Bài thu hoạch Lịch sử Đảng - Tài liệu tham khảo | Đại học Hoa Sen

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HOA SEN
BÀI THU HOẠCH BẢO TÀNG CHỨNG TÍCH CHIẾN TRANH
CHỦ ĐỀ: TỘI ÁC CỦA ĐẾ QUỐC MỸ TRONG CHIẾN TRANH VIỆT NAM
Môn học: Lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam
Giảng viên: Nguyễn Minh Quang
Lớp: DC 144DV01 - 0300
Sinh viên thực hiện: Trần Kim Ngân 22112442 Lê Thị Tường Nghi 22115802 Bùi Minh Thư 22112251 Nguyễn Phương Hiền 22115813 04/2024
PHÂN CHIA CÔNG VIỆC Họ và Tên Công việc
Mức độ hoàn thành Bùi Minh Thư Soạn nội dung 100% Nguyễn Phương Hiền Soạn nội dung 100% Lê Thị Tường Nghi Soạn nội dung 100% Trần Kim Ngân Tổng hợp, trình bày 100% i MỤC LỤC
Phân chia công việc ......................................................................................................... i
Mục lục ........................................................................................................................... ii
I. Lý do chọn đề tài ......................................................................................................... 1
II. Giới thiệu chủ đề ........................................................................................................ 2
III. Giới thiệu sơ lược về bảo tàng .................................................................................. 3
IV. Tội ác của đế quốc Mỹ trong chiến tranh xâm lược Việt Nam ................................. 5
4.1. Âm mưu ............................................................................................................... 5
4.1.1. Mục tiêu tổng thể .......................................................................................... 5
4.1.2. Âm mưu cụ thể. ............................................................................................ 5
4.2. Những tội ác vô nhân tính. .................................................................................. 6 4.2.1. Thảm sát ỹ
M Lai........................................................................................... 6
4.2.2. Chất độc da cam ........................................................................................... 8
4.3. Những tổn thất to lớn từ chiến tranh xâm lược ................................................. 10
4.3.1. Sự tổn thất về sinh mạng vì những mục tiêu đối lập nhau giữa Việt Nam và
Hoa Kỳ trong chiến tranh ..................................................................................... 10
4.3.2. Những biến đổi môi trường sinh thái ở Việt Nam - sự tàn phá ghê gớm của
chiến tranh ............................................................................................................ 12
4.3.3. Hậu quả đau đớn kéo dài nhiều thế hệ của chiến tranh hoá học, nhất là chất
độc màu da cam/điôxin ......................................................................................... 13
V. Ý NGHĨA ĐÚC KẾT VÀ LIÊN HỆ MÔN HỌC .................................................... 16
5.1. Ý nghĩa nhóm đúc kết đ ợc
ư sau quá trình tham quan ....................................... 16
5.2. Liên hệ môn học ................................................................................................ 16
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................ 18 ii
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Vai trò của lịch sử không chỉ là việc ghi chép những sự kiện đã qua mà còn là việc
hiểu và rút ra những bài học từ quá khứ để áp dụng vào hiện tại và tương lai. Đúng là
chiến tranh hiện đã dừng lại, việc nhìn lại quá khứ không có nghĩa là đào bới lại và gặm
nhấm những mối thù từ chiến tranh, mà đó là một phần không thể thiếu của quá trình
học hỏi và hòa giải trong xã hội.
Trong lịch sử chiến tranh Việt Nam, tội ác của đế quốc Mỹ đã để lại dấu ấn đau
lòng và đầy tranh cãi. Việc khám phá và thảo luận về những sự kiện và hậu quả của
cuộc xung đột này không chỉ là để học hỏi từ quá khứ mà còn là để thẳng thắn lên án
những cuộc chiến tranh vô nhân đạo và rút ra những bài học về hòa bình, lòng nhân ái
và sự phục hồi xã hội.
