của nước sử dụng sức lao động 

Sản xuất của cải vật chất 

Quan hệ xã hội giữa người với người trong quá trình sản xuất 

Quan hệ sản xuất, phân phối, trao đổi và tiêu dùng

Công dụng của hàng hóa 

Sở thích của người tiêu dùng 

Sự khan hiếm của hàng hóa