Trang 1
ĐỀ ÔN TP CUI HC KÌ I NĂM HỌC 2024 2025
ĐỀ 1
Môn: Ng văn - Lp 12
Thi gian làm bài: 120 phút
Phn I: ĐỌC HIU
Câu 2: (10 điểm).
HƯƠNG THẦM
(Phan Th Thanh Nhàn)
Ca s hai nhà cui ph
Không hiu vì sao không khép bao gi.
Đôi bạn ngày xưa học cùng mt lp
Cây bưởi sau nhà ngan ngát hương đưa.
Giu mt chùm hoa sau chiếc khăn tay,
Cô gái ngp ngng sang nhà hàng xóm,
Bên ấy có người ngày mai ra trn.
H ngi im không biết nói năng chi
Mt cht tìm nhau ri lại quay đi,
Nào ai đã một ln dám nói ?
Hoa bưởi thơm cho lòng bối ri
Anh không dám xin,
Cô gái chng dám trao
Ch mùi hương đầm m thanh tao
Không giấu được c bay du nh.
Cô gái như chùm hoa lặng l
Nh hương thơm nói hộnh yêu.
(Anh vô tình anh chng biết điều
Tôi đã đến vi anh rồi đấy…)
Ri theo từng hơi thở ca anh
Hương thơm ấy thm sâu vào lng ngc
Anh lên đường
Hương thơm sẽ theo đi khắp
H chia tay
Vn chẳng nói điều gì
Mà hương thầm thơm mãi bước người đi.
Anh /ch hãy viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá bài thơ “Hương thầm” của Phan
Th Thanh Nhàn. Từ đó hãy bình luận về vẻ đẹp ngôn ngữ trong thơ.
Trang 2
* Phan Thị Thanh Nhàn sinh 9/8/1943 tại phường Tứ Liên, quận Tây Hồ, Nội.
làm thơ từ sớm, đầu thập niên 1960 đã thơ đăng báo. là hội viên Hội Nhà văn Việt
Nam, Ủy viên Ban chấp hành Hội trong giai đoạn 2001-2005. Ngoài làm thơ, còn viết
báo, truyện ngắn, truyện cho thiếu nhi.
Năm 2007 Phan Thị Thanh Nhàn được tặng Giải thưởng Nnước về văn học nghệ
thuật.
Phan Thị Thanh Nhàn viết nhiều thơ tình. Theo năm tháng, những bài thơ tình của
từ nhẹ nhàng, tươi tắn chuyển sang giàu trải nghiệm, trăn trở nhưng độ lượng hơn. Nhưng
thế nào, những bài thơ của vẫn rất chân thành, gần gũi thế chiếm được chỗ
trong lòng người đọc.
* “Hương thầm” được Phan Thị Thanh Nhàn sáng tác vào mùa hoa bưởi tháng 3-1969
để ghi nhớ ngày cậu em Phan Hữu Khải (1953-1972) lên đường ra trận (Ở lớp cấp III có
bạn thầm thương trộm nhớ cậu em ấy, nhưng chính cậu không hề biết, chỉ chị i
tinh tế biết được điều này). Cùng bài “Xóm đê” của Phan Thị Thanh Nhàn được tặng giải
nhì Cuộc thi thơ tuần báo Văn nghệ 1969-1970. Năm 1984, Hương thầm đã được nhạc
Vũ Hoàng phổ nhạc và cũng trở nên nổi tiếng.
Câu 1: Dấu hiệu cho biết thể loại của văn bản trên.
Câu 2: Khung cửa sổ hai nhà cuối phố có đặc điểm gì?
Câu 3: Phân tích ý nghĩa của biện pháp so sánh trong hai câu tsau:
Cô gái như chùm hoa lặng l
Nh hương thơm nói hộnh yêu.
Câu 4: Hương bưởi mt hình nh xuyên suốt, để li ấn tượng trong bài thơ, theo
anh/ch hình nh ấy có ý nghĩa gì?
Câu 5: Câu chuyn tình yêu ca anh lính và bé nhà bên khiến cho anh ch có sũy nghĩ
v tình yêu ca tui tr hôm nay? Trình bày suy nghĩ của mình trong khong 5 7
dòng.
Phn II: VIT
Câu 1: Viết 1 đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình suy nghĩ của bn thân v cái hay cái đp
của văn chương qua bài tHương thầm Phan Th Thanh Nhàn
Câu 2: Viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/ch v suy nghĩa
sau: lng nghe người khác nói không ch là thói quen, là phép tc, mà còn là cách sng.
HT
ĐÁP ÁN
Trang 3
Phần
Câu
Nội dung
Điểm
I
1
- Thể thơ tụ do
- Số chữ trên một dòng không bằng nhau
0.5
2
Hai nhà cuối phố có đặc điểm
- Không phép bao giờ
- HS có thể chép cả câu thơ Không hiểu vì sao không khép bao
giờ
-
0.5
3
Biện pháp tu từ so sánh: Cô gái như chùm hoa..
Tác dung:
- Làm cho câu thơ gợi hình, gợi cảm, hình ảnh thơ sinh động,
cụ thể
- Làm nổi bật tình yêu trong sáng, tha thiết nhưng vô cùng tinh
tế và kín đáo
1.0
4
Hương bưởi là xuyên suốt, để lại ấn tượng sâu sắc
- Gợi vẻ đẹp tinh khôi, bình dị với hương thơm nồng quen
thuộc của làng quê muôn đời
- Ân dụ (bưởng tương) cho tinh yêu của gái: nồng nàn, tha
thiết, tinh tế...
1.0
5
Câu chuyện tình yêu của cô gái gợi suy nghĩ:
- Tình u của cô gái trong bài thơ kín đáo, tinh tế -> Tình u
không nói ra bằng lời => Tình yêu của cô gái truyền thống...
- Tình u thời nào cũng vậy: nồng nàn, tha thiết, chân thành...
Tuy nhiên tuổi trẻ ngày nay thể hiện nh yêu bộc trực hơn, táo
bạo hơn, cá tính hơn -> biểu hiện tình yêu của cô gái hiện đại
Ghi chú: HS thể quan điểm khác, nhưng cách suy nghĩ
phải tích cực, nhân vân...
1.0
II
1
- HS biết cách viết đoạn văn đúng yêu cầu: hình thức, không
mắc các lỗi chính tả, diễn đạt...
- HS biết chia nội dung thành các luận điểm, luận cứ
- Hiểu yêu cầu của đề: cái hay cái đẹp trong văn chương qua bài
thơ Hương thầm...
- HS có thể trình bày những ý sau:
+ Cái hay cái đẹp trong văn chương là đích đến, mục tiêu, quyết
định sức sống của tác phẩm văn học
+ Cái hay cái đẹp trong văn chương được hiểu: Nội dung sâu
sắc, nghệ thuật độc đáo...
+ Biểu hiện cái hay, cái đẹp của văn chương trong bài thơ
Hương thầm
1/ Nội dung đọc đáo: Câu chuyện tình u đẹp, trong sáng, có
chút tiếc nuối Hchia tay/ Vẫn chẳng nói điều . Nhưng
chính sự tiếc nuối đó làm cho chuyện tình của cô với chàng trai
lãng mạn hơn, thi vị hơn (HS phân tích thơ)
2/ Nghệ thuật độc đáo: thể thơ; hình ảnh đẹp gợi cảm (hương
2.0
Trang 4
bưởi); các biện pháp nghệ thuật...; sự kết hợp phương thức tự
sự trong bài thơ làm cho ý thơ sâu sắc n; cảm c của người
đọc trở nên chân thực hơn...
-> Bài tkhông hẳn đã là một kiệt tác những lễ đây mt
trong bài thơ viết hay nhất về tình yêu đối lứa. Nhạc sỹ
