Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, vật chất với tư cách là phạm trù triết học có nghĩa

Chứng minh nguyên tử là hạt nhỏ bé không phân chia được

Chứng minh thế giới còn được cấu tạo bởi sóng điện từ

chủ nghĩa duy tâm khách quan.

  chủ nghĩa duy vật siêu hình.

chủ nghĩa duy vật thời cổ đại.

  Khắc phục cuộc khủng hoảng trong vật lý học cuối thế kỷ XIX , đầu thế kỷ XX

Phê phán, bác bỏ quan niệm của chủ nghĩa duy tâm và thuyế t bất khả tri trong việc giải quyết vấn đề cơ bản của triết học.

  Khắc phục được tính trực quan, siêu hình, máy móc, khủng h oảng vật lý học, chống chủ nghĩa duy vật, cổ vũ cho các nhà kh oa học tự nhiên đi sâu nghiên cứu thế giới.

 Phản ánh vật lý.

Phản ánh tâm lý động vật.

  Phản ánh cảm ứng.

Thông qua các phương tiện vật chất

  Ngôn ngữ.

Thông qua năng lực tư duy sáng tạo

Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng.

Học thuyết tế bào

Phát hiện ra điện tử.

Trên cơ sở của sự phản ánh sự vật, hiện tượng vào các giác q uan, con người ghi nhận nguyên si sự vật, hiện tượng đó.

 Ý thức biến đổi, áp đặt theo mục đích của chủ thể.

 Sự sao chép sao cho phù hợp với mục đích sử dụng của chủ t hể.

Vai trò quyết định của vật chất đối với ý thức

Tính thụ động của ý thức đối với vật chất

Tính kế thừa của ý thức đối với vật chất

  chỉ là cảm giác của con người.

  tồn tại độc lập với vật chất.

 tồn tại tách rời nhau.

Tính thụ động của ý thức đối với vật chất

Tính phụ thuộc và chụi sự quy định của ý thức đối với vật chất

Sự quyết định của vật chất đối với ý thức

Chủ nghĩa duy tâm.

Chủ nghĩa duy vật thế kỷ XVII-XVIII

Chủ nghĩa duy vật biện chứng

 vận động và biến đổi.

 có khối lượng và quảng tính.

không có khối lượng

 Vận động tách rời vật chất.

Có vật chất nhưng không có vận động.

 Vận động chỉ là sự tăng giảm về số lượng

Giúp con người có khả năng khái quát hóa, trừu tượng hóa.

 Giúp con người có khả năng suy nghĩ tách khỏi sự vật cảm tín h.

.  Giúp con người lưu giữ và truyền đạt thông tin.

Vật chất là sản phẩm của ý thức.

Ý thức quyết định vật chất.

Ý thức và vật chất độc lập với nhau.