Trang 1
ĐỀ MINH HOẠ KIỂM TRA CUỐI KÌ 1
ĐỀ 1
NĂM HỌC 2024-2025
MÔN: NGỮ VĂN - KHỐI 12
(Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề)
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)
Đọc đoạn trích:
1. Bản thân bạn - con người độc đáo nhất trên thế gian này. Bạn biết chăng, thế
gian này điều diệu, đó không ai thể bản sao 100% của ai cả. Bởi thế,
bạn là độc nhất, tôi cũng là độc nhất. Chúng ta đều là những con người độc nhất
nhị, ta đẹp hay xấu, tài năng hay dụng, cao hay thấp, mập hay ốm, năng
khiếu ca nhạc hay chỉ biết gào như vịt đực…
2. Vấn đề không phải là vịt hay thiên nga. Vịt có giá trị của vịt, cũng như thiên nga
giá trị của thiên nga. Vấn đề không phải hơn hay kém, sự riêng biệt.
bạn phải biết trân trọng chính bản thân mình. Người khác thể đóng góp cho hội
bằng tài kinh doanh hay năng khiếu nghệ thuật, thì bạn cũng thể đóng góp cho
hội bằng lòng nhiệt thành và sự lương thiện.
3. Bạn thể không thông minh bẩm sinh nhưng bạn luôn chuyên cần vượt qua
bản thân từng ngày một. Bạn thể hát không hay nhưng bạn là người không bao giờ
trễ hẹn. Bạn không là người giỏi thể thao nhưng bạn nụ cười ấm áp. Bạn không
gương mặt xinh đẹp nhưng bạn rất giỏi thắt vạt cho ba nấu ăn rất ngon. Chắc
chắn, mỗi một người trong chúng ta đều được sinh ra với giá trị có sẵn. Và chính bạn,
hơn ai hết, trước ai hết, phải biết mình, phải nhận ra những giá trị đó.
(Nếu biết trăm năm hữu hạn, Phạm Lữ Ân, NXB Hội nhà văn 2016, tr.50-
51)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định luận đề của văn bản
Câu 2. Xác định thao tác lp luận chính được s dụng trong đoạn 2,3
Câu 3. Vì sao tác giả cho rằng mỗi người “phải biết trân trọng chính bản thân mình”?
Câu 4. Chỉ ra nêu tác dụng của một phép điệp cấu trúc được sử dụng trong đoạn
trích.
Câu 5. Anh/ chị đồng tình với quan điểm “biết mình, nhận ra những giá trcủa
bản thân mình là điều khó khăn”.
II. PHẦN VIẾT (6.0 điểm)
Câu 1: Ngh lun xã hội (2.0 điểm)
một người tr tui anh ch suy nghĩ về vai trò ca ph n bình đẳng
gii trong s nghip công nghip hóa, hiện đại hóa đất nước. Hãy trình bày suy nghĩ
ca anh ch bng mt đoạn văn (khoảng 200 ch)
Câu 2: Ngh luận văn học (4.0 điểm)
Anh ch hãy viết bài văn ngh lun (khong 600 chữ) so sánh hai đoạn truyn
sau để làm ni bt s phn và v đẹp người ph n trong đoạn trích.
Đon th nht:
ợu đã tan lúc nào. Người về, người đi chơi đã vãn c, M không biết.M vn
ngồi trơ mt mình gia nhà. Mãi sau M mới đứng dậy. Nhưng Mị không bước ra
Trang 2
đường chơi, mà Mị t t c vào bung.Chẳng năm nào A S cho M đi chơi Tết. M
cũng chẳng buồn đi. By gi M ngi xuống giưng, trông ra cái ca s l vuông m
m trăng trắng. Đã từ nãy M thấy phơi phi tr lại, trong lòng đt nhiên vui như
những đêm Tết ngày trước. M tr lm. M vn còn tr. M muốn đi chơi. Bao nhiêu
người chồng cũng đi chơi Tết. Hung chi A S vi M, không lòng vi nhau mà
vn phi vi nhau! Nếu nm ngón trong tay lúc này, M s ăn cho chết ngay,
ch không bun nh li na. Nh li, ch thấy nước mt a ra.Mà tiếng sáo gi bn
vn lửng lơ bay ngoài đường.
Anh ném pao, em không bt
Em không yêu, qu pao rơi rồi…”
(Trích V chng A Ph, Hoài, Ng văn 12, tập hai, NXB Giáo dc Vit Nam,
trang 7-8)
Đon th hai:
“…Mong các chú cách mạng thông cảm cho, đám đàn hang chài thuyền
chúng tôi cần phải người đàn ông để chèo chống khi phong ba, để cùng làm ăn
nuôi nấng đặng một sắp con nhà nào cũng trên dưới chục đứa. Ông trời sinh ra người
đàn bà để đẻ con, rôi nuôi con cho đến khi khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ.
Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình như ở trên
đất được! Mong các chú lượng tình cho cái sự lạc hậu. Các chú đừng bắt tôi bỏ nó !
Lần đầu tiên trên khuôn mặt xấu của mụ chợt ng sang lên như một nụ cười vả
lại, ở trên chiếc thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hoà thuận, vui vẻ.
- Cả đời chị có một lúc nào thật vui không ?– Đột nhiên tôi hỏi?
- Có chứ, chú ! Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó được ăn no…”
(Trích “Chiếc thuyền ngoài xa”, Nguyễn Minh Châu, Ngữ văn 12, tập hai , NXB giáo
dục Việt Nam, trang 75-76).
