Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, nguyên nhân quyết định sự biến đổi của cộng đồng dân tộc là:

Ý thức tự giác tộc người

Cộng đồng về văn hóa

Có chung một nhà nước

Chức năng duy trì quyền thừa kế

Chức năng kinh tế và tổ chức đời sống gia đình

Chức năng giáo dục

Chức năng tái sản xuất con người

Chức năng nuôi dưỡng, giáo dục

Chức năng thỏa mãn các nhu cầu tâm sinh lý, duy trì tình cảm

Do chủ nghĩa tư bản đã phát triển thành chủ nghĩa đế quốc.

Do các quốc gia bị áp bức.

Do các quốc gia muốn độc lập.

Về cách giải thích thực trạng xã hội

Về con đường mưu cầu hạnh phúc cho con người

Về biện pháp thực hiện để đạt được một xã hội bình đẳng

Phải là người nữ và được các thành viên trong gia đình coi trọng

Phải là người nam và được các thành viên trong gia đình coi trọng

Được pháp luật thừa nhận

Chức năng nuôi dưỡng, giáo dục

Chức năng kinh tế

Chức năng thỏa mãn các nhu cầu tâm sinh lý

Vì tôn giáo có tính hai mặt: tư tưởng và chính trị

Vì tôn giáo có chức năng đền bù hư ảo và liên kết cộng đồng

Vì tôn giáo có tính quần chúng

Sự phát triển của lực lượng sản xuất

Gia đình tham gia trực tiếp vào sản xuất và tái sản xuất ra của cải vật chất và sức lao động

Gia đình sử dụng hợp lý các khoản thu nhập của các thành viên vào việc đảm bảo đời sống vật chất và tinh thần

Là nơi lưu giữ truyền thống văn hóa của dân tộc cũng như tộc người

Là nơi đáp ứng nhu cầu tâm, sinh lý tự nhiên của con người, đáp ứng nhu cầu duy trì nòi giống

Có trách nhiệm nuôi dưỡng, dạy dỗ con cái trở thành người có ích cho gia đình, cộng đồng và xã hội

Tín ngưỡng thờ Mẫu

Thờ cúng tổ tiên

Thờ anh hùng dân tộc

Gia đình đơn thân

Gia đình tam đại đồng đường

Gia đình tứ đại đồng đường

Sự ra đời chính Đảng của giai cấp công nhân

Sự ủng hộ của tầng lớp nông dân và đội ngũ trí thức đối với giai cấp công nhân

Giai cấp công nhân đã thực sự giác ngộ về sứ mệnh của giai cấp mình

Quan hệ giữa anh chị em trong gia đình

Quan hệ giữa ông bà và cháu

Quan hệ giữa cha mẹ và con cái

Nuôi dưỡng

Huyết thống

Kinh tế