Phạm trù cơ bản và nền tảng của chủ nghĩa duy vật là

. Giáo điều

Ngụy biện

Phiến diện

 Đòi hỏi của thực tiễn xã hội và của phong trào công nhân là phải có lý luận soi đường

 Dựa trên những thành tựu của khoa học tự nhiên thế kỷ 19

Dựa trên những giá trị của triết học cổ điển Đức, KTCT học cổ điển Anh và CNXH không tưởng phê phán Pháp 

Thế giới thống nhất ở sự tồn tại của nó

Thế giới thống nhất ở ý niệm tuyệt đối hay ở ý thức con người

 Nhận thức cảm tính là cơ sở cho nhận thức lý tính

 Nhận thức cảm tính phản ánh sai sự vật

Nhận thức lý tính làm cho nhận thức cảm tính sâu sắc hơn, đầy đủ hơn

Do nhu cầu của đời sống xã hội

Khi con người có khả năng khái quát

. Khi xã hội có sự phân chia lao động trí óc và lao động chân tay và có sự phân chia thành giai cấp

Nhất nguyên duy tâm

Hoài nghi luận

Nhị nguyên

Quy luật chuyển hóa

Quy luật phủ định của phủ định

Không có quy luật nào

Bên trong

Bên trong và bên ngoài

Không có đáp án đúng

Nguồn gốc của sự phát triển nằm trong chính bản thân sự vật, hiện tượng

Không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con người.

Đó là việc giải quyết mâu thuẫn tồn tại khách quan trong chính sự vật quyđịnhsự vận động, phát triển của sự vật.

Phải xem xét tất cả mối liên hệ đồng thời phân loại được vị trí vai trò củacácmối liên hệ

Đặt sự vật trong chính thể tổng thể và xem xét tất cả các mối liên hệ và cáckhâutrung gian của nó

Là quan niệm của con người về thế giới

Có hạt nhân là triết học

Là sự hoà nhập giữa tri thức và niềm tin

Học thuyết bất khả tri

Hoài nghi luận

Không có phương án nào

Vật chất không chỉ có một dạng tồn tại là vật thể

Vật thể là dạng cụ thể của vật chất

Vật chất tồn tại thông qua các dạng cụ thể của nó

Chỉ mỗi tất nhiên.

Chỉ mỗi ngẫu nhiên.

Tất nhiên và ngẫu nhiên đều không

Cảm giác, tri giác, phán đoán

Tri giác, phán đoán, suy lý