Bài soạn ôn thi - Triết học Mác - Lênin | Đại học Tôn Đức Thắng

Câu 1: Anh/chị hãy phân tích nội dung của CNDVBC với tính cách là 1 hạt nhân lý luận của thế giới quan khoa học. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!

7 4 lượt tải Tải xuống
Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Môn: Triết học Mác -Lênin (THML01)

Trường: Đại học Tôn Đức Thắng

Thông tin:

44 trang 1 tháng trước

Tác giả:

Profile Mai Nguyệt
BÀI SO N ÔN THI MÔN TRI T H C
Câu 1: Anh/ch hãy phân tích n i dung c a CNDVBC v i tính cách là 1 h t
nhân lý lu n c a th gi i quan khoa h c.
Ni dung c a CNDVBC v i tính cách h t nhân lý lu n c a th gi i qua KH bao
gm hai nhóm quan ni m. ó là nhóm quan ni m duy v t nói chung và Đ v th gi i
quan nim duy v t nói riêng. v xã hi
a/ Quan ni m v th gi i: nó th hi n ch nó coi v t ch t c a th gi i là v t
cht và th gi i th t ng nh tính v t ch t c a nó. Nó ñưc di n t b i nh ng n i
dung sau ñây:
- Ch có m t th gi i duy nh t và th ng nh t là th gi i v t ch t, th gi i v t
cht t n t i khách quan v n vô h n, không ai sinh ra và tiêu di t ĩnh vi ñưc nó.
- Tt c các s v t hi n t u là nh ng d ng t n t i c th c a v t ch t ưng ñ
hay là nh ng thu c tính c th c a v t ch t và trong th gi i này không cá gì khác
ngoài v t ch t ang v n ng. ñ ñ
- Các s v t hi n t ng trong th gi i v t ch t u n m trong m i quan h ư ñ
chuyn hóa l n nhau là nguyên nhân và k t qu l n nhau và ñu b chi ph i b i
nhng qui lu t chung gi ng nhau.
- Ý th c là m t c tính c a b não ng i là s ph n ánh hi n th c khách ñ ư
quan vào b não ng i. ư
(Quan m th gi i th t nhau b n tính v t ch t c a nó b ng s cm ñi ng nh
(?) lâu dài b n b c a khoa h c t nhiên).
b/ Quan ni m duy v t v xã h i:
- Th gii quan này coi xã h i là 1 b ph n ñc thù c a gi i t nhiên. Th
hin ch xã h i có nh ng qui lu t v n ! ñng và phát tri n riêng.
- S v n ng và phát tri n c a XH ph i thông qua ho t ng có ý th c c a ñ ñ
con ng i ang theo i nh ng m c ích nh t nh. ư ñ ñu ñ ñ
- Cho r ng s n xu t v t ch t là c s c a i s ng xã h i, ph ng th c s n ơ ñ ươ
xut quy #t nh qui trình sinh hoñ t c a xã h i như chính tr, tinh th n nói chung và
tn t i xã h i quy t nh ý th c xã h i. ñ
VD: a tr nào c ng bi t xã h i s chào ón tôi, không nói d ng sx trong 1 vài ñ $ ũ & ñ '
tháng mà ch c n trong m t vài tu n thôi – trong b t b n c a Mac. # # ư
VD: ã là ng i ai c ng ghi d u n c a mình vào l ch s nh ng ai là ng i ñ ư ũ ( ư ư
quy t ñnh lch s( không phi là con ng i nói chung ? thư gi ñi quan này xác nh
là qu n chúng nhân dân. #
- S phát tri n c a XH là 1 quá trình phát tri n c a l ch s t nhiên, ây là t ( ñ ư
tưng c a Mac trong b t b n: “tôi coi s phát tri n thay th các hình thái kinh t ư
xã h i là 1 quá trình t nhiên” –Mac. Và vì v y nó không thu c vào ý th c con
ngư i. Nó do s tác ñng gia các qui lut xã hi, … trong ñó ch yu là qui lut
quan h sx phù h p v i trình sx. VD: vi c VN không trãi qua CNTB có phù ñ
hp v i CN Mac ko ? – ko ph i tr i qua tu n t . #
- Cho r ng qu n chúng nhân dân là ch th sáng t o chân chính c a l ch s . # (
- Quan m duy v t XH là h th ng quan m th ng nh t ch t ch v i nhau ñi ñi &
v s ra i, t n t i, v n ng và phát tri n c a XH và các lý lu n th c hi m ñ ñ n nhi
v l ch s t ra trong s v n ng và phát tri n y. ( ñ ñ
Câu 2. Anh/Ch hãy phân tích b n ch t c a ch ngh a duy v t bi n ch ng ĩ
vi tính cách là ht nhân lý lun c a th gi i quan khoa h c.
- Gi i quy t úng n nh ng v c b n c a tri t h c t quan m th c ti n (so ñ ñ) ñ ơ ' ñi
sánh CNDV bi n ch ng v i CNDV: bên c nh nh ng thành t u mà CNDV c t ũ ñ
ñưc thì CNDV cũ vn còn nhng hn ch ch*ng hn h thp hoc ph nhn vai
trò c a ý th c, không th y c s tác ng tr l i vô cùng quan tr ng c a ý th c ñư ñ
ñ i v i vt cht .
(coi ý th c là s ph n ánh th ng n gi n máy móc không th y c tính ñ ñơ ñư
năng ñng sáng t o c a ý th c.
Mác xu t hi n a th c ti n vào tri t h c g n li n nh ng lý lu n vào ho t ng ñư ) ñ
thc ti n.)
- TGQ duy v t bi n ch ã có s th t gi a TGQ duy v t và bi n ng ñ ng nh
chng. ( nay là y u t r t cách m ng c a Mácì t o ra CNDV bi n ch ng + phép
bin ch ng duy v t).
- TGQ duy v t bi n ch ng là TGQ duy v t tri t t c nó không duy v t trong ñ
t nhiên mà còn trong xh.
- TGQ duy v t bi n ch ng còn có tính th ïc ti ån và cách m ch nó là ng !
TGQ c a giai c p công nhân, giai c p ti n b và cách m ng c a th i i, nó không ñ
ch gi i thích th gi i mà còn c i t o th gi i, nó kh*ng ñnh s t t th ng c a cái )
mi (trong quá trình v n ng cái c m t i, cái m i ra i). ñ ũ ñ ñ
Câu 3: Anh ( ch ) hãy phân tích c s lý lu n, nêu ra các yêu c u ph ng ơ ươ
pháp lu n c a nguyên t c khách quan c a CNDVBC. ng CSVN ang Đ ñã và ñ
vn d ng nguyên t c nh th nào vào s nghi p cách m ư ng hi n nay n c ư
ta ?
1/ Nh ng n/t c pp lu n:
Phương pháp lu n: Ph ương pháp ch d n con ng i nh n th c úng ư ñ ñ)ng và
hot ñng có hi u qu .
N/t)c khách quan trong vi c xem xét s v t
- Th c ch t c a nguyên t c này là coi tr ng vai trò quy t nh c a v t ch t v i ý ) ñ
thc nói riêng và ho t ñng c a con ng i nói chung. C s ư ơ khoa h c c a nguyên
t)c này là d a vào quy t nh cñ a CNDVBC trong vi c gi i quy t mi quan h
gia VC và YT. VC có trưc, YT có sau; VC quy t ñnh YT, quy t ñnh n i dung
và hình th c c a YT
VD: t n c Vi t Nam dài t Tam Quan n m i Cà Mau chia làm 3 phs n: ñ ư ' ñ ũ #
B)c Trung Nam,
Min Trung: u ki n sinh ho t v t ch t ñi mi n Trung r t kh nên nó quy t
ñnh ý chí ca cư dân min trung. T' ñó cho thy ng i MT có ý chí như t trong
các mi n.
Min Nam: khóan ñt r ng r i h t mình.
MT và MB:
T nhiên: t h p, ng i ñ , ư ñông.
Th i tit: khô cn, khó sn xut.
MB: th y rõ 4 mùa nh c nghi t cho s n xu p. ưng kh) t nông nghi
- Nguyên t c này òi h i trong ) ñ - nhn thc và trong ho t ng thì chúng ta ph ñ i:
+ Ko c xu t phát t ý mu n ch quan, ko c l y ý mu n ch quan làm ñư ' ñư
chính sách, ko c l y ý chí áp t cho th c t , ko c l y o t ng thay cho ñư ñ ñư ư
hin th c mà ph i xu t phát t chính b n thân s v t, t ' ' th c t khách quan, t '
cuc sng ñ gi i quy t nh ng v n ñ do cu c s ng ñt ra và ph i ph n ánh m t
cách trung thành nh cái v n có c a s v t. ư
VD: mu n qui ho ch cho ng chí c a nh i có ch c có quy n ñúng ñ) ng ngư
cũng ko nên quy hoch theo nhi m k , quy ho ỳ ch y ph i xu t phát t quy mô c a '
dân s , xu t phát t công n vi c làm c a cán b nhân dân. ' ă
- Trong ho t ñng thc tin nguyên t c này òi h i chúng ta ph i tôn tr ng và ) ñ -
làm theo quy lu t khách quan.
VD: a d ng các hth c sh u ph i tôn tr s n xu t, ph i pù h p v i Đ ng quan h
trình ñ
- Lê Nin giáo hu c l y ý mu n ch quan c a mình làm chính sách, ko n ko ñư
ñư ưc ly tình cm làm ng lñư i chin l c ca CM.
- ng CSVN “m i ng l i ch tr ng c a i xu t phát t th c t ” Đ ñư ươ Đng ph '
- Phát huy tính n ng ch quan, ch ng CN duy ý chí. (phát huy tính tích ăng ñ
cc, n ng, sáng t o c a ý th c và phát huy vai trò nhân t con ng i) ăng ñ ư
- B n thân ý th c nó có tính c l p t ng i so v i v t ch t và b n ch t c a ý ñ ươ ñ
thc có tính năng ñng, sáng t o chính vì v y mà ý th c có th t ñng tr l i VC,
góp ph#n c i bi n TGKQ thông qua ho t ng th c ti n c a con ng i. Khi ta nói ñ ư
ñ ñn vai trò ca ý thc thc cht ta nói n vai trò ca con ng i hư ơn na nhn ý
thc tr c ti p hi n th c mà mu n tác ñng tr l i hi n th c thì nó ph i ñưc con
ngư i t chc thc hin trong thc tin mà trên ht là thc tin lñsx.
- Khi nói v vai trò c a ý th i là nó tr c ti p t o ra TGVC. Mà m t c không ph
là y u t mang n cho con ng i s hi u bi t v các quy lu t khách quan. ñ ư
- Trên c s nh v y giúp con ng i xác nh m c tiêu, ra ph ng hơ ư ư ñ ñ ươ ưng
hot ñng cho phù h p. K ti p là con ng i xây d ng các bi n pháp ư ñ t ch c
thc hi n th c ti n và cu i cùng là b ng n l c ý chí am mê c a mình giúp con ! ñ
ngư i thc hin ñưc mc tiêu ñã xác ñnh.
- Ý th c có vai trò nh v y nên trong ho t ng c a mình thì con ng i ph i ư ñ ư
chng l i thái th ñng, / l i, b o th , trì tu , quay l ng l i cái m ư i, cái t n b .
- Ph i coi tr ng vai trò c a ý th c, t t ng, lý lu n. ư ư
- Ph i giáo d c và nâng cao trình tri th c KH vì KH có v trí, vai trò c bi t ñ ñ
quan tr i s ng con ng i nh t là trong n n kinh t tri th c hi n nay, tri ng trong ñ ư
thc khoa h c là 1 trong nh ng ñng l c phát tri n xh
- N u cao tri th c thì ph i ch ng l i 2 khuynh h ng: ñ ư
+ N u cao tuy t i hóa 1 tri th c khoa h c nào ó thì s b qua nh ng tri ñ ñ ñ $ -
thc khoa h c khác.
+ cao tuy t i hóa kinh nghi m coi th ng lý lu n, chúng ta không coi Đ ñ ư
thư ng kinh nghim, không ph nhn kinh nghim mà chng li kinh nghim,
tuyt ñi ñi hóa kinh nghi ng m coi th ng lý lu n. Kinh nghi m trong i thư ñ ư
hay KH có 1 tác d ng tiêu c c vì n u v t qua m t gi i h n nào ó thì kinh ư ñ
nghim s m t tác d ng. $
VD: ông nông dân BSCL mà ra mi n Trung s th t b i ngay vì u ki n ã Đ & ñi ñ
thay i. Nh ng k s s t b i n u tr ng m t gi c em ñ ư 0 ư & không th ng lúa không ñư ñ
vào phòng thí nghi i nông dân m sau vài ti ng s bi t ngay lý do trong khi ng $ ư
không có lý lu n thì không bi t.
