THUYẾT TRÌNH I.Mở đầu:
- Trước khi bắt đầu bài thuyết trình mời cô và các bạn xem qua video sau để
hiểu được khái niệm anh ninh phi truyền thống là gì. - Chiếu video mở đầu
https://www.youtube.com/watch?v=A0Eej5LteRI (lấy từ 0:57 – 2:49)
-Trái ngược an ninh phi truyền thống, an ninh truyền thống là sự ổn định, phát
triển bền vững của chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam, sự bất khả xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn
lãnh thổ của tổ quốc. (Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội 2004) II.Phần phân tích
1.Phân tích và làm rõ các đặc điểm của an ninh phi truyền thống:
Ở Việt Nam, thuật ngữ an ninh phi truyền thống cũng bắt đầu được sử
dụng, đồng thời cũng là chủ đề hấp dẫn đối với giới nghiên cứu nói chung, khoa
học chính trị, an ninh, quốc phòng nói riêng. An ninh phi truyền thông có các đặt điểm chủ yếu sau:
Đặc điểm 1: Các vấn đề an ninh phi truyền thống difn ra ảnh hưởng trên phạm vi khu vực hoă h
c toàn cầu, mang tính xuyên quốc gia.
- An ninh phi truyền thống đe dọa, uy hiếp đối với sinh mệnh, đời sống xã
hội của công dân các nước và an ninh quốc gia, an ninh khu vực cũng như an
ninh toàn cầu, nhưng phương thức, mức độ, thời gian và hậu quả gây ra khác
nhau. An ninh phi truyền thống không chi tác động ảnh hưởng đến sinh
mệnh, đời sống của quốc gia đó, mà nó còn ảnh hưởng đến các quốc gia,
vùng lãnh thổ lân cận trong khu vực lân cận và thậm chi toàn thế giới. Ví dụ:
vấn đề an ninh môi trường, vấn đề các loại dịch bệnh nguy hiểm truyền
nhifm như Covid… nó không chỉ ảnh hưởng đến một quốc gia nào mà có thể
lan tràn, ảnh hưởng đến tất cả các quốc gia khác.
Đặc điểm 2: Các mối đe dọa an ninh phi truyền thống thường do các tác nhân
tự nhiên hoặc do các tổ chức ngoài nhà nước nhóm người hoặc cá nhân , tiến hành.
- An ninh phi truyền thống có đặc điểm mở rộng, lan tràn và có tính xuyên
quốc gia. Đó là tiêu chuẩn quan trọng để phân biệt một vấn đề là thuộc lĩnh
vực an ninh phi truyền thống hay là an ninh truyền thống. Rõ ràng, thiếu hụt
tài nguyên, bùng nổ dân số, môi trường sinh thái xấu đi, xung đột tôn giáo
dân tộc, khủng hoàng kinh tế và tài chính tiền tệ, chủ nghĩa khủng bổ, tấn
công mạng thông tin, phố biến vũ khí giết người hàng loạt, tội phạm xuyên
quốc gia, buôn lậu ma túy, nạn di dân kinh tế và di dân bất hợp pháp, lan tràn
dịch bệnh truyền nhifm, tội phạm cướp biển, rửa tiên phi pháp… đều bắt
nguồn từ con người và tự nhiên.
Đặc điểm 3: Các mối đe dọa an ninh phi truyền thống uy hiếp trực tiếp đến cá
nhân con người hoặc cộng đồng, quốc gia - dân tô h c.
- Theo Liên hợp Quốc thách thức an ninh phi truyền thống gồm 4 vấn đề cơ
bản: môi trường suy thoái, biến đổi khí hậu, dịch bệnh và khủng bố quốc tế. Từ
đó cho thấy an ninh truyền phi thống là những vấn đề phi quân sự, không chỉ
ảnh hưởng đến sự tồn tại trong một phạm vi nhỏ mà là đe doạ sự phát triển
chung cho toàn nhân loại. Vd: Đại dịch covid 19 bắt đầu từ Vũ Hán đã làm cả
thế giới chao đảo bởi tính chất nguy hiểm và tốc độ lây lan của nó.
Đặc điểm 4: Các mối đe dọa an ninh phi truyền thống có cả những vấn đề mang
tính phi bạo lực và những vấn đề mang tính bạo lực, nhưng đó là bạo lực phi quân đô h
i (khủng bố, tội phạm có tổ chức...)