Chú thích:
*Tác gi Hoài: (1920-2014): một nhà văn sớm tham gia cách mng hot
động văn nghệ phc v cách mng.
* Tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”:
- Hoàn cảnh sáng tác: Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ tác phẩm đặc sắc trong tập
Truyện Tây Bắc (1953). Đó kết quả của chuyến giải phóng Tây Bắc của nhà văn Tô
Hoài
* Tác giả Nguyễn Minh Châu (1930-1989): Ông được coi một trong những cây
bút tiên phong của văn học Việt Nam thời kì đổi mới,“người mở đường tinh anh và tài
năng” (Nguyên Ngọc) cho công cuộc đổi mới văn học từ sau 1975.
* Tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa
- Hoàn cảnh sáng tác: Tác phẩm sáng tác 8/1983, in lần đầu trong tập “Bến quê”
Trang 3
ĐỀ MINH HOẠ KIỂM TRA CUỐI KÌ 1
ĐỀ 2
NĂM HỌC 2024-2025
MÔN: NGỮ VĂN - KHỐI 12
(Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề)
I.PHẦN ĐC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
Con đi giữa mùa lúa chín
Rong tìm tuổi thơ, tiếng chim
Vàng hươm bóng chiều lp kín
Nghe cu gù phía đồi sim.
Sông đục mà nước xanh trong
Hàng tre ngược bóng xuôi dòng
Tm mình trên thi quá kh
Bi bời đồng gió mênh mông.
Một đời M i b tre
Con lên tháng ngày ph th
Một đời M như lặng l
Con vui trn tui xuân thì.
Tháng ba nng, gió nm non
Rong chơi dài những li mòn
Mch sng chy ngm sông b
Nha trào xanh một đời con.
(Tháng ba nhớ mẹ, Phùng Tiết, Văn nghệ quân đội, số 648, tháng 6/2006, tr. 67- 68)
Thc hin các yêu cu sau:
Câu 1. Ch ra du hiu để xác định th thơ của bài thơ.
Câu 2. Xác định nhân vt tr tình trong bài thơ.
Câu 3. Phân tích tác dng ca hiện tượng phá v quy tc ngôn ng thông thường
trong trường hp sau:
Bi bời đồng gió mênh mông.
Câu 4. Nêu ý nghĩa của 01 yếu t ng trưng trong những dòng thơ:
Mch sng chy ngm sông b
Nha trào xanh một đời con.
Câu 5. K nim tuổi thơ của nhân vt tr tình trong văn bản gợi cho em suy nghĩ gì về
k nim tuổi thơ của thế h tr ngày nay? (Trình bày ngn gn t 5 7 dòng)
II. PHN VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Viết đon văn ngh lun (khong 150 ch) phân tích hình nh
ngưi m trong kh thơ:
Một đời M i b tre
Con lên tháng ngày ph th
Một đời M như lặng l
Con vui trn tui xuân thì.
Câu 2. (4,0 điểm)
Trang 4
Viết bài văn ngh lun (khong 400 ch) bày t ý kiến ca anh/ch v ch đề:
cng hiến và hưởng th ca tui tr.
----------HT----------
SỞ GIÁO DỤCĐÀO TẠO
BẮC NINH
TRƯỜNG THPT THUẬN THÀNH SỐ 1
ĐỀ MINH HỌA CUỐI KÌ I
NĂM HỌC 2024 – 2025
Môn: Ngữ văn – Lớp 12
Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian
giao đề)
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
TRIT LÝ QUÂN BÌNH
Mt s hc gi khuyến khích chúng ta nên hưởng th giây phút hin ti trân trng
những mình đang có, họ cho rng liên tc phấn đấu để được nhiều hơn nữa điều
không lành mnh, nguồn cơn gây ra s bt n. Mt s hc gi khác li i rng con
người được to dựng để thúc đẩy mình vượt lên trên vùng đất nhàn nhã nhằm vươn tới mt
mức độ cao hơn na mi ngày đ tr thành đại. Tôi rất trăn tr v vấn đề này, bi tôi
cn dt khoát v mt triết lý để sng suốt đời. Tôi nghĩ mình đã tìm ra câu trả li, và mt gii
pháp đúng đắn đối với tôi: đó là sự quân bình. Tôi gọi đó là sự quân bình Mandela.
Nelson Mandela, người tôi ngưỡng m, từng i: “Sau khi leo lên mt ngn núi cao,
người ta mi thy rng còn nhiu ngn núi khác cn chinh phc. Tôi dng li đây để tm
nghỉ, để trm ngm cảnh đẹp huy hoàng chung quanh, để nhìn lại quãng đường mình vừa đi
qua. Nhưng tôi chỉ th ngh ngơi giây lát, bởi s t do s dẫn đến trách nhim. Tôi
không dám nấn ná, con đường dài trước mt vẫn chưa kết tc.”
Theo tôi, Nelson Mandela mun nhn mạnh đến s quân bình. Hãy thưởng thc cnh
ợng nơi bạn đang tới. Hãy nhm nháp nim vui v quãng đường mình đã vượt qua. Trân
trọng nơi bạn dng chân trên hành trình cuộc đời mình. Hãy sng vi giây phút hin ti.
Nhưng đồng thời cũng nhớ rng quà tặng luôn đến chung vi trách nhim. Tôi tin rng con
người ai cũng nhiệm v phải tỏa sáng”. Ta không đưc ngh ngơi trên chiến thng ca
quá kh tr nên t mãn. Ta phải đi ra thế gii mi ngày th hiện năng lực tt nht
của mình đ giúp đỡ người khác, nhn ra tiềm năng của mình nhiều hơn trở thành công
