Bản chất của giá trị thặng dư:
- Quá trình sản xuất giá trị thặng dư được diễn ra trong mối quan hệ giữa người mua
và người bán hàng hóa sức lao động
- Trong nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa, giá trị thặng dư mang bản chất kinh
tế - xã hội là quan hệ giai cấp, trong đó giai cấp các nhà tư bản làm giàu dựa trên
cơ sở thuê mướn lao động của giai cấp công nhân.
- Về mặt kinh tế, nhà tư bản không vi phạm quy luật kinh tế về trao đổi ngang giá.
Tuy nhiên trong trao đổi ngang giá đó, giá trị thặng dư vẫn được tạo ra cho nhà tư
bản bằng lao động sống chứ không phải do máy móc sinh ra.
- Mục đích của sản xuất tư bản chủ nghĩa không phải là giá trị sử dụng mà là giá trị,
hơn nữa không phải là giá trị đơn thuần mà là giá trị thặng dư. Họ muốn giá trị thặng dư tối đa.
Để đo lường việc thu giá trị thặng dư, C.Mác đã sử dụng phạm trù tỷ suất và
khối lượng giá trị thặng dư: 1.
T ỷ suất giá trị thặng dư -
Tỷ suất giá trị thặng dư là tỉ số tính theo phần trăm giữa giá trị thặng dư và tư bản
khả biến để sản xuất ra giá trị thặng dư đó. m’ = 100%
m’ : tỷ suất giá trị thặng dư
m : giá trị thặng dư
v : tư bản khả biến
Ví dụ: Một công ty vinamilk bỏ vốn 100 triệu ( tư bản khả biến) để đầu tư bò, xưởng, dây
chuyền, nhân viên,. . sau một năm người đấy thu lại. Sau một năm người đấy thu lại 180
triệu. Tính tỉ suất giá trị thặng dư: m’ = 100% = 80%
Nhận xét: Tỷ suất giá trị thặng dư nói lên trình độ bóc lột của các nhà tư bản đối với công nhân làm thuê. 2. K
hối lượng giá trị thặng dư:
- Khối lượng giá trị thặng dư là tích số giữa tỉ suất giá trị thặng dư và tổng tư bản khả
biến đã được sử dụng. M = m’ . V
M : khối lượng giá trị thặng dư
V : tổng tư bản khả biến
Ví dụ: Một xí nghiệp thuê 100 công nhân, lương 200$/tháng(v), m’=150%. Tính khối
lượng giá trị thặng dư cả năm của xí nghiệp. m’ = = 150% m = × 200$
 m = 300$  Một công nhân làm ra 300$
Vậy khối lượng giá trị thặng dư cả năm của xí nghiệp là: M = 300$ 100 12 = 360000$
Nhận xét: Chủ nghĩa tư bản càng phát triển thì khối lượng giá trị thặng dư càng tăng vì
trình độ bóc lột sức lao động càng tăng
Document Outline

• Bản chất của giá trị thặng dư: