Ưu điểm nổi bật trong quan niệm về thế giới của các nhà triết học duy vật thời cổ đại so với các nhà triết học duy tâm là

Lao động giúp con người phát triển bộ óc của mình, dáng đứng thẳng

Lao động giúp con người biết chế tạo và sử dụng công cụ lao động

Lao động giúp con người bình thành ngôn ngữ

Chủ nghĩa duy tâm chủ quan

Chủ nghĩa duy tâm khách quan

Chủ nghĩa duy vật siêu hình

đồng nhất vật chất với ý niệm tuyệt đối.

đồng nhất vật chất với khối lượng

đồng nhất vật chất với ý thức

Thế giới thống nhất do ý muốn chủ quan của con người.

Thế giới thống nhất đo ý niệm tuyệt đối

Thế giới không có tính thống nhất vật chất

Thừa nhận vật chất tồn tại vĩnh viễn, tich rời với các dụng cụ thể của vật chất

Đồng nhất vật chất với một dụng cụ thể của vật chất.

Vật chất tồn tại phụ thuộc ý thức con người.

Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng.

Học thuyết tế bào.

Học thuyết tiến hóa của Đác-uyn.

Khong gian là hình thức tồn tại của vật chất, biểu hiện những thuộc tính như củng tổn tại và tách biệt, có kết cấu và quảng tính

Không gian giãn liền với vật chất đang vận động

Không gian có ba chiều.

Phản cảnh vật lý.

Phản ảnh tâm lí động vật

Phản ảnh cảm ứng

Tômxon

Béccuren

Ronghen

Trên cơ sở của sự phản ánh sự vật, hiện tượng vào các giác quan, con người ghi nhận nguyên xi sự vật hiện thượng đó

Ý thức biến đổi, áp đặt theo mục đích của chủ thể

Sự sao chép sao cho phù hợp với mục đích sử dụng của chủ thể.

phụ thuộc vào ý thức của con người.

phụ thuộc vào ý niệm tuyệt đối

không phải là một dạng vật chất

Biệt Chung của tự nhiên.

Bút ký triết học

Nhà nước và cách mạng

Vật lý

Hóa học

Sinh học và xã hội.

vật chất được sinh ra và bị truất đi

vật chất có khối lượng

vật chất được đồng nhất với vật thể

Do có một lực bên ngoài tác động vào các sự vật, hiện tượng đó

Do cái mới thay thế cái cũ

To cái thích của Thượng để tạo nên