Cơ hội được ghé thăm Bảo Tàng Chứng Tích Chiến Tranh trong quá trình học môn
Lịch sử Đảng đã giúp nhóm có cái nhìn trực quan hơn về toàn cảnh các cuộc chiến tranh
xâm lược Việt Nam. Với những cung bậc cảm xúc được chạm tới trong quá trình tham
quan, nhóm đã thôi thúc mình tìm hiểu và bàn luận sâu sắc hơn về chủ đề “Tội ác của
đế quốc Mỹ trong chiến tranh Việt Nam”. 1
II. GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ
Trong thời điểm mà Tuyên ngôn Độc lập của Mỹ năm 1776 khẳng định những
nguyên tắc cao quý về quyền bình đẳng và tự do cho mọi người, thì thực tế trên chiến
trường Việt Nam lại tiêu biểu cho một câu chuyện đối ngược đầy bi kịch. Quân đội Mỹ,
mặc dù đứng dưới bóng dáng của các nguyên tắc dân chủ và nhân quyền, nhưng lại tiến
hành những hành động tàn bạo và không thể chấp nhận được.
Bằng cách bất chấp luật pháp quốc tế và thậm chí cả những nguyên tắc cơ bản của
nhân quyền, quân đội Mỹ đã thực hiện một loạt các tội ác trong chiến tranh Việt Nam.
Từ những vụ tra tấn, bắt bớ, hãm hiếp đến những cuộc thảm sát hàng loạt như vụ Sơn
Mỹ, Quảng Ngãi năm 1968, tất cả đều là những vết thương không thể lành và là một
phần của lịch sử đau thương của dân Việt Nam.
Bằng việc áp dụng những phương tiện chiến tranh tàn ác như bom bi, bom lân tinh,
và chất độc dioxin, quân đội Mỹ đã gieo rắc cảnh đau khổ và hủy hoại không chỉ cuộc
sống của hàng triệu dân Việt Nam mà còn là môi trường sống của họ. Hành động này
không chỉ phản bội những giá trị nhân quyền mà Mỹ từng tuyên bố, mà còn khẳng định
sự độc tài và tham vọng xâm lược. Tháng 11/1965, tướng Curtis Lemay chỉ huy lực
lượng Không quân chiến lược Mỹ đã trắng trợn tuyên bố "sẽ đẩy lùi miền Bắc Việt Nam
trở về thời kỳ đồ đá", đó là một biểu hiện rõ ràng của sự tàn bạo và độc tài trong chiến tranh.
Tiêu biểu về tội ác chiến tranh của quân đội Mỹ, như vụ thảm sát Mỹ Lai, đã làm
rung động cả thế giới và hạ thấp uy tín của Mỹ. Trái lại với những nỗ lực của quân đội
Mỹ để tìm kiếm chiến thắng quân sự, những hậu quả của những hành động tàn bạo này
là một vết sẹo không thể xóa nhòa trong lịch sử, cũng như trong tâm trí của người Việt Nam.
Những tội ác chiến tranh của đế quốc Mỹ trong cuộc chiến tranh Việt Nam là một
trang đen đậm trong lịch sử nhân loại, là biểu tượng cho sự phản bội của những nguyên
tắc nhân quyền và quyền tự do. Dù đã trải qua nhiều thập kỷ, nhưng câu chuyện về
những tội ác này vẫn là một bài học đắng cay về những hậu quả của chiến tranh và sự cần thiết ủ
c a hòa bình và sự công bằng trong mối quan hệ quốc tế. 2
III. GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ BẢO TÀNG
Cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp và sau đó là đế quốc Mỹ đã ghi dấu
những vết sẹo đau đớn trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Từ những ngày đầu tiên của cuộc
kháng chiến cho đến ngày chiến thắng hoàn toàn, nhân dân Việt Nam đã chiến đấu với
sự hy sinh cao cả để bảo vệ độc lập, tự do và chủ quyền của Tổ quốc.
