Bài giảng điện tử môn Khoa học tự nhiên 7 Sinh Học Bài 41: Một số yếu tố ảnh hưởng và điều hòa, điều khiển sinh sản ở sinh vật | Kết nối tri thức

KHTN 7 - KNTTVCS
BÀI 41 . MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG
VÀ ĐIỀU HOÀ, ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở SINH VẬT
? Nêu ý nghĩa của sinh sản đối với chăn nuôi và trồng trọt?
? Dự đoán con người có thể điều khiển được quá trình sinh
sản ở sinh vật hay không? Nếu có thì điều khiển như thế nào?
VD1. Ở nữ giới, khi đến tuổi dậy thì, cơ thể bắt đầu sản sinh hormone FSH và
LH kích thích trứng chín và rụng báo hiệu cơ thể bắt đầu có khả năng sinh sản.
VD2. Chim bồ câu mỗi lứa chỉ đẻ 2 trứng.
VD3. Nuôi gà đẻ, khi chúng già thì số lượng trứng đẻ 1 lứa ít và quả trứng nhỏ.
VD4. Cá chép chỉ đẻ ở nhiệt độ trên 150C.
VD5. Cây thụ phấn nhờ gió, khi gió vừa phải thì thụ phấn thuận lợi, gió to thì hạt
phấn bay mất hiệu quả thụ phấn thấp.
VD 6. Ở cóc sinh sản vào tháng tư hằng năm, sau sinh sản khối lượng 2 buồng
trứng ở cóc giảm. Sau tháng tư, nếu nguồn thức ăn dồi dào, khối lượng buồng
trứng tăng, cóc có thể đẻ tiếp lứa thứ 2 trong năm.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Đọc các VD trên kết hợp với thông tin SGK Tr. 169, trao đổi cặp bàn và cho biết:
? Có những yếu tố nào ảnh hưởng đến sinh sản của sinh vật?
………………………………………………………………………………………
? Em hãy lấy VD về ảnh hưởng của một yếu tố môi trường đến sự sinh sản của sinh vật.
………………………………………………………………………………………
Điều khiển sinh sản ở cá Cá sinh sản tự nhiên
Quan sát hình trên, nghiên cứu tài liệu Tr.169,170 và trả lời các câu hỏi:
? Sinh sản ở sinh vật được điều hòa nhờ yếu tố nào.
? Vì sao con người chủ động điều khiển quá trình sinh sản ở sinh vật.
Tạo ra nhiều tằm đực để nuôi vì tằm đực cho nhiều tơ hơn tằm cái
Nuôi gà thịt thì tạo ra nhiều gà trống, muốn tăng nhanh đàn con hoặc
nuôi lấy trứng thì chủ̉ động tạo nhiều gà mái
H41.1. Thắp đèn chiếu sáng để kích thích cây thanh long ra hoa trái vụ
H41.2. Con người thụ phấn cho hoa H41.3. Côn trùng thụ phấn cho hoa
Quan sát hình 41.1, 41.2, 41.3, đọc thông tin SGK Tr. 170,171,
trao đổi nhóm trả lời các câu hỏi SGK Tr.171
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 Nhóm: …… Các thành viên trong
nhóm: ............................................................................................
....................................................................................................................................................... ..
Quan sát H. 41.1, 41.2, 41.3, đọc thông tin SGK Tr. 170,171, trao
đổi nhóm trả lời các câu hỏi sau:
1. Trình bày các biện pháp điều khiển sinh sản ở thực vật? Lấy VD trong thực tế?
.............................................................................................................
2. Giải thích tại sao phải bảo vệ một số loài côn trùng như: ong mật, ong bắp cày.
............................................................................................................ .....................
3. Giải thích cơ sở của việc tạo thành quả không hạt và kể tên một số
loại quả không hạt mà em biết?
............................................................................................................ ......................
4. Việc trồng cây đúng thời vụ có ý nghĩa gì đối với quá trình sinh sản
ở thực vật? Giải thích?
....................................................................................................................................
Nuôi ong trong vườn cây ăn quả
Rung nhẹ hoa đực đã nở ở đầu
Đưa hạt phấn ở túi giấy rắc lên
ngọn cho hạt phấn rơi vào túi trên hoa cái ở nách lá giấy
Thụ phấn nhân tạo cho ngô Thụ phấn cho cây Ph P ấn của a câ c y hoa đực có c màu à tr t ắng nhạt tlấ l y xuống chà à cho bể ể nát á có màu đen -> bỏ vào à thùng kín í phơi b i óng râm â duy tr t ì ìở ở nhiệt ệ độ 37 – 400 0 -> hòa a phấn vào dung dịch c xịt l t ê l n hoa cái, i xịt t vào buổi sớ i m mỗi ingày, xịt l t i l ên ê tục c 6 – 8 ngày à , khi p i hía í sau tr t ái á dừa màu
vàng chuyển sang màu nâu th t ì t ì hụ ụ Dừa sáp phấn th t ành công. Dưa chuột Bưởi
Thụ tinh nhân tạo ngoài cơ thể cá tra
2. Tiêm hoocmon vào cá kích thích
1. Chọn Cá bố và mẹ
trứng chín và sản xuất tinh trùng 5. Nuôi ấp
4. Trộn đều tinh dịch và trứng
3. Nặn trứng và tinh dịch
bằng dụng cụ mềm
Thụ tinh nhân tạo trong cơ thể con cái 1. Tiêm hoormone Tr T ứ r n ứ g chí ng c n íh v í à rụn ụ n và g r n ụ hiề i u ng nhiều
2. Bơm tinh trùng dự trữ
Tử cung con cái tạo Hợp tử -> Phôi Bình đựng nitơ lỏng bảo quản tinh trùng
Phương pháp bảo quản tinh trùng
Bình đựng nitơ lỏng ở nhiệt độ
“Ngân hàng gen” cất giữ tinh trùng ở Mĩ -1960C
Thành tựu đạt được thụ tinh nhân tạo ở một số động vật Chó Lợn Tê giác Voi
Chiếu sáng liên tục đối với gà có thể đẻ 2 trứng/ngày
Ngày nay con người có nhiều biện pháp tác động để ngăn
cản sự thụ tinh, hoặc tạo ra tính bất thụ để tạo ra nhiều
giống cây trồng không có hạt. Cam Ổi Dưa hấu Cà chua Luyện tập
1. Trong điều khiển sinh sản ở động vật, những biện pháp nào thúc đẩy trứng chín
nhanh và chín hàng loạt?
