Bài thảo luận về Báo chí điều tra, phóng sự, bản tin môn Báo chí đa phương tiện | Học viện Công Nghệ Bưu Chính Viễn Thông

lOMoAR cPSD| 58647650 Tổng quan:
1. Tổng quan về báo chí điều tra
2. Báo chí điều tra và tính chất đặc thù
3. Nghiệp vụ và kỹ năng của nhà báo điều tra
4. Đạo đức của nhà báo điều tra
5. An toàn trong nhà báo điều tra Tài liệu tham khảo
Phát huy vai trò của báo chí trong phòng, chống tham nhũng Tài liệu của Sờ Cót lOMoAR cPSD| 58647650
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN BÁO CHÍ ĐIỀU TRA
Khái niệm báo chí điều tra:
- Làm sáng tỏ sự thật bị che giấu
- Chứng minh sự thật bằng các chứng cứ thuyết phục
- Tìm ra sự thật của vấn đề tốt → bảo vệ
- Vấn đề tiêu cực → đấu tranh, loại bỏ Mục tiêu:
- Công khai những thông tin cần thiết, có ý nghĩa sống còn với nhân dân - Đấu tranh
chống lại những vấn đề tiêu cực trong xã hội lOMoAR cPSD| 58647650
Đối tượng phản ánh trong hoạt động điều tra:
- Những vụ việc chưa đc khám phá - Tai nạn khó hiểu
- Tội phạm chưa bị bắt
→ NHỮNG SỰ VIỆC, VẤN ĐỀ, CON NGƯỜI MÀ KHÔNG CÓ AI CÓ THỂ TRẢ LỜI
NHỮNG CÂU HỎI TẠI SAO? NHƯ THẾ NÀO?
Hoạt động điều tra báo chí và những dạng tương đồng: lOMoAR cPSD| 58647650
- Phòng chống tội phạm → ĐIều tra là phát hiện tội phạm
- Mục đích của điều tra: KHÁM PHÁ SỰ THẬT KHÁCH QUAN → Bản chất là hoạt động của nhận thức.
CHÚ Ý: Thợ săn ảnh hay thám tử không đc tính vào hoạt động điều tra chính thống. lOMoAR cPSD| 58647650
CHƯƠNG 2: BÁO CHÍ ĐIỀU TRA VÀ TÍNH CHẤT ĐẶC THÙ
Vai trò của báo chí điều tra
Nhiệm vụ của báo chí điều tra lOMoAR cPSD| 58647650
Đặc điểm cơ bản của báo chí điều tra
Các lĩnh vực điều tra báo chí thường thấy 1. Chính trị (Tham nhũng)
2. Kinh tế (Gian lận thương mại) 3. Môi trường sinh thái 4. Văn hóa - xã hội 5. Các bí ẩn lịch sử lOMoAR cPSD| 58647650
Cấu trúc của một dạng bài điều tra
- Đánh giá tình hình → Nêu ra được vấn đề muốn điều tra
- Phân tích nguyên nhân, tìm câu trả lời → Điều tra để khẳng định bản chất của sự việc
- Kiến nghị giải quyết → Trả lời câu hỏi làm gì & làm như thế nào. lOMoAR cPSD| 58647650
Quy trình sản xuất tác phẩm báo chí - Giai đoạn 1: Tiền kỳ + Chọn đề tài
+ Xác định tư tưởng chủ đề
+ Lên ý tưởng kịch bản
( phải được sự đồng ý từ cấp trên : chủ đề có phù hợp không, điều tra dc k, có nguy hiểm không )
- Giai đoạn 2: Sản xuất (Tìm hiểu, xử lý thông tin vấn đề)
+ Phương pháp thu thập thông tin ( công bằng khách quan: từ nhiều nguồn)
+ Phương pháp xử lý tài liệu
- nguồn tài liệu ( từ đâu, uy tín không, chọn lọc,..)
- yêu cầu sự logic, chứng minh, bác bỏ
- Kết luận: sp pp quy nạp, tương đồng + Phương pháp quan sát
- Dài hạn, ngắn hạn, trực tiếp hay gián tiếp - có tham gia hay 0 tham gia - công khai hay bí mật
+ Phương pháp phỏng vấn
+ Phương pháp thử nghiệm
+ Phương pháp điều tra hình sự - Giai đoạn 3: Hậu kỳ + Gỡ băng + Viết bài + Dựng video
- Giai đoạn 4: Đăng bài và nhận phản hồi
+ Đánh giá hiệu quả của tác phẩm
+ Rút kinh nghiệm, sáng tạo tác phẩm khác lOMoAR cPSD| 58647650
Phương pháp thu thập thông tin:
1. Xác định nguồn tin và cách tiếp cận:
- Hai nhóm nguồn tin cơ bản:
+ Nhóm các nhân vật có thông tin thu hút sự quan tâm của nhà báo,
không nằm trong trách nhiệm cung cấp thông tin của họ.
+ Các cơ quan, tổ chức có mối quan hệ qua lại với các phương tiện
thông tin đại chúng được điều chỉnh bằng luật pháp và các văn bản chuẩn mực.