dân tốt trên trái đất này. Ta phi liên tục đối mt vi ni s hãi sống phong phú hơn. Ta
phải đóng vai trò lớn hơn trong cuộc sng tn dụng tài năng của mình để làm việc, để
thy nhiều hơn. Sự đại ca ta kết dính trong tng tế bào. Chi b điều này chi b bn
chất người.
Đúng, khi ước mơ nhiều hơn và đưa tiêu chuẩn ca bản thân lên cao hơn, ta sẽ gây ra mt
ít bất mãn. Nhưng thế giới này được dng nên bi nhng ai không cm thy hài lòng vi
nhng hin hu hiu rằng mình còn làm được n thế. Thomas Edison nói: “Hãy cho
tôi thy một người hoàn toàn tha mãn tôi s cho bn thy s tht bại”. Những người
đại không tha mãn vi những điu hin hu. Th nghĩ đến các danh nhân như Gandhi, Mẹ
Teresa, Bill Gates, Einstein, Mandela mà xem.
Trang 5
Vy hãy yêu nhng mình có, vn phấn đấu cho nhng gì mình mun. C vui thú trên
nẻo đường lên cao, nhưng luôn hướng mt v đỉnh núi.
(Trích “Điều vĩ đại đời thường” – Robin Sharma, Phm Anh Tun dch,
NXB Tr, Tp. HCM, 2023)
Thc hin các yêu cu:
Câu 1. Xác định thao tác lp luận chính được s dụng trong văn bản? (0,5 điểm)
Câu 2. Dựa vào văn bản, hãy cho biết triết lý sng mà tác gi đã tìm ra là gì? (0,5 điểm)
Câu 3. Luận đề của văn bản trên gì? Luận đề đó được trin khai thành my luận điểm?
Đó là những luận điểm nào? (1,0 điểm)
Câu 4. Ch ra phân tích tác dng ca mt bin pháp tu t được s dụng trong câu văn:
C vui ttrên nẻo đường lên cao, nhưng luôn hướng mt v đỉnh núi. (1,0 điểm)
Câu 5. Anh/ch đồng tình vi triết sng tác gi nêu ra trong văn bn không?
giải vì sao? (1,0 điểm)
II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Viết một đoạn văn nghị lun (khong 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/ch v ý nghĩa
của thái độ sng dn thân.
Câu 2. (4,0 điểm)
Viết một bài văn nghị lun (khong 600 ch) so sánh s ging khác nhau v tâm trng
của người con đối vi m của mình được th hiện trong hai đoạn trích sau:
Con đã đi rất xa ri
Ngonh nhìn li vn gặp ánh đèn thành phố
Sau cánh rng, sau cù lao, bin c
Một ánh đèn sáng đến nơi con
Và lòng con yêu mến, xót thương hơn
Khi con nghĩ đến cuộc đời ca m
Khi con nh đến căn nhà nhỏ
M một mình đang dõi theo con
Giữa bao nhiêu mưa nắng đời thường
Đã có lúc lòng con hờ hng
Thy hnh phúc ca riêng mình quá ln
Ng ch mình đau đớn xót xa thôi
Trang 6
Giữa bao nhiêu năm tháng ngược xuôi
Đã có lúc lòng con đơn bạc
Quên c những điều tưởng không sao quên được
Như người no quên cơn đói của mình
Sao đêm nay se thắt c lòng con
Khi con gặp ánh đèn thành phố
Nơi mẹ sng, m vui buồn, sướng kh
Ch mt mình tóc c bc thêm ra
(Trích Kính gi m, Ý Nhi
1
, in trong Văn chương một thời để nh,
NXB Văn học, Hà Ni, 2006)
Ta ra đi ời năm xa vòng tay của m
Sng t do như một cánh chim bng
Ta làm thơ cho đời và biết bao ngưi con gái
Có bao gi thơ cho mẹ ta không?
Những bài thơ chất ngp tâm hn
Đau khổ - chia lìa - bun vui - hnh phúc
Có những bàn chân đã giẫm xung trái tim ta độc ác
Mà vn c đêm về thao thức làm thơ
Ta quên mt thềm xưa dáng mẹ ngi ch
Giọt nưc mt già nua không a ni
Ta mê mi trên bàn chân rong rui
Mt m già thm lặng dõi sau lưng
Khi gai đời đâm ứa máu bàn chân
My k đi qua
Mấy người dng li?
Sao m già cách xa đến vy
Trái tim âu lo đã giục giã đi tìm
1
Ý Nhi sinh năm 1944 ti th xã Hi An, tnh Qung Nam. Thơ của bà được dch ra nhiu th tiếng và đưc các
nhà nghiên cu thơ phương Tây đánh giá mt trong những nhà thơ Việt Nam đương đại tiên phong sau Đi
mi. Tcủa giàu hình nh, ngôn t đng, gi nhiu tầng ý nghĩa. từng đạt giải thưởng Hội Nhà văn
Việt Nam năm 1985 với tập thơ "Người đàn ngồi đan", giải thưởng Văn chương Cikada ca Thụy Điển năm
2015.
Trang 7
Ta vn vô tình
Ta vn thn nhiên?
(Trích “Mẹ Đỗ Trung Quân
2
, in trong C hoa cn gp, NXB Thun Hoá, Huế, 1991)
2
Đỗ Trung Quân (sinh năm 1955 ti Thành ph H Chí Minh) mt trong những thi tài hoa của văn học
Vit Nam hiện đại. Thơ Đỗ Trung Quân gin d tinh tế, sâu sc, giàu cm xúc, chứa đựng nhiều suy về
tình đời, tình người. Ngoài làm thơ, ông còn viết báo, v tranh, v minh họa bìa sách. Ông đã xut bn 2 tập thơ:
“C hoa cn gặp” (1991) và “Chân mây cuối trời” (in chung cùng Hoàng Ngọc Biên, 2003).