Hoàng đã phổ nhạc cho bài thơ để rồi âm nhạc chắp cánh cho
thơ cùng bay cao, vang xa...
2
Học sinh biết viết bài văn theo đúng yêu cầu
- Biết chia nội dung thành các luận điểm, luận cứ; biết
vận dụng các thao tác nghị luận với lẽ, dẫn chứng để
viết bài văn.
MB:
Giới thiệu vấn đề nghị luận
Đánh giá vấn đề nghị luận
TB
- Giải thích: lắng nghe không chthói quen, phép tắc, mà
còn là cách sống...
- Thói quen là hành vi chúng ta thực hiện một cách tự động
thường xuyên, đến mức chúng trở thành một phần của cuộc
sống hàng ngày không cần suy nghĩ hay cố gắng ý thức để
thực hiện.
- Phép tắc là lễ phép, lối sống phải tuân theo; là hành của người
biết đúng sai, phải trái -> nói đến đạo đức, lễ nghi của con
người
- Cách sống: Hơn cả đạo đức, ý nói lắng nghe người khác là lựa
chọn ý thức, là hành vi thhiện nhận thức của con người ->
Hành vi có sự kết của đạo đức và nhận thức...
- Nêu biểu hiện của vấn đề nghị luân:
- Bình luận:
+Trong cuộc sống có lúc ta lắng nghe người khác nói chỉ là một
phản xạ tự nhiên theo kiểu ai nói thì mình nghe đó, người
nói thì phải người nghe... nhưng khi nghe người khác nói
phép tắc thì chúng ta nhận ra việc nghe người khác nói trách
nhiệm của bản thân, thể hiện mối quan hệ trên ới, lớn nhỏ,
phép lịch sự... Tuy nhiên khi nghe người khác nói trở cách cách
sống thì đó là hành vi ở mức cao hơn của nhận thức:
++ Nghe người khác i là phép lịch sự tối thiểu, thể hiện cảm
xúc nh cảm của chúng ta trong giao tiếp: sự đồng cảm, thấu
hiểu... từ đó chúng ta có môi trường giao tiếp văn minh.
++ Nghe người khác nói trở thành như cầu: tiếp nhận thông tin,
học hỏi... từ đó hoàn thiện bản thân
++ Nghe người khác nói không nghĩa tiếp nhận tất cả ý
kiến của người khác, mà nghe có sàng lọc: tiếp nhận thông tin
đúng, hữu ích; loại bỏ thông tin thừa, vô nghĩa...
Hs lấy dẫn chứng
4.0
Trang 5
Bài học nhận thức, hành động
- n luyện bản thân để việc nghe người khác nói là trở thành
một kỹ ng sống, còn đường hoàn thiện bản thân, dẫn đến
thành công
- Để nghe người khác trả thành cách sống phải có sự khách
quan trong quá trình lắng nghe, tránh bảo thủ tự cho mình
đứng, là hơn.
- HS việc chúng ta lắng nghe người khác nói không chỉ
thói quen, đạo đức, phép tắc còn kỹ năng để chúng ta
học tập, rèn luyện tốt hơn.
KL: Khái quát lại vấn đề
ĐỀ ÔN TP CUI HC KÌ I NĂM HỌC 2024 2025
ĐỀ 2
Môn: Ng văn - Lp 12
Thi gian làm bài: 120 phút
Phần I: ĐỌC HIỂU
Đọc và thực hiện yêu cu:
Chuyện kể rằng: em, cô gái mở đường
Ðể cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương
Cho đoàn xe kịp giờ ra trận
Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn
lửa
Ðánh lạc hướng thù. Hứng lấy luồng bom...
Ðơn vị tôi hành quân qua con đường mòn
Gặp hố bom nhắc chuyện người con gái
Một nấm mộ, nắng ngời bao sắc đá
Tình yêu thương bồi đắp cao lên...
Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em
Mưa đọng lại một khoảng trời nho nhỏ
Ðất nước mình nhân hậu
Có nước trời xoa dịu vết thương đau
Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời đã nằm yên trong đất
Ðêm đêm, tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói, lung linh
Có phải thịt da em mềm mại, trắng trong
Ðã hóa thành những làn mây trắng?
Và ban ngày khoảng trời ngập nắng
Ði qua khoảng trời em
- Vầng dương thao thức
Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong
ngực
Soi cho tôi
Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài?
Tên con đường là tên em gửi lại
Cái chết em xanh khoảng-trời-con-gái
Tôi soi lòng mình trong cuộc sống của em
Gương mặt em, bạn bè tôi không biết
Nên mỗi người có gương mặt em riêng!
(Khoảng trời, hố bom Lâm Thị Mỹ DạTrường Sơn, tháng 10/1972
Trang 6
Bài thơ này nằm trong chùm thơ Lâm Thị Mỹ Dạ được giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ
năm 1972-1973.
Lâm Thị Mỹ Dạ từng phóng viên, biên tập viên tạp chí Sông Hương, ủy viên Ban chấp hành
Hội Văn học nghệ thuật Thừa Thiên Huế, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, ủy viên Ban Chấp
hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III, ủy viên Hội đồng thơ Hội Nhà văn Việt Nam khóa V.
Câu 1: Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của bài thơ trên.
Câu 2: Chỉ ra yếu tố tự sự trong bài thơ và nêu vai trò của yếu tố tự sự ấy.
Câu 3: Trong bài thơ có một số hình ảnh đẹp, giàu sức gợi, anh/chị hãy cho biết đó là hình ảnh
nào, những hình ảnh ấy gợi ra điều gì?
Câu 4: Dấu ba chấm (...) cuối câu thơ thứ 2 có ý nghĩa gì?
Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa
Ðánh lạc hướng thù. Hứng lấy luồng bom...
Câu 5: Nhan đề Khoảng trời, hố bom gợi cho anh/chị suy nghĩ gì?
Phần II: VIẾT
Câu 1: Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau:
Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời đã nằm yên trong đất
Ðêm đêm, tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói, lung linh
Có phải thịt da em mềm mại, trắng trong
Ðã hóa thành những làn mây trắng?
Và ban ngày khoảng trời ngập nắng
Ði qua khoảng trời em
- Vầng dương thao thức
Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong ngực
Soi cho tôi
Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài?
Câu 2: Đầu tháng 9 năm 2024 một trận sụt lở đất kinh hoàng đã xẩy ra tại làng Nủ đã san phảng
