BTVN PLĐC Tuần 7 - Pháp luật đại cương tuần 7| Đại học Kinh Tế Quốc Dân

Câu 1 : Ví dụ và viết số kí hiệu 1. Luật :
· Bộ luật dân sự 2015 số 91/2015/QH13
· Bộ luật hình sự 2015 số 100/2015/QH13
· Bộ luật lao động 2019 số 45/2019/QH14
· Bộ luật môi trường 2020 số 72/2020/QH14
· Bộ luật bảo hiểm xã hội 2014 số 58/2014/QH13 2.Nghị định :
· Nghị định 136/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi
hành Luật phòng cháy và chữa cháy
· Nghị định 144/2021/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực an ninh,
trật tự, an toàn xã hội
· Nghị định 118/2021/NĐ-CP hướng dẫn Luật Xử lý vi phạm hành chính
· Nghị định 91/2019/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai
· Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp 3. Thông tư :
· Thông tư 22/2021/TT-BGDĐT về đánh giá học sinh THCS, THPT
· Thông tư 08/2022/TT-BKHĐT về đấu thầu qua mạng
· Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT quy định đánh giá học sinh tiểu học
· Thông tư 55/2011/TT-BGDĐT Điều lệ Ban đại diện cha mẹ học sinh
· Thông tư 56/2022/TT-BTC hướng dẫn một số nội dung về cơ chế tự chủ tài chính
Câu 2: Hiệu lực hồi tố là gì? Cho ví dụ minh họa
· Hiệu lực Hồi tố được hiểu là hiệu lực trở về trước của một hoặc nhiều quy
phạm pháp luật hình sự. Đối với hành vi được pháp luật hình sự quy định.
Là tội phạm so với quy phạm pháp luật hình sự tại thời điểm có hiệu lực thi hành. · Bãi bỏ tội Tảo hôn:
- Một phần của điều 148 Bộ luật Hình sự 1999 quy định: Người nào cố ý
duy trì quan hệ vợ chồng trái luật với người chưa tới tuổi kết hôn dù đã có
quyết định của tòa án buộc chấm dứt quan hệ đó… đã bị xử phạt hành
chính về hành vi này mà còn vi phạm thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không
giam giữ đến hai năm hoặc bị phạt tù từ ba tháng đến hai năm.
- Từ ngày 1/1/2018, người có hành vi tảo hôn sẽ không bị xử lý. Luật mới
chỉ quy trách nhiệm hình sự với người có hành vi tổ chức tảo hôn bằng
việc quy định tội Tổ chức tảo hôn tại điều 183. Theo đó, người nào tổ
chức việc lấy vợ, lấy chồng cho những người chưa đến tuổi kết hôn, đã bị
xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, bị phạt tiền
từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến hai năm.
Câu 3: Chính phủ ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết và hướng dẫn thi
hành một số điều của Luật viên chức 2010. Văn bản đó của Chính phủ được ban hành dưới
hình thức pháp lý nào? Vì sao?
Sau khi Chính phủ ban hành văn bản quy phạm pháp luật đó, cơ quan nhà nước nào
tiếp theo được ban hành văn bản quy phạm pháp luật gì để hướng dẫn thực hiện văn bản
trên của Chính phủ? Vì sao?
● Xác định các căn cứ để phân định hệ thống pháp luật thành các ngành luật khác
nhau là một vấn đề khoa học thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học pháp lý.
Do vậy, muốn phân biệt ngành luật này với ngành luật khác thì dựa vào hai căn cứ
chủ yếu cơ bản sau: Đó là đối tượng điều chỉnh và phương pháp điều chỉnh.
– Đối tượng điều chỉnh: Đây là căn cứ chủ yếu để phân định hệ thống pháp luật
thành ác ngành luật khác nhau. Mỗi ngành luật chỉ điều chỉnh cấc quan hệ xã hội
thuộc một lĩnh vực của đời sống xã hội. Vậy, phạm vi các quan hệ xã hội thuộc lĩnh
vực được quy phạm pháp luật của một ngành luật điều chỉnh là đối tượng điều chỉnh của ngành luật đó.
– Phương pháp điều chỉnh: Đó là những biện pháp, cách thức mà Nhà nước sử
dụng để tác động vào cách xử sự của các chủ thể tham gia vào các quan hệ xã hội.
Cách thức tác động ấy thể hiện chủ yếu ở cách thực hiện quyền và nghĩa vụ của các
chủ thể tham gia quan hệ.
Mỗi ngành luật khác nhau đối tượng điều chỉnh có các đặc điểm khác nhau và
phương pháp điều chỉnh của chúng cũng rất khác nhau. Như luật hành chính áp
dụng phương pháp quyền uy, mệnh lệnh, nhưng luật dân sự điều chỉnh các quan hệ
xã hội lại áp dụng phương pháp thoả thuận.