2. Không sử dụng một nguồn tin duy nhất
3. Khách quan và công bằng lOMoAR cPSD| 58647650
Phương pháp xử lý tài liệu 1. Kiểm tra thông tin
2. Tính đến bối cảnh, sự ra đời của tài liệu 3. Chọn lọc thông tin
4. Phân tích sự mô tả các dữ liệu và cách diễn giả chúng
- Phương pháp suy luận dữ liệu
- Phương pháp logic chứng minh - bác bỏ, nhân quả
- Phương pháp kết luận: Kết luận quy nạp, kết luận tương đồng…
Phương pháp quan sát: - Phân loại
+ Quan sát trực tiếp - gián tiếp
+ Quan sát ngắn hạn - dài hạn
+ Quan sát công khai - bí mật
+ Quan sát có tham gia - quan sát không tham gia lOMoAR cPSD| 58647650
- Dựa trên nhận thức của cá nhân về thực tế bằng tri giác - Có mục đích
- Đối tượng mở rộng từ đơn giản đến phức tạp
Phương pháp phỏng vấn:
1. Tìm hiểu trước về nhân vật được phỏng vấn
2. Chuẩn bị sẵn bộ câu hỏi
3. Phỏng vấn trực tiếp thì tốt hơn là gián tiếp
4. Các cuộc phỏng vấn phải có sự thỏa thuận trước (Trừ một số trường hợp đặc biệt) lOMoAR cPSD| 58647650
5. Phân tích tâm lý nhân vật phỏng vấn
Phương pháp thử nghiệm:
1. Tạo ra tình huống nhân tạo, KHÔNG TỒN TẠI TRƯỚC ĐÓ → Phân tích & nghiên
cứu bằng cách áp dụng các phương pháp khác
→ Tình huống cố ý được tạo ra cho phép nhà báo nhìn thấy rõ ràng hơn những sự
vật, hiện tượng có thể kéo dài theo thời gian và không bộc lộ rõ ràng nếu nhà báo
sử dụng phương pháp thông thường.
2. Tạo ra tình huống nhân tạo, CÓ THỂ TỒN TẠI TRƯỚC ĐÓ → Phân tích & nghiên
cứu bằng cách áp dụng pp khác
→ Tình huống cố ý được tạo ra cho phép nhà báo nhìn thấy rõ ràng hơn những sự
việc, hiện tượng có thể đã xảy ra trên thực tế nhưng chưa đc làm rõ. lOMoAR cPSD| 58647650
Phương pháp điều tra hình sự:
- Phương pháp phát hiện, thu lượm, ghi nhận một số loại dấu hình sự
- Bảo vệ và khám nghiệm hiện trường
- Chiến thuật hỏi cung bị can
- Chiến thuật lấy lời khai, kiểm tra và sử dụng lời khai
- Nhận dạng, đối chất - Khám xét - Thực nghiệm điều tra - Trưng cầu giám định lOMoAR cPSD| 58647650
CHƯƠNG 3: NGHIỆP VỤ ĐIỀU TRA
1. Kỹ năng kiểm tra thông tin 2. Kỹ năng phỏng vấn 3. Kỹ năng nhập vai
3.1 Kỹ năng kiểm tra thông tin
- Đánh giá các nguồn tin tìm được theo các tham số: + Mức độ gần gũi + Trình độ chuyên môn + Tính chính xác + Tính minh bạch + Tính đáng tin cậy
3.2 Kỹ năng phỏng vấn:
Cách đặt câu hỏi sai: 1. Đặt câu hỏi đóng
Sai: Anh/chị có phải là người…? Anh có đồng ý…?
Đúng: Đặt câu hỏi cái gì? tại sao? như thế nào? 2. Hai - trong - một
VD: Anh có quan hệ thế nào với bộ trưởng và anh thấy bộ trưởng như thế nào?
→ Bỏ từ “VÀ” và hỏi từng câu một 3. Kích động lOMoAR cPSD| 58647650 4. Câu hỏi vô tận
Mục đích phỏng vấn: - Sự thật - Cảm xúc - Phân tích
- Câu chuyện của người làm chứng - Trách nhiệm - Nội tâm nhân vật
Điểm chính trong phỏng vấn:
- Xác định mục đích phỏng vấn
- Đặt những câu hỏi đơn giản để đạt được mục đích
- Đặt những câu hỏi kết mở (tại sao, như thế nào và cái gì)
- Cụ thể hóa câu hỏi, tránh mơ hồ
- Viết ra câu hỏi trước khi phỏng vấn
- Lắng nghe câu trả lời
- Lấy khuôn hình rộng hơn bình thường để khỏi lo chủ thể chuyển động ra ngoài cảnh
- Luôn tiếp xúc bằng mắt
- Dùng ngôn ngữ cử chỉ - Im lặng đôi khi là vàng lOMoAR cPSD| 58647650 Bài tập lOMoAR cPSD| 58647650
Mẫu câu hỏi người khiếu nại
Mẫu câu hỏi Đối tượng của đơn khiếu nại
Mẫu câu hỏi nhân chứng: lOMoAR cPSD| 58647650 TRUE!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! lOMoAR cPSD| 58647650 Thiên kiến xác nhận lOMoAR cPSD| 58647650 Lý luận động cơ