- An ninh phi truyền thống có tính chất bạo lực “mang tính phi quân sự” ví dụ
như: tội phạm khủng bố, buôn lậu ma túy, tội phạm có tổ chức, xuyên quốc
gia… Còn an ninh phi truyền thống phi bạo lực này sinh và biểu hiện của vấn
đề chưa có màu sắc hoạt động bạo lực như: ô nhifm môi trường, khủng
hoảng tài chính, tiền tệ, bệnh dịch truyền nhifm nguy hiểm hoành hành …
Đặc điểm 5: Nhiều mối đe dọa an ninh phi truyền thống đã xuất hiện từ rất lâu
trong lịch sử (dịch bệnh, khan hiếm lương thực, khủng bố...).
- Do difn ra ở phạm vi nhỏ hẹp, quy mô chưa lớn, truyền thông chưa phát triển
hoặc vấn đề quyền con người chưa được quan tâm, nên ít hoặc không được quan
tâm. Còn ngày nay, do tác động của toàn cầu hóa, mă h
t trái của sử dụng thành tựu
cách mạng khoa học - công nghệ, sự mở rộng các phương tiện truyền thông đa
phương tiện,... các vấn đề an ninh phi truyền thống có điều kiện phát tác nhanh,
lan tỏa rộng, ảnh hưởng lớn, trở thành mối quan tâm toàn nhân loại.
Đặc điểm 6: Các mối đe d%a an ninh phi truyền thống hủy hoại an ninh quốc
gia dần dần và lâu dài, vì nó tác động đến các yếu tố mang tính hạt nhân hoặc
bệ đỡ cho ổn định và phát triển (cá nhân con người, cộng đồng xã hội, hệ thống
thể chế, hạ tầng kỹ thuật chiến lược và môi trường sống)
-Vấn đề an ninh phi truyền thống thường là quá trình tích lũy tiềm tàng, dần dần
hình thành (Như vấn đề môi trường sinh thái, tôn giáo dân tộc; có những vấn đề
mở rộng, lan tràn tạo thành như bệnh dịch, khủng hoàng tài chính tiền tệ, chủ
nghĩa khủng bố, buôn lậu ma túy)… Điều đó chủ yếu là chỉ vấn đề an ninh phi
truyền thống có đặc tính “lan tòa” hoặc “chảy máu trong”.
Đặc điểm 7: Giải quyết an ninh phi truyền thống nhấn mạnh đến hợp tác, sử
dụng biện pháp ngoại giao, kể cả ngoại giao giữa quân đội các nước.
-Sự xuất hiện ngày càng nhiều những vấn đề có tính toàn cầu, xuyên biên giới
đe dọa các quốc gia và cộng đồng quốc tế, từ ô nhifm môi trường, biến đổi khí
hậu, an ninh môi trường, dịch bệnh..., đến vấn đề tội phạm có tổ chức xuyên
quốc gia, khủng bố, tội phạm mạng. Đối mặt với những mối đe dọa này, các
quốc gia không thể đơn phương giải quyết được, mà cần có sự hợp tác, tham gia
của nhiều đối tác khác nhau, vì ANPTT có tính xuyên quốc gia thì không thể
không giải quyết cùng song hành của tất cả các quốc gia. ANPTT , cũng như là
bài toán đòi hỏi mỗi quốc gia, khu vực và quốc tế cần xây dựng chính sách, hoàn
thiện hệ thống pháp luật có tính tương thích quốc tế cao và tạo cơ sở pháp lý
vững chắc trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, để thích ứng và xử lý, giải
quyết kịp thời không chỉ vấn đề an ninh truyền thống mà cả vấn đề ANPTT.
2. Phân tích, làm rõ giải pháp thiết thực nhất trong phòng ngừa và ứng phó với
các đe doạ của an ninh phi truyền thống ở Việt Nam hiện nay.
Có 5 giải pháp phòng ngừa và ứng phó với các đe dọa của an ninh phi truyền
thống ở Việt Nam hiện nay.
Thứ nhất: Nâng cao nhận thức về các mối đe d%a an ninh phi truyền
thống đối với an ninh con người ,an ninh cộng đồng, an ninh quốc gia và an ninh nhân loại.
Thứ hai: Chủ động, tích cực phòng ngừa, ứng phó với các mối đe doạ an ninh phi truyền thống.
Thứ ba: Phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và toàn xã
hội trong quản trị và kiểm soát các mối đe d%a an ninh phi truyền thống
Thứ tư: Mở rộng và tăng cường hợp tác quốc tế về phòng ngừa, kiểm soát
và ứng phó với các mối đe d%a an ninh phi truyền thống
Thứ năm: Huy động nguồn lực tài chính bằng nhiều kênh khác nhau để
đầu tư cho hoạt động phòng ngừa, kiểm soát, ứng phó các mối đe d%a an ninh phi truyền thống.
