Báo cáo công tác thực tập: Ngành quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành | Trường Đại Học Thủ Đô Hà Nội

Báo cáo công tác thực tập: Ngành quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành của Trường Đại Học Thủ Đô Hà Nội. Tài liệu được biên soạn dưới dạng file PDF gồm 53 trang giúp bạn tham khảo, ôn tập và hoàn thành tốt bài tập của mình đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới. Mời bạn đọc đón xem!

52 26 lượt tải Tải xuống
Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Môn: Quản trị dịch vụ và du lịch

Trường: Đại học Thủ đô Hà Nội

Thông tin:

62 trang 4 tháng trước

Tác giả:

Profile Nguyễn Thi Huyền
lOMoARcPSD|15962736
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI
KHOA VĂN H
伃 Ā
A - DU L
⌀䤃
CH
BÁO CÁO CÔNG TÁC THỰC TẬP
NGÀNH QUẢN TR
⌀䤃
D
⌀䤃
CH VỤ DU L
⌀䤃
CH VÀ LỮ
HÀNH NỘI DUNG: THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH
Họ và tên sinh viên : Lưu Thị Hoài
Mã sinh viên
Lớp
: 220001448
:
QTDVDL&LH D2020C
Khóa : 2020
Hà Nội, tháng 3 / 2023
lOMoARcPSD|15962736

KHOA VĂN H 伃 ĀA - DU L ⌀䤃 CH
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
BÁO CÁO CÔNG TÁC THỰC TẬP
NGÀNH: QUẢN TR ⌀䤃 D ⌀䤃 CH VỤ DU L ⌀䤃 CH VÀ LỮ HÀNH
NỘI DUNG: THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH
NĂM HỌC: 2022 - 2023
Họ và tên sinh viên: Lưu Thị Hoài
Mã sinh viên: 220001448
Lớp: QTDVDL&LH D2020C
Thực tập tại: Công ty TNHH dịch vụ lữ hành và sự kiện F
Quận/Huyện: Hai Bà Trưng
2
lOMoARcPSD|15962736
LỜI MỞ ĐẦU
Cùng với sụ phát triển của xã hội, đời sống của con người đang dần được cải thiện,
đặc biệt là bộ phận dân cư có thu nhập trung bình khá và cao, vì thế những nhu cầu
cơ bản như ăn uống, tham quan, nghỉ dưỡng, vui chơi, giải trí cũng được hình thành.
Chính những nhu cầu đó đã thúc đẩy ngành dịch vụ phát triển trong đó có ngành du
lịch. Trong đó sự phát triển của ngành du lịch đòi hỏi khá cáo về đội ngũ nhân viên,
hướng dẫn viên du lịch phải được đào tạo bài bản về chuyên môn, nghiệp vụ, bên
cạnh đó còn phải nhiệt tình, thân thiện, năng động và sáng tạo. Biết được nhu cầu đó,
Khoa Văn hóa – Du lịch Trường Đại học Thủ đô Hà Nội đã tạo cơ hội cho sinh viên
ngành Lữ Hành có điều kiện tiếp cận, cọ xát với môi trường làm việc thực tế thông
qua thực tập tại các doanh nghiệp kinh doanh lữ hành. Đồng thời cho sinh viên có cơ
hội áp dụng những kiến thức kỹ năng đã được học tại trường vào thực tế. Dựa trên
những kiến thức nền tảng để có được những nhìn nhận, phân tích tìm hiểu về cơ cấu,
hoạt động kinh doanh của công ty từ đó rèn luyện thêm kỹ năng nghề nghiệp, hoàn
thiện bản thân hơn trong môi trường làm việc thật sự.
3
lOMoARcPSD|15962736
MỤC LỤC
PHẦN 1. GIỚI THIỆU VỀ CƠ SỞ THỰC TẬP...............................................................................5
1.1. Khái quát về cơ sở thực tập.................................................................................................5
1.2. Cơ cấu tổ chức và quản lý...................................................................................................6
1.3. Các điều kiện kinh doanh..................................................................................................10
PHẦN 2. NHẬT KÍ THỰC TẬP......................................................................................................12
2.1. Bảng nhật kí............................................................................................................................12
2.2. Hoạt động cụ thể.....................................................................................................................16
2.2.1. Mô tả chương trình du lịch.............................................................................................16
2.2.3. Nhận xé về các dịch vụ trong chương trình du lịch.......................................................17
2.2.2. Xây dựng bài thuyết minh về các điểm, tuyến du lịch...................................................18
2.2.4. Các thao tác, kỹ thuật, các điểm lưu ý trong công tác hướng dẫn, điều hành, tư vấn
du lịch.........................................................................................................................................46
2.2.5. Xử lý tình huống..............................................................................................................50
2.3. Bài học kinh nghiệm...............................................................................................................50
PHẦN 3. THUẬN LỢI, KH
伃 Ā
KHĂN TẠI CƠ SỞ THỰC TẬP................................................52
3.1. Thuận lợi.................................................................................................................................52
3.2. Khó khăn.................................................................................................................................52
PHẦN 4. KIẾN NGH
⌀䤃
, ĐỀ XUẤT ..................................................................................................52
4
lOMoARcPSD|15962736
PHẦN 1. GIỚI THIỆU VỀ CƠ SỞ THỰC TẬP
1.1. Khái quát về cơ sở thực tập
CÔNG
TY
TNHH
D
⌀䤃
CH
VỤ
LỮ
HÀNH
VÀ
SỰ
KIỆN
F
  !!"#
$%& 
!'() *+*,-../**
01)2 -345)+/678*39):4!1%39);<4=>) ?%3@
1%ABC;43)B)9)BD%3%E1F
4;<%GH%
I%E
4?=%)
%E)JH% *6+-/6K+/,
4BL)JH
GD4
K*+8M*-M*.
=NOPQR )%S)@1%ABC;4
JH%)T)
IJ1)
4)%E9
?4LC5))%EF)U)HK)B)$%CRO4JB%
T)CH4 14)JHGD4VG'G;WX9YZ
?4LI0)$SOU)B)$B([\%EG;W)B)O@9$BJ4BL*.7-7K*+8]
1LG')JHGD4G;W,^F])_^4`1?4LOB)L\%)IJ1)I
O0)3I0)$SGa)b$Bc)_([\%E]?4LdGD%4e)f$%CX)%E)L3
^4GD43(54HJ3)P))U4G%gXLG'4%h9?4L)%\C1)U4JCI
O0)Fi%GjLX;W4$B)L4)%E9]?4L)[)%E4)%Fh5L)
9)f9)%%gO;k43\)l);R4]i%)%g5))_3?4LG'LmIS4)U4
)f$%d)LF?3d^4O[n)%gk%\)5)1]AH)Gd?4L
e4FRCD4)W95HJF%1)E$i%5IJ1)4)%E9\)5$B?4LOU)B)
CJ4$B4JB%;iGm9)5C%m$BFRCD4LF?)JHGD4\%)IJ1)])JG
1L3?4
5
lOMoARcPSD|15962736
LOBFDCJ4)U4Gk$0)JHGD4dLP$g\%)IJ1)OU)B)CJ4;i$B
]
?4LI0)$SOU)B)$B([\%EG14\%)IJ1)54B)4)g
(1o
!' 4B)
,6++ H%OpIO0)
,6+K %g)B)JCIO0)o U)B)D%G01
,66* 0)$SGa)b$B5I0)$S)bCWO%1GN4Q5$Bc
)_JCIO0)
qK-* c)_4%i%)%E$Brh%);k4FH%
)%%oc)_([\%EVG%$i% 54B)4)g\%)IJ1)d
G%g\%E3J1)4)%E9)2\%)IJ1)\)%dG`G%g\%E)lJ
LG0)`19)59O@Z
1.2. Cơ cấu tổ chức và quản lý
mGNFQNJP)O%))JH1J$BLj)JHGD4d)%EN3?4LG'c
)_QDF5L)JHGD4$i%%F?)W9Op)X3%;)X3Fs%(1%OjF\)d\)^
CJ4\%)IJ1)G;W\)&9)S\09)<%]59)t4Q1d([O%\)bCWOu
)1Gm)[)%E5FS%GaC1]");k49)59NOp)lJ9);k49)59C[
L34%5FGNOpJBQD)JHGD4`1?4L3d\)JH)G%g)2)\09
)<%$B5QD9)@)_^4)0([)2GHJC[%9n4%5FG])%EF$SG;W
LG0))lJ4L&@9C4If)`CJ4NOp3kXBLGNFQNJ4:
O[Gm4%N%L
6
lOMoARcPSD|15962736
Bộ phận Kế
toán
Bộ phận Kinh
doanh
Bộ phận Nhân
sự
Bộ phận Điều
hành
Giám đốc
5 $X Gg Cs4 fF] AD F5L c )_ G;W )m )%E 1 (k G: (1
)_^43)%EF$S
A. Giám đốc
M %5FG)%E1LOB?44?=%)M4;<%C[%9NOP$BO')GHJ
?4L]
M )0C5))%EFNOPJBQD)JHGD4`1N?4L3NOP5)f
$%I;i%Lg3OB4;<%C1LG0)G%$i%5$XGg1Cs43OB4;<%L
G0)%v4i%JBQD)%O;W?4L]
M :4)<%4%5FGtOB4;<%GgC1)U4)%O;W\%)IJ1)3O@95\
)JH)?4535L&3LG0)GmGHG;WFS%`1?4Lw)2GHJ5
QD9)@)[)%E5?4$%ES)mG'G;W4%1J9)dw)1LFa?4LOBF$%E
$B\P\)W9G:4$i%G%5w)0C5))%EFC;i9)59O@$i%5$XGg`1
?4L3)0C5))%EF$g\N\%)IJ1)`1IJ1)4)%E9]
M AH)Gd34%5FGt)0C5))%EFC[%9$g$XGg)f([3GNF
QNJ)J?4LO?dGD%4e)fO[G59_4G;WFS%GgC13v4$i%([)b
CW`15QD9)@\)53GaQ%EOBQD9)@\%)IJ1)
B. Phòng Kinh doanh
7
lOMoARcPSD|15962736
M %\4%U15QD9)@$i%\)5))B4
M JHGD4oc)_%)B)5)JHGD44)%_)0C;<4CJ4;i
$B3%)B)5)JHGD4LCLg3N45J3))h4:\)5)`1
IJ1)4)%E93x
- Chức năng:
y)_^4rfLI[4(N9)zFo")%)W9$i%5QD9)@G%g)B)rfLI[4
5);k4CT)IO0)nD%I4GF_4%59)v)W9$i%Lj`1\)5)I
O0)])`GD4G;1C15p;R43);k4CT)3(N9)zFFi%3x
y)_^49)f9)%(N9)zFo\p\)W9G:4$i%5)'435?4LI
O0);i4JB%35c)_$B5)fCJ4$B4JB%;iGm\)1%)54:\)5)
$BD%G01]LCT5F%1)E?4L$i%4:\)5)3GgrX$BrfL
I[459);k45FR5)%)5)$BGH%I%E?4LCJ4;i$B)4%i%]
yNFQNJ)?4%4%U1?4L$i%54:\)5)])?4Q5J4%U15QD
9)@CJ4?4L$g\)JH)5GJB\)5)3D%I4)W9G:439)%)W9$i%5
QD9)@dO%1)lJI{%$%E)1)J5$B5CT)9)S$S\)5)IO0)]
|}fLOBQD9)@)`L)[)%E)%O;W);i4i%)0C;<4`1IJ1)
4)%E9OU)B)
C. Bộ phận điều hành
);QD9)@F1C\l%4OBj%4%U1\)5)IO0)$B?4L)TQD9)@
G%g)B)OBj%4%U15)B4X9$i%?4L]dG;WJ%OBQD9)@(N
rX`1?4LOU)B)]AD9)@G%g)B)d5)JHGD4)P)(1GfLo
M BGj F%C%m\)1% Fs%?4$%E nG%g)B)5 );k4CT)I O0)3
4X95I0)$SCk(R5\)JH)$B)?4Q5J$g\)5)IO0)IJQD
9)@F1C\l%44~%i%
M @9 \ )JH) $B C%m \)1% 5 ?4 $%E d O% 1 G $%E )[ )%E
);k4CT)IO0));G^4\pGa)bH%\)5)(H39);k4%E$@)Lm3OBF
)0)[rX)@9N)3•)%O@9$BILCT5F%1)EF@)%$i%5k
1)U1V?4134JH%4%1J3)N%13]]]Z]
8
lOMoARcPSD|15962736
M Yp)W9G:4$i%5)B4X9)B4)J5$BI0)$S3O[1)s5)B4
X9d)U4(N9)zFLP3)XO;W49)v)W9$i%5);k4CT)IO0)`1
?4L]
M )lJI{%5CT))[)%E5);k4CT)IO0)39)%)W95)JHGD43
)1)J5$i%5?4L4~%\)5)$B5)B4X9(N9)zFIO0)]
M BGjF%1Cs4)Xv45QD9)@\)5$Bk1)_^4r~Op
5T))4QX);<4rNLC1CJ4\)%)[)%E5);k4CT)IO0)]
|}JHGD4`1QD9)@G%g)B)G;W)LF?)J5)B)n4QD9)@
)€);o)rl3OBF)`SrX)@9N)3Ga)b3rfLI[4);k4CT)3G%g
)B)5);k4CT)3]]]
D. Phòng nhân sự
M C5))%EF`19)t4)f([OBGNFQNJG`(O;W4)f([j)%)J
IJ1)4)%E9)JHGD4]kU1t9)N%GNFQNJ)XO;W4`1GD%4e)f([3
$T
G%g
BL
(
攃•
GNF
QNJ
OW%
)
H)
C1)
`1
IJ1)
4)%E9
C
)0
C;<4]
M
")t4
)f
([
(
攃•
rfL
I[4
FD
)E
)4
5
L
G0)
$B
%
)z
Gm
N
Op
?4$%E`1JBQD)f([CJ4?4L]0)\>%)B)G5)4%5)%ENOBF
$%E`1)f$%?4L3G;1C15LG0)\)l);R4Gm)hGzL%))j
OBF$%E`1)f$%
)lJI{%$BG5)4%5T))T)4:)fO[]
)4\)j)f([]
[Q5J)j)f([;k4O1%CJ4?4LV-)547OjZCk(R
)U4%CT)(NrXG'G;WO@9\)JH)3)U4)1LGc%$B)U4)f
\)5]
‚fLI[45);k4CT)$B\)JH)4:)fO[)J?4L]
;$X3)1FF;)J)%)5)759)t4Q179)fr;R4
grX)[)%E5)P)(5)9)5C%m4:)fO[
E. Bộ phận kế toán
M @9\)JH))%9)P$gJCG'Q53)%%);(1o)f?43rlVF5LQ1L7?
?7rlF5LZ3Ba43IS4SCt)k%$B5\)JN)%9)P9)S\)5x]
9
lOMoARcPSD|15962736
M c4)W9I1)(5)\)5)IO0)CJ4JC]Y%mFILE)%%)ƒF)H
))%9)P\)?4j)%3O%)EC;i$i%5)B4X9]
M !1QNJ)%mF)J\)5)G^4\pJCVGfLOB\)JNQNJ)%mFQ&QDZ
M )&)RQ1G%g)B)JC)[)%E)lJ)B)CT)G'GgC1]!s%)%9)P
9)5(%)CJ4)<%4%1G%JCGgjd)d1Gk3)_4n)W9OEGmQD9)@\
J5G%)_4]
M )lJI{%JCIO0))JG\)%CR$g$B))@9OH%JBQD)d1Gk3)_4
nO%1]
1.3. Các điều kiện kinh doanh
Cơ sở vật chất kỹ thuật
1)k, ^F)JHGD43?4 LI0)$S OU)B)$B([ \%EG'
C14Q0k(R$@)X35)%Q0)%EGH%Gm9)S$S$BG59_4)jOBF$%E
`1?4L
Sản phẩm đặc trưng của doanh nghiệp
M O0)Q%mOBIt4(N9)zFIO0)G;W;%9)5C%)XH%%E
1F]R)U)%gIB%G;<4Q<Q%m)k-K**\F$i%)B44B)tGNJOi)€]
a Q%Ed)%gQ'% Q%mG;W r9$BJ J9)U4 Q<Q%m G„9)X )4%i% VH
J43")h=3)1C143B…43?NJ3]]Z)P)G%gBLG'HJG%g\%E
)JIO0)Q%m%E1F9)5C%m$B)$g4:OW%)@Oi]
M AH)Gd3v4fLA&4%B%gF^49)5C%mIO0)$i%)%g4%5C0
B%4Lc%Q@);)%)%)v4$†3G01)T)G01)XGDG5J3$^)d1IfD
)%m(Ga(&354%5C0CLg)4OfG<%$Bj)mI%P)O0)(~5)FH4
1Cs4][1$BJ)U4OW%)Gd3IO0)fLA&CJ4)U4^F$n11G'
dQ;i9)5C%mG54\m3HJI[4)U4(N9)zFIO0)GaC;43d);k4
)%ECQNG:IO0)%E1F);IO0)D4G:43IO0)$^)d1IfD
)%m(3IO0)(%))5%]
|}T$@L\)1%)5)`LKOJH%)T)IO0)Q%m$BIO0)\)5F9)5]
10
lOMoARcPSD|15962736
;i%GfLOBFD();k4CT)IO0)`1?4L
+] JCIO0)BD%•:4^• e4h•!'"P ‡4•BD%
V-KIZ
K] JCIO0)BD%•A%mGNJ??•=N4%)V.-IZ
-] JCBD%•)1C14•%9l1CO 1IV.-IZ
.] JCBD%•)v1A5%P)•CB4•G?J1 ;•14!h1
•)B)<G5")5%EF•BD%VK+IZ
/] JCBD%•1F)h•)v101H4")% 1%[V+Z
8] JCBD%•g)5A<M)41%•)`LG%EBAT)•B
D%V+Z
Lượng khách và doanh thu
M Y)5))B4FS%
Y)5))B4FS%`1?4LIO0)OB5))Enc%$0)B)%G
C4%3d\)N^4B%)P)cG0)3F_(4\)5$B)jIO0)G1IH4]
)U4 c)_3 IJ1)4)%E93 )v1 )%gd ) jG% IO0) )Ja)1FI[)D%
4)03OˆGB%3\)d1GBJHJ3xCJ4$B4JB%;i
Kết quả hoạt động của doanh nghiệp:
CJ4)U4^F13IO0)%E1FG14n4Q;i9)5C%mFH)F
攃• 3
))hG;W)%g\)5)IO0)D%G01e4);\)5)]O;W4\)5)
IO0)4BLB4^43?4LG'&FQ&\09)<%G;Wr);i4$B4BLB49)5
C%m]v4$i%([bO[\)?44n4$B4&4`1Fs%)B)$%CJ4?4L3
?4LG'4BLB4)B)?4)k3G;WQ%G)%g)k$B)@G;W([1
fF`1\)5))B4]?4LI0)$SOU)B)$B([\%EG'))h+(
O;W4\)5))B4)fl)XG0)]
11
lOMoARcPSD|15962736
PHẦN 2. NHẬT KÍ THỰC TẬP
2.1. Bảng nhật kí
Thời gian Mục tiêu Hoạt động cụ thể
Bài học kinh
nghiệm
j+on
4BL
*-7*+7K*K-
G 4BL
*,7*+7K*K-
M %i%)%E
5)B)
$% )[
@9$i%A1
')HJ]
M TF)%m
$g?4L
M BFl
5 9)t4
Q1 `1
?4L
M ?4L)@?4$%E)[@9
M )BJ)€%4%i%)%EQN)f$i%
51))0R5QD9)@CJ4?4
L
M BFl$i%F?%C;<4)[@93
51))0CJ4?4L
TF)%mD%L3LG0)`1?4
L
M @9OBFl$i%5C14)%Q0
);oF5L%3F5L‰1r3]]]
MTF)%mB%O%EO0)`1?4L
J I09 4j 
4L5
O;W4?4$%E
\)5 P )% $g
(c(5)OB)P)]
T $@L3 $%E
)^F (d \)5)
)B4 G;W ?4
L 4%1J )J FD
5) )1)
)d4 G n4
)B)$%]
M 4)%
_ L
CT) OBF
$%E `1
?4L
M ;W 51))0 CJ4?4 L
);i4IuTF)%m5(N9)zF3
);k4CT)IO0)`1?4L
)1F4%1)s@93G;W51))0
GBJ HJ $g 5) $% );k4 CT)
JC
M;W);i4Iu5)CNO<%\)5)
)B4\)%df)€%j)%
%9 S TF )%m $g 5 );k4
CT)
IO0)`1?4LM;W5
1))0
);i4IuCNO<%f)€%3;
$X \)5)CŠlQ(%l$BF1%O`1
?4 L)@F1%O34%N%G59)U4
f)€%`1\)5))B4]
jKon M?4LGmG;WC1%%4$g\†
4BL ^4(1Ol JC3)?4 Q5J$g )U4
*67*+7K*K- JC IO0) d )m )J(1 );
JC I O0) 1913 JC I O0) fF
12
lOMoARcPSD|15962736
G 4BL
+.7*+7K*K-
O%));)v1A5%P)V%)AT)Z3
1F)hVB1FZ3]]]
M;W 4%1J )%EF $S )1F \)NJ p
;R43$%Jl()JQB%(1Ol
JC]
;W );i4 Iu $g 5 \† ^4
F1C\l%4IO0)3(1OlJC35;
G'% IB) )J \)5) )B4 \)%
QJJ\%4JCCJ44%1%GJHBL]
M)[ )B)3 @9 $% QB% $B O p
;R4Jl($gQB%)U4QB%$%
d\)N^4))h\)5)IO0)
CJ4)<%4%1i%]
j-on
-*7*+7K*K-
G
*.7*K7K*K-
1\T4)2
=p
!'JK*K-o
M Y%mFC1
OH%JBQD
D%I4
?4$%E
C;i$B
D%I4
C%m\)1%
(1\)%C1

M &F
G;W)
j`1
\)5))B4
CJ4I09
\)1%rf
$i%);k4
CT) JC
Oˆ)D%
M ;X
);k4
CT)Oˆ
)D%)J
\)5)
M )
);k4
CT)Oˆ
)D%Gj
rf
$i%\)5)
M Y%mFC13CB(J5OH%XND%I4
?4$%EC;i $B(1])U4
G%mFG'GHG;W$B);1GHG;W
M 1\)%G;W51))0)%1(‹$g
Fv1
Oˆ
)D%3
(
攃•
&F
Q&
G;W
P)
)X3
GaG%mF$gFv1Oˆ)D%]nGd
ChC1G;W\%)4)%EF;$XJC
Oˆ)D%)J\)5)
M )j`1\)5))B4[\>
1Cs4CJ4+);k4CT)JC
I O0)] AR% $@L \)% ; $X JC Oˆ
)D% )J\)5)9)N%&FG;W)
jfFOp`1\)5)]nGdd)m
IˆIB4;$X$BG5)Ch4fFOp
`1\)5))B4]
M 1\)%\)5))XL);k4CT)
JC9)v)W9)TQ&GjG%G)
);k4CT)JC$i%\)5)]
M !v1Oˆ)D%CX)%gI\)5)G%I
rf$'N)])T4:\)5)G%
$i%?4L)(_1Cs4CJ4
$%E\p\)W9G:4]
M ?O?@9
C41JGD$i%
?4$%E]C5)
)%EF3 )%E
T)3LP3
4&4 ) FT)
O?GaOC
)B4Gj]
M )5% GD OBF
$%E4)%Fh3
j%gGm4BL
)?F1L)k
4BL )?F 1]
!b% 4BL C?%
1Gg]
M C;iFs%T)
)4 rNL C1
Gg)(_QT)
†)Gmr~Op
M hC1G;WQB%
)s n )U4
\)5) )B4] n
\)5) )B4 Iˆ
G \)d FB 1
d
lOMoARcPSD|15962736
13
lOMoARcPSD|15962736
M;$X)J\)5));k4CT)9)v )U4 9);k4
)W9)X3 )@ %E)X] NFQNJ 5OBF (1J )J
)<% 4%1 )X] Y)5) )B4 Gg 1 9)v)W9n4G%
fF$B%;R4GmGaJC$i%?4 ;W4\)5) I
L O0)]
M ?)FT)3;$X$B)bCW)
F_ d )m $g );k4 CT) JC Oˆ
)D%(&9i%
M )1F4%1);k4CT)JCv4
$i%I\)5)Gm1fF3G5)4%5
i%)XO;W4I0)$So)B)B43
\)5)(HxrlFG'c);13\)5)
G')B%Ot4);1
M s )€% 5 1) )0 G% C;i $g
5)4%N%L)U49)5(%)T)
)4(NLC1 CJ4);k4 CT)I
O0)
M )T )@
G5) 4%5 G;W
)X O;W4 I0)
$S )B )B43
\)5)(HFBn
Gd d )U4
G%g )2) 9)v
)W9)X]
j.on
4BL
*87*K7K*K-
G
++7*K7K*K-
&FG;W
)j
`1\)5)
)B4CJ4
I09\)1%
rf$i%
);k4
CT)JC
Oˆ)D%
M ;X
);k4
CT)Oˆ
)D%)J
\)5)
M )
);k4
CT)Oˆ
)D%Gj
rf$i%
\)5)
M ;$X)J\)5));k4CT)9)v
)W9)X3)@%E)X]NFQNJ
)<%4%1)X]Y)5))B4Gg1
fF$B%;R4GmGaJC$i%?4
L
M ?)FT)3;$X$B)bCW)
F_d)m$g);k4CT)JCOˆ)D%
(&9i%
M )1F4%1);k4CT)JCv4
$i%I\)5)Gm1fF3G5)4%5
i%)XO;W4I0)$So)B)B43
\)5)(HxrlFG'c);13\)5)
G')B%Ot4);1
? O? @9
C41JGD$i%
?4$%E]C5)
)%EF3 )%E
T)3LP3
4&4 ) FT)
O?GaOC
)B4Gj]
M )5% GD OBF
$%E4)%Fh3
j%gGm4BL
)?F1L)k
4BL )?F 1]
!b% 4BL C?%
1Gg]
j/on A% 5) Ms%G%E)J\)5))B4)€%)^F s G;W 5)
4BL c4 )W9 $g)LG%3)XO;W4I0)$SVd \% )u G%
+-7*K7K*K- 5 G5) $%\)?43)_^);)BJ3I0) $i% \)5) )B4]
4%5 `1 $S\)5)(HC1(1J35G%mF)1F ? ;k% ;<%
14
lOMoARcPSD|15962736
G
+q7*K7K*K-
\)5) $B
Q5J5J
)J4;<%
);i4Iu]
A% G;W
L CT)
; $X $B
; $X )J
\)5)3 Q%
G;W)
j `1
\)5)
1 d )h $0 \)?43 );i4 Iu
$%d)%ET)\)?4Œ]]]
)@$Bc4)W95QNG5)4%5
);k4CT)IO0)\)5))B4]
M )4 \ 5 G5) 4%5`1 \)5)
)B4(15);k4CT)IO0)
%9S)@$Bc4)W95QN
G5)4%5);k4CT)IO0)\)5)
)B4]
M )l\F1%O$B;$X)J\)5)
JO%l
G%$i%\)5)$B
\)?4 G;W CN
ClJ OH% $i%
\)5)] ;W
1) )0 );i4
Iu 5) d%
)LE $i%
\)5) + 5)
9)v)k9)X$B
5) OBF )B%
Ot4 `1 \)5)
)B4
j8on
4BL
K*7*K7K*K-
G
K/7*K7K*K-
M A%G;W
L CT)
; $X $B
CN O<%
\)5)
M A%G;W
L CT)
; $X $B
CN O<%
)&
F&`1
\)5) $g
4%5 JC3
\)5) (H3
$• F5L
Q1L3x
M A%G;W
5)CNO<%
f)€%`1
\)5))B4
C
ŠlQ(%l
%)E3r5)@\)5))B4
$i%5\)5)(H
s5)N45J1FH4
lCl
M 1OlJC34%i%)%E(N9)zF$i%
\)5))B4$B)L9)S)sF1
(N9)zF`1FT)
M ^4QB%JCOC14FH4
r')D%`15)fGmFRCD4
F?%C;<4Q5(N9)zF
^4QB%JCOC14FH4r')D%
`15)fGmFRCD4F?%C;<4
Q5(N9)zF
M CNO<%5QT)O@3%)&`1
\)5)CC145)f$BŠlQ(%l
`1?4L
;W51) )0);i4IurfL
I[4 );k4 CT) JC3 P) 4%5
JC
15
lOMoARcPSD|15962736
MsrfLI[4);k4CT)JC3
P)4%5JC];$XQ5J4%5I0)$S
)JQD9)@(1OlJC
j,on
4BL
K,7*K7K*K-
G 4BL
*.7*-7K*K-
A%G;W
LCT)
O%)E$i%
\)5)(H]
‚5)@
)?4%
\)5))B4
$i%\)5)
(H])&
)R\)5)
(HFD(
O;pGa
Q%E`1
\)5)
M %)E3r5)@\)5)
)B4$i%\)5)(H
^4QB%JCOC14FH4r')D%
`15)fGmFRCD4)0C;<4
Q5(N9)zF
M CNO<%5QT)O@3%)&`1
\)5)CC145)f$BŠlQ(%l
`1?4L
)@)?4%\)5))B4
M %)E3r5)@\)5)
)B4$i%5\)5)(H
M )@9)?4%\)5))B4
M %)E3r5)@)?4%\)5)
)B4$i%5\)5)(H
jqon
4BL
*87*-7K*K-
G 4BL
++7*-7K*K-
A%G;W
5)4s%
G%E)^F
(d\)5)
)B4(1
\)%\)5)
)B4 G'
CN%4)%EF
(N9)zF
)@9)?4%\)5))B4
M %)E3r5)@)?4%\)5)
)B4$i%5\)5)(H
M )^F(d\)5))B4(1)L
G%]
M €%)^F$g)LG%3)XO;W4
I0)$S3\)5))B4d)B%Ot4)1L
\)?4Œ
M4)% _3c4)W9$B OBFQ5J
5J)[@9
2.2. Hoạt động cụ thể
2.2.1. Mô tả chương trình du lịch
Tour Về Tây Yên Tử “Theo dấu chân Phật Hoàng”
Žo•••##‘’
16
lOMoARcPSD|15962736
*8)**‚l??$B);i4Iu$%`1?4LI0)$SOU)B)$B([\%E
GdGJBH%+q p);<4Y%E\)R%)B)G%j)mI1))&4fL#~
*6)** JB $BJ )^F 1 =j )m I1) )&4 fL # ~ $i% 5 )H4 FSo
JB4
)B)3
)v1
H3
)v1
);W4
$B
)v1
:4]]]
=hL
\)5)
(
攃•
CN%
1
)B)
CT)
Qƒ4
59ClJngHGg);W4$i%c4)%gIB%K3+\F(1Gd%9
SO)v1:4M4?%)v1CG2)h%Qƒ4G:4Oi)X)fŽG;WJ%OB
k%)D%S`1O%)\)P3k%J4;<%d)mj$%EG;W“(%)O[$eCS”)JD
G<%]
+K)**JBIv4QU1C;1H%)B)B4$i%5FdGa(N`1A&%14]
•o – — ‘! • • ˜ ™ •! "š

