Giải SGK Sinh 11 Bài 7: Hô hấp ở động vật
I. Vai trò của hô hấp Câu hỏi trang 45
Quan sát hình 7.1 và cho biết vai trò của hô hấp. Nêu mối quan hệ giữa quá trình trao
đổi khí với môi trường và quá trình hô hấp tế bào. Gợi ý đáp án
- Vai trò của hô hấp: Quá trình hô hấp đảm bảo cho động vật lấy được O2 từ môi
trường cung cấp cho hô hấp tế bào tạo năng lượng cho các hoạt động sống, đồng thời,
giúp đào thải CO2 sinh ra từ quá trình chuyển hóa ra ngoài để đảm bảo cân bằng môi trường trong cơ thể.
- Mối quan hệ giữa quá trình trao đổi khí với môi trường và quá trình hô hấp tế bào:
Thông qua trao đổi khí với môi trường, O2 được vận chuyển đến tế bào tham gia vào
quá trình hô hấp tế bào, CO2 sinh ra từ hô hấp tế bào được vận chuyển đến bề mặt trao
đổi khí, rồi thải ra môi trường → Quá trình trao đổi khí với môi trường và quá trình hô
hấp tế bào có mối quan hệ chặt chẽ, nếu một trong hai quá trình ngừng lại thì quá trình kia không thể diễn ra.
II. Các hình thức trao đổi khí với môi trường ở động vật Câu hỏi trang 46
Quan sát hình 7.1, 7.2, 7.3, 7.4, hoàn thành bảng 7.1 trang 46 Sinh học 11. Gợi ý đáp án
Bảng 7.1. Các hình thức trao đổi khí ở một số loài động vật và con người
Đặc Giun đất Ruồi Cá Người điểm Bề mặt Bề mặt Hệ thống trao Mang Phổi cơ thể (da) ống khí đổi khí Khi hít vào, không khí
Nhờ dòng nước giàu O2 đi qua đường O2 từ môi chảy liên tục Không khí giàu dẫn khí vào các phế trường giữa các phiến O2 trong không
nang của phổi, O2 được khuếch tán mỏng của mang, khí khuếch tán khuếch tán qua màng qua da vào O2 hòa tan trong qua các lỗ thở phế nang vào máu trở máu rồi đến nước được Hoạt vào ống khí rồi thành máu giàu O2 đi mọi tế bào khuếch tán vào động đến mọi tế bào
đến cung cấp cho các tế của cơ thể. máu ở mang rồi của cơ thể.
bào. Ngược lại, CO2 từ trao Ngược lại, đưa đến các tế Ngược lại, các tế bào khuếch tán đổi CO2 từ các tế bào; ngược lại, CO2 từ các tế vào máu, máu giàu khí bào khuếch CO2 từ các tế bào khuếch tán CO2 đến phổi, tán vào máu bào khuếch tán vào các ống khí CO2 khuếch tán qua rồi qua da để vào máu đến và di chuyển ra màng các phế nang vào khuếch tán ra mạch máu ở ngoài qua các lỗ phổi và được đẩy ra ngoài môi mang rồi khuếch thở. ngoài môi trường qua trường.
tán vào nước ra đường dẫn khí thông ngoài. qua động tác thở ra. Luyện tập trang 48
Sắp xếp các loài sau vào nhóm trao đổi khí qua bề mặt cơ thể, ống khí, mang hoặc
phổi: gà, cá heo, ếch, cá mập, mèo, ve sầu, cá sấu, thủy tức. Gợi ý đáp án
- Nhóm trao đổi khí qua bề mặt cơ thể: ếch, thủy tức.
- Nhóm trao đổi khí qua ống khí: ve sầu.
- Nhóm trao đổi khí qua mang: cá mập.
- Nhóm trao đổi khí qua phổi: gà, cá heo, ếch, mèo, cá sấu.
III. Bệnh hô hấp và phòng bệnh hô hấp Câu hỏi trang 48
Quan sát hình 7.6, nêu sự khác biệt ở phế nang và phế quản giữa người bình thường
và người mắc bệnh hô hấp Gợi ý đáp án
Sự khác biệt ở phế nang và phế quản giữa người bình thường và người mắc bệnh hô hấp: Đối
Người bình thường
Người mắc bệnh hô hấp tượng Bộ phận
- Thường có kích thước lớn do thành - Có kích thước nhỏ. phế nang bị phá hủy. Phế
- Không có hiện tượng viêm và nang
- Một số phế nang bị viêm, bị phá
xơ hóa dẫn đến tình trạng ứ đọng hủy và xơ hóa dẫn đến tình trạng ứ không khí. đọng không khí. Phế
- Đường dẫn khí bình thường,
- Đường dẫn khí có hiện tượng bị
quản không có hiện tượng bị thu hẹp. thu hẹp và tăng tiết chất nhày. Vận dụng trang 49
Tại sao nuôi ếch cần chú ý giữ môi trường ẩm ướt?
Tại sao nuôi tôm, cá thường cần có máy sục O2? Gợi ý đáp án
Nuôi ếch cần chú ý giữ môi trường ẩm ướt vì: Ếch là động vật lưỡng cư, hô hấp qua
da và phổi nhưng chủ yếu là qua da, do đó, da ếch cần được ẩm để không khí có thể
khuếch tán dễ dàng. Nếu môi trường không đủ ẩm, da ếch sẽ bị khô làm hạn chế quá
trình trao đổi khí của ếch dẫn đến tình trạng ếch bị chết.
• Nuôi tôm, cá thường cần có máy sục O2 vì: Khi nuôi tôm, cá trong ao hồ sẽ dễ xảy ra
tình trạng thiếu oxygen cung cấp cho hô hấp của tôm, cá do nồng độ oxygen tan trong
nước thấp trong khi mật độ tôm, cá nhiều và diện tích ao hồ có hạn. Bởi vậy, nuôi tôm,
cá thường sử dụng máy sục O2 có tác dụng hòa tan O2 vào dòng nước, giúp tôm, cá hô
hấp tốt, nhờ đó, sinh trưởng khỏe mạnh.