Preview text:


ĐỀ MINH HOẠ KIỂM TRA CUỐI KÌ 1 ĐỀ 1 NĂM HỌC 2024-2025
MÔN: NGỮ VĂN - KHỐI 12
(Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề)
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm) Đọc đoạn trích:
1. Bản thân bạn - con người độc đáo nhất trên thế gian này. Bạn biết chăng, thế
gian này có điều kì diệu, đó là không ai có thể là bản sao 100% của ai cả. Bởi thế,
bạn là độc nhất, tôi cũng là độc nhất. Chúng ta đều là những con người độc nhất vô
nhị, dù ta đẹp hay xấu, tài năng hay vô dụng, cao hay thấp, mập hay ốm, có năng
khiếu ca nhạc hay chỉ biết gào như vịt đực…
2. Vấn đề không phải là vịt hay thiên nga. Vịt có giá trị của vịt, cũng như thiên nga
có giá trị của thiên nga. Vấn đề không phải là hơn hay kém, mà là sự riêng biệt. Và
bạn phải biết trân trọng chính bản thân mình. Người khác có thể đóng góp cho xã hội
bằng tài kinh doanh hay năng khiếu nghệ thuật, thì bạn cũng có thể đóng góp cho xã
hội bằng lòng nhiệt thành và sự lương thiện.
3. Bạn có thể không thông minh bẩm sinh nhưng bạn luôn chuyên cần và vượt qua
bản thân từng ngày một. Bạn có thể hát không hay nhưng bạn là người không bao giờ
trễ hẹn. Bạn không là người giỏi thể thao nhưng bạn có nụ cười ấm áp. Bạn không có
gương mặt xinh đẹp nhưng bạn rất giỏi thắt cà vạt cho ba và nấu ăn rất ngon. Chắc
chắn, mỗi một người trong chúng ta đều được sinh ra với giá trị có sẵn. Và chính bạn,
hơn ai hết, trước ai hết, phải biết mình, phải nhận ra những giá trị đó.