Ngày 31/8/1858 đánh dấu bước đầu tiên của cuộc xâm lược của thực dân Pháp
vào Đà Nẵng, mở đầu cho hơn 100 năm cuộc chiến tranh ác liệt. Qua những năm tháng
gian khổ, nhân dân Việt Nam không ngừng chiến đấu, không ngừng hy sinh để giành
lại tự do cho Tổ quốc. Ngày 2/9/1945, với thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, Chủ
tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, khẳng định quyền độc lập tự do của dân tộc
Việt Nam. Tuy nhiên, chiến tranh chưa dừng lại, mà tiếp tục với sự can thiệp của đế
quốc Mỹ, đẩy dân tộc Việt Nam vào thời ỳ k đối ầ
đ u gay gắt và đau thương.
Trải qua 30 năm gian khổ, nhân dân Việt Nam đã gianh giữ chiến thắng hoàn toàn
vào ngày 30/4/1975. Cuộc kháng chiến kiên cường đã giải phóng đất nước khỏi ách
thống trị, mang lại hòa bình, độc lập và chủ quyền cho Tổ quốc. Tuy nhiên, hậu quả của
cuộc chiến tranh vẫn còn đọng lại, là những vết thương không thể phai mờ và những kỉ
niệm đau buồn trong lòng dân tộc.
Nhằm lưu lại những bài học lịch sử đắng cay và tố cáo những tội ác của chiến
tranh, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh đã ra đời. Không chỉ là nơi lưu trữ các hiện vật,
tư liệu về những thời kỳ đen tối của lịch sử, bảo tàng còn là nơi giáo dục và tuyên truyền
về ý thức đấu tranh bảo vệ hòa bình và tự do cho Tổ quốc.
Với hơn 20.000 tài liệu, hiện vật và phim ảnh, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh
không chỉ là một địa điểm văn hóa lịch sử mà còn là điểm thu hút du khách trong và
ngoài nước. Với mục tiêu mở rộng nội dung trưng bày mới, bảo tàng đang nỗ lực để lan
tỏa thông điệp về ý thức chống chiến tranh xâm lược và tình thương hòa bình. 3
Những thành quả đạt được của Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh đã được công
nhận và đánh giá cao thông qua việc được trao các Huân chương Lao động từ Nhà nước.
Việc đầu tư xây dựng mới và nâng cấp hoạt động của bảo tàng cũng là bước đi quan
trọng trong việc duy trì và phát triển di sản văn hóa của dân tộc.
Từ những trang lịch sử đau buồn, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh không chỉ là
nơi lưu trữ những kỷ vật mà còn là biểu tượng của ý chí kiên cường và lòng yêu nước
của dân tộc Việt Nam. Qua bảo tàng, chúng ta học được bài học quý báu về tình thương,
hòa bình và tự do - những giá trị mà nhân loại luôn khát khao và vẫn đang bảo vệ. 4
IV. TỘI ÁC CỦA ĐẾ QUỐC MỸ TRONG CHIẾN TRANH XÂM LƯỢC VIỆT NAM 4.1. Âm mưu
4.1.1. Mục tiêu tổng thể
Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào giải phóng dân tộc ở các nước Đông
Nam Á phát triển mạnh mẽ. Mỹ lo ngại sự chiến thắng của phong trào cộng sản ở Việt
Nam sẽ tạo hiệu ứng domino, dẫn đến sự sụp đổ của các chính phủ phi cộng sản khác
trong khu vực. Thế nên, việc âm mưu bằng mọi cách ngăn chặn sự lan rộng của chủ
nghĩa công sản ở Đông Nam Á như một tất ế
y u. Bên cạnh đó sự tồn tại của chủ nghĩa
cộng sản ở khu vực Đông Nam Á nói chung và trong nước nói riêng là một mối đe dọa
đối với sự an ninh của Mỹ. Đó chính là lý do để chúng ngăn chặn sự lan rộng chủ
nghĩa cộng sản và lật ổ đ chính quyền nhân dân.
