Tôn giáo là một phạm trù lịch sử vì:

Là lực lượng lãnh đạo cách mạng xã hội chủ nghĩa và là lực lượng lao động có tính chất xã hội hóa cao.

Là lực lượng lao động có tính chất xã hội hóa, đi đầu trong đấu tranh giải phóng giai cấp, giải phóng nhân dân lao động.

Thực hiện quá trình sản xuất nông nghiệp, lao động có tính chất xã hội hóa, năng suất lao

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân – Học thuyết giá trị thặng dư

Học thuyết giá trị thặng dư – Chủ nghĩa duy vật lịch sử

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân – Chủ nghĩa duy vật lịch sử

Giai cấp nông dân

Tiểu tư sản

Tầng lớp trí thức

Công nhân có xu hướng trí tuệ hóa 

Công nhân đã trở thành một phần của lực lượng sản xuất hiện đại, có tính toàn cầu hóa

Gia tăng nhanh về số lượng và chất lượng

Giai cấp nông dân

Tiểu tư sản

Tầng lớp trí thức 

Vì giai cấp công nhân thực hiện quá trình sản xuất công nghiệp

Vì giai cấp công nhân chiếm số đông trong xã hội tư bản

Vì giai cấp công nhân có lợi ích thống nhất với lợi ích của giai cấp nông dân

Do trình độ nhận thức của những nhà tư tưởng

Do khoa học chưa phát triển

Do chưa xuất hiện giai cấp công nhân

Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và phong trào công nhân

Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và phong trào yêu nước

Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phong trào công nhân và phong trào yêu nước

V-VI TCN

VIII-VII TCN

IX – VIII TCN

Triết học cổ điển Đức

Kinh tế chính trị cổ điển Anh

Chủ nghĩa dân tộc

Là giai cấp nghèo nhất trong xã hội tư bản

Là giai cấp không có tài sản, đời sống bấp bênh

Là giai cấp tăng nhanh về số lượng và chất lượng

1954

1849

Sự tồn tại của các thần linh

Do giai cấp thống trị chi phối

Trí tưởng tượng của con người 

Chống Đuy - Rinh

Bộ Tư bản

Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa kinh nghiệm phê phán

Nhà nước XHCN Việt Nam

Nhà nước Trung Quốc

Nhà nước XHCN Cuba