Giải SGK Sinh 11 Bài 5: Hô hấp ở thực vật
I. Khái quát về hô hấp ở thực vật Câu hỏi trang 36
Dựa vào phương trình tổng quát, cho biết bản chất của quá trình hô hấp ở thực vật.
PTTQ: C6H12O6 + 6 O2 -> 6 CO2 + 6 H2O + Q (ATP + nhiệt) Gợi ý đáp án
Bản chất của quá trình hô hấp ở thực vật: Hô hấp ở thực vật là quá trình oxi hóa hợp
chất hữu cơ thành CO2 và H2O, đồng thời giải phóng năng lượng dưới dạng ATP
cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể. Câu hỏi trang 36
Dựa vào hình 5.1, trình bày các giai đoạn của quá trình hô hấp ở thực vật Gợi ý đáp án
Quá trình hô hấp ở thực vật được chia thành 3 giai đoạn: - Đường phân.
- Phản ứng oxi hoá pyruvic acid thành acetyl-CoA và chu trình Krebs.
- Chuỗi truyền electron hô hấp. Câu hỏi trang 37
Phân tích vai trò của quá trình hô hấp đối với thực vật. Gợi ý đáp án
Vai trò của quá trình hô hấp đối với thực vật:
- Giúp chuyển hóa năng lượng:
+ Quá trình hô hấp giải phóng và chuyển hóa năng lượng tích lũy trong các hợp chất
hữu cơ thành năng lượng dễ sử dụng trong các phân tử ATP để sử dụng có nhiều hoạt
động sống ở thực vật.
+ Ngoài ra, một lượng lớn năng lượng được chuyển hóa thành năng lượng nhiệt giúp
thực vật chống chịu điều kiện lạnh và làm bay hơi một số hợp chất dẫn dụ côn trùng
tham gia quá trình thụ phấn.
- Giúp trao đổi chất: Quá trình hô hấp tạo ra các chất trung gian, chúng là nguyên liệu
của các quá trình tổng hợp nhiều chất hữu cơ khác nhau cho tế bào và cơ thể thực vật.
II. Một số yếu tố ảnh hưởng đến hô hấp ở thực vật Câu hỏi trang 37
Quá trình hô hấp sẽ bị ảnh hưởng như thế nào nếu thiếu nước? Gợi ý đáp án
Nước là dung môi trong tế bào sinh vật, ảnh hưởng đến áp suất thẩm thấu của tế bào
và hoạt động của các enzyme trong quá trình hô hấp, đồng thời, nước cũng cần thiết
có quá trình thủy phân tạo nguyên liệu trực tiếp cho quá trình hô hấp. Do đó, nếu thiếu
nước, tốc độ của quá trình hô hấp sẽ bị giảm, thậm chí là bị ngưng trệ hoàn toàn. Câu hỏi trang 38
Phân tích ảnh hưởng của nồng độ O2 đến quá trình hô hấp Gợi ý đáp án
O2 là nguyên liệu của quá trình hô hấp, do đó thực vật phát triển tốt khi được cung cấp
đủ O2 . Nếu nồng độ O2 giảm xuống dưới 10% thì quá trình hô hấp sẽ bị ảnh hưởng. Ở
thực vật, khi môi trường thiếu O2 , các tế bào thực vật sẽ chuyển hóa glucose theo con
đường lên men. Glucose được chuyển hóa thành pyruvic acid, sau đó từ pyruvix acid
chuyển thành lactic acid hoặc ethanol Câu hỏi trang 38
Nhiệt độ ảnh hưởng như thế nào đến quá trình hô hấp ở thực vật Gợi ý đáp án
Ảnh hưởng của nhiệt độ đối với quá trình hô hấp ở thực vật:
- Trong khoảng giới hạn nhiệt độ từ 0 – 35 oC, cường độ hô hấp tăng khoảng 2 – 2,5
lần khi nhiệt độ tăng 10 oC. Trong đó, nhiệt độ tối ưu cho quá trình hô hấp ở thực vật trong khoảng 30 – 40 oC.
- Khi nhiệt độ quá cao (trên 40 oC), tốc độ hô hấp giảm vì nhiệt độ cao làm biến tính
và giảm hoạt tính của enzyme hô hấp.
- Khi nhiệt độ quá thấp (0 – 10 oC), cường độ hô hấp của thực vật khá thấp. Câu hỏi trang 38
Tại sao nồng độ CO2 cao ảnh hưởng không tốt đến hô hấp ở thực vật? Gợi ý đáp án
Nồng độ CO2 cao ảnh hưởng không tốt đến hô hấp ở thực vật vì nồng độ CO2 cao sẽ
ảnh hưởng đến sự trao đổi khí dẫn đến ức chế và làm giảm cường độ hô hấp.
III. Mối quan hệ giữa quang hợp và hô hấp Câu hỏi trang 38
Phân tích mối quan hệ giữa quang hợp và hô hấp ở thực vật. Gợi ý đáp án
- Mối quan hệ giữa quang hợp và hô hấp ở thực vật: Quá trình quang hợp và hô hấp là
2 mặt của quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng. - Phân tích:
+ Hô hấp và quang hợp là 2 mặt trái ngược nhau vì: Quang hợp là quá trình lá cây
tổng hợp chất hữu cơ, tích lũy năng lượng từ carbonic và nước nhờ có diệp lục và sử
dụng ánh sáng, thải ra oxygen. Còn hô hấp là quá trình sử dụng oxygen phân giải chất
hữu cơ, giải phóng năng lượng cung cấp cho hoạt động sống của cơ thể, đồng thời thải ra khí carbonic và nước.
- Hô hấp và quang hợp có quan hệ chặt chẽ với nhau vì: Sản phẩm của quang hợp
(chất hữu cơ) là nguyên liệu cho hô hấp. Ngược lại, sản phẩm của hô hấp lại là nguyên
liệu (CO2) cho quang hợp. Ngoài ra, hô hấp còn tạo ra các sản phẩm trung gian làm
tăng áp suất thẩm thấu của tế bào rễ, tạo điều kiện cho rễ hút nước, cung cấp nguyên liệu cho quang hợp. IV. Thực hành
Báo cáo thực hành trang 39
Học sinh trình bày và giải thích kết quả thu được. Tham khảo cách trình bày báo cáo theo mẫu bài 3. Gợi ý đáp án
BÁO CÁO KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM HÔ HẤP Ở THỰC VẬT
- Tên thí nghiệm: Thí nghiệm hô hấp ở thực vật.
- Nhóm thực hiện: …………..
- Kết quả và thảo luận:
+ Kết quả: Khi cho que tăm đang cháy vào miệng bình chứa hạt nảy mầm, que tăm bị
tắt ngấm. Khi cho que tăm đang cháy vào miệng bình chứa hạt nảy mầm đã được luộc
chín, que tăm vẫn tiếp tục cháy bình thường. + Giải thích:
Bình chứa hạt nảy mầm không tưới nước ấm hô hấp và tạo CO2. Ngọn lửa gặp lượng
lớn CO2 sẽ bị tắt do không có O2 duy trì sự cháy. Ngọn lửa vào bình chứa hạt đã tới
nước ấm sẽ vẫn cháy vì hạt đã bị chết, không thể hô hấp để tạo CO2
- Kết luận: Trong quá trình hô hấp, thực vật hấp thụ O2 và thải CO2.