- Ta tôn tr ng tri th c KH và ta i n làm ch tri th c KH. Là 1 quá trình nó ñ ñ
phi liên quan ñn quan nim c a con ng i v KH mà còn ph i liên quan ư ñn
ngun l c, ngh l c quy t tâm c a con ng i t bi t là ph i có u ki n v t ch t ư ñ ñi
ca con ng i th c hi n ư ñ ñiu này.
- Khi th c hi n ngt c này thì c ng ng th i ph i kiên quy t u tranh ch ) ũ ñ ñ ñ ng
ch ngh a duy ý chí – CN coi ý chí là cái quy t ĩ ñnh tình c m.
- th c hi n t t 2 ngt c trên ta ph i coi tr l i ích là m t trong Đ ) ng nhân t
nhng ñng l c tr c ti p ñ thúc ñ1y con ng i ho t ư ñng và qua ó nó gây nên ñ
nhng bin ñi ln lao trong l ch s . (
- Ph i nh n th c và v n d n các l i ích, ph i bi t k t h p các l i ích ng úng ñ ñ)
khác nhau.
(con ng i g m các l i ích kinh t , chính tr p th hay cá nhân, gia ư , t ñình, xh)
- Ph i nh n th c các l i ích ó và ph i phân bi t l i ích nào là quan tr ng I, l y ñ
li ích nào là quy t nh ( kinh t là s 1) không nên tuy t i hóa 1 l i ích nào ó ñ ñ ñ
mà coi th ng các l i ích khác. ư
- Ph i có ng c úng ng thái khách quan KH trong vi c nh n th c và ñ ơ ñ ñ) ñ
thc hi n các l i ích.
2/ V n d ng vào s nghi p CM hi n nay
- Tôn tr ng các quy lu t khách quan và nh u ki n c th c a t n c ng ñi ñ ư
- Phát huy vai trò lãnh o c a ng, qu n lý c a nhà n c và tính ch ng ñ Đ ư ñ
sáng t o c a qu n chúng #
- Kh c ph c b nh ch quan duy ý chí, ph i coi tr ng vai trò lãnh o c a ng, ) ñ Đ
không ng'ng phát huy vai trò c a nhà n c trong qúa trình xây d ng và hoàn ư
thin nhà nưc pháp quy n XHCN.
- Phát huy tính ch ng sáng t o c a qu n chúng và cu i cùng là kh c ph c ñ # )
bnh ch quan duy ý chí.
- i lên CNXH, CM n c ta ch u tác ng b i nh qu c t và th i Đ ư ñ ng nhân t
ñi, trc tip là qúa trình khu vc hóa và toàn c#u hóa (khu vc hóa và toàn c#u
hóa không do ai quyt nh, là v n khách quan) ñ ñ
- Tính t t y u trong qúa trình phát tri n CNXH n c ta òi h i ph i CNH, H H ư ñ - Đ
nhm phát tri n llsx, xây d ng n n kinh t hi n ñi, nó mang tính quy lu t vào các
nưc ti u CN nh Vi t Nam. ư
* Vi c b qua ph ng th c SXTB ti n lên CNXH có t nhiên hay không ? ta - ươ
kh*ng ñnh là có, vi c này tuân theo tính t nhiên c a l ch s mà u này ch t ( ñi
nhiên khi n c ta xây d ng c s v t ch t k thu t c a CNTB mà áng l ta ph i ư ơ 0 ñ &
tri qua.
PK CNXH
Thut ng : “quá ñ” g m 2 thu t ng
Quá tñ ' CNTB CNXH
Quá tñ ' PK CNXH
Mà csvc và k0 thu t này ta không th thi u c nên ph i ti n hành ñư
CNH, H H Đ
- Bên c nh vi c phát tri n llsx thì ph i phát tri n kinh t th tr ng, ư ñnh
hưng XHCN. Tôn tr ng c ch th tr ng là a Vi t Nam tr v úng quy lu t. ơ ư ñư ñ
Như ta ph i hi u là “kinh t th tr ng” là t m huy ch ư ương 2 m t, ngh a là bên ĩ
cnh mt tích c c còn y r y các m t tiêu c c. ñ#
Câu 4: Anh/ch hãy phân tích c s lý lu n và nêu nh ng yêu c u ph ng ơ ươ
pháp lu n c a nguyên t c toàn di n. Vi c tuân th nguyên t c này s kh c
phc ñưc nh ng h n ch gì trong ho t ñng nh n th c và ho t ñng th c
tin
Cơ s lý lu n:
Cơ s lý lu n c a nguyên t c toàn di n là n i dung nguyên lý v m i liên h )
ph bi n:
- Mi s v t, hi n t ng trong th gi i u t n t i trong muôn vàn m i liên h ư ñ
ràng bu c l n nhau.
- Trong muôn vàn m i liên h chi ph i s t n t i c a chúng có nh ng m i liên
h ph bi n.
- Mi liên h ph bi n t n t i khách quan, ph bi n; chúng chi ph i m t cách
tng quát quá trình v n ng, phát tri n c a m i s v t, hi n t ng x y ra trong ñ ư
th gii.
Nhng yêu c u c b n c a nguyên t c toàn di n: ơ
Trong ho t ng nh n th c ch th ph i: ñ
- Tìm hi u, phát hi n càng nhi u m i liên h , quan h (hay nh ng c m, ñ ñi
tính ch t, y u t , m t,…) ang chi ph i s t n t i c a b n thân s v t càng t t. ñ
- Phân lo i xác ng m i liên h , quan h (hay nh c m, tính ñ ñnh nh ng ñ ñi
cht, y u t , m t,…) nào là bên trong, c bơ n, tt nhiên, n nh…; còn nhñ ng mi
liên h , quan h (hay nh c m, tính ch t, y u t , m t,…) nào là bên ngoài, ng ñ ñi
không c u nhiên, không ơ b n, ng n nh. ñ
- Da trên nh ng m i liên h , quan h (hay nh c m, tính ch t, y ng ñ ñi u t,
m nh…t,…) bên trong, cơ b n, t t nhiên, n ñ ñ lý gi i ñưc nh ng m i liên h ,
quan h (hay nh ng c m, tính ch t, y u t , m t,…) còn l i. Qua ó xây d ng ñ ñi ñ
mt hình nh v s v t nh s th ng nh t các m i liên h , quan h (hay nh ư ng ñc
ñ im, tính ch t, y u t , m t,…); phát hi n ra quy lu t (b n ch t) ca nó.
Trong ho t ng th c ti n ch th ph i: ñ
- Đánh giá úng vai trò c a t ng m i liên h , quan h (hay nh c m, ñ ' ng ñ ñi
tính ch t, y u t , m t,…) chi ph i s v t.
- Thông qua ho ng t ng th c ti n, s dñ ( ñng b nhi u công c , ph ng ti n, ươ
bin pháp thích hp (mà trưc h t là nh ng công c , ph ương ti n, bi n pháp v t
cht) ñ bi n ñi nh ng m i liên h , quan h (hay nh ng ñc m, tính ch t, y u ñi
t, m t,…) c a b n thân s v t, c bi t là nh ng m i liên h , quan h bên trong, ñ
cơ b n, t t nhiên, quan tr a nó. ng…c
- N)m v ng s chuy n hóa các m i liên h , quan h (hay nh c m, tính ng ñ ñi
cht, y u t , m t,…) c a b n thân s v t; k p th i s d ng các công c , ph ( ương
tin, bi n pháp b sung ñ phát huy hay h n ch s tác ñng c a chúng, nh m lèo
lái s v t v n ng, phát tri n theo úng quy lu t và h p l i ích chúng ta. ñ ñ
Vic tuân th nh ng nguyên t c này s kh c ph c ñưc nh ng h n ch
như sau trong ho t ñng nh n th c và ho t ñng th c ti n:
Quán tri t và v n d ng sáng t o nguyên t c toàn di n s giúp ch th kh c ph c ) & )
ñưc ch nghĩa phin din ch nghĩa chit trung, ch nghĩa ngy bin,… trong
hot ñng th c ti n và nh n th c c a chính mình.
- Ch ngh a phi n di ĩ n: là cách xem xét ch th y m t m t, m t m i quan h ,
tính ch t nào ó mà không th y c nhi u m t, nhi u m i quan h , nhi u tính ñ ñư
ch t.t c a s v
- Ch ngh a chi t trung: ĩ là cách xem xét ch chú ý u m t, nhi u m i ñn nhi
liên h c a s v t nh ng không rút ra c m t b n ch t, không th y c m i ư ñư ñư
liên h c b n c a s v t; mà coi chúng nh nhau, k t h p chúng m t cách vô ơ ư
nguyên t c, tùy ti n. )
- Ch ngh a ng y bi ĩ n: là cách xem xét qua ó ánh tráo cái c b n v i cái ñ ñ ơ
không cơ b n, cái ch y u v i cái th y u,…hay ng c lư i nhm t c mñ ñư c
ñ ích hay li ích ca mình m t cách tinh vi.
Câu 5. Anh/Ch hãy phân tích c s lý lu n và nêu nh ng yêu c u ph ng ơ ươ
pháp lu n c a nguyên t c phát tri n. Vi c tuân th nguyên t c này s kh c
phc ñưc nh ng h n ch gì trong ho t ñng nh n th c và ho t ñng th c
tin.
Cơ s lý lu n c a nguyên t c phát tri n
Ni dung c a nguyên lý c a s phát tri n:
* Th nào là s phát tri n:
- do có s tác t trong cùng 1 s v t ho c gi a các s v t v i ñng gia các m
nhau t không ngñã làm cho các s v 'ng v n ng và phát tri n. ñ
- Nhưng khi v n ñng và khái ni m phát tri n không ñng nghĩa v i nhau.
Vn ng là s bi n i nói chung (có i lên, i xu ng, có sang trái, có th sang ñ ñ ñ ñ
phi) trong khi ó phát tri n ch khái quát s v n ñ ñng ñi lên.
- Như v y, phát tri n là ph m trù tri t h c khái quát v s v n ư ñng ñi lên, t '
thp ñn cao, t' ñơn gi n ñn ph c t p, t n ' không hoàn thi ñn hoàn thi n.
- Phép bi n ch ng duy v t không ch th a nh n phát tri n c a th gi i mà nó '
còn ch ra cách th c, ngu n g c, khuynh h ng c a s phát tri n. M t khác nó ư
cũng ch ra phát tri i lúc nào c ng di n không ph ũ n ra theo ng thñư *ng mà trái li
rt quanh co, r t ph c t p, th m chí có nh ng b c th t lùi t m th i. ư
* Tính ch t c a s phát tri n:
- Tính khách quan: nguyên nhân, ngu n g c c a s phát tri n n m bên trong
các s v t hi n t ng, do quá trình u tranh c t i l p gi i quy t ư ñ a các m ñ ñ
mâu thu n => s phát tri n di n ra c l p v i ý th c c a con ng i -> con ng i 1 ñ ư ư
không th dùng ý chí ch quan c a mình ng n c n s phát tri n c a th gi i. ñ ă
- Tính ph bi n: s phát tri n di n ra t t c s v t, hi n t m i l nh v c ưng ĩ
ca th gi i: t nhiên, xã h i và t duy. ư
VD: trong t nhiên: s phát tri n c u gi i t nhiên: vô sinh và h u sinh. Vô
sinh: s tác ng l n nhau gi a chúng n 1 u ki n nh t nh nào ó s t o ra 1 ñ ñ ñi ñ ñ &
cht ph c t p h ơn.
Hu sinh: kh n ng hoàn thi n và thích nghi tr c s bi n i c a môi tr ng. ă ư ñ ư
VD: XH, n ng l c chinh ph c t nhiên và kh n ng c i t o XH ngày càng t t ă ă
ñ, ơp h n.
