Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, điều kiện kinh tế cho sự ra đời của chủ nghĩa xã hội là:

Quốc gia chưa trải qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa

Phong kiến thuộc địa

Những nước tư bản trung bình hoặc kém phát triển

Không có điểm khác biệt

Xu hướng trí tuệ hóa giảm nhanh

Là lực lượng sản xuất hàng đầu của xã hội hiện đại

Giải phóng lực lượng sản xuất lạc hậu

Giải phóng tư liệu sản xuất lỗi thời

Giải phóng giai cấp công nhân

Mục tiêu bình đẳng trong xã hội

Mục tiêu công bằng trong xã hội

Mục tiêu tiến lên chủ nghĩa xã hội

Xóa bỏ sự thống trị về xã hội tư tưởng

Xóa bỏ sự thống trị về văn hóa

Xóa bỏ sự thống trị về xã hội

Lực lượng sản xuất ở nhiều trình độ khác nhau

Quan hệ sản xuất dựa trên chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu

Cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại

Đấu tranh chống bất công và bất bình đẳng xã hội

Đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản với mục tiêu chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, sắc tộc, tôn giáo

Đấu tranh vì hòa bình, tự do và phát triển

Chủ nghĩa cộng sản và cộng sản chủ nghĩa

Thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa xã hội

Thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản

Là một công cụ để bảo vệ lợi ích của nhân dân lao động bị áp bức

Là một công cụ để bảo vệ lợi ích của toàn dân

Là một công cụ để bảo vệ lợi ích của dân tộc

Không phát hiện ra được những quy luật phát triển của xã hội loài người

Chưa tìm ra con đường để cải biến xã hội, lật đổ giai cấp thống trị xóa bỏ áp bức bất công

Chưa nêu được tính quy luật của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội và cộng sản chủ nghĩa

Bộ Tư bản

Tình cảnh nước Anh; Lược khảo khoa kinh tế chính trị

Bút ký triết học

Tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản

Học thuyết về giá trị thặng dư

Học thuyết về sứ mệnh lịch sử toàn thế giới của giai cấp công nhân

Thực hiện thắng lợi mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, làm cho nước ta trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại

Xóa bỏ hoàn toàn chế độ sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa

Giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng; tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống

Từng bước xóa bỏ chế độ sở hữu tư bản chủ nghĩa đồng thời thiết lập chế độ công hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu

Tạo ra cách thức tổ chức và kỷ luật lao động mới

Mục tiêu cao nhất của chủ nghĩa xã hội là giải phóng con người toàn diện

Phải có sự đoàn kết của giai cấp công nhân tren toàn thế giới

Phải sở hữu tư liệu sản xuất ở trong xã hội

Phải có sự liên minh với các giai cấp nông dân và các tầng lớp lao động khác