Ngoài ra, để duy trì ảnh hưởng và vị thế của Mỹ trên toàn cầu Chiến tranh Việt
Nam được xem là một phần trong cuộc chiến tranh Lạnh, nơi Mỹ và Liên Xô cạnh
tranh ảnh hưởng trên toàn thế giới. Mỹ muốn khẳng định sức mạnh quân sự và vị thế
lãnh đạo của mình. Điều quan trọng không kém chính là vì Mỹ muốn bảo vệ lợi ích
kinh tế, bởi Mỹ có nhiều lợi ích kinh tế ở Việt Nam, bao gồm cao su, cà phê và gạo
nên chúng muốn duy trì quyền kiểm soát đối với những tài nguyên này. 4.1.2. Âm mưu cụ thể.
Chiến lược chiến tranh đặc biệt (1961-1964), đây là giai đoạn Mỹ tập trung vào
việc hỗ trợ chính quyền Ngô Đình Diệm ở
miền Nam Việt Nam và tiêu diệt phong trào
du kích Việt Cộng. Mỹ sử dụng cố vấn quân sự, viện trợ kinh tế và lực lượng quân đội
Sài Gòn để thực hiện mục tiêu này. Tuy nhiên, khi không đạt được mục tiêu của mình
và không thể tiêu diệt phong trào du kích Việt Cộng và cũng không thể lật đổ chính
phủ cộng sản ở Bắc Việt Nam. Tình hình khiến cho chiến tranh ngày càng leo thang
và trở nên tàn khốc hơn. Để đáp ứng với sự thất bại trong chiến tranh đặc biệt, Mỹ bắt
đầu đưa quân viễn chinh vào Việt Nam vào năm 1965, đánh dấu sự khởi đầu của giai
đoạn chiến tranh cục bộ.
Chiến tranh cục bộ là giai đoạn thứ hai của cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam
của đế quốc Mỹ, diễn ra từ năm 1965 đến năm 1968. Đây là giai đoạn Mỹ mở rộng
chiến tranh ra miền Bắc Việt Nam và tăng cường ném bom miền Bắc. Mỹ sử dụng
không quân, hải quân và quân đội Mỹ để ném bom miền Bắc và tấn công các tuyến
đường mòn Hồ Chí Minh. Tưởng rằng bằng cách gia tăng sức ép quân sự, Mỹ có thể
buộc Việt Nam nhượng bộ trên bàn đàm phán và chấp nhận những yêu cầu. Thế nhưng 5
mục đích đó của Đế quốc nhanh chóng thất bại và còn không thể ngăn cản sự chi viện
của Liên Xô hay Trung Quốc cho Việt Nam. Chiến tranh ngày một trở nên kịch tính
và ác liệt hơn, đồng thời cũng gây ra nhiều tổn thất thiệt hại cho nhân dân ta. Trước
tình thế đó, Mỹ bắt đầu tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho chiến tranh.
Việt Nam hóa chiến tranh là chiến lược của Chính phủ Hoa Kỳ dưới thời Tổng
thống Richard Nixon trong Chiến tranh Việt Nam, được áp dụng từ ngày 8 tháng 6
năm 1969 trên toàn Đông Dương nhằm từng bước chuyển giao trách nhiệm chiến đấu
cho Quân lực Việt Nam Cộng hòa (QLVNCH) để Mỹ rút dần quân về nước; nhưng
vẫn giữ được miền Nam Việt Nam và cả bán đảo Đông Dương trong tầm ảnh hưởng
của Hoa Kỳ. Thông qua đó sẽ giảm bớt được thương vong cho quân đội Mỹ trong
chiến tranh cũng như sự phản đối của dư luận đối với chiến. Tuy nhiên, chiến lược này
thất bại do quân đội VNCH yếu kém và thiếu tinh thần chiến đấu. Do sự thất bại trong
Việt Nam hóa chiến tranh, Mỹ buộc phải ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh,
lập lại hòa bình ở V ệ
i t Nam vào tháng 1 năm 1973. Âm mưu của đế quốc Mỹ trong
chiến tranh Việt Nam cuối cùng đã thất bại. Sau hơn 20 năm chiến tranh, Mỹ buộc
phải rút quân khỏi Việt Nam vào năm 1975. Chiến tranh Việt Nam là một thất ạ b i lớn
đối với Mỹ, gây ra tổn thất nặng nề về người và của cho cả hai bên.