+-)-*=p\)5)\)R%)B)G%)v1†)4)%FMk%9)5P)1Fc9)5%)%g
Ch fF`1")@4%5J%E1F3k%O;4%UOH%QD-***FDQN4IL)X`1
")@9)5%ChOfFG'G;W?4)@OBI%(N;O%E\p_)4%i%]
+/)-*M+8)**)v1†)4)%F=hL\)5)[IJIf4);k43)^F1$'
N)$B4)l4%i%)%E$g%P)4%1GaQ%EBL]
+8)**M+,)-*JB\)R%)B))^F)^F1)%g%ECh fF");W4JB4
M FD?4CT)$^)d1\%Ch4)E)@)ƒFQNJ:3?$%)$B9)5)L4%5
C09)%$@)m`1)%g9)5%Ch fF#~MIt4)%g$i%;;R4C%4`1
")@4%5J%E]
+,)-*=p\)5)Orl\)R%)B)$gBD%]
+6)**gGG%mF)„Q1Gj])%11L=p\)5)\)h);k4CT)IO0)
4LG5i%fL#~A&%14]JC\P))„=p\)5)R5);k4
CT)Irf%9)lJ
2.2.3. Nhận xé về các dịch vụ trong chương trình du lịch
M g9);k4%EI%)LmorlLI1%./)bG<%Fi%3G;WC14Q0GjLG`
5)%Q0\›)@Gm9)S$S)j`1\)5)oG%g)t13%$%3F%3OJ1]]]
M
g);k4CT)oO0)CT)34%<4%X\)J1)s39)fQc)<%4%1)W9OP3\)?4
4a9T)CH4fF4%<3O[1)s5G%mFG9)v)W93dP);k4G:4
lOMoARcPSD|15962736
17
lOMoARcPSD|15962736
M g^4o)B)B4(H)(
攃• 3
)f$%Gd%9)G5J3)[Gk)X9
Iu)W9\)z$0`1\)5))B4
2.2.2. Xây dựng bài thuyết minh về các điểm, tuyến du lịch
Thuyết minh Văn Miếu – Quốc Tử Giám
YP));1p\)5)3CJ4)LIO0)4BL)?F1L`1pGJB3)h4
1
(
攃•
G
)^F
^
!%
•
=
~
%5F3
k%
)<
Y)c4
~
$B
C;<4
H%
)s
Gj
%`1%E1F]
^F+*+*3$1 p)5%cI<%G?nJ1 ;C1)B)H%O13O@9O\%)G?
)^4 J4•GG?F?G<%]
mrfLI[44%1GDO@93[)`$B);4)0)j9)N%d)E)4C%
)sOBFgN43FD)m)c)_r')D%$U4FH)$BFDg4%5JIS%%
GmGBJHJ)fB%)JGX;i]
59_4)jGd3)B pG')s)J4%5J3FD)s)L)P)C03GHJ
G_G'C1G<%C;i)<%Gd)k+/**^F3G'4d99)jJOiHJO@9;iC4
J1C@[3\œ;k4$i%g$^)J59)5C%mC[C•$BG'G;WI)@9$BJ;i
1nOf]
[\%EFRGj)J5CT)O[1)sGdG;WC0)Cs44)%CJ4H%%E
(~\pJB);ož^F1)X3%)%E)je)_)1%V+*,*ZG<% p)5)
?43
Fv1
)3
)54
5F3
I[4
^
!%3
G&9
;W4
Y)c4
~3
)
?4
$B
_
")%3
$
攃•
;W4)X)@9)0)%g3QFv1h4])JB4)5%~G)sRGd”]
^F+*,/FR\)J1)%Gj%Gm)s)fB%$B^F+*,8$1 p)f?4G'
)JO@9 =~%5F•A1GjGfLOBC;<4)sIB)C%4)JJlFCJ4
)JB4D3JlF5$0GH%)j1OH%CJ4C%gGT)3(1Fi%FRCD4GG
5j4Oi9)fIfQ4JB%]
C;i\)%$BJ)^F^!%=~%5F3)h41)'Lv4In4OH%Q
XFQ%1)€3L)€);4d4)%OH%FD@9SCX4%Bp4)†1ožN)1%XFQ%1
GgF14)1%)UžH!'” $BG;WGa RCJ4JBF%BL]C;i %3XFQ%1
\)Ÿ4
18
lOMoARcPSD|15962736
G0)o)bBLOBDFG5)IXnGfLCRG%)h41dG014%i%3d4%i%)H`1
FD$v4GX)%4CXG54pCs4])_)1%3GaC1FDLjG%$i%Fs%4;<%
$g$%EQBL€XFOt4?\P)`1FT)$i%k%)%4O%4BL$B([mCs4`1
FT)G%$i%k%C4fF`1BD%•)^4 J44)T^F$^)%]žHF'”
_OBIvLg1J)_Cs4GGf31J(14GGf3\)%;•%4[11GfL)T
Gg9)N%r44[1]
AfL4%<3)h41)'Lv4$BJ)^F^!%=~%5F]
=j)m\%Ch^!%•=~%5FQ1J4:F:^3\)^!%•
=~%5F$B$;<%5F]
:^
C;iFa^!%OB:^$i%I%EP)+K]K.,FK34%U1):d4tY%F
)f3C4tdI[4")5)œG;<43OBk%I%ˆC15Qc%QT)$^)k`1)J
(†\%))B)r;1])B")5)œ1L\)?4t);4C4t)%EtOH%FDXF
Q%1I[4^F[_+qV+q8/ZCJ4I09(~1^!%$BHJ$•:^IJ
JB44%59\)J1fW%3Q)5)BD% U)1)(JH]1BL3CJ4)<%
")59)D3_CSQ0)%1&$i%:^QR%9)=~%5F)HL4143);
p$0G14)T)XL]BIJG%g\%E)<%4%1\)?4)J9)•93G%mFG)P)`1
)h4
1
)?F
1L
(
攃•
OB
\)
D%
[
^
!%
=
~
%5F3
t
\)
:
^
r%
G;W
)f)H4%i%)%Ei%p$0$BJFDI09\)5]
Y)^!%•=~%5F
=p\)5)G14G_4C;iž^!%•=~%5F”•Y%Ch)`)m
`1I%P)])h41);<44s%)4)4?4CT)BLOB^!%=~
%5F3);4GfL)[)XOB)1%?4CT)G;WrfLI[4$BJ)1%)<%G%mF\)5
)1]?4CT))_)X•^!%)P)OBk%)<^L?4)1LOB^
L;k43)P)OBY)c4~3G;W p)5)?4)JrfLI[4$BJ^F+*,*]
p)5)?4OB p4%1GE1FG•9)S)JB4`1 p)f?4V p4%1GE_GZ]
B )P) p )f?4 OB4;<% )JrfL ?4CT) )_K• =~%5F ^F
+*,8]J Gd )h4 1 d FD c )W9 \% Ch $n1 Gm )< Y)c4 ~3 $n1 Gm OBF
C;<4H%
19
lOMoARcPSD|15962736
)sGj%`1g$^)d1$B\)J1)sIfD)h41])•9OH%)B)^!%•
=~%5F]
^!%•=~%5FG;W)%1OBF/\)C{CE3(J4O%)JB$i%
)1)lJFDc4)m\%Ch)B%)JB1CSG;<4)jGHJ%nGjG%
\)?$%]Y)?$%d)%gIB%-+);i3)%gCD4.8);i]!a)P)`1
?4CT)1L$g);i41F)lJ1%EFž)5))f1FI%E)%C0)%
)H”VQ@)5))f1LFa$g9);k41FGm1%C0)%)HZ]
Y)%g5OB\)JN4\)?44%1FRC19)P1C;iHJ)J^!%I54$‹
Qg)3L4)%]Y)BLG;WQ&GjQƒ4_CSV4)%F?Z$B)1%XFQ%1H!'p
4)†1R)1%QFB)h41$n1)XL]
=p\)5)G14G_4C;iž_CS”•c4)P)`1^!%•=~
%5F]C;iGfL_CSƒF(J%Qd4r4Fa:^CJ4r1))lJ1%EF
9)J4)œŽ?4žfF•I;k4G%4u”);<4G;W)m)%ER5\%Ch?
4%5J]_CSrfLQƒ44H)3)1%D4%U1rfL1J)k3Cd)T))1%J4))j
$BJ]4)OBJ$@Q%mC;4F14L)Lg)JH%3Ie4F')3)%Q%$H
)d13;W4C;4)JCPE3OBQ%)mn(;~$B)dIU3d(_FH));)h1m
F?OJB%]=1%EFfFO%))JCƒ4GfLOBJ$@O%))%4d\)N^4)@
C1\‹5)1L4;<%)%E]1%CS4JB%G&9c%)T)QJ)%F9);W4rJ‡5)
)&9 G?% $BJ )1] ž4) )j 9);W4 Fh1” OB FD F?%‰ C14 CP l )D
);<4G;W)XLR5GT)F%c)m)%E([)%4O%4$B$‹)J1F›`1I%P)
p4%5])U4fG%GgR_CSGgdp4)†14W%1GHJ)sCJ4))f
4%1o
ž1J$U4FXLj4)R)LQ%Q1JGHJOp
4d4C?4$H);R4L41FDC)sG;<4”
ž?43fL31F3Q&;IJGHJ
?4\)1)39)(†3rXrX)~G:”
YP));1p\)5)31c4_CS3p\)5)G14Q;iCGJHGj`1
JG;<4)jGHJ•GJH%4%U1_CS$B1F1]
20
lOMoARcPSD|15962736
1F1^!%•=~%5F1JKj43qF5%FRC1Q1~1Q%mC;4)J
5))T`1)B")@$g-)4%i%5\)_•)%EH%•;k4O1%]Cc41F
=1dQ1)UGH%[ž^!%!?”3G2)G&9)T)žO;•4OJ4)j4LE”•
FDFJ%‰C14CPCXdp4)†1$B\)5l)DH%5?4CT)\%Chc`1
%E1F]dCX)%g5)4%N%)P)\)5)1)J)T);W44)E)@GDG5J
BL]:4OBFD)T);W4d$0CPGaQ%ECJ4$^)J53P4;•4`1IfD
%E1F3OBO%)$@G_4$BJ)B4Q@)XCJ4_O%)žOJ43OL3L39);W4”]
:4;W4C;4)J([9):$%)$B(_FH)`1IfD3)JLLgLEG%
`1GX4)%~3`1)B;i9)J4\%3C14CPC:4)2Iv4R)U4k%C14
Cs4 ); 4 $13 5 ?4 CT) Oi `1  4%1 )1L 5 ?4 CT) ? 4%5J]
ž ;•4OJ4C1))f”4:F)1%JC:4ƒF414)1%Q3R4%U1OBžNj
O~1”FB)lJFD()B4)%_OBž$%4s”]dGd3dtG;W4s%OBž:4
4%•)D)f”3)JaOBžFaC<%”V4s%OBO;•4OJ4)j)@Z3Q%m)%E)J(_
FH)$;k44%N$i%)P\)PC1))v4C1)Q5]
AH)Gd3)T)Ctd4sO~1tG;W4%N%)P)OB;W4C;4)J(XF
(•34:;i3QN)fC:4e44&O%g$i%FfLF;13F14GFv1FB4;k%
]B);$@L3O;•4OJ4)j4LEtQ%mC;4)JP4;•4jF;1`1
4;<%%E•)U4;If?44)%E9]
%mFGaQ%ECJ4FJ%‰C14CPžO;•4OJ4)j)@”`14;<%%EGdOB
$%4s\)?4)JBJB)HF$BJF%E4C:4$BC:4\)?44@Fd]%4s
OBQ%mC;4)J)f$^3C%)_$BOt41J);W4]%gGd)J)XLIfD1
O?J%C%)_OB$?)H3)U4G_P)G„9OBG%gO?9)N%)s)€%3C‡4%e1]
fLOBG%mF\)5Q%EG%$i%C14CPC:4•4s`1C4J1]:4C4J1
O?4%U$%4sR)f)m)%EpFOBF)`]fL9)jBJ)m)%E([\)5
Q%E4%U1)1%g$^)J5]
)P))<$‹G„9fG%v4$i%p4)†1(fr1FBžO;•4OJ4)j)@”
CR)B)FDGgB%C14CPCX9)cQ%H%5?4CT)\%ChcH%%E1F
$B
p
\)5)
(
攃•
4a9
OH%
d
CJ4
)%g
)H4
FS
\)5
`1
I%
P)
BL]
21
lOMoARcPSD|15962736
")P1C;ic41F1OBG?%C:4G55)G%E)<% 3QCJ4OBG?%C:4G5
)<%4Lˆ]1%G?%C:4GdOB)T);W4Q%mC;4)JCLg)4G„9ž4
;i)i4:”`1IfD1o5)J(†(1\)%)s)B)B%3C14%h9G<%3)B)
I1)31LCROH%)m)%EOt4?\P)3Q%kG%$i%)jL`1FT)]
AC5%c41F1G&9)T)žOJ44;S)D%”V5C:4z)%ECJ4FfLZ$P);
N))1)$fG&OD`15)J(%))B)B%]A9)N%OBN)F'))c)H(kV)c
Oi)v4Ie4r4h%Z4Sp);)U4Q@)_4%N$U4Q;i$BJ)<%DFi%]
1%Fac41F1GgG&9c%fG%)U5$i%p4)†1Gg1J\N`1([
)sCJ4))f4%1]dfF14GH%po
+] ŽJFer)r14)B~1Q51);;i)NL
1F1Qg))sG;<4Q1JOi9[1h%1J
K] H%QXI0)4%5J3QXQ%S3)N?(v4)%3I%EP;$^4L)U
IS4
4?)JL)?4\%)3L)_)<%3$?fI'3);W4;)5))X$†);k4
G?
V;iOi\)?4)1Lg4%5J)J53\)?4Q%Gc%9)J4SFB?(v4GHJ)J$B
%;R4;$^$dP)]
)B)J9)N%)?4)%m\%)(5)39)N%)_)<%3\)?4fE3)X934)†
Cƒ4O<%4%5J)X`1)5))%gF'%F'%G;WGg1JZ]
-] ›9)Q5JG59$0)B1%3C%gGT)Lm[C%f34%1(v4);W4)%p]
)GHJILCT)0)~)†3Oˆ)HL1(R¡3)1)I1)$^$@(RG?]
VA@)5))f9)N%Q5JG59);)BJfLm)s`1C%gGT)3p?(v4
`14%1]
)GHJ9)N%ILCT);)GXL39)N%)XLk%BLOBOˆ)H3L13OBk%@9
C4)1)I1)$^$@Z]
22
lOMoARcPSD|15962736
c4)P)`11F1)2G;WFR)J5Q@F?fG%CJ45I09GH%Oˆ]
5F?(%)$B)_If)2G%Qƒ4)1%~1)€)1%Q]
Y) D% [ `1 ^ !% )%4 O%4 G;W 4^ 5) $i% \)?4 4%1 Q
4JB%Qƒ4)E)4;<44H)$:$U4)'%$B)%1)B)^FOi9\)?44%1\)5
)1]!b%Oi9\)?44%1OH%G;W4%i%)HQR%FDQ_;<44H))HL))%g
414$Bd~1)?4)1]^F\);k4_4$i%4e)B)V\%F•FD•)`L•
)€1•)cZ)lJ1%EF([9)%5^FLkQN)T))B)O$eCS`1
C%)s9);k4?4cCLg]
=p\)5)G14ROi9\)?44%1Gj%4%U11F1$B~1H%C4
G;W4s%OBž\))@9GHJ”]k%GfLd)1%\)?):OiR$0CP);)1%1JF&C:4
H%5\)GT))v1$v4?4)?A&AD];<4)jGHJ)P)4%U1Iu$BJ
~1)P)`1~1H%C4]J4(J4$i%G;<4)jGHJOB)1%O%)€Iu)Ÿ4
G)1%~1)€ƒF)1%Q9)N%$BC5%`1~1H%C4F14~1)B)_
$B~1H
B%
$i%
p
4)†1
(f
r1
OB
GHJ
)s
(
攃•
GBJ
HJ
F?
(%)
)B)
)U4
J
4;<%
JB
I%E
dNG_$BB%3d\)N^4GlFB%G_C1)%)CJ4r')D%Gm
9)S$SC%gGT)$B)h4IfF?)B]CJ4^FOi9\)?44%1`1\)^
!%=~%5F3\)?44%1\))@9GHJFBp\)5)G14G_4GfLdN)
1F?%C;<4;k%G„9$B)J54GH)X]A1J4:FFD)E)4fLc)Sd
c%G<%$B%C^F^Fc%35OJH%fL)JQd4F5$B)J)J1R(QFv1
rf3)H3)3G?4]~1H%C44:FQ14%13rfLCg4H)1J3F5%OW94d%
Fe%)B%3d)1%)B4D)4)%C;i$B)%(13R4%U1OB)B4D)4d]
~1(kFBG€Q%mC;4)J([)B)GH$BF1LF&
=1
~1
H%
C43
)h4
1
(
攃•
G
$i%
Oi9
\)?4
4%1
)_
Q1
`1
^
!%
=~%5FG;W%9%QR%45Y)^$B)1%~1)€AP^$Bh^R
)1%Q]AP^$Bh^)BFp14W%)U4$‹G„9`1$^);k4ohP)3
C1)$B(54(`1]
5Y)^OBOj455FF5%FDd3)m)%EG%mF[I;k43G;WrfL
I[4 $BJ ^F +q*/ I;i% )<% 4Lˆ %1 J4 IJ 1 c4 CX A& )B) •
4Lˆ^)B))2GHJ)%\)%?4]5G;WrfLCg$?41JO5
4H)A5
23
lOMoARcPSD|15962736
CB43$i%\%mI54\%Ch\)5GDG5Joj4I;i%OBQCS4H)3QQgC4
\)?43j4COB\%Ch4b)1%j43F5%OW94d%43C14CPQ4dQƒ4GX
4]B4b)n1C1FD\)JN4GmQ&)14O453QH)dI%gF4b)HFCc
%)$%]AFa45CcQ~1(cCtr41)d)U4)1)4bJ%E;W4
C;4)J)U4%1`1(1JY)€1(54]
LC1G<%\)?4v4)<%$i%5)H4FS\)5CJ4^!%=~
%5F(J4);p\)5))XL3\%Ch45Y)^CX)B%)t1$i%c4)m\%
Ch^!%=~%5F$BnOfG'CR)B)FDG%mF)X\%Ch))h
([)hp`1I\)5)CJ4$B4JB%;i]
A1)U GH%[žY) ^5” G;WGgN RFa C;i$B(1 `1Oj 45]
‚41)45Y)^GgdGg)U4G?%XG%1S4$‹G„9$Bp4)†1`1
GHJ)s$B$^);k4CJ4C<%GX]H%po
ž1JY)(544%U1C<%)f$^CH4€
?4AP)G;WF(&rfGHJ)sIB%Of”
ž<%)0)?G%mFg$^C0
j45OD4OuLO;4%U$‹G„9”
žY)^”)lJ5)Op4%N%CLg)4$g)%)mOBFD4?%(1JCJ4
)tF(1J(54)X`1QjC<%4:FKq4?%4s%OB)0)@9Q5h]CJ4(5)ž)%
\%)”d4)Pož1JY))`$g$^);k43$^)s34%5JIS3\)J1~”])JGa
?4CT)dP))XQ%mC;43Q%m;W4BL$BJGfL3D%I4;;R4)JB
JB9)v)W9$i%^!%$B=~%5F]gFa$@)m)T)U4G;<4•
\%Ch$B\%mI54\%Che4)JBJB)B%)t1^)@9$BJQ%N))4
`1$v4BL]T)FaC<%;W4C;4)JGHJ)s$B)U44T)%4O%41J1J
p]
5Y)^r%)r&3\%Ch4%NI031J)'3(J%FT)ILI54r4
Fa;i)%=142)_4%4Ž)54!aC<%B4OBF^4)F$‹G„9
`1d]
24
lOMoARcPSD|15962736
%4)%=14)T)$?43dO114H)Q1J1)31)^F;iGf>3Fa
;i9)Ÿ4Oa43$n1HJFD)09%9%\%Ch)B%)t1k%C4fF)Jc4
)m\%Ch^!%=~%5F3$n1dp4)†1);FD):;iG%g)t1
\)?4\)P]B4%4)%=14tGd4$1%CtFDFa4;k4)%)%CD4
Oi$B(54€])lJ1%EF`14;<%r;134%4)T)$?4;W4C;4)JFa
GX r1) ;k%3~1(c)T)Ct`1Y)^5$B5%1(54rtlCD4r4
1);WC;4)JFaC<%C[C•]BFpk%GfLOB))D%S%))J1`1C<%
GX34SpGg1JFDC4fF$^)d14%5JISOi)X$BI1)%4)X`1GX
;i]
qKQ%1%(›R)1%Q\)$[BL)[([OB\)JB4$?4%5O;CU\)?4
)2OBc%`1)U44;<%G'GbGHCJ45\)J1)%)<%)B)kQ1C^F
^F3FBdtOBk%4%U4T$BQ%mGHN)E)4;;R4$B$^)d1`1;i
%E1FC4c$BcCLg]CJ4GddN;;R4FBG@QfL4%<XN
Fs%4;<%Gg\)fF9)S3GdOBO<%`1)f)fC4$%)lJOE)`1$1 
)5)?43\)&CXFQ%1\)J1)%^FH%ANJ+..Kož)%gB%OB4L\)P
`14%1”] %g Ga (& OB )U4 )B4 Q%1 XL (J% C Fa )%=14 2)
V%45)(54 C<%Z]5(›~e4);51\)5)n4JB%$BJCJ4\)
)P)BLGg9)N%G%1GfL]B)s9)N%(J%Qd4FT)r4XF4;k4BLGmOXL
5)(54C<%ž)%14”Gm)2)G;;R4`1FT)3e4);OBOXLO?OB
;ir1)BLOBFk%(~1(14OH%L15JFe)J)2)g] XL5)(54C<%FB
C‡HJ3)1) Os)U4 G%g4T \)?4r_4 G54R CJ4FT) C;i\)% $BJk%
)%4O%41Cs4)XRCJ4\%1]
;<Q%1o
Y)$[$;<Q%1OBFDI%P)d4%5C0Q@)XRGfL34:FqKQ%13I[4RK
Q9)N% C5%`1)% =142)3Fb% Qd.+ XFQ%1 I[4)B))B4 ƒF
4141LFa$g9)P14%4VqKXFQ%1BLGm4)%\)&)s35`1+-*,
$0%(†xZ]
¢;R4I[4Q%14)%5%(†G;W\)R%([nG<% )5)?4V+.q.Z
•FD$0)JB4GB%1J3)sCD41fFG$%ErfLI[4g$^)d1If4%1
`1IfD$B5G<%$1\%9G')JI[4Q%1%(†R^!%•=~%1F
25
lOMoARcPSD|15962736
)ƒFFSGP)Q%mI;k45)J4%5J(†GbGH$B\)P)OE$%E)s)B))%~]£
)1%\)$;<Q%13Fb%QdFDt1GT)$?43QFaQ€C43g1J4%U15
QE3~1GgC?4)Ÿ4r44%4]fLOB)1%t1GT))<Q%1]‚;1\%1)B4^F
rf))0\>CJ4^!%OBFOˆ)TRGfLe4(~1Oˆ$@h4Q5%5$0%
)J`1;i1FBpP)1JI1)t\)&CQ%1G5]qKXFQ%1%(†OB)U4
I%$@p4%53d4%5C0Q@)X`1I%P)^!%•=~%1F3OB%gF[
)BJ`1g$^)d14%5JISIfDG'HJ$BO;4%UG;WFD9)Jž~G5”d
4%5C0$gFs%Fa]qKXFQ%1%(†OBqK9)J45)G%\)&3L\P));i\)5
)1);4Q%1BJe4G;WI[4CO;4FDJv13c4z41J3Q)f
rJB%C1CJ4;)G14QtO])lJFD(5)4%N%)P))TCJ41%EF`1
4;<%%E1F)Tv1nr1r;1G'4&$i%GX;i%E1FodOB)jY%F
=L4%h9;k4;k4rfL)B)c J13CJ4CLg)L:JBY%F3
v1tOB(_4%N`1)`L;k44%h9 W%GH%9)5f!%)xv1OBJ$@
G;W)W9OH%QR%NfF$BI;k4oQS49)Ÿ4;W4C;4)JGXF14LfF3
F1%\)F;W4C;4)JC<%GX•F14LI;k4]4JB%C13dtdp4)†1
OB)0G[4$B(4Of$†))ƒ4]A%1G5IaCO;4v1)ƒF\)Ÿ4G0)([
C;<4:`1CPE3`1%))J1IfD]:4)<%Gde4OBXF4;k4)&)R
)JJ)5)?F1L$BF1%(1v4)s@939)XGX)lJ4;k4?4)11)R
C;i]qKXFQ%14)%+q*/)f$@3CJ4Gdd+,CH44L3+6QN4)'3
.,)5F)J13Kq.)J544%59$B6-q%(†]
=1$^Q%131Q%C{G;W)s`15%(†FB4BL1LI1)%4$u
tO;CLgF'%);o)B(~)s4?† %•%(†^F+..Kw)B(~)s3)B
f([3)P)C03$^)d13)B)@)sB%^4Ob%OH=hL?•\)J1)%^F
+,/K3)B4JH%4%1JOb%OH4?)T)@F%(†\)J1+,,/x4;<%Gj%G;W
\)&CQ%1G5OBCH44L4LˆC[4;<%r'A%Y)3)LE)1)
1%3BfL3GbCH44L\)J1)fFX%)%EANJH%)_A1V+..KZG<%
$1 )5)?4]4;<%%v4G;W4)%CQ%1G5OB%(†")HFL$BJ
\)J1)%YœW%V+,,6Z$Be4OB\)J1)%%v4G;WI[4H%Q%1^!%•
=~%1F]g(13$BJ)<%$1%1 J4$BCJ4\%))B)")h‚f•]
)T$BJ)1%$;<Q%131)@)XL([\)5)14%U15Q%1•GdOBIJRFb%)<%
\>G;W\)&OH%d)U4•\%ChC%4)JFb%OJH%o)U4XFQ%1G;W\)&
$BJ
26
lOMoARcPSD|15962736
) \œ +/ V +. )%Z d C5 Qƒ43 F€43 )X93 d )T) )J1 O5 FfL C^43 dN)
);R4`11F4%5J:44L]C14CP)J1(l•N));R4`1")@4%5J3J
v1Gj)T))%F3F&dO?4FBL3F:F);F€)%F3Gj4z41J3G?%\)%d
C^43F1%Ck3)fCSOH%])U4XFQ%1G;W\)&$BJ)\œ+,VK/)%Z]C
Q%1drX)%E(n434;Q5QNJVHJ4%5JZ3Q%1d)T)Fa4LE3\P));i
1J]d)m d%4)E )@)HF \)&R GfLG' %1J )kFD Q@]A Sf
r_4])U4XFQ%1OJH%Q1G;WrfLI[4$BJ)\œ+q]A%1J1J3C14CP5)
G%E4)E)@)T\)?_43IL)XdFDXFQ%1)HF\)&)T)4;<%$BCf3
Cv1 d 4%4 Gj v1 )@3F1%J4$:4O3d4t(4O;4)HF)T)(5
H)]4JB%C1tFD(Q%14JH%OE3\)?4)D9)J45)BJN]
¤H%)B)!?o
=1~1H%)B)OB\)$[)_.`1^!%•GfL)P)OB\)$[)<
Y)c4~$B5Q@)%gC%3Q1J4:FH%)B)3)BA5%;<4$B)1%I'L?4
e$BfLe]
~1H%)B)Q14%1$i%)1%D)%C;i$B(14%4)1);~1H%
C43FD)B44%U1G•rBd3Q14%1GgG;WO&9~14b(kG€Cd)s1%
C:43 FfL] %1 4%U1 ClJ Q_ )JB) 9)% GgQ1 )U ž H% )B) !?”] ~1 H%
)B)OB~1`1([)B)GHOiO1JFRGj)J\)$[`1)U4\%Ch)P)
F14FD5%GjLp4)†1$g)s$X3GHJG_]
A;i1~1H%)B)OBi%FD(fCD4O54H)A5CB4]1%Q)f
OB)1%I'L)BN•U$])P)C;iFaOBt1H%A5%;<4Oi3CD4$B)fF
4)%F3CN%()%CD4%$i%Gj):%`1N•U$HJ)B))T))UCX
c\P)$BCLg)4]1H%A5%;<4OBt1);W4%EQƒ4FD%m)T)
$?4]5)C%4Q1SF\%ChBLC1)T)h4G;WrfL)lJ)T))U?4
VZFB%mGT))P)OB•4%U1H%A5%$Bt1);W4%EOB)1%•414C$B
I;i%]
t1A5%;<44:F)P4%1$i%QD):4F5%3):4C;<43Q0)1%Gj
F5%4d%Fe%)B%3CG&9c%)1%J:4)j4LE]1%4%1Gj):%FaC;i
$BFa(1OB~14b4&(J4J%E39)P1I;i%OBU4Q_9)vG%4b)<%
\)&
27
lOMoARcPSD|15962736
c%)T):4Q1L1JCXG„9]JBQDD4bBCF5%GgG;W(k(J)%9
$B3)1%)B4DR4%U1dC14CPFi%GfL$BJ^F+66.OW9OH%4d%3^F+66/(k
)%95\X4b]fLOBk%Iv4Gmc)_54)%OˆOi]J$@L3)P)4%U1
t1H%A5%GaFD);k45Oi3CQBLG:)<]")P1C);k45dQ_)JB)
9)%”H);A%m”_”4;<%)BL`1F?G<%”G;WOBF$BJ^F+qqq
CJ4Oj(~1^!%]£4%1Gj):%9)P1?4ClJQ_)JB)9)%”c\%F
)@4LE”_” Ž)(54F?)`1”$B)?4AP)4Gg`1;4)%E9
=~%1Ff@?44Lˆ4)%ˆFV)1`1GH%)%)BJ4LˆZ•
+,8q]
k%GfLe4Gm)<)^V+K6-•+-,*Z3?4OBFD)B)Jc%%4
$gGHJG_$BB%^4)s$X]^F+-KqG;W$1Cj!%)?4F<%$g\%)Gm
IHL)J)5%~$B(1GdG;WQc4%U)_$S;4)%E9=~%1F]1\)%?4
FX3$1Cj)f?4Q1)hLOBY)5)%)J)<H%GfL]H%k%GaQB)<
d)1%J)HG_4CO;4)1%Jv1R)1%Q•)m)%E)J([)B%)t1fF•
I;k4
%EH%)B))HL(J4(J4$i%)BH%A5%]%E4:F)P4%13rfL\P
Q1Fa39)P1C;id~1•Q_FBGd4\P,4%14%U13)1%4%1Gj):%d~1d
)&(J4dJ%E G0)F149)?45)\%Ch )<% ]%EOBk%)<
Y)c4~$B_")%]%1)P)OB;W4Y)c4~1LFa$g);i41F39)5%
(1OB\)5F)<Cd41%$BQB%$0žH%)B))P)5)%;Y)c4~AB%
0”];)1L`1Y)c4~OB)1L`1FD4;<%C\)J1)1%O&44)l
4;<%I;i%CT)QBL3fQzFFD$XGgBJGd]C;iFaOBF;<%)%4%5J3C
)b%4%5JOB9)P1C5%`1Y)c4~dGg)UžC5)C1”3C9)P19)21)b%4%5J
Gg)Už!D4;<%4)%Fh”]CFb%QB)<d)T))1%J)H•dOB4[1
`1HJ(†GmO C<%]C;iQB )<%`1Y)c4~d)1%J J%•dOBQ%m
;W4)J(_FH))fOpLEG%]
t1H%A5%$B%E)5)OBk%5C%gGH% p3Cj3 )B4^F‚f
))1%Oj)s4BL%))_)1%$B)_5FGmOˆIJ$1OBF)`)Ja5
t14)f3GH%)j]Y)%Y%)G?)Lm$BJ)B4^FR^!%A&
)B)IJ1c4G%)B)4)%)_Oˆ]1%I'L?4$BfLR)1%
Q(f H%A5% Gg4:F )P4%13C;iGfL Fb%I'L Gg rfLI[4 OH%$BJ^F
+6/.]
lOMoARcPSD|15962736
28
lOMoARcPSD|15962736
);1p\)5))h41G')^FrJ4G%E)5)3(1G%E)5)dc4Iu
(14
)B
)5%
s
•
Y)
)_
/
`1
I%
P)
BL]
B
QfL
4%<
)h4
1
(
攃•
G%
)^F
\)
I%
P)BL]
);1p\)5)¥Y))5%)sG;<4BLdc%G<%P)XCJ4^F9)j
`1D%[QR%Fi%)2G;W\)5))B)$BJ^FK***]4BLH%$0CPBL\)%r;1OB
=~%5F3d54%N4G;<4?4•fL3)P)4%U1OB)B!%) @\)JQP
);V_);$%E)_1(5)$B5$5\)5%(5)Z3(59)P1%OBI'L)B)J5
(›~R])<%)B4Lˆ3\%)G?C<%$BJV+q*KZ$1%1 J4)JI[4^
!%R3$^F%BD%CR)B))s9)``19)`JB%_V(1)DB
D%Z$BrfLGgY)N%)5))<9)S)f`1Y)c4~]^F+6.,JB
\)54)%JBQD\)BLQ0G9)5)JBJB]T$@L)5%)sG;<44BL1LOB
\N`1I[5Cv43QNJ:I%P)`1R^)J5)?4%BD%)fI09
\œ%EF66*^F)^4 J4•BD%$BJ^FK***]L)%I\)5)\)%$BJ
)^F\)I%P)BL
(
攃•
\)?4
Q0
OH
O{4
QR%
L
G;W
Cv4

