Bài tập Vật lý 9 Bài 6: Bài tập vận dụng định luật Ôm
- Định luật Ôm: Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện U
thế đặt vào hai đầu dây và tỉ lệ nghịch với điện trở của dây. I  R
- Đoạn mạch song song gồm n điện trở R , R , R ,...., R mắc song song, ta có các 1 2 3 n tính chất sau:
+ Cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch bằng tổng cường độ dòng điện chạy
qua từng điện trở I
 I  I  ....  I AB 1 2 n
+ Hiệu điện thế giữa hai đoạn mạch gồm các điện trở mắc song song bằng hiệu
điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở thành phần U
 U  U  ....  U AB 1 2 n
- Điện trở tương đương của đoạn mạch song song bằng tổng các điện trở thành 1 1 1 1 phần:    ...  R R R R td 1 2 n
- Đoạn mạch nối tiếp gồm n điện trở R , R , R ,...., R mắc nối tiếp, ta có các tính 1 2 3 n chất sau:
+ Cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch bằng cường độ dòng điện chạy qua từng điện trở I
 I  I  ....  I AB 1 2 n
+ Hiệu điện thế giữa hai đoạn mạch gồm các điện trở mắc nối tiếp bằng tổng
hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở thành phần U
 U U  .... U AB 1 2 n
+ Trong đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp, hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi U R
điện trở tỉ lệ thuận với điện trở đó: 1 1  U R 2 2
- Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp bằng tổng các điện trở thành
phần: R  R  R  ...  R td 1 2 n
Bài tập 1: Cho đoạn mạch gồm 3 điện trở được mắc như sau: R nt R / /R 1  2 3 
R  20, R  R  30 được đặt vào hai đầu hiệu điện thế U  25V 1 2 3
a. Tính cường độ dòng điện hai đầu đoạn mạch
b. Tính hiệu điện thế hai đầu R 1
c. Tính cường độ dòng điện chạy qua R 3 Hướng dẫn giải
Bài toán được mô tả bằng hình vẽ sau: R .R 30.30 2 3 R    15 23 R  R 30  30 2 3
R  R  R  20  15  35 td 1 2,3 U 25 5  I    A R 35 7 td 5
Do R nt R / /R nên I  I  I
 I  I  A 1  2 3  1 2,3 2 3 7 5 100
 U  I .R  .20  V 1 1 1 7 7 Ta lại có:
U  U  U 1 2,3 100 75
 U  U U  25   V 2,3 1 7 7 75 U 75 / 7 5 3  U  U  V  I    A 2 3 3 7 R 30 14 3
Bài tập 2: Khi mắc nối tiếp hai điện trở R ,R vào hiệu điện thế 12V thì dòng 1 2
điện chạy qua chúng có cường độ I  0,2A
a. Tính điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp này
b. Nếu mắc song song hai điện trở nói trên vào một hiệu điện thế thì dòng điện
chạy qua điện trở R có cường độ I gấp 1,5 lần cường độ I của dòng điện chạy 1 1 2
qua điện trở R . Hãy tính điện trở R ,R 2 1 2 Hướng dẫn giải U 12 a. R    60 td I 0,2 R .R U
b. Nếu hai điện trở mắc song song với nhau 1 2 R    60 td R  (1) R I 1 2 R I 2 2 1 2 
  R  R (2) 1 2 R I 3 3 2 1
Từ (1) và (2) ta có: R  150,R  100 2 1
Bài tập 3: Cho mạch điện như hình vẽ
Trong đó: R  12, R  24, R  15, dòng điện đi qua R có cường độ là 1 2 3 1 I  0,5A 1
a. Tính các cường độ dòng điện I , I tương ứng đi qua các điện trở R , R 2 3 2 3
b. Tính các hiệu điện thế U ,U ,U 1 2 23 Hướng dẫn giải Ta có: R .R 24.15 120 2 3 R     23 R  R 24  15 13 2 3 120 276
 R  R  R  12    td 1 23 13 13
I  I  I  0.5A 1 23 276 138
 U  I.R  0,5.  V td 13 13 138 60
U  I .R  0,5.12  6V  U  U  U  U U   6  V 1 1 1 23 2 3 1 13 13 U 60 / 13 5 2  I    A 2 R 24 26 2 U 60 / 13 4 3  I    A 3 R 15 13 3
Bài tâp 4: Cho mạch điện có: R nt  R ntR / /R  1  2 3 4biết
R  15, R  3, R  7, R  10 , hiệu điện thế hau đầu đonạ mạch bằng 35V 1 2 3 4
a. Tính điện trở tương đương của đoạn mạch
b. Tìm cường độ dòng điện qua các điện trở Hướng dẫn giải
R  R .R 2 3  4 10.10 R    5 234 R  R  R 10  10 2 3  4
R  R  R  15  5  20 td 1 234 U 35
I  I  I
 I  I  I  I  I  I    1,75A 1 234 23 4 2 4 3 4 R 20 td
 U  U  U  I .R  1,75.5  8,75V 234 23 4 234 234 U 8,75 23  I  
 0,875A  I  I 23 2 3 R R  R 23 2 3 U 8,75 4  I    0,875A 4 R 10 4