cả một làng của đồng bào dân tộcTày, Dao sống dưới chân núi Voi. Nơi đây vốn sầm uất, trù phú
nay chỉ còn lại i bùn mênh mông... Cùng với nhân dân cả ớc hướng về ng Nủ, bộ đội
lực lượng chính tham gia khắc phục sạt lở. Hình ảnh ảnh bộ đội ngày đêm quên ăn, quên ngủ di
dân ra khỏi ra vùng nguy hiểm, bới sình lầy tìm người mất tích, giúp dân dựng lại nhà của... đã
để lại bao cảm xúc tin yêu, trân trọng đối với nhân dân cả nươc.
Anh/chị hãy viết một i văn nghluận (khoảng 600) chữ trình bày suy nghĩ của bản thân về
hình ảnh người lính trong thời bình.
HẾT
Trang 7
ĐÁP ÁN
Phần
Nội dung
Điểm
I
-Thể thơ tự do
- Dấu hiệu: Các dòng thơ dài, ngắn khác nhau
0.5
- HS hiểu yếu tố tự sự, vai trò của sự kết hợp yếu t
tự trong một bài thơ trữ tình.
1/ Yếu tố tự sự trong bài thơ:
- Câu thơ mở đầu: Chuyện kể rằng...
- Các sự kiện: để hứng lấy hố bom.../ Đơn vị tôi hành
quân... một nấm mồ
- Nhân vật: em cô gái mở đường
-> Bài thơ mang dáng dấp một câu chuyện kể.
2/ Vai trò của yếu tố tự sự trong bài thơ:
- Giảm bớt chất mộng, cái chủ quan gia tăng yếu
tố khách quan của đời sống làm cho nội dung của bài
thơ trở nên sống động, gần i hơn. Cảm xúc, tình
cảm của người đọc cũng vì thế mà cụ thể hơn, rõ ràng
hơn về đối tượng trữ tình.
- Người đọc được nhưng thông tin của đời sống
một cách có chọn lọc...
-> Bài thơ hấp dẫn hơn nhờ sự kết hợp giữa c
phương thức biểu đạt
0.5
Những hình ảnh đẹp, giầu sức gợi
HS thể phát hiện, quan điểm riêng nhưng phải
có tìm được những hình ảnh sau:
- Con đường mòn, hố bom, nấm mộ, khoảng trời, mặt
trời, vầng dương... -> gợi vẻ đẹp về sự hy sinh, cái
chết bất tử của cô gái mở đường.
Ngọn lủa, những vì sao, mây trắng...> Gợi vẻ đẹp tâm
hồn của em: trong sáng, hồn nhiên...
1.0
- HS hiểu được chức năng dấu ... (chấm lửng) trong
tiếng việt, ưu thế của dấu ... trong thơ ca: biểu hiện
của sự bất lực, sự cúi đầu của ngôn ngữ trước cảm
xúc...
Diễn tả nội dung: Ca ngợi cái chết, sự dũng cảm,
1.0
Trang 8
tình thần hy sinh của cô gái mở đường...
Diễn tả cảm xúc: điểm dừng của cảm xúc,
dường như tác giả vừa chứng kiến hành động hứng
lấy luồng bom của gái khiến cho nhà thơ: nghẹn
ngào xúc động, ngưỡng mộ, biết ơn...
Nhan đề: Khoảng trời, hố bom
- Nhan đề được tạo nên bởi hai hình ảnh đối lập, giầu
sức gợi
- Khoảng trời: không gian bao la, biểu tượng cho hòa
bình, tự do...
- Hố bom: không gian hẹp, biểu tượng cho chiến
tranh, cái chết..
=> Nhan đề cho thấy cảm xúc, cái nhìn lạc quan, đôn
hậu của nhân vật trữ nh, đồng thời khả năng thâu
tóm được nội dung tư tưởng của bài thơ.
1.0
II
- HS biết viết đoạn n nghluận văn học đúng cấu
trúc. Không mắc các lỗi về chính tả, diễn đạt...
- HS biết chia nội dung thành các ý, tính phát hiện
về nội dung, nghệ thuật, cách diễn đạt hợp lý, hấp
dẫn...
- HS có thể có những nội dung sau:
+ Vẻ đẹp tâm hồn – sự bất tử của cô gái mở đường
Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời đã nằm yên trong đất
Ðêm đêm, tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói, lung linh
+ Sự liên ởng bay bổng, lãng mạn, hình ảnh thơ
đẹp, gợi cảm...
Có phải thịt da em mềm mại, trắng trong
Ðã hóa thành những làn mây trắng?
Và ban ngày khoảng trời ngập nắng
Ði qua khoảng trời em
+ Hình ảnh em có sức lan tỏa, soi đường, dẫn lối cho
đồng đội, thế hệ sau...
2.0
Trang 9
- Vầng dương thao thức
Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong ngực
Soi cho tôi
Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài?
thể nói đây những câu thơ hay nhất, đẹp nhất
trong bài thơ. Hình ảnh xúc động, ngôn ngữ gợi cm,
các biện pháp nghthuật nói giảm, ẩn dụ... được s
dụng tinh tế. Đoạn thơ khắc họa bức chân dung đẹp
về cô gái mở đường, vẻ đẹp về sự hy sinh, một vẻ đẹp
tiêu biểu cho thế htrẻ trong cuộc kháng chiến chống
Mỹ.
HS biết viết bài văn trình bày suy nghĩ của bản thân
về một hiện tượng của đời sống, một tưởng đạo lý:
về bố cục, không mắc lỗi chính tả, diễn đạt...
- Hiểu yêu cầu của đề bài, biết chia nội dung thành
các luận điểm, luận cứ, biết sdụng các thao tác lập
luận kết hợp với lý lẽ, dẫn chứng để trình bày.
- HS có thể trình bày các nội dung sau
MB: Giới thiệu hình ảnh bộ đội trong trong sự
kiện làng Nủ: Đó hình ảnh đẹp, phát huy được
phẩm chất của anh bộ đội cụ Hồ trong thời bình.
TB:
1/ nh ảnh anh bộ đội trong thời bình
+ Bộ đội lực lượng trang, quân nhân Việt Nam
có nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc, đất nước...
+ Thực hiện nhiệm vụ huấn luyện với tinh thần thao
trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu”
+ Tham gia các nhiệm vụ quốc tế:Làm nhiệm giữ gìn
hòa bình của Liên Hiệp Quốc tại châu Phi; cứu trợ
động đất Thổ Nhĩ Kỳ...-> Nâng tầm vị thế quốc gia
...
+ Tham gia vào các sự kiện đời sống, chính trị của
đất nước: Cứu hộ thiên tai, dịch bệnh... Dấu chân bộ
đội trải khắp mọi miền Tổ quốc, từ nơi cc bắc cuồn
4.0
Trang 10
cuộn sương tới cực nam lắng đọng phù sa đất
Mũi. Giữa mênh mang những đồng nước nổi miền
tây, có bộ đội.
+ Lấy dẫn chứng...
2/ Bình luận:.
Hình ảnh anh bộ đội gần dân, lo cho dân, dân... đã
để lại những tình cảm đẹp, ấn tượng sâu đậm trong
lòng nhân dân. Một lần nữa khẳng định được vai trò,
sức mạnh của quân đội ta trong những hoàn cảnh
khác nhau của đất nước, làm sáng mãi phẩm chất của
người lính cụ Hồ.
KB: Khái quát lại vấn đề...