OH%
);4
$u
4%U
•
\%
Ch
R
QN
$B
I54$‹r;1\%1`1^!%3GdOBj)m\%Ch;k4
[);\)H%)B)oJB)BC4fFR4%U1OBk%?$%)5I1))fd
?4rfLI[4^!%•=~%5Fe4);5Q@)jLGHJG_Cs4o p
)5)?43 p)f?43)5)?43)^x4JB%C1tOBk%4%i%
)%E5;O%EO%1G$%E)s)B))%~34%5JISGBJHJ)<%9)J4\%]
fLe4OBk%c)_5)JHGD4$^)J53\)J1)s);)D%)NJ3Oˆ\œ%EF
I1))f3C;4QBL)LGgx1%QJB)B)P)OB)1%I'L)BOBF$%E);
$%E3C;4QBLJBQD:4CT))JBJB)lJ\%m\%Chc]
);1p\)5)¥%EI[4;W4)<.$0I1))f\)?4)2)ƒF;R4
)i )U4 4;<% d ?4 O@9 ^ !% •= ~ %5F FB t )ƒF ? $%)
CLg)4)%)s`1IfD1]
);1p\)5)¥1 p)f?4V+*K-•+*,KZOB4;<%Ga)%EH%
%E$BOB$0$1d?4\)1%(54$BGagFd4)Jg4%5JIS)J)s\)J1
~%E1F3FaIv)<% pO?G;WJ%OB)<%\>1F4%5JG:44LCJ4Gd
HJ")@9)5C%m)kN3);4Gm:H%39)5C%m$B`4)GD3)T9)N%d
([N%c9)@4%5J$B9)5C%m)J4%5J]^F+*,*$1 p)5)?4V+*88M+*,KZ
)JrfL
29
lOMoARcPSD|15962736
I[4
^
!%3
Gh
;W4
)
?43
Y)c4
~
$B
$
攃•
C1)
,K
$0
)%g
(†
Gm
)<
$i%
FJ4F\)1%)d1)JIf$B)m)%E([J%Cs4`1)B$1G%$i%)%gB%]
1t)J)JB4~GGfLGm)s)B44BL]1 )5)?4)P)OB4;<%
(54O@9C1^!%$BOB4;<%GagFd4)J=~%5FC1G<%]
1 p)f?4)P)OB$0)JB4~G;WG)sH%^!%B(1BL
OB4;<%(54O@9C1=~%5F•C;<4H%)sGj%`1;i1$BOB4;<%
FR\)J1)%Gj%CJ4O0)(~\)J1~%E1F3GdOB\>)%ž!%)\%)Q5
)s”
1)5)?4OB4;<%G'9)5C%m^!%•=~%5FG
F_C[C•)Xo!RCD4LF?3f41J)XO;W4)s)B))%~$BGgGa
FR-^FFDOj\T)%)D%H%\%)G?])P)$1 )5)?4OB4;<%)JI[4
^Q%1%(›Gfv%H%^!%V+.q.Z3(54O@9C1)D%1JGB4:FKq%(›
4€%)k$^)X)<%Gd]
);1p\O)5))@OB)%rd);G)^F^!%FB\)?4TF
)%mrlF)T))_$BD%I4)%~3e4)~)jL4%5J$B(%)$%G'n4)sR
GfL]?%r%G;W4%i%)%E)Jp\)5)FD$B%D%I4(kO;W);(1o
)GD)%~`1\%))B))^4 J4n\)%d^!%•=~%5F
4:FQ1\>o
M )%;k4o;Wc)_)lJFD$v44:F)%gCX)1L DIJC%gGT)L
G0)])P(%))1FI[)%);k49)N%I[.\>)%oY%)4%'3)k9)h3))%Q%m3
$^(5)];i%)<% 4;<%GbNQ\>G;W4s%OB;k443GbQ1\>)%4s%
OB%)G:])U44;<%GbQ\>)%)TG;W)sCJ4=~%5FGm)%)D%$B
)%GT)])%GT)I%ˆC1H%^!%3GgIJ)B$1(JHC13)P(%)9)N%OBFFD
QB%$^(5)Gm9)fB%1J)X93)U44;<%Gb\>)%BLG;W)%1OBF-4%59]
yE)X4%59oCH44L3QN4)'3)5F)J1V%G1Q14;<%•1F\)?%Z
yE)04%59o%(›rX)f]
yE1F4%5o:4%(›rX)f
30
lOMoARcPSD|15962736
1\)%GbG;W$BJ)sCJ4=~%5F]ADF5LNOp`1=~
%5FnCr%4I;i%OBo=1~3;4)%E93@9)m4%5J)S3C[4%N43CW
4%5J$BF%)\%)Q5J(›]CJ4O0)(~d)%g)J(›c%%49)SC5)=~
%5Fo)^34Lˆ")%Y)1)x]
s(%)RGfLOhGj)2OB)JB4)5%~3)JB4~3J$11pD]n
)<% 3G;WFRCD4C1Q1J4:FN)U4)s(%)rX(&d4:4QT)If]
%gBL)m)%E;;R4%QD`1C%gGT)Cs44;<%B%]);k4CT))s
)`LI[1$BJ(5)\%)G%m`1)J4%5Jo_);oC4I4MO@4U!H)~
$B4e\%)o\%)I0)3);3Oˆ3rf3)]
);1p\)5)¥)h41$n1)1F1rJ4\)I%P)^!%•=
~
%5F]
¡
$s4
)L
G%
BL
(
攃•
4%h9
p
\)5)
d
)F
)%g
)?4
%
$g
g
4%5J
IS;i)Bn)<%9)J4\%r;1]'GOh)h419)N%)%11L$i%^
!%3
?%
)L
$s4
(
攃•
G;W
4a9
p
\)5)
CJ4
)U4
)L
I
O0)
)1F
1
B
D%
Oj
(1])BJ)f5%¥
Thuyết minh tuyến K9 Đá Chông – Làng Văn Hóa các dân tộc Việt Nam
);$@LOB)LrlG'O^Q5)$B@9)m)h41e4Q&Gj)LG%]
f4$BO<%Gj%)Jr%)1LFa?4LIO0)4~%O<%)BJ$BO<%)h
(_\)€lCfCs4)XG$i%JB)m5QH)s(%)35)jL?4%5J$B5Q@
)1F„9)S)L))s(%)CJ4)LG%)1F1$B4)2I;•4+4BLH%B
D%OjBL]);15QH)s(%)3)%E1Lrl`1GJBFT)G'G$i%FN)GX
BD%3k%FB4;<%IfF14Q%m(rlK63-*]);15QH)s(%))fF3
BD%5)
$i%)B)9)N4N%")t4FBk%5QHrX9)5pH3)T5)\)JN4
)k+**\F3
GmG$i%C4fF)B)9)BD%]5QH)s(%))fFd
Q%\)?43GmOBF)B)?4`1FD)LG%)T\)?4)m)%G;W)U4
J4;<%1
Cs43C;i\)%Q&Gj$BJ)1F1)LG%)Tr%4%i%)%E
?4%5J4Lˆ
)0)%EG14OB4%5J$%)`)%EFOi9/$Be4OBC;R4GJB
`1)h41CJ4)LG%BL]B)04Lˆ)0A)%EG14OB)%)D%C;R4
)D%)1F„9)S)L))s(%)$Be4OB9)dGJB`1GH%4%1GT))h41]a
Q%EOB-/QH)s
31
lOMoARcPSD|15962736
(%)C;<4%m)s)5%")%G14v4G%)L4BL)?F1L]g9)P1?4L
4;<%Gj%r%4%i%)%EGfLOBFD4;<%CXGaQ%E34;<%BLG'n4O5%
F5LQ1LCG;<4Cn4C;<4(k3O5%rl^4CG;<4Q1Lf(k)X$i%F_
O;k4Oi%+**C%EG:4FD)5434;<%BLLIv4%1)1LC‹3Iv1J)1L)X93
IvQ•J)1LF)T$u4s%$i%FD5%CX)f)%E$B\)?41%\)54;<%Gd
)P)OBQ5B%4Lˆ^`1)h41]BFD4;<%\)5CX1Cs4$B
e4OB5)1LC5%G&O[`1Q5B%Gd)P)OB1)9)Srl$B1)OB4Lˆ
^]BFD)B)$%%v4FBF4%i%)%Ei%Fs%4;<%3)%
)B)$%
BL
)T
(
攃•
CX
OB
Q:3
4;<%
FB
_
)1J
)1J
QX
LE
'L
4%<
G_4
R
C
GfL
FB
);1
1%Q%N3r%4%i%)%EGd)P)OBlF3lFr%[4%i%)%ElF)s
4Lˆ4fGjLG``1lFOB4Lˆ)0)4f3)%EH%)4fG'
G;W+65%rfr1)C:%)4fOBFD4;<%J`1)B)9)J1");W4€
•N%")t4e4
4%4
);
5
QH3
$B
lF
(
攃•
OB

)J
5
QH
)s
(%)
Oi9
/
C;<4
%m
)s
)5%")%
$B
(
攃•
G:4
)B)
v4
GH%
4%1
GT)
FT)
CJ4
(
)L
G%
Oj
BL]
B
(1
GfL

(
攃•
)?4
1
O0)
CT)
)J
GJB
)B
FT)
4BL
)?F
1L]
)h4
1
(
攃•
G%)1F1Y)I%P)O0)(~Y65)?4$B B4$^)d15IfD%E
1F]
);15p)jL?35QH)s(%)$B5Q@9)S)L)3)h41$u
);<4Q%G ^4A5OBk%O;4%U)%)B%`1A5P)n^F+6,/]:)`
0)3A5:\P)L`1)h41G'C<%r1)fIf3C<%r1IfD%E1FGm
G{% $†))ƒ4 $BJ4BL K767+686]f4 );1 pGJB3 n^F +686 G^F
+6,/3)%)B%`1A5G;WO;4%UQPF@H%Y65)?4]
Y)I%P)5)?4ƒFCJ4)E)4$v4GXG:%4t)LEA1T32)
BfLds1GDG01OpK+GDq$†GDA&$B+*/GD+6\%)GD?45)C4fF
BD%\)JN44j/*\F)lJG;<4)%FQ1Lwd4%1)4%i%$i%Q1r')j!›3
!%)=143A1CH%39)P1fL4%59(?4B3Q\%1(?4OBr':4 @3)LE
)1))œ32)")h)s]
lOMoARcPSD|15962736
32
lOMoARcPSD|15962736
dGD1JQT)f(J$i%;iQ%mOB.*F35Q%Edk%1Ji%+.-38F
VG2):4Z3G01)T)Q0)%1&)B))%gFN))€31JR9)P1A&$B9)P1
?43)X9Ij$g9)P1fL$BfL1F]
Bk%n^F+6/,A5:G'O[1)sGmrfLI[4\)^_CJ4\)54
)%)4!›VB%O%EG;W2)BfL\)Ÿ4G0)Z]
Y)I%P)5)?4t4s%OBYq.3C;iGfL4s%OBY6]Y)%A5`1)h4
1G%$BJ{%$†))ƒ43k%Gj%;i9QNJN)%)B%A5OB%EfL+*q3k
(R Gd 4s% OB Y,/ ] D% C;<4 A1 T) k% c )_ Oˆ $%4 A5 n 4BL 8 i%
6767+6864s%OBY,/A]i%\)%G;1A5OL4)2RY)I%P)5)?4)T4s%
OBYq.V_OBY,/yY6|Yq.Z3GfLOBG01G%mF3OP;R4d9)J4N)G„934%1J
)?4)@%E3d(?4B)NL13\)P)@CJ4O¦)3L†)3GXG1%CD43OB
G01G%mF\P3)%gfL)l9)`3Ifr41));1)iVC;iGfLZ3dG%g\%E
4%U4TQPF@3)@%E)J^44%1(NrXGm?%QDGD%]
k(RGg4%U4T)%)B%A54:Fdo
M j4Co B\)OBF$%EO%)JB3)@OW%3QNJGNF$E(%)F?%C;<4]'
G;WAD;OE)?4Q%)N%HJdQE3CJ4QEd543CQEdO:4\P)]k%
GmA54)24j4%4);1B%\P)RH% ^43)@%E)J$%E9)S$S\)%
d5GJBi%)^F$%4A5$B4)%_Gm9)S$S$%4R ^4(1BL]
M j44jFd\X)jF\%3\%Ch`1)jFd\)N^4C%E%$BN
5(d4)XGD4IJ59O[FH)`1$e\)Pc4fLC13d)E)49)t4)4
)XGD)J5)s3)P)GdOBLGNFQNJLEG%1JB)%)B%A5]
L$@L)jFdFD();WG%mF\)?4)@OW%)J$%E4%U4T)%)B%Gd
OBG;<4r4)jFI3)„9]Cj)BOBFQƒ4OJH%Q1\lO%dFBf(uF\)%
1(5)%)B%Q09)NFB3d)%gXF4)•9%\)?49)Ÿ4)J\)d\)^
)J?45$E(%)$?Cv4]
CJ48^F)%C1))4!›_;i3)%)B% A5G;W4%U4TQNJ
NH%GfLQ1Oj$i%c4)<%4%1OB.^F.)54+64BL]dOB5)<%4%1
(1o
33
lOMoARcPSD|15962736
W+on4BLK-7+K7+686i%4BL*-7+K7+6,*$TOhGdN;id)%C1)3
O;4%UA5R^_1JB)kRBD%]
%^F+6,*IJ!›M4SL@9\P)Qƒ4F5LQ1LC[)^4r4FD$0CPR
4j)0r'kfL3)J)%)B%A5OH%G;W)Lm$g%EfL+*q]
WKon4BL+67q7+6,+i%4BL++7,7+6,K3\)%Gd§F%gA&F;1JO%%9+*
4BL3;i(?4:4If41J+KFq*3d4Lk$•G3)%)B%A5OH%G;W
G;1CR$gQNJNH%\)^_Yq.BL]
CJ4)<%4%1BL)h414%U4T)%)B%A5R)jFI;i%j44jF]%4$%E
)Lm)%)B%A5r4j44jF$BJ4BL*.7++7+6,+\•JIB%/)//Vn64%<i%
+.)//Z3$i%([)1F4%1`15G:4)P)L4%1 %‚?o¨lClQrJ$3Y1©lOrl$3
‚?F\%39)P1%E1Fd5G:4)P4Lˆ%1=Lg3%g34Lˆ^
)f34LˆC4534LˆJB%1FV9)%I0)Z3v4$i%)1%O[O;W4OB
N)$E$B?4Q%)]H%j44jFBL)%)B%A5G;W4%U4Ti%4BL++7,7+6,K
Vq)54,4BLZ]
i%4j%^F+6,K1)@G0)d4Lk!›Iv4F5LQ1LA/K•FQJFB
D%3N%")t4FBYq.ƒFCG;<4Q1L`1G0)n)5% 1(143)J)%
)B%A5OH%G;W)Lm(14QNJNH%K+]
W-on4BL*q7*K7+6,-i%4BL+,7,7+6,/(1\)%%E9G0)"1MC%G;W\p\3)%
)B%A5OH%G;WG;1CROH%Yq.GmQNJN$Tk%GfLdG%g\%E\›)@)k
RK+]
H%Yq.\)?4)2OBk%4%U4TQNJN)%)B%A5FD5)Gk)j3FBt
I%ˆC1)%g([\%E)LF?CX1Cs4);%)B))2))T))%)B%A5
Q1OjIJ%E(› J9J\)%$B!%\)1%OJ$)`CT3GdOB5)<%G%mFo
M j+o)54.^F+6,*VIJ$%E(† J9J\)%)`CTZ
M jKo)546^F+6,*VIJ$%E(† J9J\)%)`CTZ
M j-o)54.^F+6,/VIJ]!%\)1%OJ$)`CTZ
34
lOMoARcPSD|15962736
D%G:4\)J1)sO%4%1 %‚?M%E1FG5)4%5CH4)5%)%)B%
A53)`0)$g9)P1 %‚?OB%E(›YC1l$r\%35œ$%4:Fd5%E(›
!1GC1(J$3QJ$3Y9C%1J$3 19J\)%w)`0)9)P1%E1FOBG:4)P")v4
)B%35œ$%4:FG:4)Pe^zMADC;R4AD#3CjY%))%3
4Lˆ%1=Lg$B5A5(›\)53OjGj%OBF$%EH%Yq.$BJ4BL
K-7/7+6,*]H%GfLG'\)Ÿ4G0)(15F)54;i9QNJN)%)B%A5G;W4%U
4TCX]
!DG%gCX)h$0U1FBP1%Q%GOBG%g\%E$?Cv4`1F?%C;<4
4%U4T)%)B%A5OH%)kRk(RH%%EfL+*q3k%FB)h41)zQ0
nC;iCXz)@]%gGdG;W\)Ÿ4G0)H%Q%QNOBF$%E4BL+K7-7+6,+
4%U1A19)SC5)4%U4T$BQNJ$E)%)B%:)`0)V)`CToG:4)P")v4)
B%Z $i%JB)L4%1L %r?$BCJ4Qc%4a9Fa`1H%;i4{
4L%593C4;i4J4BJ$i%JB)L4%1L %r?v44BL+K
)54-^F+6,+3G'G;W]Y]l)%rJ$)%\J(\%M%E9)d%E4)%
_\)J1)s ^4 M%G'\)Ÿ4G0)]
e4H%k%GfL)h41\)?4)24%U4T1JB)%)B%A5FBtc)_
)%gQc%$%4A5CXCs4)m)J)%gGJBGH%Q%m\)5)1]%Q%m)X
OBGJBAD)P)C03=fœC4;k4IJG:4)P zMAP);)_)XA1
)X9)B)C4;k4N4IuGj$%4A5$BJ4BLK-7q7+6,*wJB5QD
C4;k4S!%g1FIJG:4)P4Lˆ^ %)IuGj$%4A5V)54
K7+6,.Z]
e4H%k%GfL)h41v4$i%AHG'4)%_FD($XGgGm)z
Q0)J$%E9)S$SOˆ$%4);<4rL(1BLR ^4A5H%=N4C;<4A1
T)O0)(~]
4JB%C1t)%gDC1JGc%\%)4)%EF4%U15)L4%1AH$B5
QDL`11Gm)s@9\%)4)%EF`1AH3e4OBk%Gm)~)5)C‡OLEN
$g p)POp;R45)FH4)JXN5Oi95QD3e4OBk%P)O›\%)
4)%EF)[%ˆCJ4)LF?4)%E9$S$gL3\›)@39);k45QNJ$E1
%)CJ4G%g\%EGX;id)%C1)]
35
lOMoARcPSD|15962736
i%5([\%EG'I%ˆC1RYq.$g4%U4T)%)B%A5)TC{CB4GfLOBG01
I1)dp4)†1O0)(~GaQ%E4&O%g$i%([4)%E94%U4TOfIB%)%)B%A5
CJ4)U4^F\)54)%)4!›_;i]k%GfLG'G;W)P)A5)s
OBF^_GmA5v4$i%AD)P)C0OBF$%E3LG0)FD($XGg$g\)54
)%)4!›_;i$BrfLI[4‚RF%gA&3G%gGdB4OBFp4)†1
`1?4CT)^4O]T))h41j9)N%4%U4T39)5)Lp4)†1)P)C0
`1\)I%P)BLGm4d99)j4%5JISCLg)45)FH43[)BJIfD)J
5))E)?F1L$BF1%(1Gm)h41$U4$B43d%gF%)[)%E)&4OW%
FJ4F`1A5Oh(%))<%OBrfLI[4;i%E1FIf4%B;iFH)3r'
)D%?4Qƒ4If)`$B$^F%)]
!4%U$B9)5)Lp4)†1)P)C0`1\)I%P)5)?4)T9)N%?
HJ3(~1)U13f4X9?4CT)]L$@LH%\)$[BL\)?4)m(~1)U13rfL
I[4>%EG;W3\)?4)mF;WI1)4)†1?HJFBOBF(1%OE)\%Ch
4L)œ`1?4CT)]T$@L?%Gg4)0?HJ$Bf4X9jf)lJ5
Lj(1o
M ")N%4%UG;W([4L$„O0)(~`1?4CT)H%\)$[FBA5G'R$B\)
$[G'(~IS4QNJN)%)B%A5]
M ?HJO0)(~9)N%\)W9$i%rfLI[4f4X95\)9)S@)ƒFFSGP)
HJ([)JB)C54`1\)I%P)3f41J)XO;W49)S$S)fIfi%GfL)s
@9;;R4GHJG_`1A5$B);R44JHN)G„9`1Y)I%P)]T$@Lj
d\%Ch)B%)JB3\)J1)s3C5))U4?4CT)9)?C;k4)T))_\)?4
9)v)W9$i%;;R4`1A5
M [?HJ$BrfLI[4Fi%9)N%9)v)W9$i%G%g\%E)[%ˆ`1Y)I%P)3
rfLI[4Gk$0)P)L$BG59_4)j$^)J5`1)fIfi%GfL;R4
%EF$B)s@9GHJG_`1A5]
M 4JB%C1t9)N%)hp)%EN\%)Gm9)S$SG<%(4QDGD%3GfLe4OB
CLg)4`1QDGD%1$Be4OBO<%IHL`1A5$i%fGD%]
36
lOMoARcPSD|15962736
!GHG;W5LjC3)h41j9)N%\)W9$i%5O[O;W4]
XGgOB\)W9);)BJ3)lJ?%dQ1OJH%9)%\)W9);(1o
+] ")%)W9$i%5k1\)J1)s)L4B)GmL)JH)c4)mJB\)
$[e4);)%\n4?4CT)])U4^F11G'9)%)W9\)5]5
Gk$0G%m)T)OB%E fF4)%E9V`1AD fF4)%E9C;iGfLZG'dL)JH)
c4 )m\) $[ )54 K ^F +6q/w C;<4H% )s fF4)%E93?4 4)%E9 +w
%E)%\wC4fF)%\AD=9)t4]]]]
K] ")%)W9$i%)P)LgG019);k435Gk$0Gd4fCJ4\)$[$BGD4
$%)fIfG019);k4)`GD4)1F4%1QNJ$E\)I%P)oS)mOBLEœ3
A3!=$B5O[O;W4$eC14`1)LEA1T3N4œ$B)P)Lg
H%5r')j!›3!%)=143A1CH%]
-] ")%)W9$i%5k1C4;k43)P)Lg`15G019);k4c)_)J
)fIfi%GfL)1F13;R4%EF$B)s@9GHJG_`1A53\)?44n4Qc
(45fLr1)\)?4)2GmOBFG„9\)$[FB1Cs4)kOBGm5G01
9);k4dG%g\%EG;W?$%)]4:4`15fLr1)d)mOBo
M 5fLr1)IJ5G:4)PO')GHJN4$B)B;iC:4oc4AP);3)`
0);i3)`;i4)P)9)`3ADC;R4AD=9)t43c4)1FF;C;R4
$]$]]]]
M 5fLr1)IJO')GHJ`152)35Gk$0fGD%C:4o);AD;OE)
N%fG;1fLQB4$?4nGNJC;<41$g32)=N4AT)G;1fLCjF
);k43s$%E=9)t4G;1fLk%1nfL4LC13C4;k4JB
a4)B4C^FfL^NVrJB%3\)34f)H)ZC:41)):\)A]
i%C5))%EF1J`15QD)%(›`1A QNJ$E ^4A5FBC[
%9OBJBKq/3$i%T)NF(fa4`1)fIfN;i3$i%%gF^4JOi
`15)B\)J1)s)D)%g4B)\)5)13?%%;R4)XG0))h41
4%UG;W$B9)5)Lp4)†1)P)C0`1Y)I%P)5)?4]
BG%mFG%9)lJCJ4)L)1F14BL)?F1L`1)h41OB
B4$^)d15IfD%E1F]
37
lOMoARcPSD|15962736
);5QH)s(%)G'Q%)T%E1F)P)OBGX;iJ4;<%$i%/.
IfD1)lF3Fb%IfDOH%F14FD•$^)d13CLg)4C%4]i%FS
GP)QNJ:5QN(&e4);HJG%g\%E)JI\)5)GTF)%m3 B4^
)d1•O0)5IfD%E1FOBF5%)B)4GmO;4%U([GDG5JCJ4G<%
(439)J4S3@95`15IfD]
$i%BD%);5QH)s(%));1)@([)%mC{)T)B)9)B
D%BD%ƒFRN4H(?4B$B)1%QG:4Qƒ4(?4:4$BBD%)1L
tG;W4s%OB)B)9)4)T^F$^)%]BD%n)RtOBY%))B)
)^4 J4)JG1L$uO?OBC4fF$^)d1Oi)X`1N;i]BD%
)%EOCJ4(L4)†Fb%4;<%OB([)f)B)`1)sG%$i%)1]v4GXBL
G'(%)C1g$^)d1If4%1$i%)%gf)LECLg)L3)%gf1I1J3
S4U3)%gOˆ)D%If4%1$BN)U4$01))v4G;W14W%35I%P)$^
)d1$@)m$B9)%$@)mG;W?4)@]
%mF
G
`1
)h4
1
)P)
OB
B4
$^
)d1
5
If
D
%E
1F]

(
攃•
Q@FPG01G%mFBLRGf)J)U41%);1Q%)T B4$^)d15IfD%E
1F)25)C4fFBD%)k.*\F$g9)P1fL3OB4$^)d15IfD%E
1FOBFD9)j)D\)IO0):4!?3kfL3BD%]
Bk%GfLd\)QNJ:OBk%5%)%EG<%(4(%))JH5D4;<%C
\)&9;i%E1F3G;WrfLI[4CFD4sG:%)€$i%)%g)4Oe4$B
):;iQ1J1)]
5QH)s(%)dQ%\)?4ŒH%k%GfL)P)$TG;W)%)%;5%
G01)T)k%GfLCXG1IH439)J49)h$i%)%gN)1G„99)v)W9)j
)1F1$BI4JH3TF)%m$gG<%(43$^)d139)J4S`15IfD1)
lF]
@LOB)h41G'Ga)fG B4$^)d15IfD%E1F]C;i\)%
Q;i
)f
$BJ
TF
)%m
D
(4
`1
r4
1)
5
QH
)T

(
攃•
4%i%
)%E
G?%
•$g B4$^)d15IfD%E1F)TOB4$^)d1G;W)%1OBF)%g\)
\)5)14:F\)5OB4IfD3\)C4fF$^)d1$B$%)k%4%N%CP3\)I%
(N$^)d1)4%i%3\)?4$%3\)I0)$Sc4)W93\)fLr1)$B)::4
!?$B%v4OB\)G%g)B)$^9)t4]
38
lOMoARcPSD|15962736
n4JB% c4Q;i $BJG (N)Q CJ4)T \) Gj% \)%5 QH
F)TF'%)TGfL)P)OB\)5OB4IfD]Y)BL)TOBG%mFGj%FB
5QH)1F1\)%i%GfL]i%I%EP)d\)JN4+6q38+)13G'G;W)%1C1
OBF.SFOB4;k4_4$i%n4$v4F%g3G;WrfLI[4)B)j)m5%)%E
XCh`1OB43QN5IfD%E1F$i%\%ChIf4%1)ƒF4%i%)%E3
QNJ:e4);9)5C%m]
£
\)
BL
5
QH
(
攃•
G;W
)1F
1
)B
IB%
‘MG3
)B
IB%
`1
4;<%
‘MG
OB
)B(B3OBFQƒ4Cl_1$BQƒ44b3Fa(B$B$5);<4Q1J1))BOBFQƒ4
)ffLQ;k4)1L)fCl4%BG@9I@93F5%OW9€C1)]%gG54)hpRGfLGm
OBF•C%4)BR`14;<%‘G$i%5IfD\)5Gd)P)OB)B)2d$%
D34:FDIjF354%143\)?4d$%\‡J3IJGd\)4)B$BF5%)BOB)1%QD
9)@
5)
C<%
)1
4)•9
OH%]
%
(f
$BJ
CJ4
)B
‘
G
)h4
1
e4
(
攃•
)XL
QX
4<
$T
+4%1)BFBdi%Kj)14]£)BIB%‘G)T)s)%1OBFKj)14o[
$B
5%]
j
)14
5%
(
攃•
ƒF
R
9)P1
C;i
)B
Gm
)J
GB
?4
$B
J
C1%
(~
IS4
t
j
)14[)T\)XR9)P1(1)BGmGBQB$BJ45%(~IS4]
B+G%gGaQ%EU1RCJ4^)B`14;<%‘G35QH)s(%)d)@
C1G%g4TGaQ%E\)?4HŒ
d)P)OB)T))_`1j)14RCJ4^)B`14;<%‘G3j)14
`14;<%‘GG;W)%1OBFKOJH%oj)14$5$Bj)14)ffL)a\)h
OBFQ@Or4]
d%(k1)J5QH)s(%)Oi9FT)Iˆ)%m)Tj)14$5OBFD
)1)fLOi3IBLG-M.F3CD4n/•8F3IB%n+F/*GKF/*3d)T))%
)LgO;i(d439)P1GjJ4O$BG;W)HF\)&)T)$B)C^4J$BG?%
Qj$h]
4;<%‘MG1%EF$B)C^4J;W4C;4)J([)4)`L3G?%Qj
$h;W4C;4)J)GDFu)E]j)14$5)2Iv4C%4OBFj)145%
CJ4\)%j)14[)TIv4$5)1LfL4bGgG;WN]
%gO;p3OB5Q@)14O?OXL(O‹3n^FGQNLQ@]O‹)1L(
)^G%$i%5QH)s(%))1LG%$i%e4)2OB)U4J(CXGb%QT)
);<4
lOMoARcPSD|15962736
39
lOMoARcPSD|15962736
);4G%$i%4;<%‘MG)T)sO?%Cƒ43()…OB(`1F1œ3t(O‹Fi%
OB(`14;<%]dC;<4)W9)BIB%BJGd3j)145%Q0O@4;WOH%)T
5QHOi9FT)9)N%)%mCƒ434%1GT)Gdd)LEQ:9)%g$B\)?4F
%9\)5)]
%9
)lJ
)h4
1
(
攃•
G%
TF
)%m
$g
)59
)^F3
5
QH
Q%
\)?4
Gm
d
G;W
FD)59)^F);QfL4%<)T)59)^FG'9)N%CN%1)U4I%)_4IJ)<%
4%1$B)%C1)GmOH%])59)^F)%E4%<5QHG14G;W)%F4;•4)T
I%P)BLG'G;WCv4$B\)R%?4OH%$BJ^FK**q$B$n1)JB)B)$BJ
^FK*+K]4?%)59BLG'G;WrfLI[4OH%Gh4L4L$i%Fu)59"J\OJ4
1C1%R2)%))@]%$i%4;<%)^F)T)59)^F)P)OB\)?44%1fF
GaQ%E)X
G%
$i%
)s]
?4
CT)
`1
)59
)^F
(
攃•
\)%
5
QH
)s
(%)
Oi9
FT)
4•
4B4
$T
)P)4)E)@\%Ch`14?%)59]?4CT)Q1J4:FoY1O1
V)59Z3)59c4J9C1V)59Z3)59)JNYJ(14)1C1V)59AZ3fOˆ)D%3E
)4;<4Q1J Gm5QH)s(%)e4);?4%5J)`)%EF`15QHd
)U4XF)T)G„9R H%k%GfL]BJ)'Lv4)1r9)B441L4&$BHJ
)U4~)2)@G„9Gm)h41O;4%U\2%EFH%GfL)•5QHOi9/M)5%
")%k%¥
$i%+D4;<%\)5CJ4(/.IfD)T\)?4)m\)?4\mGD
4;<%Y)FlC9)N%\)?45QHŒ%P)\)%O?)iGFb%\)%)&i%
D
4;<%
Y)FlC
Gd
)P)
OB
j
)m
)v1
$B4
Y)FlC]

