Bài tập Kỹ năng Tư vấn Pháp luật | Môn Luật tố tụng Hình sự - Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam

lOMoAR cPSD| 58137911
Đề bài: “Nêu và phân tích khái niệm, đặc điểm của tư vấn pháp luật”. BÀI LÀM
Dù ở mọi quốc gia nào trên thế giới cũng có một hệ thống pháp luật để điều chỉnh
và cân bằng các mối quan hệ xã hội cũng như quản lý nhà nước. Mọi người đều sống và
làm việc theo pháp luật, mọi công dân không phân biệt tôn giáo, tín ngưỡng, dân tộc, giới
tính, giai cấp xã hội đều bình đẳng trước pháp luật. Hiện nay, có nhiều vấn đề nảy sinh
cũng như nhiều tổ chức kinh doanh cần đến sự trợ giúp pháp luật của những người hành
nghề luật để giảm thiểu những rủi ro trong hoạt động kinh doanh của mình hoặc những
vướng mắc pháp lý cần được giải đáp Tuy nhiên, không phải ai cũng biết và hiểu hết để
thực hiện đúng các quyền và nghĩa vụ của mình đối với đất nước đòi hỏi cần bộ phận
chuyên môn để tư vấn pháp luật và giải thích pháp luật. Chính vì vậy, đòi hỏi phải có bộ
phận chuyên môn để tư vấn pháp luật và giải thích pháp luật. Khái niệm:
Tư vấn pháp luật là việc giải đáp pháp luật, hướng dẫn ứng xử đúng pháp luật, cung
cấp dịch vụ pháp lý nhằm giúp công dân, tổ chức trong nước và quốc tế thực hiện và bảo
vệ quyền, lợi ích hợp pháp của họ. Tư vấn pháp luật là một trong các hình thức trợ giúp pháp lý.
Theo từ điển Luật học, “Tư vấn pháp luật” được hiểu là: Người có chuyên môn về
pháp luật và được hỏi ý kiến để tham khảo khi giải quyết quyết định công việc; Việc tham
gia ý kiến theo góc độ pháp luật với tư cách là cộng tác viên hoặc là làm dịch vụ. Như
vậy, tư vấn pháp luật được xem là một hoạt động mang tính chuyên nghiệp, giải thích và
hướng dẫn các cá nhân, tổ chức xử sự đúng pháp luật, giúp họ, cung cấp dịch vụ pháp lý
giúp cho các cá nhân, tổ chức bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Điều 28
Luật Luật sư định nghĩa: “Tư vấn pháp luật là việc luật sư hướng dẫn, đưa ra ý kiến, giúp
khách hàng soạn thảo các giấy tờ liên quan đến việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của
họ”. Như vậy, tư vấn pháp luật là việc giải đáp pháp luật, hướng dẫn ứng xử đúng pháp
luật, cung cấp dịch vụ pháp lý nhằm giúp khách hàng thực hiện và bảo quyền, lợi ích hợp pháp của họ.
Đứng trên bình diện tâm lý học: tư vấn pháp luật không chỉ là quá trình cung cấp
và hướng dẫn pháp luật, mà còn phải được coi là quá trình xây dựng mối quan hệ tích cực
giữa người tư vấn với khách hàng. Xét từ góc độ khoa học tâm lý: Tư vấn pháp luật là
quá trình trợ giúp tâm lý, trong đó người tư vấn thông qua mối quan hệ tương tác tích cực
với khách hàng, giúp họ tìm được giải pháp tốt nhất để được thực hiện hoặc bảo vệ quyền
lợi của mình phù hợp với pháp luật
Ta có thể hiểu đơn giản về hoạt động tư vấn pháp luật là những việc luật sư, trợ
giúp viên pháp lý hướng dẫn, đưa ra ý kiến, giúp khách hàng soạn thảo các giấy tờ liên
quan đến việc thực hiện quyền, nghĩa vụ của họ, khi thực hiện tư vấn pháp luật, luật sư
phải giúp khách hàng thực hiện đúng pháp luật để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của họ
hoặc những người có hiểu biết về pháp luật có thể giải đáp pháp luật, ứng xử theo quy lOMoAR cPSD| 58137911
định của pháp luật trong những trường hợp cụ thể nhằm giúp mọi người thực hiện đúng
các quyền và nghĩa vụ hợp pháp của họ. Đặc điểm:
Tư vấn pháp luật được xem là một hoạt động mang tính chuyên nghiệp, giải thích
và hướng dẫn các cá nhân, tổ chức xử sự đúng pháp luật, giúp họ, cung cấp dịch vụ pháp
lý giúp cho các cá nhân, tổ chức bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Nên,
Hoạt động tư vấn pháp luật không chỉ bao gồm việc chuyển tải nội dung của một điều
luật, một văn bản pháp luật, hoặc cung cấp thông tin về những quy định pháp luật có liên
quan mà còn là việc sử dụng kiến thức pháp luật và kinh nghiệm của các chuyên gia pháp
luật. Như vậy, người thực hiện tư vấn phải sử dụng lao động trí óc của mình để đưa ra
một lời khuyên, giúp khách hàng có một hướng giải quyết đúng đắn.