Preview text:


ĐỀ ÔN TẬP CUỐI HỌC KÌ I NĂM HỌC 2024 – 2025 ĐỀ 1
Môn: Ngữ văn - Lớp 12
Thời gian làm bài: 120 phút Phần I: ĐỌC HIỂU Câu 2: (10 điểm). HƯƠNG THẦM (Phan Thị Thanh Nhàn)
Cửa sổ hai nhà cuối phố

Không hiểu vì sao không khép bao giờ.
Đôi bạn ngày xưa học cùng một lớp

Cây bưởi sau nhà ngan ngát hương đưa.
Giấu một chùm hoa sau chiếc khăn tay,

Cô gái ngập ngừng sang nhà hàng xóm,
Bên ấy có người ngày mai ra trận.

Họ ngồi im không biết nói năng chi

Mắt chợt tìm nhau rồi lại quay đi,
Nào ai đã một lần dám nói ?
Hoa bưởi thơm cho lòng bối rối Anh không dám xin,
Cô gái chẳng dám trao
Chỉ mùi hương đầm ấm thanh tao
Không giấu được cứ bay dịu nhẹ.

Cô gái như chùm hoa lặng lẽ

Nhờ hương thơm nói hộ tình yêu.
(Anh vô tình anh chẳng biết điều
Tôi đã đến với anh rồi đấy…)

Rồi theo từng hơi thở của anh

Hương thơm ấy thấm sâu vào lồng ngực Anh lên đường
Hương thơm sẽ theo đi khắp Họ chia tay
Vẫn chẳng nói điều gì
Mà hương thầm thơm mãi bước người đi.