(
攃•
)%1
(‹
S
)m
$g
=j )m)v1 Gm)J 5QH )s(%))%mC{ )k$g j)m )v1B4] )v1
)P)OBG%mF$^)d1fFO%)`1G:4QBJY)FlCH%BD%$Be4OBk%4&\
G:4QBJY)FlC$i%D4G:45IfD\)5]G;WJ%OBQ%m;W4`1If
DY)FlC3$^)d1Y)FlC3)v1CJ4G<%(4G:4QBJY)FlC\)?4)2OB)
)B)`15)B(;3FBtOBC;<4)sFB5$0(;)P)OB)jL4%5J])v1e4
OBk%c)_5)JHGD4Oˆ)D%3(%))JH$^)d1`1G:4QBJY)FlCGd5QH]
4?%)v1G;W)sCFD$0CPG&G013);R4G;W)U4\)?4\)Pr1)IJ
)U4)B4fLIj3fL))1LCn4fLCBFr1);k%F14OH%])v1Y)FlC
G;W)srfLI[4CFD\)GXCD4\)JN4*3q)1]c45$gc4)mFD
4?%)v1Y)FlC4:Foc4)v13;<4CBJ34?%)P)G%E3)59G[43^4r53
)B)D%31r53xCJ4Gd3c%Q@$B1Cs4)X`14?%)v1)P)OB4?%
)P)
lOMoARcPSD|15962736
40
lOMoARcPSD|15962736
G%EG;WrfLI[4RC4fF`14?%)v1]mOBFc%Q@G;WQCJ4)P)
G%E)T\)%I\)5)e4);5QHG)1F1H%GfL)TQ4JB%`1)P)
G%E);<4d5?4CT)9)SCW35C14CP9)vG%G&9c%3)m)%E5)T)
;W4%Ur%)G„93)%F)jYCIf4G•F5%)v13)ƒ#l1\)4IU3Gj
)jA1LJQFaxG;WOXLn$^)d1P4;•4If4%1`14;<%Y)FlC]
)J)€%5QH)€FD)h)1]Y)?4Q%G%GGfLC:%5QHG')XL
FE);1)2Œ);1)T)'L%9S)B)CT)`1)h41G$i%)B(B`1
D4;<%)5%)•]
Lv4OBIfD)5%3));44?%)B(B`14;<%)5%Gl$B)5%
C&4d)U4G%mF\)5)1]H%(1J4;<%)5%C&4$B4;<%)5%GlOH%\)5
)1Œ5QH)s(%)Oi9/d1%Q%\)?4)2Œd%G4;<%)5%Gl)1L
4;<%
)5%
C&4
)T

)&
)&
5
QH
(
攃•
4)†
i%
FB
I1
`1
4;<%
)5%
Gh4
\)?4
HŒde4$uGh4);4);1G`]£)5%)st9)fQ%E4;<%)5%Gl
$B4;<%)5%C&41C149)S`1)sU1])T)439)SU)5%C&4Fa5J
FBC&4$Bdc)T))UR9)P1C;i]Y)^GD%GjdFBC&4Ck)Ja
)BF]")SU)5%C&4Fa$5LX3GlCk$Bd)&O;4OBFQƒ4JJ)Ja
kƒFFBr1))JaFBPF)H]h%GlJ$1%`14;<%)5%C&4G;WOBFQƒ4
$N%JJC&4$B9)1Ou)U4G;<4\‹rsFB%)„9]
4;<%9)SU)5%lFa5J4&Vr~1dFZFB%V)BF)JaGlZ3c
5J);<4OBOJH%cCt3G_4]aQ%E9)SU)5%GlGD%\)^dC14CP?4
9))k4s%OB\)^"%3GfLOBG%mF\)5Q%EkQNGm9)fQ%E)1%)dFIfD
BL]
4JB%
C1
9)S
U
)5%
l
\)%
d
):4
(
攃•
Qh%
d
O
G2)
Gj
4s%
OB
ƒ4
z]
t4;<%)5%C&4\)?4rX)%E9)J4SBLFB)2Qh%C19)P1(1]
)T)4C149)S`1IfD)5%ld9)jj\>$B)%g)s1%3
9)S\%E)k4;<%)5%C&4);4FB(&Gl)1LC&4);19)N5))Ga
G%mF$gC149)S`1)1%)dFBL]4;<%)5%C&4)1L4;<%)5%lGgd
FB(&C149)SO%))JHvL$BJ)JBN)]
41
lOMoARcPSD|15962736
Y)?4Q%CJ4(5QH)s(%)`1Oi9/)TdQH)€BJ)&F&
H%(1JCJ4v4+D4;<%FBOH%9)fQ%EC1)B)K)dF4;<%)\)?4HŒ
)@C1)T4s%C&4$BlGk)j)2Gm9)fQ%E)1%)5)`1v4FD
(&D]
!b%
)5)
(
攃•
d
G01
QB
9)f
Q
C%4
$B
FD
(
\)5
Q%E
$g
9)J4
S
@9
5]
1\)%)%mG;Wp4)†1H%(1JD4;<%)5%OH%9)fQ%EC1OBFK)5)
C:%)T)h41%9STF)%m$g\)?44%1(%))JH`14;<%)5%rlF)sd
(4CJ4)U44?%)B4%4)1)1L\)?4)1L)se4(4\)5)1Gm
9)fQ%E);5%)sGa41LnGj)•5QH]B\)5)T)'Lv4
TF)%m+$B%G%mFc%Q@R)B(B`1K)5)D4;<%)5%)1]
);5QHG14)%F4;•4)TGfLOB)B(B`14;<%)5%Gld
F5%)T)F1%Cv13XChOW9O%g)1%F5%$i%)1%C5%)B)FDO%\)T4;<%
)5%C&4OBF)B4%4$i%)B4;<%!;<434;<%BL3_OB4L&.F5%]
1%F5%)P)$B)1%C5%\)Q%EC{CB4]aQ%E3G%mFIˆ)@Q%)XGd)P)OB
\)1hV\)1OB5%(n43hOB5%S3\)1h_OB5%G?%(n4S`1JCfZ
G;WC14CPCd)B)2dR)B4;<%)5%Gl]%$i%4;<%)5%Gl3\)1
hOBFD$@O%))%4`14?%)B]sCX\P)Cs4$@)%4)BBJe4
GmRk%Iˆ)XL)X3OB)1%Gj):%])@F)P34%1GT)BJ\)d\)^34)‡J)X
e4Iv4)1%)1)ClIB%)Ja)1%)1)4bQ&)•JOH%3e4G;W4s%OB\)1h
$@L]
)U4G%g$n1d%\)?4Q%d\)%5QH\)d)%m\)?4ŒmS
)m
)k
)T

(
攃•
\m
FD
CLg
)L
`1
4;<%
)5%
Gl
)J
5
QH
4)l
Gm
5
QH)T)I4G;WIˆ)k])TOB)Rr;1)TG%$i%)B`14;<%)5%Gl3)1%
Gj):%d)T)F1%Cv1]%gBLQ&4:nCLg)L`1G:4QBJ)5%Cƒ4
Cv1G'IHLJ4;<%OBF)B3C5))hIU])lJ)U44;<%)5%Gl1J%\m
OH%34?%)B(B`14;<%)5%Gl4BLr;14s%OB)B)T)F1%Cv13XCh\)?4
d.F5%34;<%1OW9O%g)1%F5%)P)$i%)1%C5%)B)FDO%\$BF14)T)
F1%Cv1]5%Gj35%F%E4OB5%O%j)14)P)3t5%G?%OBO%j)14
9)S]
Ld)U4([\)5Q%ECJ4\X)T)%\)B(B`14;<%)5%
O?d)1%j)14oFDIB))JU3FDIB))J1F]4%1)B)%g)1LP
vLn44%1GT)3);4Q&QD9)N%OB(O‹]e44%4);4;<%‘MG)T)U4
lOMoARcPSD|15962736
J
42
lOMoARcPSD|15962736
(G%$i%4;<%)5%e4OBFDG%gG54GmO;fF]4;<%)5%)P)J(O‹
QR%)s1%EF()…OB(ž)”3(O‹Fi%OB(`1([9)5C%m]4;<%IfD
)5%OBF()…OBG%g%\¡3\mNQ@j)14]
Y)%OBF)B)T%Cƒ4?4GJH)s$@O%EOB?4GJH2F2)X
$Bj([ z)@\† B4]B\)?44JH%Cn 4;<%)5%]Y› )@OBF)B`1
4;<%)5%e4CX\>?432F2]4?%)B(BCLg)4G;WOBFQƒ44bCn4
$B5OJH%fLCl3$j3_1x)P)$T)C;i\)%OBF)B3$%E%LOB)s
$BP)CU4b]%E)s4bG%$i%4;<%)5%d)U4L&QXI%QXI0)]s
\%43\)?4OXL)U4fL4bS4s3QR%4JB%p4)†1\)?4Cs$„3\)?4GjL
G`3fL
4b
S
4s
CX
Iˆ
d
F%
Fs3
);
)
(
攃•
4fL
c
)H%
G
GD
Qg
`1
4?%
)B]
4JB%
C134bFBQ0(•G5))Te4\)?4OXLQR%4;<%)5%)JCƒ45%
fLGddF13dd5%4TGXL\)?4OB)]);<4)U4fLFsFD4)1%4s
O)se4\%43PIv4])U4fLdIfLOlJ4s%OBrBOlJ34%4);JC&Q5F
1) )T )s )JCƒ4GdOBG%gF\)?4OB)]g$%E)s)XO%E4b3QBJ
);<4Iv44b4)%3(1GCt)23)U4OJH%4b3)XOB)U4OJH%4bFs
Ch%G5]1\)%F14$g9)N%4fFnK•-^FGm\)?4F%3\)?4Fs)T
Fi%OBF)BG;W]);$@L3)?4);<4GmOBF)B34;<%)5%9)N%)zQ0nK
G-^F]
aQ%EFDG%gR)B(B`14;<%)5%OBIv)BG;WI[4QR%5OJH%
fL)f4b3Cl3_1x);4G%gGDG5JOBCJ45CT))%?434;<%)5%
\)?49)N%QX_FD)%G%)3Fz(&BJ])1L$BJGdOBN)E)4IfL
)ƒ43QD)&\)5?49)$B%)rNJQƒ4OH4%14$BFfL]
m(J(5)$i%)B`1)P)5QHG14R]Y)?4Q%G'dQHBJG;W
4&F?4CT)OBF)Bn)U4?4GJHGj);1)2ŒY)%OBF)B34;<%Y%)
);<4O&9FD4)&GmOBF)&)&4?%)B3t)B(B4;<%)5%(~IS4
)U4GtIjFrL(15ObGS`15D]5)OBF;R4);Gk4%N
BLOH%CX)&)&])@F)Pd)U49)B(B:H%i%)B4C^F^F]
BX)%FD4?%)B\)?4)m)%G%G;W([dFa`1F5%)BGh4
\)?4 5 QH )€Œ 1 \)% 4;<% )5% I[4 )B rJ4 )T i% 9)j OW9 F5% )B]
C;iGfL34;<%)5%);<4Iv4€C1)3&$g9)k%\)?3G5))B)C1)C:%
OW9F5%]
lOMoARcPSD|15962736
43
lOMoARcPSD|15962736
G%mF`1)BF5%C1)Q1J4%<e4F5]‚;1)B(B4;<%)5%);<4d)1%
Q93Q9CJ4$BQ94JB%]Y)%X;i4)T\)d%r?4OB4OBF^4GDQg
`1F5%]
H%
\)
BL
GfL
)T
5
OB4
If
D3
5
QH
)s
(%)
(
攃•
d
k
)D%
G;W
Q%
G
)U4Oˆ)D%$^)d1CLg)4);o)W9)%fLA&3Oˆ)D%jF;1`1
IfDJCV=N41FZ3Oˆ)D%C21Oh1`1IfDAªCfVYJFZ3Oˆ)D%G1Qt
ANLh%V%14Z3)Wc%5%^4Vj)kZxG;W5%)%E3OBI09GmI\)5)
@);R4\)?4\)P)D%)‡(?%GD43F14G@FQN(&$^)d1n4$v43F%gGX
;i
d
FD
\)

(
攃•
)&
)&
\)%
)XL
5
QH
)s
(%)
`1
)h4
1
(
攃•
NF
)XLCXOB)P))h$BtFt]d)P)OB\)$%)k%4%N%CPƒFR\)$[
C4fFd)%EF$S\%c4)P)$B5\))_^4]fLG;WJ%OBFD
C4fF)JHGD4$^)d13)m)1J34%N%CP)U4$uF14G@F•$^)d1If
D]B5
)JH
GD4
R
GfL
5
QH
Gg
G;W
CN%
4)%EF
$B
(
攃•
4%h9
5
QH
)s
(%)
)%m
C{
4:
4rX9)5`15D4;<%IfD)%m(35CT)GXC1)Gm
:H%3bO[O1JGD49)5C%m`1FD(IfD%Q%m]%h95QH9)fQ%
FD(IfD1)T))_(%))JH3^FaGaC;4]
$i%FD\)L)€Q•)U4e4\)?4\•F9)j1Cs4OBF
OB4$^)d1GdOB\)I%(NG;WJ%OBj)m5%)%E5?4CT)\%Chc%
%4`1)4%i%);)59‰‰l3HOpC;<4)B)3Y%F[)59x
=1
\)
I%
(N
5
QH
(
攃•
4a9
41L
C;i
F&
OB
?4
$%
d
)U4
Q
)Lg]
fLOB\)$[I0)$S4&$i%Fa;i)::4!?$Bc4A`1OB4$^)d1]
G;W)sFDk%Gm@);R45I0)$SFBOB4$^)d1F14OH%
)J
5
QH
)s
(%)
`1
)h4
1
)T
\)
I0)
$S
c4
)W9
(
攃•
OB
FD
([
O[1
)s
(54
(]
BFD\)9)_)W95I0)$SIO0)c4)W93)m)1JLF?OiGm\)1%
)5\)?44%1N)1[)%FD5))%EN]
%9GOB\)fLr1)Fa;i)::4!?] BFD\)(R)U\)?4
4%1N)1G;W(~IS4\)1%)59)5C%m)U4)JHGD4(%))5%9)v)W93
GNFQNJF?%C;<4e4);9)5C%mIO0)Qg$U4]
44
lOMoARcPSD|15962736
Y)hFD)L)B)CT))1F1 B4^)J5IfD%E1F)T
5QH)s(%)dNF)XL$%\)?4HŒdNF)XLGfLOBFDG01I1)\)?4
)mQ€O•\)%5QHFTF)%m$gO0)(~IfD3$^)d1CLg)4\)?4Œ
B
)&
)&
C:%
G
GfL
QH
(
攃•
G;W
TF
)%m
FD
5)
)f
)@
)X
$g
G<%
(43
•
$^)J5GaC;4`1n4IfDGmnGdB4)%m$BLGX;i%E1F
)k]
1\)%)1F1c4)mOB4$^)d15IfD%E1F)T%5
QH
(
攃•
d
)U4
\2
%EF
)X
G0)
H%
k%
GfL]
%E
4%<
)&
5
QH
e4
G'
Gd%
C:%
9)N%\)?4)2Œ@L4%<)h411LCR$g)B(B4;<%)5%GmIv4QU1C;1
$i%5FdGa(NIfD);r?%4e(&35(%;i43Q)1J3G53]]G;W
\)?4H$B(1GdNGJB4)24k%)zQ0)J)JHGD4Qc%)%g]
);1JB)m5QH)s(%))fF3$@LOBrl`1)h41e4t5)
C;<4%m)s)5%")%`15QHFD$B%9)hI%)LmU1)?%341LOhBL
GfL)TGJB`1)h41G')JB)B)G;W66366«)L)B)CT))1F1
$BCN%4)%EF4BL)?F1LC:%]B\)?4Q%5QH)s(%))%E4%<G14NF
)XL);)BJHŒXOB$%9)N%\)?4HŒB);15QH)s(%))fF3$B
);OhGjG'4%i%)%E)U4)B)$%$?v41Cs4RCrl34;<%
FBG'G;1)h41G%Gk%$gG)34;<%FB)?F1LG'IB))fF)L
GmO5%)%rlG;1)h41G%]Bd)mFs%4;<%)'L)JQ5B%FDCB4
9)5J1LG;W\)?4HŒf4NFkFs%4;<%]B4;<%%9)lJGaQ%E)kU1
)P)OB?4%5J4Lˆ)0$B?e4OBC;R4GJBrl`1)h41]B5QH
)s(%)k%34BL)?FBL)h41G'dCX)%g)U4\2%EFG„9CXOB\)d
\)%RQ)1d9)N%\)?4BJŒBe4NF)XLCXOB$%\)%G;WG:4
)B)v4$i%5QHCJ4\)JN4)<%4%1\)?4dIB%]L)%CJ45%5
CT)FB
)h4
1
CN%
4)%EF
)T
(
攃•
d
)U4
Oh
FB
)h4
1
NF
)XL
);1
;4
p3
);4
(J4
(J4$i%Gd)T1e4G'dCX)%g%gF$%CJ44BL)?F1LC:%
$@L)T)h41)'LQ€1XN)U45%FD9)%g3)U45%\)?4)P)G%d
G;W\)?4HŒ
BFDOjU1r%)1LFa?4Lr%G;W4`%O<%NFkG@9)m
5QH)s(%)$B)jL?e4);)%)D%9)S)L)Oi9/G'%;R4$BG:4
)B)v4$i%?4LCJ4)LG%OjBL]Be4)L$s4CJ4)U4
lOMoARcPSD|15962736
45
lOMoARcPSD|15962736
)L
G%
%9
)lJ
)T

(
攃•
G;W
G:4
)B)
v4
$i%
p
$0
G
)U4
$v4
GX
Fi%]‚%NFk¥
2.2.4. Các thao tác, kỹ thuật, các điểm lưu ý trong công tác hướng dẫn,
điều hành, tư vấn du lịch...
Sale du lịch
A;i+o%9@\)5))B4FS%
1
\)%
d
)?4
%
(N
9)zF
VJC
Fi%Z3
QD
9)@
F1C\l%4
(
攃•
rfL
I[4
5
)% O;W F1C\l%4 Gm %9 @ \)5) )B4 FS %] D% I4 )% O;W Q1J
4:Fo
M )?4%\)5))B4V0CP3c%34)g4)%E93)B)$%3fFOp3]]Z
M
5
Q;i
C%m
\)1%o
JC
(
攃•
G;W
Q5
R
GfŒ
Y)
Q5
JO%l
)1L
J‰‰O%l
M )<%4%1C%m\)1%$B4f(5)
A;iKo%9)@)?4%\)5))B4
!1C\l%4
(
攃•
)
)h
\)5)
)B4
%gF
^4
$g
$B
)&
Os
Gm
d
G;W
\)5)
)B4]%EtOH%)P)OB`1(1Old)G;W\)5))B4)1L\)?4Œ hBL
(1Olj$@IS4XN5\›^4(1OlJCIO0)Gmd)m)L9)S\)5)
)B4GNFQNJGlFOH%IJ1)))JIJ1)4)%E9]
%E1L3\)5))B4G;W)$gI[1C)1%4:)P)VCLg)43
F1C\l%4
JO%lZ]
CJ4
Gd3
F1C\l%4
JO%l
(
攃•
GlF
i%
)J
IJ1)
4)%E9
)U4
4:\)5))B4%gF^4Oi)k]
A;i-o)^F(d\)5))B4(1Q5
1\)%\)5))B4(~IS4I0)$S)TGn4)^F(d)sVIJ1)4)%E9
jOBF4TGm4%U)f\)5))B4Z]fLOB4:\)5))B4G54%@LQR%)sG'
CN%4)%EF$B\%mF)_4)XO;W4(N9)zF`1?4L]aQ%E)kOB)sd
)mOBGH%(_);k4)%E)JIJ1)4)%E94%h9N4Q5);k4)%E$BIuI&
FDO;W4Oi\)5))B4Fi%i%)JQH]
46
lOMoARcPSD|15962736
%E
)^F
(d
\)5)
)B4
(1
Q5
)B4
(
攃•
4%h9
)s
NF
4%5
G;W
1
fF
n
Gd
)J
)XL
([
)L
4)%E9
`1
IJ1)
4)%E9]
:4
)<%3
)s
(
攃•
OB
)U4
\)5)
)B4C4)B)$B1LOH%(~IS4(N9)zF`1?4L\)%d)j]~%5
);k4CT)\)LF'%3J)lC)X9Iu)J\)5))B41F1%O3!
Hướng dẫn viên du lịch
)zQ0C;i)LG%
M )@QB4%1JJCn9)t4G%g)B)oG?4L$i%G:49)S4)%F
)2)3GlJQN43G%4%BL])@);k4CT)JC3$•F5LQ1L3)D)%
VdZ$B5D%I4O%1GJCVI1)(5)GJB3);k4CT)
JC3QNG:34%XLr5)@I0)$S3%gHF_43G:49)S3<3OE)G%g
GD4);i4Iu$%nG%g)B)3)D9G:Iv4L(k_3]]Z;i4Iu
$%jGs\›$B&F$U4);k4CT)JC3)€%$B4d9p$i%G%g)B)
)XLdG%mF\)?4)W9Op])@%gHF_4VdZ3)@G`(
O;W4B3V;i(%OBJCD%G01Z3O%OH$i%B%r)4)X)<%
G%mF$BG01G%mFGd\)5)]
M )zQ05)fojTF)%m$g);k4CT)JC3G01G%mF)1F13
4G;<43O0)CT)4BLG%4BL$g3TF(G%E)JH%`19)t4G%g
)B)3\)5)(H)B)B4G'Ga(…3]]]$BjTF)%m$g\)5)`1FT)
V(O;W434)g4)%E93GDc%3C;R4GJB3]]]Z)zQ04%XL<V)‹
);i4Iu3;C145)fZ
M S4S)bCWJCo\%mFC1OH%CrlrlFG'd)zQ0G`;i3d
Gm9)5)J\)5))1L);13G'GlF)lJOJ1\•JF%CJBa4Vd
OBFO~1CH%Z]
d\)5)3CN\)5)
M GG%mF)„Gd\)5)C;i+%4])@$B@9C4\)5)$BJ
FDG%mF3OBFl$i%C;R4GJB3\%mFC1(O;W4\)5))lJI1)
(5)G;WQB4%1J$B\)%(&9\)R%)B)\%mC1(O;W4OH%FDOj
U13 )bCW\)5)$@)Lm)B)OPOrl])BJ\)5)34%i%)%E
);i4Iu$%3O5%rl39)Srl$B);k4CT)JC)J\)5)4)l39)5
;i$Bd]
47
lOMoARcPSD|15962736
M Y)%\)hJC39)5Q%mNF4)†34~%O<%NFkGp\)5)G'
)sGk$0IO0)G14D45OBFQHG:4)B)3)BJHFQ%E$B)„
4a9OH%p\)5)])&)R\)5)\%mFC1OH%)B)Op3;C14$@IS4
5)f\)%r4rl]
M ;po\)%\)hJC3);i4Iu$%G?4LGmQB4%1JOH%
)U44%XL<3(c(5)dO%1G)%9)P)1)J5CJ4JCGm\09
)<%
4%N%
L
C5)
T)
CH4
Gm
Of
(
攃•
\)?4
]
c)_(&9r9O;Ch3^4o
M &9r9O;Cho);i4Iu$%\)W9$i%C€4GJBGm9)f
9)t4)J9)v)W9$i%)j3pF`1\)5)$BjO;p9)N%)lJ
FDC@[;%)XG0)VC;R4GJB34;<%1Jc%34%1GT)dJ
)€3a9$W):43)dFQHQ‡3]]]Z34%h9\)5)OBF)`SHFCh3)&
\)5)\%mFC1OH%)B)OP39)fF9)5)T1\)d19)t44%i%)%E5I0)
$S`1\)5)(HV)U4)%9)PFBJC\)?4Q1J4:F);(~IS4G:
Iv4CJ4 F%Q1C3FXI•9\)^)1LQX\T$@IS4BJCJ4\)5)
(H]]]Z3)?4Q5J)J\)5))<%4%1$BG01G%mF@9C4)JQU1^Gj
%VO;pOXL)d1Gk3)_4n\)%C<%\)€%\)5)(HZ]
M &9r9^4o);i4Iu$%jdFaH%)B)B4Cd+/9)hGm
\%mF C1 OH% )[ Gk d G` Fd \)?43 ( O;W4 QB 4) C1 (1J3]]] j
)?4Q5J)P)r5)<%4%1G01G%mF)JGJBGmC5)FX)<%4%1]
;p\)5)$g$%E)1)J5)U4Fd^IJ\)5)[4s%]1QU1^3
);i4Iu$%jO;p$g$%EOXL)d1Gk3)_4nGjLG`34)%C{5
)%9)PGm%E)J$%E)1)J5]
c)_5)JHGD4)1F1$%)k%4%N%CPo
M C;i Qc%)1F 1o )?4Q5J )J\)5) $gG01 G%mF)1F 1
V4%<3GaG%mF`1G%mF)1F1Gm\)5)%E)zQ0;C145)f
);Iv3d3;i3]]]3)U4LG0)`1G%mF)1F1Z]‚lFOH%)?4
%$gG%mF3)zQ0C149)h3;C145)f)J);i4Iu$%]
M H%G%mF)1F1oC;i\)%r4rl%)B))1F13);i4Iu
$%)?4Q5J)<%4%1\)h)1F1Gmp\)5)\)?4Q0Q•
4•];i4Iu$%OB4;<%Gj%r4rlGm%)B)5)`S
);
48
lOMoARcPSD|15962736
F1$•)1F1$B@9C4\)5)H%FDG%mFGmIˆQ&Gj3)&)R
OH%\)5)FDOjU1$g)U4D%L`1G%mF)1F1]Y)%(&9C<%
\)€% G%mF3);i4Iu$%j\%mFC1OH%(O;W4\)5)C;i\)%I%
)LmGG01G%mF\)5]
c)_5)JHGD4);O~1CH%341O1I%lCo
M j)zQ0D%I4C;i\)%%)B)3GFG%mFc)_)JHGD4
C;i+%4Gm)zQ0)%O@9(f\)X3fF)1)5)(5434)4:%3
O~1CH%3]]]
M )k%)U4Ct)k%9)v)W9$i%G%;W4\)5)`1FT)3;%F)U4
Ct)k%G:4GD%3)dF]j)zQ0)U49)jBGmHJ([)X9Iu]
Điều hành du lịch
=LCT)G%g)B)JCIO0));<4Q1J4:FQ;i)P)OBo)zQ03)[)%E3
\)h$BQ5J5J]S)m);(1o
A;i+o)zQ0JC
£
Q;i
BL3
)f
$%
G%g
)B)
JC
(
攃•
4)%
_
\›
$g
)L
G%]
)z
Q0
9);k4
%E
I%
)Lm
)J
I
\)5)3
)s
(
攃•
\%mF
C1
(
O;W4
\)5)3
)?4
Q5J
O0)
CT)I%)Lm$i%O5%rl]4JB%C134;<%G%g)B)JCe4;<4)@OH%O0)
CT)I%)Lm$i%);i4Iu$%Gm)s)?4Q5J)JI\)5)3OhBLI\)5)
(
攃•
&F
C{
)?4
%
$g
)L
G%]
AH)Gd3)se4O%)E$i%)B)B4^43\)4)2I;•4Gm)`GD4(&9
r9k%4)24k%3^4)JI\)5)]1\)%)JBX5Q;i)zQ03G%g
)B)
JC
(
攃•
OBF
9)%
HF
_4
)J
);i4
Iu
$%
I
O0)]
A;iKo)[)%EJC
£
Q;i
BL3
G%g
)B)
JC
(
攃•
\%mF
C1
)@
\›
5
FS
j
)z
Q0
FD
Oj
U1]
1
Gd3
)s
(
攃•
QB
4%1J
OH%
)J
);i4
Iu
$%]
CJ4
5
CT)
)[
)%E
JC3
4;<%G%g)B)JC9)N%)lJI{%$Br~Op5$XGg9)5(%)CJ4)LG%]
1
\)%
\
)h
)L
G%3
)s
(
攃•
4~%
OH%
)J
I
\)5)
QN4
G5)
4%5
CN%
4)%EF
)L
G%Gm))@9Gd44d9p\%e4);9)N):%`1I\)5)Gm)JB)%E
I0)$S]
49
lOMoARcPSD|15962736
A;i-oc4)W9$BOBFQ5J5J
%)B) 4~%QN4 4%5JC )JC;R4 9)t4]£ Q;iBL3 )f$%G%g
)B)
JC
(
攃•
OBF
$%E
v4
QD
9)@
\
J5
Gm
P)
J5
)%
9)P
`1
JB
)L
G%3
(1
Gd
c4)W9)B)Q5J5JGmCT)OX9C
2.2.5. Xử lý tình huống
M T))4+o;i4Iu$%G;1GJB\)5)$g\)5)(HG'Ga)lJ
Gh4)W9G:4);4\)5)\)?4)0R$BLjGc%\)5)(H$i%OP
IJ\)5)G'CN%gCX)%g]
%N%)P)oAT)†)4%N%)P)$i%\)5)$g)W9G:4G'\p4%U1K?4
L7)L9)S\)5)ROH%\)5)(HQƒ45)4%i%)%E$g5I0)$S
$B)U4;G%mFCJ4\)5)(H]A5J$g?4LGmd);i44%N%L3
\)5)$uLfF$i%LjGc%\)5)(H]
M T))4KoY)%OBF)`S)l\%H%(fQ1L3\)5)9)5)%EQ€
)B)OPH%\)5)(H]
%N%)P)oCJ4C;<4)W9BL3);i4IuG%E)JH%$g\)5)(H
)<\%mFC1OH%)B)OP`1\)5)]TFC1)B)OP$Bt\094%<)T
)<)f$%\)5)(H3)Ja)f$%?4LIO0))Lm)B)OPC1
(fQ1L]G'Cˆ4%<)T9)N%r%G01)2S)m`1\)5))JaG%mF
\)5)(&9GGm4~%)B)OPG(1]:4)<%Q5J)f$%\)5)(H
4%U)D)U4)B)OPBL]
M T))4-o5)r~Op\)%\)5)Gt%)1LGc%G01G%mF)1F1\)5
(J$i%JCG'O\)JH)Œ
|}%N%)P)o;i4Iu$%4X9)U4)?4%$gI0)$S3G01
G%mF)1F1Gm\)5)d)m4%U4LpG0)IO0)Q1Gj]4JB%
C13 );i4Iu$%d)m)<([CW4%h9`1C;R4GJB3)L9)S
\)5))1LGc%LG0)]
2.3. Bài học kinh nghiệm
CJ45CT))[@9R?4L3I;i%([)2QNJ@T)`151))03QN)f
lFG'P)4d9)F)U4\%)_)JQN)fS)m);(1o
50
lOMoARcPSD|15962736
M A%4%N%L)FFD(T))4);<4rNLC1CJ4)LG%4%U1
\)5))B4$i%);i4Iu$%)1L4%U1);i4Iu$%$i%B%r]
M A%)FG;W4%5)1F1RFD(2))B)CN;i
M dG;W)?4%`1)U4)B)B4\)5)(H)?41$%E4s%G%Er%
)?4%G59_4)J)jO;Ch3^4]
M sG;W5)4%1J%9FH)IH)k3)1))„3)JHQ5)k3\)?4CSC‡
OJ(W]
M sG;W5)rfLI[4$B)JB)B)+);k4CT)JC
M ‡OLE\›^4TF\%F)?4%)1)$BGD)P)r51J
M A%)F$gFD(\›^434%1J%9_4r~$i%\)5))B4e4);G:4
4)%E9]]]
)U4)1LGc%`1QN)f(1\)%\)hGW)[@9o
M hC1)JQN)fQB%)s$g([)`GD4o)`GD4OBFl$i%Fs%4;<%3
)`GD4TF)%m?4$%Ek%)[@93)`GD4GgrX$Bv4OBF$%E$i%Fs%
4;<%]]]XNGg4%h9QN)flF)t1)@9)1))kCJ4F?%C;<4Fi%
M j`4$B)JB)%E5\›^4FgFo)?415)JHGD44%1J
%93_4r~3)LCT))1LOBF$%E)dFCJ4\T);@9$uC1I:%C‡OLE3
)JB)%EQN)f)kn44BL]
M )@C1G;WQN)fd9)v)W9$i%4)g)1L\)?4ž4)g)s4;<%)_
4;<%
\)?4
)s
4)g”]
d
(
攃•
d
)U4
Fa
C5%
FB
\)?4
9)N%
QX
\T
1%
e4
Q%3
lFG'G;WO&44)lfF([`1)U41))0G%C;i3)sd%ož);i4Iu$%
\)?4)P))W9)J)U4?45%)fL1LFgFFBdj)U4?45%FH)
F
攃•
3
)%E
)L3
^4
GD4
$B
41
IH3
$P
IS
);
$BJ
Fv1
1J
G%mF
(
攃•
\)?4
G`
9)t4
D%QD$BQD);i4Iu$%U9)N%4`)4$i%B%r1F3C:%OH%d
\)%)@G;W)U4)B)GD4~)23O<%F<%\)?4\)%F)'n\)5)3C:%OH%
4a9)%g)LEO%1G$XGgfFO%)3]]]”
51
lOMoARcPSD|15962736
PHẦN 3. THUẬN LỢI, KH 伃 Ā KHĂN TẠI CƠ SỞ THỰC TẬP
3.1. Thuận lợi
;W51))0CJ4?4L1fF34%h9G•CX)%g351))0
CX)f)%E$BR%FR3\)?4HJQX\TCBJNBJ$i%(%)$%3rlF
(%)$%);FD)f$%3FD4;<%lFhCJ4GH%4%1GT)JC]
);<4rLHJ)U4D)D%4D$%)k%Gm4%NF59O[?4$%E3
^4P)GJB\$B)%m)1)k]
3.2. Khó khăn
);159IS4G;W\%)_G')s$BJ?4$%EFD5)Ck)3
$ut)H)$g\%)_$BCT)GD4JH%4U3);1d\%)4)%EF
)%gCJ4$%Er~Op5T))4]
PHẦN
4.
KIẾN
NGH
⌀䤃
,
ĐỀ
XUẤT
CJ4)<%4%113 G;WY)J1$B)BC;<4e4);?4L HJ
G%g\%E)@OW%)J5CT))[@9]AN)flF)@)XLFT)t
)%(d)%g\›^43nOp)Li%59IS4)[\)?4)gGk4%N]
)[@9OBk)D%4%h9(%)$%d)U4CN%4)%EF$B)~(_FT)]
T$@L3CXFJ45)jL?CJ4\)J1HJG%g\%E)kU1Gm(%)
$%dk)D%)[@93$1)HF$i%?4$%E)%g)k3\)?4)2C%4
)[@9)L4B)FBtXN)U4);k4CT))[@9\)5]
Hà Nội, ngày ... tháng ... năm 2023
SINH VIÊN
(Kí, ghi rõ họ tên)
52
lOMoARcPSD|15962736
PHẦN NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ CHO ĐIỂM CỦA GIẢNG VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI:
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]]
53
| 1/62
| | Tải xuống