VD: T duy, trình nh n th c và hi u bi t c a th h sau bao gi c ng cao ư ñ ũ
hơn th h tr c. S hi u bi t c ư a con ng i ngày nay càng rư ng h n, sâu h n. ơ ơ
- Tính a d a s phát tri n: phát tri n là khuynh hñ ng phong phú c ưng chung
ca th gi i, song m i s v t hi n t ng, quá trình phát tri ! ư n li không gi ng
nhau, không ng ñ ñu do chúng t n t i không gian, th i gian khác nhau. M t
khác, trong quá trình phát tri n c a mình, s v t còn ch u nh ng s tác ng c a ñ
các s v t, hi n t ng khác, c a t t c các y u t và u ki n khác. ư ñi
Nh ng s tác ng nh v y có th thúc y ho c kìm hãm s phát tri n ôi ñ ư ñ1 ñ
khi nó làm thay i chi u h ng phát tri n, th m chí làm cho s v t th t lùi. ñ ư
VD: t i sao VN l i kém phát tri n h n so v i TG vì th i gian VN b c vào c ơ ư ơ
ch th tr ng mu n màng h ư ơn, r i do chi n tranh => hoàn c nh, u ki n khác ñi
nhau mà các s v t phát tri n khác nhau.
Nhng yêu c u ph ương pháp lu n c a nguyên t c phát tri n
Trong ho t n th c yêu c u ch th ph i: ñng nh
Phát hi n nh n i, chuy n hóa, nh ng giai n t n t i ng xu hưng bi ñ ño
ca bn thân s v t trong s t v n ng và phát tri ñ n c a chính nó;
Xây d c hình nh ch nh th v s v t nh s th t các xu ng ñư ư ng nh
h oưng, nh ng giai ñ n thay i cñ a nó; t ó phát hi n ra quy lu t v n ng, phát ' ñ ñ
trin (b n ch t) c a s v t.
Khi ta xem xét b t k s v t, hi n t ng nào thì ta không ch nhìn nh n, ỳ ư
n)m b t nh ng cái hi n ) ñang tn t i mà ta còn ph i th y rõ nh ng khuynh h ưng
phát tri n trong t ng lai c a chúng. ng th i ph i th y c nh n i i ươ Đ ñư ng bi ñ ñ
lên c ng nh bi n i có tính ch t th t lùi. Nh u c b n ph i khái quát c ũ ư ñ ưng ñi ơ ñư
nhng bin ñi chính ñ v ch ra nh ng khuynh h ưng bin ñi c a s v t, hi n
tưng.
Ph i phân chia quá trình phát tri n c a s v t thành nh ng giai n mà ño ñ
trên c s ó tìm ra nh n th c và cách th c tác ng cho phù ơ ñ ng phương pháp nh ñ
hp thúc y s v t phát tri n nhanh hay kìm hãm s phát tri n ñ ñ1 ñó. Tùy thu c
s phát tri n ó có l i hay có h i i v i i s ng c a con ng i. ñ ñ ñ ư
VD: T t ng c a c Ph i ng i g m 4 giai n: Sinh – Tr - D - Di t ư ư Đ t: ñ ư ño
Trong ho t ng th c ti n yêu c u ch th ph i: ñ
Chú tr n m i u ki n, kh n n t i c a s v t nh n nh ng ñ ñi ăng…t ñ ñ
ñúng các xu hưng, nhng giai ñon thay i có th x y ra i v i nó ñ ñ
Thông qua hot ng th c ti n, s d ng nhi u công c , ph ng ti n, bi n ñ ( ươ
pháp thích h p (mà tr c h t là công c , ph ng ti n, bi n pháp v t ch t) bi n ư ươ ñ
ñi nhng ñiu kin, phát huy hay h n ch nh n n t i c a s v t ng kh ăng…t
nhm lèo lái s v t v n ñng, phát tri n theo h ưng hp quy lu t và có l i cho
chúng ta
Vic tuân th nguyên t c này s kh c ph c ñưc nh ng h n ch gì
trong ho t ng nh n th c và ho t ng th c ti ñ ñ n:
Quán tri t và v n d ng sáng t o nguyên t c phát tri n s giúp ch th kh c ) & )
phc ñưc quan m (t duy) siêu hình trong ho t ñi ư ñng th c ti n và nh n th c
ca chính mình.
Quan m phát tri n mâu thu n v i s trì tr , b o th trong nh n th c và ñi
trong ho t ng th c ti n ñ
Nguyên t c phát tri n òi h i ch th ph i s d ng các nguyên t c khác ) ñ - ( )
kèm theo m i làm sáng t b n tính v n ng và phát tri n t thân c a s v t nh - ñ ư
nguyên t c (phân tích) mâu thu n, nguyên t c tích l t, nguyên t c ph ) 1 ) ưng-ch )
ñnh bin chng, ….
Câu 6. Phân tích n i dung quy lu t th ng nh t và u tranh gi a các m t ñ !
ñ i lp (quy lut mâu thu"n). Ý nghĩa phương pháp lun ca quy lut này.
Đng Cng sn Vit Nam ñã và ñang vn dng quy lut này như th nào vào
s nghi p cách m ng hi n nay n c ta? ư
Phân tích n i dung quy lu t th ng nh t và u tranh gi a các m t i ñ ! ñ
lp
Quy lu t mâu thu n ch ra ngu n g c, ng l c c a s phát tri n, ph n ánh quá 1 ñ
trình u tranh gi i quyñ t mâu thu1n bên trong s vt. Chính vì vy quy lu t mâu
thu1n là cơ s phương pháp lu n trong vi c phân tích mâu thu n + quá trình 1 ñu
tranh gi i quy t v i 3 yêu c u c b n sau: ñ # ơ
- Mâu thu n t n t i khách quan, ph bi n: s v t hi n t ng nào c ng có mâu 1 ư ũ
thu1n và mâu thu n là cái v n có c a b n thân s v t, b1 i v y mu n cho s v t,
hin tưng phát tri n thì ph i phát hi n ra mâu thu n nh ng ph i tìm ra m i liên h 1 ư
tác ng qua l i l n nhau gi t i l p ó. ñ a các m ñ ñ
- Và khi phân tích mâu thu n ph i xem xét quá trình phát sinh, phát tri n c a 1
t'ng mâu thu n ph i xem xét quá trình phát sinh, phát tri n và s tác ng qua l i 1 ñ
ln nhau + v trí c a t ng m t i l p + nh ng m i quan h tác ng qua l i gi a ' ñ ñ
chúng, ñiu ki n chuy n hóa l n nhau gi a chúng.
VD: mâu thu n bên trong, bên ngoài, mâu thu n thi t y u, không thi t y u. 1 1
- thúc y s v t phát tri n thì ph i gi i quyĐ ñ1 1 t mâu thu n nhưng ph i tôn
trng nguyên t c và gi i quy) 1 t mâu thu n là u tranh cñ a các m t i lñ p nhưng
vic ñu tranh ñ gi i quy t mâu thu n ph i phù h 1 p vi trình ñ phát tri n c a
mâu thu n, ph i tìm ra nh ng th c, ph ng ti n, l c l gi i quy t 1 ng phươ ươ ưng ñ
mâu thu n nh ng mâu thu n ch c gi i quy t khi u ki n ã chín mu i, b i 1 ư 1 ñư ñi ñ
vy ph i ch ng thái chñ quan nóng vi và tích c c thúc y ñ1 ñiu ki n khách
quan ñ làm u ki n gi i quy t mâu thu n i n ch chín mu i. ñi 1 ñ ñ
- Nh ng mâu thu n khác nhau ph i có ph ng pháp gi i quy t khác nhau. 1 ươ
VD: trong XH có giai c p i kháng có 2 lo i mâu thu n: ñ 1
+ Mâu thu n i kháng: a ch - nông dân. 1 ñ ñ
+ Mâu thu n trong n i b nhân dân: mâu thu i kháng: gi a công 1 1n không ñ
nhân và nông dân.
Phi tôn tr ng quy t c gi i quy ) t mâu thu1n => u tranh. ñ
Phương pháp gii quy t khác nhau: mâu thu n 1 ñi kháng b ng nhi u ph ương
pháp nhưng ch y 1u bng bo lc; mâu thu n không ñi kháng không dùng bo
lc.
VD: x y ra b o lo n Tây Nguyên ta xác nh ây là mâu thu n v a i kháng ñ ñ 1 ' ñ
v'a không ñi kháng. L n u ta th t b i vì ta không xác c k nào là i # ñ# ñnh ñư $ ñ
kháng th c s . Khi ã xác c là CIA thì ta ph i dùng b o l c ngay. ñ ñnh ñư
Ý ngh a ph ng pháp lu n. ĩ ươ
Vic nghiên c u quy lu t th t và ng nh ñu tranh gi t a các m ñi l p có ý
nghĩa ph ng pháp lu n quan tr ng i v i nh n th c và ho t ng th c ti n. ươ ñ ñ
Đ phân tích n ch t c a s v t, tr c h t ph i nh n th c s v t nh ñúng b ư ư
mt th c th ñng nht, ti p ó ph i nghiên c u nh ng m t khác nhau, nh ng m t ñ
ñ ñ ñ ñi lp và tác ng qua li gia các mt i lp nhn bit mâu thun và ngun
gc ca s v n ng và phát tri n. ñ
Khi phân tích mâu thu n, ph i xem xét toàn di n các m t i l p; theo dõi ñ
toàn b quá trình phát sinh, phát tri n c a các m t ó; nghiên c u s u tranh c a ñ ñ
chúng qua t'ng giai n. ño
Phi xác ñnh úng tr ng thái chín mu i c a mâu thu n; tìm ra phñ ương
thc, phương ti n và l c l ưng có kh i quy t mâu thu n và t ch c th c năng gi
tin ñ gi i quy t mâu thu n m t cách th c t .
Mâu thu n ch c gi i quy t khi có u ki n chín mu i. Cho nên, ñư ñ ñi
chúng ta không ñưc gi i quy t mâu thu n m t cách v i vàng khi ch a có u ư ñ ñi
kin; ph i t o u ki n th c ñi ñ1y s chín mu i c a mâu thu n và u ki n gi i ñi
quyt.
Đi v i các mâu thu n khác nhau ph i có ph i quy t khác ương pháp gi
nhau. u ó tu thu c vào b n ch t c a mâu thu n, vào nh ng u ki n c th . Đi ñ ỳ ñi
Phi có bi i quy t thích hn pháp gi p vi t ng mâu thu' n.
Tóm l i, t nh u trình bày trên ây, chúng ta nh n th y, m i s v t ' ng ñi ñ
và hi n t ng u ch a ng nh ng m t, nh ng khuynh h ng i l p t o thành ư ñ ñ ư ñ
mâu thu n trong b n thân s v t; s th ng nh t và u tranh c a các m t i l p ñ ñ
to thành xung l c n i t i c a s v n ng và phát tri n, d n n s m t i c a cái ñ ñ ñ
cũ và s ra i c a cái m i. ñ
S v n d ng ca ng C ng s n Vi t Nam vào s nghi p cách m ng Đ
hin nay n ưc ta
Nưc ta ang trong th i k quá lên CNXH nên t n t i khách quan n n ñ ỳ ñ
kinh t nhi u thành ph n và xã h i có nhi u giai c p. Mâu thu n gi a các thành #
ph#n kinh t và gi a các giai c p là t t y u. Đng CSVN ã và ang v n d ng linh ñ ñ
hot quy lu t th ng nh t và ñu tranh gi a các m t ñi l p trong vi c ñ ra chính
sách phát tri n các thành ph n kinh t . Các TPKT u c th a nh n t n t i # ñ ñư '
khách quan và NN t o u ki n, môi tr ng chúng t n t i và phát tri n trên ñi ư ñ
thc t . Đng th i các thành ph n kinh t # ñưc bình ñ*ng trưc pháp lu t
Đng CS Vi t Nam c n bi t mâu thu n c b n c a xã h i có giai c p ũng nh ơ
là mâu thu n gi a giai c i t ng l p t s n. Tuy nhiên, ng ta c p công nhân v # ư Đ ũng
nhn rõ ây là mâu thu n trong n i b nhân dân, là nh ng mâu thu n c c b , t m ñ
th i ch không phi là mâu thun ñi kháng như trong các nưc TBCN nên
phương pháp gii quy t tuy t ñi không dùng bo l c cách m ng.