Anh /chị hãy viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá bài thơ “Hương thầm” của Phan
Thị Thanh Nhàn. Từ đó hãy bình luận về vẻ đẹp ngôn ngữ trong thơ. Trang 1
* Phan Thị Thanh Nhàn sinh 9/8/1943 tại phường Tứ Liên, quận Tây Hồ, Hà Nội. Bà
làm thơ từ sớm, đầu thập niên 1960 đã có thơ đăng báo. Bà là hội viên Hội Nhà văn Việt
Nam, Ủy viên Ban chấp hành Hội trong giai đoạn 2001-2005. Ngoài làm thơ, bà còn viết
báo, truyện ngắn, truyện cho thiếu nhi.
Năm 2007 Phan Thị Thanh Nhàn được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
Phan Thị Thanh Nhàn viết nhiều thơ tình. Theo năm tháng, những bài thơ tình của bà
từ nhẹ nhàng, tươi tắn chuyển sang giàu trải nghiệm, trăn trở nhưng độ lượng hơn. Nhưng
dù thế nào, những bài thơ của bà vẫn rất chân thành, gần gũi và vì thế chiếm được chỗ trong lòng người đọc.
* “Hương thầm” được Phan Thị Thanh Nhàn sáng tác vào mùa hoa bưởi tháng 3-1969
để ghi nhớ ngày cậu em Phan Hữu Khải (1953-1972) lên đường ra trận (Ở lớp cấp III có
cô bạn thầm thương trộm nhớ cậu em ấy, nhưng chính cậu không hề biết, chỉ có chị gái
tinh tế biết được điều này). Cùng bài “Xóm đê” của Phan Thị Thanh Nhàn được tặng giải
nhì Cuộc thi thơ tuần báo Văn nghệ 1969-1970. Năm 1984, Hương thầm đã được nhạc
sĩ Vũ Hoàng phổ nhạc và cũng trở nên nổi tiếng.
Câu 1: Dấu hiệu cho biết thể loại của văn bản trên.
Câu 2: Khung cửa sổ hai nhà cuối phố có đặc điểm gì?
Câu 3: Phân tích ý nghĩa của biện pháp so sánh trong hai câu thơ sau:
Cô gái như chùm hoa lặng lẽ
Nhờ hương thơm nói hộ tình yêu.
Câu 4: Hương bưởi là một hình ảnh xuyên suốt, để lại ấn tượng trong bài thơ, theo
anh/chị hình ảnh ấy có ý nghĩa gì?
Câu 5: Câu chuyện tình yêu của anh lính và cô bé nhà bên khiến cho anh chị có sũy nghĩ
gì về tình yêu của tuổi trẻ hôm nay? Trình bày suy nghĩ của mình trong khoảng 5 – 7 dòng. Phần II: VIẾT
Câu 1: Viết 1 đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình suy nghĩ của bản thân về cái hay cái đẹp
của văn chương qua bài thơ Hương thầm – Phan Thị Thanh Nhàn
Câu 2: Viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về suy nghĩa
sau: lắng nghe người khác nói không chỉ là thói quen, là phép tắc, mà còn là cách sống. HẾT ĐÁP ÁN Trang 2 Phần Câu Nội dung Điểm I 1 - Thể thơ tụ do 0.5
- Số chữ trên một dòng không bằng nhau 2
Hai nhà cuối phố có đặc điểm 0.5 - Không phép bao giờ
- HS có thể chép cả câu thơ Không hiểu vì sao không khép bao giờ - 3
Biện pháp tu từ so sánh: Cô gái như chùm hoa.. 1.0 Tác dung:
- Làm cho câu thơ gợi hình, gợi cảm, hình ảnh thơ sinh động, cụ thể
- Làm nổi bật tình yêu trong sáng, tha thiết nhưng vô cùng tinh tế và kín đáo 4
Hương bưởi là xuyên suốt, để lại ấn tượng sâu sắc 1.0
- Gợi vẻ đẹp tinh khôi, bình dị với hương thơm nồng quen
thuộc của làng quê muôn đời
- Ân dụ (bưởng tương) cho tinh yêu của cô gái: nồng nàn, tha thiết, tinh tế... 5
Câu chuyện tình yêu của cô gái gợi suy nghĩ: 1.0
- Tình yêu của cô gái trong bài thơ kín đáo, tinh tế -> Tình yêu
không nói ra bằng lời => Tình yêu của cô gái truyền thống...
- Tình yêu thời nào cũng vậy: nồng nàn, tha thiết, chân thành...
Tuy nhiên tuổi trẻ ngày nay thể hiện tình yêu bộc trực hơn, táo
bạo hơn, cá tính hơn -> biểu hiện tình yêu của cô gái hiện đại
Ghi chú: HS có thể có quan điểm khác, nhưng cách suy nghĩ
phải tích cực, nhân vân... II 1
- HS biết cách viết đoạn văn đúng yêu cầu: hình thức, không 2.0
mắc các lỗi chính tả, diễn đạt...
- HS biết chia nội dung thành các luận điểm, luận cứ
- Hiểu yêu cầu của đề: cái hay cái đẹp trong văn chương qua bài thơ Hương thầm...
- HS có thể trình bày những ý sau:
+ Cái hay cái đẹp trong văn chương là đích đến, mục tiêu, quyết
định sức sống của tác phẩm văn học
+ Cái hay cái đẹp trong văn chương được hiểu: Nội dung sâu
sắc, nghệ thuật độc đáo...
+ Biểu hiện cái hay, cái đẹp của văn chương trong bài thơ Hương thầm
1/ Nội dung đọc đáo
: Câu chuyện tình yêu đẹp, trong sáng, có
chút tiếc nuối vì Họ chia tay/ Vẫn chẳng nói điều gì . Nhưng
chính sự tiếc nuối đó làm cho chuyện tình của cô với chàng trai
lãng mạn hơn, thi vị hơn (HS phân tích thơ)
2/ Nghệ thuật độc đáo: thể thơ; hình ảnh đẹp gợi cảm (hương Trang 3
bưởi); các biện pháp nghệ thuật...; sự kết hợp phương thức tự
sự trong bài thơ làm cho ý thơ sâu sắc hơn; cảm xúc của người
đọc trở nên chân thực hơn...
-> Bài thơ không hẳn đã là một kiệt tác những có lễ đây là một
trong bài thơ viết hay nhất về tình yêu đối lứa. Nhạc sỹ Vũ
Hoàng đã phổ nhạc cho bài thơ để rồi âm nhạc chắp cánh cho
thơ cùng bay cao, vang xa... 2
Học sinh biết viết bài văn theo đúng yêu cầu 4.0
- Biết chia nội dung thành các luận điểm, luận cứ; biết
vận dụng các thao tác nghị luận với lý lẽ, dẫn chứng để viết bài văn. MB:
Giới thiệu vấn đề nghị luận