Có thể bạn quan tâm:

Preview text:

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI KHOA VĂN H伃ĀA - DU L䤃⌀CH

BÁO CÁO CÔNG TÁC THỰC TẬP

NGÀNH QUẢN TR䤃⌀ D䤃⌀CH VỤ DU L䤃⌀CH VÀ LỮ HÀNH NỘI DUNG: THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH

Họ và tên sinh viên : Lưu Thị Hoài

Mã sinh viên

Lớp

: 220001448

: QTDVDL&LH D2020C

Khóa : 2020

Hà Nội, tháng 3 / 2023

TRƯỜNG ĐH THỦ ĐÔ HÀ NỘI

KHOA VĂN H伃ĀA - DU L䤃⌀CH

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

BÁO CÁO CÔNG TÁC THỰC TẬP

NGÀNH: QUẢN TR䤃⌀ D䤃⌀CH VỤ DU L䤃⌀CH VÀ LỮ HÀNH NỘI DUNG: THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH

NĂM HỌC: 2022 - 2023

Họ và tên sinh viên: Lưu Thị Hoài

Mã sinh viên: 220001448

Lớp: QTDVDL&LH D2020C

Thực tập tại: Công ty TNHH dịch vụ lữ hành và sự kiện F Quận/Huyện: Hai Bà Trưng

2

LỜI MỞ ĐẦU

Cùng với sụ phát triển của xã hội, đời sống của con người đang dần được cải thiện, đặc biệt là bộ phận dân cư có thu nhập trung bình khá và cao, vì thế những nhu cầu cơ bản như ăn uống, tham quan, nghỉ dưỡng, vui chơi, giải trí cũng được hình thành. Chính những nhu cầu đó đã thúc đẩy ngành dịch vụ phát triển trong đó có ngành du lịch. Trong đó sự phát triển của ngành du lịch đòi hỏi khá cáo về đội ngũ nhân viên, hướng dẫn viên du lịch phải được đào tạo bài bản về chuyên môn, nghiệp vụ, bên cạnh đó còn phải nhiệt tình, thân thiện, năng động và sáng tạo. Biết được nhu cầu đó, Khoa Văn hóa – Du lịch Trường Đại học Thủ đô Hà Nội đã tạo cơ hội cho sinh viên ngành Lữ Hành có điều kiện tiếp cận, cọ xát với môi trường làm việc thực tế thông qua thực tập tại các doanh nghiệp kinh doanh lữ hành. Đồng thời cho sinh viên có cơ hội áp dụng những kiến thức kỹ năng đã được học tại trường vào thực tế. Dựa trên những kiến thức nền tảng để có được những nhìn nhận, phân tích tìm hiểu về cơ cấu, hoạt động kinh doanh của công ty từ đó rèn luyện thêm kỹ năng nghề nghiệp, hoàn thiện bản thân hơn trong môi trường làm việc thật sự.

3

MỤC LỤC

PHẦN 1. GIỚI THIỆU VỀ CƠ SỞ THỰC TẬP 5

PHẦN 2. NHẬT KÍ THỰC TẬP 12

2.2.3. Nhận xé về các dịch vụ trong chương trình du lịch 17

2.2.2. Xây dựng bài thuyết minh về các điểm, tuyến du lịch 18

PHẦN 3. THUẬN LỢI, KH伃Ā KHĂN TẠI CƠ SỞ THỰC TẬP 52

PHẦN 4. KIẾN NGH䤃⌀, ĐỀ XUẤT 52

4

PHẦN 1. GIỚI THIỆU VỀ CƠ SỞ THỰC TẬP

Khái quát về cơ sở thực tập

CÔNG TY TNHH D䤃⌀CH VỤ LỮ HÀNH VÀ SỰ KIỆN F

Tên quốc tế

F EVENT AND TOUR SERVICES LIMITED COMPANY

Tên viết tắt

F TOUR

Mã số thuế

0107344500

Địa chỉ

Số 3, ngách 159/60, phố Hồng Mai, phường Quỳnh Lôi, quận

Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội, Việt Nam

Người đại

diện

Ngô Quốc Vinh

Điện thoại

0913 592 157

Ngày hoạt

động

2016-03-04

Quản lí bở

Chi cục Thuế quận Hai Bà Trưng

Loại hình

doanh nghiệp

Công ty trách nhiệm hữu hạn 2 thành viên trở lên ngoài NN

Tình trạng

Đang hoạt động (đã được cấp GCN ĐKT)

Công Ty TNHH dịch vụ lữ hành và sự kiện F được thành lập vào ngày 04/3/2016. Đến nay đã hoạt động được 7 năm. Chức năng của công ty là chuyên kinh doanh du lịch, dịch vụ đặt chỗ và tổ chức sự kiện. Công ty có đội ngũ nhân viên rất nhiệt huyết, năng động, sáng tạo, chính những điều ấy đã giúp công ty thiết kế ra những tour du lịch mới đầy ấn tượng và chuyên nghiệp. Công ty thực hiện nghiêm túc các quy chế phân phối tiền lương, khen thưởng. Với nhiều cách thức, công ty đã tuyển dụng những nhân viên có chuyên môn, có năng lực từ nhiều nơi khác nhau. Bên cạnh đó công ty cũng mở rộng hợp tác tạo mối quan hệ với các doanh nghiệp khác và công ty lữ hành trong và ngoài nước để phát triển và mở rộng quy mô hoạt động kinh doanh. Cho đến nay, công

5

ty là một trong những đơn vị hoạt động có uy tín về kinh doanh lữ hành trong nước và quốc tế.

Công ty TNHH dịch vụ lữ hành và sự kiện F đang kinh doanh các ngành nghề

sau:

Mã

Ngành

7911

Đại lý du lịch

7912

Điều hành tour du lịch: Lữ hành nội địa

7990

Dịch vụ đặt chỗ và các dịch vụ hỗ trợ liên quan đến quảng bá và tổ chức tour du lịch

8230

Tổ chức giới thiệu và xúc tiến thương mại

Chi tiết: Tổ chức sự kiện (đối với các ngành nghề kinh doanh có điều kiện, Doanh nghiệp chỉ kinh doanh khi có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật)

Cơ cấu tổ chức và quản lý

Để đảm bảo tính linh hoạt cao và yêu cầu hoạt động có hiệu quả, công ty đã tổ chức bộ máy hoạt động với qui mô hợp lý nhất, tối ưu nhất, mọi sai lầm khó khăn trong kinh doanh được khắc phục kịp thời. Các phòng ban có sự liên kết hỗ trợ lẫn nhau để thực hiện các mục tiêu đặt ra. Phương pháp quản lý theo phương pháp trực tuyến, giám đốc quản lý toàn bộ hoạt động của công ty, có kế hoạch điều chỉnh kịp thời và các bộ phận chức năng chịu sự chỉ đạo trực tiếp từ giám đốc. Nhiệm vụ được quy định theo nguyên tắc tập trung dân chủ trong quản lý, cơ cấu này đảm bảo nguồn lực để giải quyết

6

các vấn đề trọng tâm. Bộ máy tổ chức được thể hiện qua sơ đồ sau

Bộ phận Kế toán

Bộ phận Kinh

doanh

Bộ phận Nhân sự

Bộ phận Điều

hành

Giám đốc

Chức năng, nhiệm vụ

      1. Giám đốc
  • Giám đốc hiện nay là ông Ngô Quốc Vinh - người trực tiếp quản lí và lãnh đạo

công ty.

  • Chịu trách nhiệm quản lí toàn bộ hoạt động của cả công ty, quản lí các nhân viên dưới quyền, là người ra quyết định đối với các vấn đề quan trọng, là người quyết định cuối cùng tới toàn bộ chiến lược công ty.
  • Đồng thời giám đốc còn là người đề ra những chiến lược kinh doanh, lập các kế hoạch công tác, các quy tắc, quy định để đạt được mục tiêu của công ty; chỉ đạo các bộ phận thực hiện các công việc cụ thể đã được giao phó; thay mặt công ty làm việc và kí kết hợp đồng với đối tác; chịu trách nhiệm trước pháp luật với các vấn đề của công ty, chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.
  • Bên cạnh đó, giám đốc còn chịu trách nhiệm trực tiếp về vấn đề nhân sự, đảm bảo cho công ty luôn có đội ngũ nhân lực đáp ứng được mục tiêu đề ra, cùng với sự hỗ trợ của các bộ phận khác, đặc biệt là bộ phận kinh doanh
      1. Phòng Kinh doanh

7

  • Liên kết giữa các bộ phận với khách hàng
  • Hoạt động: Tổ chức tiến hành các hoạt động nghiên cứu thị trường trong nước và quốc tế, tiến hành các hoạt động tuyên truyền, quảng cáo, thu hút nguồn khách của doanh nghiệp,…

- Chức năng:

+ Chức năng xây dựng sản phẩm: Phối hợp với các bộ phận điều hành xây dựng các chương trình du lịch từ nội dung đến mức giá phù hợp với yêu cầu của khách du lịch. Chủ động đưa ra các ý tưởng, chương trình, sản phẩm mới,…

+ Chức năng phân phối sản phẩm: ký kết hợp đồng với các hãng, các công ty du lịch nước ngoài, các tổ chức và cá nhân trong và ngoài nước để khai thác nguồn khách quốc tế và nội địa. Duy trì các mối quan hệ công ty với nguồn khách, đề xuất và xây dựng các phương án mở các chi nhánh và đại diện công ty trong nước và thế giới.

+ Đảm bảo thông tin giữa công ty với các nguồn khách. Thông báo giữa các bộ phận trong công ty về kế hoạch các đoàn khách, nội dung hợp đồng, phối hợp với các bộ phận có liên quan theo dõi việc thanh toán và quá trình phục vụ khách du lịch.

=> Đây là bộ phận chủ yếu thực hiện chiến lược hướng tới thị trường của doanh nghiệp lữ hành

      1. Bộ phận điều hành

Nếu như bộ phận marketing là cầu nối giữa khách du lịch và công ty thì bộ phận điều hành là cầu nối giữa các nhà cung cấp với công ty. Nó được coi là bộ phận sản xuất của công ty lữ hành. Bộ phận điều hành có các hoạt động chính sau đây:

  • Là đầu mối triển khai mọi công việc từ điều hành các chương trình du lịch, cung cấp các dịch vụ trên cơ sở các kế hoạch và thông báo về khách du lịch do bộ phận marketing gửi tới
  • Lập kế hoạch và triển khai các công việc có liên quan đến việc thực hiện chương trình du lịch như đăng ký đặt chỗ tại khách sạn, phương tiện vận chuyển, làm thị thực xuất nhập cảnh, – Thiết lập và duy trì các mối quan hệ mật thiết với các cơ quan hữu quan (công an, ngoại giao, hải quan,...).

8

  • Ký hợp đồng với các nhà cung cấp hàng hoá và dịch vụ, lựa chọn các nhà cung cấp có những sản phẩm uy tín, chất lượng phù hợp với các chương trình du lịch của công ty.
  • Theo dõi quá trình thực hiện các chương trình du lịch, phối hợp các hoạt động, thanh toán với các công ty gửi khách và các nhà cung cấp sản phẩm du lịch.
  • Là đầu mối quan trọng nhất cùng các bộ phận khác và cơ quan chức năng xử lý các tình huống bất thường xảy ra trong khi thực hiện các chương trình du lịch.

=> Hoạt động của bộ phận điều hành được chuyên môn hoá thành từng bộ phận nhỏ như: thuê xe, làm thủ tục xuất nhập cảnh, đặt chỗ, xây dựng chương trình, điều hành các chương trình,...

      1. Phòng nhân sự
  • Trách nhiệm của phòng nhân sự là đảm bảo đủ số lượng nhân sự cần thiết cho doanh nghiệp hoạt động. Hơn nữa còn phải đảm bảo chất lượng của đội ngũ nhân sự, vì điều này s攃̀ đảm bảo lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.
  • Phòng nhân sự s攃̀ xây dựng một hệ thống các quy định và tiêu chuẩn để quản lý công việc của toàn bộ nhân sự trong công ty. Định kỳ tiến hành đánh giá hiệu quả làm việc của nhân viên công ty, đưa ra các quyết định khen thưởng để thúc đẩy tinh thần làm việc của nhân viên
    • Theo dõi và đánh giá tình hình nguồn nhân lực.
    • Thống kê nhu cầu nhân sự.
    • Dự báo nhu cầu nhân sự tương lai trong công ty (3 tháng/lần) trên cơ sở những qui trình sản xuất đã được lập kế hoạch, những thay đổi và những nhân tố khác.
    • Xây dựng các chương trình và kế hoạch nguồn nhân lực cho công ty.
    • Tư vấn, tham mưu cho Chi nhánh/các phòng ban/phân xưởng
    • Đề xuất thực hiện các chính sách phát triển nguồn nhân lực
      1. Bộ phận kế toán
  • Lập kế hoạch chi phí về tour đã bán, chi tiết như sau: nhân công, xe (máy bay/ô tô/xe máy), quà tặng, dụng cụ trò chơi và các khoản chi phí phụ khác….

9

  • Tổng hợp danh sách khách du lịch trong tour. Kiểm duyệt chi tiêu nhằm hạn chế chi phí không cần thiết, liên hệ trước với các nhà cung cấp.
  • Mua bảo hiểm cho khách đăng ký tour (đây là khoản bảo hiểm bắt buộc)
  • Nhắc nhở ban điều hành tour thực hiện theo hành trình đã đề ra. Mọi chi phí phát sinh trong thời gian đi tour đều cần có hóa đơn, chứng từ hợp lệ để bộ phận kế toán đối chứng.
  • Theo dõi tour du lịch cho đến khi trở về và thu thập lại toàn bộ hóa đơn, chứng từ liên quan.

Các điều kiện kinh doanh

Cơ sở vật chất kỹ thuật

Sau hơn 7 năm hoạt động, Công ty TNHH dịch vụ lữ hành và sự kiện F đã trang bị cơ sở vật chất, các thiết bị hiện đại để phục vụ và đáp ứng nhu cầu làm việc của công ty

Sản phẩm đặc trưng của doanh nghiệp

  • Du lịch biển là dòng sản phẩm du lịch được ưu tiên phát triên nhất tại Việt Nam. Sở hữu chiều dài đường bờ biển hơn 3200 km với hàng ngàn hòn đảo lớn nhỏ. Đặc biệt có nhiều bãi biển được xếp vào top những bờ biển đẹp nhất thế giới (Hạ Long, Phú Quốc, Nha Trang, Đà Nẵng, Côn Đảo,..) Chính điều này đã tạo điều kiện cho du lịch biển Việt Nam phát triển và thu về nguồn lợi nhuận lớn.
  • Bên cạnh đó, Vùng Tây Bắc giàu tiềm năng phát triển du lịch với nhiều giá trị tài nguyên nổi bật như thiên nhiên hùng vĩ, địa hình địa chất độc đáo, văn hóa dân tộc thiểu số đặc sắc, các giá trị truyền thống lâu đời và quần thể di tích lịch sử cách mạng quan trọng. Dựa vào những lợi thế đó, du lịch Tây Bắc trong những năm vừa qua đã có bước phát triển đáng kể, tạo dựng những sản phẩm du lịch đặc trưng, có thương hiệu trên bản đồ du lịch Việt Nam như du lịch cộng đồng, du lịch văn hóa dân tộc thiểu số, du lịch sinh thái.

=> Vì vậy khai thác chủ yếu 2 loại hình du lịch biển và du lịch khám phá.

10

Dưới đây là một số chương trình du lịch của công ty

      1. Tour du lịch Hà Nội – Đồng Văn – Lũng Cú – Mã Pí Lèng – Hà Nội (3n2d)
      2. Tour du lịch Hà Nội – Biển đảo Cô Tô – Quảng Ninh (4n3d)
      3. Tour Hà Nội – Nha Trang – Vinpearl Land (4n3d)
      4. Tour Hà Nội – Chùa Bái Đính – Tràng An – Cố đô Hoa Lư – Hang Múa

– Nhà thờ đá Phát Diệm – Hà Nội (2n1d)

      1. Tour Hà Nội – Tam Chúc – Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự (1n)
      2. Tour Hà Nội – Đền Thác Bờ - Thung Nai – Thủy điện Hà Bình – Hà Nội (1n)

Lượng khách và doanh thu

  • Khách hàng mục tiêu

Khách hàng mục tiêu của công ty du lịch là các thế hệ từ tuổi vị thành niên đến trung niên, có khả năng tài chính ổn định, mức sống khá và nhu cầu du lịch đa dạng. Những tổ chức, doanh nghiệp, chùa chiền có nhu cầu đi du lịch hoặc tham dự hội nghị, lễ đài, khóa đào tạo,…trong và ngoài nước

Kết quả hoạt động của doanh nghiệp:

Trong những năm qua, du lịch Việt Nam đang từng bước phát triển mạnh m攃̀, thu hút được nhiều khách du lịch nội địa cũng như khách quốc tế. Số lượng khách du lịch ngày càng tăng, công ty đã nắm bắt kịp thời được xu hướng và ngày càng phát triển. Cùng với sự nỗ lực không ngừng và cố gắng của mọi thành viên trong công ty, công ty đã ngày càng thành công hơn, được biết đến nhiều hơn và nhận được sự quan tâm của khách hàng. Công ty TNHH dịch vụ lữ hành và sự kiện F đã thu hút 1 số lượng khách hàng thân quen nhất định.

11

PHẦN 2. NHẬT KÍ THỰC TẬP

Bảng nhật kí

Thời gian

Mục tiêu

Hoạt động cụ thể

Bài học kinh nghiệm

Tuần 1: Từ ngày 03/01/2023

đến ngày 07/01/2023

  • Giới thiệu các thành

viên thực tập với Ban Lãnh Đạo.

  • Tìm hiểu về công ty
  • Làm quen các phòng ban của công ty
  • Đến công ty nhận công việc thực tập
  • Chào hỏi giới thiệu bản thân với các anh chị ở các bộ phận trong công ty
  • Làm quen với môi trường thực tập, các anh chị trong công ty

Tìm hiểu nội quy, quy định của công ty

  • Tập làm quen với các trang thiết bị như: máy in, máy fax, ...

-Tìm hiểu tài liệu Du lịch của công ty

Do dịp gần Tết Nguyên Đán nên lượng công việc khá ít thiên về sổ sách là chính. Vì vậy, việc chăm sóc khách hàng được công ty giao cho một cách nhanh chóng đến từng thành viên.

- Nghiên cứu quy

trình làm

việc của công ty

- Được các anh chị trong công ty hướng dẫn tìm hiểu các sản phẩm, chương trình du lịch của công ty

Tham gia học tập, được các anh chị đào tạo về cách viết chương trình tour

- Được hướng dẫn cách trả lời khách hàng khi có câu hỏi cần thiết

Tiếp tục tìm hiểu về các chương trình du lịch của công ty - Được các anh chị hướng dẫn trả lời câu hỏi, tư vấn khách trên website và mail của công ty nhận mail, giải đáp những câu hỏi của khách hàng.

Tuần 2: Từ

-Đến công ty để được training về kĩ

ngày

năng sale tour, thông báo về những

09/01/2023

tour du lịch có thể hot sau Tết như

tour du lịch Sapa, tour du lịch tâm

12

đến ngày 14/01/2023

linh như chùa Bái Đính ( Ninh Bình ),

Tam Chúc ( Hà Nam ),...

-Được giao nhiệm vụ tham khảo ý tưởng, viết contents cho bài sale tour.

Được hướng dẫn về các kĩ năng marketing du lịch, sale tour, các ưu đãi dành cho khách hàng khi booking tour trong giai đoạn này.

-Thực hành, tập viết bài và lên ý tưởng contents về bài những bài viết có khả năng thu hút khách du lịch trong thời gian tới.

Tuần 3: Từ 30/01/2023

đến 04/02/2023

Sau kì nghỉ Tết Quý Mão 2023:

  • Kiểm tra lại toàn bộ nội dung công việc trước tết và nội dung triển khai sau khi ra Tết
  • Nắm được nhu cầu của khách hàng trong dịp khai xuân với chương trình tour lễ hội
  • Tư Vấn chương trình lễ hội cho khách
  • Chốt chương trình lễ hội đầu xuân

với khách

  • Kiểm tra, rà soát lại tất cả nội dung công việc trước và sau tết. Những điểm đã đạt được và chưa đạt được
  • Sau khi được các anh chị chia sẻ về mùa lễ hội, s攃̀ nắm bắt được tính chất, đặc điểm về mùa lễ hội. Từ đó rút ra được kinh nghiệm tư vấn tour lễ hội cho khách
  • Nhu cầu của khách hàng cực kỳ quan trọng trong 1 chương trình tour du lịch. Bởi vậy khi tư vấn tour lễ hội cho khách phải nắm được nhu cầu tâm lý của khách. Từ đó có thể dễ dàng tư vấn và đánh trúng tâm lý của khách hàng.
  • Sau khi khách thấy chương trình tour phù hợp thì bắt đầu đi đến chốt chương trình tour với khách .
  • Mùa lễ hội rất nhiều du khách đi du xuân vãn cảnh. Thì nguồn khách đối với công ty hết sức quan trọng trong việc ký kết hợp đồng.
  • Luôn luôn tập trung cao độ với công việc. Trách nhiệm, nhiệt tình, uy tín , cố gắng hết mình luôn đặt lên trên hàng đầu.
  • Thái độ làm việc nghiêm túc, cầu tiền để ngày hôm nay tốt hơn ngày hôm qua. Mỗi ngày trôi qua đều tốt.
  • Trước mọi tình huống xảy ra đều hết sức bình tĩnh để xử lý
  • Rút ra được bài học từ những khách hàng. Từ khách hàng dễ đến khó mà ta có

13

- Tư vấn cho khách chương trình phù

những phương

hợp nhất, thuận tiện nhất. Đảm bảo

án làm sao cho

thời gian nhất. Khách hàng đều an

phù hợp từng đối

tâm và tin tưởng để đặt tour với công

tượng khách du

ty

lịch.

  • Luôn hết mình, tư vấn và hỗ trợ hết mức có thể về chương trình tour lễ hội sắp tới
  • Tham gia chương trình tour cùng với du khách để quan tâm, đánh giá tới chất lượng dịch vụ: nhà hàng , khách sạn…xem đã ổn chưa, khách đã hài lòng chưa
  • Học hỏi các anh chị đi trước về cách giải quyết những phát sinh tình huống sảy ra trong chương trình du lịch

- Nhìn nhận đánh giá được chất lượng dịch vụ nhà hàng, khách sạn mà từ đó có những điều chỉnh phù hợp nhất.

Tuần 4: Từ ngày 06/02/2023

đến 11/02/2023

Nắm được nhu cầu của khách hàng trong dịp khai xuân với chương trình tour lễ hội

  • Tư Vấn chương trình lễ hội cho khách
  • Chốt chương trình lễ hội đầu xuân với khách
  • Tư vấn cho khách chương trình phù hợp nhất, thuận tiện nhất. Đảm bảo thời gian nhất. Khách hàng đều an tâm và tin tưởng để đặt tour với công ty
  • Luôn hết mình, tư vấn và hỗ trợ hết mức có thể về chương trình tour lễ hội sắp tới
  • Tham gia chương trình tour cùng với du khách để quan tâm, đánh giá tới chất lượng dịch vụ : nhà hàng , khách sạn…xem đã ổn chưa, khách đã hài lòng chưa

Luôn luôn tập trung cao độ với công việc. Trách nhiệm, nhiệt tình, uy tín , cố gắng hết mình luôn đặt lên trên hàng đầu.

- Thái độ làm việc nghiêm túc, cầu tiền để ngày hôm nay tốt hơn ngày hôm qua. Mỗi ngày trôi qua đều tốt.

Tuần 5: Từ

Biết

cách

- Gọi điện cho khách hàng hỏi thăm

Học được cách

ngày

tổng

hợp

về chuyến đi, chất lượng dịch vụ (có

kiên nhẫn đối

13/02/2023

các

đánh

vui không, thức ăn như thế nào, dịch

với khách hàng.

giá

của

vụ khách sạn ra sao, các điểm tham

Luôn tươi cười

14

đến 18/02/2023

khách và báo cáo cho người hướng dẫn.

Biết được quy trình tư vấn và tư vấn cho khách, biết được nhu

cầu của khách

quan có thú vị không, hướng dẫn viên có nhiệt tình không?...

Nhận và tổng hợp các bản đánh giá chương trình du lịch khách hàng.

  • Thống kê các đánh giá của khách

hàng sau các chương trình du lịch

Tiếp tục nhận và tổng hợp các bản đánh giá chương trình du lịch khách hàng.

  • Check mail và tư vấn cho khách online

đối với khách và không được trả treo lại với khách. Được anh chị hướng dẫn cách nói chuyện với khách 1 cách phù hơp nhất và cách làm hài lòng của khách hàng

Tuần 6: Từ ngày 20/02/2023

đến 25/02/2023

  • Biết được quy trình tư vấn và trả lời khách
  • Biết được quy trình tư vấn và trả lời thắc

mắc của

khách về giá tour, khách sạn, vé máy bay, …

  • Biết được cách trả lời câu hỏi của khách hàng trên website

Liên hệ, xác nhận tên khách hàng với các khách sạn

Học cách quảng cáo qua mạng Internet

  • Sale tour, giới thiệu sản phẩm với khách hàng và thuyết phục họ mua sản phẩm của mình
  • Đăng bài tour lên trang mạng xã hội của cá nhân để mở rộng môi trường bán sản phẩm

Đăng bài tour lên trang mạng xã hội của cá nhân để mở rộng môi trường bán sản phẩm

  • Trả lời các bình luận, tin nhắn của khách trên trang cá nhân và website của công ty

Được các anh chị hướng dẫn xây dựng chương trình tour, tính giá tour

15

- Học xây dựng chương trình tour, tính giá tour. Tư vấn báo giá dịch vụ cho bộ phận sale tour

Tuần 7: Từ ngày 27/02/2023

đến ngày 04/03/2023

Biết được quy trình liên hệ với khách sạn. Xác nhận thông tin khách hàng với khách sạn. Nhắc nhở khách sạn một số lưu ý đặc biệt của khách

  • Liên hệ, xác nhận tên khách hàng với khách sạn

Đăng bài tour lên trang mạng xã hội của cá nhân để mở rộng thị trường bán sản phẩm

  • Trả lời các bình luận, tin nhắn của khách trên trang cá nhân và website của công ty

Nhận thông tin khách hàng

  • Liên hệ, xác nhận tên khách hàng với các khách sạn
  • Nhập thông tin khách hàng

- Liên hệ, xác nhận thông tin khách hàng với các khách sạn

Tuần 8: Từ ngày 06/03/2023

đến ngày 11/03/2023

Biết được cách gọi điện chăm sóc khách hàng sau khi khách hàng đã trải nghiệm sản phẩm

Nhập thông tin khách hàng

  • Liên hệ, xác nhận thông tin khách hàng với các khách sạn
  • Chăm sóc khách hàng sau chuyến đi.
  • Hỏi thăm về chuyến đi, chất lượng dịch vụ, khách hàng có hài lòng hay không?

- Nghiên cứu, tổng hợp và làm báo cáo thực tập

Hoạt động cụ thể

Mô tả chương trình du lịch

Tour Về Tây Yên Tử “Theo dấu chân Phật Hoàng”

SÁNG: HÀ NỘI – DANH THẮNG TÂY YÊN TỬ

16

06h00 Xe ô tô và hướng dẫn viên của Công ty TNHH dịch vụ lữ hành và sự kiện F đón đoàn tại 18 Lý Thường Kiệt khởi hành đi quần thể danh thắng Tây Yên Tử

09h00 Đoàn vào thăm quan Quần thể danh thắng Tây Yên Tử với các hạng mục: Hoàng Thành, Chùa Hạ, Chùa Thượng và Chùa Đồng... Qúy khách s攃̀ trải qua hành trình bằng cáp treo từ Đền Hạ đến Đền Thượng với tổng chiều dài 2,1km sau đó tiếp tục lên Chùa Đồng - ngôi chùa trên đỉnh núi bằng đồng lớn nhất châu Á được coi là nơi hội tụ của linh khí, nơi con người có thể cầu viện được "sinh lực vũ trụ” cho cuộc đời.

12h00 Đoàn dùng bữa trưa tại nhà hàng với các món đặc sản của Bắc Giang. CHIỀU: CHÙA VĨNH NGHIÊM – THIỀN VIỆN TRÚC LÂM PHƯỢNG HOÀNG

13h30 Quý khách khởi hành đi Chùa Vĩnh Nghiêm - nơi phát tích Tam tổ phái thiền Trúc Lâm của Phật giáo Việt Nam, nơi lưu giữ lại bộ 3000 mộc bản gốc duy nhất của Phật phái Trúc lâm đã được UNESCO công nhận là di sản tư liệu ký ức thế giới.

15h30 - 16h00 Đến Chùa Vĩnh Nghiêm Qúy khách tự do dâng hương, thăm quan vãn

cảnh và nghe giới thiệu về Di tích quốc gia đặc biệt này.

16h00 - 17h30 Đoàn khởi hành thăm thăm quan Thiền Viện Trúc Lâm Phượng Hoàng

  • một công trình văn hóa kiến trúc nghệ thuật nhằm bảo tồn, tôn vinh và phát huy giá trị phi vật thể của Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử - dòng thiền với tư tưởng riêng của Phật giáo Việt.

17h30 Quý khách lên xe khởi hành về Hà Nội.

19h00 Về đến điểm hẹn ban đầu. Chia tay Quý khách kết thúc chương trình du lịch Tết nguyên đán tới Tây Yên Tử Bắc Giang. F tour kính hẹn Quý khách ở các chương trình du xuân Tết tiếp theo

2.2.3. Nhận xé về các dịch vụ trong chương trình du lịch

    • Về phương tiện di chuyển: xe Hyundai 45 chỗ đời mới, được trang bị đầy đủ

các thiết bị kỹ thuật để phục vụ nhu cầu của khách: điều hòa, ti vi, mic, loa...