4.2. Những tội ác vô nhân tính
Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ năm 1776 có đoạn viết: '“Tất cả mọi người sinh
ra đều có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm
được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh
phúc”. Tuy nhiên, trong chiến tranh xâm lược Việt Nam, quân đội Mỹ đã vi phạm các
"quyền" đã nêu trên, bao gồm cả luật pháp quốc tế, và thực hiện một cách có hệ thống
việc bắt bớ, tra tấn, hãm hiếp, bắn giết dân thường và tù binh, kể cả thảm sát hàng loạt
Ngoài ra, quân đội Mỹ đã sử dụng các vũ khí chiến tranh bị các công ước quốc tế cấm
như bom bi, bom lân tinh và chất độc hoá học, đặc biệt là dioxin. Tiêu biểu nhất chính
là Thảm sát Mỹ Lai và chất ộ đ c màu da cam. 4.2.1. Thảm sát Mỹ Lai
Tình báo Mỹ đã cho rằng tiểu đoàn 48 thuộc Mặt Trận Giải phóng miền Nam đang
ẩn náu tại làng Mỹ Lai sau sự kiện Tết Mậu Thân đầu năm 1968. Trên bản đồ quân sự,
địa điểm này được gọi là "Pinkville", còn được gọi là "làng Hồng", nơi được cho là có
sự ẩn náu của người Việt Cộng. Sau khi nã một loạt pháo và đạn dội xuống từ trực thăng,
đại đội Charlie tiến vào Mỹ Lai, với trung đội mở đường và hai trung đội khác bao vây
hai bên sườn. Làng không có một người lính "Việt Cộng" nào. Lính Mỹ bắt đầu giết 6
bừa bãi trẻ em, phụ nữ và ông già. Sau khi những người thường dân đầu tiên rơi xuống, họ “bắn vào bất ứ
c thứ gì động đậy”.
Hình 1: Lính Mỹ đổ bộ trực thăng xuống bên ngoài làn Sơn Mỹ sáng 16/03/1968. (Ảnh: Ronald L.Haeberle)
Theo BBC, “Những tên lính dường như phát điên, bắn hạ tất cả những người không
mang vũ khí, kể cả trẻ sơ sinh. Những gia đình ẩn nấp trong các ngôi nhà lá hoặc các
căn hầm mong được yên thân cũng không được tha. Những người đã giơ tay hàng cũng
không thoát khỏi cảnh bị bắn giết. ... Khắp trong làng, những cảnh bắn giết dã man diễn
ra. Phụ nữ bị hãm hiếp tập thể; những người khác bị đánh, tra tấn, đập vào đầu bằng
báng súng rồi sau đó bị đâm bằng lưỡi lê". Chỉ trong vòng 4 giờ, lính Mỹ đã sát hại hơn
500 người. Sau đó, hàng chục thi thể nạn nhân đã bị những tên lính đẩy xuống một cái
mương. Có những người thậm chí còn bị khắc chữ cái C - chữ đầu tiên của tên đại đội lính Mỹ - lên ngực.
Hình 2: Thi thể của các nạn nhân chồng chất trên một co
đường ở thôn Mỹ Lai sau vụ t ả
h m sát ngày 16/3/1968 của lính 7