Đánh giá vấn đề nghị luận
TB
- Giải thích: lắng nghe không chỉ là thói quen, là phép tắc, mà còn là cách sống...
- Thói quen là hành vi mà chúng ta thực hiện một cách tự động
và thường xuyên, đến mức chúng trở thành một phần của cuộc
sống hàng ngày mà không cần suy nghĩ hay cố gắng ý thức để thực hiện.
- Phép tắc là lễ phép, lối sống phải tuân theo; là hành của người
biết đúng – sai, phải – trái -> nói đến đạo đức, lễ nghi của con người
- Cách sống: Hơn cả đạo đức, ý nói lắng nghe người khác là lựa
chọn có ý thức, là hành vi thể hiện nhận thức của con người ->
Hành vi có sự kết của đạo đức và nhận thức...
- Nêu biểu hiện của vấn đề nghị luân: - Bình luận:
+Trong cuộc sống có lúc ta lắng nghe người khác nói chỉ là một
phản xạ tự nhiên theo kiểu ai nói gì thì mình nghe đó, có người
nói thì phải có người nghe... nhưng khi nghe người khác nói là
phép tắc thì chúng ta nhận ra việc nghe người khác nói là trách
nhiệm của bản thân, thể hiện mối quan hệ trên dưới, lớn nhỏ,
phép lịch sự... Tuy nhiên khi nghe người khác nói trở cách cách
sống thì đó là hành vi ở mức cao hơn của nhận thức:
++ Nghe người khác nói là phép lịch sự tối thiểu, thể hiện cảm
xúc tình cảm của chúng ta trong giao tiếp: sự đồng cảm, thấu
hiểu... từ đó chúng ta có môi trường giao tiếp văn minh.
++ Nghe người khác nói trở thành như cầu: tiếp nhận thông tin,
học hỏi... từ đó hoàn thiện bản thân
++ Nghe người khác nói không có nghĩa là tiếp nhận tất cả ý
kiến của người khác, mà nghe có sàng lọc: tiếp nhận thông tin
đúng, hữu ích; loại bỏ thông tin thừa, vô nghĩa... Hs lấy dẫn chứng Trang 4
Bài học nhận thức, hành động
-
Rèn luyện bản thân để việc nghe người khác nói là trở thành
một kỹ năng sống, là còn đường hoàn thiện bản thân, dẫn đến thành công
- Để nghe người khác trả thành cách sống phải có sự khách
quan trong quá trình lắng nghe, tránh bảo thủ tự cho mình đứng, là hơn.
- Là HS việc chúng ta lắng nghe người khác nói không chỉ là
thói quen, là đạo đức, phép tắc mà còn là kỹ năng để chúng ta
học tập, rèn luyện tốt hơn.
KL: Khái quát lại vấn đề
ĐỀ ÔN TẬP CUỐI HỌC KÌ I NĂM HỌC 2024 – 2025 ĐỀ 2
Môn: Ngữ văn - Lớp 12
Thời gian làm bài: 120 phút
Phần I: ĐỌC HIỂU
Đọc và thực hiện yêu cầu:
Chuyện kể rằng: em, cô gái mở đường
Có phải thịt da em mềm mại, trắng trong
Ðể cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương
Ðã hóa thành những làn mây trắng?
Cho đoàn xe kịp giờ ra trận
Và ban ngày khoảng trời ngập nắng
Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn
Ði qua khoảng trời em lửa
- Vầng dương thao thức
Ðánh lạc hướng thù. Hứng lấy luồng bom...
Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong ngực
Ðơn vị tôi hành quân qua con đường mòn Soi cho tôi
Gặp hố bom nhắc chuyện người con gái
Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài?
Một nấm mộ, nắng ngời bao sắc đá
Tình yêu thương bồi đắp cao lên...
Tên con đường là tên em gửi lại
Cái chết em xanh khoảng-trời-con-gái
Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em
Tôi soi lòng mình trong cuộc sống của em
Mưa đọng lại một khoảng trời nho nhỏ
Gương mặt em, bạn bè tôi không biết
Ðất nước mình nhân hậu
Nên mỗi người có gương mặt em riêng!
Có nước trời xoa dịu vết thương đau
Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời đã nằm yên trong đất
Ðêm đêm, tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói, lung linh
(Khoảng trời, hố bom – Lâm Thị Mỹ DạTrường Sơn, tháng 10/1972 Trang 5
Bài thơ này nằm trong chùm thơ Lâm Thị Mỹ Dạ được giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1972-1973.
Lâm Thị Mỹ Dạ từng phóng viên, biên tập viên tạp chí Sông Hương, là ủy viên Ban chấp hành
Hội Văn học nghệ thuật Thừa Thiên Huế, hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, ủy viên Ban Chấp
hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III, ủy viên Hội đồng thơ Hội Nhà văn Việt Nam khóa V.
Câu 1: Chỉ ra dấu hiệu để xác định thể thơ của bài thơ trên.
Câu 2: Chỉ ra yếu tố tự sự trong bài thơ và nêu vai trò của yếu tố tự sự ấy.
Câu 3: Trong bài thơ có một số hình ảnh đẹp, giàu sức gợi, anh/chị hãy cho biết đó là hình ảnh
nào, những hình ảnh ấy gợi ra điều gì?
Câu 4: Dấu ba chấm (...) cuối câu thơ thứ 2 có ý nghĩa gì?
Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa
Ðánh lạc hướng thù. Hứng lấy luồng bom...
Câu 5: Nhan đề Khoảng trời, hố bom gợi cho anh/chị suy nghĩ gì? Phần II: VIẾT
Câu 1: Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau:
Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời đã nằm yên trong đất
Ðêm đêm, tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói, lung linh
Có phải thịt da em mềm mại, trắng trong
Ðã hóa thành những làn mây trắng?
Và ban ngày khoảng trời ngập nắng
Ði qua khoảng trời em