+ Có thể hiểu hoạt động tư vấn pháp luật là một loại dịch vụ pháp lý
Có thể nói dịch vụ pháp lý có thể bao gồm rất nhiều đối tượng trợ giúp pháp lý
nhằm mục đích thu lợi nhuận hoặc không thu lợi nhuận các đối tượng có hiểu biết pháp
luật trong đó có của luật sư bao gồm tham gia tố tụng, tư vấn pháp luật, đại diện ngoài tố
tụng cho khách hàng và các dịch vụ pháp lý khác của luật sư bao gồm giúp đỡ khách hàng
thực hiện công việc liên quan đến thủ tục hành chính; giúp đỡ về pháp luật trong trường
hợp giải quyết khiếu nại; dịch thuật, xác nhận giấy tờ, các giao dịch và giúp đỡ khách
hàng thực hiện công việc khác theo quy định của pháp luật. Khi thực hiện dịch vụ pháp
lý khác, luật sư có quyền, nghĩa vụ theo quy định của pháp luật có liên quan.
+ Không phải ai cũng có thể tư vấn pháp luật mà phải là những người có kiến thức
pháp luật trong các lĩnh vực của đời sống xã hội và đạt trình độ chuyên môn nghiệp vụ
nhất định, có kinh nghiệm tư vấn pháp luật và khả năng chuyên sâu.
+ Trong hoạt động tư vấn pháp luật thì đa số mọi người có kiến thức và am hiểu
pháp luật lấy pháp luật làm công cụ để giải quyết các vấn đề pháp cho mọi người dựa
trên pháp luật, tuân thủ pháp luật, quy chế và trách nhiệm nghề nghiệp để tư vấn pháp luật.
+ Có thể nói hoạt động tư vấn pháp luật là một trong những ngành nghề lao động
trí óc đòi hỏi người tư vấn pháp lý chịu trách nhiệm cá nhân cao, có tính độc lập khách
quan, trung thực để thực hiện đúng theo các quy định của pháp luật.
+ Khi hoạt động tư vấn pháp luật đòi hỏi những người trợ giúp pháp lý tìm được
giải pháp phù hợp để giải quyết vấn đề.
+ Người tư vấn pháp luật trong hoạt động tư vấn pháp luật đối với xã hội, đối với
nghề nghiệp cần có sự cần mẫn, khả năng phán đoán và giải quyết vấn đề đòi hỏi biết sử
dụng các khả năng nghề nghiệp một cách thành thạo, chuẩn xác phải có sự chặt chẽ cẩn
thận để trợ giúp pháp lý cho mọi người trong xã hội.