Trong n n kinh t th tr nh h ng XHCN t n t i các mâu thu n c ư ng ñ ư ơ
bn sau ñây:
Mâu thu n gi a m c tiêu t ng tr ng kinh t và b o v môi tr ă ư ư ng
Mâu thu n gi a l i ích các nhân v i l i ích t p th và l i ích xã h i
Mâu thu n gi a tính u vi t c a n n kinh t th tr ng v i nh ng m t trái ư ư
ca nó
Mâu thu n gi a s phát tri n t giác theo con i lên CNXH v i ñư ng ñ
khuynh h ng t phát i lên CNTB.ư ñ
Nh n:n bi t các mâu thu n trên, v n d ng quy lu t mâu thu
Đ ñư ñng và NN ta ñã a ra các qui nh pháp lut ràng buc các ch th trong
xã h i mà c bi t là các ch th kinh t th c hi n nghiêm túc các qui nh v môi ñ ñ
trư ng như qui ñnh xây dng h thng x( lý nưc thi, rác công nghip, rác y
t… Tích c c giáo d c tuyên truy n ý th c c th kinh t . a v n a các ch Đư ñ
môi tr ng vào quá trình l p k ho ch phát tri n qu c gia…ư
Câu 7: Anh/ch hãy phân tích n i dung quy lu t chuy n hóa t nh ng thay #
ñ$ ư ñ ñ$ ư ươi v l ng d%n n nhng thay i v cht và ng c li. Ý nghĩa ph ng
pháp lu n c a quy lu t này. ng c ng s n Vi t Nam ã và ang v n d ng Đ ñ ñ
quy lu t này nh th nào vào s nghi p cách m ng hi n nay n c ta. ư ư
Cht, l ng, , m nút, b c nh y ư ñ ñi ư
- Cht là ph m trù TH dùng ñ ch tính quy ñnh v n có c a s v t, ñc trưng
cho s v t là nó, giúp phân bi t nó v i các s v t khác.
- Lưng là ph m trù TH dùng ch tính quy nh v n có c a s v t, bi u th ñ ñ
vê m t qui mô, t c c a s v n ng, phát tri n c a s v t c ng nh c ñ ñ ũ ư a các
thuc tính (ch t) c a nó.
- Đ là ph m trù TH dùng ch gi i h n mà trong ó s thay i v l ng ñ ñ ñ ư
chưa làm cho ch t thay ñi c n b n, ch t c ch a m t i và ch t mă ũ ư ñ i ch a xu t ư
hin.
- Đim nút là ph m trù TH dùng ch ñ m c (gi i h n) mà s thay i v ñ
lưng v t qua nó s làm ch t thay i c n b n. ư & ñ ă
- Bưc nh y là ph m trù TH dùng ch s chuy n hóa v ch t do nh ng ñ
thay i v l ng tr c ó gây ra. B c nh y là giai n c b n trong ti n trình ñ ư ư ñ ư ño ơ
phát tri n c a b n thân s v t, nó t n t i khách quan, ph bi n, a d ng. B c ñ ư
nh -b n-y có th chia thành: b ưc nh y toàn b ưc nh y c c b ; b ưc nh y ñt bi
bưc nh y d n d n; b c nh y trong t nhiên-b c nh y trong xã h c nh y # # ư ư i-bư
trong t duy. ư
Ni dung quy lu t chuy n hóa t nh ng thay i v l ng d n n nh ng ñ ư ñ
thay i v ch t và ng c l i ñ ư
Mi s v t u c c tr ng b ng s t gi a ch t và l ng. ñ ñư ñ ư thông nh ư
S v t b t u v n ng, phát tri n b ng s thay i v l ng (m t cách ) ñ# ñ ñ ư
liên t c hay ti m ti n); n u l ng ch thay i trong , ch a v t quá m nút ư ñ ñ ư ư ñi
thì ch t không thay i c n b n khi l ng thay i v t qua , quá m nút thì ñ ă ư ñ ư ñ ñi
cht s thay & ñi c n b n, bă ưc nh y nh t ñnh s x y ra. &
Bưc nh y làm cho ch t thay i (m t cách gián n và t bi n); Ch t ñ ño ñ
(s v t) c m t i, ch t (s v t) m ũ ñ i ra i. Ch t mñ i gây ra s thay ñi v l ưng
(làm thay i quy mô t n t i, t c , nh p u v n ng, phát tri n c a s v t). ñ ñ ñi ñ
S thay i v l ng gây ra s thay i v ch t và s thay i v ch t gây ñ ư ñ ñ
ra s thay i v l ng là ph ng th c v n ng, phát tri n c a m i s v t trong ñ ư ươ ñ
th gii. Phát tri n v a mang tính liên t c v a mang tính gián n. ' ' ño
Ý ngh a ph ng pháp lu n c a quy lu t này ĩ ươ
Ch ra cách th c, c ơ ch c a s phát tri n là i t nh ng biên ñ ' ñi nh nh t d n - #
d#n v l ng d n n gi i h n thì gây ra nh n i c b n v ch t thông ư ñ ñ ng bi ñ ơ
qua b c nh y v t và ng c l i. ó chính là c s ph ng pháp lu n chung cho ư ư Đ ơ ươ
mi cơ ch phát tri n c a th gi i vi 3 yêu c u c# ơ b n sau ây: ñ
Bưc nh y là cho ch t m i thay th ch t c , là t t y u c a s v n ng phát ũ ñ
trin. Song s thay ñi v ch t nó ch di n ra khi l ưng ñã thay ñi ñn m nút. ñi
Chính vì v y, trong ho t ng th c ti n, mu n t o ra c b c nh y thì ph i ñ ñư ư
quan tâm n vi c tích l y v l ng và khi l ng thay i n m nút thì ph i ñ ũ ư ư ñ ñ ñi
thc hi n b ưc nh y là yêu c u khách quan c a s phát tri n. Chính vì v y, c n # #
chng l i t t ư ưng nóng vi, ch quan, duy ý chí c c n ch ng l i t t ng ũng như # ư ư
không dám th c hi n b c nh y t o s thay i v ch t. ư ñ ñ
Vd: n ng nh t ch t b , góp gió thành b o ă
Vd: ch a h c bò ch lo h c ch y. ư
Vd: các u ki n ã y nh ng ch n ch không l y nhau. ñi ñ ñ# ñ ư # '
Vd: th i c nh con r ng bay ngang qua c a s : r t nhanh. ơ ư (
S thay i v ch t c a s v t còn ph thu c vào vi c liên k t các yñ u t
to thành s v t. Do ó, trong ho t ng c a mình, con ng i c n ph i bi t t o ra ñ ñ ư #
s tác ng th c liên k t các y u t t o ra s v t. ñng vào phươ
Vd: kim c ng và than chì u c t o ra b i carbon do ph ng th c liên k t ươ ñ ñư ươ
các y u t khác nhau.
Vd: s c m nh c a 1 i bóng, s c m nh t p th nh ng thi u liên k t các c u th ñ ư #
=> th t b i.
Vd: trong XH, l i ích là ch t keo không th gì phá n i.
Quy lu t t nhiên và xã h i u khách quan nh nhau, nh ng khác v i quy ñ ư ư
lut t nhiên – quy lu t t ñng nó din ra, quy lu t c a xã h i có s tham gia c a
con ng i có ý th c. Do ó, b c nh y trong l nh v c xã h i c th c hi n thì ư ñ ñ ư ĩ ñư
con ng i không ch trông ch vào quy lu t khách quan mà ph i n l c ch quan. ư !
Vd: ñ ñ ư ỳ ñ ư t n c phát trin ta phi chm dt th i k quá . Tr c ht tt c
Đ ñ ưng, dân, t n c phi tn ti trong tt c các qui lut khách quan, ngoài ra phi
phát huy tinh th n n ng ng ch quan, ó là con ng i => không chung chung # ă ñ ñ ư
mà là ng, nhà n c, nhân dân. Đ ư
S v n d ng quy lu t này c a ng c ng s n Vi t Nam vào s nghi p Đ
cách m ng hi n nay n c ta ư
Quy lu t này c v n d ng trong th c ti n cách m Vi t Nam r t sinh ñư ng
ñng:
Trong cách m ng ch ng th c dân, qu c, ng ta ã n m c qui lu t ñ Đ ñ ) ñư
ca s bi n i, v n d ng lý luñ n ó vào th c ti n. Chúng ta phñ i xây d ng l c
lưng cách m ng d n d n, t nh n l n, t nh ng tr n ánh nh n tr n ánh # # ' - ñ ' ñ - ñ ñ
ln, t ánh du kích n tr n ánh chính quy. Quá trình phát tri n c a phong trào ' ñ ñ ñ
cách m ng c bi n i d n d n. Trong kháng chi n ch ng th c dân Pháp (1946- ñư ñ # #
1954) chúng ta ã l n m nh d n v các m t quân s , chính tr và ngo i giao. Ví ñ #
d, t chi n th ng Vi t B c Thu- ông (1947), chi n th ng biên gi n ' ) ) Đ ) i (1950), chi
th)ng Hòa Bình, Tây B c (1952-1953), cho ) ñn chi n th n Biên Ph )ng Đi (1954)
làm ch n ng a c u. S bi n i d n d n v quân s ã t o ra s bi n i v ñ ñ # ñ # # ñ ñ
cht. Th c dân Pháp ph i ñ#u hàng. Hòa bình l p l i Đông Dương, mi n B c )
hoàn toàn gi i phóng. t n c ta b c sang giai n m i thay i h n v ch t. Đ ư ư ño ñ *
Cũng lý gi i nh v y, cu c kháng chi n ch ng M Mi n Nam c ng là ư 0 ũ
mt quá trình bi n ñi v l ưng. T chi n th ng chi n tranh ' ) ñc bit (1961-1965)
ñn chin tranh cc b (1965-1968). T' chin tranh cc b chúng ta ñã chin
th)ng chi n l ưc Vi t Nam hóa chi n tranh và Đông Dương hóa (1969-1973) ca
ñ 0 quc M và cui cùng chúng ta ñã m chin dch tng tin công và ni dy
mùa xuân 1975 gi i phóng mi n Nam, nh cao c a nó là chi n d ch "H Chí ñ
Minh" (ngày 30.4.1975).
Ngày nay, trong công cu c i m i, xây d ng n n kinh t t n c, chúng ñ ñ ư
ta c ng d ng ph ng pháp lu n c a qui lu t l ng ch t. Quá trình phát tri n ũng ươ ư
n on kinh t t n c trong giai ñ ư ñ n hi n nay không th nóng vi. Ph i xây d ng
cơ s v t ch t t u thông qua quá trình CNH – H H t n c, u t xây d ng ' ñ# Đ ñ ư ñ# ư
CSHT, hoàn thi n KTTT cho phù h p v i trình phát tri n c a t n c, ph i ñ ñ ư
tích l y và t n d ng s c m nh c a các thành ph n kinh t , phát ng s c m nh c a ũ # ñ
toàn dân, c a các ngu n l c kinh t c a t n c, nông nghi p, công nghi p, th y ñ ư
sn, n ng l ng d u khí, du l ch, d ch v … t t c t o nên s c m nh to l n c a n n ă ư #
kinh t qu c dân. Chính vì v y, n n kinh t n c ta hi n nay ã t c nh ng ư ñ ñ ñư
thành t u to l n.
Đ ñ#ng ta ñã vn dng tng h p tt c các quy lut mt cách y , sâu s c, ñ )
năng ñng, sáng t o phù h p v i u ki n c th c ñi a dân t c a t n c thoát ñư ñ ư
kh-i kh ng kinh t , c ng cng ho ña v trên tr ng qu c t và b ư ưc ñ#u ã g t ñ
hái c nh ng thành qu áng m ng nh : gia nh p phiên ch toàn c u WTO, ñư ñ ' ư #
Thành viên không th ng tr c i h i ng Liêp h p qu c... và ph n u n ư Đ ñ ñ ñ
năm 2020 n c ta s c b n là mư & ơ t n p. ưc công nghi
Đ ư t n c có n hoa hay không là do tay tôi, tay b n vun tr ng. " ng h i T c Đ' -
quc ã làm gì cho ta, mà c n h i ta ã làm gì cho t qu c hôm nay". ñ # - ñ
Câu 8. Ph n ch ng là gì? B ng lý lu n và th c ti n, anh/ch hãy ñnh bi &
chng minh r ng cu c & ñu tranh gi a cái m i và cái c là 1 quá trình khó ũ
khăn, lâu dài, ph c t p; cái m i s có th th t b i t m th i, nh ng cu i cùng ) ư
nó s chi n th ng cái c . ũ
* Ph n ch ng là gì? ñnh bi
- Ph n ch ng là ph m trù tri t h c dùng ch m t m t khâu c a quá ñnh bi ñ )
trình t phát tri n c a s v t a n s ra i c a cái m i ti n b h n so v i cái ñư ñ ñ ơ
cũ b ph nh. Ph n ch ng c ng là s kh nh. Ph nh bi ñ ñnh bi ũ *ng ñ ñ n chng
g)ng li n v i gi i quy t mâu thu n và b c nh y v ch t x y ra bên trong s v t; 1 ư
nó mang tính khách quan – n i t i, tính k th a – ti n lên. '
- Ph n ch ng là m t hình th c c th hóa nguyên lý v s phát tri n, ñnh bi
có khuynh h ng ti n lên theo hình th c xoáy c, th hi n tính chu kư ỳ trong quá
trình phát tri n. Do ó, ph nh bi n ch ng là c s , ph ng pháp lu n : ñ ñ ơ ươ ñ
+ Giúp chúng ta hi u c xu h ng phát tri n c a th gi i, ó là quá trình di n ñư ư ñ
ra không th ng t p, mà quanh co, ph c t p, c di n t b ng xoáy c, * ) ñu ng ñư
song phát tri n là khuynh h ng chung, khuynh h ng ch o, t t y u c a s ư ư ñ
vn ng. ñ
VD: CMVN: tính t th i m CSVN ra i n nay, cho ta th y l ch s phát ' ñi Đ ñ ñ (
trin c a dân t c ngày càng phát tri n i lên và không i theo con ng th ng mà ñ ñ ñư *
quanh co, khúc khu/u nh b t k l ch s phát tri n nào khác. ó là s ch ng i ư ỳ ( Đ ñ
ca CN qu c M , s phá phách c a các thñ 0 l c t b ư n, ó là s sai lñ #m c a
chính chúng ta trong quá trình xây d ng và phát tri n t n c. Nó ã t o cho l ch ñ ư ñ
s( n c ta phát tri n có nh ng lúc c c k n, gian khư ỳ khó khă ….