(Nếu biết trăm năm là hữu hạn, Phạm Lữ Ân, NXB Hội nhà văn 2016, tr.50- 51)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1
. Xác định luận đề của văn bản
Câu 2. Xác định thao tác lập luận chính được sử dụng trong đoạn 2,3
Câu 3. Vì sao tác giả cho rằng mỗi người “phải biết trân trọng chính bản thân mình”?
Câu 4. Chỉ ra và nêu tác dụng của một phép điệp cấu trúc được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 5. Anh/ chị có đồng tình với quan điểm “biết rõ mình, nhận ra những giá trị của
bản thân mình là điều khó khăn”.
II. PHẦN VIẾT (6.0 điểm)
Câu 1: Nghị luận xã hội (2.0 điểm)

Là một người trẻ tuổi anh chị có suy nghĩ về vai trò của phụ nữ và bình đẳng
giới trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Hãy trình bày suy nghĩ
của anh chị bằng một đoạn văn (khoảng 200 chữ)
Câu 2: Nghị luận văn học (4.0 điểm)

Anh chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) so sánh hai đoạn truyện
sau để làm nổi bật số phận và vẻ đẹp người phụ nữ trong đoạn trích. Đoạn thứ nhất:
Rượu đã tan lúc nào. Người về, người đi chơi đã vãn cả, Mị không biết.Mị vẫn
ngồi trơ một mình giữa nhà. Mãi sau Mị mới đứng dậy. Nhưng Mị không bước ra Trang 1
đường chơi, mà Mị từ từ bước vào buồng.Chẳng năm nào A Sử cho Mị đi chơi Tết. Mị
cũng chẳng buồn đi. Bấy giờ Mị ngồi xuống giường, trông ra cái cửa sổ lỗ vuông mờ
mờ trăng trắng. Đã từ nãy Mị thấy phơi phới trở lại, trong lòng đột nhiên vui như
những đêm Tết ngày trước. Mị trẻ lắm. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi. Bao nhiêu
người có chồng cũng đi chơi Tết. Huống chi A Sử với Mị, không có lòng với nhau mà
vẫn phải ở với nhau! Nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay,
chứ không buồn nhớ lại nữa. Nhớ lại, chỉ thấy nước mắt ứa ra.Mà tiếng sáo gọi bạn
vẫn lửng lơ bay ngoài đường.

Anh ném pao, em không bắt
Em không yêu, quả pao rơi rồi…”

(Trích “Vợ chồng A Phủ”, Tô Hoài, Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, trang 7-8) Đoạn thứ hai:
“…Mong các chú cách mạng thông cảm cho, đám đàn bà hang chài ở thuyền
chúng tôi cần phải có người đàn ông để chèo chống khi phong ba, để cùng làm ăn
nuôi nấng đặng một sắp con nhà nào cũng trên dưới chục đứa. Ông trời sinh ra người
đàn bà là để đẻ con, rôi nuôi con cho đến khi khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ.
Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình như ở trên
đất được! Mong các chú lượng tình cho cái sự lạc hậu. Các chú đừng bắt tôi bỏ nó ! –
Lần đầu tiên trên khuôn mặt xấu xí của mụ chợt ửng sang lên như một nụ cười – vả
lại, ở trên chiếc thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hoà thuận, vui vẻ.