    • Về chương trình: lịch trình, giờ giấc khoa học, phân bổ thời gian hợp lí, không gặp tình trạng âm giờ, lựa chọn các điểm đến phù hợp, có tính tương đồng

17

    • Về ăn uống: nhà hàng sạch s攃̀, nhân viên đón tiếp chu đáo, thực đơn hấp dẫn hợp khẩu vị của khách hàng

2.2.2. Xây dựng bài thuyết minh về các điểm, tuyến du lịch

Thuyết minh Văn Miếu – Quốc Tử Giám

Kính thưa quý khách, trong chuyến du lịch ngày hôm nay của quý đoàn, chúng ta s攃̀ đến thăm Văn Miếu – Quốc Tử Giám, nơi thờ Khổng Tử và Trường Đại học đầu tiên của Việt Nam.

Năm 1010, vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư ra thành Đại la, lập lên kinh đô Thăng Long – đế đô muôn đời.

Để xây dựng quốc gia độc lập, tự chủ và hưng thịnh cần phải có hệ thống triết học làm nền tảng, một thể chế tổ chức xã hội vững mạnh và một nền giáo dục tiên tiến để đào tạo nhân tài cho đất nước.

Đáp ứng nhu cầu đó, nhà Lý đã chọn Nho giáo, một học thuyết chính trị, đạo đức đã ra đời trước thời đó hơn 1500 năm, đã góp phần to lớn tạo lập nên nước Trung Hoa trật tự, kỷ cương với nền văn hoá phát triển rực rỡ và đã được du nhập vào nước ta từ lâu.

Sự kiện mở đầu cho quá trình lựa chọn đó được trịnh trọng ghi trong Đại Việt sử ký toàn thư :“Năm Canh Tuất, niên hiệu Thần Vũ thứ hai (1070) đời Lý Thánh Tông, mùa thu, tháng Tám, dựng Văn Miếu, đắp tượng Khổng Tử, Chu Công và Tứ Phối, v攃̀ tượng Thất Thập Nhị hiền, bốn mùa cúng tế. hoàng Thái Tử đến học ở đó”. Năm 1075 mở khoa thi đầu tiên để chọn nhân tài và năm 1076 vua Lý Nhân Tông đã cho lập Quốc Tử Giám – Ban đầu đây là trường học dành riêng cho con em trong hoàng tộc, con em các vị đại thần quan lại trong triều đình, sau mới mở rộng đến đến các tầng lớp nhân dân bên ngoài.

Trước khi vào thăm Văn Miếu Quốc Tử Giám, chúng ta hãy cùng dừng lại bên tấm bia nhỏ, tuy nhỏ nhưng nó ghi lại một tập tục rất giàu ý nghĩa: “Cả hai tấm bia đều mang hai chữ “Hạ Mã” và được đặt ở trong toà miếu này. Trước tiên, tấm bia khẳng

18

định: Chỗ này là cột mốc đánh dấu từ đây trở đi chúng ta có địa giới, có giới hạn của một vùng đất thiêng rất đáng quý trọng. Thứ hai, đặt ra một yêu cầu đối với mọi người về việc bày tỏ tấm lòng tôn kính của mình với nơi thiêng liêng này và sự nể trọng của mình đối với nơi trung tâm của Hà Nội – Thăng Long nghìn năm văn hiến. “Hạ mã” tức là dù quyền cao chức trọng đến đâu, cao sang đến đâu, khi cưỡi ngựa qua đây thì đều phải xuống ngựa.

Bây giờ, chúng ta hãy cùng vào thăm Văn Miếu Quốc Tử Giám.

Quần thể kiến trúc Văn Miếu – Quốc Tử Giám bao gồm Hồ Văn, khu Văn Miếu – Quốc Tử Giám và vườn Giám.

  • Hồ Văn

Trước mặt Văn Miếu là Hồ Văn với diện tích 12.247m2, giữa hồ có gò Kim Châu, trên gò có dựng Phán Thuỷ đường, là nơi diễn ra các buổi bình văn thơ của nho sĩ kinh thành xưa. Nhà Phán Thuỷ nay không còn nhưng trên gò hiện còn lại một tấm bia dựng năm Tự Đức 18 (1865) trong dịp tu sửa Văn Miếu và nạo vét Hồ Văn do Hoàng giáp khoa Tân Hợi, bố chánh Hà Nội Lê Hữu Thanh soạn. Sau này, trong thời Pháp thuộc, Tứ Trụ bị chia cắt với Hồ Văn bởi phố Quốc Tử Giám chạy ngang, như quý vị đang nhìn thấy. Và do điều kiện thời gian không cho phép, điểm đến chính của chúng ta hôm nay s攃̀ là khu nội tự Văn Miếu Quốc Tử Giám, còn khu Hồ Văn xin được hân hạn giới thiệu tới quý vị vào một dịp khác.

  • Khu Văn Miếu – Quốc Tử Giám

Quý khách đang đứng trước “Văn Miếu – Quốc Tử Giám” – Kiến trúc chủ thể của di tích. Chúng ta thường gọi chung chung công trình này là Văn Miếu Quốc Tử Giám, nhưng đây thực chất là hai công trình được xây dựng vào hai thời điểm khác nhau. Công trình thứ nhất – Văn Miếu chính là nơi thờ Văn Tuyên Công hay là Văn Tuyên Vương, chính là Khổng Tử, được Lý Thánh Tông cho xây dựng vào năm 1070. Lý Thánh Tông là Lý gia đệ tam đế – phụ hoàng của Lý Nhân Tông (Lý gia đệ tứ đế). Và chính Lý Nhân Tông là người cho xây công trình thứ 2 – Quốc Tử Giám năm 1076. Do đó chúng ta có một tổ hợp kiến trúc vừa để thờ Khổng Tử, vừa để làm trường Đại

19

học đầu tiên của nền văn hóa và khoa học dân tộc chúng ta. Ghép lại thành Văn Miếu –

Quốc Tử Giám.

Văn Miếu – Quốc Tử Giám được chia làm 5 khu rõ rệt, song liên hoàn với nhau theo một tổng thể kiến trúc hài hoà qua trục đường thần đạo nối từ đầu đến cuối khuôn viên. Khuôn viên có chiều dài 31 thước, chiều rộng 46 thước. Mặt chính của công trình quay về hướng Nam theo quan niệm “Thánh nhân Nam diện nhi trị thiên hạ” (bậc Thánh nhân quay mặt về phương Nam để cai trị thiên hạ).

Khu tiền án là khoảng không gian mở ra phía trước tạo cho Văn Miếu dáng vẻ bề thế, uy nghi. Khu này được bắt đầu bằng tứ trụ (nghi môn) và hai tấm bia Hạ Mã ý nghĩa ở hai bên mà chúng ta vừa thấy.

Quý khách đang đứng trước “tứ trụ” – Cổng chính của Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Trước đây tứ trụ nằm soi bóng xuống mặt Hồ Văn trong xanh theo quan niệm phong thuỷ Á Đông “âm – dương đối ngẫu” thường được thể hiện ở các kiến trúc tôn giáo. Tứ trụ xây bằng gạch, hai cột giữa xây cao hơn, trên có hình hai con nghê chầu vào. Nghê là con vật biểu trưng mang yếu tố huyền thoại, dũng mãnh, thiên biến vạn hóa, tượng trưng cho trí tuệ, là biến thể từ sư tử và chó dữ, có sức mạnh như chúa tể muôn loài. Quan niệm tâm linh cho rằng đây là con vật linh thiêng có khả năng nhận ra kẻ ác hay người thiện. Hai trụ ngoài đắp nổi hình bốn con chim phượng xoè cánh chắp đuôi vào nhau. “Nghê chầu phượng múa” là một môtif trang trí quen thuộc thường được thấy ở các đình miếu cổ thể hiện sự thiêng liêng và vẻ hoa mỹ của di tích quý giá. Những câu đối đề ở Tứ Trụ đều có ý nghĩa ngợi ca đạo học trong chốn nhân gian:

“ Cao vững mấy tầng chở chuyên biết bao đạo lý Ngóng trông vạn thưở nguy nga một trốn học đường” “Đông, tây, nam, bắc tư do đạo

Công khanh, phu sĩ, xuất xuất thử đồ”

Kính thưa quý khách, qua cổng Tứ Trụ, quý khách đang bước trên đoạn đầu của

con đường thần đạo – đoạn nối giữa tứ trụ và tam quan.

20

Tam quan Văn Miếu – Quốc Tử Giám cao 2 tầng, 8 mái mở ra ba cửa biểu trưng cho cách nhìn của nhà Phật về 3 thế giới quá khứ – hiện tại – tương lai. Trên cổng Tam Quan có ba chữ đại tự “Văn Miếu Môn”, đỉnh đắp hình “lưỡng long chầu nguyệt” – một motif trang trí rất có ý nghĩa và khá quen thuộc tại các công trình kiến trúc cổ của Việt Nam. Có rất nhiều cách giải thích khác nhau cho hình tượng nghệ thuật độc đáo này. Rồng là một hình tượng có vị trí đặc biệt trong văn hoá, tín ngưỡng của dân tộc Việt Nam, là linh vật đứng vào hàng bậc nhất trong tứ linh “long, ly, quy, phượng”. Rồng tượng trưng cho sự phồn vinh và sức mạnh của dân tộc, cho uy quyền tuyệt đối của đấng thiên tử, của nhà nước phong kiến, trang trí rồng chỉ dùng ở những nơi trang trọng như cung vua, các công trình lớn của quốc gia hay các công trình tôn giáo. “Lưỡng long tranh châu” gồm hai con rồng nằm ngang hai bên, ở giữa là “quả cầu lửa” mà theo một số nhà nghiên cứu là “viên ngọc”. Dó đó, nó còn được gọi là “Rồng giỡn hột châu”, hoặc là “mặt trời” (nên gọi là lưỡng long chầu nhật), biểu hiện cho sức mạnh vương giả với chí khí tranh hùng tranh bá.

Bên cạnh đó, hình tròn có ngọn lửa còn được giải thích là tượng trưng cho sấm sét, nguồn nước, bản thân rồng cũng gắn liền với mây mưa, mang đến mùa màng tươi tốt. Và như vậy, lưỡng long chầu nguyệt còn biểu trưng cho tín ngưỡng cầu mưa của người Việt – những cư dân nông nghiệp.

Điểm đặc biệt trong motif trang trí “lưỡng long chầu nhật” của người Việt đó là viên ngọc không hoàn toàn chạm vào miệng rồng và rồng không ngậm nó. Viên ngọc là biểu trưng cho nhân văn, tri thức và lòng cao thượng. Điều đó cho thấy dân tộc ta luôn coi tri thức là vô hạn, những đức tính tốt đẹp là điều luôn phải học hỏi, rèn giũa. Đây là điểm khác biệt đối với trang trí rồng – ngọc của Trung Hoa. Rồng Trung Hoa luôn giữ viên ngọc ở chân thể hiện ý muốn làm chủ. Đây phần nào thể hiện sự khác biệt giữa hai nền văn hoá.

Chính nhờ vẻ đẹp cân đối cùng với ý nghĩa sâu xa mà “lưỡng long chầu nhật” trở thành một đề tài trang trí rất phổ biến tại các công trình kiến trúc cổ tại Việt Nam và quý khách s攃̀ gặp lại nó trong nhiều hạng mục khác của di tích này.

21

Phía trước cổng tam quan là đôi rồng đá cách điệu thời Lê, bên trong là đôi rồng đá thời Nguyễn. Hai đôi rồng đó là hình tượng biểu trưng cho truyền thống tốt đẹp “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta: Các nho sĩ sau khi học thành tài, ra giúp đời, thành danh, quay trở lại thể hiện lòng tôn kính, biết ơn đối với thầy của mình.

Bên trái cổng tam quan đắp hình “long ngư tụ hội” (cá rồng ẩn hiện trong mây) ví như cảnh thanh vân đắc lộ của các nho sinh thành tài. Bên phải là cảnh mãnh hổ hạ sơn (hổ lớn hùng dũng xuống núi) ngụ ý như những bậc thứ giả vững bước vào thời cuộc mới.

Hai mặt cổng tam quan đều đắp nổi câu đối chữ Hán với ý nghĩa đề cao kết quả của sự học trong chốn nhân gian. Có câu mang đại ý:

  1. Áo mũ xênh xang nhà cửa bá quan như nước chảy Tam quan bề thế học đường bao lớp tựa núi cao
  2. Đại quốc bất dịch giáo, bất biến tục, thả tôn sùng chi, diệc tín tư văn nguyên hữu dụng

Ngô nho yêu thông kinh, yếu thức thời, vô câu cố dã, thượng tư thánh huấn vĩnh tương đôn

(Nước lớn không thay nền giáo hoá, không biến đổi phong tục màtôn sùng đạo nho và

tin tưởng tư văn vốn có ích.

Nhà nho phải thông hiểu kinh sách, phải thức thời, không nên câu nệ, cố chấp, nghĩ

rằng lời giáo huấn của thánh hiền mãi mãi được đề cao).

  1. Sỹ phu báo đáp vị hà tai, triều đình tuyển cựu tri ân, quốc gia sùng thượng chi ý.

Thế đạo duy trì thị thử nhĩ, lễ nhạc y quan sở tuỵ, thanh danh văn vật sở đô.

(Bậc thánh nhân phải báo đáp như thế nào ân tuyển chọn của triều đình, ý tôn sùng

của quốc gia.

Thế đạo phải duy trì như thế đấy, phải thấy nơi này là lễ nhạc, y quan, là nơi tập trung thanh danh văn vật).

22

Cổng chính của tam quan chỉ được mở cho các bậc môn quân đi trong các dịp đại lễ. Các môn sinh và thứ dân chỉ đi bằng hai cửa nhỏ hai bên.

Khu nội tự của Văn Miếu thiêng liêng được ngăn cách với không gian bên ngoài bằng hệ thống tường gạch vồ vững chãi và chia thành năm lớp không gian khác nhau. Mỗi lớp không gian lại được giới hạn bởi một bức tường gạch chạy hết chiều ngang và có cửa thông nhau. Năm khu tương ứng với ngũ hành (kim – mộc – thủy – hỏa – thổ) theo quan niệm sự phối tác năm yếu tố cơ bản hình thành lên vũ trụ của triết học phương Đông cổ truyền.

Quý khách đang ở lớp không gian đầu tiên giữa tam quan và cửa Đại Trung được gọi là “khu nhập đạo”. Nơi đây có hai khuôn hồ lớn ở vị trí như hai ao mắt rồng tại các khu đình chùa vùng nông thôn Bắc Bộ. Đường thần đạo chính giữa dẫn vào cửa chính của cửa Đại Trung. Song song với đường thần đạo là hai lối nhỏ dẫn thẳng đến hai cửa nhỏ nằm hai bên phải và trái của cửa Đại Trung mang tên cửa Thành Đức và cửa Đạt Tài với ý nghĩa sâu xa là đạo học s攃̀ đào tạo môn sinh thành những con người toàn diện có cả đức và tài, có khả năng đem tài đức ra thi thố trong xã hội để phục vụ triều đình và chúng dân muôn nhà. Trong năm lớp không gian của khu Văn Miếu Quốc Tử Giám, không gian khu nhập đạo mà quý khách đang đứng đây có cảnh quan môi trường tươi đẹp và thoáng đạt nhất. Bao gồm một hệ thống cây cổ thụ có tuổi đời vài trăm năm tuổi, các loại cây cho bóng mát và cho hoa nở suốt bốn mùa xuân, hạ , thu, đông. Cửa Đại Trung gồm ba gian, xây trên nền gạch cao, mái lợp ngói mũi hài, có hai hàng cột chống hiên trước và hiên sau, ở giữa là hàng cột chống nóc. Cửa sơn màu đỏ biểu trưng cho sự thành đạt và may mắn

Qua cửa Đại Trung, chúng ta s攃̀ đến với lớp không gian thứ ba của Văn Miếu Quốc Tử Giám được tiếp nối bởi gác Khuê Văn và hai cửa nhỏ Bí Văn và Súc Văn ở hai bên. Bí Văn và Súc Văn hàm ý ca ngợi những vẻ đẹp của văn chương: Súc tích, trau chuốt và sáng sủa.

Gác Khuê Văn là lầu gác tám mái một nóc, thể hiện điểm cực dương, được xây dựng vào năm 1805 dưới thời Nguyễn Gia Long do quan tổng trấn Bắc thành – Nguyễn Văn Thành chỉ đạo thiết kế thi công. Gác được xây trên nền vuông cao lát gạch Bát

23

Tràng, với kiểu dáng kiến trúc khá độc đáo: Tầng dưới là bốn trụ gạch, bốn bề trống không, tầng trên là kiến trúc gỗ hai tầng, mái lợp ngói ống, trang trí bốn góc bằng đất nung. Sàn gỗ chừa ra một khoảng để bắc thang lên gác, bốn cạnh có diềm gỗ chạm trổ tinh vi. Bốn mặt gác trổ bốn cửa sổ tròn xung quanh có những thanh gỗ con tiện tượng trưng cho những tia của sao Khuê tỏa sáng.

Tuy ra đời không cùng thời với các hạng mục khác trong Văn Miếu Quốc Tử Giám song như quý khách thấy, kiến trúc gác Khuê Văn rất hài hòa với tổng thể kiến trúc Văn Miếu Quốc Tử Giám và từ lâu đã trở thành một điểm nhấn kiến trúc thu hút sự chú ý của du khách trong và ngoài nước.

Ba chữ đại tự “Khuê Văn Các” được đề cả ở mặt trước và sau của lầu gác. Xung quanh gác Khuê Văn đều có đề những đôi cấu đối ca tụng vẻ đẹp và ý nghĩa của đạo học và văn chương trong trời đất. Đại ý:

“Sao Khuê sáng giữa trời nhân văn rạng tỏ Sông Bích đượm sắc xuân đạo học dài lâu” “Đời thịnh tô điểm nền văn trị

Lầu gác lộng lẫy lưu giữ vẻ đẹp”

“Khuê Văn” theo cách lý giải truyền thống về thiên thể là tên một ngôi sao trong chòm sao sáng nhất của bầu trời gồm 28 ngôi gọi là nhị thập bát tú. Trong sách “hiếu kinh” có ghí: “Sao Khuê chủ về văn chương, văn học, giáo dục, khoa cử”. Cho nên đặt công trình có tính chất biểu trưng, biểu tượng này vào đây, nội dung tư tưởng hoàn toàn phù hợp với Văn Miếu và Quốc Tử Giám. Về mặt vật thể thì những đường nét kiến trúc và kiểu dáng kiến trúc cũng hoàn toàn hài hòa ăn nhập vào bối cảnh chung của vùng này. Hình mặt trời tượng trưng cho đạo học và những gì thiêng liêng cao cao quý.

Gác Khuê Văn xinh xắn, kiến trúc giản dị, tao nhã, soi mình duyên dáng xuống mặt nước Thiên Quang Tỉnh tức giếng Ánh Sáng Mặt Trời càng làm tăng thêm vẻ đẹp của nó.

24

Giếng Thiên Quang hình vuông, có lan can gạch bao quanh, quanh năm nước đâỳ, mặt nước phẳng lặng, vừa tạo một nhịp tiếp nối kiến trúc hài hòa nơi trung tâm cho tổng thể kiến trúc Văn Miếu Quốc Tử Giám, vừa có ý nghĩa như một hồ nước điều hòa không khí. Và giếng Thiên Quang còn đóng vai trò một mặt gương thiên nhiên rộng lớn và sáng tỏ. Theo quan niệm của người xưa, giếng hình vuông tượng trưng cho mặt đất xanh tươi, cửa sổ hình tròn của Khuê Văn Các và các tia sáng xòe rộng xung quanh tượn trưng cho mặt trời rực rỡ. Hàm ý nơi đây là chốn hội tụ tinh hoa của trời đất, ngụ ý đề cao một trung tâm văn hóa giáo dục lớn nhất và danh tiếng nhất của đất nước.

82 bia tiến sỹ ở hai bên khu vực này thực sự là kho tàng vô giá lưu trữ không chỉ là tên tuổi của những người đã đỗ đạt trong các khoa thi thời nhà Lê hơn ba trăm năm, mà nó còn là nơi giữ gìn và biểu đạt cả hệ thống tư tưởng và văn hóa của nước Việt Nam trung cổ và cổ truyền. Trong đó có cả tư tưởng mà đến tận bây giờ tất cả mọi người đều khâm phục, đó là lời của Thân Nhân Trung viết theo lệnh của vua Lê Thánh Tông, khắc trên tấm bia khoa thi năm Đại Bảo 1442 : “hiền tài là nguyên khí của quốc gia”. Điều đặc sắc là những hàng bia ấy soi trên mặt Thiên Quang Tỉnh (Giếng ánh sáng trời). Các sỹ tử cũng như các quan khách từ ngoài vào trong khu chính này đều phải đi qua đây. Và họ phải soi bóng mình xuống tấm gương này để lấy ánh sáng trời “thiên quang” để chỉnh đốn tư tưởng của mình, cũng như là lấy luôn làn nước xanh này làm nơi sửa sang lại y quan áo mũ cho chỉnh tề. Lấy ánh sáng trời mà rèn tạo, thanh lọc những điều gì không xứng đáng ở trong mình trước khi vào nơi thiêng liêng quan trọng nhất ở trong kia.

Vườn bia :

Khu vực vườn bia là một di tích có giá trị bậc nhất ở đây, gồm 82 bia, dựng ở 2 bên phải trái của Thiên Quang Tỉnh, mỗi bên có 41 tấm bia dựng thành hàng nằm ngang quay mặt về phía giếng ( 82 tấm bia này để ghi khắc họ tên, quê quán của 1307 vị tiến sĩ…).

Ý tưởng dựng bia ghi tên các tiến sĩ được khởi sự từ đời Lê Thánh Tông (1484)

– một vị hoàng đế tài cao, học rộng quan tâm đến việc xây dựng nền văn hóa dân gian

của dân tộc và các đời vua kế tiếp đã cho dựng bia tiến sĩ ở Văn Miếu – Quốc Tử Giam

25

nhằm mục đích biểu dương các Nho giáo sĩ đỗ đạt và khích lệ việc học hành thi cử. Ở hai khu vườn bia, mỗi bên có một tòa đình vuông, bốn mặt bỏ trống, nền cao giữa các bệ, cửa đều trông thẳng xuống giếng. Đây là hai tòa đình thờ bia. Xưa kia hàng năm xuân thu nhị kỳ trong Văn Miếu làm lễ tế thì ở đây cũng sửa lễ vật cúng bái các vị tiên nho của nước ta mà quý tính cao danh còn khắc trên bia đá. 82 tấm bia tiến sĩ là những di vật quý giá, có giá trị bậc nhất của di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giam, là niềm tự hào của nền văn hóa giáo dục dân tộc đã tạo nên và lưu giữ được một pho “ Sử đá” có giá trị về mọi mặt. 82 tấm bia tiến sĩ là 82 phong cách điêu khắc, tuy kích thước khác nhau nhưng bia nào cũng được dựng trên lưng một con Rùa, cổ ngẩng cao, bốn chân xoài ra trong tư thế đang bò lên. Theo một số cách giải thích thì trong quan niệm của người Việt Nam thì Rùa từ xa xưa đã gắn với đất nước Việt Nam : Đó là thần Kim Quy giúp An Dương Vương xây thành Cổ Loa, trong truyền thuyết Hồ Hoàn Kiếm, Rùa còn là sứ giả của Thủy Vương giúp Lê Lợi đại phá quân Minh… Rùa là con vật được hợp lại bởi cả âm và dương : bụng phẳng tượng trưng cho đất mang yếu tố âm, mai khum tượng trưng cho trời đất – mang yếu tố dương. Ngoài ra, nó còn có ý nghĩa là chịu đựng và sống lâu vĩnh hằng. Bia đá dặt trên lưng Rùa nhằm khẳng định sự trường tồn của trí tuệ, của tinh hoa dân tộc. Đồng thời đó cũng là tấm gương nhắc nhở cho con cháu hôm nay và mai sau cùng học tập, phấn đấu theo gương ông cha ta thuở trước. 82 tấm bia ghi tên 1805 nhân vật, trong đó có 17 trạng nguyên, 19 bảng nhãn, 47 thám hoa, 284 hoáng giáp và 938 tiến sĩ.

Qua văn bia, ta biết rõ được họ tên của các tiến sĩ mà ngày nay danh tiếng vẫn còn lưu truyền mãi như : nhà sử học Ngô Sĩ Liên – tiến sĩ năm 1442; nhà sử học, nhà quân sự, chính trị, văn hóa, nhà thuật học tài năng lỗi lạc Lê Qúy Đôn – khoa thi năm 1752, nhà ngoại giao lỗi lạc Ngô Thì Nhậm tiến sĩ khoa 1775…người đầu tiên được khắc tên trên bia đá là trạng nguyên Nguyễn Trực người xã Bối Khuê, huyện Thanh Oai, Hà Tây, đỗ trạng nguyên khoa Nhâm Tuất niên hiệu Bảo Đại thứ Ba (1442) đời vua Lê Thánh Tông. Người cuối cùng được ghi trên bia đá là tiến sĩ Phạm Huy Ôn vào khoa thi Kỷ Hợi (1779) và cũng là khoa thi cuối cùng được dựng tại bia Văn Miếu – Quốc Tử Giam. Về sau, vào thời vua Gia Long và trong kinh thành Phú Xuân – Huế. Nhìn vào hai vườn bia, ta nhận thấy sự khác nhau giữa các bia – đó là do ở mỗi thời kỳ được khắc lại có những nét kiến trúc riêng cho mỗi loại : Những tấm bia được khắc vào

26

thế kỷ 15 ( 14 chiếc) có trán bằng, mỏng, thấp, có hình hoa lá mây trăng, có ảnh hưởng của tam giáo Đồng nguyên. Trang trí hoa sen – ảnh hưởng của Phật giáo, con Rùa đầu hình chim, mắt có lông mày, mồm như mỏ chim, đầu ngẩng cao, đôi khi có răng, mai trơn, chân rụt lại. Những tấm bia được khắc vào thế kỷ 17 (25 chiếc). Trên bia có xuất hiện sừng tê, ngưu bát bảo ( Đạo giáo), bia có hình mặt nguyệt , kích thước cao. Có thể nói nghệ thuật chạm khắc ở đây đã tiến cao hơn một bậc. Bố cục cân xứng. Những tấm bia loại ba được xây dựng vào thế kỷ 18. Bia to cao, trang trí cách điệu nghệ thuật thì khô cứng, duy nhất có một tấm bia chạm khắc hình người và trâu, rùa có giống đầu Rùa thật, mai cong vồng lên, có gò sống lưng chạm hình sáu cạnh.Ngoài ra còn một số bia ngoại lệ, không thuộc phong cách nào cả.

* Đại Thành Môn:

Qua cửa Đại Thành là khu vực thứ 4 của Văn Miếu – đây chính là khu vực thờ Khổng Tử và các bậc hiền triết, bao gồm Đại Thành, nhà Bái Đường và hai dãy Đông Vũ và Tây Vũ.

Cửa Đại Thành ba gian với hai cột hiên trước và sau giống nhau như cửa Đại Trung, một hàng giữa đỡ xà nóc, ba gian đều được lắp cửa gỗ sơn đỏ trên có họa tiết rồng, mây. Gian giữa treo bức hoành phi đề ba chữ “ Đại Thành Môn”. Cửa Đại Thành là cửa của sự thành đạt lớn lao mở đầu cho khu vực của những kiến trúc chính mang một cái tên đầy ý nghĩa về học vấn, đạo đức.

Bước qua cửa Đại Thành là tới một sân rộng lát gạch Bát Tràng. Hai bên chân là hai dãy nhà Tả – Hữu vu. Chính trước mặt là tòa Đại Bái Đường lớn, rộng và thâm nghiêm, trải suốt chiếu rộng nối với đầu hồi của Tả – Hữu vu tạo thành hình chữ U rất cổ kính và truyền thống. Sau Đại Bái Đường là tòa Thượng Điện bằng một tiểu hình vuông. Nếu tách riêng ba cụm kiến trúc này ra thì chúng được xây theo hình chữ Công

(I) mà tiểu đình chính là nét giữa Đại Bái và Tòa Thượng Điện là hai nét ngang trên và

dưới.

Tòa Bái Đường gồm chín gian với bốn cột chồng mái, chồng rường, bịt hai đầu mái ngói mũi hài, trên đắp nổi hai con Rồng chầu nguyệt. Hai gian đầu hồi mặt trước và mặt sau là cửa gỗ gắn song con tiện, phía dưới là nững bức phù điêu gỗ thời Lê khắc

27

nổi hình Rồng bay cao rất đẹp. Toàn bộ cột gỗ tàu trên mái đều được sơn son thiếp vàn, hai hàng cột ở giữa có trang trí mới đây vào năm 1994 lợp lại ngói, năm 1995 sơn thiếp các kết cấu gỗ. Đây là nơi dùng để tổ chức các nghi lễ lớn. Do vậy, chính giữa tòa Đại Bái đặt một hương án lớn, trên bày đồ thờ. Phía trên hương án có bức hoành phi ” Vạn Thế Sư Biểu” tức ” Người thày của muôn đời” được làm vào năm 1888 trong lần tu sửa Văn Miếu. Ở gian đầu hồi phía Đông treo bức hoành phi ” Cổ kim nhật nguyệt” tức ” Ánh sáng muôn thủa” và chuông Bích Ung đều của tư Nghiệp Quốc Tử Giam quân quận công Nguyễn Nghiễm ( cha của đại thi hào Nguyễn Du) – 1768.

Nơi đây cũng để thờ Chu Văn An ( 1293 – 1370), ông là một nhà Nho nổi tiếng về đạo đức và tài năng học vấn. Năm 1328 được vua Trần Minh Tông mời về kinh để dạy cho Thái tử và sau đó được bổ giữ chức vụ tư nghiệp Quốc Tử Giam. Sau khi ông mất, vua Trần Nhân Tông ban húy là Khánh Tiết cho thờ tại đây. Tại nơi đặt bàn thờ có hai con hạc đứng trên lưng hai con Rùa ở hai bên – thể hiện cho sự hài hòa âm – dương

Điện Đại Thành chạy song song với nhà Đại Bái. Điện gồm chín gian, xây kín ba mặt, phía trước có cửa – bức màn đóng kín 7 gian giữa, hai gian đầu hồi có cửa có chắn song có con tiện cố định mang phông cách kiến trúc thời Lê. Điện là nơi thờ Khổng Tử và Tứ Phối. Gian chính là tượng Khổng Tử quay mặt về hướng Nam, phái sau là khám thờ trên có ngai và bài vị “Đại Thành Chí Thánh Tiên Sư Khổng Tử Bài Vị”. Tư thế tay của Khổng Tử là thế tay của một người trên khoan thai lắng nghe người dưới trình bày, tâu bẩm một vấn đề nào đó. Trước mặt là mười chiếc giáo, trên chuỗi giáo là phía trái của Khổng Tử có đề chữ “ tránh ra”, trên phía phỉa chuỗi giáo đề chữ “ Một người nghiêm túc”. Trên mỗi bàn thờ có hình hai con hạc – Đó là ngựa của Đạo sĩ để lên trời. Trước bàn thời của Khổng Tử có hai con Voi – Đó là biểu tượng cho sức mạnh chân lý tuyệt đối.

Tòa Đại Bái và Điện Thánh là nơi các triều đại Lý, Trần, Lê hàng năm Xuân thu hai lần chọn ngày Đinh thứ hai và thứ tám để tế lễ do vua làm chủ tế hoặc các Hòang Thân, đại thần tế. Khi Kinh đô chuyển vào Huế hàng năm ở Văn Miếu Bắc Thành do quan Tổng đốc tiến hành nghi thức tế lễ. Hai dãy Đông Vu và Tây Vu ở hai bên sân Đại Bái đều gồm chín gian, trước đây mỗi dãy đều xây dựng lại vào năm 1954.

28

Thưa quý khách chúng ta đã thăm xong điện thánh, sau điện thánh có cổng dẫn sang nhà Thái Học – Khu thứ 5 của di tích này. Và bây giờ chúng ta s攃̀ đi thăm khu di tích này.