+ Giúp ta hi u y h n v cái m i, cái m i ra i là phù h p v i quy ñ# ñ ơ ñ
lut là cái t t th ng. Th nh ng, trong lúc cái m ) ư i v a n y sinh thì cái c v n còn ' ũ
có s c m nh. B i v y, cái quan m chân chính v s phát tri n thì ph i phát ñi
hin cái mi, ng h , nuôi d ư2ng , b o v và phát tri n cái m i. Có nh v y, “ cái ư
mi” m i chi n th c cái c và kh c mình trong hi n th c. )ng ñư ũ *ng ñnh ñư
Vì cái mi là cái n nh t, còn non n t, m ng manh,y u i; cái c m t ñơ - ñu ũ
ñ i như ưng ch a m *t ñi h ng mà vn còn ñ s , to ln, mnh m&.
VD: mt t t ng m i, 1 doanh nghi p m i, 1 cách qu n lý m i, 1 phát ư ư
minh k thu t m i… 0
Quan sát hi n t ng t nhiên, trên m t t hàng tr m, hàng ngàn nh ng cây tre, ư ñ ă
to l n, kh e m nh chen chút nhau giành m c y kín m t t. Nh ng b ng s c - ñ# ñ ư
sng tuy t v i c a cái m i thì cây m ng v n tr i lên m t t , ây là u t t y u, ă ñ ñ ñi
không ai c n c, nó ch có th m c th ng hay cong mà thôi. ñư *
Trong xã h i, các th l c khác thù ch và tìm m i cách tiêu di t CNXH, ñ ñ
nhưng CNXH v n t n t i vì ó là t t y u. ñ
| 1/44
| | Tải xuống

Có thể bạn quan tâm:

Preview text:

BÀI SO N
 ÔN THI MÔN TRIT HC
Câu 1: Anh/ch hãy phân tích ni dung ca CNDVBC vi tính cách là 1 ht
nhân lý lun ca th gii quan khoa hc.
Ni dung ca CNDVBC vi tính cách ht nhân lý lun ca th gii qua KH bao
gm hai nhóm quan nim. Đó là nhóm quan nim duy vt v th gii nói chung và
quan nim duy vt v xã hi nói riêng.
a/ Quan nim v th gii: nó th hin  ch nó coi vt cht ca th gii là vt
cht và th gii thng nht  tính vt cht ca nó. Nó ñưc din t bi nhng ni dung sau ñây: -
Ch có mt th gii duy nht và thng nht là th gii vt cht, th gii vt
cht tn ti khách quan vĩnh vin vô hn, không ai sinh ra và tiêu dit ñưc nó. -
Tt c các s vt hin tưng ñu là nhng dng tn ti c th ca vt cht
hay là nhng thuc tính c th ca vt cht và trong th gii này không cá gì khác
ngoài vt cht ñang vn ñng. -
Các s vt hin tưng trong th gii vt cht ñu nm trong mi quan h
chuyn hóa ln nhau là nguyên nhân và kt qu ln nhau và ñu b chi phi bi
nhng qui lut chung ging nhau. -
Ý thc là mt ñc tính ca b não ngư i là s phn ánh hin thc khách quan vào b não ngư i.
(Quan ñim th gii thng nht  nhau  bn tính vt cht ca nó bng s cm
(?) lâu dài bn b ca khoa hc t nhiên).
b/ Quan nim duy vt v xã hi: -
Th gii quan này coi xã hi là 1 b phn ñc thù ca gii t nhiên. Th
hin  ch! xã hi có nhng qui lut vn ñng và phát trin riêng. -
S vn ñng và phát trin ca XH phi thông qua hot ñng có ý thc ca
con ngư i ñang theo ñui nhng mc ñích nht ñnh. -
Cho rng sn xut vt cht là cơ s ca ñ i sng xã hi, phương thc sn
xut quyt ñnh qui trình sinh hot ca xã hi như chính tr, tinh th#n nói chung và
tn ti xã hi quyt ñnh ý thc xã hi.
VD: ña tr$ nào cũng bit xã hi s& chào ñón tôi, không nói d'ng sx trong 1 vài
tháng mà ch c#n trong mt vài tu#n thôi – trong b tư bn ca Mac.
VD: ñã là ngư i ai cũng ghi du n ca mình vào lch s( nhưng ai là ngư i
quyt ñnh lch s( không phi là con ngư i nói chung ? th gii quan này xác ñnh là qu#n chúng nhân dân. -
S phát trin ca XH là 1 quá trình phát trin ca lch s( t nhiên, ñây là tư
tưng ca Mac trong b tư bn: “tôi coi s phát trin thay th các hình thái kinh t
xã hi là 1 quá trình t nhiên” –Mac. Và vì vy nó không thuc vào ý thc con
ngư i. Nó do s tác ñng gia các qui lut xã hi, … trong ñó ch yu là qui lut
quan h sx phù hp vi trình ñ sx. VD: vic VN không trãi qua CNTB có phù
hp vi CN Mac ko ? – ko phi tri qua tu#n t. -
Cho rng qu#n chúng nhân dân là ch th sáng to chân chính ca lch s(. -
Quan ñim duy vt XH là h thng quan ñim thng nht cht ch& vi nhau
v s ra ñ i, tn ti, vn ñng và phát trin ca XH và các lý lun thc hin nhim
v lch s( ñt ra trong s vn ñng và phát trin y.
Câu 2. Anh/Ch hãy phân tích bn cht ca ch nghĩa duy vt bin chng
vi tính cách là ht nhân lý lun ca th gii quan khoa hc.
- Gii quyt ñúng ñ)n nhng vñ cơ bn ca trit hc t' quan ñim thc tin (so
sánh CNDV bin chng vi CNDV: bên cnh nhng thành tu mà CNDV cũ ñt
ñưc thì CNDV cũ vn còn nhng hn ch ch*ng hn h thp hoc ph nhn vai
trò ca ý thc, không thy ñưc s tác ñng tr li vô cùng quan trng ca ý thc ñi vi vt cht .
(coi ý thc là s phn ánh th ñng ñơn gin máy móc không thy ñưc tính
năng ñng sáng to ca ý thc.
Mác xut hin ñưa thc tin vào trit hc g)n lin nhng lý lun vào hot ñng thc tin.)
- TGQ duy vt bin chng ñã có s thng nht gia TGQ duy vt và bin
chng. ( nay là yu t rt cách mng ca Mácì to ra CNDV bin chng + phép bin chng duy vt).
- TGQ duy vt bin chng là TGQ duy vt trit ñ tc nó không duy vt trong
t nhiên mà còn trong xh.
- TGQ duy vt bin chng còn có tính thïc tiån và cách mng  ch! nó là
TGQ ca giai cp công nhân, giai cp tin b và cách mng ca th i ñi, nó không
ch gii thích th gii mà còn ci to th gii, nó kh*ng ñnh s tt th)ng ca cái
mi (trong quá trình vn ñng cái cũ mt ñi, cái mi ra ñ i).
Câu 3: Anh ( ch ) hãy phân tích cơ s lý lun, nêu ra các yêu cu phương
pháp lun ca nguyên tc khách quan ca CNDVBC. Đng CSVN ñã và ñang
vn dng nguyên tc như th nào vào s nghip cách mng hin nay  nưc ta ? 1/ Nh ng n/t c pp lu n:
Phương pháp lun: Phương pháp ch dn con ngư i nhn thc ñúng ñ)ng và
hot ñng có hiu qu.
N/t)c khách quan trong vic xem xét s vt
- Thc cht ca nguyên t)c này là coi trng vai trò quyt ñnh ca vt cht vi ý
thc nói riêng và hot ñng ca con ngư i nói chung. Cơ s khoa hc ca nguyên
t)c này là da vào quyt ñnh ca CNDVBC trong vic gii quyt mi quan h
gia VC và YT. VC có trưc, YT có sau; VC quyt ñnh YT, quyt ñnh ni dung và hình thc ca YT
VD: ñt nưc Vit Nam dài t' Tam Quan ñn mũi Cà Mau chia làm 3 phs#n: B)c Trung Nam,
Min Trung: ñiu kin sinh hot vt cht  min Trung rt kh nên nó quyt
ñnh ý chí ca cư dân min trung. T' ñó cho thy ngư i MT có ý chí nht trong các min.
Min Nam: khóan ñt rng ri ht mình. MT và MB:
T nhiên: ñt h,p, ngư i ñông.
Th i tit: khô cn, khó sn xut.
MB: thy rõ 4 mùa nhưng kh)c nghit cho sn xut nông nghip.
- Nguyên t)c này ñòi h-i trong nhn thc và trong hot ñng thì chúng ta phi:
+ Ko ñưc xut phát t' ý mun ch quan, ko ñưc ly ý mun ch quan làm
chính sách, ko ñưc ly ý chí áp ñt cho thc t, ko ñưc ly o tưng thay cho
hin thc mà phi xut phát t' chính bn thân s vt, t' thc t khách quan, t'
cuc sng ñ gii quyt nhng vn ñ do cuc sng ñt ra và phi phn ánh mt
cách trung thành như cái vn có ca s vt.
VD: mun qui hoch cho ñúng ñ)ng chí ca nhng ngư i có chc có quyn
cũng ko nên quy hoch theo nhim kỳ, quy hoch y phi xut phát t' quy mô ca
dân s, xut phát t' công ăn vic làm ca cán b nhân dân.
- Trong hot ñng thc tin nguyên t)c này ñòi h-i chúng ta phi tôn trng và
làm theo quy lut khách quan.
VD: Đa dng các hthc shu phi tôn trng quan h sn xut, phi pù hp vi trình ñ
- Lê Nin giáo hun ko ñưc ly ý mun ch quan ca mình làm chính sách, ko
ñưc ly tình cm làm ñư ng li chin lưc ca CM.
- Đng CSVN “mi ñư ng li ch trương ca Đng phi xut phát t' thc t”
- Phát huy tính năng ñng ch quan, chng CN duy ý chí. (phát huy tính tích
cc, năng ñng, sáng to ca ý thc và phát huy vai trò nhân t con ngư i)
- Bn thân ý thc nó có tính ñc lp tương ñi so vi vt cht và bn cht ca ý
thc có tính năng ñng, sáng to chính vì vy mà ý thc có th tñng tr li VC,
góp ph#n ci bin TGKQ thông qua hot ñng thc tin ca con ngư i. Khi ta nói
ñn vai trò ca ý thc thc cht ta nói ñn vai trò ca con ngư i hơn na nhn ý
thc trc tip hin thc mà mun tác ñng tr li hin thc thì nó phi ñưc con
ngư i t chc thc hin trong thc tin mà trên ht là thc tin lñsx.
- Khi nói v vai trò ca ý thc không phi là nó trc tip to ra TGVC. Mà mt
là yu t mang ñn cho con ngư i s hiu bit v các quy lut khách quan.