- Cả đời chị có một lúc nào thật vui không ?– Đột nhiên tôi hỏi?
- Có chứ, chú ! Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó được ăn no…”

(Trích “Chiếc thuyền ngoài xa”, Nguyễn Minh Châu, Ngữ văn 12, tập hai , NXB giáo
dục Việt Nam, trang 75-76). Chú thích:
*Tác giả Tô Hoài: (1920-2014):
là một nhà văn sớm tham gia cách mạng và hoạt
động văn nghệ phục vụ cách mạng.
* Tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”:
- Hoàn cảnh sáng tác:
Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ là tác phẩm đặc sắc trong tập
Truyện Tây Bắc (1953). Đó là kết quả của chuyến giải phóng Tây Bắc của nhà văn Tô Hoài
* Tác giả Nguyễn Minh Châu (1930-1989):
Ông được coi là một trong những cây
bút tiên phong của văn học Việt Nam thời kì đổi mới,“người mở đường tinh anh và tài
năng” (Nguyên Ngọc) cho công cuộc đổi mới văn học từ sau 1975.
* Tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa
- Hoàn cảnh sáng tác: Tác phẩm sáng tác 8/1983, in lần đầu trong tập “Bến quê” Trang 2
ĐỀ MINH HOẠ KIỂM TRA CUỐI KÌ 1 ĐỀ 2 NĂM HỌC 2024-2025
MÔN: NGỮ VĂN - KHỐI 12
(Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề)
I.PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau:
Con đi giữa mùa lúa chín
Rong tìm tuổi thơ, tiếng chim
Vàng hươm bóng chiều lấp kín Nghe cu gù phía đồi sim.
Sông đục mà nước xanh trong
Hàng tre ngược bóng xuôi dòng
Tắm mình trên thời quá khứ
Bời bời đồng gió mênh mông.
Một đời Mẹ dưới bờ tre
Con lên tháng ngày phố thị
Một đời Mẹ như lặng lẽ
Con vui trọn tuổi xuân thì.
Tháng ba nắng, gió nồm non
Rong chơi dài những lối mòn
Mạch sống chảy ngầm sông bể
Nhựa trào xanh một đời con.

(Tháng ba nhớ mẹ, Phùng Tiết, Văn nghệ quân đội, số 648, tháng 6/2006, tr. 67- 68)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1.
Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của bài thơ.
Câu 2.
Xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ.
Câu 3. Phân tích tác dụng của hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường trong trường hợp sau:
Bời bời đồng gió mênh mông.
Câu 4. Nêu ý nghĩa của 01 yếu tố tượng trưng trong những dòng thơ:
Mạch sống chảy ngầm sông bể
Nhựa trào xanh một đời con.

Câu 5.
Kỉ niệm tuổi thơ của nhân vật trữ tình trong văn bản gợi cho em suy nghĩ gì về
kỉ niệm tuổi thơ của thế hệ trẻ ngày nay? (Trình bày ngắn gọn từ 5 – 7 dòng)
II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm
)
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 150 chữ) phân tích hình ảnh
người mẹ trong khổ thơ:
Một đời Mẹ dưới bờ tre
Con lên tháng ngày phố thị
Một đời Mẹ như lặng lẽ
Con vui trọn tuổi xuân thì.

Câu 2. (4,0 điểm) Trang 3
Viết bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) bày tỏ ý kiến của anh/chị về chủ đề:
cống hiến và hưởng thụ của tuổi trẻ.
----------HẾT----------
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ MINH HỌA CUỐI KÌ I BẮC NINH
NĂM HỌC 2024 – 2025
TRƯỜNG THPT THUẬN THÀNH SỐ 1
Môn: Ngữ văn – Lớp 12
Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian giao đề)
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau: TRIẾT LÝ QUÂN BÌNH
Một số học giả khuyến khích chúng ta nên hưởng thụ giây phút hiện tại và trân trọng
những gì mình đang có, và họ cho rằng liên tục phấn đấu để có được nhiều hơn nữa là điều
không lành mạnh, là nguồn cơn gây ra sự bất mãn. Một số học giả khác lại nói rằng con
người được tạo dựng để thúc đẩy mình vượt lên trên vùng đất nhàn nhã nhằm vươn tới một
mức độ cao hơn nữa mỗi ngày – để trở thành vĩ đại. Tôi rất trăn trở về vấn đề này, bởi vì tôi
cần dứt khoát về một triết lý để sống suốt đời. Tôi nghĩ mình đã tìm ra câu trả lời, và một giải
pháp đúng đắn đối với tôi: đó là sự quân bình. Tôi gọi đó là sự quân bình Mandela.