- Vầng dương thao thức
Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong ngực Soi cho tôi
Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài?
Câu 2: Đầu tháng 9 năm 2024 một trận sụt lở đất kinh hoàng đã xẩy ra tại làng Nủ đã san phảng
cả một làng của đồng bào dân tộcTày, Dao sống dưới chân núi Voi. Nơi đây vốn sầm uất, trù phú
nay chỉ còn lại bãi bùn mênh mông... Cùng với nhân dân cả nước hướng về làng Nủ, bộ đội là
lực lượng chính tham gia khắc phục sạt lở. Hình ảnh ảnh bộ đội ngày đêm quên ăn, quên ngủ di
dân ra khỏi ra vùng nguy hiểm, bới sình lầy tìm người mất tích, giúp dân dựng lại nhà của... đã
để lại bao cảm xúc tin yêu, trân trọng đối với nhân dân cả nươc.
Anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600) chữ trình bày suy nghĩ của bản thân về
hình ảnh người lính trong thời bình. HẾT Trang 6 ĐÁP ÁN Phần Câu Nội dung Điểm I 1 -Thể thơ tự do 0.5
- Dấu hiệu: Các dòng thơ dài, ngắn khác nhau 2
- HS hiểu yếu tố tự sự, vai trò của sự kết hợp yếu tố 0.5
tự trong một bài thơ trữ tình.
1/ Yếu tố tự sự trong bài thơ:
- Câu thơ mở đầu: Chuyện kể rằng...
- Các sự kiện: để hứng lấy hố bom.../ Đơn vị tôi hành quân... một nấm mồ
- Nhân vật: em – cô gái mở đường
-> Bài thơ mang dáng dấp một câu chuyện kể.
2/ Vai trò của yếu tố tự sự trong bài thơ:
- Giảm bớt chất mơ mộng, cái chủ quan gia tăng yếu
tố khách quan của đời sống làm cho nội dung của bài
thơ trở nên sống động, gần gũi hơn. Cảm xúc, tình
cảm của người đọc cũng vì thế mà cụ thể hơn, rõ ràng
hơn về đối tượng trữ tình.
- Người đọc có được nhưng thông tin của đời sống
một cách có chọn lọc...
-> Bài thơ hấp dẫn hơn nhờ có sự kết hợp giữa các phương thức biểu đạt 3
Những hình ảnh đẹp, giầu sức gợi 1.0
HS có thể có phát hiện, quan điểm riêng nhưng phải
có tìm được những hình ảnh sau:
- Con đường mòn, hố bom, nấm mộ, khoảng trời, mặt
trời, vầng dương... -> gợi vẻ đẹp về sự hy sinh, cái
chết bất tử của cô gái mở đường.
Ngọn lủa, những vì sao, mây trắng...> Gợi vẻ đẹp tâm
hồn của em: trong sáng, hồn nhiên... 4
- HS hiểu được chức năng dấu ... (chấm lửng) trong 1.0
tiếng việt, ưu thế của dấu ... trong thơ ca: biểu hiện
của sự bất lực, sự cúi đầu của ngôn ngữ trước cảm xúc...
Diễn tả nội dung: Ca ngợi cái chết, sự sư dũng cảm, Trang 7
tình thần hy sinh của cô gái mở đường...
Diễn tả cảm xúc: Nó là điểm dừng của cảm xúc,
dường như tác giả vừa chứng kiến hành động hứng
lấy luồng bom
của cô gái khiến cho nhà thơ: nghẹn
ngào xúc động, ngưỡng mộ, biết ơn... 5
Nhan đề: Khoảng trời, hố bom 1.0
- Nhan đề được tạo nên bởi hai hình ảnh đối lập, giầu sức gợi
- Khoảng trời: không gian bao la, biểu tượng cho hòa bình, tự do...
- Hố bom: không gian hẹp, biểu tượng cho chiến tranh, cái chết..
=> Nhan đề cho thấy cảm xúc, cái nhìn lạc quan, đôn
hậu của nhân vật trữ tình, đồng thời có khả năng thâu
tóm được nội dung tư tưởng của bài thơ. II 1
- HS biết viết đoạn văn nghị luận văn học đúng cấu 2.0
trúc. Không mắc các lỗi về chính tả, diễn đạt...
- HS biết chia nội dung thành các ý, có tính phát hiện
về nội dung, nghệ thuật, có cách diễn đạt hợp lý, hấp dẫn...
- HS có thể có những nội dung sau:
+ Vẻ đẹp tâm hồn – sự bất tử của cô gái mở đường
Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời đã nằm yên trong đất
Ðêm đêm, tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói, lung linh
+ Sự liên tưởng bay bổng, lãng mạn, hình ảnh thơ đẹp, gợi cảm...
Có phải thịt da em mềm mại, trắng trong
Ðã hóa thành những làn mây trắng?