- Trên cơ s như vy giúp con ngư i xác ñnh mc tiêu, ñ ra phương hưng
hot ñng cho phù hp. K tip là con ngư i xây dng các bin pháp ñ t chc
thc hin thc tin và cui cùng là bng n! lc ý chí ñam mê ca mình giúp con
ngư i thc hin ñưc mc tiêu ñã xác ñnh.
- Ý thc có vai trò như vy nên trong hot ñng ca mình thì con ngư i phi
chng li thái th ñng, / li, bo th, trì tu, quay lưng li cái mi, cái tn b.
- Phi coi trng vai trò ca ý thc, tư tưng, lý lun.
- Phi giáo dc và nâng cao trình ñ tri thc KH vì KH có v trí, vai trò ñc bit
quan trng trong ñ i sng con ngư i nht là trong nn kinh t tri thc hin nay, tri
thc khoa hc là 1 trong nhng ñng lc phát trin xh
- Nu ñ cao tri thc thì phi chng li 2 khuynh hưng:
+ Nu ñ cao tuyt ñi hóa 1 tri thc khoa hc nào ñó thì s$ b- qua nhng tri thc khoa hc khác.
+ Đ cao tuyt ñi hóa kinh nghim coi thư ng lý lun, chúng ta không coi
thư ng kinh nghim, không ph nhn kinh nghim mà chng li kinh nghim,
tuyt ñi ñi hóa kinh nghim coi thư ng lý lun. Kinh nghim trong ñ i thư ng
hay KH có 1 tác dng tiêu cc vì nu vưt qua mt gii hn nào ñó thì kinh
nghim s$ mt tác dng.
VD: ông nông dân  ĐBSCL mà ra min Trung s& tht bi ngay vì ñiu kin ñã
thay ñi. Nhưng k0 sư s& không tht bi nu trng mt ging lúa không ñưc ñem
vào phòng thí nghim sau vài ting s$ bit ngay lý do trong khi ngư i nông dân
không có lý lun thì không bit.
- Ta tôn trng tri thc KH và ta ñi ñn làm ch tri thc KH. Là 1 quá trình nó
phi liên quan ñn quan nim ca con ngư i v KH mà còn phi liên quan ñn
ngun lc, ngh lc quyt tâm ca con ngư i ñt bit là phi có ñiu kin vt cht
ca con ngư i ñ thc hin ñiu này.
- Khi thc hin ngt)c này thì cũng ñng th i phi kiên quyt ñu tranh ñ chng
ch nghĩa duy ý chí – CN coi ý chí là cái quyt ñnh tình cm.
- Đ thc hin tt 2 ngt)c trên ta phi coi trng nhân t li ích là mt trong
nhng ñng lc trc tip ñ thúc ñ1y con ngư i hot ñng và qua ñó nó gây nên
nhng bin ñi ln lao trong lch s(.
- Phi nhn thc và vn dng ñúng ñ)n các li ích, phi bit kt hp các li ích khác nhau.
(con ngư i gm các li ích kinh t, chính tr, tp th hay cá nhân, gia ñình, xh)
- Phi nhn thc các li ích ñó và phi phân bit li ích nào là quan trng I, ly
li ích nào là quyt ñnh ( kinh t là s 1) không nên tuyt ñi hóa 1 li ích nào ñó
mà coi thư ng các li ích khác.
- Phi có ñng cơ ñúng ñ)ng thái ñ khách quan KH trong vic nhn thc và
thc hin các li ích.
2/ V n d ng vào s nghi p CM hi n nay
- Tôn trng các quy lut khách quan và nhng ñiu kin c th ca ñt nưc
- Phát huy vai trò lãnh ño ca Đng, qun lý ca nhà nưc và tính ch ñng sáng to ca qu#n chúng
- Kh)c phc bnh ch quan duy ý chí, phi coi trng vai trò lãnh ño ca Đng,
không ng'ng phát huy vai trò ca nhà nưc trong qúa trình xây dng và hoàn
thin nhà nưc pháp quyn XHCN.
- Phát huy tính ch ñng sáng to ca qu#n chúng và cui cùng là kh)c phc
bnh ch quan duy ý chí.
- Đi lên CNXH, CM nưc ta chu tác ñng bi nhng nhân t quc t và th i
ñi, trc tip là qúa trình khu vc hóa và toàn c#u hóa (khu vc hóa và toàn c#u
hóa không do ai quyt ñnh, là vn ñ khách quan)
- Tính tt yu trong qúa trình phát trin CNXH nưc ta ñòi h-i phi CNH, HĐH
nhm phát trin llsx, xây dng nn kinh t hin ñi, nó mang tính quy lut vào các
nưc tiu CN như  Vit Nam.
* Vic b- qua phương thc SXTB tin lên CNXH có t nhiên hay không ? ta
kh*ng ñnh là có, vic này tuân theo tính t nhiên ca lch s( mà ñiu này ch t
nhiên khi nưc ta xây dng cơ s vt cht k0 thut ca CNTB mà ñáng l& ta phi tri qua. PK CNXH
Thut ng: “quá ñ” gm 2 thut ng Quá ñ t' CNTB CNXH Quá ñ t' PK CNXH
Mà csvc và k0 thut này ta không th thiu ñưc nên phi tin hành CNH, HĐH -
Bên cnh vic phát trin llsx thì phi phát trin kinh t th trư ng, ñnh
hưng XHCN. Tôn trng cơ ch th trư ng là ñưa Vit Nam tr v ñúng quy lut.
Như ta phi hiu là “kinh t th trư ng” là tm huy chương 2 mt, nghĩa là bên
cnh mt tích cc còn ñ#y ry các mt tiêu cc.
Câu 4: Anh/ch hãy phân tích cơ s lý lun và nêu nhng yêu cu phương
pháp lun ca nguyên tc toàn din. Vic tuân th nguyên tc này s khc
phc ñưc nhng hn ch gì trong hot ñng nhn thc và hot ñng thc tin Cơ s lý lun:
Cơ s lý lun ca nguyên t)c toàn din là ni dung nguyên lý v mi liên h ph bin:
- Mi s vt, hin tưng trong th gii ñu tn ti trong muôn vàn mi liên h ràng buc ln nhau.
- Trong muôn vàn mi liên h chi phi s tn ti ca chúng có nhng mi liên h ph bin.
- Mi liên h ph bin tn ti khách quan, ph bin; chúng chi phi mt cách
tng quát quá trình vn ñng, phát trin ca mi s vt, hin tưng xy ra trong th gii.
Nhng yêu cu cơ bn ca nguyên tc toàn din:
Trong ho t ñ ng nh n th c ch th ph i:
- Tìm hiu, phát hin càng nhiu mi liên h, quan h (hay nhng ñc ñim,
tính cht, yu t, mt,…) ñang chi phi s tn ti ca bn thân s vt càng tt.
- Phân loi ñ xác ñnh nhng mi liên h, quan h (hay nhng ñc ñim, tính
cht, yu t, mt,…) nào là bên trong, cơ bn, tt nhiên, n ñnh…; còn nhng mi
liên h, quan h (hay nhng ñc ñim, tính cht, yu t, mt,…) nào là bên ngoài,
không cơ bn, ngu nhiên, không n ñnh.
- Da trên nhng mi liên h, quan h (hay nhng ñc ñim, tính cht, yu t,
mt,…) bên trong, cơ bn, tt nhiên, n ñnh…ñ lý gii ñưc nhng mi liên h,
quan h (hay nhng ñc ñim, tính cht, yu t, mt,…) còn li. Qua ñó xây dng
mt hình nh v s vt như s thng nht các mi liên h, quan h (hay nhng ñc
ñim, tính cht, yu t, mt,…); phát hin ra quy lut (bn cht) ca nó.
Trong ho t ñ ng th c ti n ch th ph i:
- Đánh giá ñúng vai trò ca t'ng mi liên h, quan h (hay nhng ñc ñim,
tính cht, yu t, mt,…) chi phi s vt.
- Thông qua hot ñng thc tin, s( dng ñng b nhiu công c, phương tin,
bin pháp thích hp (mà trưc ht là nhng công c, phương tin, bin pháp vt
cht) ñ bin ñi nhng mi liên h, quan h (hay nhng ñc ñim, tính cht, yu
t, mt,…) ca bn thân s vt, ñc bit là nhng mi liên h, quan h bên trong,
cơ bn, tt nhiên, quan trng…ca nó.
- N)m vng s chuyn hóa các mi liên h, quan h (hay nhng ñc ñim, tính
cht, yu t, mt,…) ca bn thân s vt; kp th i s( dng các công c, phương
tin, bin pháp b sung ñ phát huy hay hn ch s tác ñng ca chúng, nhm lèo
lái s vt vn ñng, phát trin theo ñúng quy lut và hp li ích chúng ta.
Vic tuân th nhng nguyên tc này s khc phc ñưc nhng hn ch
như sau trong hot ñng nhn thc và hot ñng thc tin:
Quán trit và vn dng sáng to nguyên t)c toàn din s& giúp ch th kh)c phc
ñưc ch nghĩa phin din ch nghĩa chit trung, ch nghĩa ngy bin,… trong
hot ñng thc tin và nhn thc ca chính mình.
- Ch nghĩa phi n di n: là cách xem xét ch thy mt mt, mt mi quan h,
tính cht nào ñó mà không thy ñưc nhiu mt, nhiu mi quan h, nhiu tính
cht ca s vt.
- Ch nghĩa chi t trung: là cách xem xét ch chú ý ñn nhiu mt, nhiu mi
liên h ca s vt nhưng không rút ra ñưc mt bn cht, không thy ñưc mi
liên h cơ bn ca s vt; mà coi chúng như nhau, kt hp chúng mt cách vô nguyên t)c, tùy tin.
- Ch nghĩa ng y bi n: là cách xem xét qua ñó ñánh tráo cái cơ bn vi cái
không cơ bn, cái ch yu vi cái th yu,…hay ngưc li nhm ñt ñưc mc
ñích hay li ích ca mình mt cách tinh vi.
Câu 5. Anh/Ch hãy phân tích cơ s lý lun và nêu nhng yêu cu phương
pháp lun ca nguyên tc phát trin. Vic tuân th nguyên tc này s khc
phc ñưc nhng hn ch gì trong hot ñng nhn thc và hot ñng thc tin.
Cơ s lý lun ca nguyên tc phát trin
Ni dung ca nguyên lý ca s phát trin: * Th nào là s phát tri n: -
do có s tác ñng gia các mt trong cùng 1 s vt hoc gia các s vt vi
nhau ñã làm cho các s vt không ng'ng vn ñng và phát trin. -
Nhưng khi vn ñng và khái nim phát trin không ñng nghĩa vi nhau.
Vn ñng là s bin ñi nói chung (có ñi lên, ñi xung, có sang trái, có th sang
phi) trong khi ñó phát trin ch khái quát s vn ñng ñi lên. -
Như vy, phát trin là phm trù trit hc khái quát v sư vn ñng ñi lên, t'
thp ñn cao, t' ñơn gin ñn phc tp, t' không hoàn thin ñn hoàn thin. -
Phép bin chng duy vt không ch th'a nhn phát trin ca th gii mà nó
còn ch ra cách thc, ngun gc, khuynh hưng ca s phát trin. Mt khác nó
cũng ch ra phát trin không phi lúc nào cũng din ra theo ñư ng th*ng mà trái li
rt quanh co, rt phc tp, thm chí có nhng bưc tht lùi tm th i.
* Tính ch t c a s phát tri n:
- Tính khách quan: nguyên nhân, ngun gc ca s phát trin nm bên trong
các s vt hin tưng, do quá trình ñu tranh ca các mt ñi lp ñ gii quyt
mâu thu1n => s phát trin din ra ñc lp vi ý thc ca con ngư i -> con ngư i
không th dùng ý chí ch quan ca mình ñ ngăn cn s phát trin ca th gii.
- Tính ph bin: s phát trin din ra  tt c s vt, hin tưng  mi lĩnh vc
ca th gii: t nhiên, xã hi và tư duy.
VD: trong t nhiên: s phát trin cu gii t nhiên: vô sinh và hu sinh. Vô
sinh: s tác ñng ln nhau gia chúng ñn 1 ñiu kin nht ñnh nào ñó s& to ra 1 cht phc tp hơn.
Hu sinh: kh năng hoàn thin và thích nghi trưc s bin ñi ca môi trư ng.
VD: XH, năng lc chinh phc t nhiên và kh năng ci to XH ngày càng tt ñ,p hơn.
VD: Tư duy, trình ñ nhn thc và hiu bit ca th h sau bao gi cũng cao
hơn th h trưc. S hiu bit ca con ngư i ngày nay càng rng hơn, sâu hơn.