Nelson Mandela, người mà tôi ngưỡng mộ, từng nói: “Sau khi leo lên một ngọn núi cao,
người ta mới thấy rằng còn nhiều ngọn núi khác cần chinh phục. Tôi dừng lại ở đây để tạm
nghỉ, để trộm ngắm cảnh đẹp huy hoàng chung quanh, để nhìn lại quãng đường mình vừa đi
qua. Nhưng tôi chỉ có thể nghỉ ngơi giây lát, bởi vì sự tự do sẽ dẫn đến trách nhiệm. Tôi
không dám nấn ná, con đường dài trước mặt vẫn chưa kết thúc.”

Theo tôi, Nelson Mandela muốn nhấn mạnh đến sự quân bình. Hãy thưởng thức cảnh
tượng nơi bạn đang tới. Hãy nhấm nháp niềm vui về quãng đường mình đã vượt qua. Trân
trọng nơi bạn dừng chân trên hành trình cuộc đời mình. Hãy sống với giây phút hiện tại.
Nhưng đồng thời cũng nhớ rằng quà tặng luôn đến chung với trách nhiệm. Tôi tin rằng con
người ai cũng có nhiệm vụ “phải tỏa sáng”. Ta không được nghỉ ngơi trên chiến thắng của
quá khứ và trở nên tự mãn. Ta phải đi ra thế giới – mỗi ngày – và thể hiện năng lực tốt nhất
của mình để giúp đỡ người khác, nhận ra tiềm năng của mình nhiều hơn và trở thành công
dân tốt trên trái đất này. Ta phải liên tục đối mặt với nỗi sợ hãi và sống phong phú hơn. Ta
phải đóng vai trò lớn hơn trong cuộc sống và tận dụng tài năng của mình để làm việc, để
thấy nhiều hơn. Sự vĩ đại của ta kết dính trong từng tế bào. Chối bỏ điều này là chối bỏ bản chất người.