Và ban ngày khoảng trời ngập nắng
Ði qua khoảng trời em
+ Hình ảnh em có sức lan tỏa, soi đường, dẫn lối cho
đồng đội, thế hệ sau... Trang 8
- Vầng dương thao thức
Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong ngực Soi cho tôi
Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài?

Có thể nói đây là những câu thơ hay nhất, đẹp nhất
trong bài thơ. Hình ảnh xúc động, ngôn ngữ gợi cảm,
các biện pháp nghệ thuật nói giảm, ẩn dụ... được sự
dụng tinh tế. Đoạn thơ khắc họa bức chân dung đẹp
về cô gái mở đường, vẻ đẹp về sự hy sinh, một vẻ đẹp
tiêu biểu cho thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. 2 4.0
HS biết viết bài văn trình bày suy nghĩ của bản thân
về một hiện tượng của đời sống, một tư tưởng đạo lý:
về bố cục, không mắc lỗi chính tả, diễn đạt...
- Hiểu yêu cầu của đề bài, biết chia nội dung thành
các luận điểm, luận cứ, biết sử dụng các thao tác lập
luận kết hợp với lý lẽ, dẫn chứng để trình bày.
- HS có thể trình bày các nội dung sau
MB: Giới thiệu hình ảnh bộ đội trong trong sự
kiện làng Nủ
: Đó là hình ảnh đẹp, phát huy được
phẩm chất của anh bộ đội cụ Hồ trong thời bình. TB:
1/
Hình ảnh anh bộ đội trong thời bình
+ Bộ đội là lực lượng võ trang, quân nhân Việt Nam
có nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc, đất nước...
+ Thực hiện nhiệm vụ huấn luyện với tinh thần “thao
trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu”
+ Tham gia các nhiệm vụ quốc tế:Làm nhiệm giữ gìn
hòa bình của Liên Hiệp Quốc tại châu Phi; cứu trợ
động đất ở Thổ Nhĩ Kỳ...-> Nâng tầm vị thế quốc gia ...
+ Tham gia vào các sự kiện đời sống, chính trị của
đất nước: Cứu hộ thiên tai, dịch bệnh... Dấu chân bộ
đội trải khắp mọi miền Tổ quốc, từ nơi cực bắc cuồn Trang 9
cuộn sương mù tới cực nam lắng đọng phù sa đất
Mũi. Giữa mênh mang những đồng nước nổi miền tây, có bộ đội. + Lấy dẫn chứng... 2/ Bình luận:.
Hình ảnh anh bộ đội gần dân, lo cho dân, vì dân... đã
để lại những tình cảm đẹp, ấn tượng sâu đậm trong
lòng nhân dân. Một lần nữa khẳng định được vai trò,
sức mạnh của quân đội ta trong những hoàn cảnh
khác nhau của đất nước, làm sáng mãi phẩm chất của người lính cụ Hồ.
KB: Khái quát lại vấn đề... Trang 10