- Tính ña dng phong phú ca s phát trin: phát trin là khuynh hưng chung
ca th gii, song  m!i s vt hin tưng, quá trình phát trin li không ging
nhau, không ñng ñu do chúng tn ti  không gian, th i gian khác nhau. Mt
khác, trong quá trình phát trin ca mình, s vt còn chu nhng s tác ñng ca
các s vt, hin tưng khác, ca tt c các yu t và ñiu kin khác.
Nhng s tác ñng như vy có th thúc ñ1y hoc kìm hãm s phát trin ñôi
khi nó làm thay ñi chiu hưng phát trin, thm chí làm cho s vt tht lùi.
VD: ti sao VN li kém phát trin hơn so vi TG vì th i gian VN bưc vào cơ
ch th trư ng mun màng hơn, ri do chin tranh => hoàn cnh, ñiu kin khác
nhau mà các s vt phát trin khác nhau.
Nhng yêu cu phương pháp lun ca nguyên tc phát trin
Trong ho t ñ ng nh n th c yêu c u ch th ph i:
Phát hin nhng xu hưng bin ñi, chuyn hóa, nhng giai ñon tn ti
ca bn thân s vt trong s t vn ñng và phát trin ca chính nó;
Xây dng ñưc hình nh chnh th v s vt như s thng nht các xu
hưng, nhng giai ñon thay ñi ca nó; t' ñó phát hin ra quy lut vn ñng, phát
trin (bn cht) ca s vt.
Khi ta xem xét bt kỳ s vt, hin tưng nào thì ta không ch nhìn nhn,
n)m b)t nhng cái hin ñang tn ti mà ta còn phi thy rõ nhng khuynh hưng
phát trin trong tương lai ca chúng. Đng th i phi thy ñưc nhng bin ñi ñi
lên cũng như bin ñi có tính cht tht lùi. Nhưng ñiu cơ bn phi khái quát ñưc
nhng bin ñi chính ñ vch ra nhng khuynh hưng bin ñi ca s vt, hin tưng.
Phi phân chia quá trình phát trin ca s vt thành nhng giai ñon ñ mà
trên cơ s ñó tìm ra nhng phương pháp nhn thc và cách thc tác ñng cho phù
hp ñ thúc ñ1y s vt phát trin nhanh hay kìm hãm s phát trin ñó. Tùy thuc
s phát trin ñó có li hay có hi ñi vi ñ i sng ca con ngư i.
VD: Tư tưng ca Đc Pht: ñ i ngư i gm 4 giai ñon: Sinh – Tr - D - Dit
Trong ho t ñ ng th c ti n yêu c u ch th ph i:
Chú trng ñn mi ñiu kin, kh năng…tn ti ca s vt ñ nhn ñnh
ñúng các xu hưng, nhng giai ñon thay ñi có th xy ra ñi vi nó
Thông qua hot ñng thc tin, s( dng nhiu công c, phương tin, bin
pháp thích hp (mà trưc ht là công c, phương tin, bin pháp vt cht) ñ bin
ñi nhng ñiu kin, phát huy hay hn ch nhng kh năng…tn ti ca s vt
nhm lèo lái s vt vn ñng, phát trin theo hưng hp quy lut và có li cho chúng ta
Vic tuân th nguyên tc này s khc phc ñưc nhng hn ch gì
trong hot ñng nhn thc và hot ñng thc tin:
Quán trit và vn dng sáng to nguyên t)c phát trin s& giúp ch th kh)c
phc ñưc quan ñim (tư duy) siêu hình trong hot ñng thc tin và nhn thc ca chính mình.
Quan ñim phát trin mâu thun vi s trì tr, bo th trong nhn thc và
trong hot ñng thc tin
Nguyên t)c phát trin ñòi h-i ch th phi s( dng các nguyên t)c khác
kèm theo mi làm sáng t- bn tính vn ñng và phát trin t thân ca s vt như
nguyên t)c (phân tích) mâu thu1n, nguyên t)c tích lưng-cht, nguyên t)c ph ñnh bin chng, ….
Câu 6. Phân tích ni dung quy lut th ng nht và ñu tranh gia các m!t
ñ i lp (quy lut mâu thu"n). Ý nghĩa phương pháp lun ca quy lut này.
Đng Cng sn Vit Nam ñã và ñang vn dng quy lut này như th nào vào
s nghip cách mng hin nay  nưc ta?
Phân tích ni dung quy lut th ng nht và ñu tranh gia các m!t ñ i lp
Quy lut mâu thu1n ch ra ngun gc, ñng lc ca s phát trin, phn ánh quá
trình ñu tranh gii quyt mâu thu1n bên trong s vt. Chính vì vy quy lut mâu
thu1n là cơ s phương pháp lun trong vic phân tích mâu thu1n + quá trình ñu
tranh ñ gii quyt vi 3 yêu c#u cơ bn sau:
- Mâu thu1n tn ti khách quan, ph bin: s vt hin tưng nào cũng có mâu
thu1n và mâu thu1n là cái vn có ca bn thân s vt, bi vy mun cho s vt,
hin tưng phát trin thì phi phát hin ra mâu thu1n nhưng phi tìm ra mi liên h
tác ñng qua li ln nhau gia các mt ñi lp ñó.
- Và khi phân tích mâu thu1n phi xem xét quá trình phát sinh, phát trin ca
t'ng mâu thu1n phi xem xét quá trình phát sinh, phát trin và s tác ñng qua li
ln nhau + v trí ca t'ng mt ñi lp + nhng mi quan h tác ñng qua li gia
chúng, ñiu kin chuyn hóa ln nhau gia chúng.
VD: mâu thu1n bên trong, bên ngoài, mâu thu1n thit yu, không thit yu.
- Đ thúc ñ1y s vt phát trin thì phi gii quyt mâu thu1n nhưng phi tôn
trng nguyên t)c và gii quyt mâu thu1n là ñu tranh ca các mt ñi lp nhưng
vic ñu tranh ñ gii quyt mâu thu1n phi phù hp vi trình ñ phát trin ca
mâu thu1n, phi tìm ra nhng phương thc, phương tin, lc lưng ñ gii quyt
mâu thu1n nhưng mâu thu1n ch ñưc gii quyt khi ñiu kin ñã chín mui, bi
vy phi chng thái ñ ch quan nóng vi và tích cc thúc ñ1y ñiu kin khách
quan ñ làm ñiu kin gii quyt mâu thu1n ñi ñn ch chín mui.
- Nhng mâu thu1n khác nhau phi có phương pháp gii quyt khác nhau.
VD: trong XH có giai cp ñi kháng có 2 loi mâu thu1n:
+ Mâu thu1n ñi kháng: ña ch - nông dân.
+ Mâu thu1n trong ni b nhân dân: mâu thu1n không ñi kháng: gia công nhân và nông dân.
Phi tôn trng quy t)c gii quyt mâu thu1n => ñu tranh.
Phương pháp gii quyt khác nhau: mâu thu1n ñi kháng bng nhiu phương
pháp nhưng ch yu bng bo lc; mâu thu1n không ñi kháng không dùng bo lc.
VD: xy ra bo lon  Tây Nguyên ta xác ñnh ñây là mâu thu1n v'a ñi kháng
v'a không ñi kháng. L#n ñ#u ta tht bi vì ta không xác ñnh ñưc k$ nào là ñi
kháng thc s. Khi ñã xác ñnh ñưc là CIA thì ta phi dùng bo lc ngay.
Ý nghĩa phương pháp lun.
Vic nghiên cu quy lut thng nht và ñu tranh gia các mt ñi lp có ý
nghĩa phương pháp lun quan trng ñi vi nhn thc và hot ñng thc tin.
Đ phân tích ñúng bn cht ca s vt, trưc ht phi nhn thc s vt như
mt thc th ñng nht, tip ñó phi nghiên cu nhng mt khác nhau, nhng mt
ñi lp và tác ñng qua li gia các mt ñi lp ñ nhn bit mâu thun và ngun
gc ca s vn ñng và phát trin.
Khi phân tích mâu thun, phi xem xét toàn din các mt ñi lp; theo dõi
toàn b quá trình phát sinh, phát trin ca các mt ñó; nghiên cu s ñu tranh ca chúng qua t'ng giai ñon.
Phi xác ñnh ñúng trng thái chín mui ca mâu thun; tìm ra phương
thc, phương tin và lc lưng có kh năng gii quyt mâu thun và t chc thc
tin ñ gii quyt mâu thun mt cách thc t.
Mâu thun ch ñưc gii quyt khi có ñ ñiu kin chín mui. Cho nên,
chúng ta không ñưc gii quyt mâu thun mt cách vi vàng khi chưa có ñ ñiu
kin; phi to ñiu kin thc ñ1y s chín mui ca mâu thun và ñiu kin gii quyt.
Đi vi các mâu thun khác nhau phi có phương pháp gii quyt khác
nhau. Điu ñó tuỳ thuc vào bn cht ca mâu thun, vào nhng ñiu kin c th.
Phi có bin pháp gii quyt thích hp vi t'ng mâu thun.
Tóm li, t' nhng ñiu trình bày trên ñây, chúng ta nhn thy, mi s vt
và hin tưng ñu cha ñng nhng mt, nhng khuynh hưng ñi lp to thành
mâu thun trong bn thân s vt; s thng nht và ñu tranh ca các mt ñi lp
to thành xung lc ni ti ca s vn ñng và phát trin, dn ñn s mt ñi ca cái
cũ và s ra ñ i ca cái mi.
S vn dng ca Đng Cng sn Vit Nam vào s nghip cách mng
hin nay  nưc ta
Nưc ta ñang trong th i kỳ quá ñ lên CNXH nên tn ti khách quan nn
kinh t nhiu thành ph#n và xã hi có nhiu giai cp. Mâu thun gia các thành
ph#n kinh t và gia các giai cp là tt yu. Đng CSVN ñã và ñang vn dng linh
hot quy lut thng nht và ñu tranh gia các mt ñi lp trong vic ñ ra chính
sách phát trin các thành ph#n kinh t. Các TPKT ñu ñưc th'a nhn tn ti
khách quan và NN to ñiu kin, môi trư ng ñ chúng tn ti và phát trin trên
thc t. Đng th i các thành ph#n kinh t ñưc bình ñ*ng trưc pháp lut
Đng CS Vit Nam cũng nhn bit mâu thun cơ bn ca xã hi có giai cp
là mâu thun gia giai cp công nhân vi t#ng lp tư sn. Tuy nhiên, Đng ta cũng
nhn rõ ñây là mâu thun trong ni b nhân dân, là nhng mâu thun cc b, tm
th i ch không phi là mâu thun ñi kháng như trong các nưc TBCN nên
phương pháp gii quyt tuyt ñi không dùng bo lc cách mng.
Trong nn kinh t th trư ng ñnh hưng XHCN tn ti các mâu thun cơ bn sau ñây:
Mâu thun gia mc tiêu tăng trưng kinh t và bo v môi trư ng
Mâu thun gia li ích các nhân vi li ích tp th và li ích xã hi
Mâu thun gia tính ưu vit ca nn kinh t th trư ng vi nhng mt trái ca nó
Mâu thun gia s phát trin t giác theo con ñư ng ñi lên CNXH vi
khuynh hưng t phát ñi lên CNTB.
Nhn bit các mâu thun trên, vn dng quy lut mâu thun:
Đng và NN ta ñã ñưa ra các qui ñnh pháp lut ràng buc các ch th trong
xã hi mà ñc bit là các ch th kinh t thc hin nghiêm túc các qui ñnh v môi
trư ng như qui ñnh xây dng h thng x( lý nưc thi, rác công nghip, rác y
t… Tích cc giáo dc tuyên truyn ý thc ca các ch th kinh t. Đưa vn ñ
môi trư ng vào quá trình lp k hoch phát trin quc gia…
Câu 7: Anh/ch hãy phân tích ni dung quy lut chuyn hóa t# nhng thay
ñ$i v lưng d%n ñn nhng thay ñ$i v cht và ngưc li. Ý nghĩa phương
pháp lun ca quy lut này. Đng cng sn Vit Nam ñã và ñang vn dng
quy lut này như th nào vào s nghip cách mng hin nay  nưc ta.