Đúng, khi ước mơ nhiều hơn và đưa tiêu chuẩn của bản thân lên cao hơn, ta sẽ gây ra một
ít bất mãn. Nhưng thế giới này được dựng nên bởi những ai không cảm thấy hài lòng với
những gì hiện hữu và hiểu rằng mình còn làm được hơn thế. Thomas Edison nói: “Hãy cho
tôi thấy một người hoàn toàn thỏa mãn và tôi sẽ cho bạn thấy sự thất bại”. Những người vĩ
đại không thỏa mãn với những điều hiện hữu. Thử nghĩ đến các danh nhân như Gandhi, Mẹ
Teresa, Bill Gates, Einstein, Mandela mà xem.
Trang 4
Vậy hãy yêu những gì mình có, và vẫn phấn đấu cho những gì mình muốn. Cứ vui thú trên
nẻo đường lên cao, nhưng luôn hướng mắt về đỉnh núi.
(Trích “Điều vĩ đại đời thường” – Robin Sharma, Phạm Anh Tuấn dịch, NXB Trẻ, Tp. HCM, 2023)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định thao tác lập luận chính được sử dụng trong văn bản? (0,5 điểm)
Câu 2. Dựa vào văn bản, hãy cho biết triết lý sống mà tác giả đã tìm ra là gì? (0,5 điểm)
Câu 3. Luận đề của văn bản trên là gì? Luận đề đó được triển khai thành mấy luận điểm?
Đó là những luận điểm nào? (1,0 điểm)
Câu 4. Chỉ ra và phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn:
Cứ vui thú trên nẻo đường lên cao, nhưng luôn hướng mắt về đỉnh núi. (1,0 điểm)
Câu 5. Anh/chị có đồng tình với triết lí sống mà tác giả nêu ra trong văn bản không? Lí giải vì sao? (1,0 điểm)
II. VIẾT (6,0 điểm) Câu 1. (2,0 điểm)
Viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa
của thái độ sống dấn thân. Câu 2. (4,0 điểm)
Viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) so sánh sự giống và khác nhau về tâm trạng
của người con đối với mẹ của mình được thể hiện trong hai đoạn trích sau:
Con đã đi rất xa rồi
Ngoảnh nhìn lại vẫn gặp ánh đèn thành phố
Sau cánh rừng, sau cù lao, biển cả
Một ánh đèn sáng đến nơi con
Và lòng con yêu mến, xót thương hơn
Khi con nghĩ đến cuộc đời của mẹ
Khi con nhớ đến căn nhà nhỏ bé
Mẹ một mình đang dõi theo con
Giữa bao nhiêu mưa nắng đời thường
Đã có lúc lòng con hờ hững
Thấy hạnh phúc của riêng mình quá lớn
Ngỡ chỉ mình đau đớn xót xa thôi Trang 5
Giữa bao nhiêu năm tháng ngược xuôi
Đã có lúc lòng con đơn bạc
Quên cả những điều tưởng không sao quên được
Như người no quên cơn đói của mình
Sao đêm nay se thắt cả lòng con
Khi con gặp ánh đèn thành phố
Nơi mẹ sống, mẹ vui buồn, sướng khổ
Chỉ một mình tóc cứ bạc thêm ra
(Trích Kính gửi mẹ, Ý Nhi1, in trong Văn chương một thời để nhớ,
NXB Văn học, Hà Nội, 2006)
Ta ra đi mười năm xa vòng tay của mẹ
Sống tự do như một cánh chim bằng
Ta làm thơ cho đời và biết bao người con gái
Có bao giờ thơ cho mẹ ta không?
Những bài thơ chất ngập tâm hồn
Đau khổ - chia lìa - buồn vui - hạnh phúc
Có những bàn chân đã giẫm xuống trái tim ta độc ác
Mà vẫn cứ đêm về thao thức làm thơ
Ta quên mất thềm xưa dáng mẹ ngồi chờ
Giọt nước mắt già nua không ứa nổi
Ta mê mải trên bàn chân rong ruổi
Mắt mẹ già thầm lặng dõi sau lưng
Khi gai đời đâm ứa máu bàn chân Mấy kẻ đi qua
Mấy người dừng lại?
Sao mẹ già ở cách xa đến vậy
Trái tim âu lo đã giục giã đi tìm
1 Ý Nhi sinh năm 1944 tại thị xã Hội An, tỉnh Quảng Nam. Thơ của bà được dịch ra nhiều thứ tiếng và được các
nhà nghiên cứu thơ phương Tây đánh giá là một trong những nhà thơ Việt Nam đương đại tiên phong sau Đổi
mới. Thơ của bà giàu hình ảnh, ngôn từ cô đọng, gợi nhiều tầng ý nghĩa. Bà từng đạt giải thưởng Hội Nhà văn
Việt Nam năm 1985 với tập thơ "Người đàn bà ngồi đan", giải thưởng Văn chương Cikada của Thụy Điển năm 2015. Trang 6 Ta vẫn vô tình
Ta vẫn thản nhiên?
(Trích “Mẹ” – Đỗ Trung Quân2, in trong Cỏ hoa cần gặp, NXB Thuận Hoá, Huế, 1991)
2 Đỗ Trung Quân (sinh năm 1955 tại Thành phố Hồ Chí Minh) là một trong những thi sĩ tài hoa của văn học
Việt Nam hiện đại. Thơ Đỗ Trung Quân giản dị mà tinh tế, sâu sắc, giàu cảm xúc, chứa đựng nhiều suy tư về
tình đời, tình người. Ngoài làm thơ, ông còn viết báo, vẽ tranh, vẽ minh họa bìa sách. Ông đã xuất bản 2 tập thơ:
“Cỏ hoa cần gặp” (1991) và “Chân mây cuối trời” (in chung cùng Hoàng Ngọc Biên, 2003). Trang 7
Document Outline

  • Con đi giữa mùa lúa chín
  • Rong tìm tuổi thơ, tiếng chim
  • Vàng hươm bóng chiều lấp kín
  • Nghe cu gù phía đồi sim.
  • Sông đục mà nước xanh trong
  • Hàng tre ngược bóng xuôi dòng
  • Tắm mình trên thời quá khứ
  • Bời bời đồng gió mênh mông.
  • Một đời Mẹ dưới bờ tre
  • Con lên tháng ngày phố thị
  • Một đời Mẹ như lặng lẽ
  • Con vui trọn tuổi xuân thì.
  • Tháng ba nắng, gió nồm non
  • Rong chơi dài những lối mòn
  • Mạch sống chảy ngầm sông bể
  • Nhựa trào xanh một đời con.
  • Bời bời đồng gió mênh mông.
  • Mạch sống chảy ngầm sông bể
  • Nhựa trào xanh một đời con.
  • Một đời Mẹ dưới bờ tre
  • Con lên tháng ngày phố thị
  • Một đời Mẹ như lặng lẽ
  • Con vui trọn tuổi xuân thì.