Trong tất cả các hoạt động của đời sống xã hội nhất là trong các hoạt động kinh
doanh, dịch vụ pháp lý để cung cấp dịch vụ để đưa ra các biện pháp đảm bảo tính chặt
chẽ và an toàn cho các hoạt động sản xuất kinh doanh của các công ty, các doanh nghiệp
trong nước và có vốn nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam. Do đó, người tư vấn pháp
lý sẽ đóng vai trò quan trọng phòng tránh các rủi ro có thể xảy ra và khắc phục những vấn đề gặp phải nếu có. lOMoAR cPSD| 58137911
Người thực hiện tư vấn pháp luật:
Tư vấn pháp luật là hoạt động chuyên môn đòi hỏi người thực hiện tư vấn pháp luật
phải có đủ các tiêu chuẩn nhất định. Luật sư, tư vấn viên pháp luật và cộng tác viên pháp
luật phải là những người có kiến thức pháp luật, kỹ năng và kinh nghiệm tư vấn, đồng
thời phải tuân thủ quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp, tận tâm, nhiệt tình và chịu
trách nhiệm cá nhân đối với hoạt động tư vấn pháp luật của mình. Hiện có hai mô hình phổ biến, đó là:
Tư vấn pháp luật của luật sư theo quy định của Luật Luật sư năm 2006 (có hiệu lực
thi hành kể từ ngày 01/01/2007): hoạt động này mang tính chuyên nghiệp, có thu thù lao hoặc phí dịch vụ.
Tư vấn pháp luật do các tổ chức đoàn thể xã hội thực hiện theo quy định của Nghị
định số 77/2008/NĐ-CP ngày 16/7/2008 của Chính phủ về tư vấn pháp luật. Hoạt động
này được thực hiện thông qua các Trung tâm tư vấn pháp luật, mang tính chất xã hội và
không nhằm mục đích thu lợi nhuận, do các tổ chức đoàn thể tự trang trải toàn bộ hoặc
được nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí. Khác với hoạt động trợ giúp pháp lý của Nhà
nước là giúp đỡ pháp lý miễn phí, mọi chi phí liên quan do nhà nước chi trả.
Người được tư vấn pháp luật:
Người được tư vấn pháp luật thường rất đa dạng, thuộc nhiều tầng lớp khác nhau trong xã hội, bao gồm:
Khách hàng của luật sư: từ cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp đến cơ quan nhà nước
đều có thể được luật sư cung cấp dịch vụ tư vấn pháp luật và thông thường phải trả thù lao cho luật sư.
Thành viên, hội viên của các tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp
(công đoàn viên, người lao động, nông dân, phụ nữ, thanh niên, cựu chiến binh…) chiếm
phần đông dân cư trong xã hội, chủ yếu là được tư vấn pháp luật miễn phí.
Các doanh nghiệp, tổ chức và đối tượng khác: ngoài đối tượng được hưởng chính
sách xã hội nói trên, các Trung tâm tư vấn pháp luật của các tổ chức đoàn thể còn thực
hiện tư vấn pháp luật đối với doanh nghiệp, cá nhân khác khi có yêu cầu và thu phí thấp
hơn so với các tổ chức hành nghề luật sư.
Người nghèo, đối tượng chính sách theo quy định của pháp luật.
Mục đích, ý nghĩa của hoạt động tư vấn pháp luật:
Tư vấn pháp luật cung cấp cho cá nhân, tổ chức những hiểu biết pháp luật ở mức
cơ bản, phổ thông về một vấn đề nhất định, giúp họ hiểu rõ vị thế, quyền và nghĩa vụ
pháp lý của mình trong một quan hệ pháp luật cụ thể. Kết quả của hoạt động tư vấn pháp
luật là lời khuyên, ý kiến pháp lý bằng miệng hoặc bằng văn bản. Đó là những giải pháp
cụ thể, hữu ích giúp đối tượng được tư vấn bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của họ.
Tư vấn pháp luật mang ý nghĩa xã hội sâu sắc. Bởi vì, tư vấn pháp luật giúp định
hướng hành vi ứng xử của các cá nhân, tổ chức theo khuôn khổ pháp luật và quy tắc đạo
đức. Đồng thời, nó còn góp phần hòa giải, giải quyết các mâu thuẫn, xung đột liên quan
đến quyền, lợi ích, góp phần giảm thiểu các tranh chấp, giảm bớt tình trạng khiếu kiện
tràn lan, kéo dài do người dân hiểu pháp luật không đúng hoặc không đầy đủ. lOMoAR cPSD| 58137911
Tư vấn pháp luật còn góp phần giám sát việc tuân thủ pháp luật của các cơ quan
nhà nước, của tổ chức và công dân; phát hiện những khiếm khuyết của hệ thống pháp luật
và kiến nghị sửa đổi, bổ sung, kịp thời hoàn thiện cho phù hợp với thực tiễn.
