Bài tập nhỏ số 06 Triết học: Các cặp phạm trù - Triết học Mác - Lênin | Đại học Tôn Đức Thắng
Có 6 cặp phạm trù cơ bản:+ Cái chung – cái riêng+ Nguyên nhân – kết quả+ Bản chất – hiện tượng+ Tất nhiên – ngẫu nhiên+Nội dung – hình thức+ Khả năng – điều kiện. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Triết học Mác -Lênin (THML01)
Trường: Đại học Tôn Đức Thắng
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
CÁC CẶP PHẠM TRÙ
Phạm trù là gì? -
Là những khái niệm rộng nhất, phản ánh những mặt, những thuộc tính,
những mối liên hệ chung, cơ bản nhất của các sự vật, hiện tượng thuộc một lĩnh vực nhất định.
Có bao nhiêu cặp phạm trù cơ bản? kể tên?
Có 6 cặp phạm trù cơ bản: + Cái chung – cái riêng
+ Nguyên nhân – kết quả
+ Bản chất – hiện tượng
+ Tất nhiên – ngẫu nhiên +Nội dung – hình thức
+ Khả năng – điều kiện
CÁI CHUNG – CÁI RIÊNG
Khái niệm Cái chung? Cái riêng? Cái đơn nhất? -
Cái chung: dùng để chỉ đặc điểm thuộc tính của sự vật, hiện tượng -
Cái riêng: dùng để chỉ sự vật, hiện tượng -
Cái đơn nhất: dùng để chỉ đặc điểm thuộc tính của sự vật, hiện tượng
Giữa cái chung và riêng cái nào rộng hơn cái nào? Cái nào nằm trong cái nào? -
Cái riêng rộng hơn cái chung, cái chung nằm trong cái riêng (là một bộ phận của cái riêng)
Giữa cái chung, cái riêng, cái đơn nhất: Cái nào chuyển hóa thành cái nào? -
Cái chung và cái đơn nhất chuyển hóa cho nhau
NGUYÊN NHÂN – KẾT QUẢ
Nguyên nhân là gì?
- Chỉ sự tác động lẫn nhau giữa các mặt trong một sự vật, hiện tượng hoặc
giữa các sự vật, hiện tượng với nhau từ đó tạo ra sự biến đổi.
Kết quả là gì?
-Chỉ những biến đổi xuất hiện do sự tác động của các mặt, các yếu tố trong một sự
vật, hiện tượng hoặc giữa các sự vật, hiện tượng với nhau.
Phân biệt: Nguyên nhân; Nguyên cớ; Điều kiện Nguyên nhân Nguyên cớ Điều kiện
Cái trực tiếp sinh ra kết Sinh ra cùng nguyên Cái xảy ra cùng nguyên quả nhân nhưng không ảnh nhân, tác động vào hưởng đến kết quả nguyên nhân làm cho kết quả ra đời nhanh hay chậm
Một nguyên nhân có thể sinh ra bao nhiêu kết quả và 01 kết quả có thể
do bao nhiêu nguyên nhân sinh ra
-Một kết quả có thể do nhiều nguyên nhân sinh ra
Muốn nhận thức SV, HT cần tìm đến yếu tố nào; muốn loại bỏ SV, HT
cần loại bỏ yếu tố nào?
-Yếu tố nguyên nhân sinh ra nó
TẤT NHIÊN – NGẪU NHIÊN
Khái niệm tất nhiên? Ngẫu nhiên?
- Tất nhiên: nhất định phải xảy ra đúng như thế chứ không thể khác được
- Ngẫu nhiên: có thể xảy ra hoặc không xảy ra
Cặp phạm trù nào của phép biện chứng duy vật phản ánh quan hệ giữa
cái chắc chắn xảy ra và cái có thể xảy ra hoặc không xảy ra?
- Tất nhiên – ngẫu nhiên
Tất nhiên dựa vào yếu tố nào để vạch đường đi cho mình? - Dựa vào ngẫu nhiên
Ngẫu nhiên là gì của tất nhiên?
-Ngẫu nhiên là biểu hiện của tất nhiên và bổ sung cho tất nhiên
NỘI DUNG – HÌNH THỨC
Khái niệm: Nội dung? Hình thức? -
Nội dung: là phạm trù chỉ tổng thể tất cả các mặt, yếu tố tạo nên sự vật, hiện tượng -
Hình thức: là phạm trù dùng chỉ phương thức tồn tại, biểu hiện và phát
triển của sự vật, hiện tượng
Một hình thức chỉ chứa bao nhiêu nội dung; Một nội dung có thể chứa
bao nhiêu hình thức thể hiện và ngược lại -
Một hình thức luôn chỉ chứa đựng một nội dung, một nội dung có nhiều
hình thức thể hiện và ngược lại
Yếu tố nào là biến đổi; Yếu tố nào là ổn định -
Khuynh hướng chủ đạo của nội dung là biến đổi, khuynh hướng chủ đạo
của hình thức tương đối ổn định
Cái gì quyết định hình thức. Cái gì có thể thúc đẩy hoặc cản trở sự phát triển nội dung -
Nội dung quyết định hình thức -
Hình thức có thể thúc đẩy hoặc cản trở sự phát triển nội dung
Hình thức có quyết định nội dung không? -
Hình thức không quyết định nội dung
Câu nói “Cái áo không làm nên thầy tu” nghĩa là gì? -
Hình thức không quyết định nội dung
* BẢN CHẤT – HIỆN TƯỢNG
Khái niệm Bản chất? Hiện tượng? -
Bản chất: Là tổng hợp tất cả những mặt, những mối liên hệ tất nhiên,
tương đối, ổn định bên trong sự vật, quyết định sự vận động và pt sinh ra nó. -
Hiện tượng: Là biểu hiện của những mặt, những mối liên hệ ấy ra bên
ngoài. Hiện tượng là biểu hiện của bản chất. Bản chất - Cái bên trong - Cái chung, sâu sắc - Tương đối, ổn định Hiện tượng - Cái bên ngoài - Cái riêng, phong phú -
Cái thường xuyên, biến đổi
Cặp phạm trù nào của phép biện chứng duy vật phản ánh quan hệ giữa
cái tổng thể những mặt, những mối liên hệ khách quan, tất nhiên, tương
đối ổn định bên trong quy định sự vận động, phát triển của sự vật, hiện
tượng và biểu hiện ra bên ngoài của nó? -
Bản chất – Hiện tượng
Yếu tố nào là cái bên trong; Cái chung, sâu sắc; Tương đối ổn định - Bản chất
Yếu tố nào Cái bên ngoài; Cái riêng, phong phú; Thường xuyên biến đổi - Hiện tượng
KHẢ NĂNG – HIỆN THỰC
Khái niệm khả năng? Hiện thực? -
Khả năng: nhất định sẽ xảy ra nếu có điều kiện - Hiện thực: đang xảy ra
Hiện thực chứa đựng bao nhiêu khả năng; Có phải tất cả khả năng đều
trở thành hiện thực không? -
Hiện thực chứa trong mình nhiều khả năng -
Không phải tất cả khả năng đề thành hiện thực
Trong hoạt động thực tiễn nên dựa vào hiện thực hay khả năng - Nên dựa vào hiện thực
Để khả năng trở thành hiện thực, con người cần làm gì? -
Cần phải chuẩn bị điều kiện