Thưa quý khách! Khu thái học đường này có tuổi đời ít nhất trong năm phần của nội tự bởi mới chỉ được khánh thành vào năm 2000. Ngày tại vị trí này khi xưa là Quốc Tử Giám, có các giảng đường Đông – Tây, chính giữa là nhà Minh Luận kho bí thư (tức thư viện chứa sách và các ván khác in sách), sát phía cuối là dãy nhà cho các sỹ tử ở. Đến thời nhà Nguyễn, kinh đô rời vào Huế(1802) vua Gia Long cho dựng Văn Miếu ở Huế, văn miếu Hà Nội trở thành học phủ của phủ Hoài Đức (sau thuộc Hà Nội) và xây đền Khải Thánh thờ phụ thân của Khổng Tử. Đến năm 1947 toàn quốc kháng chiến toàn bộ khu này bị đốt phá hoàn toàn. Vì vậy Thái học đường ngày nay là kết quả của dự án trùng tu, bảo tồn di tích của Sở Văn hoá Thông tin Hà Nội nhân dịp kỷ niệm 990 năm Thăng Long – Hà Nội vào năm 2000. Tuy nhiên du khách khi vào thăm khu di tích này s攃̀ không bị lạc lõng bởi tuy được trùng tu lại nhưng vẫn giữ nét kiến trúc cở bản và dáng vẻ xưa kia của Văn Miếu, đó là quần thể kiến trúc tương tự như khu Đại Thành: Toà nhà trung tâm ở giữa là nơi tôn vinh các danh nhân có công xây dựng Văn Miếu – Quốc Tử Giám cũng như các bậc thầy đạo đức trọng: Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông, Lê Thánh Tông, Chu Văn An…Ngoài ra còn là nơi giới thiệu các tư liệu liên quan đến việc học hành thi cử, giáo dục đào tạo thời phong kiến. Đây cũng là nơi tổ chức các hoạt động văn hoá, khoa học như hội thảo, lễ kỷ niệm danh nhân, trưng bày chuyên đề…Hai bên toà nhà chính là hai dãy nhà làm việc thư viện, trưng bày toàn bộ cồg trình hoàn toàn theo kiểu kiến trúc cổ.

Thưa quý khách! Việc dựng tượng thờ 4 vị danh nhân không chỉ nhằm tưởng nhớ những người có công lập Văn Miếu – Quốc Tử Giám mà còn nhằm tôn vinh truyền thống hiếu học của dân tộc ta.

Thưa quý khách! Vua Lý Nhân Tông (1023 – 1072) là người đặt quốc hiệu Đại Việt và là vị vua có công khai sáng và đặt nền móng cho nền giáo dục nho học khoa cử Việt Nam, mặc dù thời Lý luôn được coi là thời kỳ tam giáo đồng nguyên trong đó Đạo Phật phát triển hơn cả, nhưng để tồn tại, phát triển và củng cố chế độ, thì phải có sự cải tổ phật giáo và phát triển nho giáo. Năm 1070 vua Lý Thánh Tông(1066-1072) cho xây

29

dựng Văn Miếu, đúc tượng Chu Công, Khổng Tử và v攃̀ tranh 72 vị hiền sĩ để thờ với mong muốn khai hóa cho dân và thể hiện sự coi trọng của nhà vua đối với hiền tài. Vua còn cho hoàng tử đến đây để học hàng ngày. Vua Lê Thánh Tông chính là người sáng lập ra Văn Miếu và là người đặt nền móng cho Quốc Tử Giám ra đời.

Vua Lý Nhân Tông chính là vị hoàng tử được đến học tại Văn Miếu Và sau này là người sáng lập ra Quốc Tử Giám – trường Đại học đầu tiên của nước ta và là người mở khoa thi đầu tiên trong lịch sử khoa cử Việt Nam, đó là kỳ thi “Minh kinh bác học”

Vua Lê Thánh Tông là người đã phát triển Văn Miếu – Quốc Tử Giám đến mức rực rỡ nhất: Mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng học hành thi cử và đều đặn mở 3 năm một lần kì thi hội tại kinh đô. Chính vua Lê Thánh Tông là người cho dựng Văn bia tiến sỹ đâù tiên tại Văn Miếu (1484), sáng lập ra hội tao đàn gồm 28 tiến sỹ gỏi thơ văn nhất thời đó.

Thưa quý klhách thật là thiếu xót nếu như đến thăm Văn Miếu mà không tìm hiểu xem hình thức và nội dung thi cử, cũng nhử thầy giáo và sinh viên đã từng học ở đây. Tôi xin được giới thiệu cho quý khách một vài nội dung sơ lược như sau:

Chế độ thi cử của kinh thành Thăng Long từ khi có Văn Miếu – Quốc Tử Giám gồm ba kỳ:

  • Thi Hương: Được tổ chức theo một vùng gồm nhiều Trấn hay Lộ do triều đình quy định. Thí sinh tham dự thi hương phải dự 4 kỳ thi: Kinh ngiã, thơ phú, chế chiếu biểu, văn sách. Dưới thời Lê người đỗ cả bốn kỳ được gọi là Hương cống, đỗ ba kỳ thi gọi là Sinh đồ. Những người đỗ bốn kỳ thi thì được học trong Quốc Tử Giám để thi hội và thi đình. Thi đình diễn ra tại Văn Miếu, đề do nhà vua soạn ra, thí sinh phải làm một bài văn sách để phân tài cao thấp, những người đỗ kỳ thi này được chia làm 3 giáp.

+ Đệ nhất giáp: Trạng nguyên, bảng nhãn, thám hoa(tối đa ba người – tam khôi)

+ Đệ nhị giáp: Tiến sỹ xuất thân.

+ Đệ tam giác: Đồng tiến sỹ xuất thân

30

Sau khi đỗ được vào học trong Quốc Tử Giám. Bộ máy quản lý của Quốc Tử Giám từ trên xuiống dưới là: Quan tế tử, tư nghiệp, tập thể giáo thụ, trực giảng, trợ giáo và minh kinh báo sỹ. Trong lịch sử có nhiều nho sỹ nổi tiếng phụ trách Quốc Tử Giám: Chu Văn An, Nguyễn Phi Khanh….

Học sinh ở đây lúc đầu chỉ là hoàng thái tử, hoàng tử, con vua quan quý tộc. Từ thời Lê, được mở rộng ra bao gồm cả những học sinh xuất sắc có nguồn gốc bình dân. Điều này thể hiện tư tưởng tiến bộ của triều đình trọng người tài. Chương trình học chủ yếu dựa vào sách kinh điển của nho giáo: Tứ thư: Trung dung- luận ngữ Mạnh Tử và Ngũ kinh: kinh dịch, thư, lễ, xuân, thu.

Thưa quý khách! chúng ta vừa tham quan xong khu di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Hỵ vọng chuyến đi này s攃̀ giúp quý khách có thêm nhiều thông tin về nền giáo dục nước nhà từ thời phong kiến xưa. Đã đến lúc chúng ta phải chia tay với Văn Miếu, tôi hy vọng s攃̀ được gặp quý khách trong những chuyến du lịch tham quan Hà Nội lần sau. Chào thân ái!

Thuyết minh tuyến K9 Đá Chông – Làng Văn Hóa các dân tộc Việt Nam

Như vậy là chuyến xe đã lăn bánh và tập thể chúng ta cũng bắt đầu chuyến đi. Vâng và lời đầu tiên cho HDV xin thay mặt công ty du lịch gửi lời chào và lời chúc sức khỏe trân trọng nhất đến với toàn thể các bạn học sinh, các thầy cô giáo và các bậc cha mẹ phụ huynh học sinh trong chuyến đi tham quan và nghỉ dưỡng 1 ngày tại Hà Nội lần này. Thưa các bạn học sinh, hiện nay xe của đoàn mình đã đến với mảnh đất Hà Nội, nơi mà người dân mang biển số xe 29,30. Thưa các bạn học sinh thân mến, Hà Nội cách với thành phố cảng Hải Phòng mà nơi các bạn xuất phát ý ạ, thì cách khoảng hơn 100km, để đến với trung tâm thành phố Hà Nội. Các bạn học sinh thân mến có biết không, để làm nên thành công của một chuyến đi thì không thể thiếu được những con người quan trọng, trước khi bắt đầu vào tham quan chuyến đi thì HDV xin giới thiệu cô giáo Nguyễn Thị A hiện đang là giáo viên chủ nhiệm lớp 5A và cũng là trưởng đoàn của chúng ta trong chuyến đi này. Và chị Nguyễn Thị B hiện đang là chi hội trưởng hội cha mẹ phụ huynh học sinh và cũng là phó đoàn của đại gia đình chúng ta. Đặc biệt là 35 bạn học

31

sinh trường tiểu học Thái Phiên đang cùng đi chuyến ngày hôm nay. Về phía công ty người đầu tiên HDV xin giới thiệu đây là một người rất đặc biệt, người này đã từng lái máy bay trên đường rừng trường sơn, lái xe tăng trên đường bay tân sơn nhất với mức lương lên tới 100 triệu đồng một tháng, người này tuy dù gia hay trẻ, dù cao hay thấp, dù béo hay ốm thì vẫn gọi với một cái tên rất thân thiện và không ai khác người đó chính là bác tài Nguyễn Văn C của chúng ta. Và một người khác rất quan trọng và cũng là cánh tay trái đắc lực của bác tài đó chính là anh phụ xe và anh tên là Nguyễn Văn D. Và một thành viên cuối cùng mà HDV muốn giới thiệu tới mọi người, thiếu thành viên này thì s攃̀ rất là buồn, người mà cứ thao thao bất tuyệt nãy giờ đứng ở trên đây mà chưa ai biết cả, xin giới thiệu đó chính là em, em xin tự giới thiệu em họ Nguyễn tên Ngân tên đầy đủ của em là Nguyễn Thị Thu Ngân, hiện tại Thu Ngân đã được 19 cái xuân xanh rồi Thu Ngân là một người con của thành phố Hoa Phượng Đỏ – Hải Phòng cũng giống như các bạn, và em s攃̀ là HDV cho các bạn học sinh lớp 5A trường tiểu học Thái Phiên và s攃̀ đồng hành cùng đại gia đình mình trong suốt chuyến đi lần này.

Và sau đây HDV s攃̀ thông qua lịch trình cho đoàn nhà mình ngày hôm nay. Chúng ta s攃̀ đi tham quan Khu di tích lịch sử K9 Đá Chông và Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam.

Thưa các quý thầy cô, các bạn học sinh và các bậc phụ huynh, chúng ta vẫn thường biết đến Lăng Bác là nơi lưu giữ thi hài của Bác tính từ năm 1975. Hồ Chủ tịch, Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã rời xa nhân dân, rời xa dân tộc Việt Nam để đến cõi vĩnh hằng vào ngày 2/9/1969. Vâng thưa quý đoàn, từ năm 1969 đến năm 1975, thi hài của Bác được lưu giữ bí mật tại K9 Đá Chông.

Khu di tích Đá Chông nằm trong hệ thống vùng đất đồi gò huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây có tọa độ địa lý 21 độ 8 vĩ độ Bắc và 105 độ 19 kinh độ Đông cách trung tâm Hà Nội khoảng gần 50 km theo đường chim bay; có gianh giới với ba xã Thuần Mỹ, Minh Quang, Ba Trại, phía Tây giáp sông Đà, bên kia sông là xã Đồng Luận, huyện Thanh Thuỷ, tỉnh Phú Thọ.

32

Có độ cao bình quân so với nước biển là 40 m, cá biệt có nơi cao tới 143,6m (đỉnh U Rồng), địa hình bị chia cắt thành nhiều mảnh nhỏ, cao ở phía Bắc và phía Đông, thấp dần về phía Tây và Tây Nam.

Là nơi từ năm 1957 Bác Hồ đã lựa chọn để xây dựng khu căn cứ trong kháng chiến chống Mỹ (tài liệu được tỉnh Hà Tây khẳng định).

Khu di tích Đá Chông còn gọi là K84, trước đây gọi là K9. Khi Bác của chúng ta đi vào cõi vĩnh hằng, nơi đầu tiên ướp bảo quản thi hài Bác là Viện quân y 108, cơ sở đó gọi là K75 A. Hội trường Ba Đình nơi tổ chức lễ viếng Bác từ ngày 6 tới 9/9/1969 gọi là K75 B. Tới khi đưa Bác lên yên nghỉ ở Khu di tích Đá Chông thì gọi là K84 (tức là K75 + K9 = K84), đây là địa điểm tốt, lí tưởng có phong cảnh đẹp, giao thông thuận tiện, có sông Đà chảy qua, khí hậu trong lµnh, yên tĩnh, đất đai rộng, là địa điểm kín, nhiều cây che phủ, dân xung quanh thưa thớt (trước đây), có điều kiện giữ gìn bí mật, thuận tiện cho tăng gia sản xuất để nuôi bộ đội.

Cơ sở đề giữ gìn thi hài Bác gồm có:

  • Tầng trên: Là khu làm việc liên hoàn, thuận lợi, bảo đảm vệ sinh môi trường. Đã được Bộ Tư lệnh công binh cải tạo có bệ, trong bệ có cáng, trên bệ có lồng kính. Nơi để Bác nghỉ gần giống như quan tài kính ở tại Lăng, thuận tiện cho việc phục vụ khi có các đoàn tới thăm viếng Bác và nghiên cứu để phục vụ viếng ở Lăng sau này.
  • Tầng ngầm có kết cấu hầm kiên cố, kiến trúc của hầm có khả năng triệt tiêu và cản các sóng chấn động do áp lực mạnh của vũ khí nổ gây ra, có hệ thống phòng chống chất độc hoá học, chính đó là yếu tố đảm bảo tuyệt đối an toàn thi hài Bác.

Tuy vậy hầm có một số nhược điểm không thuận lợi cho việc giữ gìn thi hài đó là đường xuống hầm dốc, hẹp. Trần nhà làm bằng loại bakelit có màu nâu sẫm nên khi quan sát thi hài bị phản màu, có nhiều tấm ghép nối không phẳng cho nên khó khăn cho công tác vệ sinh vô trùng.

Trong 6 năm chiến tranh chống Mỹ cứu nước, thi hài Bác được giữ gìn bảo quản tại đây ba lần với tổng thời gian là 4 năm 4 tháng 19 ngày. Đó là các thời gian sau:

33

Đợt 1: Từ ngày 23/12/1969 tới ngày 03/12/1970 vì lúc đó cả nước có chiến tranh, nên

lưu giữ Bác ở căn cứ an toàn hơn ở Hà Nội.

Cuối năm 1970 do Mỹ - Ngụy tập kích bằng máy bay trực thăng xuống một vị trí ở gần thị xã Sơn Tây, cho nên thi hài Bác lại được chuyển về Viện quân y 108.

Đợt 2: Từ ngày 19/8/1971 tới ngày 11/7/1972, khi đó ë miền Bắc mưa to liên tiếp 10 ngày, nước sông Hồng dâng cao 12m80, có nguy cơ vỡ đê, nên thi hài Bác lại được đưa trở về bảo quản tại khu căn cứ K84 này.

Trong thời gian này chúng ta giữ gìn thi hài Bác ở hầm dưới tầng ngầm. Riêng việc chuyển thi hài Bác xuống tầng ngầm vào ngày 04/11/1971 kéo dài 5h55 (từ 9 giờ tới 14h55), với sự tham gia của các đồng chí chuyên gia Liên Xô: Zerebxov, Kazelxev, Xômkin, phía Việt Nam có các đồng chí Nguyễn Gia Quyền, Lê Điều, Nguyễn Văn Châu, Nguyễn Trung Hát, Nguyễn Hoài Nam (phiên dịch), cùng với hai lực lượng là Cảnh vệ và Công binh. Tại tầng ngầm này thi hài Bác được giữ gìn tới ngày 11/7/1972 (8 tháng 7 ngày).

Tới gần cuối năm 1972 ta nhận định có nguy cơ Mỹ dùng máy bay B52 ném bom Hà Nội, Hải Phòng mà K84 nằm trên đường bay của địch từ Thái Lan sang, cho nên thi hài Bác lại được chuyển sang bảo quản tại H21.

Đợt 3: từ ngày 08/02/1973 tới ngày 17/7/1975 sau khi Hiệp định Pa-ri được ký kết, thi hài Bác lại được đưa trở lại K84 để bảo quản vì nơi đây có điều kiện kỹ thuật tốt hơn ở H21.

Tại K84 không chỉ là nơi giữ gìn bảo quản thi hài Bác một cách đơn thuần, mà còn diễn ra nhiều sự kiện chuyên môn rất quan trọng như tiến hành chỉnh hình thi hài Bác ba lần do Viện sỹ Lopoukhin và GS Mikhailov chủ trì, đó là các thời điểm:

  • Lần 1 : Tháng 4 năm 1970 (do viện sĩ Lopoukhin chủ trì)
  • Lần 2: Tháng 9 năm 1970 (do viện sĩ Lopoukhin chủ trì)
  • Lần 3: Tháng 4 năm 1975( do GS. Mikhailov chủ trì)

34

Hội đồng khoa học liên quốc gia Liên Xô- Việt Nam đánh giá trạng thái thi hài Bác, Chủ tịch về phía Liên Xô là Viện sỹ Kraevxki, các uỷ viên gồm có các Viện sỹ Mađrasov, Đêbov, Kuprianov, Lapoukhin; Chủ tịch phía Việt Nam là đồng chí Phùng Thế Tài, các uỷ viên gồm đồng chí Vũ Văn Cẩn- Bộ trưởng Bộ Y tế, Trần Kinh Chi, Nguyễn Gia Quyền và các Bác sỹ khác, lần đầu tiên làm việc tại K84 vào ngày 23/5/1970. Tại đây đã khẳng định sau tám tháng ướp bảo quản thi hài Bác được giữ gìn rất tốt.

Một điều rất thú vị nữa mà ít ai biết đến là điều kiện vô trùng của môi trường giữ gìn thi hài Bác lại tốt hơn ở cơ sở tại Viện quân y 108, nơi mà chúng ta chuẩn bị từ trước rất cẩn thận. Điều đó được khẳng định tại biên bản làm việc ngày 12/3/1971 giữa Ban phụ trách giữ gìn và bảo vệ thi hài Hồ Chủ tịch (chủ trì: đồng chí Phùng Thế Tài) với Đoàn chuyên gia y tế Liên xô và trong buổi gặp mặt của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Trung tướng Song Hào với Đoàn chuyên gia y tế Liên xô cùng ngày 12 tháng 3 năm 1971, đã được GS. TSKH. Đenhixov Nhikonski- Viện phó Viện nghiên cứu khoa học Lăng Lê-nin đã khẳng định.

Cũng tại nơi đây chúng ta không chỉ giữ gìn an toàn thi hài Bác mà còn tổ chức nhiều buổi viếng Bác rất trọng thể cho nhiều đoàn đại biểu khác nhau. Tiêu biểu nhất là đoàn Bộ Chính trị, Quân uỷ Trung ương do đồng chí Lê Duẩn- Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng dẫn đầu viếng Bác vào ngày 23/8/1970; Đoàn cán bộ Trung ương Cục Miền Nam do đồng chí Nguyễn Văn Linh dẫn đầu viếng Bác (tháng 2/1974).

Cũng tại nơi đây chúng ta cùng với Bạn đã nghiên cứu một số vấn đề để chuẩn bị cho việc phục vụ lễ viếng thường xuyên sau này ở Lăng Bác tại Quảng trường Ba Đình lịch sử.

Ngoài ra còn nhiều cuộc trao đổi kinh nghiệm giữa các chuyên gia Bạn và cán bộ y tế của ta để học tập kinh nghiệm của Bạn, cũng là nơi để thử thách rèn luyện cả về ý chí lý tưởng cách mạng cho tất cả các lớp cán bộ, cũng là nơi tích luỹ kinh nghiệm thực tiễn trong chuyên môn nghiệp vụ về y tế, kỹ thuật, phương án bảo vệ an ninh trong điều kiện đất nước có chiến tranh.

35

Với các sự kiện đã diễn ra ở K84 về giữ gìn thi hài Bác thì rõ ràng đây là địa danh có ý nghĩa lịch sử đặc biệt gắn liền với sự nghiệp giữ gìn lâu dài thi hài Bác trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nơi đây đã được chính Bác chọn làm căn cứ để Bác cùng với Bộ Chính trị làm việc, quyết định một số vấn đề về kháng chiến chống Mỹ cứu nước và xây dựng XHCN ở miền Bắc, điều đó càng làm ý nghĩa của công trình tăng lên. Vì thế chúng ta cần phải giữ gìn, phát huy ý nghĩa chính trị của khu di tích này để góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, tự hào dân tộc cho các thế hệ hôm nay và mai sau để chúng ta vững vàng, có niềm tin thực hiện thắng lợi mong muốn của Bác lúc sinh thời là xây dựng nước Việt Nam dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ và văn minh.

Muốn giữ và phát huy ý nghĩa chính trị của khu di tích Đá Chông thì phải tôn tạo, sửa chữa, nâng cấp công trình. Tuy vậy tại khu vực này không thể sửa chữa, xây dựng tuỳ tiện được, không thể mượn danh nghĩa tôn tạo mà làm sai lệch kiến trúc nguyên thuỷ của công trình. Vì vậy tôi đề nghị tôn tạo và nâng cấp cần tuân theo các yêu cầu sau:

  • Phải giữ được sự nguyên vẹn lịch sử của công trình tại khu vực mà Bác đã ở và khu vực đã sử dụng bảo quản thi hài Bác.
  • Tôn tạo lịch sử phải kết hợp với xây dựng nâng cấp các khu phụ cận nhằm mục đích tạo sự hoành tráng của khu di tích, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân tới đây học tập tư tưởng đạo đức của Bác và thưởng ngoạn cảnh đẹp của Khu di tích. Vì vậy cần có kiến trúc hài hoà, khoa học, tránh những công trình phô trương hình thức không phù hợp với tư tưởng của Bác
  • Sự tôn tạo và xây dựng mới phải phù hợp với điều kiện thực tiễn của Khu di tích, xây dựng đơn vị chính quy và đáp ứng nhu cầu văn hoá của nhân dân tới đây tưởng niệm và học tập đạo đức của Bác.
  • Ngoài ra còn phải chú ý hiệu quả kinh tế để phục vụ đời sống bộ đội, đây cũng là

truyền thống của bộ đội ta và cũng là lời dạy của Bác với quân đội.

36

Muốn đạt được các yêu cầu trên, chúng ta cần phải kết hợp với các lực lượng.

Vấn đề là kết hợp như thế nào, theo tôi có ba loại phối kết hợp như sau:

  1. Phối hợp với các cơ quan khoa học chuyên ngành để quy hoạch tổng thể toàn khu vực cũng như thiết kế từng công trình. Những năm qua ta đã phối hợp khá tốt. Các đơn vị điển hình là Viện Lâm nghiệp (của Bộ Lâm nghiệp trước đây) đã có quy hoạch tổng thể khu vực tháng 2 năm 1985; trường Đại học Lâm nghiệp, Nông nghiệp 1; Viện Thiết kế; Trung tâm thiết kế Bộ Quốc phòng....
  2. Phối hợp với chính quyền địa phương, các đơn vị đóng quân trong khu vực và động viên nhân dân địa phương chủ động tham gia bảo vệ khu di tích: cụ thể là Huyện uỷ, UBND, MTTQ và các lực lượng vũ trang của huyện Ba Vì, Đảng uỷ và chính quyền tại các xã Thuần Mỹ, Minh Quang, Ba Trại.
  3. Phối hợp với các cơ quan Trung ương, chính quyền của các địa phương tổ chức cho nhân dân tới đây tham quan, tưởng niệm và học tập đạo đức của Bác, không ngừng bổ sung các cây xanh không chỉ để làm đẹp khu vực mà quan trọng hơn là để các địa phương có điều kiện được tôn vinh. Nguồn gốc của các cây xanh có thể là:
  • Các cây xanh do các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước trồng: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tham mưu trưởng v.v....
  • Các cây xanh do lãnh đạo của các tỉnh, các đơn vị quân đội trồng: như Bộ Tư lệnh Hải quân đưa cây bàng vuông từ đảo Trường Sa về, tỉnh Quảng Bình đưa cây trầm hương, Học viện Quốc phòng đưa cây cơ nia từ Tây Nguyên ra, Trung ương Đoàn tặng hàng trăm cây ăn quả (xoài, khế, ngân hạnh) trồng quanh hồ khu B.

Với trách nhiệm cao của cán bộ chiến sỹ của BTL bảo vệ Lăng Bác mà trực tiếp là Đoàn 285, với tình cảm sâu nặng của nhân dân cả nước, với tiềm năng to lớn của các nhà khoa học thuộc nhiều ngành khác nhau, tôi tin tưởng nhất định chúng ta giữ được và phát huy ý nghĩa chính trị của Khu di tích Đá Chông.

Và điểm đến tiếp theo trong chuyến tham quan ngày hôm nay của chúng ta là

Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam.

37

Như các bạn học sinh đã biết thì Việt Nam chính là đất nước con người với 54 dân tộc anh em, mỗi dân tộc lại mang một nét văn hóa, truyền thống riêng. Với mục đích bảo tồn các bản sắc cũng như tạo điều kiện cho du khách đến tìm hiểu, Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam là mái nhà chung để lưu giữ sự độc đáo trong đời sống, phong tục, tập quán của các dân tộc.

Đến với Hà Nội nếu như các bạn học sinh chưa thật sự hiểu rõ thì thành phố Hà Nội Hà Nội nằm ở tả ngạn sông Đà và hai bên đồng bằng sông Hồng và Hà Nội hay còn được gọi là thành phố nghìn năm văn hiến. Hà Nội từ thuở còn là Kinh thành Thăng Long cho đến nay vẫn luôn là trung tâm văn hóa lớn nhất của cả nước. Hà Nội hiện lên trong suy nghĩ mỗi người là sự chân thành của họ đối với nhau. Vùng đất này đã sinh ra nền văn hóa dân gian với nhiều câu chuyện truyền thuyết, nhiều câu ca dao, tục ngữ, nhiều lễ hội dân gian và cả những vị anh hùng được ca ngợi, các di tích văn hóa vật thể và phi vật thể được công nhận.

Điểm đến của chúng ta chính là Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam. HDV s攃̀ bật mí địa điểm này ở đâu cho những ai chưa biết thì Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam chỉ cách trung tâm Hà Nội hơn 40km về phía tây, làng văn hóa các dân tộc Việt Nam là một phần thuộc khu du lịch Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội.

Và nơi đây có khu bảo tồn là nơi tái hiện đời sống sinh hoạt các tộc người trên khắp nước Việt Nam, được xây dựng trên một ngọn đồi nhỏ với nhiều thung lũng và hồ nước bao quanh.

Các bạn học sinh có biết không? Tại nơi đây chính vì được thiên nhiên ưu ái nên địa hình nơi đây rất đa dạng, phong phú với nhiều cảnh quan đẹp phù hợp nhu cầu tham quan và du ngoạn, tìm hiểu về đời sống, văn hóa, phong tục của các dân tộc anh em.

Vậy là chúng ta đã đặt chân đến Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam. Trước khi bước chân vào tìm hiểu cuộc sống của xung quanh các bạn thì HDV s攃̀ giới thiệu đôi nét về Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam thì làng văn hóa được chia làm nhiều khu khác nhau gồm khu các làng dân tộc, khu trung tâm văn hóa và vui chơi giải trí, khu di sản văn hóa thế giới, khu công viên, khu dịch vụ tổng hợp, khu cây xanh và hồ Đồng Mô và cuối cùng là khu điều hành văn phòng.

38

Từ ngoài cổng bước vào đến sảnh bên trong thì khu đầu tiên khiến các bạn muốn nhìn mãi thì đây chính là khu các làng dân tộc. Khu này thì là điểm đầu tiên mà các bạn nên tham qua khi tới đây. Với diện tích có khoảng 198,61ha, đã được chia ra làm 4 cụm làng tương ứng với từng vùng miền, được xây dựng thành quần thể tái hiện cấu trúc của làng, bản các dân tộc Việt Nam với kiến trúc dân gian nhằm giới thiệu, bảo tồn cũng như phát triển.

Ở khu này các bạn s攃̀ được tham quan nhà dài Ê-đê, Nhà dài của người Ê-đê là nhà sàn, làm bằng tre nứa và bằng gỗ, mặt sàn và vách tường bao quanh nhà làm bằng thân cây bương hay thân tre già đập dập, mái lợp cỏ tranh. Điều đáng chú ý ở đây để làm nên nét riêng nhà ở của người Ê đê với các dân tộc khác đó chính là nhà chỉ có vi cột, gồm cột dầm, quá giang, không có vi kèo, do đó khung nhà và mái nhà là hai bộ phận tách rời nhau ghép lại. Đi sâu vào trong nhà Ê đê chúng ta cũng s攃̀ thấy bất ngờ vì 1 gian nhà mà có tới 2 cầu thang. Ở nhà dài Ê đê thì họ chia làm 2 cầu thang: Đực và Cái. Cầu thang Cái s攃̀ nằm ở phía trước nhà để cho đàn ông và con trai sử dụng còn cầu thang Đực thì khuất ở phía sau nhà để đàn bà và con gái sử dụng.

Và 1 điều đặc biệt nữa ở trong căn nhà của người Ê đê, các bạn học sinh có nhận

ra điều gì đặc biệt không ạ?

Đó chính là hình thức của cầu thang ở trong căn nhà của người Ê đê, cầu thang của người Ê đê được chia làm 2 loại: Cầu thang ván và cầu thang thân cây chặt khúc làm bậc lên xuống.

Nói sơ qua cho các bạn học sinh lớp mình dễ hiểu thì Cầu thang ván là một thanh cây lớn, dày đến 3-4cm, rộng từ 5 – 6cm, dài từ 1m50 đến 2m50, có hình chiếc thuyền lướt sóng, phía đầu cong lên và được chạm khắc hình vành trăng non và đôi bầu vú.

Người Ê-đê quan niệm vành trăng non tượng trưng cho sự chung thủy, đôi bầu vú tượng trưng cho chế độ mẫu hệ. Cầu thang ván chỉ dùng riêng làm cầu thang Cái trong khi cầu thang Đực thì dùng ván hay cây gỗ đều được cả.

Điều lưu ý, là các bậc thang luôn lấy số lẻ, từ năm đến bảy bậc. Số lẻ hay số chăn đối với các bạn học sinh hay đối với HDV cũng chỉ là những con số rất đỗi bình thường

39

nhưng đối với người Ê-đê thì họ luôn tin rằng, số chẵn là số của ma quỷ, còn số lẻ mới là số của người. Nếu có trường hợp nhà dài nào đó, cầu thang Cái bị lật ngược lại thì các bạn lớp mình phải hiểu rằng, gia đình đó có chuyện buồn phiền và không muốn tiếp khách.

Tiếp theo chúng ta s攃̀ đi tìm hiểu về tháp Chăm, các bạn biết không để có được một tháp Chăm như bây giờ thì tháp Chăm đã phải trải qua những di chứng do thời gian và chiến tranh để lại. Tháp Chăm hiện giờ các bạn đang được chiêm ngưỡng thì di tích này đã được trùng tu và khởi công lại vào năm 2008 và vừa hoàn thành vào năm 2012. Ngôi tháp này đã được xây dựng lại đúng y nguyên với mẫu tháp Poklong Garai ở tỉnh Ninh Thuận. Đối với người Chăm thì tháp Chăm chính là không gian tâm đặc biệt nhất đối với họ. Công trình của tháp Chăm s攃̀ khiến các bạn học sinh lớp mình ngỡ ngàng vì chính nghệ thuật kiến trúc của ngôi tháp. Công trình bao gồm: Kalan (Tháp A), Tháp cổng Gopura (Tháp C), Tháp hoả Kosaghara (Tháp B), Sân lễ hội, Hệ thống tường bao để các bạn học sinh cũng như cô giáo chủ nhiệm của các bạn có những tấm hình đẹp ở tại nơi đây. Nào hãy cùng nhau xếp hàng ngay ngắn và tạo những cử chỉ thật đẹp để chúng ta lưu giữ kỉ niệm tại đây nhé các bạn lớp 5A-Thái Phiên ơi!