- Hình thức tư vấn trực tiếp bằng lời nói:
Tư vấn pháp luật bằng lời nói thường được áp dụng với các vụ việc có tính chất
đơn giản. Khách hàng gặp gỡ người tư vấn để trình bày vụ việc của họ và nhờ người tư
vấn pháp luật giúp họ tìm giải pháp của mình một cách nhanh chóng và hiệu quả.Hay là
việc người tư vấn pháp luật sử dụng ngôn từ trong hoạt động nghề nghiệp người tư vấn
trao dổi bằng lời nói với khách hàng, trao đổi mọi thông tin liên quan cần thiết, giải đáp
pháp luật, hướng dẫn cá nhân, tổ chức trong nước và nước ngoài xử sự đúng pháp luật,
cung cấp dịch vụ pháp lý và truyền đạt thông tin đến người được tư vấn.
- Hình thức tư vấn bằng văn bản:
Tư vấn pháp luật bằng văn bản được hiểu là người tư vấn trao đổi bằng văn bản với
khách hàng, trao đổi mọi thông tin liên quan cần thiết đến những vấn đề mà khách hàng
cần tư vấn.Việc tư vấn bằng văn bản thông thường được tiến hành khi:
Khách hàng ở xa, không trực tiếp đến gặp người tư vấn và không muốn tư vấn qua điện thoại.
Khách hàng muốn khẳng định độ tin cậy của giải pháp thông qua việc đề ra các câu
hỏi để người tư vấn trả lời bằng văn bản.
Kết quả tư vấn bằng văn bản có thể được khách hàng sử dụng để phục vụ cho mục đích khác của họ.
Những vụ, việc phức tạp mà nếu người tư vấn tư vấn bằng lời nói thì khách hàng
không nắm bắt hết được.
Việc tư vấn bằng văn bản có thể được thực hiện theo hai hình thức: Khách hàng
viết đơn, thư, chuyển fax và khách hàng trực tiếp đến gặp người tư vấn và đề nghị tư vấn bằng văn bản.
Khi thực hiện tư vấn bằng văn bản thông thường hai bên (người tư vấn và khách
hàng) phải ký hợp đồng tư vấn pháp luật với nhau.
Đặc thù của tư vấn pháp luật:
Tư vấn pháp luật là một lĩnh vực hoạt động pháp luật có nhiều yếu tố đặc thù: -
Là một hoạt động lao động trí óc ở cường độ cao do các chuyên gia pháp luậtthực hiện; -
Là hoạt động đòi hỏi phải có kỹ năng nghề nghiệp cao; -
Là một hoạt động tổng hợp, được phối kết hợp nhuần nhuyễn giữa phân tích
vàtổng hợp pháp luật, thu thập và đánh giá chứng cứ, tìm kiếm và áp dụng văn bản pháp
luật, nhận định và đưa ra giải pháp. Các hoạt động này được tiến hành đồng thời và diễn
ra trong một thời điểm; -
Là một hoạt động đa dạng; quá trình tư vấn đòi hỏi kết hợp một lúc nhiều
kỹnăng như nghe, nói, phân tích, tổng hợp, giải thích, phổ biến, lý giải, đưa ra giải pháp,
lời khuyên, soạn thảo văn bản, hoà giải các đối tượng với nhau...; lOMoAR cPSD| 58137911 -
Người được tư vấn thường đều có nhu cầu tìm hiểu pháp luật song trong
suynghĩ cũng còn có sự thủ suy nghĩ, nhìn lệch lạc về hành vi của đối phương, ấn tượng
với các giải quyết của cơ quan Nhà nước.