Ch t, lư ng, ñ , ñi m nút, bư c nh y -
Cht là phm trù TH dùng ñ ch tính quy ñnh vn có ca s vt, ñc trưng
cho s vt là nó, giúp phân bit nó vi các s vt khác. -
Lưng là phm trù TH dùng ñ ch tính quy ñnh vn có ca s vt, biu th
vê mt qui mô, tc ñ ca s vn ñng, phát trin ca s vt cũng như ca các
thuc tính (cht) ca nó. -
Đ là phm trù TH dùng ñ ch gii hn mà trong ñó s thay ñi v lưng
chưa làm cho cht thay ñi căn bn, cht cũ chưa mt ñi và cht mi chưa xut hin. -
Đim nút là phm trù TH dùng ñ ch mc (gii hn) mà s thay ñi v
lưng vưt qua nó s& làm cht thay ñi căn bn. -
Bưc nhy là phm trù TH dùng ñ ch s chuyn hóa v cht do nhng
thay ñi v lưng trưc ñó gây ra. Bưc nhy là giai ñon cơ bn trong tin trình
phát trin ca bn thân s vt, nó tn ti khách quan, ph bin, ña dng. Bưc
nhy có th chia thành: bưc nhy toàn b-bưc nhy cc b; bưc nhy ñt bin-
bưc nhy d#n d#n; bưc nhy trong t nhiên-bưc nhy trong xã hi-bưc nhy trong tư duy.
N i dung quy lu t chuy n hóa t nh ng thay ñ i v lư ng d n ñ n nh ng
thay ñ i v ch t và ngư c l i
Mi s vt ñu ñưc ñc trưng bng s thông nht gia cht và lưng.
S vt b)t ñ#u vn ñng, phát trin bng s thay ñi v lưng (mt cách
liên tc hay tim tin); nu lưng ch thay ñi trong ñ, chưa vưt quá ñim nút
thì cht không thay ñi căn bn khi lưng thay ñi vưt qua ñ, quá ñim nút thì
cht s& thay ñi căn bn, bưc nhy nht ñnh s& xy ra.
Bưc nhy làm cho cht thay ñi (mt cách gián ñon và ñt bin); Cht
(s vt) cũ mt ñi, cht (s vt) mi ra ñ i. Cht mi gây ra s thay ñi v lưng
(làm thay ñi quy mô tn ti, tc ñ, nhp ñiu vn ñng, phát trin ca s vt).
S thay ñi v lưng gây ra s thay ñi v cht và s thay ñi v cht gây
ra s thay ñi v lưng là phương thc vn ñng, phát trin ca mi s vt trong
th gii. Phát trin v'a mang tính liên tc v'a mang tính gián ñon.
Ý nghĩa phương pháp lun ca quy lut này
Ch ra cách thc, cơ ch ca s phát trin là ñi t' nhng biên ñi nh- nht d#n
d#n v lưng dn ñn gii hn ñ thì gây ra nhng bin ñi cơ bn v cht thông
qua bưc nhy vt và ngưc li. Đó chính là cơ s phương pháp lun chung cho
mi cơ ch phát trin ca th gii vi 3 yêu c#u cơ bn sau ñây:
Bưc nhy là cho cht mi thay th cht cũ, là tt yu ca s vn ñng phát
trin. Song s thay ñi v cht nó ch din ra khi lưng ñã thay ñi ñn ñim nút.
Chính vì vy, trong hot ñng thc tin, mun to ra ñưc bưc nhy thì phi
quan tâm ñn vic tích lũy v lưng và khi lưng thay ñi ñn ñim nút thì phi
thc hin bưc nhy là yêu c#u khách quan ca s phát trin. Chính vì vy, c#n
chng li tư tưng nóng vi, ch quan, duy ý chí cũng như c#n chng li tư tưng
không dám thc hin bưc nhy ñ to s thay ñi v cht.
Vd: năng nht cht b, góp gió thành bo
Vd: chưa hc bò ch lo hc chy.
Vd: các ñiu kin ñã ñ#y ñ nhưng ch#n ch' không ly nhau.
Vd: th i cơ như con rng bay ngang qua c(a s: rt nhanh.
S thay ñi v cht ca s vt còn ph thuc vào vic liên kt các yu t
to thành s vt. Do ñó, trong hot ñng ca mình, con ngư i c#n phi bit to ra
s tác ñng vào phương thc liên kt các yu t to ra s vt.
Vd: kim cương và than chì ñu ñưc to ra bi carbon do phương thc liên kt các yu t khác nhau.
Vd: sc mnh ca 1 ñi bóng, sc mnh tp th nhưng thiu liên kt các c#u th => tht bi.
Vd: trong XH, li ích là cht keo không th gì phá ni.
Quy lut t nhiên và xã hi ñu khách quan như nhau, nhưng khác vi quy
lut t nhiên – quy lut t ñng nó din ra, quy lut ca xã hi có s tham gia ca
con ngư i có ý thc. Do ñó, ñ bưc nhy trong lĩnh vc xã hi ñưc thc hin thì
con ngư i không ch trông ch vào quy lut khách quan mà phi n! lc ch quan.
Vd: ñ ñt nưc phát trin ta phi chm dt th i kỳ quá ñ. Trưc ht tt c
Đng, dân, ñt nưc phi tn ti trong tt c các qui lut khách quan, ngoài ra phi
phát huy tinh th#n năng ñng ch quan, ñó là con ngư i => không chung chung
mà là Đng, nhà nưc, nhân dân.
S vn dng quy lut này ca Đng cng sn Vit Nam vào s nghip
cách mng hin nay  nưc ta
Quy lut này ñưc vn dng trong thc tin cách mng  Vit Nam rt sinh ñng:
Trong cách mng chng thc dân, ñ quc, Đng ta ñã n)m ñưc qui lut
ca s bin ñi, vn dng lý lun ñó vào thc tin. Chúng ta phi xây dng lc
lưng cách mng d#n d#n, t' nh- ñn ln, t' nhng trn ñánh nh- ñn trn ñánh
ln, t' ñánh du kích ñn trn ñánh chính quy. Quá trình phát trin ca phong trào
cách mng ñưc bin ñi d#n d#n. Trong kháng chin chng thc dân Pháp (1946-
1954) chúng ta ñã ln mnh d#n v các mt quân s, chính tr và ngoi giao. Ví
d, t' chin th)ng Vit B)c Thu-Đông (1947), chin th)ng biên gii (1950), chin
th)ng Hòa Bình, Tây B)c (1952-1953), cho ñn chin th)ng Đin Biên Ph (1954)
làm chn ñng ña c#u. S bin ñi d#n d#n v quân s ñã to ra s bin ñi v
cht. Thc dân Pháp phi ñ#u hàng. Hòa bình lp li  Đông Dương, min B)c
hoàn toàn gii phóng. Đt nưc ta bưc sang giai ñon mi thay ñi h*n v cht.
Cũng lý gii như vy, cuc kháng chin chng M0  Min Nam cũng là
mt quá trình bin ñi v lưng. T' chin th)ng chin tranh ñc bit (1961-1965)
ñn chin tranh cc b (1965-1968). T' chin tranh cc b chúng ta ñã chin
th)ng chin lưc Vit Nam hóa chin tranh và Đông Dương hóa (1969-1973) ca
ñ quc M0 và cui cùng chúng ta ñã m chin dch tng tin công và ni dy
mùa xuân 1975 gii phóng min Nam, ñnh cao ca nó là chin dch "H Chí Minh" (ngày 30.4.1975).
Ngày nay, trong công cuc ñi mi, xây dng nn kinh t ñt nưc, chúng
ta cũng ng dng phương pháp lun ca qui lut lưng cht. Quá trình phát trin
nn kinh t ñt nưc trong giai ñon hin nay không th nóng vi. Phi xây dng
cơ s vt cht t' ñ#u thông qua quá trình CNH – HĐH ñt nưc, ñ#u tư xây dng
CSHT, hoàn thin KTTT cho phù hp vi trình ñ phát trin ca ñt nưc, phi
tích lũy và tn dng sc mnh ca các thành ph#n kinh t, phát ñng sc mnh ca
toàn dân, ca các ngun lc kinh t ca ñt nưc, nông nghip, công nghip, thy
sn, năng lưng d#u khí, du lch, dch v… tt c to nên sc mnh to ln ca nn
kinh t quc dân. Chính vì vy, nn kinh t nưc ta hin nay ñã ñt ñưc nhng thành tu to ln.
Đng ta ñã vn dng tng hp tt c các quy lut mt cách ñ#y ñ, sâu s)c,
năng ñng, sáng to phù hp vi ñiu kin c th ca dân tc ñưa ñt nưc thoát
kh-i khng hong kinh t, cng c ña v trên trư ng quc t và bưc ñ#u ñã gt
hái ñưc nhng thành qu ñáng m'ng như: gia nhp phiên ch toàn c#u WTO,
Thành viên không thư ng trc Đi hi ñng Liêp hp quc... và phn ñu ñn
năm 2020 nưc ta s& cơ bn là mt nưc công nghip.
Đt nưc có n hoa hay không là do tay tôi, tay bn vun trng. "Đ'ng h-i Tc
quc ñã làm gì cho ta, mà c#n h-i ta ñã làm gì cho t quc hôm nay".
Câu 8. Ph ñnh bin chng là gì? B&ng lý lun và thc tin, anh/ch hãy
chng minh r&ng cuc ñu tranh gia cái mi và cái cũ là 1 quá trình khó
khăn, lâu dài, phc tp; cái mi s có th tht bi tm th)i, nhưng cu i cùng
nó s chin thng cái cũ.
* Ph ñnh bin chng là gì?
- Ph ñnh bin chng là phm trù trit hc dùng ñ ch mt m)t khâu ca quá
trình t phát trin ca s vt ñưa ñn s ra ñ i ca cái mi tin b hơn so vi cái
cũ b ph ñnh. Ph ñnh bin chng cũng là s kh*ng ñnh. Ph ñnh bin chng
g)ng lin vi gii quyt mâu thu1n và bưc nhy v cht xy ra bên trong s vt;
nó mang tính khách quan – ni ti, tính k th'a – tin lên.
- Ph ñnh bin chng là mt hình thc c th hóa nguyên lý v s phát trin,
có khuynh hưng tin lên theo hình thc xoáy c, th hin tính chu kỳ trong quá
trình phát trin. Do ñó, ph ñnh bin chng là cơ s, phương pháp lun ñ:
+ Giúp chúng ta hiu ñưc xu hưng phát trin ca th gii, ñó là quá trình din
ra không th*ng t)p, mà quanh co, phc tp, ñuc din t bng ñư ng xoáy c,
song phát trin là khuynh hưng chung, khuynh hưng ch ño, tt yu ca s vn ñng.
VD: CMVN: tính t' th i ñim ĐCSVN ra ñ i ñn nay, cho ta thy lch s( phát
trin ca dân tc ngày càng phát trin ñi lên và không ñi theo con ñư ng th*ng mà
quanh co, khúc khu/u như bt kỳ lch s( phát trin nào khác. Đó là s chng ñi
ca CN ñ quc M0, s phá phách ca các th lc tư bn, ñó là s sai l#m ca
chính chúng ta trong quá trình xây dng và phát trin ñt nưc. Nó ñã to cho lch
s( nưc ta phát trin có nhng lúc cc kỳ khó khăn, gian kh….
+ Giúp ta hiu ñ#y ñ hơn v cái mi, cái mi ra ñ i là phù hp vi quy
lut là cái tt th)ng. Th nhưng, trong lúc cái mi v'a ny sinh thì cái cũ vn còn
có sc mnh. Bi vy, cái quan ñim chân chính v s phát trin thì phi phát
hin cái mi, ng h, nuôi dư2ng , bo v và phát trin cái mi. Có như vy, “ cái
mi” mi chin th)ng ñưc cái cũ và kh*ng ñnh ñưc mình trong hin thc.
Vì cái mi là cái ñơn nht, còn non nt, m-ng manh,yu ñui; cái cũ mt
ñi nhưng chưa mt ñi h*ng mà vn còn ñ s, to ln, mnh m&.
VD: mt tư tưng mi, 1 doanh nghip mi, 1 cách qun lý mi, 1 phát minh k0 thut mi…
Quan sát hin tưng t nhiên, trên mt ñt hàng trăm, hàng ngàn nhng cây tre,
to ln, kh-e mnh chen chút nhau giành mc ñ#y kín mt ñt. Nhưng bng sc
sng tuyt v i ca cái mi thì cây măng vn tri lên mt ñt , ñây là ñiu tt yu,
không ai cn ñưc, nó ch có th mc th*ng hay cong mà thôi.
Trong xã hi, các th lc khác thù ñch và tìm mi cách ñ tiêu dit CNXH,
nhưng CNXH vn tn ti vì ñó là tt yu.