Đến với 1 tộc người khác trong số 54 dân tộc thì không thể không kể đến tộc người Khmer phải không các bạn? Di tích khiến HDV luôn nhớ đến mỗi khi nhắc tới tộc người Khmer đó chính là quần thể chùa vàng Khmer. HDV s攃̀ chia sẻ cụ thể về Quần thể chùa để cho các bạn học sinh hiểu rõ hơn về quần thể chùa Vàng. Chùa chính là điểm văn hóa tâm linh của đồng bào Khmer tại Hà Nội và cũng là nơi gắn kết đồng bào Khmer với cộng đồng các dân tộc khác. Vốn được coi là biểu tượng của dân tộc Khmer, văn hóa Khmer, chùa trong đời sống đồng bào Khmer không chỉ là chốn tu hành của các nhà sư, mà còn là trường học mà các vị sư chính là thầy giáo. Chùa cũng là nơi tổ chức các hoạt động lễ hội, sinh hoạt văn hóa của đồng bào Khmer đó các bạn. Ngôi chùa được chọn trên một vị trí đắc địa, hưởng được những không khí xanh do những hàng cây dầu, cây thốt nốt hay rừng cây tràm xanh tươi mang lại. Chùa Khmer được chọn xây dựng trên một khu đất rộng khoảng 0,8ha. Tổng quát về tổng thể một ngôi chùa Khmer gồm: cổng chùa, tường rào, ngôi chính điện, tháp đựng cốt, tăng xá, nhà hội, an xá,… Trong đó, nổi bật và quan trọng nhất của ngôi chùa chính là ngôi chính

40

điện được xây dựng ở trung tâm của ngôi chùa. Để làm nổi bật được bên trong chính điện thì khi du khách cũng như các bạn đến tham quan tại đây thì bên ngoài của chính điện thường có các công trình phụ trợ, các trang trí phù điêu đắp nổi, thể hiện các hình tượng tiên nữ xinh đẹp, chim thần Krud nâng đỡ mái chùa, chằn Yeak hung dữ, đầu thần Bayon bốn mặt… được lấy từ văn hóa tín ngưỡng dân gian của người Khmer.

Cho HDV hỏi các bạn nhỏ một chút nha. Không biết đi đến đây rồi các bạn đã thấy mệt chưa nhỉ? Nếu chưa thì hãy tiếp tục hành trình của chúng ta đến với nhà sàn của tộc người Thái nhé.

Tuy cùng là dân tộc Thái, thế nhưng ngôi nhà sàn của người Thái đen và Thái trắng có những điểm khác nhau. Tại sao người Thái trắng và người Thái đen lại khác nhau? Các bạn học sinh lớp 5A có ai biết không nhỉ? Nói đến người Thái đen hay người Thái trắng thì HDV chắc chắn các bạn s攃̀ nghĩ tới màu da của người Thái đúng không ạ? Nó cũng vẫn đúng nhưng chưa đủ. Ở Thái họ còn phân biệt người Thái đen và người Thái trắng qua trang phục của họ nữa. Nhìn chung, phụ nữ Thái trắng mặc áo màu trắng và có cổ hình chữ V ở phía trước. Khăn đội đầu có màu trắng trơn hoặc chàm. Phụ nữ Thái trắng mặc váy quấn, đen trơn và có thắt lưng làm bằng cotton hoặc tơ tằm màu xanh hoặc màu tím nhạt. Túi đeo vai của người Thái trắng được làm bằng vải cotton trắng và pha lẫn những đường kẻ xọc màu tối hẹp.

Người phụ nữ Thái Đen mặc áo ngắn (xửa cóm) màu tối (chàm hoặc đen), cổ áo thường là loại cổ tròn, đứng. Đặc biệt phụ nữ Thái đen đội khăn có trang trí công phu hơn gọi là khăn Piêu, đây là điểm khác biệt cơ bản để phân biệt hai nhóm dân tộc này.

Ngoài ra phụ nữ Thái Đen khi có chồng s攃̀ búi tóc lên đỉnh đầu gọi là tằng cẩu.

Còn người Thái Trắng không xuất hiện phong tục này mà chỉ búi ra phía sau.

Nhìn chung trang phục của dân tộc Thái Đen có phần cầu kỳ và nhiều họa tiết, phụ kiện hơn người Thái Trắng nhưng màu sắc đen hay trắng chưa phản ánh hết đặc điểm về trang phục của hai nhóm này. Người Thái Trắng hay người Thái Đen đều có màu sắc trang phục linh hoạt tùy vào hoàn cảnh.

41

Không biết trong số các bạn học sinh của lớp 5A thì có bạn nhỏ nào thắc mắc tại sao trong cùng 1 tộc người mà lại phân biệt ra thành 2 nhóm người thế không ạ? Thật ra thì tên gọi Trắng và Đen đơn thuần chỉ để phân biệt hai nhánh của cùng một sắc tộc. Mỗi nhánh s攃̀ có địa bàn phân bố riêng và một số khác biệt về phong tục tập quán.

Sau khi hiểu được ý nghĩa tại sao tộc người Thái lại phân biệt ra làm 2 nhánh rồi thì chúng ta tiếp tục tìm hiểu về không gian sinh hoạt của người Thái xem họ có sống trong những ngôi nhà giống nhau hay không hay họ cũng sống khác nhau để phân biệt như cái tên họ đặt ngay từ đầu nhé các bạn. Và nếu khác thì hãy cùng HDV tìm hiểu 1 vài điểm nổi bật ở nhà sàn của 2 nhánh tộc người Thái nha.

Như các bạn đang chiêm ngưỡng thì đây nếu là nhà sàn của người Thái đen có mái hình mai rùa, cấu trúc lợp liền hai mái với hai trái thành một liên kết thì người Thái trắng làm nhà giống với nhà người Mường, người Tày, tức là nguyên tắc 4 mái. Hai mái chính và hai trái khu biệt rõ ràng. Đặc biệt, điểm dễ nhận biết nhất đó chính là khau cút (khau là cái sừng, cút là cái cụt, khau cút tức là cái đôi sừng cụt của con trâu) được trang trí trên nóc nhà chỉ có ở nhà người Thái đen. Đối với người Thái đen, khau cút là một vật linh thiêng của ngôi nhà. Họ rất kính trọng vật thiêng nên nhà nào cũng để ở nơi dễ thấy nhất, là hai đầu hồi.Thậm chí, gia đình nào khó khăn, nghèo nhất cũng dùng hai thanh tre dài hoặc hai thanh gỗ bắt chéo lại, cũng được gọi là khau cút vậy.

Những điều HDV vừa nói không biết có khiến các bạn khó hiểu không? Để cụ thể hơn thì HDV s攃̀ kể một truyền thuyết của người Thái đen cho các bạn nghe để các bạn hình dung được dễ hơn. Thì là thuở xưa thì đối với nhà của người Thái đen, hai đầu hồi có hình mai rùa. Điều này bắt nguồn từ truyền thuyết của đồng bào Thái rằng rùa đã dạy con người làm nhà, tránh thú dữ. Theo những người Thái đen cao niên kể lại, ngôi nhà sàn của người Thái đen ngày xưa gọi là nhà hình mai rùa, cấu trúc không có 4 mái, người ta lợp liền hai mái chính với hai trái thành một liên kết và mang hình mai rùa. Cái đầu, cái miệng là cái lối cầu thang chính, còn cái đuôi là lối cầu thang phụ.

Tuy có những sự khác biệt trong kết cấu thì thiết kế nhà sàn của người Thái luôn có hai cầu thang: một dành cho nữ, một dành cho nam. Số gian nhà nhiều hay ít tùy từng gia đình, nhưng bắt buộc phải là số lẻ. Cũng giống như người Ê-đê thì những con

42

số đối với người Thái cũng là một điều đáng để lưu tâm. Người Thái thích con số lẻ bởi họ quan niệm số chẵn là số “chết”, số lẻ mới là số của sự phát triển. Người dân tộc Thái làm số chẵn là điều tối kỵ, kể cả bậc cầu thang.

Khi làm nhà thì HDV tin rằng công đoạn chọn vật liệu là công đoạn tỉ mỉ nhất và cần sự cẩn thận kĩ càng. Và không ngoại trừ người Thái. Kỹ thuật làm nhà của người Thái cũng rất kỳ công, tỉ mỉ. Ngôi nhà sàn truyền thống được làm bằng gỗ rừng và các loại cây tre, vầu, nứa… Chính vì thế trước khi làm nhà, việc tiên quyết là chọn và tích trữ gỗ. Việc chọn gỗ đối với người Thái có những quy tắc bất di bất dịch. Họ kiêng, không lấy những cây gỗ cụt ngọn, bởi ngoài ý nghĩa không trọn vẹn, không đầy đủ, cây gỗ cụt ngọn rất dễ có mối mọt, như thế s攃̀ gây tổn hại đến độ bền của ngôi nhà. Ngoài ra, gỗ tốt mà bị sét đánh thì cũng không lấy bởi người Thái cho rằng cái cây đó có ma, nó có cái gì đấy không lành. Thường những cây mọc một gốc hai ngọn lên họ cũng kiêng, ít dùng. Những cây có dây leo gọi là xà leo, giống như con rắn bám quanh thì họ cho rằng đó là điềm không lành. Về việc chọn chất liệu gỗ, bà con thường dùng gỗ nghiến, sau đến trò chỉ, những loại gỗ tốt, nhất là những loại gỗ mọc trên núi đá. Sau khi mang về phải ngâm từ 2 – 3 năm để không mối, không mọt thì mới làm nhà được. Như vậy, thông thường để làm nhà, người Thái phải chuẩn bị từ 2 đến 3 năm.

Đặc biệt một điều ở nhà sàn của người Thái là dù nhà được dựng bởi các loại cây thân gỗ, tre, nứa… nhưng điều độc đáo là trong quá trình thi công, người Thái không phải tốn bất cứ một chiếc đinh, mẩu sắt nào.Thay vào đó là cả hệ thống dây chằng, buộc thắt khá công phu và tinh xảo bằng lạt giang và mây.

Để so sánh với nhà của chính các bạn đang ở. Không biết đã có bạn nào được ngắm công trình làm nhà từ những công đoạn đầu chưa nhỉ? Khi làm nhà, người Kinh thường lắp mộng thắt để làm chắc chắn ngôi nhà, còn nhà sàn người Thái sử dụng những đòn dầm xuyên suốt qua các lỗ đục của các cột. Cách làm tưởng như đơn giản này lại rất chắc chắn. Thậm chí có những nếp nhà sàn tồn tại tới hàng trăm năm.

Và tất nhiên một ngôi nhà không thể thiếu đi được sự có mặt của mái nhà đúng không các bạn nhỏ? Sau khi người Thái dựng nhà xong thì tới phần lợp mái nhà. Trước đây, người Thái thường dùng cỏ tranh, cắt về phơi khô, đánh thành tranh rồi lợp mái.

43

Ưu điểm của nhà mái tranh bao giờ cũng mát. Xưa nhà sàn người Thái thường có hai bếp, bếp trong và bếp ngoài. Khi nấu nướng thì khói xông lên càng làm tăng độ bền của mái.

Tại khu này đây thì các làng dân tộc, các bạn học sinh s攃̀ có cơ hội được biết đến những lễ hội văn hóa truyền thống như: chợ phiên Tây Bắc, lễ hội cầu mưa của dân tộc Cor (Quảng Nam), lễ hội trỉa lúa của dân tộc B’râu (Kon Tum), lễ hội đua bò Bảy Núi (An Giang), chợ nổi Cái Răng (Cần Thơ)… được tái hiện, là dịp để du khách tận hưởng không khí hội hè sôi động, mang đậm bản sắc văn hóa từng vùng, miền đất nước

Có một khu HDV s攃̀ chắc chắn khi thấy các bạn học sinh của chúng ta s攃̀ cảm thấy rất là thích thú và tò mò. Đó chính là khu vui chơi giải trí nằm ở khu vực trung tâm có nhiệm vụ kết nối cổng chính và các khu chức năng. Đây được coi là một trung tâm hoạt động văn hóa, thể thao, giải trí những vẫn mang đậm nét văn hóa dân tộc. Và các hoạt động ở đây các bạn đều được trải nghiệm và s攃̀ giúp các bạn học sinh hiểu rõ nguồn gốc xuất phát của các tộc người dân tộc thiểu số, quá trình đấu tranh để tồn tại, nỗ lực lao động phát triển của một số dân tộc tiêu biểu. Giúp các bạn phân biết một số dân tộc qua hình thức sinh hoạt, ăn mặc đặc trưng.

Đến với một khu tuy nhỏ bé những cũng không kém phần quan trọng làm nên làng văn hóa đó là khu di sản được coi là quần thể tái hiện các công trình kiến trúc nổi tiếng của thế giới như tháp Effen, Vạn lý trường thành, Kim tự tháp…

Qua khu di sản các bạn s攃̀ gặp ngay trước mắt là công viên có những bến thuyền.

Đây là khu vực dịch vụ gắn với mặt nước hồ Đồng Mô và cổng B của làng văn hóa.

Nếu được chọn một nơi để tận hưởng các dịch vụ mà làng văn hóa mang lại cho các bạn học sinh của chúng ta thì khu dịch vụ tổng hợp s攃̀ là một sự lựa chọn sáng suốt. Là một khu phức hợp các dịch vụ du lịch tổng hợp, thể thao quy mô lớn để khai thác không gian cảnh quan tự nhiên một cách hiệu quả.

Tiếp đến là khu cây xanh mặt nước hồ Đồng Mô. Là một khu sở hữu không gian cảnh quan được sử dụng khai thác phát triển những hoạt động sinh thái phù hợp, đảm bảo môi trường cũng như phát triển du lịch bền vững.

44

Kết thúc một chuyến hành trình tham quan Làng Văn hoá dân tộc Việt Nam thì các bạn học sinh có cảm thấy vui không ạ? Có cảm thấy đây là một địa danh không thể bỏ lỡ khi các bạn muốn tìm hiểu về lịch sử dân tộc, văn hóa truyền thống không? Và chắc chắn rồi đến đây bạn s攃̀ được tìm hiểu một cách chân thật nhất về đời sống, nét văn hoá đặc trưng của từng dân tộc để từ đó càng hiểu và yêu đất nước Việt Nam hơn.

Sau khi tham quan tổng thể làng văn hóa các dân tộc Việt Nam thì HDV tin các bạn s攃̀ có những kỉ niệm nhất định tại nơi đây. Hiện giờ chắc các bạn cũng đã đói rồi phải không nhỉ? Vậy giờ chúng ta quay trở về nhà sàn người Thái để dùng bữa trưa với các món đặc sản dân tộc như xôi ngũ sắc, cá suối nướng, bê chao, ốc đá,.. được không ạ và sau đó cả đoàn nghỉ ngơi chuẩn bị cho hoạt động buổi chiều.

Thưa toàn thể các bạn học sinh thân mến, vậy là xe của chúng ta cũng còn cách trường tiểu học Thái Phiên của các bạn một vài phút di chuyển nữa thôi, ngay lúc này đây thì đoàn của chúng ta đã hoàn thành được 99,99% chuyến hành trình tham quan và trải nghiệm ngày hôm nay rồi. Và không biết các bạn học sinh hiện giờ đang cảm thấy như thế nào ạ? Rất là vui phải không ạ? Và thưa các bạn học sinh thân mến, và như lúc đầu HDV đã giới thiệu những thành viên vô cùng quan trọng ở trên xe, người mà đã đưa chúng ta đi đến nơi về đến chốn, người mà hôm nay đã dành hết tâm huyết để lái chiếc xe đưa chúng ta đi. Và nếu có thể mọi người hãy cho bác tài một tràng pháo tay được không ạ? Vâng cảm ơn mọi người. Và người tiếp theo đặc biệt hơn nữa chính là cô giáo Nguyễn Thị A và cô cũng là trưởng đoàn xe của chúng ta. Và các bạn học sinh ơi, ngày hôm này chúng ta đã có rất nhiều những kỉ niệm đẹp rất là khó quên khi ở bên nhau có phải không nào? Và HDV cũng cảm thấy rất là vui khi được đồng hành cùng với các bạn trong khoảng thời gian không có dài. Tuy nhiên trong cái quá trình mà chúng ta trải nghiệm thì s攃̀ có những lúc mà chúng ta cảm thấy chưa ưng ý, nhưng song song với đó thì ta cũng đã có rất nhiều niềm vui trong ngày hôm nay rồi vậy thì chúng ta hãy bỏ qua tất cả những cái muộn phiền, những cái không thích đi có được không ạ?

Và một lần nữa HDV xin thay mặt công ty xin được gủi lời cảm ơn đến tập thể các bạn học sinh và thầy cô cũng như chi hội phụ huynh lớp 5A đã tin tưởng và đồng hành cùng với công ty trong chuyến đi lần này. Và HDV cũng hy vọng trong những

45

chuyến đi tiếp theo thì HDV s攃̀ được đồng hành cùng với quý vị đến những vùng đất mới. Xin cảm ơn!

Các thao tác, kỹ thuật, các điểm lưu ý trong công tác hướng dẫn,

điều hành, tư vấn du lịch...

Sale du lịch

Bước 1: Tiếp cận khách hàng mục tiêu

Sau khi có thông tin sản phẩm (tour mới), bộ phận marketing s攃̀ xây dựng các chiến lược marketing để tiếp cận khách hàng mục tiêu. Nội dung chiến lược bao gồm:

    • Thông tin khách hàng (Vị trí, tuổi, nghề nghiệp, hành vi, tâm lý,..)
    • Các bước triển khai: tour s攃̀ được bán ở đâu? Kênh bán online hay offline
    • Thời gian triển khai và ngân sách

Bước 2: Tiếp nhận thông tin khách hàng

Marketing s攃̀ thu hút khách hàng tiềm năng về và chắt lọc để có được khách hàng. Việc còn lại chính là của sale có chốt được khách hàng hay không? Lúc này sale cần vận dụng tất cả các kỹ năng sale tour du lịch để có thể thuyết phục khách hàng đảm bảo đem lại doanh thu cho doanh nghiệp.

Hiện nay, khách hàng được thu về dựa trên hai nguồn chính (truyền thống, marketing online). Trong đó, marketing online s攃̀ đem tới cho doanh nghiệp những nguồn khách hàng tiềm năng lớn hơn.

Bước 3: Chăm sóc khách hàng sau bán

Sau khi khách hàng sử dụng dịch vụ thì đừng quên chăm sóc họ (doanh nghiệp cần làm gì để giữ chân khách hàng). Đây là nguồn khách hàng đáng tin cậy bởi họ đã trải nghiệm và kiểm chứng chất lượng sản phẩm của công ty. Đặc biệt hơn là họ có thể là đại sứ thương hiệu cho doanh nghiệp giúp quảng bá thương hiệu và dẫn dắt một lượng lớn khách hàng mới tới cho bạn.

46

Việc chăm sóc khách hàng sau bán hàng s攃̀ giúp họ cảm giác được quan tâm từ đó cho thấy sự chuyên nghiệp của doanh nghiệp. Đồng thời, họ s攃̀ là những khách hàng trung thành và quay lại sử dụng sản phẩm của công ty khi có nhu cầu. Gửi các chương trình khuyến mãi, Voucher hấp dẫn cho khách hàng qua Email, SMS

Hướng dẫn viên du lịch

      • Chuẩn bị trước chuyến đi
        • Nhận bàn giao tour từ phòng điều hành: đến công ty với đồng phục nghiêm chỉnh, đeo bảng tên, đi giày. Nhận chương trình tour, vé máy bay, hộ chiếu (nếu có) và các nội dung liên quan đến tour (danh sách đoàn, chương trình tour, bản đồ, giấy xác nhận dịch vụ, tiền tạm ứng, đồng phục, cờ, lệnh điều động hướng dẫn viên từ điều hành, hộp đồ dùng y tế sơ cứu,..) Hướng dẫn viên cần đọc kỹ và nắm vững chương trình tour, hỏi và góp ý với điều hành nếu thấy có điểm không hợp lý. Nhận tiền tạm ứng (nếu có), nhận đủ số lượng quà, (nước suối nếu là tour nội địa), liên lạc với tài xế thống nhất thời điểm và địa điểm đón khách.
        • Chuẩn bị cá nhân: cần tìm hiểu về chương trình tour, địa điểm tham quan, cung đường, lịch trình ngày đi ngày về, tìm số điện thoại của phòng điều hành, khách sạn nhà hàng đã đặt sẵn,... và cần tìm hiểu về khách của mình (số lượng, nghề nghiệp, độ tuổi, tên trưởng đoàn,...) Chuẩn bị giấy tờ (thẻ hướng dẫn, tư trang cá nhân)
        • Dụng cụ hỗ trợ tour: kiểm tra lại trên xe xem đã có chuẩn bị đủ nước, nón để phát cho khách hay chưa, đã đem theo loa kéo micro quà tặng (nếu có làm lửa trại).
  • Đón khách, trả khách
    • Nên đến điểm hẹn đón khách trước 1 tiếng. Nhận và tập trung khách vào một điểm, làm quen với trưởng đoàn, kiểm tra số lượng khách theo danh sách được bàn giao và khi sắp khởi hành nên kiểu tra số lượng lại một lần nữa, hỗ trợ khách vận chuyển hành lí lên xe. Chào khách, giới thiệu tên hướng dẫn viên, lái xe, phụ xe và chương trình tour cho khách nghe, phát nước và nón.

47

    • Khi kết thúc tour, nên phát biểu cảm nghĩ, gửi lời cảm ơn đến quý khách đã chọn đơn vị du lịch đang cộng tác làm bạn đồng hành, chào tạm biệt và hẹn gặp lại quý khách. Nhắc nhở khách kiểm tra lại hành lý, tư trang vật dụng cá nhân khi xuống xe.
    • Lưu ý: khi kết thúc tour, hướng dẫn viên nên đến công ty để bàn giao lại những giấy tờ, sổ sách có liên quan đến chi phí thanh toán trong tour để kịp thời giải quyết tránh tình trạng để lâu s攃̀ không tốt.
  • Tổ chức sắp xếp lưu trú, ăn uống:
    • Sắp xếp lưu trú: hướng dẫn viên nên kết hợp với truỏng đoàn để phân phòng cho phù hợp với nhu cầu, ý muốn của khách và cần lưu ý phải theo một trật tự ưu tiên nhất định (trưởng đoàn, người cao tuổi, gia đình có con nhỏ, cặp vợ chồng, nhóm bạn bè,...), giúp khách làm thủ tục tạm trú, nhắc khách kiểm tra lại hành lí, phâm phát chìa khóa phòng giới thiệu các dịch vụ của khách sạn (những chi phí mà tour không bao gồm như sử dụng đồ dùng trong minbar, mất dép khăn hay bất kì vật dụng nào trong khách sạn...), thông báo cho khách thời gian và địa điểm tập trung cho bữa ăn đầu tiên (lưu ý lấy hóa đơn, chứng từ khi rời khỏi khách sạn).
    • Sắp xếp ăn uống: hướng dẫn viên cần có mặt tại nhà hàng truóc 15 phút để kiểm tra lại thực đơn có đủ món không, số lượng bàn ghế ra sao,... cần thông báo chính xác thời gian địa điểm cho đoàn để tránh mất thời gian. Lưu ý khách về việc thanh toán những món ăn do khách tự gọi. Sau bữa ăn, hướng dẫn viên cần lưu ý về việc lấy hóa đơn, chứng từ đầy đủ, ghi rõ các chi phí để tiện cho việc thanh toán.
  • Tổ chức các hoạt động tham quan vui chơi giải trí:
    • Trước buổi tham quan: nên thông báo cho khách về địa điểm tham quan (giờ, đặc điểm của điểm tham quan để khách tiện chuẩn bị tư trang cá nhân như dù, nón, nước,..., những quy định của điểm tham quan). Xem lại thông tin về điểm, chuẩn bị trang phúc, tư trang cá nhân cho hướng dẫn viên.
    • Tại điểm tham quan: trước khi xuống xe tiến hành tham quan, hướng dẫn viên nên thông báo thời gian kết thúc tham quan để quý khách không bị bỡ ngỡ. Hướng dẫn viên là người đầu tiên xuống xe để tiến hành các thủ tục như

48

mua vé tham quan và tập trung khách tại một điểm để dễ bắt đầu, nhắc nhở lại khách một lần nữa về những nội quy của điểm tham quan. Khi sắp rời khỏi điểm, hướng dẫn viên cần kiểm tra lại số lượng khách trước khi di chuyển đến địa điểm khác.

  • Tổ chức các hoạt động như lửa trại, gala dinner:
    • Cần chuẩn bị nội dung trước khi tiến hành, nên đếm điểm tổ chức hoạt động trước 1 tiếng để chuẩn bị thiết lập sân khấu, âm thanh ánh sáng, ghế ngồi, lửa trại,...
    • Chơi những trò chơi phù hợp với đối tượng khách của mình, ưu tiêm những trò chơi đồng đội, nhóm. Cần chuẩn bị những phần quà để tạo sự hấp dẫn.

Điều hành du lịch

Quy trình điều hành tour du lịch thường bao gồm bước chính là: chuẩn bị, thực hiện, kết thúc và báo cáo. Cụ thể như sau:

Bước 1: Chuẩn bị tour

Ở bước này, nhân viên điều hành tour s攃̀ nghiên cứu kỹ về chuyến đi. Chuẩn bị phương tiện di chuyển cho du khách, họ s攃̀ kiểm tra số lượng khách, thông báo lịch trình di chuyển với lái xe. Ngoài ra, người điều hành tour cũng tường thuật lại lịch trình di chuyển với hướng dẫn viên để họ thông báo cho du khách, lúc này du khách s攃̀ nắm rõ thông tin về chuyến đi.

Bên cạnh đó, họ cũng liên hệ với nhà hàng ăn uống, khu nghỉ dưỡng để chủ động sắp xếp nơi nghỉ ngơi, ăn uống cho du khách. Sau khi hoàn tất các bước chuẩn bị, điều hành tour s攃̀ làm phiếu tạm ứng cho hướng dẫn viên du lịch.

Bước 2: Thực hiện tour

Ở bước này, điều hành tour s攃̀ kiểm tra thật kỹ các mục cần chuẩn bị một lần nữa. Sau đó, họ s攃̀ bàn giao lại cho hướng dẫn viên. Trong quá trình thực hiện tour, người điều hành tour phải theo dõi và xử lý các vấn đề phát sinh trong chuyến đi. Sau khi kết thúc chuyến đi, họ s攃̀ gửi lại cho du khách bảng đánh giá trải nghiệm chuyến đi để thu thập đóng góp ý kiến cũng như phản hồi của du khách để hoàn thiện dịch vụ.

49

Bước 3: Tổng hợp và làm báo cáo

Tiến hành gửi bảng giá tour cho trưởng phòng. Ở bước này, nhân viên điều hành tour s攃̀ làm việc cùng bộ phận kế toán để tính toán chi phí của toàn chuyến đi, sau đó tổng hợp thành báo cáo để trình lên cấp trên

Xử lý tình huống

    • Tình huống 1: Hướng dẫn viên đưa đoàn khách về khách sạn đã đặt theo đúng hợp đồng nhưng khách không chịu ở và yêu cầu đổi khách sạn với lí do khách đã trả tiền rất nhiều.
  • Giải thích: Bình tĩnh giải thích với khách về hợp đồng đã ký giữa 2 công ty/ thuyết phục khách ở lại khách sạn bằng cách giới thiệu về các dịch vụ và những ưu điểm trong khách sạn. Báo về công ty để có hướng giải quyết, nếu khách vẫn quyết tâm với yêu cầu đổi khách sạn.
    • Tình huống 2: Khi làm thủ tục checkin tại sân bay, khách phát hiện bỏ quên hành lí tại khách sạn.
  • Giải thích: Trong trường hợp này, hướng dẫn nên điện thoại về khách sạn nhờ kiểm tra lại hành lí của khách. Nếu tìm ra hành lí và còn kịp giờ thì nhờ nhân viên khách sạn, hoặc nhân viên công ty du lịch chuyển hành lí ra sân bay. Nếu đã trễ giờ thì phải xin địa chỉ cụ thể của khách hoặc điểm khách sắp đến để gửi hành lí đến sau. Đồng thời báo nhân viên khách sạn giữ hộ những hành lí này.
    • Tình huống 3: Cách xử lý khi khách đòi thay đổi địa điểm tham quan khác so với tour đã lên kế hoạch?

=> Giải thích: Hướng dẫn viên cung cấp những thông tin về dịch vụ, địa điểm tham quan để khách có thể giữ nguyên ý định du lịch ban đầu. Ngoài ra, hướng dẫn viên có thể nhờ sự trợ giúp của trưởng đoàn, thuyết phục khách thay đổi quyết định.

Bài học kinh nghiệm

Trong quá trình thực tập ở công ty, dưới sự chỉ bảo tận tình của các anh chị, bản thân

em đã tích góp thêm những kiến thức cho bản thân cụ thể như sau:

50

  • Biết giải quyết thêm một số tình huống thường xảy ra trong chuyến đi giữa khách hàng với hướng dẫn viên hay giữa hướng dẫn viên với tài xế.
  • Biết thêm được giá tham quan ở một số tỉnh thành trên cả nước
  • Có được thông tin của những nhà hàng khách sạn thông qua việc gọi điện xin

thông tin đáp ứng cho nhu cầu lưu trú, ăn uống.

  • Học được cách giao tiếp mạnh dạn hơn, nhanh nhẹn, hoạt bát hơn, không rụt rè lo sợ.
  • Học được cách xây dựng và hoàn thành 1 chương trình tour
  • Rèn luyện kỹ năng tìm kiếm thông tin nhanh và độ chính xác cao
  • Biết thêm về một số kỹ năng, giao tiếp ứng xử với khách hàng cũng như đồng nghiệp...

Những thay đổi của bản thân sau khi kết thúc đợt thực tập:

  • Rút ra cho bản thân bài học về sự chủ động: Chủ động làm quen với mọi người, chủ động tìm hiểu công việc nơi thực tập, chủ động đề xuất và cùng làm việc với mọi người... tất cả đều giúp bản thân em hòa nhập nhanh hơn trong môi trường mới
  • Cần củng cố và hoàn thiện các kỹ năng mềm: Thông qua các hoạt động giao tiếp, ứng xử, thuyết trình hay làm việc nhóm trong kì thưc tập vẫn trau dồi rèn luyện, hoàn thiện bản thân hơn từng ngày.
  • Nhận ra được bản thân có phù hợp với nghề hay không “nghề chọn người chứ người không chọn nghề”. Nó s攃̀ có những mặt trái mà không phải bất kì ai cũng biết, em đã được lắng nghe tâm sự của những anh chị đi trước, họ nói: “hướng dẫn viên không thích hợp cho những cô gái chân yếu tay mềm mà nó cần những cô gái mạnh m攃̀, nhiệt huyết, năng động và gan dạ, ví dụ như vào mùa cao điểm s攃̀ không đủ phòng nội bộ và buộc hướng dẫn viên nữ phải ngủ chung với tài xế nam, rồi lại có khi nhận được những hành động cử chỉ, lời mời không khiếm nhã từ khách, rồi lại gặp nhiều chuyện liên quan đến vấn đề tâm linh,...”

51

PHẦN 3. THUẬN LỢI, KH伃Ā KHĂN TẠI CƠ SỞ THỰC TẬP

Thuận lợi

Được các anh chị trong công ty quan tâm, giúp đỡ rất nhiều, các anh chị rất thân thiện và cởi mở, không tạo bất kì rào cản nào với sinh viên, xem sinh viên như một nhân viên, một người em út trong đại gia đình F tour. Thường xuyên tạo những cuộc hội ngộ vui chơi để giảm áp lực công việc, tăng tính đoàn kết và hiểu nhau hơn.

Khó khăn

Chưa áp dụng được kiến thức đã học vào công việc một cách trơn chu, vẫn còn hạn chế về kiến thức và trình độ ngoại ngữ, chưa có kinh nghiệm nhiều trong việc xử lý các tình huống.

PHẦN 4. KIẾN NGH䤃⌀, ĐỀ XUẤT

Trong thời gian qua, được Khoa và Nhà trường cũng như công ty tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình thực tập. Bản thân em nhận thấy mình còn thiếu sót nhiều kỹ năng, từ lý thuyết tới áp dụng thực tế không hề đơn giản. Thực tập là cơ hội tốt giúp sinh viên có những trải nghiệm và thử sức mình.

Vì vậy, rất mong các thầy cô trong khoa tạo điều kiện hơn nữa để sinh viên có cơ hội thực tập, va chạm với công việc nhiều hơn, không chỉ riêng thực tập chuyên ngành mà còn tất cả những chương trình thực tập khác.

Hà Nội, ngày ... tháng ... năm 2023

SINH VIÊN

(Kí, ghi rõ họ tên)

52

PHẦN NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ CHO ĐIỂM CỦA GIẢNG VIÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI:

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

53