A. Sử dụng hormone hoặc thay đổi yếu tố môi trường.
B. Nuôi cấy phôi, thụ tinh nhân tạo.
C. Nuôi cấy phôi, thay đổi các yếu tố môi trường. D. D Sử dụng hormone.
2. VD nào là tác động của nhiệt độ đến quá trình sinh sản của động vật?
A. Gà mái thường đẻ 1 quả trứng/ngày, khi tăng chế độ chiếu sáng lên 16 giờ/ngày thì
gà đẻ 2 quả trứng/ngày.
B. Cá rô phi Việt Nam, nếu nuôi cá ở nhiệt độ từ 16°C đến 18°C thì cá ngừng sinh sản.
C. Cóc đẻ rộ trong tháng 4 nên sau khi đẻ, khối lượng hai buồng trứng giảm. Sau đó,
nếu được ăn đầy đủ thì đến tháng 10, hai buồng trứng phục hồi khối lượng và lại có khả năng sinh sản. Luyện tập
1. Giải thích tại sao khi trổng thanh long, để kích thích ra hoa trái vụ, người ta 1.
thường thắp đèn vào ban đêm (từ 6 giờ đến 10 giờ trong một đêm, kéo dài khoảng
15 đến 20 đêm). Biết rằng, thanh long chỉ ra hoa, tạo quả vào mùa hè.
Thanh long là cây ngày dài nên chỉ ra hoa trong điếu kiện ánh sáng 1.
kéo dài nên vào những thời gian ngày ngắn, thắp đèn để kéo dài thời gian chiếu
sáng trong ngày nhằm kích thích cho cây phân hoá để ra hoa và tạo quả trái vụ.
2. Tại sao cần phải tăng sinh sản ở động vật, thực vật nhưng lại phải điều chỉnh sổ 2.
con và khoảng cách giữa các lần sinh con ở người? Em hãy để xuất một số biện 3.
pháp điều khiển sinh sản ở người.
Tăng sinh sản ở động vật và thực vật để đáp ứng nhu cấu sử dụng của con người.
Tuy nhiên, cần điểu chỉnh sinh sản ở người để nâng cao chất lượng cuộc sống và
công tác chăm sóc, giáo dục trẻ em. Dân số tăng nhanh gây khó khăn cho việc nâng
cao chất lượng cuộc sổng (y tế, giáo dục, nhà ở,...) và cũng ảnh hưởng đến việc sử
dụng và bảo vệ tài nguyên môi trường.Các biện pháp hiệu quả thường dùng để tránh
có thai ngoài ý muốn như sử dụng bao cao su, đặt vòng tránh thai, uổng thuốc tránh
thai, cấy que tránh thai.Bên cạnh đó, biện pháp hỗ trợ sinh con cho những cặp vợ
chồng hiếm muộn là thụ tinh nhân tạo hoặc thụ tinh trong ống nghiệm. Chế độ hoạt
động, nghỉ ngơi và chế độ dinh dưỡng hợp lí, tinh thần thoải mái cũng là những việc
nên làm để có thể sinh được những đứa con khoẻ mạnh. VẬN DỤNG
- Yêu cầu mỗi HS hãy tự tìm hiểu thực tế, thông tim từ sách, báo,
intenet, ... và nêu lên 1 biện pháp con người vận dụng hiểu biết chủ
động điều khiển sinh sản của sinh vật đem lại giá trị kinh tế cho gia
đình và địa phương cụ thể
- Học sinh thực hiện ngoài giờ học trên lớp và nộp sản phẩm vào tiết học hôm sau.
Document Outline

• BÀI 41 . MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG VÀ ĐIỀU HOÀ, ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở SINH VẬT
• Slide 2
• Slide 3
• Slide 4
• Slide 5
• Slide 6
• Slide 7
• Slide 8
• Slide 9
• Slide 10
• Slide 11
• Slide 12
• Slide 13
• Slide 14
• Slide 15
• Slide 16
• Slide 17
• Slide 18
• Slide 19
• Slide 20
• Slide 21