Vai trò của hoạt động tư vấn pháp luật đối với xã hội, quản lý nhà nước:
Tư vấn pháp luật là một trong những yếu tố quan trọng góp phần tạo môi trường
pháp lý an toàn, tin cậy cho hoạt động của đời sống – xã hội. Khi xã hội càng phát triển
thì đồng thời càng có nhiều các mối quan hệ được thiết lập, những vấn đề phát sinh trong
mọi lĩnh vực xảy ra hàng ngày.
Để thực hiện những việc làm đúng với quy định của pháp luật thì chúng ta cần phải
tìm hiểu luật và có sự vận dụng linh hoạt. Tuy vậy, không phải ai cũng có thể làm được
điều này. Do vậy mà hoạt động tư vấn pháp luật có vai trò rất quan trọng và cần thiết đối với xã hội hiện nay.
Thứ nhất, tư vấn pháp luật đóng vai trò quan trọng vào việc phổ biến giáo dục pháp
luật, giúp định hướng hành vi ứng xử cho các cá nhân, tổ chức theo khuôn khổ pháp luật.
Thông qua hoạt động tư vấn pháp luật, rất nhiều tổ chức, cá nhân có thể hiểu rõ
hơn về những quy định của pháp luật. Đối tượng mà hoạt động tư vấn pháp luật hướng
tới rất nhiều, pháp luật không quy định hạn chế về những trường hợp không có quyền
được tư vấn pháp luật.Không chỉ khách hàng có nhu cầu muốn được tư vấn, mà những
đối tượng được ưu tiên theo quy định của pháp luật (những đối tượng mà Trung tâm trợ
giúp pháp lý tư vấn)đều có quyền được tư vấn về những vấn đề mình đang gặp phải.
Hoạt động tư vấn được diễn ra với rất nhiều hình thức khác nhau. Có thể tư vấn
qua trực tiếp tại các Trung tâm Tư vấn pháp luật, các tổ chức hành nghề luật sư, Trung
tâm Trợ giúp pháp lý. Ngoài ra, người dân có thể được tư vấn trên các trang web của các
tổ chức này đăng tải công khai trên mạng internet, được tư vấn thông qua hoạt động tuyên
truyền, phổ biến pháp luật.Chính vì hình thức tư vấn đa dạng, qua đó mà có nhiều giải
đáp pháp luật cho cá nhân, tổ chức giúp cho đối tượng được tư vấn hiểu về quyền và lợi
ích hợp pháp của mình trong các quan hệ pháp luật trên cơ sở quy định của pháp luật.
Tư vấn pháp luật còn hướng dẫn cho các đối tượng ứng xử đúng pháp luật trong
từng hoàn cảnh cụ thể để thực hiện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Có thể
nhận thấy rằng, khi mà chưa được tư vấn cụ thể và kỹ lưỡng những vấn đề mình đang gặp
phải thì nhận thức và cách cư xử của họ cũng sẽ bị lệch lạc, có thể sẽ không đúng với quy
định của pháp luật, sau khi được tư vấn thì họ sẽ cư xử sao cho phù hợp, đúng với luật định.
Đây là hoạt động mang lại kết quả trực tiếp, dễ nhận thấy và đánh giá sau một quá
trình tư vấn.Điều quan trọng nhất là giúp đối tượng được tư vấn pháp luật hiểu rõ hoàn
cảnh, vị thế của mình, từ đó lựa chọn cách xử sự phù hợp với pháp luật và đạo đức xã hội. lOMoAR cPSD| 58137911
Thứ hai, tư vấn pháp luật giúp nâng cao sự hiểu biết pháp luật của người được tư vấn
Thông qua quá trình thực hiện các công việc cụ thể của hoạt động tư vấn pháp luật
(cung cấp thông tin, giải đáp pháp luật cho cá nhân, tổ chức …) thì tư vấn pháp luật còn
giúp nâng cao sự hiểu biết về pháp luật của người được tư vấn.
Thông qua vụ việc mà họ yêu cầu tư vấn, sẽ giúp họ có cái nhìn cụ thể và rõ hơn
về vấn đề mình đang vướng mắc,để từ đó cho họ nâng cao hiểu biết pháp luật để có nhận
thức, thái độ và hành vi ứng xử đúng, hình thành và phát huy ý thức tôn trọng và thi hành nghiêm chỉnh pháp luật.