GIẢI PHÁP THIẾT THỰC NHẤT TRONG PHÒNG NGỪA VÀ ỨNG PHÓ
VỚI CÁC ĐE DỌA CỦA AN NINH PHI TRUYỀN THỐNG
-Một giải pháp quan trọng trong phòng ngừa và ứng phó với các mối đe dọa an
ninh phi truyền thống là: Nâng cao nhận thức về các mối đe d%a an ninh phi
truyền thống đối với an ninh con người ,an ninh cộng đồng, an ninh quốc gia và an ninh nhân loại.
Chúng ta có thể đi sâu vào tìm hiểu là chúng ta cần nhận thức về cái gì?
Quán triệt sâu sắc các quan điểm của Đảng về an ninh phi truyền thống.
-Thứ nhất: Đảng ta luôn đặt các mối đe dọa an ninh phi truyền thống bên an
ninh truyền thống, trong đó các mối đe dọa an ninh truyền thống vẫn luôn tiềm
tàng và biểu hiện dưới các hình thức mức độ khác nhau,còn vấn đề an ninh phi
truyền thống thì nổi lên gay gắt.
-Thứ hai: An ninh truyền thống đang difn ra phức tạp do mặt trái của toàn cầu
hóa, của kinh tế thị trường, của sử dụng thành tựu khoa học công nghệ.
-Thứ ba: Các mối đe dọa ANPTT bao gồm: an ninh con người, an ninh tài chính,
an ninh năng lượng, an ninh lương thực, biến đổi khí hậu thiên tai dịch bệnh…..
-Thứ tư: Các mối đe dọa ANPTT không của riêng Việt Nam mà mang tính toàn cầu.
-Thứ năm: Một số đe doạn ANPTT có khả năng chuyển hóa thành an ninh
truyền thống như: xung đột sắc tộc, tôn giáo, khủng bố, bạo loạn chính trị ảnh
hưởng đến sự phát triển của Đất Nước.
Làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục cho cả hệ thống chính trị, các chủ
thể chịu trách nhiệm quản trị an ninh phi truyền thống, cộng đồng doanh
nghiệp và toàn thể nhân dân.
-Phát huy trách nhiệm mỗi chủ thể trong việc chủ động phòng ngừa và ứng phó
với thách thức an ninh phi truyền thống.
-Nâng cao nhận thức cho các thành phần trong xã hội về các mối đe dọa ANPTT
có thể bằng nhiều con đường và cách thức khác nhau.
* Ví dụ, các cá nhân và tổ chức có thể thực hiện các hoạt động sau đây để phòng
ngừa và ứng phó với các đe dọa của ANPTT: (Tìm một số hình ảnh bỏ vào cùng với các vidu)
- Thường xuyên cập nhật thông tin về các mối đe dọa an ninh phi truyền thống
từ các nguồn tin cậy và chính thống, và chia sẻ thông tin này với cộng đồng. Để
mọi người cùng biết và chung tay phòng ngừa và ứng phó
- Mật khẩu mạnh: Sử dụng mật khẩu mạnh và thay đổi định kỳ để tránh bị tấn công từ phía hacker.
- Phân quyền: Chia nhỏ quyền truy cập vào các tài liệu nhạy cảm hay hệ thống,
giúp hạn chế sự phá hoại của những kẻ tấn công.
- Cập nhật phần mềm: Đảm bảo cập nhật phần mềm và thiết lập tường lửa để
chống lại sự tấn công từ các phần mềm độc hại.
- Giám sát mạng: Theo dõi và bảo vệ các thiết bị đầu cuối và mạng để phát hiện
và ngăn chặn các mối đe dọa mới.
-Bảo mật thông tin cá nhân tránh bị thành phần xấu ăn cắp thông tin ,các cuộc
gọi lừa đảo, cuộc gọi tấn công mạng và các hành vi tấn công khác nhằm vào sự
riêng tư và an toàn của mỗi cá nhân. III.Kết luận:
- An ninh phi truyền thống là vấn đề rất nhức nhối ở các quốc gia trên thế giới
và trong đó có việt nam của chúng ta.
- Hãy chủ động và sẵn sàng tích cực phòng ngừa .Chủ động trong đời sống vật
chất, tinh thần, hoàn thiện hệ thống thể chế quản trị an ninh phi truyền thống ,
xây dựng lực lượng quản trị tốt , giữ vững an ninh chính trị và xử lý các vấn đề
dân tộc một cách khéo léo để tránh sự xung đột không đáng có .Tích cực hơp tác
quốc tế trong việc thúc đẩy ngăn chặn các mối đe dọa từ an ninh phi truyền thống.