Với các căn cứ trên, việc phân định quy phạm pháp luật thuộc ngành luật này hay
ngành luật khác không phải là sự ngẫu nhiên, tuỳ tiện mà hoàn toàn có cơ sở khoa
học. Trong các căn cứ trên thì đối tượng điều chỉnh của ngành luật là căn cứ chủ yếu
có tính chất quyết định, còn phương pháp điều chỉnh là căn cứ có tính chất bổ trợ do
đặc điểm của đối tượng điều chỉnh quyết định.
Câu 4: Cho biết các văn bản sau đâu do cơ quan nào ban hành, nhằm mục đích gì, ví dụ
minh họa các văn bản đó trong thực tế và viết số ký hiệu văn bản ấy? - Nghị quyết - Quyết định - Thông tư ● Nghị quyết
- Cơ quan ban hành: Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ,
Hội Hội đồng thẩm phán tòa án nhân dân tối cao, Hội đồng nhân dân các
cấp, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội hoặc Chính phủ phối hợp với Đoàn Chủ
tịch Uỷ ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ban hành nghị quyết liên tịch. - Mục đích:
· Quyết định các chủ trương, đường lối, chính sách của Nhà nước
trên mọi lĩnh vực và giải thích nội dung Hiến pháp, luật, pháp lệnh
· Gián tiếp đặt ra quy phạm pháp luật như ban hành kèm theo quy
chế, quy định, điều lệ…
· Hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật
- Ví dụ minh họa: Nghị quyết 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ
hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội do Quốc hội ban hành. ● Quyết định
Cơ quan ban hành: Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án
nhân dân tối cao, Viện trưởng viện kiểm sát nhân dân tối cao, bộ trưởng, thủ
trưởng cơ quan ngang bộ, Tổng Kiểm toán nhà nước, ủy ban nhân dân các
cấp, chủ tịch uỷ ban nhân dân các cấp, thủ trưởng các cơ quan nhà nước
khác, các đơn vị sự nghiệp của nhà nước, cá nhân có thẩm quyền - Mục đích
· Quyết định của Chủ tịch nước được ban hành để tổng động viên
hoặc động viên cục bộ, công bố, bãi bỏ tình trtrạng khẩn cấp căn
cứ vào nghị quyết của ủy ban Thường vụ Quốc hội; công bố, bãi
bỏ tình trạng khẩn cấp trong cả nước hoặc ở từng địa phương
trong trường hợp ủy ban Thường vụ Quốc hội không thể họp
được; vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Chủ tịch nước.
· Quyết định của Thủ tướng Chính phủ được ban hành để quy định
về: Biện pháp lãnh đạo, điều hành hoạt động của Chính phủ và hệ
thống hành chính nhà nước từ trung ương đến địa phương, chế
độ làm việc với các thành viên Chính phủ, chính quyền địa
phương và các vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Thủ tướng
Chính phủ; Biện pháp chỉ đạo, phối hợp hoạt động của các thành
viên Chính phủ; kiểm tra hoạt động của các bộ, cơ quan ngang
bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chính quyền địa phương trong việc
thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
· Quyết định của Tổng Kiểm toán nhà nước được ban hành để quy
định chuẩn mực kiểm toán nhà nước, quy trình kiểm toán, hồ sơ kiểm toán.
· Ví dụ minh họa: Quyết định số 27/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính
phủ: Ban hành Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam. ● Thông tư
· Cơ quan ban hành: Tòa án nhân dân tối cao (cụ thể là Chánh án Tòa án
nhân dân tối cao), Viện kiểm sát nhân dân tối cao (cụ thể là Viện trưởng
Viện kiểm sát nhân dân tối cao), Bộ trưởng và Thủ trưởng của các cơ quan ngang bộ. · Mục đích:
· Chánh án Tòa án nhân dân tối cao ban hành thông tư là để nhằm
mục đích hoàn thành nhiệm vụ quản lý các Tòa án quân sự và
Tòa án nhân dân về phương diện tổ chức và một số vấn đề khác
do Luật tổ tổ chức Tòa án nhân dân và những luật có liên quan khác giao phó.
· Thông tư được ban hành bởi Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân
tối cao với mục đích là để quy định, hướng dẫn những vấn đề
được giao trong Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân và các luật có liên quan khác.
· Thông tư do Bộ trưởng, các Thủ trưởng cơ quan ngang bộ ban
hành với nội dung và mục đích là để quy định một cách chi tiết các
điều, các khoản, nêu ra được những điểm giao trong luật; hướng
dẫn thực hiện các pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ
Quốc hội, nghị quyết của Quốc hội, những nghị định của Chính
phủ, quyết định của Chủ tịch nước và quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Ví dụ minh họa: Thông tư số 58/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính: Quy định chi tiết việc sử
dụng vốn nhà nước để mua sắm nhằm duy trì hoạt động thường xuyên của cơ quan nhà nước